Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w Wydziale II Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSA Maria Mrozik - Sztykiel /spr/

Sędziowie: SA Krzysztof Karpiński

SA Maria Żłobińska

Protokolant: st.sekr.sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2014 r.

sprawy 1/. R. S. oskarżonego z art. 158 § 3 kk, z art. 158 § 1 kk, z art. 189 § 1 kk

2/.W. G. (1) oskarżonego z art. 158 § 3 kk, z art. 158 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 27 listopada 2013 r. sygn. VIII K 256/12

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

zwalnia oskarżonych R. S. i W. G. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami w tym zakresie Skarb Państwa;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. O. i adw. M. S. kwoty po 738 zł, w tym 23% VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

R. S. został oskarżony o to, że:

1.  w bliżej nieustalonym dniu, jednak nie wcześniej niż 01 października 2011 r. i nie później niż w dn. 16 listopada 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z W. G. (1) dokonał pobicia M. P. ps. (...) w ten sposób, iż uderzali go pasem i rękoma po całym ciele powodując u niego obrażenia ciała w postaci: zasinień oraz wylewów krwawych na w tkankach miękkich kończyn górnych, kończyn dolnych, powłok karku, grzbietu i pośladków, złamań żeber po obu stronach klatki piersiowej z rozerwaniami opłucnej ściennej przez odłamy kostne z wynaczynieniami krwi w okolicy złamań od IV do X żebra po prawej stronie klatki piersiowej oraz od X do XII po lewej stronie klatki piersiowej, podbiegnięć krwawych w tkance podskórnej głowy, mięśniach prawego policzka oraz w okolicy potylicznej, krwiaka podtwardówkowego po stronie prawej, które to obrażenia głowy z następowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym skutkowały śmiercią M. P.,

tj. o czyn z art. 158 § 3 k.k.

2.  w dn. 08 września 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z W. G. (1) i nieustalonym do tej pory mężczyzną dokonał pobicia W. M., podczas którego pokrzywdzony został narażony na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w ten sposób, że kopali go i uderzali rękami po tułowiu i głowie w wyniku, czego spowodowali u pokrzywdzonego uraz głowy bez utraty przytomności i obustronne krwiaki okularowe, co naruszyło czynności ciała na okres poniżej 7 dni,

tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.

3.  w dn. 07/08 września 2011 r. w W. pozbawił wolności W. M. w ten sposób, że związał jego ręce i nogi przy użyciu folii,

tj. o czyn z art. 189 § 1 k.k.

4.  w nieustalonym dniu, latem 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z nieustalonym do tej pory mężczyzną dokonał pobicia M. P. ps. (...), podczas którego pokrzywdzony został narażony na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w ten sposób, że kopali go i uderzali rękami po całym ciele,

tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.

W. G. (1) został oskarżony o to, że:

1.  w bliżej nieustalonym okresie czasu, jednak nie wcześniej niż 01 października 2011 r. i nie później niż w dn. 16 listopada 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z R. S. dokonał pobicia M. P. ps. (...) w ten sposób, iż uderzali go pasem i rękoma po całym ciele powodując u niego obrażenia ciała w postaci: zasinień oraz wylewów krwawych na w tkankach miękkich kończyn górnych, kończyn dolnych, powłok karku, grzbietu i pośladków, złamań żeber po obu stronach klatki piersiowej z rozerwaniami opłucnej ściennej przez odłamy kostne z wynaczynieniami krwi w okolicy złamań od IV do X żebra po prawej stronie klatki piersiowej oraz od X do XII po lewej stronie klatki piersiowej, podbiegnięć krwawych w tkance podskórnej głowy, mięśniach prawego policzka oraz w okolicy potylicznej, krwiaka podtwardówkowego po stronie prawej, które to obrażenia głowy z następowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym skutkowały śmiercią M. P., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary ponad 6 -ciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 157 § 1 k.k. z wyroku orzeczonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy z dnia 26 października 2007r. sygn. akt. III K 773/07,

tj. o czyn z art. 158 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

2.  w dn. 07/08 września 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z R. S. i nieustalonym do tej pory mężczyzną dokonał pobicia W. M., podczas którego pokrzywdzony został narażony na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, w ten sposób, że kopali go i uderzali rękami po tułowiu i głowie w wyniku czego spowodowali u pokrzywdzonego uraz głowy bez utraty przytomności i obustronne krwiaki okularowe co naruszyło czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary ponad 6 - ciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 157 § 1 k.k. z wyroku orzeczonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy z dnia 26.10.2007 r. sygn. akt. III K 773/07,

tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 27 listopada 2013 r. sygn. VIII K 256/12 orzekł:

I.  oskarżonego R. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia czynu, z tym ustaleniem, że dopuścił się go w bliżej nieustalonym dniu pomiędzy 2 a 5 listopada 2011 roku i za to na podstawie art. 158 § 3 k.k. skazał go i wymierzył mu karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego R. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 2 aktu oskarżenia czynu, z tym ustaleniem, że dopuścił się go w nocy z 7 na 8 września 2011 r. działając wspólnie i w porozumieniu z W. G. (1) i ustaloną osobą i za to na podstawie art. 158 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

III.  oskarżonego R. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 3 aktu oskarżenia czynu i za to na podstawie art. 189 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  oskarżonego R. S. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu w pkt. 4 aktu oskarżenia czynu;

V.  oskarżonego W. G. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia czynu, z tym ustaleniem, że dopuścił się go w bliżej nieustalonym dniu pomiędzy 2 a 5 listopada 2011 roku i za to na podstawie 158 § 3 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 158 § 3 k.k. wymierzył mu karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

VI.  oskarżonego W. G. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 2 aktu oskarżenia czynu, z tym że w opisie czynu słowa „nieustalonym do tej pory mężczyzną” zastąpił słowami „ustaloną osobą” i za to na podstawie art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 158 § 1 k.k. wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

VII.  na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 2 k.k. orzeczone wobec oskarżonych, R. S. i W. G. (1) kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył im kary łączne po 5 lat pozbawienia wolności;

VIII.  na podstawie art. 62 k.k. określił, że oskarżeni R. S. i W. G. (1) orzeczone kary łączne pozbawienia wolności mają odbywać w systemie terapeutycznym dla osób uzależnionych od alkoholu;

IX.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym R. S. i W. G. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 16 listopada 2011 roku do 15 października
2013;

X.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońców z urzędu wynagrodzeń:

XI.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych R. S. i W. G. (1) od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

Apelacje od tego wnieśli obrońcy oskarżonych.

Apelacja obrońcy oskarżonego R. S. zaskarżając wyrok w zakresie pkt I-II zarzuca:

1.  naruszenie art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 424 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie wszelkich istniejących w sprawie wątpliwości co do okoliczności śmierci i osoby M. P., obejmujących m.in. czas zgonu denata, jego stan zdrowia w chwili śmierci, prowadzony tryb życia i rzeczywiste przyczyny zgonu, w kontekście procesów gnilnych oddziaływujących na stan fizyczny ciała denata, na niekorzyść oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania oskarżonego R. S. winnym czynu opisanego w art. 158 § 3k.k.

2.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że zachowanie oskarżonego R. S. stanowiło czyn wskazany w art. 189 § 1 k.k. przy jednoczesnym uznaniu, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 12 § 1 k.k. co doprowadziło do uznania oskarżonego winnym czynu wskazanego w art. 189 § 1 k.k.

W związku z podniesionymi zarzutami apelacja wnosi o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Apelacja obrońcy oskarżonego W. G. (1) zaskarża wyrok w zakresie pkt V-IX i zarzuca:

1.  obrazę przepisu postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k., polegającą na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów zgromadzonych w sprawie w postaci uznania za wiarygodne w pełnym zakresie wyjaśnień oskarżonego R. S. w części wskazującej na współsprawstwo oskarżonego W. G. (1), podczas gdy z prawidłowej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika, by W. G. (1) miał powody do wzięcia udziału w sporze pomiędzy pokrzywdzonym M. P., a oskarżonym W. G. (1), a także by był w stanie uczestniczyć w zarzucanych mu czynach w związku ze złym stanem ręki lewej, a w szczególności w konfrontacji tych wyjaśnień z uznanym przez Sąd za wiarygodny dowodem z protokółu oględzin i sekcji zwłok M. P. oraz z opinii biegłej M. B. i wadliwą przy właściwym zastosowaniu reguł logicznego rozumowania oceną dowodu z zeznań A. P. (1) w zakresie dania im pełnej wiarygodności pomimo opinii biegłego psychologa w zakresie dotyczącym sposobu postrzegania tego świadka (k. 1048 akt) w zestawieniu z uznaną za wiarygodną opinią biegłego z zakresu chirurgii J. P. odnośnie wyglądu obrażeń ręki lewej W. G. w okresie obejmującym przypisane mu w punkcie V wyroku zdarzenie, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia;

2.  obrazę przepisu postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k., polegającą na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów zgromadzonych w sprawie w postaci wyjaśnień oskarżonych oraz dowodów z opinii biegłych, polegającej na przyjęciu, iż wszystkie obrażenia ciała doznane przez Pokrzywdzonego M. P. zostały spowodowane działaniem oskarżonych w sposób opisany przez R. S., a nie w sposób opisany przez W. G. (1), podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że złamanie żeber mają charakter obrażeń świeżych z cechami zażyciowości.

3.  obrazę przepisów postępowania to jest art. 9 § 1 k.p.k. w związku z art. 193 § 1 k.p.k. i w związku z art. 167 k.p.k. poprzez nie dopuszczenie z urzędu :

a)  dowodu z opinii biegłego z zakresu patologii i medycyny sądowej w celu ustalenia daty zgonu M. P. i oceny możliwego czasu oraz przyczyny powstania obrażeń w postaci uszkodzenia żeber u pokrzywdzonego M. P. i weryfikacji czy mogły one ulec złamaniu na skutek kopania go w klatkę piersiową i bicia pięścią i czy mogły ulec złamaniu na skutek uderzeń pasem w liczbie nie przekraczającej kilku razy w opisanym w protokóle oględzin zwłok pokrzywdzonego zakresie w związku z nieprecyzyjnymi określeniami dotyczącymi daty powstania tych obrażeń zwartymi w opinii biegłej M. B. co ma istotny wpływ na ocenę prawno karną zachowań (zaniechań) oskarżonego W. G. (1) w zakresie dotyczącym przypisanego mu czynu z punktu 1 aktu oskarżenia w punkcie V wyroku, które to ustalenia w sposób sprzeczny z dyspozycją tych przepisów zostały zastąpione w części ustaleniami własnymi dokonanymi przez sąd na s. 17 wyroku,

b)  dowodu z opinii biegłego toksykologa i biegłego z zakresu medycyny sądowej w celu oceny ogólnego stanu zdrowia M. P. przed dniem zdarzenia z dnia poprzedzającego pobicie w okresie pomiędzy 2 i 5 listopada 2011 r. oraz ocena stanu trzeźwości M. P. i ich wpływ na fakt jego zgonu jako przyczyna główna lub współprzyczyna,

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony W. G. (1) przewidywał lub mógł przewidzieć następstwo dokonanego pobicia M. P. w postaci śmierci pokrzywdzonego, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, kiedy doszło do zgonu M. P., a nadto wynika, że pewien czas po pobiciu M. P. okazywał oznaki życia i był cucony przez R. S. wodą, a możliwość weryfikacji funkcji życiowych pokrzywdzonego przez oskarżonych w szczególności przez W. G. (1) była niemożliwa z powodu braku należytych kompetencji zawodowych w tym zakresie a również jego stan to jest znajdowania się w stanie nietrzeźwości;

5.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony W. G. (1) dopuścił się zarzucanych mu czynów, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego to jest opinii biegłego z zakresu chirurgii J. P. i z opinii biegłego psychologa i z prawidłowo z uwzględnieniem wskazań wynikających z tej opinii ocenionych zeznań świadka W. M. niezbicie wynika, iż stan zdrowia lewej ręki oskarżonego W. G. (1) uniemożliwiał mu swobodne poruszanie tą ręką, co w konsekwencji wyklucza możliwość jego udziału uczestniczenie w przenoszeniu ciała pokrzywdzonego M. P. a pokrzywdzony myli B. z W., zaś ogólny stan zdrowia oskarżonego W. G. (1) spowodowany ropowicą ręki lewej uniemożliwiał dokonanie przez niego zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów w odniesieniu do przypisanych mu w punkcie V i VI wyroku.

ponadto, zarzucił:

6. rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem W. G. (1), polegająca na wymierzeniu oskarżonemu W. G. (1), którego rola, zgodnie z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym, w dokonaniu obu czynów za które został on skazany była podrzędna, a mimo wszystko został on skazany na taki sam wymiar kary co główny sprawca czynu, wykonujący znaczną część czynności sprawczych w stosunku do obu pokrzywdzonych.

W związku z powyższym, na podstawie art. 452 § 2 k.p.k. wnosi o :

1. dopuszczenie dowodu:

a)  z opinii biegłego z zakresu patologii i medycyny sądowej w celu ustalenia daty zgonu M. P. i oceny możliwego czasu oraz przyczyny powstania obrażeń w postaci uszkodzenia żeber u pokrzywdzonego M. P. i weryfikacji czy mogły one ulec złamaniu na skutek kopania go w klatkę piersiową i bicia pięścią i czy mogły ulec złamaniu w opisanym w protokóle oględzin zwłok pokrzywdzonego zakresie na skutek uderzeń pasem w liczbie nie przekraczającej kilku razy w związku z nieprecyzyjnymi określeniami dotyczącymi daty powstania tych obrażeń zwartymi w opinii biegłej M. B. zmianę zaskarżonego orzeczenia,

b)  z opinii biegłego toksykologa i biegłego z zakresu medycyny sądowej w celu oceny ogólnego stanu zdrowia M. P. przed dniem zdarzenia z dnia poprzedzającego pobicie w okresie pomiędzy 2 i 5 listopada 2011 r. oraz ocena stanu trzeźwości M. P. i ich wpływ na fakt jego zgonu jako przyczyna główna lub współprzyczyna,

Działając na podstawie 437 § 2 k.p.k. wnosi o:

2.  uniewinnienie oskarżonego W. G. (1) od zarzucanych mu w punkcie 1 i 2 aktu oskarżenia czynów,

względnie, w razie nieuwzględnienia zarzutów z punktów 1-5 apelacji, wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku wnosi o :

3.  orzeczenie o rozwiązaniu orzeczenia o karze łącznej zawartego w punkcie IX wyroku,

4.  w zakresie czynu opisanego w punkcie 1 aktu oskarżenia zakwalifikowanie go z art. 162 § 1 k.k. względnie z art. 158 § 1 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k. . i o orzeczenie wobec oskarżonego W. G. (1) kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia karą za zarzucane oskarżonemu przestępstwa z orzeczeniem o warunkowym jej zawieszeniu na okres próby określony przez sąd z zastosowaniem pełnej absorpcji kar połączonych w przypadku oddalenia apelacji w odniesieniu do zarzutu przypisanego oskarżonemu W. G. (1) w punkcie VI zaskarżonego wyroku.

5. zakwalifikowanie czynu opisanego w punkcie 2 aktu oskarżenia jako występku z art. 217 § 1 k.k. oraz o umorzenie w tym zakresie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w związku z art. 101 § 2 k.k. z uwagi na przedawnienie karalności tego przestępstwa,

6 uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie w sytuacji uznania konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego co do istoty sprawy z zastosowaniem zasady jego dwuinstancyjnymi z uwagi na zarzuty wskazane w punkcie 3 apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Jeżeli chodzi o apelację obrońcy oskarżonego W. G. (1) nie można podzielić zarzutów jakoby Sąd Okręgowy dokonał dowolnej oceny zebranych w sprawie dowodów. To, że w zakresie czynu 1 aktu oskarżenia Sąd ten uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego R. S. opisujące swoje zachowanie oraz oskarżonego W. G. (1), którego wyjaśnieniom nie nadał tego waloru, nie oznacza, że ocena ta została dokonana z przekroczeniom zasady wynikającej z art. 7 kpk. Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykazał jakie względy i dlaczego zadecydowały o takim stanowisku, a apelacja nie przedstawiła argumentów, które wskazywałyby na uchybienia Sądu w tym zakresie. Niecelowym jest przytaczanie fragmentów uzasadnienia w tej części, bowiem są one znane skarżącemu, a wynika z nich jednoznacznie tok rozumowania Sądu I instancji. Należy podkreślić, że wyjaśnienia oskarżonych zostały poddane ocenie w korelacji z pozostałymi dowodami i nie uszły uwagi Sądu Okręgowego okoliczności wskazywane w apelacji.

Sąd I instancji, wbrew twierdzeniu skarżącego, rozważył okoliczności dotyczące schorzenia ręki oskarżonego W. G. (1), weryfikował jego twierdzenia analizując opinię biegłego chirurga J. P., jak też uwzględnił w swej analizie opinię psychologiczną dotyczącą świadka A. P. (1). Warto zauważyć, że zwłoki M. P. nie były zakopane w piwnicy, tym samym ten argument apelacji jest zupełnie bezprzedmiotowy.

Oczywistym w sprawie jest, że nie było bezpośrednich świadków pobicia M. P., bowiem w mieszkaniu był tylko on i oskarżeni. Nie oznacza to jednak, że z tego powodu niemożliwe było dokonanie rekonstrukcji przebiegu zdarzenia, bowiem zebrano w sprawie dowody, które w pełni umożliwiały dokonanie ustaleń i to w sposób jaki poczynił Sąd Okręgowy.

Trzeba zauważyć, że w tym zakresie Sąd ustalił, że zdarzenie rozpoczął oskarżony R. S., to on bił pasem M. P. wykazując o wiele większą agresję niż oskarżony W. G. (1). Ten ostatni będący od początku zdarzenia, jak wyjaśnił R. S. „dokończył dzieła” uderzając M. P. kilkakrotnie pięścią w twarz, a następnie obaj oskarżeni wrzucili go do piwnicy. To, że M. P. „był znajomym” W. G. (1), że między nimi nie doszło do kłótni, która była początkiem inkryminowanego zdarzenia, nie oznacza, że ustalenia Sądu Okręgowego co do przebiegu zdarzenia obarczone są błędem. Nie można również powodu zdarzenia, czy też jego braku po stronie oskarżonego W. G. (1), jak twierdzi autor apelacji, oceniać w aspekcie racjonalności działania, a to ze względu na stan nietrzeźwości obu oskarżonych, jak też nie można pominąć treści opinii sądowo-psychiatrycznej charakteryzujących osobowość oskarżonych.

Podsumowując tę część rozważań należy stwierdzić, że apelacja nie wykazała, aby Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na ustalenia dotyczące udziału oskarżonego W. G. (1) w przypisanym mu czynie, w wyniku którego śmierć poniósł M. P..

Jeżeli chodzi o rodzaj i charakter obrażeń jakich doznał M. P. i przyczyny jego zgonu to celowym jest łączne omówienie apelacji obrońcy oskarżonego W. G. (1) i apelacji obrońcy R. S.. Ta ostatnia apelacji nie kwestionuje ustaleń Sądu Okręgowego co do przebiegu zdarzenia i działań podjętych przez oskarżonych. Obie apelacje nie kwestionują też obrażeń stwierdzonych w czasie przeprowadzonej sekcji zwłok M. P..

W pierwszej kolejności należy wskazać, że bezspornym jest, że śmierć M. P. nastąpiła po pobiciu go i wrzuceniu przez oskarżonych do piwnicy w mieszkaniu przez nich zajmowanym. Wynika to w sposób jednoznaczny z wyjaśnień oskarżonych, a także zeznań świadków A. P. (1), H. O., J. S. oraz zeznań funkcjonariuszy policji i miejsca oględzin znalezienia zwłok. Według obu oskarżonych zdarzenie miało miejsce zaraz po 1 listopada 2011 r., a zwłoki ujawniono w dniu 16 listopada 2011 r. Ze względu na stan zwłok uzasadniający twierdzenie o upływie pewnego okresu czasu od zdarzenia, a w konsekwencji od śmierci pokrzywdzonego niemożliwe jest z punktu widzenia naukowego określenie czasu zgonu. Również wyjaśnienia oskarżonych nie pozwalają na dokonanie w tym zakresie precyzyjnych ustaleń ze względu na ich treść jak też tryb życia prowadzony przez oskarżonych. W związku z tym nie można czynić zarzutu Sądowi I instancji, iż przyjął na podstawie wyjaśnień oskarżonych, że do przypisanego im czynu doszło w okresie między 2 a 5 listopada 2011 r.

Nie może też budzić wątpliwości, a uszło to uwagi obrońcy oskarżonego W. G. (1), że w czasie sekcji zwłok M. P. stwierdzono zawartość alkoholu w ilości 1,8 promila, przy czym należy uwzględnić możliwość powstania alkoholu endogennego
(k 511). Ten fakt pozostał bez wpływu na charakter obrażeń doznanych przez M. P. jak i jego śmierć, co wynika w sposób jednoznaczny z opinii uzupełniającej złożonej na rozprawie apelacyjnej przez biegłą medyk sądową.

Z opinii tej biegłej jednoznacznie wynika jakich obrażeń ciała doznał M. P. i jaka była przyczyna zgonu pokrzywdzonego. W tym zakresie Sąd I instancji przyjmując za podstawę swoich ustaleń opinię biegłej nie miał żadnych wątpliwości, co skutkuje uznaniem zarzutu apelacji obrońcy oskarżonego R. S. obrazy art. 5 § 2 kpk za bezzasadny. Stanowisko Sądu Okręgowego należy podzielić, o czym przekonuje treść opinii z zakresu medycyny sądowej, z której to opinii wynika przyczyna zgonu M. P. formułowana na podstawie przeprowadzonej sekcji zwłok, przy zaznaczeniu postępującego procesu rozkładu zabezpieczonych zwłok.

Powoływanie się przez apelację obrońcy oskarżonego R. S. na istnienie wątpliwości co do przyczyny zgonu M. P. nie może być uznane za zasadne o czym w świadczy opinia sądowo–medyczna. Właściwe odczytanie opinii nie stwarza podstaw do takich wniosków apelacji, bowiem biegła stwierdziła, że „jakkolwiek zmiany gnilne utrudniają kategoryczne wydanie opinii odnośnie przyczyny zgonu, to w konkretnym przypadku nie ma przeszkód do przyjęcia, by zgon M. P. spowodowany był obrażeniami głowy z następowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym u osoby dodatkowo obciążonej obrażeniami rusztowania kostnego klatki piersiowej” (k 510). Charakter krwawienia śródczaszkowego wskazuje na to, że do jego powstania mogło dojść na pewien czas przed zgonem – rzędu godzin. Uwzględniając w tym zakresie wyjaśnienia oskarżonych, zeznania w tym szczególnie R. S., brak jest podstaw do powzięcia wątpliwości, które skutkować by miały podważeniem ustaleń Sądu Okręgowego stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku.

Jeżeli chodzi o obrażenia odniesione przez M. P. w postaci złamania żeber, to obrońca oskarżonego W. G. (1) winien zauważyć, że biegła stwierdziła różnoczasowe ich powstanie. W przypadku złamania żeber, w których okolicy nie stwierdzono ewidentnych śladów wynaczynień krwi biegła jednoznacznie podała, że do tych złamań doszło u schyłku życia, przy skrajnie niewydolnej czynności układu krążenia, bądź już po zatrzymaniu krążenia. W tej sytuacji uznanie przez Sąd I instancji, iż do złamania tychże żeber doszło na skutek wrzucenia A. P. (2) z pewnej wysokości do piwnicy nie jest pozbawione logiki sytuacyjnej.

W opinii uzupełniającej złożonej przez biegłą na rozprawie apelacyjnej biegła jednoznacznie określiła, że pasek z metalową klamrą należy uznać, że narzędzie tępe i twarde, a w zależności od sposobu użycia sprzączki może uchodzić za narzędzie krawędziste. Własna opinia zaprezentowana w tym zakresie przez obrońcę oskarżonego R. S. nie może stanowić o zasadności apelacji. Odnośnie podnoszonego przez tego obrońcę braku na pasku oskarżonego śladów genetycznych pokrzywdzonego trzeba zauważyć, że pasek został zabezpieczony po kilkunastu dniach od zdarzenia, co umożliwia zatarcie w różny sposób śladów, tym bardziej, że nie stwierdzono na nim widocznych śladów materiału biologicznego. Natomiast na zewnętrznej i wewnętrznej stronie paska wyizolowano DNA pochodzące co najmniej od dwóch mężczyzn i nie można wykluczyć obecności DNA pokrzywdzonego (k 353).

Reasumując – należy stwierdzić, iż ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące charakteru obrażeń odniesionych przez M. P. są prawidłowe, tak jak i ustalenia dotyczące przyczyny jego zgonu. To, że M. P. został pobity w mieszkaniu, które zajmowali oskarżeni w sposób jednoznaczny wynika z wyjaśnień obu oskarżonych, tak jak i fakt, że obaj mieli świadomość, że pokrzywdzony nie żyje i podjęli próbę ukrycia jego zwłok. Nie może budzić wątpliwości, iż między pobiciem M. P. przez oskarżonych, a jego śmiercią istnieje związek przyczynowy, a ze względu na charakter obrażeń i przyczyny zgonu pokrzywdzonego bez znaczenia pozostaje jego stan zdrowia.

Zdarzenie, według relacji, oskarżonych, nie było krótkotrwałe, ale trwało przez pewien czas. Obaj widzieli jak zachowuje się w trakcie bicia i po pobiciu pokrzywdzony, jakie są reakcje jego organizmu, nie można więc podzielić stanowiska obrońcy oskarżonego W. G. (1), że oskarżony ten nie mógł przewidzieć skutku w postaci śmierci M. P.. To, że oskarżony wykazywał mniejszą aktywność w biciu pokrzywdzonego pozostaje bez znaczenia dla bytu przestępstwa z art. 158
§ 3 kk, bowiem uczestnicy pobicia dokonanego wspólnie i w porozumieniu odpowiadają za jego skutki niezależnie od tego, który z uczestników spowodował obrażenia ciała prowadzące do zgonu, jeżeli jest to następstwem dokonanego wspólnie przestępstwa. Dlatego za prawidłowe należy uznać ustalenia Sądu I instancji co do winy obu oskarżonych i kwalifikacji prawnej czynu im przypisanego dotyczącego pobicia M. P..

Sąd Apelacyjny nie znalazł też podstaw do uznania za zasadne obu apelacji odnośnie kolejnego przypisanego obu oskarżonym czynu, tj. pobicia W. M..

Apelacja obrońcy oskarżonego, R. S., mimo że zaskarża wyrok i w tej części nie przedstawia żadnych argumentów mających wskazywać na uchybienia Sądu Okręgowego, a i argumentów ku temu nie znalazł Sąd odwoławczy. Sąd I instancji ustaleń faktycznych dokonał na podstawie całokształtu ujawnionych w sprawie dowodów, które poddał wszechstronnej analizie, a następnie ocenie, która nie przekracza granic art. 7 kpk. Prawidłowe są ustalenia tego Sądu co do sposobu działania oskarżonych, rodzaju odniesionych przez pokrzywdzonego obrażeń jak i ich charakteru opisanego w opinii biegłego. W świetle tych okoliczności domaganie się przez obrońcę oskarżonego W. G. (1) przyjęcia, iż czyn ten stanowi naruszenie nietykalności cielesnej pokrzywdzonego jest oczywiście bezzasadne. Apelacja nie przedstawia argumentów w tym zakresie, tym bardziej celowym jest odwołanie się do uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które wyjaśnia kwestie faktyczne i prawne oraz zasadność przyjętej kwalifikacji prawnej z art. 158 § 1 kk w zakresie czynu popełnionego na szkodę W. M..

Odnosząc się do zarzutu apelacji obrońcy oskarżonego R. S. w zakresie przypisanego oskarżonemu czynu z art. 189 § 1 kk to stwierdzić trzeba, że niezasadne jest stawianie Sądowi Okręgowemu zarzutu w sposób opisany w apelacji.

Z ustaleń Sądu Okręgowego dokonanych na podstawie prawidłowo przeprowadzonych i ocenionych dowodów wynika, że pokrzywdzony W. M. po pobiciu go przez obu oskarżonych został przez oskarżonego R. S. związany ”aby nie uciekł”. Motywy i sposób działania oskarżonego uprawniały do uznania, że oskarżony ten dopuścił się czynu z art. 189 § 1 kk. Należy przypomnieć, że istota przestępstwa z art. 189 § 1 kk sprowadza się do pozbawienia pokrzywdzonego, wbrew jego woli, możliwości swobodnego poruszania się. Skutkiem tego czynu jest dłuższe lub chociażby krótkotrwałe pozbawienie człowieka wolności wbrew jego woli. Bez znaczenia dla bytu tego przestępstwa jest więc czasokres pozbawienia pokrzywdzonego możliwości poruszania się, jak też fakt, że pokrzywdzony sam się uwolnił.

Brak jest postaw prawnych do uznania za zasadny postulat apelacji odnośnie zastosowania w stosunku do w/w czynu z art. 189 § 1 kk i czynu z art. 158 § 1 kk, obu popełnionych przez oskarżonego R. S. na szkodę W. M. – art. 12 kk. Wystarczy w tym zakresie odwołać się do ustaleń Sądu Okręgowego, argumentów apelacji i utrwalonego orzecznictwa, aby stwierdzić brak podstawowej przesłanki uzasadniającej zastosowanie art. 12 kk w postaci „z góry powziętego zamiaru”.

Dodatkowo podnieść można, że Sąd odwoławczy podzielił stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w zaskarżonym wyroku, że pomiędzy przypisanymi oskarżonemu R. S. czynami popełnionymi na szkodę W. M. z art. 158 § 1 kk i z art. 189 § 1 kk w realiach niniejszej sprawy nie zachodzi kumulatywny zbieg przepisów ustawy w rozumieniu art. 11 § 2 kk.

Kumulatywny zbieg przepisów ustawy zachodzi wówczas, gdy ten sam czyn wypełnia znamiona typów czynów zabronionych zawartych w co najmniej dwóch przepisach ustawy karnej. Ma to miejsce, gdy zachowanie sprawcy jest zewnętrznym przejawem jednego impulsu woli i to niezależnie od liczby skutków tego zachowania oraz liczby naruszonych przez nie norm. Tego rodzaju sytuacja nie wystąpiła, dlatego też brak jest podstaw do zmiany w tej części zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny nie znalazł też podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze wymierzonej obu oskarżonym tak za poszczególne czynu, jak i kary łącznej. Nie można bowiem uznać, aby orzeczone kary nosiły cechy kar rażąco niewspółmiernych w sensie surowości.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż Sąd I instancji orzekając wobec oskarżonych kary uwzględnił całokształt okoliczności mających wpływ na ich wymiar, poddał je wnikliwej analizie i ocenie w ramach art. 7 kpk. Sąd ten uwzględnił, że rola oskarżonego W. G. (1) w pobiciu M. P. – ten czyn determinuje wymiar kary – była znacznie mniejsza niż oskarżonego R. S.. Słusznie jednak Sąd ten nadał istotne znaczenie, jako okoliczności obciążającej, działaniu oskarżonego W. G. (1) w warunkach art. 64 § 1 kk, a wobec oskarżonego R. S., jako okoliczności łagodzącej, jego postawie zaprezentowanej w czasie postępowania. To wyjaśnienia tego oskarżonego pozwoliły na ustalenia sprawców pobicia M. P., na rekonstrukcje przebiegu zdarzenia, a więc spowodowały, że osoby winne poniosły odpowiedzialność karną. Dlatego orzeczenie kar pozbawienia wolności wobec obu oskarżonych w tym samym wymiarze nie może być skutecznie zakwestionowane, tym samy Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji w całości orzeczenia o karze.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 437 § 1 kpk orzekł jak w wyroku.