Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Maciej Dobrzyński

Sędzia SA Ewa Kaniok (spr.)

Sędzia SA Jacek Sadomski

Protokolant st. sekr. sąd. Ewelina Borowska

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa kuratora spadku po zmarłym R. W. (1) oraz (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. V. (...)
z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji kuratora spadku po zmarłym R. W. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 18 czerwca 2012 r., sygn. akt II C 642/10

oddala apelację.

I ACa 1188/12

UZASADNIENIE

(...) S.A. wnosili o zasądzenie od Towarzystwa (...) S.A. kwoty 52.331 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 1999 r. do dnia zapłaty w związku z kradzieżą samochodu powoda, który był ubezpieczony od kradzieży. (...) S.A., dochodził tej kwoty jako wierzyciel rzeczowy w związku z ustanowieniem na tym samochodzie prawa zastawu dla zabezpieczenia wierzytelności Banku.

Towarzystwo (...) S.A. wnosiło o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów postępowania, powołując się na ogólne warunki ubezpieczenia tj. §42 ust.1 pkt 2 ogólnych warunków ubezpieczenia i wywodząc, że R. W. (1) nie złożył ze zgłoszeniem szkody kompletu oryginalnych kluczyków do samochodu i że pojazd został nielegalnie wprowadzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem ubezpieczyciela faktura zakupu tego samochodu została sfałszowana. Wreszcie podnosił on, że w związku z odnalezieniem samochodu i zwrotem go powodowi odpadła podstawa żądania.

Wyrokiem z dnia 18.06.2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie:

- w punkcie 1. oddalił powództwo;

- w punkcie 2. postanowił nie obciążać powodów zwrotem kosztów postępowania na rzecz Towarzystwa (...) S.A.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy wskazał:

R. W. (1) był właścicielem samochodu F. (...) nr rej, (...). Samochód ten ubezpieczył w Towarzystwie (...),A. od kradzieży na kwotę 95,000 zł. Umowa ubezpieczenia obowiązywała od 30 kwietnia 1999 r, do 29 kwietnia 2000 r. Samochód ten 14 września 1999 r, został skradziony.

Towarzystwo (...) S.A. odmówiło wypłaty odszkodowania gdyż R. W. (1) nie złożył ze zgłoszeniem szkody kompletu oryginalnych kluczyków do samochodu. Po drugie podnosił on, że na gruncie §13 ogólnych warunków ubezpieczenia nie ponosi odpowiedzialności za szkody na pojeździe nielegalnie wprowadzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Samochód, został odnaleziony przez Policję, i zwrócony powodowi R. W. 20 września 2002 r.

Biegły sądowy S. Ż. w opinii z dnia 17 stycznia 2004 r. ustalił, że wartość skradzionego samochodu F. (...) we wrześniu 1999 r., kiedy samochód został skradziony, wynosiła 63,900 zł., natomiast ubytek wartości tego samochodu w latach 1999 - 2002, kiedy samochód został odnaleziony przez Policję i zwrócony powodowi, kształtuje się na poziomie 21.330 zł.

(...) S.A. przelało wierzytelność w związku z ustanowieniem na tym samochodzie prawa zastawu dla zabezpieczenia wierzytelności Banku na S-C. Fundusz inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny. Nowy wierzyciel nie wstąpił do tej sprawy.

R. W. (1) zmarł 1 kwietnia 2004 r. Postępowanie zostało podjęte z udziałem kuratora spadku adw. P. D..

W ocenie Sądu Okręgowego, skoro pojazd został odnaleziony przez Policję i zwrócony powodowi, to odpadła podstawa ubezpieczenia, zdarzenie, od którego powód ubezpieczył się w pozwanym Towarzystwie (...), zatem roszczenie o wypłatę świadczenia należało oddalić. Pozwany, nie odpowiada za utratę wartości samochodu w związku z kradzieżą (art.410§2 k.c.).

W tej sprawie nie doszło do wypłaty odszkodowania powodowi R. W. przez pozwane Towarzystwo (...), własność samochodu F. (...) pozostała przez cały czas przy powodzie i nigdy nie przeszła na pozwane Towarzystwo (...). Wierzyciel rzeczowy (...) S.A., który ma wierzytelność, może ją zaspokoić z samochodu powoda w pierwszej kolejności, bez względu na to czyją stał się własnością i w pierwszej kolejności przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, zatem nie może dochodzić swego roszczenia od Towarzystwa (...) S.A., które nigdy nie stało się właścicielem samochodu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł kurator spadku po zmarłym R. W. (1) zaskarżając go w zakresie pkt 1 i zarzucając:

1. naruszenie prawa materialnego w postaci:

- wadliwej wykładni art. 805 § 2 pkt 1 kc w zakresie, w jakim Sąd Okręgowy uznał, że obowiązek naprawienia szkody przez pozwaną nie obejmuje szkody w postaci pogorszenia stanu technicznego i tym samym utraty wartości samochodu w wyniku jego eksploatacji w okresie od 22.09.1999r. do 20.09.2002r.;

- błędne zastosowanie art. 410 § 2 kc w zakresie, w jakim Sąd Okręgowy uznał, że w związku ze zwrotem pojazdu powodowi w dniu 20.09.2002r., odpadła podstawa świadczenia pozwanej;

2. naruszenie prawa procesowego w sposób mający istotny wpływ na wynika sprawy w postaci:

- niezastosowania art. 278 § 1 kpc w zakresie, w jakim Sąd Okręgowy nie przeprowadził dowodu z uzupełniającej opinii biegłego i ustalenie kwotowego ubytku samochodu osobowego powoda na dzień 20.09.2002r. z powodu uszkodzeń eksploatacyjnych z uwzględnieniem informacji o stanie technicznym samochodu istniejącym w dniu zwrotu samochodu znajdujących się w aktach sprawy.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie kwoty 52.331 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.11.1999 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z orzeczeniem o należnych kosztach procesu.

Sąd Apelacyjny zważył:

apelacja nie jest zasadna, aczkolwiek powództwo podlega oddaleniu z innych przyczyn, niż wskazał sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska sądu I instancji, że obowiązek naprawienia szkody przez ubezpieczyciela nie obejmuje szkody w postaci utraty wartości samochodu w wyniku kradzieży.

Świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu od kradzieży polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek wypadku przewidzianego w umowie. Szkodą tą może być zarówno szkoda całkowita ( gdy skradzionego pojazdu nie odnaleziono), jak i szkoda częściowa, gdy pojazd odnaleziono, ale jego wartość wskutek kradzieży uległa zmniejszeniu. ( art. 805 par. 2 pkt 1 k.c.). Przesłanką warunkującą odpowiedzialność ubezpieczyciela jest niewątpliwie istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy kradzieżą pojazdu a szkodą.

W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, że utrata wartości samochodu w wyniku jego eksploatacji w okresie od 22.09.1999r. do 20.09.2002r. pozostaje w normalnym związku przyczynowym z kradzieżą. Jest rzeczą powszechnie znaną, że wartość pojazdów osobowych zmniejsza się wskutek samego upływu czasu. Za utratę wartości pojazdu wynikającą li tylko z tej przyczyny, pozwany nie ponosi odpowiedzialności.

Powód nie wykazał, że na skutek kradzieży pojazd został uszkodzony, bądź że jego wartość uległa zmniejszeniu wskutek nieprawidłowej eksploatacji w okresie od 22.09.1999r. do 20.09.2002r.

Jak wynika z protokołu oględzin odnalezionego pojazdu ( k. 271-274 akt), pojazd nie nosi widocznych śladów uszkodzeń silnika i jego podzespołów, jego przebieg to 85076 km. Posiada koło zapasowe, oraz radioodtwarzacz, wnętrze pojazdu oraz zamek nie są uszkodzone, lewy przedni błotnik oraz przedni i tylny zderzak są porysowane, poza tym karoseria nie nosi widocznych śladów uszkodzeń. Zgodnie z opinią biegłego S. Ż. powód R. W. (1) nabył przedmiotowy pojazd w stanie uszkodzonym ( w dowodzie odprawy celnej znajduje się zapis „samochód uszkodzony ( 9.05.1999) k.118. W tych okolicznościach, brak jest podstaw do przyjęcia, że wartość pojazdu uległa zmniejszeniu wskutek kradzieży i eksploatacji w okresie kradzieży. Powód nie wykazał, że pojazd został uszkodzony w wyniku kradzieży. Należy zatem przyjąć, że wartość pojazdu odzyskanego, odpowiada jego wiekowi i stanowi wynikającemu z normalnej eksploatacji. Ponieważ pojazd został przez powoda odzyskany, powód nie doznał szkody pozostającej w normalnym związku przyczynowym z kradzieżą, za którą odpowiedzialność ponosi ubezpieczyciel.

Zarzut naruszenia art. 278 par. 1 k.p.c. jest nieuzasadniony albowiem informacja o stanie technicznym odnalezionego pojazdu znajdująca się w aktach sprawy nie daje podstaw do przyjęcia, że pojazd został uszkodzony, zaś powód nie domagał się aby biegły sądowy dokonał ekspertyzy technicznej pojazdu, lecz odwoływał się wyłącznie do dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy, zatem „wycena kwotowego ubytku samochodu” była zbędna dla rozstrzygnięcia.

Należy podnieść, że wraz z odzyskanym pojazdem w dniu 20.09.2002r. R. W. (1) otrzymał kluczyk umożliwiający jego otwarcie i uruchomienie i nie zostało wykazane, aby był to kluczyk nie oryginalny.

Zgłaszając ubezpieczycielowi szkodę w postaci kradzieży, R. W. (1) dołączył dwa kluczyki, w tym jeden kluczyk oryginalny, drugi dorobiony. Według twierdzeń ubezpieczyciela i zeznań zgłoszonego przez niego świadka, kluczyk dorobiony nie był kopiowany z załączonego oryginału (twierdzenie to nie zostało przez powoda podważone).

Zgodnie z par. 42 ust. 1 pkt c ogólnych warunków ubezpieczenia auto-casco ( k. 125), w razie kradzieży pojazdu, C. uzależnia wypłatę odszkodowania od przekazania przez ubezpieczonego kompletu kluczyków w liczbie podanej przy zawarciu umowy ubezpieczenia. Zawierając umowę ubezpieczenia auto-casco R. W. (1) wskazał, że pojazd posiada dwa kluczyki i nie poinformował ubezpieczyciela, że jeden z kluczyków jest dorobiony.

Zgodnie z art. 815 par. 1 k.c. ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego, komplet to zbiór elementów stanowiących pewną całość, w której nie brakuje żadnego z nich, zatem zestaw kluczyków, w którym jeden jest kluczykiem fabrycznym oryginalnym a drugi dorobionym, nie stanowi kompletu. R. W. (1) zawierając umowę ubezpieczenia miał obowiązek poinformowania ubezpieczyciela, że jeden z kluczyków, który posiada wraz z pojazdem, nie jest oryginalny ( fabryczny). Skoro tego nie uczynił przyjąć należy, że w dacie zawarcia umowy ubezpieczenia posiadał dwa oryginalne kluczyki i że obowiązany był wydać ubezpieczycielowi te kluczyki zgłaszając szkodę.

Ponieważ powód zgłaszając szkodę wydał ubezpieczycielowi tylko jeden kluczyk oryginalny ( fabryczny), a drugiego fabrycznego kluczyka nie wydał, ubezpieczyciel wolny jest od odpowiedzialności w oparciu o par. 42 ust. 1 pkt c o.w.u.

Skoro w odzyskanym pojeździe brak było uszkodzeń zamka i skoro wraz z pojazdem wydano powodowi kluczyk, to należy dmniemywać, że sprawca kradzieży uruchomił pojazd za pomocą kluczyka fabrycznego.

Mając na uwadze wszystkie wyżej wskazane okoliczności, brak było podstaw do uwzględnienia powództwa, zatem zaskarżony wyrok odpowiada prawu, zaś apelacja jako bezzasadna podlega oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c. Ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji przyjęte zostały przez Sąd Apelacyjny za własne z uzupełnieniami poczynionymi w ramach niniejszego uzasadnienia.