Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 152/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 22.01.2021 r. sygn. akt VIII Ko 114/17

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut prokuratora został oceniony jako całkowicie niezasadny w tej części w jakiej odwołujący kwestionował ustalenia dotyczące odszkodowania zasądzonego na rzecz wnioskodawcy. W tym zakresie stwierdzić należy, że zarzut prokuratora opiera się na niespójnej argumentacji. Z jednej bowiem strony odwołujący stwierdza, że brak jest związku przyczynowego między tymczasowym aresztowaniem, a powstałą szkodą, a z drugiej kwestionuje by w ogóle taka szkoda została przez wnioskodawcę udowodniona. W rozumowaniu takim zwiera się zasadniczy błąd, bo przecież jeżeli prokurator podnosi, iż szkoda nie została wykazana to nie ma potrzeby rozważania czy istniał jakikolwiek związek przyczynowy. W przypadku zanegowania skutku tracą sens wywody o jego przyczynie. To jednak odwołujący nie wykazał, że sąd okręgowy błędnie okoliczności powstania takiej szkody ustalił. Podstawą dla takich ustaleń może być oczywiście dowód z zeznań samego wnioskodawcy. Prokurator nie przedstawił dowodów przeciwnych relacjom Z. C. dotyczącym utraty możliwości zarobkowych wskutek jego tymczasowego aresztowania, a zatem wypowiedzi te należało analizować wyłącznie w perspektywie wskazań doświadczenia życiowego. W tym zakresie natomiast stwierdzić należało, że z uwagi na doświadczenie zawodowe wnioskodawcy, jego kompetencji oczywiście mógł on zostać zatrudniony na stanowisku w firmie (...) z wynagrodzeniem, o jakim mówił. Jego pozbawienie wolności stanęło temu na przeszkodzie, a więc było przyczyną szkody w postaci utraty takich zarobków. Istniał zatem związek przyczynowy między utratą dochodów, a niewątpliwie niesłusznym tymczasowym aresztowaniem. Takiemu ustaleniu nie sprzeciwia się fakt, że wnioskodawca nie dysponuje umową na takie zatrudnienie, bo przecież umowę taką miał dopiero zawrzeć.

Częściowo natomiast sąd odwoławczy uznał za zasadny zarzut apelacji dotyczący braku adekwatności kwoty zadośćuczynienia do doznanej przez wnioskodawcę krzywdy wskutek niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. W tym zakresie należy stwierdzić, że sąd pierwszej instancji prawidłowo wskazał te okoliczności tymczasowego aresztowania, które miały wpływ na rozmiary krzywdy Z. C., ale błędnie ustalił, że krzywda ta powinna zostać, jak to określił w podniesionym zarzucie prokurator, wyceniona na kwotę 600 000 zł. Sąd apelacyjny nie podziela jednocześnie tych wywodów środka odwoławczego, które jedynie polemicznie, kontestują wiarygodność zeznań wnioskodawcy w tej części, w jakiej opisuje on swoje odczucia z tymczasowego aresztowania. Jest naturalne, że mają one charakter subiektywny, ale trudno wymagać od wnioskodawcy, by swoje poczucie krzywdy obiektywizował o okoliczności kształtujące krzywdę innych osób, które w innym czasie, w innych warunkach i również z innych przyczyn były niewątpliwie niesłusznie pozbawione wolności. Sąd odwoławczy nie podziela także i tych wywodów apelacji, które kwestionują te zeznania wnioskodawcy, opisujące warunki w jakich przebywał na terenie aresztu śledczego, bo w tym zakresie odwoływanie się do zdrowego rozsądku oraz norm, jakie mają spełniać cele w jednostkach penitencjarnych są wyrazem jedynie propagandowego przekazu o wypełnianiu przez ich administracje i Służbę Więzienną wszelakich standardów pozbawienia wolności osadzonych. Doświadczenia z podobnego rodzaju spraw dostarczają informacji takiej narracji przeciwnych, a dla obalenia twierdzeń wnioskodawcy prokurator winien przedstawić dowody mogące zanegować ich wiarygodność , na które przecież się nie powoływał. W tym kontekście jako niestosowne dla poczucia krzywdy wnioskodawcy ocenić należy te twierdzenia apelacji, z których wynikało, że miał on bardzo dobre samopoczucie w trakcie tymczasowego aresztowania. Chybione było wywodzenie z notatek funkcjonariuszy Służby Więziennej takich ustaleń, bo mogły one jedynie wskazywać na jego spokój z jakim przyjmował fakt niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. Twierdzenia prokuratora są szczególnie nietrafne gdy uwzględni się fakt, że wnioskodawca pozbawiony wolności został w okresie świątecznym w czasie kiedy jego partnerka oczekiwała narodzin wspólnego dziecka i w czasie kiedy bez ojca dziecko to musiała samodzielnie wychowywać.

Jeżeli jednak nie jest prawem sądu, by od osoby pokrzywdzonej wymagać tonowania poczucia krzywdy, to już obowiązkiem sądu jest orzekanie zadośćuczynienia w kwocie odpowiedniej do rozmiarów tej krzywdy, ale w rozsądnych granicach z zachowaniem jego kompensacyjnego charakteru. Jeżeli bowiem jest oczywiste, że osoba niewątpliwie niesłusznie tymczasowo aresztowana ma prawo domagać się od Skarbu Państwa zadośćuczynienia za doznaną krzywdę to jednak należy mieć na uwadze, ze środki w ten sposób przekazywane nie są niczyje, ale pochodzą z zasobów całego społeczeństwa i to w ostateczności społeczeństwo ponosi koszty błędów organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Nie może zatem takie zadośćuczynienie prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia. Dlatego jak zasadnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 28.01.2010 r., sygn. akt I CSK 244/09 (Legalis Numer 338384) „Przy ustalaniu "odpowiedniej" sumy zadośćuczynienia nie można pominąć tendencji uzasadnienia sądowego w podobnych przypadkach. Może ono bowiem dać wskazówkę co do wysokości odpowiedniego zadośćuczynienia w porównywalnych przypadkach, co pozwoli uniknąć znaczących dysproporcji co do wysokości zasądzonych sum. Odpowiada to konstrukcyjnej zasadzie równości obywateli wobec prawa, jak również zasadzie, że zadośćuczynienie powinno odpowiadać także społecznemu poczuciu sprawiedliwości.” Trafnie więc prokurator w apelacji odwołuje się do okoliczności innych spraw dotyczących chociażby pozbawienia wolności w okresie początków Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, kiedy to osoby osadzone, również wskutek działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, doznawały cierpień nieporównywalnie bardziej dolegliwych fizycznie i psychicznie, czemu często towarzyszyły akty okrucieństwa ze strony funkcjonariuszy organów totalitarnego państwa. To poczucie krzywdy pogłębione było w związku z tym również poprzez poczucie niesprawiedliwości wynikające z represji prowadzonych wobec osób działających na rzecz odzyskania praw i wolności obywatelskich.

Rozmiary krzywdy wnioskodawcy, bo nie samo jej powstanie, weryfikować więc należy, w kontekście odpowiedniej wartości zadośćuczynienia, również o okoliczności dotyczące innych tego rodzaju spraw, dostarczających wyobrażenia na temat tego w jakich warunkach pozbawione wolności były osoby pokrzywdzone, jakich cierpień doznały i jakie konsekwencje psychiczne, zdrowotne były tego następstwem. W ten sposób tylko można odpowiednio wycenić krzywdę wnioskodawcy i jej sprawiedliwie zadośćuczynić.

Nie sięgając głęboko w przeszłość odwołać się chociażby można do sprawy T. K.. Wyrokiem z dnia 8 lutego 2021 r. z wniosku T. K. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia wynikłych z wykonania względem niego w części - w wymiarze wynoszącym 17 lat, 10 miesięcy i 25 dni, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu kary 25 lat pozbawienia wolności, Sąd Okręgowy w Opolu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz T. K. kwotę 811.533,12 złotych tytułem odszkodowania oraz kwotę 12 000 000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Okoliczności pozbawienia wolności tej osoby szeroko opisywane były w mediach, również z udziałem samego zainteresowanego, powstała książka i film na ten temat, więc są one powszechnie dostępne. Długi czas pozbawienia wolności tej osoby, przypadający także na okres kiedy człowiek zazwyczaj kształtuje podstawy swojego życia rodzinnego i zawodowego, udręczenia ze strony osadzonych, jakie mu towarzyszyły, wraz z próbami samobójczymi obrazują rozmiary krzywdy dalece wykraczające poza tą jaką doznał Z. C.. Porównanie natomiast zasądzonego wobec tej osoby zadośćuczynienia i zadośćuczynienie orzeczonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie na rzecz wnioskodawcy wskazuje, że krzywda Z. C. oszacowana została na proporcjonalnie do czasu pozbawienia wolności wyższą kwotę.

Jak wskazał sąd pierwszej instancji orzeczenie w kwestii zadośćuczynienia (sekcja 3.2.9.uzasadnienia wyroku) powinno pozostawać w uprawnionej proporcji do innych spraw rozpoznawanych w tym trybie dla zapewnienia wewnętrznej spójności orzeczeń sądowych, przy uwzględnieniu indywidualnych odrębności dla każdej ze spraw, do czego sąd odniósł się w sekcji 6.2.1. uzasadnienia wyroku. Niewątpliwie w przypadku wnioskodawcy mamy do czynienia z ponadstandardowymi okolicznościami niesłusznego pozbawienia wolności zwiększającymi jego krzywdę. Do krzywdy związanej z niewątpliwie niesłusznym tymczasowym aresztowaniem nie można jednak włączać tych okoliczności, które związane są z poczuciem krzywdy wynikającym z niesłusznego oskarżenia. Takie odczucia wnioskodawca by żywił niezależnie od tego czy byłby w takiej sprawie pozbawiony wolności czy też odpowiadałby z wolności. Również medialny charakter sprawy jak też przemilczenie jej ostatecznego rozstrzygnięcia nie powinny wpływać na ocenę rozmiarów krzywdy wynikającej z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, bo jest to również następstwo niesłusznego oskarżenia.

Rzeczywiście dodatkowym źródłem krzywdy wnioskodawcy mogło być wyobcowanie ze środowiska do jakiego przynależał, ale stwierdzić też należy, że jego tymczasowe aresztowanie nastąpiło już po przejściu na emeryturę, a utrudnienia jakie napotkał w dalszym zatrudnieniu i rozwoju zawodowym, wynikające z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, zrekompensowane zostały poprzez zasądzenie odpowiedniego odszkodowania. Nie można też nie zauważyć, że szykany, jakich doświadczał w trakcie pobytu w jednostkach penitencjarnych były psychicznie dotkliwe, ale miały przemijający charakter i wiązały się jedynie z werbalną wrogością i co najwyżej naruszeniem nietykalności cielesnej. Funkcjonariusze Służby Więziennej zachowywali się zaś wobec wnioskodawcy poprawnie, a jego uwagi dotyczące współosadzonych uwzględnione zostały poprzez zmianę celi, w jakiej przebywał. Z pewnością opisane przez sąd pierwszej instancji pogorszenie stanu zdrowia fizycznego i psychicznego wnioskodawcy wpływa na większe jego poczucie krzywdy, ale też zwrócić należy uwagę, że nie stało to na przeszkodzie podjęciu przez niego zatrudnienia po opuszczeniu aresztu śledczego, a co podkreślił również sąd okręgowy, nie wiązało się także z wymiernym uszczerbkiem na zdrowiu. Warunki osadzenia natomiast w jakich przebywał wnioskodawca, ze wszelkimi opisywanymi przez niego niedogodnościami miały natomiast charakter typowy, bo przecież inne z nim pozbawione wolności osoby również w tym samych warunkach przebywały. Opis zaś takich uciążliwości nie odstawał od relacji innych osób, które niewątpliwie niesłusznie pozbawione zostały wolności.

Sąd odwoławczy nie kwestionuje ustaleń faktycznych sądu okręgowego, ale podziela jednak zarzut apelacji prokuratora, że krzywda doznana przez wnioskodawcę została oszacowana nieproporcjonalnie do jej rozmiarów. Sąd pierwszej instancji w swoich wywodach dla wykazania proporcjonalności przyznanego zadośćuczynienia odwołuje się do spraw prowadzonych w oparciu o ustawę z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wbrew jednak podniesionym twierdzeniom nadal prowadzone są sprawy z roszczeń wywodzonych na podstawie przepisów tego aktu prawnego i nadal unieważniane są orzeczenia wydane przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe w związku z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nadal stanowią one świadectwo w jakich urągających ludzkiej godności warunkach byli pozbawieni wolności osadzeni oraz jakie akty okrucieństwa, szczególnie w początkach PRL, były wobec nich dokonywane przez funkcjonariuszy totalitarnego państwa. Są to jak już wskazano okoliczności wskazujące na krzywdy dalece wykraczające poza rozmiary tej jakiej doznał wnioskodawca w niniejszej sprawie.

Nie można także zgodzić się z twierdzeniami sądu okręgowego, z których wynika, że osobom represjonowanym w okresie PRL przysługują dodatkowe świadczenia, co miałoby zostać uwzględnione przy orzekaniu zadośćuczynienia na podstawie ustawy z 23.02.1991 r. Są to bowiem świadczenia niezależne od siebie, a żaden przepis prawa nie daje podstawy do miarkowania ich wartości z takich przyczyn.

Sąd Najwyższy stwierdził, że pomocniczy charakter przy określaniu wysokości zadośćuczynienia może mieć utrwalona praktyka sądowa jeśli jest weryfikowalna i poznawalna dla stron postępowania (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna, z 4.11.2010 r., sygn. akt IV CSK 126/10, Legalis Nr 402657). Odwołując się zatem do takiej praktyki wskazać należy na orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie dotyczące spraw o zadośćuczynienie orzekanych na podstawie ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i dostępnych dla każdego zainteresowanego w portalu orzeczeń tego sądu. W wyroku w sprawie II AKa 304/17 z 9.11.2017 r. za okres 7 miesięcy internowania w okresie stanu wojennego, w czasie którego nastąpiła pacyfikacja protestu, w jakim brał udział wnioskodawca przyjęto za odpowiednie zadośćuczynienie w kwocie 140 000 zł http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000304_2017_Uz_2017-11-09_002. Wyrokiem z 27.09.2021 r. sygn. akt II AKa 135/21 za okres ponad roku pozbawienia wolności przyznana została kwota 273 000 zł http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000135_2021_Uz_2021-09-27_002. Orzeczeniem z 11.16.2016 r. w sprawie II AKa 304/17 za odpowiednią uznano kwotę 12 000 zł za 26 dni internowania http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000011_2016_Uz_2016-03-16_003. Trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia uznano wyrokiem z 21.05.2021 r., sygn. akt II AKa 157/20 za odpowiednią wysokość zadośćuczynienia za miesiąc internowania http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000157_2020_Uz_2021-05-21_002. Kwota 56 000 zł zadośćuczynienia przyzna została wyrokiem w sprawie II AKa 69/14 z 28.03.2014 r. za 7 miesięcy tymczasowego aresztowania http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000069_2014_Uz_2014-03-28_001. Wreszcie na koniec wyrokiem z 11.09.2019 r. w sprawie II AKa 114/19 Sąd Apelacyjny w Warszawie przyznał bliskim pokrzywdzonego 1 000 000 zł zadośćuczynienia za wykonania wobec tej osoby kary śmierci http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000001006_II_AKa_000114_2019_Uz_2019-09-11_002, co jest kwotą tylko 200 000 zł wyższą od tej jakiej domagał się pierwotnie wnioskodawca w niniejszej sprawie.

Przykłady tych spraw z okolicznościami, których można się z łatwością zapoznać, przywołane zostały po to, by wskazać, że w przypadku osób, których krzywdy wywołane niewątpliwie niesłusznym pozbawieniem wolności w okresie PRL, nie były z pewnością mniejsze od wnioskodawcy, ale którym przyznano, nawet uwzględniając spadek siły nabywczej pieniądza, zadośćuczynienia znacznie niższe niż zaskarżonym wyrokiem Z. C.. Przywołane zostały również dlatego, bo do takich orzeczeń odwoływał się prokurator w apelacji, a co również było przedmiotem rozwagi sądu pierwszej instancji. Świadczą one jednak o istotnej dysproporcji między wysokością przyznanego wnioskodawcy zadośćuczynienia, a kwotami przyznawanymi w podobnego rodzaju sprawach. Oczywiście pełnomocnik mógłby zapewne przywołać i takie orzeczenia, którymi przyznawane były i kwoty zadośćuczynienia wyższe dla osób pozbawionych wolności za krótszy czas. Obowiązkiem sądu odwoławczego, prawidłowo stosującego przepisy prawa, jest jednak opierać się spirali żądań, często nakręcanej przez profesjonalnych pełnomocników, którzy sami mają interes ekonomiczny w ich popieraniu w wyolbrzymionych wielkościach.

Za wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 2.10.2019 r. sygn. akt II AKa 408/18 (LEX nr 2735158, OSA 2019/10/3-10) stwierdzić należy, że „Zadośćuczynienie powinno być proporcjonalne do rodzaju naruszenia prawa oraz stopnia dolegliwości dla wnioskodawcy. Oznacza to, że jego wysokość powinna stanowić rzeczywistą ekonomiczną wartość, a nie tylko symboliczną kompensację wyrządzonej krzywdy. Zadośćuczynienie jako forma rekompensaty za krzywdy moralne i fizyczne powinno być mierzone ich dolegliwością, a jednocześnie z uwzględnieniem aktualnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa" ma charakter uzupełniający tak by ograniczać wysokość zadośćuczynienia, aby jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. Rolą zadośćuczynienia jest bowiem złagodzenie doznanej, niewymiernej krzywdy poprzez wypłacenie nie nadmiernej, lecz sumy w stosunku do niej odpowiedniej. Ustalenie jej wysokości powinno być dokonane w ramach rozsądnych granic, odpowiadających aktualnym warunkom i sytuacji majątkowej społeczeństwa, przy uwzględnieniu jednak, że wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość.” W sprawie tej sąd odwoławczy obniżył kwotę zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie do kwoty 163 560 zł za niemal 30 miesięcy pozbawienia wolności. Przekładając powyższe stanowisko na okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, że ta przeciętna stopa życiowa społeczeństwa to jednak nie stopa życiowa sędziego, czy też zawodowego pełnomocnika, ale przeciętnego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, dla którego nawet wartość przeciętnego wynagrodzenia, uwzględniając medianę zarobków, jest kwotą przedstawiającą poważną wartość. Nie chodzi przy tym jednak, by przeliczać miesiąc niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania na wartość przeciętnego wynagrodzenia, ale by wskazać, że ostatecznie przyznana wnioskodawcy kwota zadośćuczynienia ma realną wartość w aktualnych warunkach społeczno-gospodarczych w kraju i przez to wypełnia kompensacyjną funkcję zadośćuczynienia.

Należało zatem podzielić w części zarzut apelacji, że przyznana wnioskodawcy kwota zadośćuczynienia nie odpowiadała rozmiarowi krzywdy przez niego doznanej. Była rażąco za wysoka i nie miała charakteru odpowiedniego jak nakazuje przepis art. 445§1 k.c. Zasądzona została w kwocie nadmiernej przez co mogła razić z perspektywy społecznego poczucia sprawiedliwości.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez zmniejszenie zasądzonego zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawcy do kwoty 100 000 zł i oddalenie w całości wniosku o zasądzenie odszkodowania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji o oddalenie żądania odszkodowania był niezasadny z przyczyn podanych powyżej. Wniosek o obniżenie wysokości zadośćuczynienia okazał się częściowo zasadny, bo uznać należało, że kwota 100 000 zł byłaby niewspółmierna do krzywdy jaką doznał wnioskodawca wskutek niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. Z pewnością fakt pozbawienia wolności byłego funkcjonariusza Policji, który zmuszony został do przebywania w środowisku mu wrogim, rozłąka z partnerką, która w trakcie tymczasowego aresztowania wnioskodawcy urodziła ich wspólne dziecko, z którym nie miał on przez pierwszy okres jego życia kontaktu oraz pogorszenie stanu jego zdrowia były okolicznościami, które istotnie zwiększały rozmiary krzywdy Z. C. ponad typowe dla osób domagających się zadośćuczynienia z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. W konsekwencji żądana przez prokuratora kwota zadośćuczynienia w apelacji, a zweryfikowana do kwoty 150 000 zł na rozprawie odwoławczej, nie mogła być uznana za odpowiednią.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymany w mocy został zaskarżony wyrok w zakresie jego pkt 1 oraz w zakresie pkt 3 dotyczącego oddalenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie w części, w jakiej wniosek ten nie został uwzględniony.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na to, że apelacja prokuratora dotycząca oddalenia wniosku o odszkodowanie okazała się niezasadna zaskarżony wyrok w tej części został utrzymany w mocy. Jako, że wyrok został zaskarżony w całości przez prokuratora rozstrzygnięcie o utrzymaniu go w mocy w pozostałej niezmienionej części dotyczyło również orzeczenia o oddaleniu wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie w tym zakresie, w jakim wniosek ten nie został uwzględniony orzeczeniem sądu pierwszej i drugiej instancji.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył zasądzoną w pkt 2 tego wyroku kwotę zadośćuczynienia do kwoty 200 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany orzeczenia sądu pierwszej instancji opisane zostały w sekcji 3 uzasadniania wyroku. Sąd apelacyjny uznał jednocześnie, że kwota 200 000 zł jako kwota bliska wartości mienia znacznej wartości, w rozumieniu prawa karnego materialnego, adekwatna będzie rozmiarowi krzywdy poniesionej przez wnioskodawcę, okresowi jego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, a jednocześnie będzie miała charakter odpowiedni. Z pewnością kwota taka nie może zostać uznana za symboliczną, ma realny kompensacyjny wymiar, bo też kilkukrotnie przekracza wysokość przeciętnego wynagrodzenia, jakie obywatel Rzeczypospolitej Polskiej mógłby uzyskać za okres, w jakim był pozbawiony wolności Z. C.. Kwota taka odpowiada zatem przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, a jednocześnie uwzględnia charakter i rozmiary krzywdy poniesionej przez wnioskodawcę.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Na podstawie 554 § 4 k.p.k. wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Dorota Radlińska Rafał Kaniok Paweł Dobosz

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana