Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Przemysław Filipkowski (spr.)

Sędziowie: SA – Sławomir Machnio

SO (del.) – Piotr Maksymowicz

Protokolant: – st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2024 r. sprawy

E. M. (1) /M./ urodz. (...) w W., syna W. i Z.,

oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 28 lutego 2023 r. sygn. akt V K 252/22

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego E. M. (1);

II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ł. - Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 1200 (jeden tysiąc dwieście) zł brutto, w tym VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 40,80 (czterdzieści i 40/100) zł tytułem zwrotu wydatków;

III. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE
Formularz UK 2	Sygnatura akt	VIII AKa 242/23
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:			1
1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie sygn. V K 252/22 z dnia 28.02.2023 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
x na korzyść ☐ na niekorzyść		x w całości
		☐ w części	☐	co do winy
			☐	co do kary
			☐	co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
x	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

x

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.		Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
			Nie dotyczy
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.		Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
1/		E. M. (1)	Czyn przypisany w wyroku; Działanie oskarżonego bez zamiaru pozbawienia życia i spowodowania uszkodzenia ciała pokrzywdzonego, odstąpienie od czynu oraz udzielanie pomocy pokrzywdzonemu.	Wyjaśnienia oskarżonego	k.749-753

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1	Dowód	Zwięźle o powodach uznania dowodu
	Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2	Dowód	Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
1/	Wyjaśnienia oskarżonego z k. 749-753	Wyjaśnienia oskarżonego z rozprawy apelacyjnej 15.01.2014 r. są chaotyczne i nie dowodzą logicznie ani przekonująco, że oskarżony nie działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia Ł. O. i aby nieumyślnie spowodował u niego uszczerbek na zdrowiu. E. M. dopiero na rozprawie apelacyjnej przyznał się, że to on trzymał nóż, którym spowodował obrażenia ciała u w/w pokrzywdzonego. Natomiast tłumaczenia, że była to zabawa, zadawał delikatne uderzenia i to pokrzywdzony się odwrócił, co spowodowało wbicie ostrza aż do osierdzia – w oczywisty sposób są instrumentalne, sprzeczne z wiarygodnymi zeznaniami Ł. O. i P. K. oraz stanowią przygotowaną linię obrony mającą na celu złagodzenie odpowiedzialności. Z tych samych powodów podobnie negatywnie należy ocenić wypowiedzi o odstąpieniu od czynu i udzielaniu pomocy ofierze. Uznać trzeba, że oskarżony nie przedstawił wiarygodnie przebiegu zdarzenia i jego zmienione wyjaśnienia stanowią wyłącznie linię obrony.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/

Prokurator na rozprawie apelacyjnej wskazał na kwestię wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 kpk z uwagi na udział w składzie orzekającym w Sądzie Okręgowym SSO Rafała Korkusa – która podlega badaniu przez Sąd odwoławczy z urzędu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Zauważyć należy, że Sąd Apelacyjny ma świadomość, iż w sprawach sygn. II AKz 1261/23, II AKz 1046/23 i II AKz 1094/23 zapadły postanowienia stwierdzające zachodzenie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 1 i 2 kpk z uwagi na udział w składzie orzekającym w Sądzie Okręgowym SSO Rafała Korkusa. W orzeczeniach tych wyrażono pogląd, że nominacja R. K. była niedopuszczalna po zrzeczeniu się urzędu sędziego wobec wygaśnięcia inicjatywy sędziego /art. 35 § 4 u.s.w./ oraz wobec braku ważnego wniosku uprawnionego organu tj. Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie ustawy z 8.12.2017 r. /art. 179 w zw. z art. 186 i art. 187 Konstytucji RP/. Prowadzi to do uznania, że był osobą nieuprawnioną do orzekania w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 1 kpk lub sąd był nienależycie obsadzony. Ponadto w sprawie sygn. VIII AKa 204/23 Sąd Apelacyjny postanowieniem z 13.12.2023 r. wystąpił z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego w powyższej kwestii. Nie oznacza to niemożności samodzielnego rozważenia istnienia tzw. bezwzględnej przyczyny odwoławczej w świetle zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego /art. 8 kpk/.

b/ Odnośnie przesłanki nienależytej obsady sądu z art. 439 § 1 pkt 2 kpk stwierdzić należy, że strony nie podały żadnej z przyczyn wymienionych w art. 40 i art. 41 kpk, która powodowałyby niemożność rozpoznania sprawy czy wskazywałaby na niezachowanie bezstronności i niezawisłości przez Przewodniczącego SSO Rafała Korkusa czy innego członka składu orzekającego w Sądzie Okręgowym. Nie wykazano, aby powstała sytuacja mogła wywołać jakąkolwiek racjonalną wątpliwość co do niezależności i bezstronności sędziego. Niewątpliwie powołanie R. K. na stanowisko sędziego w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej po 2017 r. nie stanowi samoistnie okoliczności nasuwających jakiekolwiek wątpliwości odnośnie uprawnienia do orzekania, niezależności czy bezstronności w rozumieniu wewnętrznym i zewnętrznym. Odwołać się należy do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale 3 Izb z dnia 23.01.2002 r. BSA I-4110-1/20, które nie zostało przecież zmienione a jedynie potwierdzone przez kolejne orzeczenia np. postanowienie z 16.09.2021 r. sygn. I Kz 29/21, OSNK nr 10/2021 poz. 41, uchwałę 7 sędziów z 2.06.2022 r. sygn. I KZP 2/22, OSNK nr 6/2022 poz. 22 czy postanowienie z 5.07.2022 r. sygn. II KK 72/22. Podobny wniosek wypływa z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Stanowisko to oznacza, że co do sędziów sądów powszechnych badanie kwestii niezależności, niezawisłości i bezstronności w kontekście przesłanki nienależytej obsady sądu z art. 439 § 1 pkt 2 kpk musi dotyczyć szczególnych okoliczności konkretnej sprawy i konkretnego sędziego, a nie samego faktu powołania na urząd sędziego czy delegowania. Przyjąć także trzeba, że od wyrażenia takiej oceny nie są zwolnieni nowo powołani sędziowie i nie narusza to społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości.

c/ Chodzi tu o sytuację, która - poza wewnętrznym przekonaniem danego sędziego - w sposób obiektywny powodowałaby naruszenie gwarancji do bezstronnego i niezależnego rozpoznania sprawy w odbiorze stron czy obserwatorów danego procesu. Natomiast prokurator, obrońca czy oskarżony w żaden sposób nie wykazali, aby zachodziła jakakolwiek okoliczność wpływająca na bezstronność i niezawisłość SSO R. K., który posiada wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobyte w sądach karnych wojskowych. Do uwzględnienia wniosku niezbędne jest podanie informacji, która nasuwałaby wątpliwość co do zachowania standardu bezstronności i niezależności sędziego. Takiej wiedzy nie przedstawiono. Podobne wnioski nasuwa lektura wielu orzeczeń Sądu Najwyższego. Tak więc nie można przyjąć, aby zaistniała tzw. bezwzględna przesłanka procesowa z art. 439 § 1 pkt 2 kpk.

d/ Ponadto Pan R. K. został powołany na stanowisko sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie postanowieniem Prezydenta RP z 5.10.2007 r. i z dniem 23.10.2007 r. rozpoczął służbę w tym Sądzie. Od dnia 1.01.2017 r. był delegowany do pełnienia obowiązków sędziowskich w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie. Od dnia 12.03.2018 r. pełnił obowiązki jako Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie.

e/ (...) R. K. w oparciu o art. 35 § 4 Prawa o ustroju sądów wojskowych /u.s.w./ dnia 16.11.2021 r. wystąpił z wnioskiem o powołanie go na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z uwagi na niezdolność do pełnienia służby wojskowej. W dniu 20.01.2022 r. Krajowa Rada Sądownictwa podjęła uchwałę nr 55/2022 w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie go do pełnienia urzędu sędziego Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.

f/ (...) R. K. pismem z 25.01.2022 r. skierowanym do Ministra Sprawiedliwości zrzekł się urzędu sędziego (...), o czym powiadomiono KRS, MON i Prezydenta RP. Minister Sprawiedliwości przyjął zrzeczenie się urzędu i zawiadomił, że stosunek służbowy na stanowisku sędziego (...) ulegnie rozwiązaniu z dniem 27.02.2022 r. a decyzją MON z tym dniem w/w został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i przeniesiony do rezerwy wskutek rozwiązania stosunku służbowego z mocy prawa.

g/ Postanowieniem Prezydenta RP z 8.06.2022 r. R. K. na wniosek KRS został powołany na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie a wręczenie nominacji i odebranie ślubowania nastąpiło dnia 29.09.2022 r.

h/ Zrzeczenie się urzędu sędziego przez R. K. nastąpiło już po podjęciu pozytywnej uchwały przez Krajową Radę Sądownictwa, a więc uchwała ta w chwili jej podjęcia była prawidłowa, w takim kształcie stała się prawomocna i została przedstawiona Prezydentowi RP.

i/ Postępowanie R. K. było niekonsekwentne, skoro mimo zrzeczenia się urzędu nie wycofał wniosku z KRS oraz przyjął nominację i złożył ślubowanie przed Prezydentem RP. Sposób naprawienia powstałej wadliwości proceduralnej z uwagi na naruszenie trybu określonego w art. 35 § 4 i 5 u.s.w. wykracza poza potrzebę rozpoznania niniejszej sprawy.

j/ Jednakże nie można uznać, aby zaskarżony wyrok został wydany przez osobę w ogóle nieuprawnioną do orzekania w myśl art. 439 § 1 pkt 1 kpk. Nie budzi wątpliwości, że przepisy dotyczące zachodzenia bezwzględnych przyczyn odwoławczych muszą być interpretowane ściśle, a nie rozszerzająco. Natomiast SSO Rafał Korkus złożył ślubowanie i został powołany na urząd sędziego w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie w dniu 29.09.2022 r. przez Prezydenta RP na podstawie Konstytucji RP na wniosek KRS /art. 179 w zw. z art. 186 i art. 187/, taki akt powołania kształtuje specyficzny stosunek prawny /jest aktem prawa ustrojowego/ tzn. powoduje powstanie stosunku służbowego i uprawnia do podjęcia służby sędziowskiej, a wedle orzecznictwa Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzja Prezydenta RP nie podlega zaskarżeniu ani wzruszeniu w żadnym trybie /porównaj też Komentarz pod red. M. Safjana i L. Boska do art. 179 Konstytucji RP, Legalis/. Kompetencja do powoływania sędziów należy zaś do prerogatyw Prezydenta. Nie można uznać, aby powołanie przez Prezydenta RP było nieważne czy nieskuteczne, a R. K. nie został sędzią w świetle przepisów Konstytucji RP i ustaw. Nie narusza to prawa do rzetelnego procesu stosownie do art. 6 ust. 1 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ani do art. 47 Karty Praw Podstawowych UE.

Lp.

Zarzut

2/

Obrońcy osk. E. M. (1) /bez numeracji/ naruszenia przepisów prawa procesowego, mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk:

1/ art. 7 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i pominięcie okoliczności, że pokrzywdzony był w stanie znacznego upojenia alkoholowego, a zatem podobnie jak świadek P. K. mógł mieć „luki w pamięci”, względnie z uwagi na alkohol i szok wywołany dźgnięciem nożem mógł doświadczyć „powstania wyobrażenia zdarzeń, które nie nastąpiły” o czym Sąd wspomina wyłącznie w odniesieniu do P. K., a tym samym możliwe jest, że obciążył oskarżonego dlatego, że wcześniej wyłącznie z P. K. oraz oskarżonym spożywał alkohol, jednak nie wyklucza to pojawienia się, po tym jak oskarżony zasnął, osoby trzeciej, która popełniła przypisywany czyn;

2/ art. 7 kpk poprzez danie wiary zeznaniom pokrzywdzonego, w sytuacji gdy podobnie jak świadek P. K. z uwagi na ilość spożytego alkoholu mógł mieć „luki w pamięci”, względnie doświadczyć „powstania wyobrażenia zdarzeń, które nie nastąpiły”, a co więcej pokrzywdzony był w stanie silnego wzburzenia, jakim niewątpliwie był stan po ugodzeniu przez inną osobę nożem;

3/ art. 7 kpk poprzez danie wiary zeznaniom pokrzywdzonego, w sytuacji gdy wszyscy uczestnicy libacji nie są w stanie wskazać, jakie zdarzenia miały miejsce, a zatem prawdopodobnym jest, że pokrzywdzony został ugodzony nożem przez P. K., z którą był w relacji intymnej i która z uwagi na zdenerwowanie i stan upojenia alkoholowego a także wywołane nim „luki w pamięci” i doświadczenie „powstania wyobrażenia zdarzeń, które nie nastąpiły”, mogła na skutek złości o wyobrażenie zdarzenia z udziałem pokrzywdzonego, na skutek pretensji zaatakować go, a tym samym pokrzywdzony mógł umówić się z nią, aby solidarnie pomówić oskarżonego, zwłaszcza, z mieli stały kontakt po wystąpieniu zdarzenia;

4/ art. 7 kpk poprzez wyciągnięcie z materiału dowodowego wniosków, jakie z niego nie wynikają, a w szczególności przyjęcie „niemożliwości powstania okazji do uzgodnienia zeznań” pomiędzy pokrzywdzonym a P. K., w sytuacji gdy oboje wskazali, że pozostawali w stałym kontakcie, również telefonicznym, gdy pokrzywdzony był w szpitalu, a zatem P. K. miała możliwość skontaktowania się z pokrzywdzonym i wskazania mu, jaką wersję przedstawiła śledczym a także wywarcia wpływu na pokrzywdzonego, z którym pozostaje w relacji intymnej;

5/ art. 7 kpk poprzez przyjęcie, że poziom stężenia alkoholu we krwi decyduje o nadaniu waloru wiarygodności zeznaniom /str. 5 uzasadnienia/ i że osoba o najniższym stężeniu zasługuje na wiarę, a o najwyższym nie, podczas gdy stężenie alkoholu we krwi nie decyduje o poziomie wiarygodności i logiki;

6/ art. 7 kpk poprzez odmowę wiarygodności zeznaniom świadka M. B., podczas gdy zasady logiki wskazują, że P. K. mogła pod wpływem stanu upojenia przekazać świadkowi prawdziwe informacje, natomiast pokrzywdzony mógł przekazać świadkowi takie informacje z uwagi na szok wywołany obrażeniami, a zeznania zmienił po uzgodnieniu zeznań z P. K. i po upływie czasu, gdy zauważył, że obciążenie oskarżonego może być dla niego korzystne pod względem materialnym;

7/ art. 7 kpk poprzez odmowę wiarygodności zeznaniom świadka T. M., podczas gdy były one spójne, a świadek jest osobą starszą i schorowaną, a zatem mógł mieć potrzebę korzystania z notatek, co nie czyni jego wersji nieprawdziwą;

8/ art. 7 kpk poprzez przyjęcie, że oskarżony wskazał na nagraniu „na motyw, jaki nim kierował zadając pokrzywdzonemu pchnięcia nożem tj. zazdrość /k.131v/”,, podczas gdy na nagraniu nie ma wypowiedzi oskarżonego, w ramach której wskazywałby, że pchnął pokrzywdzonego nożem ze względu na zazdrość, a jedynie znajdują się fragmenty wypowiedzi do P. K., która jest urwana i może być interpretowana na wiele sposobów;

9/ art. 7 kpk poprzez brak dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego wskazującym, że zasnął i nie atakował pokrzywdzonego, w sytuacji gdy z nagrania rozmowy P. K. z dyspozytorką wynikało, że w lokalu była osoba trzecia, która zaatakowała pokrzywdzonego i opuściła mieszkanie;

10/ art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie przez Sąd I instancji na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości w zakresie ustalenia, kto popełnił zarzucany czyn, w sytuacji gdy zeznania P. K. i pokrzywdzonego były niespójne i częściowo wykluczały się, a także mogły przy stężeniu alkoholu we krwi nastąpić „luki w pamięci” oraz „powstać wyobrażenia zdarzeń, które w ogóle nie nastąpiły”, co prowadzi do wniosku, że nie jest wykluczonym, aby pokrzywdzony został ugodzony nożem przez osobę trzecią, o której wspominała P. K. w rozmowie z dyspozytorką.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18, lex nr 2498022/. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego E. M. (1), a nadto wynikają one z właściwie ocenionego materiału dowodowego. Zatem przedstawiona ocena dowodów nie wymagała istotnej korekty. Ponadto Sąd I instancji stosownie do treści art. 410 kpk oparł się na całości przedstawionego mu materiału dowodowego oraz słusznie uznał, że sprawcą obrażeń u pokrzywdzonego nie mogła być inna osoba.

b/ Chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk, gdyż Sąd I instancji nie miał nieusuwalnych, obiektywnych wątpliwości co do zachowania oskarżonego czy innych uczestników zdarzenia, a ich istnienie warunkuje zastosowanie tego przepisu. Zarzut obrazy tego przepisu może być uznany za skuteczny tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że orzekający sąd rzeczywiście miał wątpliwości o takim charakterze i nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego. Dla zasadności tego zarzutu nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do stanu dowodów /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego sygn. V KK 68/2018 z 04.04.2018 r. lex nr 2488989/. Nieprawidłowe jest równoczesne stawianie zarzutu naruszenia art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk, ponieważ o niedających się usunąć wątpliwościach można mówić dopiero po przeprowadzeniu prawidłowej i wszechstronnej oceny dowodów.

c/ Nie doszło do obrazy art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk czy innych przepisów, która uniemożliwiałaby instancyjną kontrolę prawidłowości wyroku bądź nakazywała jego zmianę co do sprawstwa i winy oskarżonego E. M. (1). Skarżąca obrońca nie wykazała uchybień, które miałyby wpływ na treść wydanego wyroku. Zatem wniosek obrońcy o uniewinnienie oskarżonego jest w oczywisty sposób bezzasadny.

d/ Skarżąca nie podważyła skutecznie przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów i wynikających z nich ustaleń. Pokrzywdzony Ł. O. (2) przekonująco zeznał, że spożywali alkohol, współżył z P. K. i oskarżony zadał mu kilka ciosów nożem – najpierw 2 razy w tył nagiego ciała a potem 3 razy w przód /k.95, 399-400, 403-404/, natomiast w istocie chodzi tu o 3 szwy i 1 ranę na klatce piersiowej /k.413/. Według jednoznacznej relacji P. K. (2), za zgodą E. M. zaprosiła Ł. O. (2) i we trójkę spożywali alkohol. Uprawiała seks z Ł., po czym oskarżony kazał wyjść i zaatakował Ł.. E. M. kilkakrotnie dźgnął nożem Ł. /k.48, 356, 359-361/. P. K. wezwała telefonicznie pomoc na nr 112 a po przyjeździe pogotowia i (...) powiedziała, co się stało. Korelują z powyższym bezstronne zeznania funkcjonariusza Policji E. M. (3), który na miejscu zdarzenia dowiedział się, że E. M. ugodził pokrzywdzonego nożem a P. K. zadzwoniła pod numer alarmowy /k.34v/ i nie zmienia tego sytuacja, że oskarżony i świadek wskazywali na siebie nawzajem /k.543/. Z zeznań tych osób wprost wypływa, że sprawcą był działający celowo oskarżony, a nie inna osoba. Zatem słusznie przyjęto, że to oskarżony umyślnie zadał ciosy nożem pokrzywdzonemu i spowodował u niego rany kłute i cięte.

e/ Natomiast nie podważają wiarygodności zeznań Ł. O. okoliczności podnoszone w apelacji obrońcy tj. kwestia spożywania alkoholu i znajdowania się w stanie znacznego upojenia alkoholowego. Nie chodzi tu o możliwość zaistnienia u pokrzywdzonego „luk w pamięci”, „powstania wyobrażenia zdarzeń, które nie nastąpiły” czy innych zaburzeń, skoro nie stwierdzono takich okoliczności, które uniemożliwiałyby odtworzenie przez niego przebiegu wydarzeń. Nadto relacje Ł. O. i P. K. odnośnie sprawstwa oskarżonego są zbieżne, a różnice dotyczą ubocznych kwestii nie zwalniających E. M. z odpowiedzialności za przestępstwo /czy atak nastąpił w trakcie, czy po intymnym zbliżeniu w/w świadków oraz czy ciosy nożem zadawano, kiedy oskarżony siedział na pokrzywdzonym/. Całkowicie dowolne i sprzeczne z analizą materiału dowodowego są sugestie obrońcy, że Ł. O. obciążył oskarżonego dlatego, że wcześniej wyłącznie z P. K. oraz oskarżonym spożywał alkohol. Nie wykazano żadnego powodu, aby pokrzywdzony bezpodstawnie go obciążył. Z żadnego dowodu, w tym z wyjaśnień oskarżonego nie wynika, aby w mieszkaniu pojawiła się nieustalona osoba, która miałaby zadać uderzenia nożem pokrzywdzonemu – brak jest także powodu, aby ktokolwiek inny poza oskarżonym dokonał przedmiotowego ataku nożem, przy czym oczywiste jest, iż obrońca odwołuje się do pierwotnej wersji oskarżonego o zaśnięciu. Nie zmienia oceny sytuacji ani zeznań stan, w jakim znajdował się pokrzywdzony na skutek ugodzenia go nożem, określany przez skarżącą jako „silne wzburzenie”. Podobnie nie podważa oceny materiału dowodowego i poczynionych ustaleń faktycznych brak przekazania przez uczestników libacji alkoholowej innych szczegółów, przy czym nie jest konieczne uzyskiwanie nieistotnych informacji wykraczających poza potrzeby niniejszej sprawy.

