Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 marca 2015r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Hass-Kloc

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Kościak

po rozpoznaniu w dniu 02 marca 2015r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: A. N.

przeciwko: Zakłady (...) Spółka Akcyjna
w M.

o wydanie rzeczy

I. nakazuje pozwanemu Zakładom (...) Spółce Akcyjnej w M., aby wydały powódce A. N. rzeczy ruchome znajdujące się w bezprawnym posiadaniu pozwanego stanowiących własność firmy powódki A. N. w postaci:

1. maszyny blistrującej o nr (...)wraz z osprzętem,

2. maszyny pakującej typ (...)numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem,

3. maszyny blistrującej (...) typ (...) wraz z osprzętem,

4 saszeterki typ (...),

5. saszeterki typ (...) wraz z osprzętem.

II. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 6.850,30 zł (słownie: sześć tysięcy osiemset pięćdziesiąt złotych trzydzieści groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI GC 284/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 02 marca 2015 r.

Pozwem złożonym w sprawie powódka A. N. wniosła o nakazanie pozwanej spółce Zakłady (...) S.A. w M. wydania na jej rzecz rzeczy ruchomych znajdujących się w bezprawnym posiadaniu pozwanego a stanowiących własność powódki w postaci:

1. maszyny blistrującej o nr (...) wraz z osprzętem,

2. maszyny pakującej typ (...) numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem,

3. maszyny blistrującej (...) typ (...) wraz z osprzętem,

4 saszeterki typ (...),

5. saszeterki typ (...) wraz z osprzętem,

oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu podała, że nabyła od pozwanego towar w postaci ww. maszyn produkcyjnych. Powódka wielokrotnie zwracała się do pozwanego o wydanie rzeczy, jednakże bezskutecznie. Wobec powyższego powódka wystąpiła z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej, jednakże strona pozwana nie przejawiała woli zawarcia ugody.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych oraz zasądzenia kosztów postępowania – zawezwania do próby ugodowej które toczyło się przed sadem Rejonowym w M. w sprawie poprowadzonej pod sygn. akt I Co 560/12. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że roszczenie powódka uległo przedawnieniu powołując się w tym zakresie na treść art. 554 k.c. z którego wynika dwuletni termin przedawnienia roszczeń w zakresie sprzedaży. Ponadto pozwany wskazał, że wniosek o zawezwanie do próby ugodowej został złożony po upływie okresu przedawnienia roszczeń powódki. Dodatkowo pozwany naprowadzał, że wszystkie umowy na które powołuje się powódka są bezwzględnie nieważne z uwagi na ich sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

Uzasadniając ostatni z podniesionych zarzutów pozwany podał, że w dniu 01 kwietnia 2005 r. zakupił (...) za kwotę 18300 zł na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W dniu 21 grudnia 2005 r. wskazana maszyna została sprzedana przez pozwaną spółkę na rzecz powódki za kwotę 18300 zł. Oświadczenie woli w imieniu pozwanej spółki złożył jej prokurent M. N. – ojciec powódki A. N.. Powódka nie objęła maszyny w samoistne posiadanie .W dniu 15 grudnia 2007 r. powódka powrotnie sprzedała (...) na rzecz pozwanej spółki za cenę znacznie wyższą niż cena uprzedniej sprzedaży tj. 67.100 zł. Oświadczenie w imieniu pozwanej spółki również i tym razem złożył ojciec powódki – M. N.. W dniu 29 grudnia 2009 r. wskazane powyżej urządzenie zostało sprzedane przez pozwanego na rzec powódki za kwotę 51.240 zł. Również i w tym przypadku oświadczenie woli w imieniu pozwanego złożył ojciec powódki. Pozwany zaakcentował, że powódka wskazanej maszyny nie potrzebowała do prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, nigdy też nie objęła jej w posiadanie. W ocenie pozwanego zawierane umowy sprzedaży nie służyły pozwanemu, lecz miały na celu przynieść zysk A. N.. W ocenie pozwanego przyczyn nieważności umowy należy upatrywać w nadużyciu umocowania ze strony prokurenta pozwanej M. N. oraz jego zmowie z powódka. Pozwany podkreślił, że skoro nieważna jest umowa z dnia 15 grudnia 2007 r., to nieważna jest także umowa sprzedaży wspomnianej maszyny z dnia 29 grudnia 2009 r. Z tych też przyczyn w ocenie pozwanego nigdy nie powstało jego zobowiązanie do wydania ww. maszyny. Pozwany wskazał także, że podobna sytuacja ma miejsce odnośnie pozostałych maszyn objętych żądaniem pozwu.

Pozwany naprowadzał, że M. N. sprzedając maszyny objęte żądaniem pozwu postąpił w sposób oczywiście sprzeczny z rzeczywistą lub przynajmniej hipotetyczną wolą spółki w imieniu której działał, w związku z powyższym wywiódł, że takie nadużycie umocowania przez M. N. uznać należy za działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a w konsekwencji zawarte umowy sprzedaży wszystkich maszyn objętych roszczeniem powódki należy uznać za bezwzględnie nieważne. Pozwany podkreślił, iż w jego ocenie M. N. oraz powódka pozostawali ze sobą w zmowie, czyli dopuścili się tzw. koluzji względem powoda, co również powoduje bezwzględną nieważność umów sprzedaży ww. maszyn z powodu ich sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Pozwany wskazał także, że data sprzedaży maszyn nie jest przypadkowa - powódka chciała dokonać ich zakupu na koniec roku aby dokonać ich amortyzacji w korzystny dla siebie sposób. W konkluzji pozwany wskazał, że w związku z działaniem powódki i jej ojca w Prokuraturze Okręgowej w T. toczy się śledztwo przeciwko powódce i M. N. którego przedmiotem jest bezprawne uzyskiwanie korzyści majątkowej przez wyżej wymienionych kosztem pozwanego.

Pismem z dnia 05 listopada 2013 r. powódka szczegółowo ustosunkowała się do zarzutów strony pozwanej sformułowanych w odpowiedzi na pozew. Powódka wskazała, że wbrew twierdzeniom pozwanego w sprawie zastosowanie będzie miał trzyletni termin przedawnienia roszczeń określony w art. 118 k.c. Ponadto wskazała, że maszyna blistrująca o nr (...) wraz z osprzętem, maszyna pakująca typ (...) numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem, maszyna blistrująca (...) typ (...) były przedmiotem umowy dzierżawy zawartej pomiędzy powódką a pozwanym w okresie od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. Powódka podniosła, że pozwany zaprzestał płacić czynszu dzierżawnego od dnia 01 listopada 2009 r. i z tą datą rozpoczął bieg termin przedawnienia.

Odnosząc się do zarzutu nieważności zawartych umów sprzedaży z uwagi na ich sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, powódka wskazała, że w jej ocenie są one bezpodstawne. Powódka przyznała, że zakupiła od pozwanego w dniu 21 grudnia 2005 r. (...), ale podniosła, że w dacie zakupu urządzenie to było całkowicie niesprawne, dlatego też dokonała jego naprawy, ponosząc jej koszt w wysokości 25.000,00 zł. Dalej podała, że maszyna ta nie była w okresie od 21 grudnia 2005 r. do 15 grudnia 2007 r. w posiadaniu pozwanego a powódki. Powódka zaakcentowała, że jej współpraca z prokurentem pozwanej spółki była powszechnie znana, a wszystkie działania podejmowane przez M. N. były akceptowane przez pozwaną spółkę. Niezależnie od powyższego powódka wskazała, że wszystkie działania prokurenta M. N. były monitorowane co miesiąc przez pozwanego. Powódka podkreśliła, że pozwany stawiając zarzut nieważności umów nie złożył powódce oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy, nie powołał się też na żadną wadę oświadczenia woli. W ocenie powódki niezrozumiały jest także zarzut kwestionowania przez pozwanego treści umowy sprzedaży z dnia 15 grudnia 2007 r. w sytuacji gdy powódka dochodzi roszczenia z umowy sprzedaży z dnia 29 grudnia 2009 r. Powódka wskazała także, że maszyna blistrująca o nr (...)wraz z osprzętem, maszyna pakująca typ (...) numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem, maszyna blistrująca (...) typ (...) były przedmiotem umowy dzierżawy zawartej pomiędzy powódką a pozwanym z uwagi na okoliczność, że pozwany po zakupie tych maszyn nie miał środków finansowych na sfinalizowanie transakcji, dlatego też zdecydował się je odsprzedać i wydzierżawić. W ocenie powódki takie działania są uzasadnione ekonomicznie i nie można ich uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Odnosząc się do zarzutu nieważności zawartej umowy sprzedaży saszeterki typ (...) wraz z osprzętem powódka wskazała, że odkupiła od pozwanego nieużywaną przez niego maszynę, za kwotę nawet wyższą niż cena za którą kupiła ją strona pozwana.

Strona powodowa zaprzeczyła także aby prowadzone było wobec niej postępowanie karne przez Prokuraturę Okręgową w T..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka przez kilka lat współpracowała z pozwanym w zakresie prowadzonej przez strony działalności gospodarczej. Prokurentem w pozwanej spółce w okresie trwania ww. współpracy był ojciec powódki M. N.. Kwestia współpracy i powiązań rodzinnych powódki oraz prokurenta pozwanej – M. N. była stronie pozwanej znana.

W dniu 01 kwietnia 2005 r. pozwany zakupił od (...) sp. z o.o. w W. urządzenie w postaci (...) nr (...)za kwotę 18.300,00 zł. Transakcja została objęta fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. W dniu 21 grudnia 2005 r. pozwany sprzedał ww. urządzenie na rzecz powódki A. N. za kwotę 18.300,00 zł. Transakcja została objętą fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. W dniu 15 grudnia 2007 r. powódka sprzedała pozwanej spółce ww. urządzenie za kwotę 67.100,00 zł, wystawiając z tego tytułu fakturę VAT nr (...). W dniu 29 grudnia 2009 r. pozwany ponownie sprzedał na rzecz powódki maszynę do (...) za kwotę 51.240,00 zł, wystawiając z tego tytułu fakturę VAT (...) z dnia 29 grudnia 2009 r. Za ostatnią wskazaną transakcje powódka zapłaciła w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań, przesyłając pozwanej wystawione w dniu 29 marca 2010 r. oświadczenie o potrąceniu.

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 01 kwietnia 2005 r. (k. 84), faktura VAT nr (...) z dnia 21 grudnia 2005 r. (k. 85), faktura VAT nr (...) z dnia 15 grudnia 2007 r. (k. 86), faktura VAT (...) z dnia 29 grudnia 2009 r. (k. 30), oświadczenie o potrąceniu z dnia 29 marca 2010 r. wraz z dowodem nadania i doręczenia (k. 31-34), karty środka trwałego (k. 87-90), zeznania świadka E. F. (k. 311), zeznania świadka P. K. (k. 311), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania powódki A. N. (k. 354)

W dniu 10 grudnia 2008 r. powódka sprzedała pozwanemu maszynę blistrującą U. typ (...)-ET za kwotę 107.360,00 zł, wystawiając z tego tytułu fakturę VAT nr (...) z dnia 10 grudnia 2008 r. W dniu 30 grudnia 2008 r. powódka nabyła od pozwanego ww. maszynę za kwotę 107.360,00 zł. Transakcja została objęta fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. Powódka uiściła cenę za wskazaną fakturę przelewami dokonanymi dnia 26 stycznia 2009 r.

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 10 grudnia 2008 r. (k. 91), faktura VAT nr (...) z dnia 30 grudnia 2008 r. (k. 23), potwierdzenia przelewów (k. 24-29), zeznania świadka E. F. (k. 311), zeznania świadka P. K. (k. 311), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania powódki A. N. (k. 354)

W dniu 09 grudnia 2008 r. powódka sprzedała pozwanemu maszynę pakującą typ (...) 1 nr fabr (...) rok 1992 za kwotę 82.960,00 zł wystawiając z tego tytułu fakturę VAT nr (...) z dnia 09 grudnia 2008 r. W dniu 30 grudnia 2008 r. powódka nabyła od pozwanego ww. maszynę za kwotę 82.960,00 zł. Transakcja została objęta fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. Za wskazaną transakcje powódka zapłaciła w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań, przesyłając pozwanej wystawione w dniu 29 marca 2010 r. oświadczenie o potrąceniu.

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 09 grudnia 2008 r. (k. 92), faktura VAT nr (...) z dnia 30 grudnia 2008 r. (k. 40), oświadczenie o potrąceniu z dnia 29 marca 2010 r. wraz z dowodem nadania i doręczenia (k. 41-44), zeznania świadka E. F. (k. 311), zeznania świadka P. K. (k. 311), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania powódki A. N. (k. 354)

W dniu 09 grudnia 2008 r. powódka sprzedała pozwanemu maszynę blistrującą (...) za kwotę 54.900,00 zł wystawiając z tego tytułu fakturę VAT nr (...) z dnia 09 grudnia 2008 r. W dniu 30 grudnia 2008 r. powódka nabyła od pozwanego ww. maszynę za kwotę 54.900,00 zł. Transakcja została objęta fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. Za wskazaną transakcje powódka zapłaciła przelewami z dnia 25 marca 2009 r. oraz w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań, przesyłając pozwanej wystawione w dniu 29 marca 2010 r. oświadczenie o potrąceniu.

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 09 grudnia 2008 r. (k. 93), faktura VAT nr (...) z dnia 30 grudnia 2008 r. (k. 15), potwierdzenia przelewów (k. 16-18), oświadczenie o potrąceniu z dnia 29 marca 2010 r. wraz z dowodem nadania i doręczenia (k. 19-22), zeznania świadka E. F. (k. 311), zeznania świadka P. K. (k. 311), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania powódki A. N. (k. 354)

W dniu 19 listopada 2008 r. pozwany zakupił urządzenie w postaci saszeterki (...). W dniu 29 grudnia 2009 r. powódka nabyła od pozwanego ww. maszynę za kwotę 42.700,00 zł. Transakcja została objęta fakturą VAT nr (...) wystawioną w dniu sprzedaży. Za wskazaną transakcje powódka zapłaciła w formie kompensaty wzajemnych zobowiązań, przesyłając pozwanej wystawione w dniu 29 marca 2010 r. oświadczenie o potrąceniu.

dowód: faktura sprzedaży z dnia 19 listopada 2008 r. (k. 94), karta środka trwałego (k. 95), dokument (...) (k. 96), faktura VAT nr (...) z dnia 29 grudnia 2009 r. (k. 35), oświadczenie o potrąceniu z dnia 29 marca 2010 r. wraz z dowodem nadania i doręczenia (k. 36-39), zeznania świadka E. F. (k. 311), zeznania świadka P. K. (k. 311), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania powódki A. N. (k. 354)

Powódka w okresie od stycznia 2009 r. do grudnia 2009 r. wydzierżawiała pozwanej spółce maszynę blistrująca o nr (...)wraz z osprzętem, maszynę pakującą typ (...)numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem, maszynę blistrująca (...) typ (...). Powódka w dniu 02.06.2006 r. zleciła dokonanie generalnej naprawy maszyny saszeterka typu (...) 6 a także dokonywała amortyzacji maszyn zakupionych od pozwanej spółki.

Pozwana spółka jest w posiadaniu maszyn objętych przedmiotem niniejszej sprawy. Powódka kilkukrotnie wzywała pozwanego do wydania rzeczy, jednakże zakupione urządzenia nie zostały jej wydane.

dowód: pismo powódki z dnia 27 maja 2010 r. (k. 45), pismo powódki z dnia 28 maja 2010 r. (k. 46), pismo powódki z dnia 01 czerwca 2010 r. (k. 47) przedsądowe wezwanie do wydania rzecz z dnia 22 czerwca 2010 r. (k. 48), przedsądowe wezwanie do wydania rzecz z dnia 24 sierpnia 2010 r. wraz z dowodem nadania (k. 49) przedsądowe wezwanie do wydania rzecz z dnia 15 października 2010 r. wraz z dowodem nadania (k. 50-51), pismo pozwanego z dnia 10 maja 2013 r. (56-57), oferty sprzedaży maszyn (k. 58-61), tabela amortyzacyjna środków trwałych (k. 62), dokumenty OT i potwierdzenie amortyzacji środków trwałych (k.110 - 124), faktury dzierżawy i potwierdzenia przelewów należności nimi objętych (k. 125-146), umowa znr (...) z dnia 02.06.2006 r. (k. 147), dokumentacja fotograficzna (k. 148-154), zeznania świadka Ł. D. (k. 311), zeznania świadka M. N. (k. 311), zeznania świadka Z. Ś. (k. 354), zeznania powódki A. N. (k. 354), zeznania Prezesa Zarządu pozwanej spółki (...) (k. 354)

Wnioskiem wniesionym do Sądu Rejonowego w M. dnia 22 marca 2012 r. powódka wezwała pozwaną do zawarcia ugody sądowej której przedmiotem miało być wydanie przez pozwana na rzecz powódki:

1. maszyny blistrującej o nr (...) wraz z osprzętem,

2. maszyny pakującej typ (...)numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem,

3. maszyny blistrującej (...) typ (...) wraz z osprzętem,

4 saszeterki typ (...),

5. saszeterki typ (...) wraz z osprzętem

Posiedzenie w ww. sprawie na które powódka się nie stawiła odbyło się przed Sądem Rejonowym w M.dnia 18 kwietnia 2012 r. – do ugody miedzy stronami nie doszło.

dowód: protokół posiedzenia z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w M. pod sygn.. akt I Co 560/12 (k. 55)

Wartość rynkowa urządzeń objętych przedmiotem sporu wynosi łącznie 267.400,00 zł netto.

dowód: opinia rzeczoznawców motoryzacyjnych i maszynowych biura ekspertyz sądowych (k. 220-255)

Przed Sądem Rejonowym w M. pod sygn. akt IV P 89/10 toczyła się sprawa z powództwa M. N. przeciwko spółce Zakłady (...) S.A. w M. o zmianę sposobu rozwiązania umowy o pracę. Ponadto między A. N. a pozwanym toczyły się inne postępowania o zapłatę. Przed Sądem Okręgowym w T. Wydział II Karny toczy postępowanie w sprawie o sygn. akt II K 25/14 przeciwko M. N. oskarżonemu m.in. o to, że: w okresie od marca 2007 r. do marca 2010 r. w M. działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu i ze z góry powziętym zamiarem, będąc zatrudnionym jako specjalista ds. zarzadzania, a przede wszystkim pełniąc jednocześnie funkcję prokurenta Zakładów (...) S.A. w M. i z tego tytułu będąc na podstawie art. 109 ^{(( 1))} par. 1 k.c., decyzji Prezesa Zarządu wymienionej spółki z dnia 11 czerwca 2004 r. oraz ustnej umowy zawartej z Prezesem jej zarządu, zobowiązany do zajmowania się jej sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą – nadużył udzielonych uprawnień i nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w zakresie sprawowania należytego i prawidłowego gospodarowania majątkiem spółki, dbania o jej interesy majątkowe, nie podejmowania czynności mogących wyrządzić spółce szkodę oraz z zakresie dołożenia staranności wynikającej z charakteru swojej funkcji, poprzez podjęcie niezasadnych ekonomicznie decyzji o: sprzedaży firmie (...) w M. maszyn niezbędnych do produkcji i zawarcie z tą firmą niekorzystnych umów dzierżawy tych maszyn, zakupie opakowań i ulotek za pośrednictwem firmy (...) w M. zamiast bezpośrednio u producenta oraz sprzedaży produktów wapna probiotycznego i minibiotic 3x3 za pośrednictwem firmy (...) zamiast bezpośrednio odbiory tych produktów, w następstwie czego wyrządził Zakładom (...) S.A. w M. znaczna szkodę majątkową o łącznej wartości 905.095,66 zł.

dowód: protokół rozprawy w sprawie IV P 89/10 (k. 155-179), postanowienie Prokuratury Okręgowej w T. o przedstawieniu M. N. zarzutów z dnia 12.11.2012 r. sygn. akt V Ds. 13/12/S (k. 180-181), postanowienie Sądu Rejonowego w T. z dnia 30 kwietnia 2013 r. sygn. akt V GC 114/12 upr (k. 182), postanowienie Sadu Okręgowego wR. z dnia 19 lipca 2013 r. sygn. akt VI Gz 191/13 (k. 183-186), wyrok Sądu Rejonowego w T.z dnia 04.10.2013 r. sygn.. akt V GC 114/12 upr (k. 187-193), akt oskarżenia z dnia 25.06.2014 r. (k. 369-442), protokół rozprawy z dnia 22.01.2015 r. w sprawie I ACa 525/14 (k. 446), wyrok w sprawie I ACa 525/14 (k. 447).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań stron.

Dowodom z dokumentów Sąd przyznał walor wiarygodności w całości albowiem nie budziły one wątpliwości co do swojej treści, a nadto nie były kwestionowane przez strony procesu.

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadków E. F., P. K., Ł. D., M. N. albowiem przeprowadzone w sposób bezpośredni wykazywały się dużą dozą prawdziwości, były wewnętrznie spójne, jasne i logiczne.

Sąd uznał za wiarygodne także zeznania powódki i pozwanego. Zeznania te należało ocenić jako logiczne, korespondujące z dokumentami zalegającymi w aktach sprawy oraz zeznaniami ww. świadków.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W świetle twierdzeń pozwu i ustaleń faktycznych stwierdzić należało, że powódka wystąpiła z roszczeniem windykacyjnym, którego materialnoprawną podstawę stanowi art. 222 § 1 k.c. Treścią roszczenia windykacyjnego jest przyznane właścicielowi żądanie wydania oznaczonej rzeczy przez osobę, która włada jego rzeczą. Wskazane roszczenie służy przywróceniu właścicielowi władztwa nad rzeczą, a więc ochronie jednego z podstawowych atrybutów prawa własności. Dlatego obrazowo określa się je jako roszczenie nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi (por. np. S. Wójcik (w:) System prawa cywilnego, t. II, 1977, s. 475; E. Gniewek, Komentarz, 2001, s. 491; E. Skowrońska-Bocian (w:) K. Pietrzykowski (red.) Komentarz, t. I, 2005, s. 623). Żeby można było mówić o roszczeniu windykacyjnym, muszą być spełnione dwa warunki: po pierwsze, treścią roszczenia jest żądanie wydania rzeczy, po drugie zaś, wynika ono z prawa własności. Brak jednego z tych znamion powoduje, że nie ma ono charakteru roszczenia windykacyjnego. Nie jest więc takim roszczeniem uprawnienie do żądania wydania rzeczy wynikające nie z prawa własności, lecz z innego stosunku prawnego, zarówno rzeczowego, jak i obligacyjnego (np. użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy). Biernie legitymowana jest osoba, która faktycznie włada cudzą rzeczą bez podstawy prawnej. Może to być posiadacz, jak też osoba władająca nią w cudzym imieniu, czyli dzierżyciel. Na korzyść osoby, która włada rzeczą, przemawia wynikające z posiadania domniemanie prawne, że to ona jest właścicielem rzeczy. Domniemanie wynikające z tych dwóch przepisów może być obalone dowodem przeciwnym.

Pozwana spółka w odpowiedzi na pozew broniła się zarzutem przedawnienia, zarzutem, że powódka nie stałą się właścicielką maszyn objętych sporem oraz zarzutem nieważności umów sprzedaży zawartych miedzy powódką a pozwana spółką w oparciu o zasady współżycia społecznego. Sedno sporu koncentruje się zatem na kwestii, czy roszczenie powódki o wydanie rzeczy jest uzasadnione. Z art. 222 § 1 k.c. wynika, że legitymowanym do wystąpienia z roszczeniem windykacyjnym jest właściciel rzeczy. W myśl art. 6 k.c. spoczywa na nim ciężar udowodnienia, że przysługuje mu prawo własności oraz, że pozwany włada rzeczą. Celem wykazania swego roszczenia powódka przytoczyła w pozwie ciąg zdarzeń faktycznych i prawnych wskazujących, że przysługuje jej prawo własności maszyny, której wydania domaga się w niniejszym procesie, oraz że pozwana rzeczą włada. Powódka swoje prawo własności do urządzeń wymienionych w pozwie wywodzi z umów sprzedaży. Stosownie do treści art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Na dowód powyższego przedłożyła faktury dokumentujące zakup oraz potwierdzenia przelewów należności nimi objętych. W transakcjach zakupu pozwaną spółkę reprezentował jej prokurent M. N., którego umocowanie do reprezentowania pozwanego w okresie zawierania umów z powódką nie było kwestionowane. Pozwany nie podnosił także aby składał powódce oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych umów sprzedaży. Nie ma zatem podstaw do kwestionowania prawidłowości i skuteczności zawartych umów sprzedaży spornych maszyn. Wobec powyższego należało ustalić, iż powódka skutecznie nabyła ich własność.

W związku z postawionym przez pozwanego zarzutem, iż z uwagi na brak wydania zakupionych przez powódkę maszyn, ta nie stał się ich właścicielką, wskazać należy, że umowa sprzedaży regulowana przepisami art. 535 i nast. k.c., jest stosunkiem cywilnoprawnym kreowanym przez zawarte w niej zgodne oświadczenia woli stron, dlatego też ma charakter umowy konsensualnej. Objęte jej treścią zobowiązania stron dochodzą do skutku solo consensu. Podkreślić należy, że chodzi tu tylko o skutki obligacyjne, a więc zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy (prawa) na nabywcę i wydania rzeczy oraz zobowiązanie się kupującego do odebrania rzeczy i zapłaty ceny. Ważność umowy zależy więc wyłącznie od zgodnych oświadczeń woli stron, a wydanie rzeczy czy też zapłata ceny są zdarzeniami będącymi wyłącznie przejawami jej wykonania. W przypadku rzeczy oznaczonych co do tożsamości wydanie rzeczy stanowi obok przeniesienia własności obowiązek sprzedawcy, bowiem własność realizuje się co do zasady solo consensu ( art. 155 §1 k.c.). Tylko w odniesieniu do rzeczy oznaczonych co do gatunku lub przyszłych, wydanie jej stanowi element konstytutywny dla przeniesienia własności (art. 155 §2 k.c.). Maszyny stanowiące przedmiot sporu w rozpoznawanej sprawie są rzeczami oznaczonymi co do tożsamości, zatem skuteczność zawartych przez strony umów sprzedaży nie zależała od ich wydania. Brak odebrania rzeczy przez nabywcę nie niweczy zatem skutków zawartych umów (por. orz. SA w Gdańsku z 20.03.1990r., I ACr 71/91).

Odnosząc się do zarzutu pozwanej w przedmiocie przedawnienia roszczeń powódki, również należy wskazać, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie zasługuje on na uwzględnienie. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej w sprawie nie ma zastosowania art. 554 k.c. zgodnie z którym roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch, przepis ten dotyczy bowiem roszczeń sprzedającego a nie kupującego w zakresie wydania mu rzeczy. Długość terminu przedawnienia w sprawie wynika z art. 118 k.c. i wynosi 3 lata, gdyż roszczenie powódki związane jest z wykonywaną przez nią działalnością gospodarczą. Bieg przedawnienia został przerwany przez złożenie przez powódkę wniosku o zawezwanie do próby ugodowej co miało miejsce 22 marca 2012 r. (data nadania pisma w urzędzie pocztowym). Przedmiotem sporu są urządzenia zakupione przez powódkę których zakup udokumentowany jest fakturami datowanymi na 29 grudnia 2009 r. w postaci saszeterki typ (...) oraz saszeterki typ (...) wraz z osprzętem – biorąc pod uwagę powyższe oraz datę wniesienia pozwu w niniejszej sprawie uznać należy, że roszczenie powódki w zakresie wydania ww. maszyn nie uległo przedawnieniu.

Odnosząc się do biegu przedawnia roszczeń powódki dotyczących maszyny blistrującej o nr (...) wraz z osprzętem, maszyny pakującej typ (...)numerze fabrycznym (...) wraz z osprzętem, maszyny blistrującej (...) typ (...) wraz z osprzętem, których zakup przez powódkę dokumentują faktury VAT z dnia 30 grudnia 2008 r., wskazać należy, że wymienione urządzenia były przedmiotem umowy dzierżawy zawartej miedzy stronami od stycznia 2009 r. do grudnia 2009 r. W okresie trwania dzierżawy powódka nie mogła skutecznie wystąpić z roszczeniem windykacyjnym, ponieważ pozwanemu przysługiwało skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą wynikające ze stosunku obligacyjnego. Początek biegu terminu przedawnienia dla roszczeń powódki o wydanie ww. rzeczy należy wiązać z zakończeniem umowy dzierżawy zawartej przez strony, co w kontekście przytoczonych powyżej okoliczności oznacza, że roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu.

Sąd nie dopatrzył się także sprzeczności umów zawartych przez strony z zasadami współżycia społecznego. Według art. 58 § 2 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Przez zasady współżycia społecznego rozumie się obowiązujące między ludźmi reguły postępowania i to takie które w danej grupie społecznej są traktowane jako przyzwoite, lojalne rzetelne i uczciwe. W relacjach między przedsiębiorcami zasady współżycia społecznego należy rozumieć jako zasady rzetelności, uczciwości i profesjonalizmu. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 22 czerwca 2010 r. " każda ze stron umowy powinna powstrzymać się od wszelkich zachowań które świadczą o braku respektu dla interesów partnera lub wywołują uszczerbek w tych interesach". Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż strony ze sobą współpracowały przed zawarciem umów sprzedaży. Reprezentujący pozwaną spółkę w zakresie zawierania umów z powódką prokurent pozwanego M. N. był prawidłowo umocowany i działał w zakresie swoich uprawnień. Strona pozwana posiadała wiedzę o powiązaniach rodzinnych M. N. i powódki A. N. dysponując w czasie zawierania umów pełną wiedzę w zakresie stosunków gospodarczych stron oraz powiazań rodzinnych powódki. Nie sposób więc przyjąć aby zawarcie przez strony umów sprzedaży było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego w sposób skutkujący nieważnością umowy.

Podnoszone przez pozwanego okoliczności dotyczące postepowania karnego toczącego się wobec M. N. nie mają wpływu na kwestie oceny odpowiedzialności pozwanej spółki w przedmiotowej sprawie. Podkreślić należy, że postepowanie karne dotyczy relacji pozwanej spółki i M. N. a nie powódki i pozwanego.

Mając na uwadze powyższe Sąd w oparciu o powołane wyżej przepisy orzekł jak w punkcie I sentencji.

W punkcie II Sąd obciążył kosztami procesu pozwanego jako stronę przegrywającą sprawę – na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.