Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 145/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 08 grudnia 2022 roku w sprawie V K 135/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

P. K.

U P. K. rozpoznano uzależnienie mieszane. Jest uzależniony od hazardu i od alkoholu. Aktualnie jest w fazie aktywnej uzależnienia. W chwili popełnienia zarzucanych mu czynów (w nieustalonym okresie do dnia 23 grudnia 2019 roku) miał zachowaną zdolność rozumienia ich znaczenia oraz pokierowania swoim postępowania. P. K. mógł i może brać udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu i prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny.

Opinia sądowo – psychiatryczno - psychologiczna

k. 296-304

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

-------------------

----------------------------------------------------------

-------------

---------------

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Opinia sądowo – psychiatryczno - psychologiczna

Pisemna opinia biegłych psychiatrów i psychologa jest jasna, zrozumiała, zawiera odpowiedzi na wszystkie postawione pytania, jest spójna i logiczna, a nadto, nie zawiera sprzeczności. W realiach niniejszej sprawy istnieją podstawy do przyjęcia, że oskarżony P. K. w czasie dokonywania zarzucanego mu czynu nie działał w warunkach zniesionej łub ograniczonej poczytalności.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego P. K. zarzuty:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na pozbawionym należytych podstaw dowodowych ustaleniu przez Sąd braku podstaw do przyjęcia, że zdiagnozowane u oskarżonego uzależnienie od hazardu powoduje wątpliwości co do jego aktualnego i przeszłego stanu zdrowia psychicznego;

2. obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4, 167, 202 oraz 410 k.p.k. polegającą na bezzasadnym oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych lekarzy psychiatrów na okoliczność poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanych mu czynów jak i aktualnego jego zdrowia psychicznego i w konsekwencji nieprzeprowadzenie w/w dowodu, co uniemożliwiło Sądowi prawidłową weryfikację kwalifikacji prawnej czynów zarzuconych oskarżonemu, podczas gdy treść zebranej w toku postępowania dokumentacji lekarskiej oskarżonego oraz treść jego oświadczenia złożonego na rozprawie wskazywała na konieczność zasięgnięcia opinii z uwagi na uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżonego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1. – 2. Rację miała skarżąca, że Sąd Okręgowy naruszył wskazane przepisy prawa procesowego, gdyż po uzyskaniu wiedzy co do treści dołączonych przez obrońcę oskarżonego na rozprawie w dniu 08 grudnia 2022 roku (vide k. 236) dokumentów medycznych dotyczących oskarżonego (vide k. 212-231) niesłusznie zaniechał dopuszczenia dowodu z opinii biegłych psychiatrów w trybie art. 202 § 1 k.p.k. (przy czym oskarżony posiadał wówczas obrońcę z wyboru, do czego obligowały przepisy art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k.). Nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że w sytuacji, gdy do akt sprawy – już na etapie postępowania przed Sądem I instancji – dołączono m. in. skierowanie do szpitala psychiatrycznego na oddział terapii uzależnień oraz historię choroby z poradni odwykowej, okoliczność ta, powinna skutkować powzięciem przez skład orzekający wątpliwości co do zdolności oskarżonego co do rozpoznania znaczenia czynu, pokierowania swoim postępowaniem w czasie czynu (art. 79 § 1 pkt 3 k.p.k.) oraz możliwością prowadzenia obrony w sposób samodzielny i rozsądny (art. 79 § 1 pkt 4 k.p.k.). Argumentowanie przez sąd pierwszej instancji, że nie znajduje podstaw do skorzystania z instytucji uregulowanej w art. 202 k.p.k., gdyż nie każde uzależnienie stanowi podstawę ku temu, nie może przesłaniać udokumentowanej przecież przez specjalistów informacji o tym, że rozpoznano u oskarżonego hazard patologiczny oraz uzależnienie od alkoholu. Tym bardziej, że w istocie rzeczywiście sąd pierwszej instancji miał też informacje o pobycie oskarżonego w szpitalu psychiatrycznym w okresie od 18 lutego 2019 roku do 29 kwietnia 2019 roku (por. pismo na k. 219) w okresie, przed dokonaniem zarzucanych mu czynów. W takiej sytuacji zupełnie dowolne są twierdzenia zawarte w uzasadnieniu postanowienia nie uwzględniającego wniosku obrońcy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych lekarzy psychiatrów. Rozpoznane uzależnienie od hazardu i alkoholu w dacie 13 stycznia 2022 roku (vide k. 212), już powinno wywołać wątpliwości, o których mowa w art. 79 § 1 pkt 3 k.p.k. Nie trzeba przecież dowodzić, że zasadniczą kwestią w procesie karnym jest ustalenie, czy zachodzą wszystkie warunki przypisania oskarżonemu przestępstwa, a kluczowym z tych warunków jest – w przypadku udowodnienia popełnienia przez sprawcę czynu wyczerpującego znamiona przedmiotowe czynu zabronionego – wypełnienie strony podmiotowej czynu, czyli możliwości przypisania winy. Brak tego elementu musiałby prowadzić do konieczności zmiany zaskarżonego wyroku (art. 414 § 1 k.p.k.). W sposób oczywisty zatem sąd pierwszej instancji naruszył m. in. przepis art. 202 k.p.k., albowiem powinien on (miał obowiązek) – z uwagi na treść dokumentów medycznych i wyjaśnienia oskarżonego – powziąć wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, a w konsekwencji dopuścić dowód z opinii biegłych psychiatrów (art. 202 § 1 k.p.k.). W konsekwencji również błędnie Sąd Okręgowy stwierdził o braku podstaw do przyjęcia, że zdiagnozowane u oskarżonego uzależnienie od hazardu powoduje wątpliwości co do jego aktualnego i przeszłego stanu zdrowia psychicznego.

Pomimo tych uchybień w związku z dopuszczeniem na etapie postępowania odwoławczego dowodu z opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej, zostały one konwalidowane. W świetle zaś w/w opinii u oskarżonego P. K. rozpoznano uzależnienie mieszane, a mianowicie od hazardu i od alkoholu, a nadto, że stwierdzono aktualnie oskarżony jest w fazie aktywnej uzależnienia. Ostatecznie też jednoznacznie stwierdzono, że w chwili popełnienia zarzucanych mu czynów (w nieustalonym okresie do dnia 23 grudnia 2019 roku) miał zachowaną zdolność rozumienia ich znaczenia oraz pokierowania swoim postępowania. Sposób rozumowania biegłych, dokonana przez nich analiza zgromadzonej dokumentacji oraz badanie oskarżonego przeprowadzone w warunkach ambulatoryjnych zasługuje na aprobatę i ocenić należy za jasne oraz kompletne. Tym samym, wymienieni biegli wykluczyli, aby z uwagi na rozpoznane zaburzenia psychiczne, oskarżony w chwili dokonywania inkryminowanych mu czynów miał ograniczoną bądź zniesioną poczytalność. A zatem, tym tle ocena stanowiska biegłych w przedmiocie stanu poczytalności oskarżonego tempore criminis jawi się nader jasno i klarownie, zaś to ustalenie zostało oparte na pełnej podstawie faktycznej.

Reasumując, Sąd Apelacyjny uznał, że choć doszło w niniejszej sprawie do uchybień proceduralnych, gdyż zaniechano pozyskania opinii sądowo – psychiatrycznej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, to jednak na skutek uzupełnienia materiału dowodowego o ten właśnie element w postępowaniu odwoławczym, brak było podstaw do wzruszenia prawomocnego orzeczenia w kierunku postulowanym przez skarżącą.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy w całości Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wyroku w zakresie nie podlegającym modyfikacji orzeczeniem sądu odwoławczego opisanej w punkcie 5.2.1.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie ustalenia sprawstwa oskarżonego P. K., kwestii jego winy i kwalifikacji prawnej przypisanych mu czynów.

Trafność rozstrzygnięcia w zakresie orzeczonych wobec oskarżonego P. K. kar jednostkowych i kary łącznej, środków karnych i kompensacyjnych, których nie można uznać za rażąco niewspółmiernie surowe w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. Tylko zaś taka ocena pozwalałaby na zmianę orzeczenia w tym zakresie. Wymierzone kary, środki karne i kompensacyjne są współmierne do stopnia społecznej szkodliwości przypisanych czynów oraz stopnia zawinienia, uwzględniają także właściwości i warunki osobiste oskarżonego. Orzeczona kara łączna w sposób prawidłowy uwzględnia i realizuje stawiane przed nią cele wychowawcze i zapobiegawcze, o jakich mowa w art. 53 § 1 i 2 k.k.

Brak także podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w odniesieniu do oskarżonego P. K.. Z tych powodów Sąd Apelacyjny, nie dopatrując się również uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu, określonych w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k., zaskarżony wyrok wobec tego oskarżonego utrzymał w mocy w zakresie nie podlegającym modyfikacji opisanej w punkcie 5.2.1.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono wyrok w stosunku do oskarżonego P. K. w ten sposób, że:

- w punkcie I sentencji tiret 5, 7, 8, 12 w miejsce wyrażeń „o oznaczeniach (...)” przyjęto wyrażenia „o oznaczeniach (...)”

- za podstawę prawną wymierzonej oskarżonemu w punkcie VII kary łącznej na podstawie art. 4 § 1 k.k. przyjęto przepisy w brzmieniu obowiązującym w dniu 23 czerwca 2020 roku.

Zwięźle o powodach zmiany

Powyższe zmiany zostały dokonane zważywszy na kierunek środka odwoławczego, granice zaskarżenia i podniesione zarzuty odwoławcze.

Bowiem podzielić należy stanowisko, że zawarty w wyroku skazującym opis czynu, o którym mowa w art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., musi być tak skonstruowany, aby znalazły się w nim elementy odzwierciedlające realizację przez oskarżonego wszystkich ustawowych znamion przypisanego mu czynu, to jest, aby odpowiadał on pełnemu zespołowi znamion przewidzianych w przepisie określającym dany typ czynu zabronionego oraz przede wszystkim, aby opis czynu był wynikiem poczynionych na podstawie zebranych dowodów logicznych i klarownych ustaleń faktycznych. W niniejszej sprawie w opisie czynu przypisanego oskarżonemu nieprawidłowo zapisano oznaczenie banknotu podrobionego przez oskarżonego P. K., który następnie tenże puścił w obieg. A zatem, zmiana wyroku Sądu I instancji polegała na pożądanym poprawieniu opisu czynu w tym zakresie, przez co oddaje on poczynione w sprawie ustalenia faktyczne, albowiem do wyroku Sądu Okręgowego wkradła się nieścisłość, świadcząca o pewnej niedokładności tego Sądu, jednak niewpływająca na merytoryczną poprawność wyroku.

Nadto, uwzględniono okoliczność, iż zgodnie z treścią art. 4 k.k., jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Jest przy tym oczywiste, że chodzi tu o każdą zmianę stanu prawnego. Przez pojęcie ustawy obowiązującej poprzednio należy bowiem rozumieć wszelkie uregulowania mogące mieć zastosowanie w konkretnej sprawie, a więc zarówno te, które obowiązywały w czasie popełnienia czynu zabronionego, jak i pozostałe - do momentu wyrokowania. Ustawa względniejsza to natomiast taka ustawa, która umożliwia dokonanie korzystniejszej oceny prawnokarnej czynu zabronionego, prowadząc do przyjęcia bądź to łagodniejszych reguł odpowiedzialności karnej, bądź do zastosowania łagodniejszych sankcji. Fakt, że wymierzone przez Sąd Okręgowy kary mieszczą się w granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego tak w ustawie nowej, jak i w obowiązujących uprzednio, nie przesądza automatycznie, że nie jest konieczna weryfikacja, która z ustaw jest względniejsza dla sprawcy. Tym samym, uwzględnić należało zmiany przepisów dokonane na przestrzeni od dokonania czynów zabronionych do chwili orzekania w niniejszej sprawie i dostrzec, że takowe istotnie dotknęły przepisów dotyczących kary łącznej. Wszak aktualnie Sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sum, a w dacie czynów Sąd wymierzał karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. W aspekcie powyższego, na skutek analizy temporalnej i uwzględniwszy całokształt konsekwencji prawno – karnych związanych z przedmiotowym skazaniem, Sąd Apelacyjny stwierdził, że ustawą względniejszą dla oskarżonego P. K. w analizowanej sprawie w odniesieniu do kary łącznej wymierzonej oskarżonemu w punkcie VII przepisy w brzmieniu obowiązującym w dniu 23 czerwca 2020 roku.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-----------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

-----------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6, art. 8, art. 2 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 123 z póz. zm.) zasądzono od oskarżonego P. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 złotych tytułem opłaty za drugą instancję i kwotę 3.376,09 złotych tytułem wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

SSA Anna Nowakowska

SSA Izabela Szumniak SSO (del.) Anna Gąsior–Majchrowska

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego P. K..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 08 grudnia 2022 roku w sprawie V K 135/20.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana