II K 54/24 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu z 2025-02-21
Sygn. akt II K 54/24
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lutego 2025 r.
Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu - II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: sędzia Maciej Olechowski
Protokolant: Edyta Bełczowska
przy udziale Prokuratora: Niny Stolarz
rozpoznał sprawę J. M.
z wniosku obrońców skazanego o wydanie wyroku łącznego
w przedmiocie umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego
p o s t a n o w i ł:
1. na podstawie art. 572 kpk u m o r z y ć postępowanie o wydanie wyroku łącznego obejmującego:
- ⚫
-
wyrok Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 02 października 2003 r. w sprawie
II K 75/03,
- ⚫
-
wyrok Sądu Rejonowego w Leżajsku z dnia 30 maja 2012 r. w sprawie II K 25/12,
- ⚫
-
wyrok Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie II K 52/11;
2. na mocy art. 632 pkt 2 kpk kosztami sądowymi o b c i ą ż y ć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
W dniu 17 września 2024 r. do Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu wpłynął wniosek obrońców skazanego J. M. o wydanie wyroku łącznego obejmującego: karę pozbawienia wolności i karę grzywny wymierzone w sprawie II K 75/03, w której wyrokował Sąd Rejonowy w Stalowej Woli oraz karę pozbawienia wolności i karę grzywny wymierzone w sprawie II K 52/11 - ale tylko orzeczonych za czyn z art. 286 § 1 kk, a w której wyrokował Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu w pkt. II wyroku.
Po analizie aktualnych danych o karalności skazanego (k. 31-31) wynika, że J. M. był dotychczas skazany:
1. wyrokiem Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 02 października 2003 r. w sprawie II K 75/03, za przestępstwo popełnione w okresie od stycznia 2002 r. do 30 czerwca 2002 r. na mocy art. 278 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 100 zł. jedna stawka. Na poczet kary pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 21 listopada 2002 r. Karę pozbawienia wolności skazany następnie odbył w całości od dnia 06 lipca 2004 r. do dnia 05 września 2005 r. oraz od dnia 30 września 2005 r. do dnia 25 października 2007 r. (tj. z chwilą warunkowego zwolnienia). Z dniem 01 lipca 2010 r wykonał natomiast karę grzywny.
2. wyrokiem Sądu Rejonowego w Leżajsku z dnia 30 maja 2012 r. w sprawie II K 25/12, za przestępstwa popełnione w ramach ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 kk w okresie od 17 listopada 2004 r. do 12 stycznia 2005 r. na mocy art. 233 § 1 kk i art. 234 kk w zw. art. 11 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk na karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwa popełnione w ramach ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 kk w okresie od 28 grudnia 2004 r. do 12 stycznia 2005 r. na mocy art. 233 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, a na mocy art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 kk został skazany na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonania warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat, który to okres próby upłynął z dniem 08.08.2017 r. Ponadto wyrokiem tym J. M. na mocy art. 71 § 1 kk został skazany na karę grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 100 zł. jedna stawka. Karę grzywny skazany wykonał z dniem 19.01.2024 r.
3. wyrokiem Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie II K 52/11, za przestępstwo popełnione w okresie od 08 kwietnia 2001 r. do 28 stycznia 2004 r. na mocy art. 286 § 1 kk w zw. art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 20 zł. jedna stawka, za przestępstwo popełnione w dniu 01 sierpnia 2003 r. na mocy art. 286 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 20 zł. jedna stawka, a na mocy art. 85 kk i art. 86 § 1 kk został skazany na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, której wykonania warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat oraz na karę łączną grzywny w wymiarze 250 stawek dziennych po 20 zł. jedna stawka. Na poczet kary łącznej grzywny zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawieni wolności w sprawie od dnia 06 lutego 2004 r. do dnia 06 lipca 2004 r. oraz od dnia 05 września 2005 r. do dnia 30 września 2005 r. uznając ją za wykonaną w całości. Następnie postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie VKo 37/17 zarządzono skazanemu wykonanie warunkowo zawieszonej kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności. Skazany nie przystąpił do wykonania kary łącznej 2 lat pozbawieni wolności i obecnie z uwagi na uchylanie się przez niego od jej wykonania postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 07 lutego 2018 r. w sprawie V Ko 35/18 wszczęto jego poszukiwania listem gończym, a nadto wszczęto wobec niego poszukiwania zagraniczne w celu zatrzymania, aresztowania oraz ekstradycji z (...)do Polski, jakże ostanie jego próby zatrzymania w B. w dniu 12.05.2023 r. na terenie (...) okazały się bezskuteczne.
Sąd zważył co następuje:
Instytucja wyroku łącznego to procesowy wyraz przyjętej przez ustawodawcę prawnomaterialnej konstrukcji łączenia kar. Stąd też o tym, które wyroki zostaną objęte wyrokiem łącznym nie decyduje ani arbitralny wybór Sądu, ani wola skazanego. O kształcie wyroku łącznego rozstrzygają wyłącznie określone w art. 85 § 1 kk przesłanki orzekania kary łącznej. Stosowanie określonej w art. 85 § 1 kk instytucji kary łącznej, której to dopełnienie wskazanych w tym przepisie warunków stanowi w myśl art. 569 § 1 kpk priorytetową przesłankę warunkującą możliwość, ale i obowiązek, wydania wyroku łącznego, jako instytucji prawa karnego materialnego, nie jest uzależnione ani od woli skazanego, ani od woli samego Sądu. Jednoznaczna kategoryczność brzmienia treści przepisu art. 85 § 1 kk („sąd orzeka”), przesądza o tym, że zawsze orzeczenie kary łącznej – o ile zaistnieją wszystkie w tym przepisie określone warunki – jest obowiązkiem, a nie jedynie uprawnieniem Sądu meriti (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2009 r., II KK 15/09). Cofnięcie wniosku o wydanie wyroku łącznego, jego ograniczenie i modyfikacja w żaden sposób nie wiąże Sądu, gdyż w tym przedmiocie jest on zobowiązany orzekać z urzędu. Zakres zaś jego orzekania wyznaczają wyłącznie przepisy kodeksu karnego regulujące kwestię wymiaru kary łącznej.
Art. 85 kk w brzmieniu sprzed 01 lipca 2015 r. stanowił, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.
Z dniem 01 lipca 2015 r. zmieniła się treść redakcji przepisów regulujących zasady wymiaru kary łącznej. Kolejna nowelizacja tych przepisów weszła w życie z dniem 15 kwietnia 2016 r. Po tychże nowelizacjach art. 85 § 1 kodeksu karnego stanowił, że Sąd orzeka karę łączną, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.
Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, nowych regulacji w zakresie kary łącznej nie stosowało się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie znowelizowanych przepisów, chyba że zachodziła potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dacie 1 lipca 2015 r.
Jeżeli zatem ostatni wyrok skazujący orzeczony wobec skazanego zapadł po dniu 1 lipca 2015 r., sąd rozpoznając wniosek skazanego stosował obowiązujący po nowelizacji z 1 lipca 2015 porządek prawny (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 22 września 2016 r., sygn. akt II K 56/16).
Ustawa z dnia 24 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 – czyli tzw. Tarcza antykryzysowa 4.0 uchwalona podczas pandemii Koronawirusa dokonała zmian w artykułach 85, 86, 89a, 91 i 91a kk).
Obecnie brzmienie art. 85 kk stanowi w § 1, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Karą łączną nie obejmuje się kar orzeczonych wyrokami, o których mowa w art. 114a (§ 2.).
Jednakże zgodnie z art. 81 ust. 1 i 2 ww. ustawy przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38, w brzmieniu dotychczasowym, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (§ 1), zaś przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (§ 2).
Wyżej wymienione przepisy nie regulują więc sytuacji, w której wobec sprawcy zapadły prawomocne wyroki skazujące zarówno przed wejściem Tarczy 4.0, jak i po dniu jej wejścia w życie, a mówiąc precyzyjnie, nie wskazują, według jakich reguł łączyć kary, które stały się prawomocne do dnia 23 czerwca 2020 r. z karami, które stały się prawomocnie po tej dacie. „przepisy art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 1086) nie wyłączają stosowania art. 4 § 1 k.k. w sytuacji, gdy tylko jedna z kar, których połączenie sąd rozważa w postępowaniu w przedmiocie wydania wyroku łącznego, została prawomocnie orzeczona do dnia 23 czerwca 2020 r. albo po tej dacie.” – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2021 r. , sygn. I KZP 2/21.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że wszystkie dotychczasowe skazania wobec J. M. nastąpiły w stanie prawnym dotyczącym problematyki kary łącznej z przed dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów dniu 01 lipca 2015 r. co sprawia, że w jego sytuacji należy stosować włącznie stan prawny co kary łącznej obowiązujący do 01 lipca 2015 r. - oczywiście z uwzględnieniem brzmienia art. 4 § 1 kk co do poszczególnych przepisów, jak to słusznie podnoszą obrońcy skazanego np. co do art. 82 kk.
