Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 12 marca 2025 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Marcin Polit

Protokolant sekretarz sądowy Zuzanna Kurek

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko S. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego S. J. na rzecz powoda A. K. kwotę 1 867 254,90 zł (milion osiemset sześćdziesiąt siedem tysięcy dwieście pięćdziesiąt cztery złote i dziewięćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego S. J. na rzecz powoda A. K. kwotę 104 542,80 zł (sto cztery tysiące pięćset czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu – z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 130/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 listopada 2021 roku (data stempla pocztowego) wniesionym do Sądu Okręgowego w Gdańsku powód A. K. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby pozwany S. J. zapłacił na rzecz powoda:

I.  kwotę 2 006 883,53 zł, w tym kwotę 1 750 010,73 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 256 872,80 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty (z tytułu umowy o kredyt hipoteczny nr (...));

II.  kwotę 133 372,06 zł, w tym kwotę 117 244,22 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 września 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 16 127,84 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty (z tytułu umowy o kredyt hipoteczny nr (...)),

oraz zwrócił powodowi koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego (pozew – kk. 4-8).

Sąd Okręgowy w Gdańsku w sprawie o sygn. I C 1125/21 stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym (zarządzenie z 9.06.2021 – k. 86).

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 10 listopada 2021 roku (data stempla pocztowego – k. 155) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, a także przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie jako sądowi miejscowo i rzeczowo właściwemu do jej rozpoznania. Pozwany zarzucił:



brak legitymacji procesowej powoda,



nieskuteczne wypowiedzenie umów kredytowych przez Bank,



nadużycie prawa przez Bank przy wypowiadaniu pozwanemu umów o kredyty hipoteczne,



niezasadność roszczenia co do wysokości (odpowiedź na pozew – kk. 112-119).

Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2021 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie (postanowienie – k. 156).

Strony w dalszym toku procesu podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 grudnia 2007 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. (dalej: (...), Bank) zawarł ze S. J. (jako kredytobiorcą) dwie umowy o kredyt hipoteczny: nr (...) oraz nr (...).

W ramach umowy nr (...) Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 127 200 zł przeznaczonego na spłatę kredytu mieszkaniowego w innym banku. Okres kredytowania wyniósł 480 miesięcy. Przedmiot finansowania stanowiła własność lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul (...), nr lokalu (...), dla którego Sąd Rejonowy w Gdańsku III Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Kredyt oprocentowany był wg zmiennej stopy procentowej, na dzień sporządzenia umowy wynoszącej 8,76% w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień Regulaminu. Zmienna stopa procentowa ustalana jest jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M oraz stałej marży Banku w wysokości 3,10 p.p. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi należnościami wynikającymi z umowy ustanowiono zabezpieczenia:

1)  pierwszą łączną hipotekę kaucyjną do kwoty 165 360 zł na ww. nieruchomości,

2)  cesję praw na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości/budowy od ognia i innych zdarzeń losowych (umowa nr (...) – kk. 12-14; oświadczenie o udzieleniu kredytu – k. 29; oświadczenie o ustanowieniu hipoteki kaucyjnej – k. 30; dyspozycja wypłaty środków z kredytu hipotecznego – k. 34).

W ramach umowy nr (...) Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 1 904 000 zł przeznaczonego dowolny cel konsumpcyjny, spłatę innych kredytów i zobowiązań konsumpcyjnych. Okres kredytowania wyniósł 480 miesięcy. Przedmiot finansowania stanowiła odrębna własność lokalu położonego w S. przy ul. (...), nr lokalu (...), dla którego Sąd Rejonowy w Sopocie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), a także własność lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul (...), nr lokalu (...), dla którego Sąd Rejonowy w Gdańsku III Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). Kredyt oprocentowany był wg zmiennej stopy procentowej, na dzień sporządzenia umowy wynoszącej 8,61% w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień Regulaminu. Zmienna stopa procentowa ustalana jest jako suma stopy referencyjnej WIBOR 3M oraz stałej marży Banku w wysokości 2,95 p.p. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi należnościami wynikającymi z umowy ustanowiono zabezpieczenia:

1)  pierwszą łączną hipotekę kaucyjną do kwoty 2 475 200 zł na ww. nieruchomościach,

2)  cesję praw na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości/budowy od ognia i innych zdarzeń losowych (umowa nr (...) – kk. 44-46; oświadczenie Banku o udzieleniu kredytu – k. 63; oświadczenie o ustanowieniu hipoteki kaucyjnej – k. 61; dyspozycja wypłaty środków z kredytu hipotecznego – k. 64, k. 65).

§8 ust. 1 każdej z obu umów stanowił, że od zadłużenia przeterminowanego Bank pobiera odsetki o charakterze zmiennym, które w dniu sporządzenia umowy wynosiły 16% w stosunku rocznym. Ust. 2 odsyłał do zapisów Regulaminu w zakresie szczegółowych zasad naliczania odsetek od zadłużenia przeterminowanego oraz zasady zmiany tego oprocentowania. §6 ust. 4 Regulaminu stanowił, że oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego ma charakter zmienny i jego wysokość ustalana jest przez Bank w aktualnej Taryfie. Bank był uprawniony do zmiany jego wysokości, z zastrzeżeniem §15 ust. 5 i 6, które to określały parametry, w przypadku których zmiany Bank był uprawniony do zmiany Taryfy. Zgodnie zaś z §5 ust. 11 Regulaminu, Bank był obowiązany informować kredytobiorcę listownie o nowych wartościach zmiennej stopy procentowej w ciągu 14 dni od dnia zmiany stopy procentowej.

§21 ust. 1 pkt 5 Regulaminu stanowił, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej Bank zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy w całości lub części, z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wysokości 30 dni, a w przypadku zagrożenia upadłością przedsiębiorcy – 7 dni. Ust. 2 pkt 3 i 5 stanowiły, że za niedotrzymanie warunków udzielenia kredytu uznaje się w szczególności: niewywiązywanie się z zobowiązań wynikających z umowy, a także nieterminową spłatę kapitału kredytu, odsetek prowizji i innych należności wynikających z umowy (umowa nr (...) – k. 14; umowa nr (...) – k. 46 regulamin – kk. 18-26, kk. 50-58).

(...), a następnie (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. przez lata podlegał licznym przekształceniom podmiotowym. W dniu 31 października 2018 roku nastąpiło przejęcie przez Bank (...) S.A. działalności podstawowej (...) Bank (...) S.A., powstały m.in. na skutek połączenia z (...) S.A., uprzednio funkcjonujący jako (...) S.A. Oddział w Polsce. (...) S.A. działał w Polsce przez (...) S.A. Oddział w Polsce od 2005 roku do 2011 roku. Na mocy art. 42e ust. 2 prawa bankowego, na mocy decyzji z dnia 26 sierpnia 2011 roku, (...) Spółka Akcyjna jako bank krajowy z dniem 19 września 2011 roku wstąpił z mocy prawa we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. związane z działalnością Oddziału, w tym w prawa i obowiązki wynikające z umowy, a Oddział z urzędu został wykreślony z rejestru przedsiębiorców postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 23 września 2011 roku. Przejęcie części majątku (...) Bank (...) S.A. na bank przejmujący, Bank (...) S.A., nastąpiło na podstawie art. 529§1 pkt 1 k.s.h. Następnie z dniem 29 marca 2019 roku zmianie uległa (...) Banku z Bank (...) Spółka Akcyjna na (...) Bank (...) Spółka Akcyjna (fakty notoryjne, ponadto postanowienie z 23.09.2011 o wykreśleniu podmiotu z KRS – k. 84; odpisy KRS – płyta CD, k. 507).

Od marca 2018 roku S. J. nie był w stanie regulować bieżących zobowiązań wynikających z umów kredytowych (pismo S. J. z 10.09.2018 – k. 471).

S. J. wnioskiem z dnia 6 kwietnia 2018 roku wnosił o zmianę zabezpieczenia umowy kredytowej nr (...), tj. zwolnienie z zabezpieczenia hipotecznego jednej z nieruchomości o adresie ul. (...) w S., nr KW (...) i ustanowienie zabezpieczenia hipotecznego na lokalu użytkowym o adresie ul. (...) w G., nr KW (...). Decyzją z dnia 17 kwietnia 2018 roku dotyczącą zmiany warunków kredytowania, określono nowe warunki kredytu:

1.  hipoteka umowna łączna kaucyjna do kwoty 2 475 200 zł ustanowiona z najwyższym pierwszeństwem na:

a)  nieruchomości przy ul. (...) w G., opisanej w KW nr (...) (utrzymanie dotychczasowego zabezpieczenia),

b)  nieruchomości o adresie przy ul. (...), lokal użytkowy w G., opisanej w KW nr KW (...) (rozszerzenie zabezpieczenia),

2.  cesja praw na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia nieruchomości o adresie ul. (...) w G. od ognia i innych zdarzeń losowych (utrzymanie dotychczasowego zabezpieczenia),

3.  cesja praw na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia nieruchomości o adresie ul. (...), stanowiącej lokal użytkowy w G., od ognia i innych zdarzeń losowych (wymagana suma ubezpieczenia 1 015 000 zł (nowe zabezpieczenie).

Warunkami sporządzenia aneksu były:

1.  zapewnienie na rachunku środków z tytułu czynności wymagających sporządzenie aneksu, zgodnie z obowiązującą Taryfą,

2.  przedłożenie oryginału promesy z G. Banku z warunkową zgodą na wykreślenie hipoteki z KW nr (...) (z podaniem numeru technicznego do spłaty kredytu) – akceptacja dokumentu przez Bank. Po przedłożeniu dokumentu decyzja Banku może ulec zmianie,

3.  brak zaległości wobec (...) Bank (...) S.A.

Dodatkowo kredytobiorca zobowiązał się złożyć dyspozycję wcześniejszej spłaty kredytu (w wysokości środków zgromadzonych na rachunku technicznym, pochodzących ze sprzedaży nieruchomości o adresie ul. (...) w S., z terminem spłaty 91 dni od dnia podpisania Aneksu) w terminie 30 dni od daty podpisania Aneksu przez strony. Bank zobowiązał się zwolnić i wydać dokumenty dotyczące zwolnienia zabezpieczenia ustanowionego na ww. nieruchomości po wpływie na rachunek techniczny Banku kwoty nie mniejszej niż 1 975 000 zł. Zmiany te wymagały aneksu do umowy kredytowej. Decyzja była ważna przez 30 dni od daty podjęcia decyzji przez Bank (decyzja o zmianie warunków kredytowania – kk. 427-428). S. J. nie przedłożył stosownej promesy z (...) Banku oraz nie spłacił wymagalnego zadłużenia, w związku z czym aneks nie został zawarty (bezsporne, ponadto wniosek pozwanego do Rzecznika Finansowego z 24.10.2019 – k. 247).

W dniach 20-26 kwietnia 2018 roku strony umów prowadziły korespondencję mailową w przedmiocie kolejnych zmian warunków umów. Z uwagi na problemy finansowe i konieczność wykonania zobowiązania pieniężnego wobec Urzędu Skarbowego S. J. chciał zbyć jedną z nieruchomości (przy ul. (...) w S.), na której ustanowiono hipotekę – zawarł w tym celu umowę przedwstępną z J. S., za pośrednictwem M. R., która nie doszła do skutku z uwagi na niewykreślenie hipoteki z księgi wieczystej. Rozmowy w przedmiocie restrukturyzacji nie przyniosły żadnych dalszych efektów. Ponadto S. J. złożył pozew sądowy przeciwko Bankowi w sprawie kredytu CHF zaciągniętego w Banku (wydruki z korespondencji mailowej – kk. 125-131v.; zeznania pozwanego – protokół kk. 191v.-192v.; zeznania świadka J. S. – protokół kk. 373-373v.; zeznania świadka M. R. – protokół kk. 373v.-374v.).

Pismem z dnia 4 maja 2018 roku S. J. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym wniósł o roczną karencję w spłacie rat kapitałowych wynikających z obu umów kredytu (wniosek – k. 429).

Z uwagi na brak wpłat rat z tytuł umowy nr (...), pismem datowanym na dzień 5 czerwca 2018 roku (...) (...)wezwał S. J. do spłaty wymagalnego zadłużenia wynoszącego 1 817,93 zł, zakreślając termin 14 dni. Poinformowano jednocześnie o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismo podpisała J. T. – pracowniczka Departamentu Windykacji Bankowości Detalicznej Banku (wezwanie do zapłaty – k. 40).

Z kolei z uwagi na brak wpłat rat z tytuł umowy nr (...), pismem z dnia 5 czerwca 2018 roku (...) P. wezwał S. J. do spłaty wymagalnego zadłużenia wynoszącego 27 267,82 zł, zakreślając termin 14 dni. Poinformowano jednocześnie o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismo podpisała J. T. – pracowniczka Departamentu Windykacji Bankowości Detalicznej Banku (wezwanie do zapłaty – k. 74).

Oba wezwania doręczono w dniu 19 czerwca 2018 roku (wydruki z systemu Poczty Polskiej – k. 41, k. 75).

Decyzją z dnia 22 czerwca 2018 roku Bank odrzucił uprzednio złożony wniosek S. J. z dnia 12 czerwca 2018 roku o restrukturyzację zadłużenia. Bank zwrócił uwagę, że obsługa istniejącego zobowiązania kredytowego została przez kredytobiorcę całkowicie zaniechana od marca 2018 roku. Kredytobiorca nie przyjął pozytywnej decyzji Banku dotyczącej zmiany zabezpieczenia umowy kredytowej (wniosek z 12.06.2018 – kk. 241-244; decyzja z 22.06.2018 – kk. 237-238; pismo S. J. z 10.09.2018 – k. 472).

Z uwagi na nieuregulowanie ww. zobowiązań, pismami z dnia 23 lipca 2018 roku Bank wypowiedział obie umowy kredytu hipotecznego z zakreśleniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Upływ terminu wypowiedzenia spowodować miał postawienie w stan natychmiastowej wymagalności całości zadłużenia wynoszącego wg stanu na dzień sporządzenia pisma 119 510,82 zł (w zakresie umowy nr (...)) oraz 1 783 382,50 zł (w zakresie umowy nr (...)). W związku z tym wezwano kredytobiorcę do zapłaty odpowiednio kwot 2 442,69 zł oraz 6 437,47 zł tytułem spłaty bieżącego zadłużenia. Oba pisma zostały podpisane przez K. S. oraz A. S. – pełnomocników (...) Bank (...) S.A. Pisma zostały odebrane w dniu 7 sierpnia 2018 roku, w związku z czym termin wypowiedzenia upłynął w dniu 6 września 2018 roku (wypowiedzenie umowy nr (...) – k. 36; potwierdzenie odbioru – k. 38; wypowiedzenie umowy nr (...) – k. 71; potwierdzenie odbioru – k. 73).

Pismem z dnia 17 sierpnia 2018 roku S. J. wniósł o udzielenie karencji w spłacie zobowiązań. Bank jednak pismem z dnia 24 sierpnia 2018 roku podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i oświadczył, że jeżeli do dnia 3 września 2018 roku kredytobiorca wpłaci kwoty zaległości z dnia sporządzenia pism o wypowiedzeniu umów, Bank cofnie skutki wypowiedzenia umów kredytowych (pismo Banku z 24.08.2018 – k. 124; pismo S. J. z 10.09.2018 – k. 472).

Pismem z dnia 10 września 2018 roku S. J. wniósł o wszczęcie poreklamacyjnego postępowania interwencyjnego, wobec odrzucenia jego wniosku o restrukturyzację zadłużenia (pismo S. J. z 10.09.2018 – k. 471-473). Pismem z dnia 19 września 2018 roku Bank odmówił zmiany warunków kredytowania na zaproponowanych przez kredytobiorcę i podtrzymał dotychczasowe stanowisko, wobec oświadczenia kredytobiorcy, że nie będzie dokonywał żadnych wpłat na poczet spłaty zadłużenia. Bank zwrócił uwagę, że Bank nie jest zobligowany do przeprowadzenia restrukturyzacji, jeżeli nie jest ona uzasadniona dokonaną oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy oraz w przypadku gdy zaproponowane przez kredytobiorcę warunki nie są możliwe do zaakceptowania przez Bank (pismo Banku z 19.09.2018 – kk. 239-240).

Pismem z dnia 4 października 2018 roku stanowiącym przedsądowe wezwanie do zapłaty dotyczące umowy nr (...), (...) Bank (...) S.A. w W. wezwał S. J. do zapłaty na rzecz Banku kwoty 120 836,89 zł w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma, pod rygorem wystąpienia z powództwem o zapłatę wymagalnej wierzytelności, a następnie na drogę egzekucji komorniczej. Poinformowano także o uprawnieniu przeniesienia wierzytelności na rzecz innego podmiotu na podstawie art. 92a prawa bankowego oraz o możliwości podjęcia rozmów w przedmiocie współpracy w zakresie dobrowolnej spłaty zadłużenia, w tym negocjacji rozłożenia zadłużenia na raty, pomocy w zbyciu nieruchomości, negocjacji umorzenia części zadłużenia czy uregulowania zobowiązań wobec Banku, a w konsekwencji przywrócenia zdolności kredytowej (pismo z 4.10.2018 – k. 35).

Również pismem z dnia 4 października 2018 roku stanowiącym przedsądowe wezwanie do zapłaty dotyczące umowy nr (...), (...) Bank (...) S.A. w W. wezwał S. J. do zapłaty na rzecz Banku kwoty 1 802 855,97 zł pod tym samym rygorem oraz z pouczeniem o możliwości przeniesienia wierzytelności i możliwości podjęcia negocjacji w przedmiocie spłaty należności (pismo z 4.10.2018 – k. 70).

W dniu 10 czerwca 2019 roku, na mocy zawartej tego dnia umowy przelewu wierzytelności, (...) Bank (...) S.A. zbył przysługujące mu wierzytelności wobec S. J. z tytułu obu umów o kredyt hipoteczny z dnia 18 grudnia 2007 roku na rzecz (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. (dalej: (...) 1), wraz ze wszystkimi zabezpieczeniami, należnościami ubocznymi i innymi prawami przysługującymi wobec S. J. (umowa z 10.06.2019 – płyta CD, k. 507; umowa nabycia wierzytelności z 6.11.2024 – k. 444). (...) 1 został wpisany jako wierzyciel hipoteczny w księdze wieczystej nr (...) (księgi wieczyste – k. 81, k. 83).

Pismem z dnia 24 października 2019 roku S. J. zwrócił się do Rzecznika Finansowego Wydziału Pozasądowego Rozwiązywania Sporów o przeprowadzenie pozasądowego postępowania w sprawie rozwiązania sporu z (...) Bank (...) z siedzibą w W. (dawniej: (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.) i o ustalenie, że wypowiedzenia obu umów kredytowych były bezskuteczne. W piśmie wskazał, że z uwagi na konieczność uregulowania innych zobowiązań, wystąpił do Banku o zmianę zabezpieczenia kredytu, celem zbycia nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), co doprowadziłoby do pozyskania środków finansowych na spłatę należności. Bank wyraził zgodę na zmianę zabezpieczenia, jednak odmówił wydania promesy koniecznej do sprzedaży nieruchomości, w związku z czym nabywca zainteresowany zakupem nieruchomości wycofał swoją ofertę zakupu. Kredytobiorca podnosił, że z uwagi na niezakończenie postępowania restrukturyzacyjnego, wypowiedzenia umów kredytowych były nieuzasadnione i przedwczesne (wniosek – kk. 245-249).

Na mocy umowy z dnia 6 sierpnia 2020 roku A. K. nabył wierzytelności wynikające z obu umów z dnia 18 grudnia 2007 roku od (...) 1.

Zgodnie z §1 ust. 8 umowy (egzemplarza podpisanego przez A. K.), na dzień 29 lipca 2020 roku (tj. na dzień zakończenia przedumownego badania wierzytelności przez nabywcę), na przenoszoną wierzytelność 1 składają się:



niespłacony kapitał 1 750 010,73 zł



odsetki naliczone przez zbywcę od należności głównej od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11 czerwca 2019 roku: 122 798,01 zł;



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego od należności głównej do dnia cesji: 132 195,33 zł,

razem: 1 988 079 zł; zaś na przenoszoną wierzytelność 2 składają się:



niespłacony kapitał 117 244,22 zł,



odsetki naliczone przez zbywcę od należności głównej od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11 czerwca 2019 roku: 7 145,33 zł,



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego od należności głównej do dnia cesji: 8 856,60 zł,

razem: 133 246,15 zł.

Z kolei w §1 ust. 8 załączonego do pozwu egzemplarza umowy podpisanego jednostronnie przez Fundusz stwierdzono, że na dzień 6 sierpnia 2020 roku (tj. na dzień zakończenia przedumownego badania wierzytelności przez nabywcę) na przenoszoną wierzytelność 1 składają się:



niespłacony kapitał 1 750 010,73 zł,



odsetki naliczone przez zbywcę od należności głównej od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11 czerwca 2019 roku: 122 798,01 zł;



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego od należności głównej do dnia cesji: 134 074,79 zł,

razem: 1 989 958,46 zł; zaś na przenoszoną wierzytelność 2 składają się:



niespłacony kapitał 117 244,22 zł,



odsetki naliczone przez zbywcę od należności głównej od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11 czerwca 2019 roku: 7 145,33 zł,



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego od należności głównej do dnia cesji: 8 982,51 zł,

razem: 133 372,06 zł.

Zgodnie z §3 ust. 1 umowy, zbywca przenosi na nabywcę całokształt praw z wierzytelności 2 i ekspektatywy wierzytelności 1, a następnie wierzytelności 1 wraz z zabezpieczeniami obejmującymi hipoteki pod warunkiem zawieszającym w postaci zapłaty ceny, w wysokości i na zasadach określonych w umowie. Zgodnie z §1 ust. 5 cena nabycia wierzytelności wynosiła łącznie 1 040 000 zł (egzemplarze umowy z 6.08.2020 – kk. 212-218; kk. 219-226; płyta CD, k. 11).

Zgodnie z zaświadczeniem z dnia 26 października 2021 roku, cena nabycia wierzytelności wynosząca 1 040 000 zł została zapłacona przez A. K., w związku z czym (...) 1 potwierdził przeniesienie własności obu wierzytelności na A. K. jako cesjonariusza oraz potwierdził, że cesjonariuszowi przysługuje nieograniczone uprawnienie do wnioskowania do sądu wieczystoksięgowego o odzwierciedlenie wynikającego z tego stanu faktycznego i prawnego w treści księgi wieczystej (...). Zaświadczenie zostało podpisane przez pełnomocnika (...) 1 r.pr. P. M.. Cena została przelana w dniu 6 sierpnia 2020 roku (zaświadczenie o dokonaniu zapłaty ceny – kk. 227-228; potwierdzenie przelewu – k. 306).

Postanowieniem z dnia 13 października 2021 roku Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku III Wydział Ksiąg Wieczystych uchylił zaskarżony wpis i oddalił wniosek o wpis do księgi wieczystej nr (...) A. K. jako wierzyciela hipotecznego, uznając, że stanowiąca podstawę wpisu umowa nabycia wierzytelności obejmuje warunkowe (warunek zawieszający) nabycie wierzytelności bliżej w jej treści opisanych (§3 punkt 1), przy czym do wniosku o wpis nie dołączono dowodu ziszczenia się tegoż warunku, a tym samym nie złożono dowodu przejścia wierzytelności oraz zabezpieczającej jej hipoteki na rzecz wnioskodawcy (postanowienie z 13.10.2021 – k. 122).

Postanowieniem z dnia 27 października 2021 roku Sąd Rejonowy w Sopocie Wydział IV Ksiąg Wieczystych uchylił wpis z dnia 6 sierpnia 2021 roku w postaci zmiany wierzyciela hipotecznego w dziale IV księgi wieczystej z (...) 1 na A. K. i oddalił wniosek A. K. o ten wpis do księgi wieczystej nr (...) (kopia postanowienia z 27.10.2021 – k. 123).

Również do księgi wieczystej nr (...) jako wierzyciel hipoteczny został wpisany C. A. K. (księga wieczysta – k. 80). Jednak postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2022 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku XVI Wydział Cywilny Odwoławczy w sprawie o sygn. XVI Ca 1025/21 na skutek apelacji S. J. od postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 19 maja 2021 roku, uchylił wpis w księdze wieczystej nr (...) A. K. jako wierzyciela hipotecznego i wniosek o ten wpis oddalił (kopia postanowienia z 19.05.2021 – k. 177; postanowienie z 8.08.2022 – k. 174; księga wieczysta – kk. 179-181).

Postanowieniem z dnia 5 września 2024 roku Sąd Rejonowy w Sopocie Wydział IV Wydział Ksiąg Wieczystych oddalił wniosek A. K. o wpis do księgi wieczystej nr (...) o zmianę wierzyciela hipotecznego (postanowienie z 5.09.2024 – k. 434).

Postanowieniem z dnia 20 września 2024 roku Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku Wydział III Ksiąg Wieczystych na skutek skargi S. J. na wpis z dnia 16 maja 2024 roku uchylił w całości ten wpis i oddalił wniosek A. K. o wpis wnioskodawcy jako wierzyciela hipotecznego do księgi wieczystej nr (...) (postanowienie z 20.09.2024 – k. 435).

W dniu 6 listopada 2024 roku (...) 1 (jako zbywca) i A. K. (jako nabywca) zawarli ponowną umowę nabycia wierzytelności, w związku z wątpliwościami dotyczącymi umowy przelewu wierzytelności z dnia 6 sierpnia 2020 roku. W jej treści stwierdzono, że za cenę nabycia w wysokości 1 040 000 zł zbywca przenosi na nabywcę wierzytelności wynikające z obu umów z dnia 18 grudnia 2007 roku. Na wierzytelność nr 1 składają się:



niespłacony kapitał: 1 750 010,73 zł,



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego (Bank) od należności głównej do dnia cesji: 134 074,79 zł,

zaś na wierzytelność nr 2 składają się:



niespłacony kapitał: 117 244,22 zł,



odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego (Bank) od należności głównej do dnia cesji: 8 982,51 zł.

W §1 ust. 2 umowy stwierdzono, że wierzytelność nr 1 jest zabezpieczona hipoteką umowną łączną kaucyjną do wysokości 2 475 200 zł ustanowioną na nieruchomościach – lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość położonym w S. przy ul. (...) lok. 8, nr KW (...), będącą własnością dłużnika S. J., oraz na lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość położonym w G. przy ul. (...) lok. 6, nr KW (...), będącym własnością dłużnika, zaś wierzytelność nr 2 jest zabezpieczona hipoteką umowną kaucyjną do wysokości 165 360 zł na nieruchomości – lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w G. przy ul. (...) lok. 1A, nr KW (...), będącym własnością dłużnika. Umowę zawarto z podpisami notarialnie poświadczonymi (umowa nabycia wierzytelności z 6.11.2024 wraz z pełnomocnictwem i poświadczeniami notarialnymi – kk. 443-455).

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci powołanych dowodów z dokumentów (kopii). Dokumenty te nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności oraz autentyczności. Posiłkowo Sąd w niewielkim zakresie wykorzystał dowody z zeznań wymienionych świadków oraz z przesłuchania strony pozwanej, które jednak nie wniosły zbyt istotnego wkładu do stanu faktycznego, albowiem kluczowymi elementami materiału dowodowego były opisane dokumenty.

Sąd pominął wnioskowane przez stronę pozwaną w pkt 1-2 pisma z 13 stycznia 2023 roku wnioski dowodowe (protokół – k. 318; pismo z 13.01.2023 – k. 198), z uwagi na fakt, iż art. 105 prawa bankowego stanowiący o tajemnicy bankowej uniemożliwiał ich realizację. Wnioski te dotyczyły wskazania rachunku bankowego, z którego powód dokonał zapłaty ceny przelewu wierzytelności, przedłożenia listy transakcji bankowych powoda, a także udostępnienia listy transakcji bankowych wykonanych przez (...) 1. Niezależnie od powyższego należy wskazać, iż powód przedłożył potwierdzenie przelewu ceny nabycia wierzytelności (k. 306), zaś całokształt okoliczności – umowa cesji z 10 czerwca 2019 roku, wpis (...) 1 do ksiąg wieczystych jako wierzyciela hipotecznego – po myśli art. 231 k.p.c. pozwala uznać, iż zawarta umowa cesji z 10 czerwca 2019 roku była skuteczna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód dochodził od pozwanego zapłaty kwoty pieniężnej jako nabywca wierzytelności przysługującej mu przeciwko pozwanemu z tytułu dwóch umów o kredyt hipoteczny. W ocenie Sądu powództwo podlegało uwzględnieniu w przeważającej części, tj. w części kapitałów obu kredytów, albowiem zarówno umowa przelewu wierzytelności zawarta między Bankiem (wierzycielem pierwotnym) a (...) 1, jak i między (...) 1 a powodem, była ważna i skuteczna. Bank uprzednio skutecznie wypowiedział obie umowy kredytu, w związku z czym wierzytelności pieniężne co do zasady zostały postawione w stan wymagalności.

W toku postępowania pozwany podnosił szereg zarzutów procesowych, które jednak nie mogły znaleźć aprobaty.

Niezasadny był w ocenie Sądu zarzut odnoszący się do warunkowości wypowiedzenia umów kredytu. Rzeczywiście w orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym takie jednostronne oświadczenie woli o charakterze prawno-kształtującym jest bezwzględnie nieważne ze względu na sprzeczność z właściwością czynności prawnej (art. 58§1 w zw. z art. 89 k.c.), a wskutek tego umowa o kredyt nie zostaje skutecznie wypowiedziana, nadal wiąże strony, a zatem powinna być wykonywana, a w mocy pozostaje wówczas jedynie samo wezwanie do zapłaty zaległych należności. Pogląd przeciwny jednak zakłada, że stworzenie kredytobiorcy możliwości doprowadzenia do kontynuacji umowy przez zależne od jego woli działanie polegające na wpłacie w terminie wypowiedzenia kwoty i zniweczenie tym samym skutku wypowiedzenia nie może prowadzić do uznania nieważności dokonanego wypowiedzenia z powołaniem się na zakwalifikowanie tej możliwości jako warunku w rozumieniu art. 89 k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego: z 8.09.2016 r., II CSK 750/15, LEX nr 2182659; postanowienie Sądu Najwyższego z 22.03.2013 r., III CZP 85/12, LEX nr 1360269; M. Z. Sondej, Dopuszczalność wypowiedzenia umowy kredytowej pod warunkiem niezapłacenia zadłużenia, LEX/el. 2018). Sąd przychyla się do tego drugiego poglądu, albowiem jest on wręcz korzystniejszy dla kredytobiorcy, gdyż nawet gdyby przyjąć, iż wezwanie do zapłaty „bieżącego zadłużenia” sformułowane w treści przedmiotowych wypowiedzeń umowy datowanych na dzień 23 lipca 2018 roku stanowi warunek, to realizacja tego warunku skutkowałaby tym, iż umowa w dalszym ciągu wiąże strony, a postawienie całości kredytu w stan wymagalności nie odnosi skutku. Pozwany nie spłacił bieżącego zadłużenia, w związku z czym wypowiedzenie było skuteczne i w ocenie Sądu takie zastrzeżenie nie może generować negatywnych skutków prawnych dla strony powodowej.

Pozwany zakwestionował też umocowanie osób składających oświadczenia o wypowiedzeniu umów kredytowych, z uwagi na to, że nie przedłożono stosownych pełnomocnictw wykazujących umocowanie K. S. oraz A. S., tytułujących się jako pełnomocnicy (...) Bank (...) S.A. W ocenie Sądu po myśli art. 231 k.p.c. nie było podstaw do zakwestionowania umocowań dla tych osób. Bank konsekwentnie uznawał umowę za wypowiedzianą, brał następnie udział w szeregu czynności i finalnie dokonał zbycia wierzytelności, które zostały postawione w stan wymagalności na skutek wypowiedzeń. Zgodnie z art. 99§1 k.c. pełnomocnictwo szczególne wymaga szczególnej formy tylko wtedy, gdy dla czynności, do której upoważnia, zastrzeżona jest forma szczególna pod rygorem nieważności, a więc przepis ten w ogóle nie odnosi się do pełnomocnictw upoważniających do czynności, co do których zastrzeżono formę ad probationem. Dla oceny złożenia oświadczenia woli znajduje więc zastosowanie przepis art. 60 k.c., w myśl którego z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. W świetle całokształtu okoliczności sprawy brak jest jakichkolwiek logicznych przesłanek do uznania, by Bank miał nie akceptować umocowania wymienionych pracowników Banku do podpisania oświadczeń o wypowiedzeniu umowy.

Zgodnie z art. 75c ust. 1 prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W myśl ust. 2, w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W obu wezwaniach do zapłaty z dnia 5 czerwca 2018 roku został spełniony obowiązek informacyjny Banku wynikający z art. 75c ust. 2 prawa bankowego, a pozwany zresztą czynił negocjacje z Bankiem w przedmiocie restrukturyzacji zadłużenia, w związku z czym również i ta przesłanka nie może stanowić podstawy do zakwestionowania skuteczności wypowiedzenia umów kredytu. Jak już wskazano wyżej, pozwany nie wykazał w żaden sposób, by jakkolwiek uregulował spłatę zadłużenia, o którym mowa w wezwaniach do zapłaty z dnia 5 czerwca 2018 roku. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika wprost, że pozwany popadł w problemy finansowe, nie regulował należności, a podjął jedynie próby zmiany warunków umowy (chciał sprzedać jedną z nieruchomości, na której ustanowiono hipotekę), które nie przyniosły żadnych rezultatów – trudno jednocześnie czynić z tego tytułu zarzuty w stronę Banku, który nie był w żaden sposób zobowiązany, by na proponowane przez kredytobiorcę zmiany się godzić. Nie znajduje logicznego uzasadnienia argumentacja, iż skoro postępowanie restrukturyzacyjne nie zostało zakończone, to wypowiedzenia umów należy uznać za nieskuteczne. Rzeczywiście Bank wyraził wstępną wolę porozumienia, wydając decyzję z dnia 17 kwietnia 2018 roku, w której określono nowe warunki kredytu, jednak w jej treści wskazano wprost, iż kredytobiorca obowiązany jest spełnić szereg warunków, w tym m.in. spłacić zadłużenie czy przedłożyć stosowną promesę z innego banku ((...)Banku), zaś zmiany te wymagały zawarcia dodatkowo aneksu do umowy kredytowej i decyzja ta była ważna przez 30 dni. Skoro aneks ostatecznie nie został zawarty, a jak przyznawał sam powód w korespondencji np. do Rzecznika Finansowego, nie przedłożył on stosownej promesy od (...) Banku, a zatem nie spełnił warunków porozumienia, to brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, by postępowanie restrukturyzacyjne (nawiasem mówiąc, opisana decyzja z dnia 17 kwietnia 2018 roku nie stanowiła restrukturyzacji sensu stricto, która raczej polega na umożliwieniu spłaty zadłużenia w innych ratach, zawieszeniu czy przesunięciu rat, rozciągnięciu w czasie terminu ich płatności itd.) nadal trwało i było jakąkolwiek podstawą do zakwestionowania skuteczności wypowiedzenia umów kredytowych. Była to suwerenna decyzja Banku jako podmiotu gospodarczego, która może co najwyżej rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu szkody w kontraktowaniu (art. 72§2 k.c.), ale z pewnością nie stanowi nadużycia prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 k.c.

Bez znaczenia pozostaje również podnoszona przez pozwanego okoliczność, jakoby działanie Banku w postaci wypowiedzenia umów było działaniem „złośliwym” z uwagi na wszczęcie przez pozwanego postępowania sądowego przeciw Bankowi w sprawie kredytu frankowego zaciągniętego w tym Banku. Powód w ramach zeznań zasugerował też, że Bank wypowiedział zawarte umowy na skutek jednej zaległej raty (protokół – k. 191v.). Nie jest to uprawnione stwierdzenie zważywszy na kwoty pieniężne, których dotyczyły wezwania do zapłaty z dnia 5 czerwca 2018 roku. Nie ulega wątpliwości bowiem, że kwota 1 817,93 zł przekracza dwukrotność raty kapitałowej kredytu udzielonego na łączną kwotę 127 200 zł na 480 lat, podobnie jak kwota 27 267,82 zł przekracza dwukrotność raty kapitałowej kredytu udzielonego na łączną kwotę 1 904 000 zł udzielonego na 480 zł. W ocenie Sądu tę kwestię przesądza to, iż pozwany nie realizował zobowiązań z tytułu spłat rat kredytu i Bank w oparciu o zapisy umowy (§21 ust. 1 pkt 5, §21 ust. 2 pkt 3 i 5) miał uprawnienie do jej wypowiedzenia, zaś po myśli art. 6 k.c. powód nie sprostał ciężarowi przedstawienia przeciwnego dowodu, w związku z czym argumentację pozwanego należało uznać za oczywiście bezzasadną.

Sąd nie podziela zarzutu pozwanego co do braku legitymacji czynnej powoda, uznając, że doszło do skutecznego zawarcia umowy cesji. W ocenie Sądu przelew wierzytelności został dostatecznie wykazany przedłożonymi do akt sprawy umowami. Zgodnie z art. 509§1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2). Przedmiotem umowy cesji jest wierzytelność, czyli prawo podmiotowe przysługujące wierzycielowi do żądania od dłużnika, aby spełnił świadczenie. Aby wierzytelność mogła stać się przedmiotem czynności zobowiązująco – rozporządzającej musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana. Przede wszystkim powinien być wyraźnie określony stosunek zobowiązaniowy, którego elementem jest zbywana wierzytelność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1999 r., sygn. III CKN 423/98). Chodzi tu głównie o oznaczanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Wskazane elementy muszą być oznaczone bądź przynajmniej oznaczalne już w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność, do chwili zaś przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy powinno nastąpić wyczerpujące sprecyzowanie również pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w którego ramach istnieje zbywana wierzytelność. Nie ulega wątpliwości, że zarówno umowa cesji z 10 czerwca 2019 roku, przenosząca wierzytelność Banku na rzecz (...) 1, jak i następnie umowa z dnia 6 sierpnia 2020 roku, określała dostatecznie wierzytelności będące przedmiotem tych umów. Pojawiły się co prawda wątpliwości w zakresie rozbieżności co do kwot określonych w egzemplarzach umowy podpisanych jednostronnie przez strony, jednak dotyczyły one tego, że w egzemplarzu umowy podpisanej przez A. K. odsetki zostały wyliczone na dzień 29 lipca 2020 roku, zaś w egzemplarzu umowy podpisanej przez pełnomocnika (...) 1 – na dzień 6 sierpnia 2020 roku. Choć Sąd ostatecznie powziął wątpliwości co do żądania skapitalizowanych odsetek z zupełnie innych przyczyn (o czym mowa w dalszej części uzasadnienia), to akurat tak opisana rozbieżność nie stanowi istotnego uchybienia w kontekście prawidłowego zidentyfikowania przedmiotu cesji.

Należy przy tym podkreślić, że kodeks cywilny nie stawia szczególnych wymogów formalnych dla umowy przelewu wierzytelności – może być ona zawarta w dowolnej formie, a nawet w sposób dorozumiany. Przepis art. 511 k.c. wymaga formy pisemnej (w tym określonej w art. 78) jedynie dla umowy przelewu takiej wierzytelności, która jest stwierdzona pismem (G. Sikorski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2025, art. 511). Nie ulega wątpliwości, że obie umowy cesji zostały zawarte na piśmie (umowę (...) 1 z powodem zawarto w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi), a opierając się na treści art. 65 i 60 k.c. należy uznać, że strony zarówno pierwszej, jak i drugiej umowy cesji dostatecznie wyraziły wolę przeniesienia wierzytelności z tytułu obu umów kredytu. Kolejno zarówno (...) 1, jak i A. K. byli wpisywani każdorazowo do księgi wieczystej opisanych nieruchomości, na których ustanawiane było zabezpieczenie spłaty kredytów w postaci hipoteki, jako wierzyciele hipoteczni – Bank jako podmiot dotknięty wpisem do księgi wieczystej jest przecież uczestnikiem postępowania wieczystoksięgowego, a zatem gdyby nie uznawał skutecznego przeniesienia wierzytelności na (...) 1, to przysługiwał mu środek zaskarżenia wobec takich wpisów. Nie uczynił tego, w konsekwencji należy uznać po myśli art. 231 k.p.c., iż (...) 1 nabył wierzytelności skutecznie. Z kolei wpisy A. K. jako wierzyciela hipotecznego do opisanych ksiąg wieczystych dopiero na skutek środków zaskarżenia wnoszonych przez pozwanego były następnie uchylane. Jednocześnie fakt, iż sądy wieczystoksięgowe uchylały wpisy powoda jako wierzyciela hipotecznego nie może definitywnie przesądzać o oddaleniu powództwa, albowiem sąd wieczystoksięgowy w myśl art. 626 ⁸§2 k.p.c., rozpoznając wniosek o wpis, bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Nadto wydanie postanowienia w przedmiocie wpisu do księgi wieczystej jest rozstrzygające jedynie w przedmiocie zabezpieczenia umowy w postaci hipoteki, nie zaś głównego stosunku prawnego jakim jest zobowiązanie kredytowe.

Cena przeniesienia własności również została zapłacona, co zostało potwierdzone przedłożonym do akt sprawy potwierdzeniem przelewu (podpisanym przez pracownika Banku, stanowiącym o tym, że przelew został zrealizowany) oraz zaświadczeniem o dokonaniu zapłaty ceny, podpisanym przez pełnomocnika (...) 1 i zarzuty pozwanego w tym zakresie również są bezzasadne.

Powództwo musi zatem podlegać uwzględnieniu co do zasady, choć co do wysokości – nie w całości. W ocenie Sądu główne roszczenie pieniężne podlega oddaleniu w zakresie skapitalizowanych odsetek w kwotach 256 872,80 zł (odnośnie umowy nr (...)) oraz 16 127,84 zł (odnośnie umowy nr (...)). §8 ust. 1 każdej z umów kredytu oraz zapisy Regulaminu (§6 ust. 4) stanowiły o zmiennym charakterze odsetek od należności przeterminowanych. Sąd doszedł do wniosku, że w oparciu o przedłożone do akt sprawy dokumenty nie jest w żaden sposób możliwe precyzyjne zinterpretowanie, w jaki sposób kształtowały się te odsetki przez cały okres aż do dnia wniesienia pozwu, tj. w oparciu o jakie stopy procentowe były one naliczane w poszczególnych okresach oraz czy o zmianach tych stóp procentowych pozwany był informowany. Powód w żaden sposób tego nie wykazał. Wątpliwości budzą zwłaszcza zapisy odnoszące się do tych odsetek w treści obu egzemplarzy umowy cesji z dnia 6 sierpnia 2020 roku. W egzemplarzu podpisanym przez A. K. wskazano bowiem, że „na dzień 29.07.2020 r.”:



w zakresie wierzytelności nr 1: kwota 122 798,01 zł stanowi odsetki naliczone „od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11.06.2019r.”, natomiast kwota 132 195,33 zł stanowi odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego „do dnia cesji”,



w zakresie wierzytelności nr 2: kwota 7 145,33 zł stanowi odsetki naliczone „od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11.06.2019r.”, natomiast kwota 8 856,60 zł stanowi odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego „do dnia cesji”.

Z kolei w egzemplarzu podpisanym przez pełnomocnika (...) 1 wskazano bowiem, że „na dzień 6.08.2020 r.”:



w zakresie wierzytelności nr 1: kwota 122 798,01 zł stanowi odsetki naliczone „od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11.06.2019r.”, natomiast kwota 134 074,79 zł stanowi odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego „do dnia cesji”,



w zakresie wierzytelności nr 2: kwota 7 145,33 zł stanowi odsetki naliczone „od dnia następnego po dacie cesji, tj. 11.06.2019r.”, natomiast kwota 8 982,51 zł stanowi odsetki naliczone przez wierzyciela pierwotnego „do dnia cesji”.

Ww. zapisy są niejasne i budzą wątpliwości zwłaszcza w świetle ubocznego żądania strony powodowej w petitum pozwu o zasądzenie odsetek za opóźnienie od dnia 7 września 2018 roku. Uwzględnienie roszczenia głównego w tym zakresie w oczywisty sposób stanowiłoby zasądzenie odsetek w wymiarze podwójnym, a zatem naruszenie zakazu anatocyzmu, o którym mowa w art. 482§1 k.c. Sam powód zresztą częściowo to potwierdził, albowiem w umowie przelewu wierzytelności z dnia 6 listopada 2024 roku wierzytelności stanowiące przedmiot cesji obejmowały już mniejsze kwoty z tytułu odsetek, tj. 134 074,79 zł z tytułu umowy nr (...) oraz 8 982,51 zł z tytułu umowy nr (...), a zatem nie dochodził już skapitalizowanych odsetek naliczonych od dnia 11 czerwca 2019 roku (choć finalnie nie cofnął pozwu w stosownym zakresie). „Poprawiona” umowa cesji wierzytelności nadal obejmowała jednak skapitalizowane odsetki w kwotach 134 074,79 i 8 982,51 zł, naliczane – jak należy interpretować – do dnia 10 czerwca 2019 roku, co nadal częściowo pokrywa się z ubocznym żądaniem odsetkowym od dnia 7 września 2018 roku. Tym samym w oparciu o art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. (z uwagi na nieudowodnienie), a także art. 482§1 k.c. roszczenie to nie mogło podlegać uwzględnieniu. Nawet gdyby jednak hipotetycznie przychylić się do stanowiska powoda i przyjąć po myśli art. 322 k.p.c. jego wyliczenia (choćby w zakresie nieobejmującym podwójnego naliczenia, tj. do dnia 6 września 2018 roku) za prawidłowe, to tak blankietowe sformułowanie jak w ww. zapisach umowy i Regulaminu, przyznające Bankowi prawo do jednostronnego kształtowania wysokości odsetek bez jakiejkolwiek kontroli umownej drugiej strony, należy uznać jako klauzulę abuzywną po myśli art. 385 ¹ k.c., a w konsekwencji wskazane zapisy umowne przewidujące odsetki „o charakterze zmiennym” jako niewiążące pozwanego jako konsumenta. To stanowi dodatkową podstawę oddalenia powództwa w zakresie żądania ponad kwoty stanowiące bezsporne kapitały kredytów, tj. kwoty 1 750 010,73 zł i 117 244,22 zł, łącznie składające się na kwotę 1 867 254,95 zł, o której zasądzeniu Sąd orzekł w punkcie I sentencji.

W przedmiocie odsetek ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł po myśli art. 481§1 i nast. k.c. zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 7 września 2018 roku, jako dnia następującego po dniu upływu terminu wypowiedzenia obu umów kredytowych (pisma zostały odebrane w dniu 7 sierpnia 2018 roku, zakreślony termin wypowiedzenia to 30 dni, w związku z czym termin wypowiedzenia upłynął w dniu 6 września 2018 roku). Sformułowanie w treści pozwu żądania odsetkowego w ten sposób, że powód dochodzi „należnych odsetek za opóźnienie” Sąd zinterpretował jako właśnie dochodzenie odsetek ustawowych za opóźnienie uregulowanych w art. 481§1 i nast. k.c., a co więcej, z uwagi na wyżej opisane wątpliwości w zakresie odsetek umownych, była to jedyna możliwa forma odsetek, która może podlegać zasądzeniu.

Mając na uwadze wszystkie powyższe rozważania, Sąd orzekł jak w punktach I-II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania (punkt III sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98§1, §1 ¹, §3 k.p.c., i art. 100 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda, który wygrał sprawę w wymiarze 87,24%, złożyły się opłata od pozwu w wysokości 107 013 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości jednej stawki minimalnej zgodnie z wartością przedmiotu sporu w kwocie 15 000 zł (w myśl §2 pkt 8 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł – łącznie 122 030 zł. Koszty poniesione przez pozwanego, który wygrał sprawę w 12,76%, stanowiła kwota 15 017 zł obejmująca odpowiednio wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 15 000 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Koszty należne powodowi to kwota 106 458,97 (87,24% x 107 013 zł), natomiast koszty należne pozwanemu to kwota 1 916,17 zł (12,76% x 15 017 zł). Po kompensacie należne powodowi koszty procesu stanowią kwotę 104 542,80 zł (106 458,97 – 1 916,17).