II AKa 303/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2021-10-11

Sygn. akt II AKa 303/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Dorota Radlińska (spr.)

Sędziowie: SA – Piotr Schab

SO (del.) – Anna Nowakowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Marta Kamińska

przy udziale Prokuratora Wojciecha Fijałkowskiego

oraz przy udziale Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,

po rozpoznaniu w dniu 29.09. 2021 r. w Warszawie

sprawy:

R. K., s. M. i B., ur. (...) w S.

oskarżonego o czyny z art. 286 § 1 k.k. i in.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 29.11.2019 r. sygn. akt XII K 291/17

I.  Utrzymuje wyrok w zaskarżonej części w mocy;

I.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. Ś. Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738,00 (siedemset trzydzieści osiem 00 / 100 ) zł w tym VAT z tytułu zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie;

II.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 303/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 XI 2019 roku, sygn. akt XII K 291/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.  1.

1.  1

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.  1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Odnośnie czynu z pkt I wyroku :

zarzut obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., art.424pkt 1 k.p.k.

Odnośnie czynu z pkt II wyroku:

zarzut obrazy art. 4 k.p.k. w zw. z art. 424§1 pkt 1 k.p.k.; art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424§1 pkt 1 k.p.k. ; art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 pkt 1 k.p.k. oraz zarzut błędu w ustaleniach faktycznych;

Odnośnie czynu z pkt IV wyroku:

zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 300§3 k.k.;

Odnośnie czynu z pkt V wyroku

zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 300§3 k.k.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W zakresie przypisanego oskarżonemu czynu w punkcie 1 wyroku obrońca podnosił, iż Sąd I instancji dokonał niewłaściwej oceny stopnia winy R. K., co w istocie przełożyło się na wymierzenie oskarżonemu niewspółmiernie wysokiej kary grzywny. Odnośnie tego rozstrzygnięcia, obrońca podnosił także uchybienie zasadom logicznego rozumowania przez Sąd I instancji oraz błąd w ustaleniach faktycznych, które to naruszenia w ocenie skarżącego doprowadziły także do orzeczenia wobec oskarżonego niewspółmiernie wysokiej kary grzywny.

Wskazane powyżej zarzuty nie były zasadne. Wręcz przeciwnie, tj. wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd Okręgowy nie dopuścił się wskazywanych uchybień, a wysokość orzeczonej wobec R. K. kary grzywny wypełnia kryteria z art. 53 k.k. Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd I instancji w sposób wnikliwy a przy tym dalece profesjonalny ocenił przestępcze zachowania oskarżonego, uwzględniając przy tym okoliczności zarówno obciążające, jak też łagodzące. Stanowisko obrońcy uznać należało jedynie za polemikę w ramach obrończej reprezentacji oskarżonego ze słusznym stanowiskiem Sądu Okręgowego.

W odniesieniu do czynu, który przypisany został oskarżonemu w punkcie 2 wyroku obrońca zakwestionował przypisanie oskarżonemu tego czynu. Zdaniem skarżącego w tym przypadku Sąd Okręgowy uchybił szeregu przepisom procedury karnej / art. 4,7, 410, 424 k.p.k., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych i bezpodstawne uznanie winy w tym zakresie.

Także te zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie. Nie sposób zgodzić się z zarzutem obrońcy, że Sąd I instancji nie uwzględnił okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, tj. nie wziął pod uwagę tego, że oskarżony dokonał dobrowolnej częściowej spłaty zadłużenia względem niektórych pokrzywdzonych /wymienionych na stronach 4-5 apelacji/. Okoliczności te uwzględnione zostały przez Sąd Okręgowy, czemu Sąd dał wyraz wskazując je przy każdym z udowodnionych i wskazanych w uzasadnieniu faktów. Wbrew jednak twierdzeniom obrońcy okoliczności te, tj. dobrowolne częściowe naprawienie wyrządzonych przez oskarżonego szkód nie mogło doprowadzić do ekskulpacji oskarżonego od zarzuconego mu czynu. Zauważyć bowiem należy, iż oskarżonemu przypisane zostało w punkcie 2 wyroku przestępstwo oszustwa, którego miał się dopuścić już w momencie zawierania umów z pokrzywdzonymi. To właśnie był moment, w którym R. K. doprowadzał pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie ich w błąd co do zagwarantowania zwrotu powierzonych środków oraz posiadania majątku i ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na pokrycie ewentualnych strat. Okoliczności te ustalone zostały przez Sąd I instancji w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Zarówno ocena materiału dowodowego, jak też treść ustaleń faktycznych nie budzą żadnych wątpliwości. Sąd II instancji w całości podzielił stanowisko Sądu I instancji. W punktach 2 i 3 apelacji /str.6 apelacji/ obrońca podnosił, iż Sąd I instancji nie nadał właściwej rangi dokumentom, tj. zaświadczeniom z Urzędu Skarbowego w I. o dochodach oskarżonego za rok 2012 i 2013. Zdaniem obrońcy informacje z tych dokumentów, tj. wskazujące dochody oskarżonego w tym okresie świadczyły o tym, że R. K. posiadał zabezpieczenie finansowe względem zawieranych umów pośrednictwa. Tym samym, zdaniem skarżącego oskarżonemu niezasadnie przypisane zostało przestępstwo z art. 286§1 k.k. i in. w punkcie II wyroku. Odnosząc się do tej kwestii, to przede wszystkim zauważyć należy, iż gdyby nawet faktycznie oskarżony posiadał aktywa odpowiadające wartością sumie kwot, która wynikała z zawartych przez niego umów pośrednictwa, to i tak okoliczność ta sama w sobie nie mogłaby stanowić skutecznej kontrargumentacji w zakresie możliwości przypisania oskarżonemu przestępstwa oszustwa. Wskazanie przez skarżącego kwot dochodu, które oskarżony osiągnął ze stosunku pracy, jak też kwoty przychodu z działalności gospodarczej /nie wskazują przy kwoty straty i faktycznego dochodu – to uwaga jedynie na marginesie/ za lata 2012 i 2013 nie mogło doprowadzić do uznania za logiczną lansowanej przez obrońcę tezy, że skoro oskarżony osiągał dochody, to tym samym nie miał zamiaru popełnienia przestępstwa oszustwa na pokrzywdzonych. Podobnie jak wyżej, także w tej kwestii uznać należało, iż treść zarzutu skarżącego wynikała jedynie z obrończego obowiązku działania na korzyść oskarżonego, a tym samym poszukiwania „słabych” stron zaskarżonego orzeczenia. Takie stanowisko obrońcy nie może ani dziwić, ani też być poddawane ostrej krytyce. Reasumując, stwierdzić jednak należy, co wskazano już powyżej, iż omawiane zarzuty nie były zasadne, gdyż Sąd I instancji w sposób profesjonalny wykazał na czym polegało przestępcze zachowanie oskarżonego. W tych okolicznościach wysokości osiągniętych przez oskarżonego dochodów z tytułu wynagrodzenia za pracę w latach 2012-2013 nie mogła mieć zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Co więcej, sam obrońca nie przedstawił pogłębionej argumentacji w tym zakresie, która mogłaby stanowić chociażby przyczynek do głębszej analizy tej kwestii. Skoro obrońca chcąc wykazać dobrą sytuację ekonomiczną oskarżonego, jako jeden z elementów wskazuje przychód osiągnięty z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, to okoliczność ta w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wskazuje na fakt, iż w ramach obrończego obowiązku skarżący „zebrał” niejako te dane, które chociażby mogłyby świadczyć na korzyść oskarżonego. Nie mogło ujść uwadze Sądowi Apelacyjnemu, że wysokość przychodów nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, w związku z czym na podstawie przychodu nie należy oceniać sytuacji ekonomicznej tego podmiotu /jak chciałby obrońca w przedmiotowej sprawie/. W punkcie 4 apelacji /str. 7/ obrońca zarzucił, że Sąd I instancji uchybił instytucji z art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania ich za niewiarygodne. Także ten zarzut obrońcy uznać należało za niezasadny. Przepis art. 7 k.p.k. zawiera dyrektywy odnoszące się do oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Zgodnie zatem z treścią art. 7 k.p.k. organ prowadzący postępowanie /tutaj sąd I instancji/ dokonuje swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w oparciu o tę ocenę kształtuje swoje przekonanie, co następnie znajduje odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym. Ocena swobodna pozostaje pod ochroną instytucji z art. 7 k.p.k. jedynie wtedy, kiedy każdy ze zgromadzonych w sprawie dowodów oceniony został z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym. W opozycji do swobodnej oceny materiału dowodowego pozostaje dowolna ocena tego materiału. W tym przypadku mówimy o uchybieniu normie art. 7 k.p.k. Jednakże wykazanie, iż doszło do uchybienia normie z art. 7 k.p.k. ciąży na tym, kto poprzez fakt ten chce skutecznie zakwestionować ustalony w sprawie stan faktyczny. Przy tym nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie, że ocena ta jest dowolna. Skarżący dla skuteczności zarzutu powinien precyzyjnie wykazać na czym konkretnie polegać miała wadliwość przeprowadzonej przez organ oceny dowodu, bądź dowodów. W przedmiotowej sprawie obrońca podnosił zarzut obrazy art. 7 k.p.k. wskazując na dowolną a nie swobodną ocenę wyjaśnień oskarżonego, jednakże w żadnym razie nie wykazał, aby faktycznie do uchybienia tego doszło. Nie ulega wątpliwości, że trudność wykazania przez obrońcę podnoszonego uchybienia wynikała z faktu, iż do uchybienia tego nie doszło. Co więcej, zauważyć należy w szczególności po lekturze uzasadnienia, że Sąd Okręgowy ocenił materiał dowodowy, który zgromadzony został w sprawie z najdalej idącym profesjonalizmem i w oparciu o tę ocenę w sposób profesjonalny ustalił stan faktyczny. Zasadnie Sąd I instancji dokonał ustaleń faktycznych w oparciu ocenę nie tylko wyjaśnień oskarżonego, ale także zestawiając ich treść z pozostałymi, zgromadzonymi w sprawie dowodami. Zarzut obrońcy w tych okolicznościach uznać należało jedynie za polemikę, wynikającą z roli procesowej, którą pełnił w przedmiotowej sprawie.

W punkcie 5 apelacji obrońca podnosił kolejne uchybienie w zakresie przypisania oskarżonemu czynu w punkcie II wyroku, tj. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Niezasadność tego zarzutu wynika wprost z uznania wszystkich poprzednich zarzutów jako niezasadne. Skoro bowiem obrońca nie zdołał skutecznie podważyć prawidłowo przeprowadzonej przez Sąd I instancji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, to także ustalony w oparciu o tę ocenę stan faktyczny nie był obarczony wskazywanym przez skarżącego błędem.

Zarzuty z punktów III i IV /str. 8 apelacji/ odnoszą się do czynów z punktów IV i V wyroku i wskazują na uchybienie, o którym mowa w art. 438 pkt 1a k.p.k.

Wbrew twierdzeniom obrońcy, Sąd I instancji słusznie ustalił, że stan uzasadniający złożenie wniosku o upadłość wynikający z niewypłacalności R. K. powstał już w lipcu 2013r. Okoliczność ta nie pozostawała poza wiedzą i świadomością oskarżonego. Wręcz przeciwnie. To właśnie w sytuacji uświadomienia sobie sytuacji finansowej, w której się znalazł, oskarżony zbył istotne składniki swojego majątku. Także w odniesieniu do czynów z punktów IV i V wyroku zarzuty obrońcy były bezzasadne.

Wnioski

Zmniejszenie kary za czyn z punktu I wyroku

Zmiana poprzez uniewinnienie oskarżonego od czynów z punktów II,IV i V .

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutów apelacyjnych za niezasadne - także wnioski uznać należało za niezasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- nie uwzględnienie zarzutu apelacyjnego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za instancję odwoławczą, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

II

zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. Ś. Kancelaria Adwokacka w W., kwotę 738,00 (siedemset trzydzieści osiem 00/100) zł w tym VAT z tytułu zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie;

7.  PODPIS

Dorota Radlińska

Piotr Schab Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca osk.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29.11.2019r. sygn. akt XII K 291/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Piotr Grodecki
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Dorota Radlińska,  Piotr Schab ,  Anna Nowakowska
Data wytworzenia informacji: