Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.) Sędziowie Sądu Apelacyjnego Rafał Kaniok

Sądu Okręgowego (del.) Izabela Szumniak

Protokolant sekr. sąd. Aleksandra Cichocka

przy udziale Prokuratora Marka Deczkowskiego i oskarżycielki posiłkowej B. K.

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2019 r.

sprawy J. C. urodzonej (...) w O., córki M. i A. z d. Czech

oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 września 2018r. sygn. akt XVIII K 52/18

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2.  zasądza od oskarżonej J. C.:

- na rzecz oskarżycielki posiłkowej B. K. kwotę 1.200 (tysiąc dwieście) zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym,

- na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) zł z tytułu kosztów sądowych postępowania apelacyjnego, w tym kwotę 1.780 (tysiąc siedemset osiemdziesiąt) zł opłaty.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 12 września2018r. w sprawie XVIII K 52/18 oskarżoną J. C. w ramach zarzucanego jej czynu uznał za winną tego, że w dniu 18 marca 2013r. w W. przy ul. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – zmniejszenia swych pasywów, jako dłużnik B. K. z tytułu umowy pożyczki z 28 września 2010r, wprowadziła w/w w błąd co do zaistnienia skutecznego przelania wierzytelności przysługującej firmie (...) z siedzibą w W. wobec B. K. na rzecz J. C., poprzez przedłożenie B. K. pozornej umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 marca 2013r. oraz potrącenia wierzytelności przysługującej B. K. względem niej z wierzytelnością jakoby nabytą przez J. C. od (...) A. K. z siedzibą w W. na podstawie umowy z 16 marca 2013r., co było niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym i bezpodstawnie przedstawiając się jako wierzyciel B. K. zażądała od w/w wydania weksla stanowiącego zabezpieczenie umowy pożyczki podpisanego przez J. C. wystawionego na kwotę 257.159,59 zł, w wyniku czego uzyskała wskazany weksel, czym doprowadziła B. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 257.159,59zł, w szczególności poprzez pogorszenie szans w/w na odzyskanie tejże należności, tj. za winną popełnienia czynu z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i na tej podstawie skazał oskarżoną a na podstawie art. 294 § 1 kk wymierzył jej karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 kk i art. 72 § 1 pkt 1 kk, warunkowo zawiesił na okres roku próby, zobowiązując oskarżoną do informowania sądu o przebiegu próby. Sąd, na podstawie art. 33 § 1, 2 i 3 kk, wymierzył oskarżonej karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 80zł.

Rozstrzygając o kosztach sądowych postępowania, Sąd zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej kwotę 1.920zł z tytułu zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika, a nadto zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.297,58zł z tytułu kosztów sądowych, w tym kwotę 1.780zł opłaty.

Apelację od wyroku wniósł obrońca oskarżonej.

Zaskarżając orzeczenie w całości, na jej korzyść, na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 kpk zarzucił:

⚫

obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

- art. 410 kpk poprzez częściowe pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych odnośnie tego, czy sytuacja pokrzywdzonej uległa pogorszeniu, zeznań A. K. oraz samej B. K., które to dowody zostały w tym zakresie uznane za wiarygodne, a zatem powinny stanowić podstawę dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych także we wskazanym zakresie,

- art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonej i uznanie ich za niewiarygodne w sytuacji, gdy w części dotyczącej genezy zawarcia umowy pożyczki pomiędzy (...) A. K. a B. K., intencji stron jakie towarzyszyły zawarciu tejże umowy, wyjaśnienia oskarżonej są zbieżne z zeznaniami pokrzywdzonej i A. K. a co za tym idzie zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności

a w konsekwencji obrazy tych przepisów, zarzucił także

⚫

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku polegający na błędnym uznaniu, że na skutek zachowania oskarżonej sytuacja majątkowa pokrzywdzonej uległa pogorszeniu, w sytuacji, gdy de facto, środki pieniężne przelewane oskarżonej przez pokrzywdzoną należały do A. K. a nadto środki te, w tejże części, nigdy nie były egzekwowane od B. K. przez A. K., co nakazuje przyjęcie, iż na skutek zachowania oskarżonej sytuacja pokrzywdzonej pozostała bez zmian.

Obrońca oskarżonej, podnosząc takie zarzuty, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego czynu.

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej w odpowiedzi na apelację wniósł o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzuty apelacji okazały się niezasadne, tym samym nie mogły spowodować uwzględnienia zawartego w niej wniosku.

Lektura akt sprawy, w kontekście ocen i ustaleń przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, uprawnia twierdzenie, że sąd orzekał w oparciu o taki materiał dowodowy, który dawał gwarancję prawidłowego rozstrzygania, zgromadzone dowody ocenił z poszanowaniem reguł ujętych w art. 7 kpk i w następstwie tak dokonanej oceny, ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów. Także prawno-karna ocena zachowania oskarżonej, jak też charakter i wymiar zastosowanych wobec niej sankcji, nie wymagały ingerencji sądu odwoławczego.

Wydając zaskarżony wyrok, Sąd Okręgowy odniósł się do wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów wskazując, czy i w jakim zakresie uznał je za wiarygodne i co legło u podstaw takiej oceny. To powoduje bezzasadność zarzutów obrońcy opartych na art. 438 pkt 2 kpk.

Dowody o zasadniczym znaczeniu dla przedmiotu postępowania stanowiły dokumenty i relacje uczestników tych zdarzeń, które dotyczą czasu i okoliczności, w jakich dokumenty te powstały oraz zostały uwzględnione przy rozliczeniach pomiędzy oskarżoną, pokrzywdzoną i świadkiem A. K.. Udzielenie pożyczek, ich zabezpieczenie wekslami, czy w końcu przyczyny, dla których pokrzywdzona zwróciła oskarżonej weksel, dokumentują umowy pożyczek z dnia 28 marca 2010r. (k. 37 i 38), umowa przelewu wierzytelności z dnia 16 marca 2013r. pomiędzy (...) A. K. a oskarżoną, także w wersji przedstawionej pokrzywdzonej, powiadomienie kierowane przez oskarżoną do pokrzywdzonej o nabyciu i potrąceniu wierzytelności (k. 5, 18-19, 6) i weksel zwrócony oskarżonej z naniesioną na nim jej adnotacją (k. 7, 43). Uwzględniając treść przywołanych dokumentów, zeznania B. K. a w części także A. K., Sąd słusznie uznał za udowodnione, że oskarżona w warunkach, do jakich odwołuje się art. 286 § 1 kk, a zatem oszukańczych, uzyskała od pokrzywdzonej zwrot weksla wypełnionego przez B. K. na kwotę 257.159,59zł stanowiącą w dacie jego wypełnienia wysokość zobowiązania oskarżonej z tytułu pozostałej do spłaty części pożyczki. Sąd prawidłowo zrekonstruował okoliczności, w jakich doszło do podpisania warunkowej cesji wierzytelności pomiędzy A. K. a J. C., ale przede wszystkim to, w jakich okolicznościach i w jakim celu umowa to została zmodyfikowana przez oskarżoną na umowę bezwarunkową. Przy wykorzystaniu tego dokumentu oskarżona wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do skutecznego przelania wierzytelności przysługującej wobec niej A. K.. Dokonanie na tej podstawie potrącenia, spowodowało wydanie J. C. weksla z powodu jej błędnego przekonania, że doszło do wygaśnięcia zobowiązania. Ten cel działania oskarżonej wprost wynika z zapisu dokonanego przez nią na wekslu przy jego odbiorze w dniu 18 marca 2013r. (k. 7).

Wbrew stanowisku skarżącego, przywołane ustalenia jednoznacznie wynikają ze zgromadzonych w sprawie dowodów, tym samym chybionym jest zarzut, by były następstwem naruszenia art. 7 kpk. Sąd rzeczowo wskazał powody, dla których odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonej a przedstawiona argumentacja zasługuje na aprobatę. Trafnie przy tym Sąd odwołał się do zeznań A. K., który współpracy z pokrzywdzoną nie ocenia pozytywnie, ale jednocześnie przyznał, że cesja została zawarta na prośbę oskarżonej, a co do wersji umowy przedstawionej pokrzywdzonej wprost wskazał, że … pani C. chciała, aby jeden egzemplarz umowy nie zawierał jednego paragrafu i taki dokument powstał na prośbę pani C. (k. 74v). Uwzględniając przy tym relacje świadków S. P. i J. M. co do okoliczności i przyczyn spotkania pokrzywdzonej i oskarżonej w dniu 18 marca 2013r. w kancelarii (...), Sąd słusznie uznał za udowodnione, że pokrzywdzona wyłącznie wskutek wprowadzenia jej w błąd przez oskarżoną rozporządziła niekorzystnie mieniem znacznej wartości wydając weksel zabezpieczający zwrot pożyczki. W konsekwencji, zarzuty skarżącego w zakresie prawidłowości dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów uznać należy nie tylko za bezpodstawne, ale bezpodstawne w stopniu oczywistym.

Nieuprawnione jest także stanowisko obrońcy, by ujęte w zarzucie działania oskarżonej nie spowodowały skutku w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzoną. Dla ustaleń w tym zakresie bez znaczenia pozostaje okoliczność, jakie było źródło pochodzenia środków będących przedmiotem umowy pożyczki zawartej pomiędzy pokrzywdzoną a oskarżoną. Przez umowę pożyczki, zgodnie z art. 720 kc, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Tym samym, skoro A. K. na podstawie umowy pożyczki przekazał pieniądze pokrzywdzonej, to B. K. stała się ich właścicielką i mogła dalej nimi dysponować. Pokrzywdzona zawarła umowę pożyczki z oskarżoną zabezpieczając jej wykonanie wekslem wystawionym przez J. C.. Skoro w wyniku oszukańczych działań oskarżonej, pokrzywdzona wydała jej weksel, a to uniemożliwiło dochodzenie zwrotu pożyczki na tej podstawie, to w oczywisty sposób B. K. rozporządziła swoim mieniem w sposób niekorzystny w rozumieniu art. 286 § 1 kk. Sąd Okręgowy trafnie przy tym odwołał się do orzecznictwa, jak i przywołał poglądy doktryny w zakresie wykładni ujętego w art. 286 § 1 kk znamienia niekorzystnego rozporządzenia mieniem a wobec słuszności zajętego stanowiska, zbędnym jest powielanie zaprezentowanej tam argumentacji.

Nie ma także racji obrońca, gdy podnosi, że sytuacja majątkowa pokrzywdzonej na skutek działań oskarżonej odzwierciedlonych w zarzucie, nie uległa zmianie skoro zarówno A. K., jak i podmiot (...) nigdy nie dochodzili od B. K. należności, której dotyczy niniejsze postępowanie. Przedmiot rozpoznawanej sprawy, co do zasady, nie dotyczy należności, bo te są dochodzone w procesie cywilnym, ale oszustwa na szkodę pokrzywdzonej sprowadzającego się do bezpodstawnego potrącenia należności a w konsekwencji zwrotu oskarżonej weksla wypełnionego na kwotę 257.159, 59zł i zabezpieczającego zwrot pożyczki. Przywołana kwota, kwalifikowana przez obrońcę jako należność, której dotyczy niniejsze postępowanie, nie mogła być dochodzona przez A. K., skoro jej źródłem jest umowa, której wskazany nie był stroną. Nie ulega jednak wątpliwości, że niezwrócona kwota pożyczki zawartej pomiędzy B. K. a A. K. (precyzując - (...) A. K.) była przez w/w dochodzona, m. in. w ramach postępowania Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie w sprawie I C 1252/14 (k. 204 i nast.). Związek wskazanych czynności cywilno-prawnych z przedmiotem rozpoznawanej sprawy wynika natomiast stąd, że to pozorna cesja na rzecz oskarżonej należności przysługującej A. K. wobec B. K. a następnie jej potrącenie z wierzytelnością pokrzywdzonej wobec oskarżonej, spowodowała zwrot weksla i skutek w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie, na jaką weksel został wypełniony i pogorszeniem możliwości jej odzyskania. W omówionych warunkach pokrzywdzona rozporządziła mieniem, w sposób pomniejszający jej aktywa, zatem niekorzystnie w rozumieniu art. 286 § 1 kk. W konsekwencji nie sposób przyjąć, by działanie oskarżonej nie spowodowało skutku, do jakiego odnosi się art. 286 § 1 kk.

Mając na względzie powyższe okoliczności i wyczerpująca argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - Sąd Apelacyjny nie uwzględnił wniesionej apelacji i utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych postępowania odwoławczego znajduje uzasadnienie w treści art. 634 kpk.