Tyle tylko, że analiza zarówno dat wyroków orzeczonych wobec skazanego, jak i dat popełnionych przez niego czynów, wskazuje, że w realiach wyroków orzeczonych wobec skazanego – czy to wg. stanu prawnego obowiązującego przed datą 01 lipca 2015 r., czy to w stanie prawnym obowiązującym obecnie - brak jest warunków do wydania wyroku łącznego.
Odnośnie stanu prawnego obowiązującego czy to do 01 lipca 2015 r., czy to analogicznego obowiązującego obecnie tj. od 24 czerwca 2020 r. wniosek skazanego na uwzględnienie nie zasługuje z tego powodu, że nie zostały spełnione przesłanki zezwalające na wydanie wyroku łącznego, a opisane w art. 85 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym zarówno przed 01 lipca 2015 r., jak i obecnie. Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu orzeczenie kary łącznej dopuszczalne jest tylko wówczas jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Tymczasem w sprawie II K 25/12 Sądu Rejonowego w Leżajsku J. M. skazany został za przestępstwa popełnione już po wydaniu nieprawomocnego wyroku w sprawie II K 75/03 Sądu Rejonowego w Stalowej Woli, co niweczy możliwość wydania wyroku łącznego w zakresie objętym wnioskiem skazanego. Czyny, za które został skazany J. M. w sprawie II K 25/12 zostały bowiem popełnione w okresie od 17 listopada 2004 r. do 12 stycznia 2005 r. oraz w okresie od 28 grudnia 2004 r. do 12 stycznia 2005 r., a wyrok przez Sądem Rejonowy w Stalowej Woli w sprawie II K 75 zapadł w dniu 02 października 2003 r.
Co więcej kara łączna pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Leżajsku w sprawie II K 25/12 była warunkowo zawieszona na okres próby 5 lat i nie została w tym okresie zarządzona do wykonania, a okres do jej zarządzenia minął 08.02.2018 r.
Z tych samych powodów tj. z powodu upływu okresu do zarządzenia kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej w sprawie II 25/12 i nie zarządzenia jej do wykonania nie ma powodów aby łączyć ją z karami pozbawienia wolności orzeczonymi w sprawie II K 52/11, w której wyrokował Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu.
W związku z powyższym Sąd rozważył jeszcze jedną możliwość – wnioskowaną zresztą przez obrońców skazanego – a mianowicie możliwość rozwiązania kar łącznych pozbawienia wolności oraz kar łącznych grzywny orzeczonych w sprawie II K 52/11 przez Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, a to z uwagi na datę popełnienia przez J. M. przestępstwa przypisanego mu w pkt II wyroku tj. 01 sierpnia 2003 r. i objecie jej węzłem kary łącznej z karami pozbawienia wolności oraz grzywny orzeczonymi w sprawie II K 75/03, w której wyrokował Sąd Rejonowy w Stalowej Woli.
Przystępując do tej analizy, aby oczyścić przedpole rozważań Sądu w pierwszej kolejności należy wskazać, że niemożliwe z uwagi na brzmienie art. 85 kk jest połącznie wszystkich kar za czyny objęte wyrokiem Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu w sprawie II K 52/11 z karami orzeczonymi za czyn w sprawie II K 75/03 Sądu Rejonowego w Stalowej Woli, albowiem w sprawie II K 52/11 w pkt I wyroku J. M. skazany został za przestępstwo popełnione już po wydaniu nieprawomocnego wyroku w sprawie II K 75/03. Okoliczność ta niweczy więc możliwość wydania wyroku łącznego w zakresie wszystkich w/w skazań. Czyn, za który został skazany J. M. w sprawie II K 52/11 w pkt I wyroku został bowiem popełniony w okresie od w okresie od 08 kwietnia 2001 r. do 28 stycznia 2004 r., a wyrok przez Sądem Rejonowy w Stalowej Woli w sprawie II K 75 zapadł w dniu 02 października 2003 r.
Z tych względów brak jest podstaw do orzeczenia kary łącznej obejmującej wszystkie kary jednostkowe wymierzone w sprawach: II K 75/03 Sądu Rejonowego w Stalowej Woli, jak i w sprawie II K 52/11 Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, a możliwość takiego połącznie ale wyłącznie teoretycznie istniałaby tylko w przypadku rozwiązania kary łącznej orzeczonej w sprawie II K 52/11 i podjęcia próby połączenia kar orzeczonych w pkt II tego wyroku tj. 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na kary grzywny z karami 4 lat pozbawienia wolności oraz na karą grzywny orzeczonymi w sprawie II K 75/03. Tyle tylko, że istnienie takiej teoretycznej możliwości nie rodzi samo w sobie koniecznością, albowiem barak warunków do wydania wyroku łącznego, w rozumieniu art. 572 kpk, to nie tylko brak przesłanek materialnoprawnych określonych art. 85 kk, niezbędnych do orzeczenia kary łącznej, lecz również – jak to mamy w niniejszej sprawie - sytuacja, w której wydanie wyroku łącznego byłoby możliwe dopiero po rozwiązaniu wcześniej orzeczonej kary łącznej, ale zastosowanie połączenia innych niż poprzednio kar nie byłoby dla skazanego korzystniejsze (por. postanowienie SN w 04.11.2003 r. V KK 233/03).
Innymi słowy o ile orzecznictwo Sądu Najwyższego z lat 2000 - 2004 instytucję kary łącznej wiązało z tworzeniem korzystniejszej sytuacji prawnej dla skazanego i odpowiednią redukcją kar w oparciu o zasadę humanitaryzmu (por. wyrok SN z dnia 6 września 2000 r. -III KKN 340/00; wyrok SN z dnia 22 czerwca 2004 r. - V KK 50/04; postanowienie z dnia 4 listopada 2003 r. - V KK 233/03), o tyle obecnie aktualny pozostaje jednak prezentowany w orzecznictwie i mocno utrwalony pogląd, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż wyrok łączny zawsze powinien powodować poprawę sytuacji skazanego i żaden przepis postępowania karnego nie nakazuje sądowi stosowania zasady absorpcji przy wydawaniu takiego wyroku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie II AKa 426/13; czy wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 marca 2010 r.).
Podkreślenia w tym miejscu wymaga bowiem fakt, że kodeksowy system kary łącznej o ile stwarza Sądowi warunki do ukształtowania kary w sposób zindywidualizowany, to należy pamiętać, że to Sąd ma swobodę w zakresie wymiary kary łącznej w granicach przewidzianych w art. 86 § 1 kk. Przepisy nie wskazują natomiast, jak się domagają tego obrońcy skazanego, na konieczność stosowania jedynie zasady absorpcji, czy nawet asperacji przy orzekaniu kary łącznej. Możliwe jest również skorzystanie z zasady kumulacji, jeśli ocena relacji przedmiotowo - podmiotowej pomiędzy poszczególnymi czynami wskazuje na jej zasadność, a właśnie taką ocenę w sytuacji skazanego wykonującą z jego dotychczasowej postawy polegającej na wieloletnim ukrywaniu się przed wykonaniem kary na terenie(...) i wieloletnim zwlekaniem z wywiązaniem się z obowiązku naprawienia szkody pokrzywdzonym (k. 43-49) Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu dostrzega.
Co więcej w ocenie Sądu w świetle obowiązujących unormowań niedopuszczalne jest ingerowanie w prawomocną karę łączną orzeczoną w sprawie II K 52/11 przez Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu i stwierdzanie, że wyrok (kara łączna) w takiej formule stracił moc, tylko po to, aby dokonać połączenia kar w innej konfiguracji tj. z pkt II w wyroku II K 52/11 z karami ze sprawie II K 75/03, gdy nie spowoduje to żadnej poprawy sytuacji skazanego (por. postanowienie SA w Szczecinie z 07.02.2017 r. w sprawie II AKz 27/17). Wzruszenie prawomocnych kar łącznych orzeczonych w wyroku II K 52/11 mogłoby bowiem nastąpić jedynie w przypadku, gdyby w alternatywne połącznie kar – ich suma, spowodowałaby polepszenie sytuacji skazanego.
Tym czasem na chwilę obecną skazany wykonał kary orzeczone w sprawie II K 75/03 w wymiarach 4 lat pozbawienia wolności oraz 200 stawek dziennych grzywny po 100 zł jedna stawka, a w sprawie II K 52/11 ma do wykonania karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i wykonał kare łączną grzywny 250 stawek dziennych po 20 zł. jedna stawka (co sumarycznie daje 6 lat pozbawienia wolności). W przypadku zaś rozłączania kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 52/11 i połącznia następnie kar jednostkowych orzeczonych w pkt II wyroku z karami orzeczonymi w sprawie II K 75/03 po połączeniu nawet przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji (do której Sąd nie może być „zmuszany”) nadal stanie przed realiami orzeczenia wobec niego nowej kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności i kary 2 lat pozbawienia wonności pozostałej do wykonania z pkt I wyroku w sprawie II K 52/11 (co sumarycznie nadal daje 6 lat pozbawienia wolności).
Lasowany zaś pogląd obrońców skazanego, że doprowadzi to do możliwości zaliczenia skazanemu okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie II K 52/11 na poczet pozostałej z pkt I wykroku w sprawie II K 52/11 kary pozbawienia wolności, który do tej pory był zaliczony na poczet kary łącznej grzywny jest chybiony, albowiem można to uzyskać bez konieczności wydawania wyroku łącznego w ramach postępowania wykonawczego. Od lat jest bowiem ugruntowany jednolity w tym zakresie pogląd Sądu Najwyższego zgodnie z którym: „w razie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności sąd zalicza na poczet tej kary okres tymczasowego aresztowania, mimo uprzednio zaliczenia tego okresu na poczet kary grzywny orzeczonej obok kary pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono” (por. uchwała SN z 20.10.1994 r., I KZP 25/94, OSNKW 1994/11-12/67). W sytuacji powyższego zaliczenia kara grzywny podlega natomiast standardowemu wykonaniu.
Bez znaczenia również dla przedmiotowej sprawy z punktu orzekania nowego węzła kary łącznej jest fakt podnoszonej we wniosku nowelizacji art. 82 kk. O ile bowiem Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu w pełni podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 09.07.2015 r. w sprawie III KK 24/15, że kwestia zaliczenia kary odbytej na poczet kary łącznej podlega także rozstrzygnięciu na podstawie art. 4 kk, albowiem na gruncie art. 82 kk diametralnie różnie kształtowała się kwestia uznania „kary za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia” do dnia 31 grudnia 2011 r., a zupełnie inaczej po nowelizacji tego przepisu, z dniem 1 stycznia 2012 r. - w efekcie czego treści art. 82 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2011 r., kara pozbawienia wolności uznana za odbytą w rozumieniu tego przepisu podlegała - na podstawie art. 577 kpk - zaliczeniu w całości, w rozmiarze, w jakim została orzeczona, a nie faktycznie odbytym, na poczet kary tego rodzaju orzekanej w wyroku łącznym obejmującym skazanie na karę, z której wykonania skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony. Kwestia ta nie ma bowiem znaczenia w przedmiotowej sprawie dla uznania, że zaistniały warunki do wydania wyroku łącznego, albowiem tak jak to już podkreślono powyżej najpierw musi być orzeczona kara łączna w konkretnym wymiarze, która nie może być „wymuszona” przez obrońców na poziomie kary orzekanej przy zastosowaniu zasad pełnej absorbcji.
Tak, jak to już bowiem wyżej podniesiono, w odniesieniu do dwóch kar pozbawienia wolności oraz grzywny, spośród trzech, objętych wnioskiem obrońców skazanego o wydanie wyroku łącznego, o ile zachodzi zbieg realny spełniający przesłanki określone w art. 85 kk, to nie przesądza to jeszcze o powinności uwzględnienia wniosku o wydanie wyroku łącznego. Analizując sytuację J. M., ukształtowaną wcześniej treścią dwóch skazujących go wyroków, Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu doszedł do przekonania, że połączenie wyrokiem łącznym skazań za przestępstwa, o których mowa, nie leżałoby w interesie skazanego i dlatego właśnie nie ma warunków do wydania takiego wyroku.
Samo stwierdzenie przesłanek z art. 85 kk o ile obliguje sąd do wymierzenia kary łącznej (ewentualnie kar łącznych), o tyle jeśli jednak skazania za poszczególne przestępstwa orzeczone zostały różnymi wyrokami, a przesłanki materialnoprawne z art. 85 kk nie odnoszą się do skazań za wszystkie przestępstwa osądzone w toczących się nierównocześnie postępowaniach karnych, wówczas kwestia warunków do wydania wyroku łącznego może okazać się złożona. Dotyczy to, jak to mamy w niniejszej sprawie wypadków, gdy w jednym z prawomocnych wyroków orzeczono już karę łączną. Wtedy uwzględnienie wniosku o objęcie wyrokiem łącznym kary za przestępstwo ze skazania innym wyrokiem może nastąpić nie tylko po rozwiązaniu orzeczonej wcześniej kary łącznej, ale także, w razie braku możliwości łączenia wszystkich kar - przez zastosowanie połączenia kar na bazie innego zbiegu przestępstw, alternatywnego wobec zbiegu, który był podstawą orzeczonej wcześniej kary łącznej. Taka właśnie konfiguracja skazań wystąpiła w niniejszej sprawie. Doszło to do konkurencji możliwych z punktu widzenia przesłanek materialnoprawnych, połączeń kar prawomocnie wymierzonych za dwa przestępstwa, a wybór właściwego połączenia należał do sądu, który z powodów wskazanych powyżej nie znalazł podstaw do jego wydania, co równoznaczne stało się z pozostawieniem orzeczonego wcześniej połączenia w sprawie II K 52/11 do wykonania.
Jest to tym bardziej zasadne, ze w sprawie II K 52/11 jest prowadzone bardzo zaawansowane postepowanie wykonawcze, w ramach którego postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 07 lutego 2018 r. w sprawie V Ko 35/18 wszczęto poszukiwania skazanego listem gończym, a nadto wszczęto wobec niego poszukiwania zagraniczne w celu zatrzymania, aresztowania oraz ekstradycji z(...) do Polski (k. 49). Tworzenie zaś nowej kary łącznej „uruchomi” ten proces od nowa.
W piśmiennictwie i orzecznictwie wyrażany jest konsekwentnie pogląd, że kryterium wyboru właściwego połączenia kar w wyroku łącznym powinno zawsze wiązać się z interesem procesowym skazanego (Z. Gostyński. (red.) KPK. Komentarz, Warszawa 1998, t. II, s. 823; J. Grajewski, L. Paprzycki, M. Płachta: KPK. Komentarz, Kraków 2003, t. II, s. 420; P. Hofmański (red.) KPK. Komentarz, Warszawa 1999, t. II, s. 975). Wyraża się ono w tym, że orzeczenie kary łącznej (także w wyroku łącznym), nie może pociągać skutków mniej korzystnych od tych, jakie pociągałoby dla skazanego oddzielne wykonanie kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa. Normatywna podstawa orzekania kary łącznej z uwzględnieniem tej zasady zawiera się w uregulowaniach zamieszczonych w art. 86 kk. Przenosząc je (niezwiększanie dolegliwości ponad sumę kar wymierzonych odrębnie) odpowiednio na grunt niniejszego postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego należy więc przyjąć, że gdy wydano już dwa wyroki skazujące, a w jednym z nich orzeczono karę łączną, to rozwiązanie tej kary i wydanie wyroku łącznego z zastosowaniem innego połączenia kar (na bazie innego zbiegu przestępstw) mogłoby nastąpić ale tylko wtedy, gdy wyrok łączny stworzyłby skazanemu korzystniejszą sytuację, niż w wypadku odrębnego wykonania wyroków, a takiej sytuacji Sąd w niniejszej sprawie nie dostrzega (por. wyrok SN z dnia 31 sierpnia 1971 r., V KRN 322/71).
Taki właśnie kierunek orzekania został zachowany w niniejszym postępowaniu o wydanie wyroku łącznego i po stwierdzeniu, że alternatywne połączenie kar w wyroku łącznym nie poprawiłoby sytuacji skazanego, gdyż w nowym układzie kar łącznych ich suma nie uległaby zmianie, sąd uznał, że nie ma warunków do wydania wyroku łącznego i mocą art. 572 kpk umorzył postępowanie w tej kwestii – pkt 1 postanowienia.
Zgodnie z art. 632 pkt 2 kpk koszty umorzonego postępowania publicznoskargowego ponosi Skarb Państwa, co znalazło swój wyraz w punkcie 2 postanowienia.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Maciej Olechowski
Data wytworzenia informacji: