Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Sąd Rejonowy w Rzeszowie XI Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: Asesor Sądowy Dominik Jędrek

protokolant: protokolant sądowy Weronika Micał

po rozpoznaniu w dniu 04 września 2023 roku w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z wniosku K. Z. (1)

z udziałem K. Z. (2)

o zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia w trybie art. 11a ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej

postanawia

I.  zobowiązać uczestnika K. Z. (2) do opuszczenia mieszkania położonego
w miejscowości M. (...), (...)-(...) M. i jego bezpośredniego otoczenia do granic przylegającego do nieruchomości ogrodzenia obejmującego obszar zabudowany budynkiem mieszkalnym, na którym uczestnik K. Z. (2) nie może przebywać z powodu stosowania przemocy w rodzinie,

II.  wydać zakaz kontaktowania się uczestnika K. Z. (2) z wnioskodawczynią K. Z. (1),

III.  określić dopuszczalny sposób kontaktowania się uczestnika K. Z. (2)
z wnioskodawczynią K. Z. (1) w ten sposób, że uczestnik K. Z. (2) będzie się kontaktował z wnioskodawczynią K. Z. (1) wyłącznie za pośrednictwem wiadomości SMS i rozmów telefonicznych w godzinach od 8:00 do 20:00 od poniedziałku do niedzieli w sprawach dotyczących małoletnich dzieci stron, sprawach dotyczących ewentualnego uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych i psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową lub mających na celu leczenie uzależnień, działań podejmowanych w ramach procedury (...) oraz w sprawach terapii małżeńskiej,

IV.  przyznać tymczasowo wnioskodawczyni K. Z. (1) prawo do korzystania z samochodu osobowego marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w ten sposób, że wnioskodawczyni K. Z. (1) będzie uprawniona do korzystania z pojazdu bez zgody uczestnika K. Z. (2) oraz zobowiązana do ponoszenia kosztów eksploatacji,

V.  przyznać tymczasowo uczestnikowi K. Z. (2) prawo do korzystania
z samochodu osobowego marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w ten sposób, że uczestnik K. Z. (2) będzie uprawniony do korzystania
z pojazdu bez zgody wnioskodawczyni K. Z. (1) oraz zobowiązany do ponoszenia kosztów eksploatacji,

VI.  zobowiązać uczestnika K. Z. (2) do wydania wnioskodawczyni K. Z. (1) samochodu osobowego marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w terminie 7 (siedmiu) dni od ogłoszenia postanowienia, ,

VII.  zobowiązać wnioskodawczynię K. Z. (1) do wydania uczestnikowi K. Z. (2) samochodu osobowego marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w terminie 7 (siedmiu) dni od ogłoszenia postanowienia,

VIII.  oddalić wniosek w pozostałej części,

IX.  uchylić zabezpieczenie udzielone postanowieniem Sądu Rejonowego
w R. z dnia 10 sierpnia 2023 roku wydane w sprawie XI Ns 809/23,

X.  ustalić, że uczestnikowi K. Z. (2) nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego,

XI.  stwierdzić, że postanowienie w punkcie 1. (pierwszym) i 2. (drugim) jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia,

XII.  odstąpić od obciążania uczestnika K. Z. (2) opłatą od wniosku, od uiszczenia której wnioskodawczyni K. Z. (1) była zwolniona z mocy prawa przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

XIII.  nakazuje zwrócić uczestnikowi K. Z. (2) kwotę 70,00 złotych (siedemdziesiąt złotych 00/100 groszy) tytułem uiszczonej opłaty od zażalenia, pomniejszoną o wysokość opłaty minimalnej w kwocie 30,00 złotych (trzydziestu złotych 00/100 groszy).

Sygn. akt XI Ns 809/23

UZASADNIENIE

Postanowienia Sądu Rejonowego w Rzeszowie
z dnia 04 września 2023 roku

W dniu 07 sierpnia 2023 roku wnioskodawczyni K. Z. (1) złożyła wniosek o:

1)  zobowiązanie K. Z. (2) stosującego przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia,

2)  zakazanie uczestnikowi zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz o udzielenie,

3)  udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie uczestnika do natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia na odległość 200,00 metrów,

Jako podstawę faktyczną żądania K. Z. (1) wskazała nadużywanie przez uczestnika alkoholu oraz stosowanie przemocy fizycznej i psychicznej w stosunku do wnioskodawczyni.

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Rzeszowie udzielił zabezpieczenia roszczenia zgodnie z żądaniem wnioskodawczyni. Pismem
z dnia 21 sierpnia 2023 roku K. Z. (2) wniósł o oddalenie wniosku oraz zaskarżył postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Rzeszowie odrzucił zażalenie uczestnika na postanowienie
o udzieleniu zabezpieczenia z uwagi na jego niedopuszczalność.

Pismem z dnia 29 sierpnia 2023 roku K. Z. (1) wniosła o przyznanie prawa do nieograniczonego korzystania z samochodu osobowego stron, marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...) oraz zobowiązanie uczestnika do wydania pojazdu oraz określenie dopuszczalnego sposobu kontaktowania się uczestnika z wnioskodawczynią poprzez wiadomości SMS i rozmowy telefoniczne
w godzinach od 8:00 do 20:00 w sprawach dotyczących małoletnich dzieci stron.

Na rozprawie w dniu 04 września 2023 roku wnioskodawczyni sprecyzowała wniosek domagając się orzeczenia zakazu kontaktowania się uczestnika K. Z. (2) i określenie dopuszczalnego sposobu kontaktowania się jak w piśmie z dnia 29 sierpnia 2023 roku. Uczestnik K. Z. (2) wniósł o oddalenie wniosku oraz przyznanie mu tymczasowego prawa do korzystania z samochodu osobowego O. (...) o numerze rejestracyjnym (...)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. Z. (1) i K. Z. (2) są małżeństwem od 06 grudnia 2016 roku.
W momencie zawierania związku małżeńskiego uczestnik K. Z. (2) miał 26 lat, a wnioskodawczyni K. Z. (1) 24 lata.

Dowód:

ksero odpisu skróconego aktu małżeństwa (k. 17), okoliczność bezsporna

Przed ślubem wspólnie pracowali za granicą, a ich znajomość była stosunkowo krótka. W tym okresie K. Z. (2) i K. Z. (1) byli zgodną parą, nie dochodziło między nimi do kłótni lub zdarzeń związanych z użyciem przemocy. Wnioskodawczyni wracając do Polski była już w zaawansowanej ciąży, a niecałe trzy miesiące po ślubie (27 marca 2017 roku), na świat przyszło pierwsze dziecko stron – A. Z..

Po powrocie do kraju w 2017 roku, strony zamieszkały w domu rodzinnym K. Z. (1) w miejscowości M. (...). Początkowo zajmowali go z siostrą wnioskodawczyni – K. B. i jej mężem oraz ojcem wnioskodawczyni E. Ł.. We wrześniu 2017 roku K. B. wraz z rodziną wyprowadziła się do Ś., gdzie mieszkali aż do wybudowania w 2020 roku własnego domu, znajdującego się w sąsiedztwie K. i K. Z. (1).

Zachowanie K. Z. (2) od momentu przyjazdu do Polski uległo diametralnej zmianie. Uczestnik zaczął nadużywać alkoholu pijąc po kilka piw dziennie, w zależności od dnia tygodnia lub nastroju. Po spożyciu alkoholu stawał się osobą agresywną i wybuchową. Wielokrotnie wszczynał awantury, podczas których kierował w stosunku do K. Z. (1) wyzwiska, wulgaryzmy i nieprzyzwoite określenia.

Dowód:

okoliczności częściowo bezsporne (z wyłączeniem nadużywania alkoholu przez uczestnika), ksero skróconego odpisu aktu urodzenia A. Z. (k. 18), ksero skróconego odpisu aktu urodzenia W. Z. (k. 19), ksero aktu notarialnego umowy darowizny (k. 20-25), zeznania świadka K. B. (k. 123), zeznania świadka E. Ł. (k. 124), przesłuchanie wnioskodawczyni (k. 127v)

W sierpniu 2018 roku wnioskodawczyni złożyła pozew o separację z wyłącznej winy uczestnika, wnosząc o pozbawienie go władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron oraz o orzeczenie jego eksmisji. Powodem złożenia pozwu miało być nadużywanie alkoholu przez K. Z. (2) oraz agresywne zachowanie. Ostatecznie pozew został cofnięty przez wnioskodawczynię.

Dowód:

ksero pozwu o separację (k. 26-30), zeznania świadka K. B.
(k. 123-124), przesłuchanie wnioskodawczyni (k. 127v-128)

W tym czasie dochodziło do coraz częstszych kłótni pomiędzy stronami.
Po kolejnej awanturze, która miała miejsce w dniu 10 marca 2018 roku, z urzędu została wobec uczestnika wszczęta procedura N. Karty. W tym też okresie wnioskodawczyni została uderzona przez uczestnika po raz pierwszy. Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2018 roku wszczęto dochodzenie w sprawie znęcania się psychicznego i fizycznego K. Z. (2) nad K. Z. (1). Wnioskodawczyni występując w charakterze świadka odmówiła składania zeznań, oświadczając, że nie chce aby toczyło się postepowanie karne. Powodem takiego zachowania było wybaczenie uczestnikowi dotychczasowych zachowań i nadzieja na poprawę sytuacji rodzinnej stron (w szczególności na podjęcie przez K. Z. (2) terapii).

Dowód:

dokumenty zalegające w aktach RSD 237/18 (k. 8, 14v), przesłuchanie wnioskodawczyni (k. 128)

Niedługo po urodzeniu córki A., wnioskodawczyni zaszła w kolejną ciąże, którą poroniła. W (...) urodziło się kolejne dziecko stron – W.. Mimo ciąży wnioskodawczyni, zachowanie uczestnika nie uległo zmianie. Nadal nadużywał alkoholu, poniżał żonę, kierował w stosunku niej wyzwiska, popychał
i szarpał oraz powodował cierpienie psychiczne (życząc chociażby śmierci nienarodzonego jeszcze dziecka stron). Po urodzeniu W. wnioskodawczyni zdarzało się nadużywać alkoholu. W 2021 roku znajdując się pod jego wpływem udała się na festyn w pobliskiej miejscowości, z którego została odwieziona przez uczestnika. Również w 2022 roku będąc pijaną wszczęła kłótnię z uczestnikiem zwracając się do niego w sposób wulgarny.

Dowód:

zeznania świadka M. L. (k. 122v), zeznania świadka E. Ł. (k. 124v), zeznania świadka K. S. (k. 125-125v), zeznania świadka J. Z. (k. 125v-126), zeznania świadka M. Z. (k. 126v), przesłuchanie wnioskodawczyni (k. 128), przesłuchanie uczestnika (k. 129)

Od 2022 roku liczba zachowań uczestnika polegających na nadużywaniu alkoholu, naruszaniu godności i nietykalności cielesnej wnioskodawczyni uległa zwiększeniu. W tym czasie wielokrotnie dochodziło między stronami do kłótni,
w trakcie, których uczestnik krzyczał na wnioskodawczynię, mówił jej, że się do niczego nie nadaje, używał wulgaryzmów oraz szarpał ją i popychał. W 2023 roku pomiędzy majem a lipcem, doszło do pobicia wnioskodawczyni przez uczestnika za pomocą pasa.

W dniu 01 lipca 2023 roku podczas kłótni stron, wnioskodawczyni została przez uczestnika pobita po raz kolejny. Na skutek zajścia doznała urazu łopatek, miała podbite oko oraz siniaki w okolicach ramion. Anonimowego zgłoszenia o awanturze
w domu stron dokonała siostra wnioskodawczyni mieszkająca w sąsiedztwie. Doszło wówczas do interwencji policji na skutek, której uczestnik został izolowany do wytrzeźwienia. Po tym zdarzeniu w stosunku do K. Z. (2) została założona Niebieska Karta. Następnego dnia (02 lipca 2023 roku), w wyniku zgłoszenia dokonanego przez K. Z. (2), została założona w stosunku do K. Z. (1) Niebieska Karta - wobec podejrzenia stosowania przez wnioskodawczynię przemocy domowej. Kolejne zgłoszenie dokonane przez uczestnika w dniu 03 lipca 2023 roku skutkowało izolowaniem wnioskodawczyni do wytrzeźwienia. W okresie od 12 lipca do 06 sierpnia, wnioskodawczyni czterokrotnie zgłaszała na policję awantury wywołane nadużyciem alkoholu przez uczestnika oraz opiekowanie się dziećmi przez K. Z. (2) pod wpływem alkoholu. Trzykrotnie uczestnik oddalał się z miejsca zamieszkania przed przybyciem policji. Dzień przed zgłoszeniem z dnia 16 lipca 2023 roku, uczestnik znajdował się w stanie upojenia alkoholowego.

Strony obecnie posiadają dwójkę dzieci – A. (lat 6) oraz W.
(lat 4). K. Z. (1) pracuje na stanowisku sprzedawcy w sklepie. K. Z. (2) jest zatrudniony jako magazynier. Pomiędzy stronami istnieje konflikt obejmujący również spory na tle małżeńskim.

Dowód:

wydruk z rozmowy sms (k. 33), wydruk z rozmowy sms (k. 34), zdjęcia obrażeń wnioskodawczyni (k. 35-37), wydruk z rozmowy M. (k. 38), ksero umowy o pracę (k. 39), nagranie wideo wraz z protokołem odtworzenia nagrania (k. 67, 128), pismo z Policji (k. 70), dokumentacja N. Karty (k. 84), dokumenty zalegające w aktach RSD 528/23, karta informacyjna (k. 96), zeznania świadka W. W. (2) (k. 122), zeznania świadka M. L. (k. 122), zeznania świadka K. B. (k. 122-123v), zeznania świadka E. Ł. (k. 124-124v), zeznania świadka J. Z. (k. 126-126v), zeznania świadka M. Z. (k. 127-127v), przesłuchanie wnioskodawczyni (k. 128-129), przesłuchanie uczestnika (k. 129), dowód z konfrontacji stron (k. 129), dowód z oględzin nagrania wideo (k. 129v), dowód z oględzin zdjęcia (k. 129)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadków, przesłuchania stron, innych środków dowodowych oraz dowodu
z oględzin rzeczy.

Odnosząc się do dowodów z dokumentów oraz innych środków dowodowych (wydruków rozmów oraz zdjęć) należy podkreślić, że strony nie kwestionowały ich autentyczności lub prawdziwości. Sąd nie powziął również wątpliwości co do faktów, które z nich wynikały. W szczególności zaś dowody z dokumentów zalegających w aktach postępowania przygotowawczego, postępowania w zakresie procedury N. Karty, czynności policyjnych oraz postępowania przygotowawczego – zostały sporządzone przez uprawnione podmioty w ramach przysługujących im kompetencji. Tym samym w całości zostały uznane za wiarygodne.

Przechodząc do zeznań świadków, Sąd uznał, że świadkowie W. W. (2) oraz M. L. jako osoby postronne, które wiedzę o sytuacji rodzinnej stron uzyskały w ramach wykonywanych obowiązków, są wiarygodni, zaś ich zeznania spójne oraz logiczne.

Jeśli chodzi o zeznania świadków J. Z., M. Z. oraz K. S., Sąd uznał je za częściowo niewiarygodne w zakresie
w jakim świadkowie twierdzili, że uczestnik nie przejawia zachowań mogących świadczyć o problemach z nadużywaniem alkoholu oraz agresją. Wymaga podkreślenia, że świadkowie należą do kręgu najbliższej rodziny uczestnika. Choć bliskie relacje same przez siebie nie wykluczają wiarygodności świadka, to w ocenie Sądu, zeznania te stanowiły nieudolną próbę przedstawienia uczestnika w korzystnym świetle. Świadkowie kładli fragmentaryczny nacisk na wydarzenia z życia stron,
w których to wnioskodawczyni miała jawić się jako osoba powodująca konflikty rodzinne. Zdaniem Sądu zeznania świadków nie znajdują odzwierciedlenia
w pozostałych dowodach znajdujących się w aktach sprawy. Co więcej, świadkowie nie potrafili ustosunkować się do kwestii dotyczących izolacji uczestnika do wytrzeźwienia, interwencji policji w domu stron oraz w sposób wymijający wypowiadali się na tematy, które mogły niekorzystnie świadczyć o uczestniku. Tytułem przykładu można wskazać chociażby twierdzenia świadków (wielokrotnie podkreślane), że uczestnik nigdy nie pił alkoholu (w tym, że świadkowie nigdy nie widzieli go pijącego), by za chwilę stwierdzić, że na ślubie siostry może trochę jednak pił. Zeznania w tym zakresie są niespójne, nielogiczne oraz nie znajdują oparcia w zasadach doświadczenia życiowego. Nie znalazły uznania Sądu w szczególności zeznania świadka M. Z., która potwierdzając treść wysyłanych do wnioskodawczyni wiadomości SMS, w których negatywnie wypowiada się o problemie alkoholowym syna i jego zachowaniu po spożyciu alkoholu, chwilę później zeznaje w sposób wymijający (powołując się na niepamięć, późną porę wiadomości oraz ogólną niewiedzę) i podtrzymuje twierdzenia, że nie miała świadomości o zdarzeniach objętych wnioskiem. Tym samym
w przeważającym zakresie zeznania świadków nie zasługiwały na uznanie za wiarygodne. Sąd natomiast dał wiarę świadkom, jeśli chodzi o możliwość nadużywania alkoholu przez wnioskodawczynię. W sposób spójny i znajdujący oparcie w dowodach z nagrań wideo oraz dokumentach w postaci notatek policyjnych, zeznawali oni
o sytuacjach, w których wnioskodawczyni miała znajdować się pod wpływem alkoholu. Fakty te znalazły potwierdzenie również w zeznaniach świadków strony przeciwnej (m.in. K. B.).

Co się tyczy świadków K. B. i E. Ł., w ocenie Sądu są one wiarygodne w większym stopniu, niż zeznania świadków wskazanych przez uczestnika. Powyższe nie oznacza, że Sąd uznaje je w pełni za prawdziwe i zasługujące na uwzględnienie. Przede wszystkim jako niespójne i nielogiczne należy uznać zeznania świadka K. B. w części dotyczącej braku wiedzy o możliwości nadużywania alkoholu przez wnioskodawczynię. Nie sposób uznać w świetle zasad doświadczenia życiowego, że świadek (wedle której nie widziała wnioskodawczyni nigdy pijanej) bez większych oporów widząc swoją siostrę w stanie upojenia i prowadzoną przez policjantów, godzi się na to by spała ona w aucie na podwórku. Sama okoliczność interwencji policji w typowym odczuciu osób bliskich, jest czymś nadzwyczajnym, zaś jeżeli świadek twierdziła, że nie widziała siostry pijącej alkohol – to tym bardziej przyprowadzenie w obecności funkcjonariuszy pijanej siostry powinno być sytuacją wyjątkową. W ocenie Sądu zeznania te w zakresie umniejszenia ewentualnego nadużywania alkoholu przez wnioskodawczynię nie zasługują na uwzględnienie. Niezależnie od powyższego pozostała część zeznań świadka, jako osoby zamieszkującej zarówno ze stronami, a późniejszym okresie w ich sąsiedztwie, są zdaniem Sądu wiarygodne, spójne, logiczne oraz w powiązaniu chociażby z notatkami policyjnymi (gdzie to świadek była osobą zawiadamiającą o awanturze w domu stron), kształtują prawdziwy obraz wydarzeń. W podobnym zakresie należy odnieść się do zeznań świadka E. Ł.. Zeznania świadka wskazują na jego bierną postawę, jeśli chodzi o sytuację rodzinną stron. Niemniej jednak Sąd nie dostrzegł konfabulacji w jego zeznaniach lub prób kreowania fałszywego obrazu obu stron (zarówno
w kontekście negatywnym lub pozytywnym).

W odniesieniu do dowodu z przesłuchania stron oraz ich konfrontacji, Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenia uczestnika K. Z. (2) na temat braku nadużywania alkoholu, braku stosowania przemocy fizycznej i psychicznej oraz braku wszczynania awantur. Mimo pewnych nieścisłości jeśli chodzi o twierdzenia K. Z. (1) (w tym w ocenie Sądu niewiarygodnych początkowo zapewnień o braku spożywania alkoholu), wnioskodawczyni ostatecznie przyznała, iż zdarzało jej się pić alkohol oraz przedstawiła wiarygodną (zdaniem Sądu) wersję przebiegu wydarzeń.
W odróżnieniu od wnioskodawczyni, uczestnik pozostawał przy swoich twierdzeniach, które w świetle całości materiału dowodowego były niespójne, wymijające oraz nieprzystające do zasad logiki i doświadczenia życiowego. Przede wszystkim należy wskazać, że mimo przedstawiania dowodów z rozmów SMS pomiędzy wnioskodawczynią i matką uczestnika, dokumentów sporządzonych przez odpowiednie organy, zeznań świadków, rozmów osób trzecich z uczestniczką, czy wreszcie zdjęć i nagrań wideo – K. Z. (2) negował wynikający z nich stan faktyczny, nie powołując się przy tym na jakiekolwiek inne okoliczności prócz samego zaprzeczania. W ocenie Sądu twierdzenia uczestnika, że chodzi na spacer (akurat za każdym razem gdy przeprowadzana jest interwencja policji z uwagi na awantury
i nadużywanie alkoholu), że zatruł się kebabem (przy nagraniu, na którym nad ranem wymiotuje wprost na podłogę w pokoju, będąc rozebranym), czy też, że nie wie skąd wzięły się obrażenia na ciele wnioskodawczyni (podbite oko i podłużne siniaki na plecach) – przeczą nie tyle logice, co wręcz zdrowemu rozsądkowi.

Odnosząc się do dowodu z oględzin nagrania przedstawionego przez wnioskodawczynię na rozprawie oraz zdjęcia, Sąd uznał udostępnione materiały za
w pełni wiarygodne. Należy podkreślić, że strony nie kwestionowały treści zawartych w materiale wideo oraz na zdjęciu. Sąd również nie powziął wątpliwości co do ich autentyczności, tożsamości osób znajdujących się na nagraniu oraz zdjęciu, a także nie dopatrzył się możliwości ich utrwalenia wyłącznie na potrzeby postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie w przeważającym części.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 09 lipca 2021 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. 2021 poz. 1249 – dalej ustawa przemocowa), jeżeli osoba stosująca przemoc domową wspólnie zajmująca mieszkanie, swoich zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba doznająca przemocy może żądać, aby sąd zobowiązał osobę stosującą przemoc domową do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.

Ustawodawca wyodrębnił zatem trzy przesłanki, których łączne spełnienie skutkuje uwzględnieniem żądania w zakresie przewidzianym w art. 11a ust. 1. Należą do nich stosowanie przemocy domowej, wspólne zamieszkiwanie (z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2 ustawy przemocowej) oraz skutek w postaci czynienia szczególnie uciążliwym wspólnego zamieszkiwania.

W art. 2 ust. 1 ustawy przemocowej została zawarta definicja legalna przemocy domowej. Należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej. Definicja ta ma zatem charakter otwarty z uwagi na wyszczególnienie w dalszej części przepisu przykładów przemocy (m.in. narażanie na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia, naruszanie godności i nietykalności cielesnej, czy też powodowanie szkód na zdrowiu psychicznym lub fizycznym). Osobą doznającą przemocy domowej może być między innymi małżonek (art. 2 ust. 2 ustawy przemocowej). Za osobę stosującą przemoc domową można uznać jedynie osobę pełnoletnią dopuszczająca się powyższych zachowań (art. 2 ust. 3 ustawy przemocowej).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że K. Z. (1) oraz K. Z. (2) są małżeństwem i zamieszkują wspólnie w domu położonym w M. (...). Tym samym spełnione zostały przesłanki podmiotowe stawiane przez ustawę. Sąd zobowiązany był zatem do oceny, czy w oparciu
o zgromadzony materiał dowodowy uznać należy, że K. Z. (2) dopuszcza się przemocy domowej, czyniąc tym samym uciążliwym wspólne zamieszkiwanie (przesłanki przedmiotowe).

Sąd doszedł do przekonania, że uczestnik jest osobą nadużywającą alkoholu,
z czym wiążą się agresywne zachowania skierowane w stosunku do wnioskodawczyni. Samo picie alkoholu nie jest jeszcze powodem do orzeczenia zobowiązań i zakazów wskazanych w ustawie, bowiem rozwiązywaniem problemów alkoholowym zajmują się odpowiednie organy. Niemniej jednak okoliczności sprawy świadczą o stosowaniu przemocy fizycznej (kilkukrotne pobicie wnioskodawczyni, szarpanie i popychanie), które to w świetle zgromadzonych dowodów naraża co najmniej na niebezpieczeństwo utraty zdrowia przez K. Z. (1). Dodatkowo uczestnik dopuszcza się przemocy psychicznej wywołującej cierpienie i krzywdę wnioskodawczyni (wyzywanie, wulgarne zwroty, poniżanie).

Wymaga podkreślenia, że agresja uczestnika wyzwalana jest po spożyciu alkoholu. Jak wskazywali świadkowie oraz sama wnioskodawczyni, zachowanie K. Z. (2) po wypiciu alkoholu zmienia się diametralnie. Staje się osobą konfrontacyjną, wybuchową i niebezpieczną. Świadczy o tym chociażby fakt, iż w okresie kilku miesięcy przed złożeniem wniosku, uczestnik co najmniej dwukrotnie dopuścił się pobicia wnioskodawczyni. Jedno ze zdarzeń odbyło się przy użyciu pasa i pozostawiło na ciele K. Z. (1) szereg obrażeń i zasinień. Kolejna napaść ze strony uczestnika skutkowała doznaniem przez wnioskodawczynię urazów głowy i pleców (podbite oko, zasinione ramiona). Nie sposób pominąć faktu, iż w ostatnim czasie nasilenie agresji kierowanej w stosunku do wnioskodawczyni wzrosło. Prócz przemocy fizycznej, K. Z. (2) stosuje przemoc psychiczną. Jest to pojęcie obszerne i obejmuje szereg zachowań ukierunkowanych na dobrostan psychofizyczny ofiary. W toku postępowania Sąd ustalił, iż uczestnik wielokrotnie wywoływał awantury domowe, krzyczał na wnioskodawczynię, zwracał się do niej słowami wulgarnymi, wyzywał ją, poniżał oraz umniejszał jej wartość jako osoby.

Całokształt powyższych okoliczności, na który składa się nadużywanie alkoholu, stosowanie przemocy fizycznej i psychicznej, skutkował uznaniem przez Sąd, iż zachowanie uczestnika czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie. Zdaniem Sądu atmosfera panująca w miejscu zamieszkania stron oraz ich małoletnich dzieci, uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie. Dom powinien stanowić synonim bezpieczeństwa, spokoju oraz odpoczynku. Nie może natomiast mieć miejsca sytuacja, w której na skutek wielokrotnie podejmowanych nagannych zachowań przez jednego
z małżonków, drugi małżonek nie jest w stanie normalnie egzystować.

Sąd dostrzega istniejący pomiędzy stronami konflikt natury małżeńskiej, który zwykle wiąże się z występowaniem pewnych sporów lub nieporozumień. Również nie uszło uwadze Sądu, iż zachowania wnioskodawczyni w pewnych sytuacjach nie mogą zostać ocenione w sposób pozytywny oraz wymagają refleksji. Niemniej jednak, należy dokonać rozróżnienia pomiędzy niezgodnością małżonków (mogącą prowadzić do ustania łączących ich więzi) od przemocy domowej, która wiąże się z naruszaniem godności innej osoby, jej nietykalności cielesnej, stosowaniu przemocy fizycznej oraz psychicznej. Niezależnie bowiem od stosunków łączących strony, takie zachowania nie mogą mieć miejsca i osoba doznająca przemocy zasługuje na ochronę.

Dlatego też Sąd w punkcie pierwszym zobowiązał K. Z. (2) w oparciu o treść art. 11a ust. 1 ustawy przemocowej do opuszczenia mieszkania położonego w miejscowości M. (...). Mając na względzie treść art. 560 [7] § 1 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2023, poz. 289 – ustawa wprowadzająca) oraz treść art. 12 ust. 1 ustawy wprowadzającej, Sąd wskazał obszar, który uczestnik ma opuścić i na którym nie może przebywać. Obejmuje on mieszkanie w miejscowości M. (...) do granic przylegającego do nieruchomości ogrodzenia obejmującego teren zabudowany budynkiem mieszkalnym. W ocenie Sądu jest to wystarczające dla celów niniejszego postępowania oraz umożliwi uczestnikowi utrzymywanie swobodnego kontaktu z małoletnimi dziećmi.

Sąd mając na względzie stosowaną przez uczestnika przemoc domową (szczególnie w zakresie przemocy fizycznej), wydał również w stosunku do niego na podstawie art. 11aa ust. 1 ustawy przemocowej (zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy wprowadzającej) zakaz kontaktowania się z K. Z. (1). W ocenie Sądu obecne relacje stron są szczególnie trudne, zaś fakt, iż agresywne zachowania uczestnika nasiliły się w istotny sposób w ostatnim czasie, przemawiają za wydaniem zakazu kontaktowania się. Dopuszczenie się przez K. Z. (2) pobicia wnioskodawczyni (w tym w okresie 2 miesięcy przed wydaniem orzeczenia), świadczy o wystąpieniu zagrożenia dla zdrowia K. Z. (1). Tym samym spełnione zostały przesłanki przewidziane w art. 11aa ust. 1 ustawy przemocowej.

W oparciu o treść art. 560 [7] § 4 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2023, poz. 289 – ustawa wprowadzająca) oraz treść art. 12 ust. 1 ustawy wprowadzającej, Sąd określił dopuszczalne sposoby kontaktowania się uczestnika z wnioskodawczynią. W ocenie Sądu zachodzą szczególne okoliczności przemawiające za ustaleniem sposobu kontaktowania się stron. Należy podkreślić, że pomimo stosowania przez uczestnika przemocy domowej, nie ujawniły się przesłanki świadczące o jej wyjątkowo brutalnym charakterze, które mogą wskazywać na zagrożenia życia wnioskodawczyni. W ocenie Sądu istnieje szansa na zmianę postępowania uczestnika oraz przepracowanie przez strony istniejącego między nimi konfliktu. Rolą Sądu w niniejszym postępowaniu nie jest bowiem zaognianie sporu, ani też izolowanie jednej ze stron od spraw rodzinnych (szczególnie w przypadku gdy nie zachodzą ku temu podstawy). Dlatego dostrzegając możliwość poprawy sytuacji, Sąd określił dopuszczalne sposoby komunikacji uczestnika. Na tym etapie zasadne jest, by kontakt ten był ograniczony do rozmów telefonicznych i wiadomości sms w odniesieniu do spraw wskazanych w treści postanowienia. Daje to szansę na wypracowanie prawidłowych postaw, które mogą stanowić podstawę do zmiany postanowienia
w późniejszym okresie.

Mając na względzie treść art. 560 [7] § 2 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2023, poz. 289 – ustawa wprowadzająca) oraz treść art. 12 ust. 1 ustawy wprowadzającej, Sąd zgodnie ze złożonymi przez strony wnioskami, przyznał im tymczasowo prawo do korzystania z samochodów osobowych oraz zobowiązał do ich wydania w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia.

Sąd oddalił wniosek K. Z. (1) co do żądania orzeczenia zakazu zbliżania się uczestnika do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. W ocenie Sądu wniosek w tym zakresie nie zasługiwał na uwzględnienie. Wymaga podkreślenia, że strony mają wspólne małoletnie dzieci. W toku postępowania jednoznacznie przyznały, że nie kwestionują prawidłowości sprawowania opieki nad nimi, zaś uczestnik nie stosuje
w stosunku do małoletnich przemocy domowej. Tym samym w ocenie Sądu wystarczającym jest obecnie zobowiązanie uczestnika do opuszczenia mieszkania. Zakaz zbliżania się do wnioskodawczyni (prócz braku podstaw faktycznych mogących świadczyć o jego zasadności), mógłby skutkować pogłębieniem się konfliktu
i wystąpieniem kolejnych nagannych zachowań podejmowanych przez uczestnika.
W szczególności Sąd dostrzega potencjalne ognisko konfliktu w zakresie spotykania się z dziećmi, odbierania lub wydawania małoletnich. Trudno bowiem w sposób faktyczny wykonać zakaz zbliżania się do osoby, która jednocześnie przekazuje dzieci drugiej stronie, uczestniczenie przez rodziców wspólnie w ważnych wydarzeniach
(np. szkolnych lub religijnych), czy też inne nieprzewidziane sytuacje, w których konieczna byłaby jednoczesna obecność stron. Sąd wziął również pod uwagę fakt, iż uczestnik wykonał postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, opuścił mieszkanie, kontaktuje się z małoletnimi oraz dotychczas przestrzegał orzeczonego zabezpieczenia. Tym samym nie zachodzą przesłanki świadczące o istnieniu zagrożenia życia lub zdrowia wnioskodawczyni w przypadku pojedynczych spotkań z wnioskodawcą (szczególnie, że ograniczają się one do spraw wychowawczych).

Zgodnie z art. 560 [8] k.p.c. Sąd rozstrzyga w przedmiocie zabezpieczenia jeżeli zostało udzielone. Sąd uchylił zabezpieczenie udzielone postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 10 sierpnia 2023 roku. Ze względu na treść art. 560 [7] § 5 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2023, poz. 289 – ustawa wprowadzająca) oraz treść art. 12 ust. 1 ustawy wprowadzającej, postanowienie w przedmiocie zobowiązania do opuszczenia lokalu i wydania zakazu kontaktowania się jest skuteczne i wykonalne z chwilą ogłoszenia. Tym samym nie zachodzi konieczność dalszego utrzymania w mocy udzielonego zabezpieczenia.

Mając na uwadze, że orzeczenie w przedmiocie zobowiązania do opuszczenia lokalu skutkuje koniecznością jego opróżnienia przez uczestnika, Sąd zobowiązany był do rozważenia, czy przysługuje mu uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego w świetle art. 14 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2023, poz. 725 t.j.). Ze względu na podstawę opróżnienia mieszkania, jaką jest stosowanie przez uczestnika przemocy domowej (mieszczącej się w pojęciu przemocy w rodzinie), Sąd uwzględniając treść art. 17 ust. 1 ustawy ustalił, że uczestnikowi nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Przepis ten bowiem wyłącza stosowanie art. 14 ustawy,
w stosunku do sprawców przemocy w rodzinie.

Orzekając o kosztach postępowania Sąd miał na względzie treść art. 102 k.p.c.
Z uwagi na rozpoznanie sprawy w postępowaniu nieprocesowym, przepis ten znajduje bowiem zastosowanie w zakresie nieuregulowanym w art. 520 k.p.c. Wnioskodawczyni była zwolniona od obowiązku uiszczania kosztów sądowych zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 15 u.k.s.c. W związku z brakiem wskazania w ustawie odrębnej opłaty w sprawach
z zakresu przemocy domowej, Sąd ustalił ją w oparciu o treść art. 23 pkt 1 u.k.s.c. na kwotę 100,00 złotych. Mając na względzie sytuację majątkową uczestnika, konieczność znalezienia nowego miejsca zamieszkania, prezentowaną postawę w stosunku do udzielonego zabezpieczenia, wolę podjęcia terapii małżeńskiej oraz utrzymywanie się
z pracy na stanowisku magazyniera, w ocenie Sądu względu słuszności przemawiają za odstąpieniem od obciążania uczestnika kosztami sądowymi i przejęcie je na rachunek Skarbu Państwa. Orzeczenie w tym przedmiocie Sąd oparł na podstawie art. 103 § 1 u.k.s.c. i art. 102 k.p.c.

Zważywszy na kompleksowość rozstrzygnięcia, Sąd nakazał zwrócić opłatę w kwocie 100,00 złotych uiszczoną przez uczestnika na poczet zażalenia, które ze względu na niedopuszczalność zostało przez Sąd odrzucone. W oparciu o treść art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z art. 79 ust. 3 u.k.s.c oraz art. 14 ust. 3 u.k.s.c., Sąd zwrócił uczestnikowi kwotę 70,00 złotych.

Mając na względzie powyższe, Sąd orzekł jak na wstępie.