f/ Za nielogiczne, dowolne i wprost sprzeczne z materiałem dowodowym uznać trzeba twierdzenia obrońcy o prawdopodobieństwie tego, że pokrzywdzony został ugodzony nożem przez P. K., z którą był w relacji intymnej i która z uwagi na zdenerwowanie, stan upojenia alkoholowego, złości i pretensji mogła zaatakować go, a tym samym pokrzywdzony mógł umówić się z nią, aby solidarnie pomówić oskarżonego, zwłaszcza, z mieli stały kontakt po wystąpieniu zdarzenia. Zauważyć należy, że nie występuje żadna przyczyna, dla której to P. K. miałaby użyć przemocy względem pokrzywdzonego, a taki powód miał oskarżony. Nadto w takiej hipotetycznej sytuacji brak jest powodu, dla którego Ł. O. miałby umówić się z P. K. i solidarnie obciążyć oskarżonego. Przy czym umówieniu się świadków co do przebiegu wydarzeń przeczą zauważalne różnice w ich relacjach, które omówił Sąd I instancji, a bezpośredni kontakt z przesłuchiwanymi osobami ułatwia wartościowanie ich depozycji. Zeznania te cechują się naturalnością, a nie celowym obciążaniem niewinnej osoby i nie uznano ich za niewiarygodne odnośnie wskazania E. M.. Nie ma zaś znaczenia, że oskarżony po wypiciu alkoholu ma być łagodny i spolegliwy, gdyż w żadnej mierze nie wyklucza to popełnienia przypisanego czynu. O ile Ł. O. i P. K. mogliby uzgadniać zeznania, to obrońca nie wykazała, kiedy dokładnie i dlaczego miałoby dojść do takiego uzgodnienia ani dlaczego P. K. miałaby wywrzeć niedozwolony wpływ na pokrzywdzonego. Zatem słusznie Sąd Okręgowy wykluczył, aby w tym przypadku doszło do uzgodnienia depozycji świadków.

g/ Skarżąca nie podważyła zasadności przyjęcia, że poziom stężenia alkoholu we krwi ma znaczenie dla oceny wiarygodności zeznań i wyjaśnień /str. 5 uzasadnienia SO/, ale nie jest tak, że jest to okoliczność wyłączna czy decydująca. Przy tym Sąd jasno wytłumaczył, dlaczego w pewnej części nie dał wiary zeznaniom P. K. a oparł się na relacji Ł. O.. Nie oznacza to, że osoba o najniższym stężeniu zawsze zasługuje na wiarę, a o najwyższym nie, gdyż ocena depozycji dokonywana jest odrębnie w każdej sprawie. Jednakże nie dowodzi to w żadnej mierze, że E. M. nie był sprawcą. Natomiast spożycie i uzależnienie świadka P. K. od alkoholu nie dezawuuje całości jej zeznań.

h/ Wyjaśnienia oskarżonego E. M. (1) słusznie uznano w istotnej części za nielogiczne i niewiarygodne. Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu i wyjaśnił, że nie wie nic o zdarzeniu, nie miał śladów krwi a obudziła go Policja /k.66-67, 74/. Natomiast potwierdził, że 12.12.2021 r. w mieszkaniu przebywali także Ł. /tj. O./ i P. /tj. K./, z którymi nie był w sporze. Spożywał alkohol razem z P. i czekali na Ł., którego odebrali z Dworca W., po czym pili dalej we troje. Oskarżony twierdził, że położył się spać około godz. 5.30 /k.67-68, 75/. Nie przekonują jako sprzeczne z relacjami świadków wyjaśnienia, że wydaje mu się, iż jak spał, to P. włożyła mu nóż do lewej ręki, który odrzucił na podłogę i spał dalej. Nadto P. chciała, żeby się przyznał, a on nie wiedział, o co chodzi /k.68/. W świetle analizy pozostałych dowodów uznać trzeba, że E. M. bezpodstawnie negował swoją winę. Kwestia informowania przez P. K. w trakcie zgłaszania zdarzenia na nr 112, że sprawcy nie ma w mieszkaniu, chociaż przebywał w nim oskarżony – została omówiona przez Sąd Okręgowy i nie dowodzi, że faktycznie nie był sprawcą. Potwierdzają to chociażby zmienione wyjaśnienia oskarżonego z rozprawy apelacyjnej 15.01.2014 r., kiedy ostatecznie potwierdził, że to on trzymał nóż i nie było innego sprawcy.

i/ Zeznania ojca oskarżonego W. M. (1) /k.409-411/ i kolegi M. B. (2) /k.411-413/ nie mogły skutecznie odciążyć oskarżonego. O ile częściowo rację ma obrońca, że ocena zeznań W. M. i M. B. nie jest prawidłowa, gdyż nie podważono ich wiarygodności, to nie wpływa to na ocenę zeznań Ł. O. i P. K. ani treść zaskarżonego wyroku. W. M. podał, że pytał się pokrzywdzonego przebywającego w szpitalu, czego oczekuje w związku z powstałymi obrażeniami i mówił, że może udzielić mu pomocy, a ten oczekiwał 80.000-100.000 zł /k.409/. W. M. korzystał także z notatek mimo zwrócenia mu uwagi przez Sąd. Przemawia to jednoznacznie za przyjęciem, że sprawcą był oskarżony, gdyż w innym wypadku brak było powodu, aby W. M. czuł się tak odpowiedzialny za sytuację obcej osoby. Nie ma znaczenia, iż pokrzywdzony miał mu powiedzieć, że nie wie, kto zadał ciosy /k.409, 411/, gdyż Ł. O. mógł nie chcieć przekazać mu całej prawdy i taka sytuacja nie wyłącza odpowiedzialności E. M.. Podobnie należy ocenić relację M. B., że pokrzywdzony nie był pewny na 100%, iż ugodził go E. i takie wrażenie odniósł z rozmowy z P. K. /k.411-412/. Zauważyć należy, że pokrzywdzony i P. K. mogli nie chcieć wprost obciążać oskarżonego wobec jego znajomego M. B., przy czym i tak wskazuje to na sprawstwo E. M. a nie kogokolwiek innego.

j/ Sąd Okręgowy prawidłowo odwołał się do nagrania rozmowy P. K. z dyspozytorem i słusznie uznał, że wynika z niego pobudka działania oskarżonego tj. zazdrość, skoro miał on pretensje za jej stosunek seksualny z pokrzywdzonym /k.131v/. Zarzut obrońcy w tej kwestii w kontekście całokształtu sytuacji nie może być skuteczny. Nadto z nagrania tego nie wynika, jak twierdzi obrońca w piśmie z 29.12.2023 r., aby oskarżony w miarę możliwości udzielał pomocy pokrzywdzonemu i pospieszał służby ratownicze – przecież nie wezwał on pomocy i nie rozmawiał z dyspozytorem. Przeciwnie, wedle jasnych zeznań P. K., oskarżony nie udzielał pomocy pokrzywdzonemu i mówił do niej, żeby robiła, co chce. Nagranie wskazuje zaś, że wyrażał niezadowolenie z opóźnienia przyjazdu karetki pogotowia i udzielenia pomocy, a nadto mówił do P. K., żeby trzymała klatkę piersiową ofiary, która to właśnie robiła, ale sam nie udzielił jej żadnej pomocy, mimo takiej potrzeby i możliwości.

k/ Natomiast z rzetelnej opinii sądowo-lekarskiej biegłej E. S. wypływa, że u Ł. O. (2) stwierdzono : rany drążące przedniej i tylnej ściany klatki piersiowej, ranę kłutą prawej komory serca – tamponadę serca, 2 rany pleców okolicy podłopatkowej i przykręgosłupowo oraz ranę głowy w okolicy potylicy. Obrażenie serca spowodowało ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 kk. Sposób działania sprawcy oraz powstałe obrażenie serca narażało pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia /k.43-44/. W oczywisty sposób nie chodzi tu o długość pobytu pokrzywdzonego w szpitalu, ale o stwierdzone obrażenia, zagrożenie życia ofiary i sposób działania sprawcy.

l/ W rezultacie Sąd I instancji dokonał właściwej oceny ujawnionych dowodów w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego, przekonująco ją uzasadnił i słusznie uznał E. M. za winnego popełnienia zarzucanego czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 157 § 1 lub § 2 k.k., skoro obrażenia pokrzywdzonego były innego rodzaju a oskarżony zadając celowo uderzenia nożem działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia go życia. Także zastosowanie art. 15 § 1 lub § 2 k.k. nie znajduje uzasadnienia – nie można uznać, że oskarżony dobrowolnie odstąpił od dokonania czynu lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego. Pozostanie przestępstwa w fazie usiłowania wynikało z wezwania i udzielania pomocy przez P. K. oraz udzielenia pilnej pomocy medycznej pokrzywdzonemu przez karetkę pogotowia i w szpitalu. Nadto oskarżony zakończył swoje działanie z chwilą zadania ciosów nożem ofierze, powodując m.in. ranę kłutą prawej komory serca, co było wystarczające do jej obezwładnienia i spowodowania zgonu. Dalszy skutek w postaci śmierci został uniknięty nie dzięki oskarżonemu, a zachowaniu innych osób.

ł/ Poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości stosownie do rzetelnej opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej /k.250-265/.

Wniosek

Obrońca osk. E. M. (1) wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie, że oskarżony nie jest winny popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

a/ W świetle analizy zarzutów apelacji przeprowadzonej wyżej nie zasługuje na uwzględnienie wniosek obrońcy o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego.

b/ Dodatkowo zauważyć należy, że apelacja obrońcy nie zawiera żadnych argumentów, które prowadziłyby do zakwestionowania stanowiska Sądu I instancji odnośnie wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności względem E. M.. Kara 10 lat pozbawienia wolności została orzeczona w rozmiarze zbliżonym do dolnego progu ustawowego /który wynosi 8 lat/ i nie jest zbyt surowa, a przeciwnie jest adekwatna do wielkiej wagi i szkodliwości społecznej przypisanego czynu, dużego stopnia winy sprawcy i rodzaju jego działania, a także spowodowanego skutku dla zdrowia pokrzywdzonego. Sąd Okręgowy słusznie powołał na niekorzyść działanie po spożyciu alkoholu i uprzednią karalność oskarżonego. Częściowe przyznanie się oskarżonego na rozprawie apelacyjnej do trzymania noża i spowodowania obrażeń jest instrumentalne, nie oznacza rzeczywistej skruchy oraz nie przemawia za złagodzeniem kary.

c/ Reasumując, orzeczona kara pozbawienia wolności jest odpowiednia dla osiągnięcia celów kary wobec oskarżonego. Brak jest podstaw do uznania, że w krótszym okresie cele wychowawcze kary zostaną osiągnięte i że oskarżony zrozumie rozmiar zła, które wyrządził. Skarżąca nie wskazała okoliczności, które należałoby dodatkowo uwzględnić przy wymiarze kary - nie jest ona nadmiernie surowa a jej ukształtowanie czyni zadość potrzebom prewencji indywidualnej i generalnej oraz odpowiada dyrektywom zamieszczonym w art. 53 § 1 i 2 kk. Całokształt okoliczności sprawy przekonuje, że tylko taka kara jest właściwa i celowa, a w konsekwencji sprawiedliwa. Brak jest podstaw do złagodzenia wymiaru sankcji karnej a także obniżenia wysokości zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz pokrzywdzonego /30.000 zł/, które jest odpowiednie do doznanych przez niego obrażeń i dolegliwości. Nie chodzi tu zaś o czas pobytu pokrzywdzonego w szpitalu.

d/ Przy tym stosownie do brzmienia art. 438 pkt 4 kpk Sąd odwoławczy zmienia lub uchyla orzeczenie w zakresie kary tylko w przypadku stwierdzenia jej rażącej niewspółmierności. Rażąca niewspółmierność zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że powstałaby znaczna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, którą należałoby orzec w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary. Nie każda różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować /tak np. wyrok Sądu Najwyższego z 16.02.2009 r. II KK 132/05, LEX nr 725034/. Nie chodzi tu o wszelkie możliwe różnice co do wymiaru kary, lecz wyłącznie o tak istotne, że powodowałyby uznanie orzeczonej kary za niesprawiedliwą.

e/ Nie są kwestionowane rozstrzygnięcia dotyczące dowodów rzeczowych czy zaliczenia tymczasowego aresztowania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

II.

Przedmiot utrzymania w mocy

W pkt I utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego E. M. (1).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody wskazano w części 3 – tj. niepodważenie przez obrońcę analizy dowodów i ujawnionych okoliczności przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ł. kwotę 1200 zł brutto, w tym VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 40,80 zł tytułem zwrotu wydatków - na podstawie § 11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - stosownie do rodzaju sprawy i potrzebnego nakładu pracy, przy uwzględnieniu treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20.12.2022 r. sygn. SK 78/21 i argumentów zawartych w uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia. Wskazana kwota zawiera w sobie podatek od towarów i usług, gdyż w innym wypadku obrońca z urzędu byłby w lepszej sytuacji niż obrońca z wyboru. Wobec tego Sąd nie zastosował przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. jako nieadekwatnych w obecnych warunkach. Wynagrodzenie to odpowiada typowemu charakterowi sprawy i potrzebnemu nakładowi pracy obrońcy, przy uwzględnieniu treści apelacji. Dokonano także zwrotu poniesionych przez obrońcę wydatków.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku	Przytoczyć okoliczności
III.	Z uwagi na aktualny brak dochodów, trudną sytuację majątkową oskarżonego i wysokość orzeczonego zadośćuczynienia oraz długotrwałe pozbawienie wolności, na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Przemysław Filipkowski Sławomir Machnio Piotr Maksymowicz

1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika						1
Podmiot wnoszący apelację						Obrońca osk. E. M. (1)
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja						Punkty I-V wyroku
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
x na korzyść ☐ na niekorzyść		x w całości
		☐ w części	☐		co do winy
			☐		co do kary
			☐		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
x	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
1.4. Wnioski
☐	Uchylenie			x		Zmiana