Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 541/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 12 marca 2025 r. w sprawie o sygn. akt X K 357/23 przeciwko K. K. (1) (K.) oskarżonemu o czyn z art. 177 § 2 kk i art. 177 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

K. K. (1)

Uprzednia niekaralność

Informacja z K.

k.1001

K. K. (1)

Dotychczasowe zachowanie oskarżonego

Wywiad środowiskowy

Opinia z ZK

k. 1036-1037

k.1044-1046

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dotychczasowa niekaralność oskarżonego

Informacja z K.

Dowód w postaci informacji z K. w odniesieniu do oskarżonego K. K. (1). nie budzi wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Została ona sporządzona przez uprawniony do tego podmiot w formie przewidzianej dla tej czynności. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej autentyczności i rzetelności.

Pozytywne spostrzeżenia o zachowaniu oskarżonego

Opinia z-cy dyrektora zakładu karnego

Wywiad środowiskowy

Dowody sporządzone przez uprawnione do tego podmioty w formie przewidzianej dla tej czynności w odniesieniu do oskarżonego K. K. (1), nie budzące wątpliwości, ani w zakresie formy, ani treści. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała ich autentyczności i rzetelności.

Zachowanie oskarżonego podczas pobytu w zakładzie karnym w ramach tymczasowego aresztowania oceniono jako bardzo dobre. Dwukrotnie nagradzany regulaminowo za wykonywanie nieodpłatnej pracy na rzecz oddziału, nie było powodów by sporządzać wnioski o wymierzenie kary dyscyplinarnej. Zdyscyplinowany i kulturalny. Funkcjonuje poprawnie, bezkonfliktowo, potrafi układać sobie konstruktywne relacje z innymi. Nie przejawia zachowań autoagresywnych. Nie posiada tendencji do dominowania nad osobami słabszymi i nie posiada cech wiktymnych. Dobrowolnie z własnej inicjatywy mocno zaangażował się w pomoc osadzonemu w zaawansowanym wieku. Udziela mu pomocy w codziennych podstawowych czynnościach bytowych, niejednokrotnie w załatwianiu spraw urzędowych. Do zarzucanych czynów krytyczny, szuka pewnych usprawiedliwień tego co się wydarzyło jednak widoczna jest u niego skrucha i poczucie winy. Prognoza penitencjarna kształtuje się pozytywnie.

W miejscu zamieszkania również miał pozytywną opinię. Mieszkał z rodzicami, pracował, także za granicą.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut obrońcy oskarżonego

1)

2)

Ad 1)

Ad 1) i 2)

Ad 2)

Ad 1) i 2)

Ad 2)

3)

Ad 3)

4)

Ad 4 )

Obrazy przepisów postępowania, mającej istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.

art. 410 kpk w zw. z art. 201 kpk w zw. z art. 7 kpk poprzez dokonanie całkowicie dowolnej oraz wybiórczej oceny materiału dowodowego, ograniczonej wyłącznie do treści opinii i ustnej opinii uzupełniającej biegłego z zakresu badań wypadku drogowego T. B. i uznanie tych opinii za spełniające warunki wszechstronności analizy materiału dowodowego oraz jasności i logiczności wniosków opinii mimo, iż wnioski tej opinii są jednostronne, ustalone na podstawie własnych założeń biegłego, a które nie uwzględniają wszelkich możliwych wersji oraz przyjmują kategoryczny wydźwięk przy braku istnienia w tym zakresie podstaw, bowiem biegły w swoich ustaleniach przyjął jedynie szereg przypuszczeń, nie potwierdzając ich odpowiednią symulacją wypadku, co skutkowało błędnym ukształtowaniem przez Sąd I instancji przekonania co do przyjęcia, iż K. K. (1) przed zderzeniem poruszał się z prędkością min. 101 km/h i z nieprawidłową techniką jazdy, czego skutkiem miała być utrata panowania nad pojazdem, z pominięciem dowodów, które wskazywały na uchybienia, błędy logiczne oraz niespójności w ww. dowodach, a które to podważały przyjęcie takich ustaleń, których to dowodów analiza w kontekście całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego podaje w wątpliwość wnioski opinii biegłego, co z kolei nie pozwala na przypisanie oskarżonemu zachowania w sposób opisany wyrokiem; a także z pominięciem samych wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków M. K. i A. K., które to depozycje wbrew stanowisku Sądu mają istotne znaczenie z punktu widzenia ustalania wymiaru ewentualnie wymierzonej kary;

art. 201 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 5 kpk polegającą na wadliwym i bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o dopuszczenie dowodu z opinii nowego biegłego lub zespołu biegłych z zakresu badania wypadków drogowych jako zmierzającego w sposób oczywisty do przedłużenia postępowania, wobec przyjęcia przez Sąd, iż opinie biegłego są pełne, jasne i nie zachodzi sprzeczność w ich treści, podczas gdy opinie T. B. są sprzeczne wewnętrznie, nieznajdujące oparcia w pozostałym materiale dowodowym, nie rozwiewają wielu kluczowych kwestii z punktu widzenia niniejszej sprawy, stąd istnieje konieczność przeprowadzenia nowej opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do podniesionego zarzutu naruszenia wskazanych przepisów: art. 410 kpk w zw. z art. 201 kpk w zw. z art. 7 kpk mającego mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia wskazać na wstępie należy, że z naruszeniem art. 410 kpk mamy do czynienia jedynie wówczas, gdy Sąd opiera swoje orzeczenie na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej, bądź tylko na części materiału ujawnionego, a rozstrzygnięcie Sądu nie jest wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności (postanowienie SN z dnia 14 czerwca 2013 r., IV KK 82/13). Zarzucane naruszenie wymaga wykazania określonych braków w ujawnieniu dowodów i wyjaśnianiu całokształtu okoliczności sprawy. Jeżeli skarżący nie wykaże, że określonej okoliczności (dowodu) nie ujawniono, nie przeprowadzono konkretnego dowodu albo uczyniono to sprzecznie z procedurą, to zarzut naruszenia wymienionego przepisu jest pusty. Samo nawet stwierdzenie naruszenia przepisów postępowania nie przesądza bowiem o zasadności tak postawionego zarzutu, konieczne jest ponadto wykazanie, że stwierdzone uchybienie procesowe mogło mieć – in concreto – wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia (uchwała SN z dnia 22 października 2007 r., SNO 73/07). W realiach niniejszej sprawy, co znajduje potwierdzenie w treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia faktyczne oparł się nie tylko na wskazywanej w zarzucie, a jednocześnie kwestionowanej przez Skarżącego opinii biegłego T. B. (2) (pisemnej i uzupełniającej ustnej). Poczynił stanowcze i pewne ustalenia na podstawie wypowiedzi osobowych źródeł dowodowych, w tym zeznań przesłuchanych świadków D. P., D. B., E. B., P. B., A. P., W. S., L. M., A. (...), jak również nie pominął wyjaśnień oskarżonego K. K. (1). Jednocześnie Sąd ocenił wiarygodność poszczególnych osobowych źródeł dowodowych i w sposób przekonujący umotywował ocenę tych dowodów, zwłaszcza w tej części w której odrzucał je jako niewiarygodne. Ustalenia zostały poczynione także z wykorzystaniem dowodów rzeczowych w postaci utrwalonych ich wyników w protokołach badania trzeźwości osób poruszających się pojazdami mechanicznymi, oględzin pojazdów, przeszukania samochodu marki F. (...), oględzin zwłok, dokumentacji medycznej, oględzin miejsca wypadku drogowego i planu miejsca zdarzenia, oględzin rzeczy (nośniki elektronicznych – płyt (...) i (...)), zdjęć, sprawozdań z badań na zawartość alkoholu oraz środków odurzających i substancji psychotropowych, jak również opinii: z zakresu badań stanu technicznego motocykli H. i K. oraz samochodu F. (...), z zakresu analizy wypadku drogowego, opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznych E. B., D. B. i P. B., opinii kryminalistycznej z badań (...) i opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej oskarżonego. Dowody te były wykorzystane przy czynieniu ustaleń faktycznych, jak również ocenie wartości dowodowej osobowych źródeł dowodowych. Odmówienie przyznania atrybutu wiarygodności części materiału dowodowego, a następnie pominięcie w ramach czynionych ustaleń faktycznych tych dowodów, nie może być postrzegane jako wydanie rozstrzygnięcia na podstawie części okoliczności sprawy, wbrew regułom wynikającym z art. 410 kpk. Przepisu tego nie można bowiem rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Nie stanowi zatem naruszenia podniesionych w apelacji przepisów postępowania dokonanie oceny materiału dowodowego przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań strony procesowej. Dokonanie oceny materiału ujawnionego, nieodpowiadającej interesowi procesowemu skarżącego, nie uchybia dyspozycji wymienianych w zarzucie apelacji przepisów (wyrok SA w Łodzi z dnia 7 grudnia 2016 r., II AKa 223/16). Skarżący w zarzucie wskazał, że naruszenie art. 410 kpk nastąpić miało przez dokonanie całkowicie dowolnej oraz wybiórczej oceny materiału dowodowego, ograniczonej wyłącznie do treści opinii pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej biegłego z zakresu badań wypadku drogowego. Tymczasem prerogatywą sądu jest dobór dowodów stanowiących podstawę wyrokowania, którą mogą stanowić tylko te, które Sąd ocenił jako wiarygodne, te zaś którym odmówił przyznania waloru wiarygodności odrzuca i nie czyni ich podstawą wyrokowania. Przekonanie zaś sądu o wiarygodności lub niewiarygodności określonych dowodów pozostaje pod ochroną zasady wyrażonej w art. 7 kpk nie tylko wtedy, gdy jest ono poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wynik rozważenia wszystkich istotnych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, ale też zostało prawidłowo i przekonująco uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Nie można zasadnie twierdzić o pominięciu istotnych dowodów, których ocena zawarta została w uzasadnieniu, na wadliwość którego Skarżący nie wskazuje, pod kątem obrazy art. 7 kpk i art. 410 kpk (wyrok SA w Katowicach z dnia 24 marca 2016 r., II AKa 521/15). Nie można jednak, jak zarzuca Skarżący, przyjąć oparcie czynionych ustaleń faktycznych wyłącznie na treści opinii pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej biegłego z zakresu badań wypadku drogowego. W realiach niniejszej sprawy biegły oparł swoją opinię na całokształcie materiału dowodowego, którym dysponował. Jednocześnie materiał dowodowy poddany przez Sąd Rejonowy ocenie był wystarczający, nawet bez opinii biegłego, do poczynienia tożsamych ustaleń faktycznych stanowiących podstawę dowodową przypisania sprawstwa zarzucanego oskarżonemu czynu. Przywoływana opinia biegłego stanowiła dodatkowy dowód, który był spójny z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie i potwierdzał wzajemne powiązanie tych dowodów, dostarczających informacji dotyczących zachowania oskarżonego i innych uczestników ruchu w różnym czasie (przed zderzeniem) i miejscu, które pozwalały na odtworzenie całego zdarzenia historycznego jako takiego. Opinia biegłego porządkowała te informacje i pozwalała na wyciągnięcie wniosków w zakresie sprawstwa i bezprawności zachowania przypisanego oskarżonemu, jak również zachowania pozostałych uczestników zdarzenia.

Zarzut naruszenia przepisów postępowania, uzasadniony pominięciem „samych wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków M. K. i A. K.” jest całkowicie chybiony. Owszem Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wskazał, że pominął zeznania M. K. i A. K., bowiem na ich podstawie nie mógł czynić ustaleń faktycznych w zakresie zarzucanego oskarżonemu czynu, bo nie byli świadkami zdarzenia poddawanego prawnokarnej ocenie. Ich wypowiedzi nie miały też większego znaczenia z punktu widzenia ustalenia okoliczności rzutujących na wymiar kary, której wysokość Sąd oparł w pierwszym rzędzie na stopniu społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu i stopniu jego zawinienia. Pozostałe czynniki determinujące wymiar kary nie zostały przez Sąd pominięte, jednakże stopień ich wpływu na wysokość wymierzonej kary nie pozwala na przyjęcie, by zeznania wskazanych w apelacji świadków mogły mieć wpływ w tej mierze na treść wydanego orzeczenia. Sąd także poddał ocenie wyjaśnienia oskarżonego i uwzględnił ich treść w zakresie, w jakim oskarżony je złożył. Nieprzyznanie się do winy oraz nawet zmiana wersji wyjaśnień to prawo oskarżonego przysługujące mu w ramach prawa do obrony, z którego skorzystanie nie może być poczytane za element obciążający (wyrok SA w Białymstoku z dnia 26 lipca 2024 r., II AKa 36/24). Nieprzyznanie się do winy nie podlega wartościowaniu. Natomiast przyznanie się zawsze jest postrzegane jako okoliczność łagodząca, w odróżnieniu od nieprzyznania się, które jest okolicznością obojętną (wyrok SA w Lublinie z dnia 20 października 2022 r., II AKa 135/22). Tak też odbierać należy ocenę wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd Rejonowy, może nieco lapidarnie, z użyciem nader potocznych zwrotów (próbował się „wybielić”, mają na celu usprawiedliwienie, czy też „wybielenie” z nagannego swojego zachowania). Niepamięć zdarzenia poddanego prawnokarnej ocenie, na którą powołał się oskarżony w toku postępowania, sprawia że wartość dowodowa jego wyjaśnień dla czynionych ustaleń faktycznych jest znikoma. Sama niepamięć, zważywszy na rodzaj obrażeń ciała, zwłaszcza głowy, jakich doznał oskarżony, jest zrozumiała i nie może rzutować na negatywną ocenę wiarygodności wypowiedzi oskarżonego. Dla oceny innych dowodów również jego wyjaśnienia odnoszące się do zdarzenia są nieprzydatne. Podawane okoliczności, zwłaszcza na zakończenie postępowania (co Sąd Rejonowy niezręcznie ujął, że wtedy gdy „zaczyna mu się palić grunt pod nogami”) dostarczają dodatkowych informacji, które mają wpływ na czynienie ustaleń w zakresie niezbędnym dla oceny realizacji znamion zarzucanego oskarżonemu czynu, przyjmując tą wypowiedź oskarżonego jako wiarygodną, nawet jeżeli była motywowana uniknięciem odpowiedzialności za zarzucany mu czyn, czy też jej umniejszeniem. Prawem oskarżonego było nieprzyznawanie się do zarzucanego mu czynu, skoro jak tłumaczył go nie pamięta. Z tego też wynikać mogła spóźniona, jak to ujęto w uzasadnieniu wyroku, skrucha. Taka postawa oskarżonego mogła mieć też swoje podłoże w jego wieku, niedojrzałej osobowości, indywidualnym przeżywaniu tego co się zdarzyło i co nastąpiło bezpośrednio po wypadku (pobyt w szpitalu a następnie w zakładzie karnym w ramach tymczasowego aresztowania), co mogło też wywoływać u oskarżonego poczucie skrzywdzenia (oderwanie od najbliższej rodziny, ale i dotkliwe obrażenia, jakich sam doznał w wypadku) i niezrozumienie sytuacji (wcześniej nie miał podobnych zdarzeń, nie musiał rozstrzygać między tym co wypada a tym jak zostanie odebrany i jakie uczucia wywoła przeprosinami wiążącymi się ze śmiercią młodej kobiety). Są to czynniki, które nie wybrzmiały, jednakże przy skąpych wyjaśnieniach oskarżonego zasadniczo są domysłami, z których nie sposób korzystać w procesie karnym i wywodzić z nich wiążące wnioski dla czynionych ustaleń, jednakże on sam starał się przedstawić swoje uczucia, co jednak zostało odebrane jako „spóźniona skrucha”, gdy „grunt pali się pod nogami”. Z opinii Z-cy dyrektora Zakładu Karnego wynika jednak, że oskarżony jest krytyczny do zarzucanego mu czynu, chociaż szuka okoliczności usprawiedliwiających tego co się wydarzyło, jednak widoczna jest u niego skrucha i poczucie winy. Te zaś oceny nie mogą być zatem, ani pozytywne – jak chciałby Skarżący, ani negatywne – jak wyinterpretował to Skarżący z uzasadnienia Sądu Rejonowego.

Oba podniesione w apelacji zarzuty naruszenia przepisów postępowania przywołują obrazę art. 201 kpk, z jednej bowiem strony Skarżący stara się wykazać podporządkowanie ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego treści opinii biegłego T. B. (2), stanowiących jednocześnie podstawę przypisania oskarżonemu sprawstwa zarzucanego mu czynu, z drugiej zaś kwestionuje jakość tej opinii (pkt 1) i zarzuca błędność decyzji o oddaleniu wniosku o przeprowadzenie kolejnej opinii (pkt 2), a poprzestaniu na przyjęciu przez Sąd Rejonowy, że opinie biegłego T. B. (2) są pełne, jasne i nie zachodzi sprzeczność w ich treści. Zdaniem Skarżącego opinie biegłego z zakresu analizy wypadków drogowych: pisemna i uzupełniająca ją ustna, są „sprzeczne wewnętrznie, nieznajdujące oparcia w pozostałym materiale dowodowym, nie rozwiewają wielu kluczowych kwestii z punktu widzenia niniejszej sprawy (...) uznanie tych opinii za spełniające warunki wszechstronności analizy materiału dowodowego oraz jasności i logiczności wniosków opinii mimo, iż wnioski tej opinii są jednostronne, ustalone na podstawie własnych założeń biegłego, a które nie uwzględniają wszelkich możliwych wersji oraz przyjmują kategoryczny wydźwięk przy braku istnienia w tym zakresie podstaw, bowiem biegły w swoich ustaleniach przyjął jedynie szereg przypuszczeń, nie potwierdzając ich odpowiednią symulacją wypadku”. Tymczasem Skarżący poza ogólnym, wręcz gołosłownym przytoczeniem zarzutów nie wykazuje, na czym konkretnie ta przywoływana w zarzucie wadliwość opinii polega, w tym jakich „wielu kluczowych kwestii” nie rozstrzyga. Nie wskazuje też, jaki szereg przypuszczeń został przyjęty przez biegłego. Ustalenie, że nie jest możliwe kategoryczne wnioskowanie, nie czyni opinii niepełną w rozumieniu art. 201 kpk (wyrok SA w Warszawie z dnia 5 maja 2023 r., II AKa 79/21). Faktem jest, że biegły sporządził pisemną opinię i nie korzystał do jej sporządzenia z programu komputerowego pozwalającego na przygotowanie symulacji przebiegu zdarzenia. Wskazał, że nie było możliwe wykonanie symulacji, chociaż jest w posiadaniu programu komputerowego (...). W sposób przekonujący biegły wyjaśnił, odpowiadając na pytania obrońcy oskarżonego, dlaczego nie było możliwe przeprowadzenie symulacji komputerowej zdarzenia. „Każde przyjęcie parametrów ruchu odmienne od rzeczywistości powodowałoby oszacowanie prędkości różnej od prędkości rzeczywistej. Nawet wykonanie symulacji wymaga zadania niezbędnych parametrów”. Biegły zrezygnował z wykonania symulacji komputerowej, by uniknąć – przy braku pewnych danych – opierania jej na zbyt wielu założeniach teoretycznych, mimo to Skarżący zarzucił, że opinia biegłego zawiera dane ustalone na podstawie własnych założeń biegłego. Za podstawową wadliwość opinii Skarżący uznał, że biegły w swoich ustaleniach przyjął jedynie szereg przypuszczeń, nie potwierdzając ich odpowiednią symulacją wypadku. Tymczasem kwestia metodologii badań pozostaje wyłącznie w kompetencji biegłego i jego autonomicznej oceny potrzeby przeprowadzenia danego badania (postanowienie SN z dnia 14 kwietnia 2022 r., IV KK 88/22). Wykorzystanie określonego programu komputerowego przez biegłego należy do jego metod opiniowania. To zatem biegły jest osobą kompetentną do stwierdzenia, czy metoda przez niego wybrana jest metodą wystarczającą, czy konieczne są ewentualnie metody kwalifikowane. W sytuacji, kiedy biegły nie dostrzegł potrzeby skorzystania z metody sugerowanej przez obrońcę, kryterium przydatności opinii, jaką sporządził, są warunki przewidziane w art. 201 kpk (postanowienie SN z dnia 20 kwietnia 2021 r., II KK 373/20). Zgodnie zaś ze stanowiskiem judykatury opinia biegłego jest niejasna, gdy organ procesowy nie może zrozumieć wywodów biegłego, jeśli nie jest dlań jasne, jakie jest stanowisko biegłego w danej kwestii bądź również, gdy poglądy biegłego są niespójne, a tezy wieloznaczne. Taka sytuacja nie zachodzi w realiach niniejszej sprawy. Sąd Rejonowy poddał opinię biegłego T. B. (2) ocenie, uznając ją za pełną, jasną i spójną, a także zrozumiałą w zakresie przedstawionych wniosków i toku rozumowania prowadzącego do ich sformułowania. Opinię pisemną jako niewadliwą ocenił także prokurator, który dołączył ją jako wiarygodny materiał dowodowy stanowiący – wraz z innymi dowodami – podstawę wnoszonego do Sądu aktu oskarżenia. Na etapie postępowania przygotowawczego pisemnej opinii biegłego nie kwestionował obrońca oskarżonego, ani też nie wnosił o uzupełnienie zgromadzonego na tym etapie postępowania materiału dowodowego. Sąd Rejonowy po złożeniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lub biegłych, nie uwzględnił go, ale dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego T. B. (2), umożliwiając stronom zadawanie biegłemu pytań i uzyskanie wyjaśnień. Uznanie opinii za jasną i pełną w rozumieniu art. 201 kpk jest domeną organu procesowego, a nie strony procesowej (postanowienie SN z dnia 28 grudnia 2023 r., I KK 414/23). Jeśli dowód z opinii biegłego jest przekonujący i zrozumiały dla sądu (organu procesowego), który to stanowisko odpowiednio uzasadnił, to fakt, iż dowód ten nie jest przekonujący dla strony, nie może stwarzać podstawy do ponownego powoływania biegłego lub zasięgania opinii nowych biegłych (wyrok SA w Poznaniu z dnia 22 maja 2023 r., II AKa 187/22). Warunkiem powołania nowego biegłego musi być przekonanie sądu, że dotychczasowa opinia zawiera błędy. Innymi słowy w art. 201 kpk chodzi o wątpliwości sądu, a nie stron (wyrok SA w Katowicach z dnia 23 marca 2023 r., II AKa 202/22). Sposób rozwiązania problemu opinii niejasnych, niepełnych, sprzecznych wewnętrznie przewiduje art. 201 kpk. W przypadku podnoszenia – jak w realiach niniejszej sprawy – przez stronę wadliwości opinii biegłego może być przez Sąd rozwiązany negatywnie, poprzez oddalenie zgłaszanego postulatu o przeprowadzenie dowodu z kolejnej opinii, bądź też pozytywnie przez dopuszczenie nowej opinii lub uzupełnienie opinii wcześniej wydanej, którą sąd już dysponuje, a którą strona kwestionuje. To organ procesowy podejmuje decyzję, czy wezwać ponownie tych samych biegłych, czy też powołać innych (wyrok SN z dnia 23 lutego 2023 r., III KK 470/22; postanowienie SN z dnia 23 lutego 2024 r., V KK 149/23; postanowienie SN z dnia 30 grudnia 2024 r., II KK 518/24). Decyzję w tej mierze podejmował w sposób uprawniony Sąd Rejonowy, najpierw dopuszczając uzupełnienie opinii przez opiniującego w sprawie biegłego, a w odpowiedzi na kolejny wniosek obrońcy oskarżonego, nie podzielił zastrzeżeń i wniosek dowodowy oddalił. Ocena opinii biegłego pod względem jej wagi, jasności, pełności i spójności, należy do dyskrecjonalnych uprawnień organu procesowego, a jej pryzmat wyznaczają wyłącznie przesłanki wskazane w art. 201 kpk. Nie może zatem dojść do uchybienia art. 170 § 1 kpk w sytuacji, gdy kwestionowana jest wydana w sprawie opinia z zarzutem co do jej niejasności i niepełności. W odniesieniu do dowodu z opinii biegłego może mieć bowiem zastosowanie przywołany przepis jedynie przy rozpoznawaniu pierwszego w sprawie wniosku o powołanie ekspertów, których dotąd nie powołano, albo wniosku o powołanie biegłego odnośnie do zupełnie innego przedmiotu opinii niż ten, którego dotyczy złożona już ekspertyza. W takiej sytuacji Sąd nie ma uprawnień do zastępowania treści opinii własnymi przemyśleniami, nawet w przypadku dysponowania stosowną wiedzą specjalistyczną, a tym bardziej nie może kierować się tezami strony, zwłaszcza gdy w swoim żądaniu w żadnym stopniu nie wykazują wadliwości opinii w kontekście art. 201 kpk – niepełności, niejasności, czy też wewnętrznej sprzeczności (postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2024 r., V KK 489/24). Gdy opinia biegłego jest pełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka nie spełnia oczekiwań uczestników postępowania sam przez się, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii (postanowienia SN: z dnia 25 października 2023 r., IV KK 363/23; z dnia 24 lipca 2024 r., II KK 240/24; z dnia 9 października 2024 r., V KK 172/24 i z dnia 14 lutego 2025 r., I KK 494/24). Podstawą do stosowania art. 201 kpk nie może stać się okoliczność, że strona wdając się samodzielnie w spekulacje myślowe natury specjalistycznej, dochodzi w rezultacie do przekonania, że wnioski natury ściśle fachowej i to w dziedzinie, w której z natury rzeczy sądowi i stronom merytorycznie brakuje wiadomości specjalistycznych, są błędne (wyrok SA w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2023 r., II AKa 515/22). Ustalenie, że nie jest możliwe kategoryczne wnioskowanie, nie czyni opinii niepełną w rozumieniu art. 201 kpk (wyrok SA w Warszawie z dnia 5 maja 2023 r., II AKa 79/21). Dowód z opinii biegłego powinien być przystępny i przekonujący dla sądu, jako organu, który ostatecznie go weryfikuje przesądzając w wyroku o jego wartości dowodowej. Jeżeli zatem sąd swoje stanowisko w tym przedmiocie szczegółowo umotywował, to fakt, iż opinia taka nie jest przekonująca dla skarżącego, czy wręcz nie spełnia jego oczekiwań, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii. Trudno zakładać, mając na uwadze obowiązujący model postępowania rozpoznawczego w polskiej procedurze karnej, w tym m.in. treść art. 170 § 5 kpk, aby sąd, raz za razem, powoływał kolejnego biegłego celem wydania opinii w sprawie, aż któryś z nich złożyłby opinię wykazującą to, co dana strona zamierzała udowodnić (postanowienie SN z dnia 22 lutego 2022 r., II DK 126/21). Kwestia metodologii badań pozostaje wyłącznie w kompetencji biegłego i jego autonomicznej oceny potrzeby przeprowadzenia danego badania (postanowienie SN z dnia 14 kwietnia 2022 r., IV KK 88/22). Biegły udzielając odpowiedzi na pytania w ustnej uzupełniającej opinii wskazał na posiadanie programu komputerowego V-SIM, konkurencyjnego dla przywoływanego przez Skarżącego programu (...). W celu rekonstrukcji lub modelowania zderzeń pojazdów można oprócz konwencjonalnych metod obliczeniowych – jak w opinii biegłego T. B. (2) – wykorzystać odpowiednie oprogramowanie komputerowe. Do symulacji zderzeń pojazdów w praktyce wykorzystywane są najczęściej i najbardziej do siebie zbliżone – z punktu widzenia przydatności do efektywnej rekonstrukcji zdarzeń drogowych – programy (...) i (...). Symulacja (brak której zarzuca skarżący) umożliwia wizualizację ruchu pojazdów w trakcie zdarzenia, jak również prowadzenie jednoczesnych obliczeń różnych parametrów traktowanych jako wielkości szukane. Jednym z głównych celów analizy zderzenia w rekonstrukcji wypadków drogowych jest obliczenie prędkości pojazdów przed kolizją. Na wynik wpływają parametry modelu zderzenia, drogi, pojazdów i wymuszenia (np. sterowanie hamowaniem, skręcaniem). Im więcej danych jest niepewnych tym trudniej znaleźć rozwiązanie zapewniające zbieżność wyników, tj. uzyskać takie np. prędkości, przy których wirtualne pojazdy dotrą w symulacji jak najbliżej rzeczywistych miejsc końcowych, a do tego koła pojazdów wirtualnych będą przemieszczały się jak najbliżej rzeczywistych śladów kół ujawnionych na miejscu wypadku. Wykorzystanie programu komputerowego wymaga jednak każdorazowo wprowadzenia pewnych danych wyjściowych, które umożliwią symulację wypadku, jednakże nie jakąkolwiek, ale możliwie zbliżoną do rzeczywistego przebiegu odtwarzanego zdarzenia. Biegły T. B. (2) wskazał w sposób przekonujący na powody niewykonania symulacji komputerowej przedmiotowego wypadku, na przeprowadzenie której liczył obrońca oskarżonego. Nie świadczy to o niepełności opinii biegłego. Wydana przez biegłego T. B. (2) opinia opiera się na materiale dowodowym, który został biegłemu udostępniony (materiał zgromadzony, możliwy do zabezpieczenia i przeprowadzenia, nie zarzucono jego niekompletności). Zapoznał się z miejscem zdarzenia, jego usytuowaniem, jak również z trasą, jaką pokonywali uczestnicy zdarzenia. Dysponując danymi z protokołów oględzin, także sporządzonego szkicu, dostępnym zapisem monitoringów, które obejmowały sposób poruszania się uczestników zdarzenia i materiałem w postaci zeznań świadków (oskarżony nie pamiętał okoliczności zdarzenia), uznał iż nie dysponuje wystarczającymi i pewnymi danymi, by uruchomić program komputerowy, który pozwoliłby na odtworzenie przebiegu zdarzenia. W opinii użyto określenia prędkości szacunkowej – jednak biegły w pierwszym rzędzie obliczył prędkość graniczną pozwalającą na bezpieczne pokonanie łuku drogi. Obliczoną przez biegłego prędkość cechuje pewność, gdyż do wyliczeń brał wartości stałe (w rozumieniu zaprzeczenia wartości zmiennych, podlegających wyliczeniu i przez to także nie dających pewnych wyników), które wskazał, a związane z fizycznymi zależnościami działania sił w ruchu po krzywiźnie. Nie było potrzeby szacowania tej prędkości. Ona jest pewna wyliczona na danych obiektywnie istniejących oznacza maksymalną prędkość, która pozwalała na bezpieczne pokonanie zakrętu. W zależności od umiejętności kierowcy, pozwala ona na bezkolizyjnie (bez utraty panowania na kierowanym pojazdem) pokonanie tego zakrętu. Ta prędkość może być większa od wyliczonej przez biegłego i kierowca poruszający się samochodem z tą prędkością dysponując wysokimi umiejętnościami i sprawnością pokona zakręt nie tracąc panowania nad pojazdem i nie „wypadając” z drogi, ale i przy prędkości mniejszej niż ta wyliczona przez biegłego jako graniczna, kierujący może utracić panowanie nad kierowanym pojazdem lub „wypaść” z drogi, gdy nie będzie dysponował wystarczającymi umiejętnościami do pokonania tego łuku. Na te umiejętności, które są niewymierne i osobnicze, wskazuje biegły udzielając odpowiedzi na pytania, czy samochód oskarżonego mógł poruszać się z prędkością inną niż wyliczona przez biegłego jako minimalna 101 km/h, poruszając się którą mógł oskarżony w sposób bezpieczny pokonać zakręt. To jednak nie znaczy, że zachowanie takie byłoby dozwolone (administracyjne ograniczenie prędkości do 50 km/h). Wyliczona przez biegłego prędkość, poza uzasadnieniem i poprawnością obliczeń matematycznych, znajduje także (a nawet przede wszystkim) odzwierciedlenie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Tu należy bowiem zwrócić uwagę na zapisy monitoringu, wskazujące obiektywnie sposób poruszania się samochodów kierowanych przez oskarżonego (F. (...)) i jego kolegę D. P. (B.) oraz zeznania świadków:



A. P. – kierowcy autobusu, który przed miejscem zdarzenia został wyprzedzony przez samochody osobowe, które zanim go wyprzedziły, jechały za autobusem w bliskiej odległości od siebie, zaś po wykonaniu czynności wyprzedzania autobusu, dynamicznie ich kierowcy przyśpieszyli (przejechały obok autobusu i gwałtownie przyspieszyły, jakby się ścigali, nie zwolniły wchodząc w łuk – k. 27-28),



W. S. – przypadkowego świadka zdarzenia, która będąc na spacerze z dzieckiem mogła zaobserwować ruch pojazdów przed ich zderzeniem, mówiła o dużej prędkości i zjechaniu niebieskiego samochodu (F.) na przeciwległy pas ruchu i w tym samym momencie uderzeniu w jadących z przeciwka motocyklistów (zeznania k. 22-24),



D. P. – kolegi oskarżonego, który wraz z nim swoim samochodem jechał w tym samym co oskarżony kierunku w bezpośredniej bliskości. Zaprzeczył, by się ścigali, ale przyznał, że on jechał z prędkością około 70 km/h, a po wyprzedzeniu autobusu przyspieszyli, zaś K. K. (1) miał odjechać od niego około 300 metrów. Nadto wskazał, że po wyjściu z łuku chyba oskarżony nacisnął hamulec, gdyż podniosło mu tył, utracił panowanie, zjeżdżając na lewy pas (zeznania k. 31-32),



L. (...) – kierowca i jego pasażerka samochodu jadącego z przeciwnego kierunku dla oskarżonego, który został wyprzedzony kolejno przez motocyklistów. Wskazał, że on jechał z prędkością 40-50 km/h; motocykle jechały prawidłowo swoim pasem ruchu, spokojnie, nie jechały dużo szybciej (A. M. k. 199 - nie jechały szybko). On musiał gwałtownie hamować, żeby samochód oskarżonego nie uderzył w niego (L. M. k. 192);



E. B. – matka pokrzywdzonych, jadąca wraz z mężem na pierwszym z poruszających się motocykli zauważyła, że samochody z przeciwnego kierunku jechały z dużą prędkością, którą określiła jako zawrotną (zeznania k. 214-215),



P. B. – ojciec pokrzywdzonych, kierujący pierwszym z jadących w tym samym kierunku motocykli również zauważył samochód jadący z bardzo dużą prędkością, jak się z nim wymijał samochód, który nie jechał przy swojej prawej krawędzi, ustawiony był prostopadle do osi jezdni bokiem, zajmując część jezdni, po której on jechał; określił, że kierowca nie miał żadnej kontroli nad torem jazdy F., już wtedy stracił panowanie, jechał całą szerokością (zeznania k. 209-210),



P. B. – pokrzywdzony, jadący ostatnim z trzech motocykli; również widział na prostym odcinku pojazd oskarżonego. F. jechał z bardzo dużą prędkością, nie jechał przy swojej prawej krawędzi, a jechał środkiem jezdni, będąc w poślizgu bocznym, w tym położeniu minął rodziców w odległości kilkunastu centymetrów. Następnie samochód został obrócony i jechał częścią drogi, którą oni jechali, uderzył w siostrę (zeznania k. 204-205).

Poza spostrzeżeniami wszystkich świadków określających prędkość F. jako bardzo dużą, zawrotną, poza wyliczeniem prędkości granicznej przez biegłego (101 km/h), w szczególności zeznania D. P. wskazują na niewątpliwie nadmierną prędkość, z jaką poruszał się oskarżony K. K. (1) kierowanym F.. D. P. wskazuje bowiem, że sam poruszał się po wyprzedzeniu autobusu z prędkością około 70 km/h, a oskarżony K. K. (1) jechał przed nim (jeszcze przed wyprzedzeniem autobusu – monitoring – wskazuje, że F. jechał przed B.) i musiał znacznie przyspieszyć, skoro odjechał od niego na odległość 300 m (a przecież po wyprzedzeniu autobusu – kierowca stwierdził, że oba samochody gwałtownie przyspieszyły, a zatem także prędkość B. mogła być większa niż wskazywana przez D. P.: około 70 km/h). Wszyscy świadkowie też opisują poruszanie się F. z dala od prawej krawędzi jezdni, wskazują na utratę panowania nad torem ruchu samochodu przed zderzeniem z motocyklami. Nie jest zatem zasadny zarzut dokonania całkowicie dowolnej i wybiórczej oceny materiału dowodowego ograniczonej wyłącznie do treści opinii biegłego z zakresu badań wypadku drogowego T. B. (2). Trafnie też Sąd ocenił opinię biegłego jako spełniającą warunki pełności, zupełności i spełniającej warunki wszechstronności analizy materiału dowodowego oraz jasności i logiczności wniosków opinii. Jako subiektywne i jednostronne uznać należy zarzuty skarżącego odnośnie kwestionowania wniosków opinii T. B. (2), które zdaniem Skarżącego pomijają zupełnie pozostały materiał dowodowy, podczas gdy biegły opierał się na całokształcie zgromadzonego materiału dowodowego, na który wskazuje też w treści opinii. Zdaniem biegłego zebrany materiał dowodowy nie pozwalał na oszacowanie początkowej prędkości F., pośrednio mogła być ona zbliżona do granicznej – 101 km/h (k. 526). Nawet wykonanie symulacji komputerowej wymaga zadania niezbędnych parametrów wejściowych, a w sprawie brak było możliwości oszacowania prędkości początkowej F. oraz odtworzenia jego dokładnego toru ruchu przedzderzeniowego. Nie było także możliwe dokonanie analitycznego oszacowania prędkości motocykli. Zadaniem biegłego nie było mnożenie możliwych wersji przebiegu zdarzenia, a udzielenie odpowiedzi na pytania postawione przez organ procesowy go powołujący, przy uwzględnieniu całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, jak również posiadanej wiedzy specjalistycznej i wykorzystania doświadczenia zawodowego w tej mierze. To nie biegły oparł opinię na przypuszczeniach, a Skarżący oczekuje przeprowadzenia symulacji wypadku, która zazwyczaj jest jedynie wizualizacją dokonanych wcześniej obliczeń na podstawie danych wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego. Najczęściej są to „ostatnie położenia” pojazdów. W realiach sprawy brak było takich śladów na drodze ostatniego położenia przed kontaktem z F. motocykli, które nie zostały zatrzymane na drodze, a na skutek zderzenia z samochodem ulegały wyrzuceniu w górę i odrzuceniu. Samochód F. również przemieszał się w sposób zmienny i dynamicznie zmieniał swoje położenie w odniesieniu do osi jezdni, czy jej krawędzi, z uwzględnieniem kierunku poruszania się względem innych uczestników ruchu. Również przyjęcie przez biegłego, iż poruszając się z niedozwoloną – nadmierną prędkością oskarżony przyjął nieprawidłową technikę jazdy, skutkiem czego była utrata panowania nad pojazdem (rozpoczęcie przemieszczania się w kierunku prawej krawędzi jezdni, zmuszając kierującego do zacieśnienia łuku, doprowadził do utraty stateczności kierunkowej, doszło do zmiany kierunku ruchu i zaczął się przemieszczać do lewej krawędzi), znajduje – wbrew zarzutom Skarżącego – potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. Wbrew twierdzeniom apelanta utrata panowania nad pojazdem, przyjęta przez biegłego nie nastąpiła „z pominięciem dowodów, które wskazywały na uchybienia, błędy logiczne oraz niespójności w ww. dowodach, a które to podważały przyjęcie takich ustaleń, których to dowodów analiza w kontekście całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poddaje w wątpliwość wnioski opinii biegłego”. Już opis spostrzeżeń dokonanych przez E. B. i P. B., a także D. B., przede wszystkim zaś A. P. i L. M. oraz D. P., potwierdzają utratę panowania nad kierowanym samochodem przez oskarżonego (gwałtownie przyspieszyły, nie zwolniły samochody wchodząc w łuk, podrzuciło mu tył, zjechał na przeciwległy pas ruchu, miał jechać bokiem do kierunku jazdy). D. P. poruszając się przez dłuższy czas bezpośrednio za kierowanym przez oskarżonego samochodem, opisując swoje spostrzeżenia wskazuje, że widział jakby zarzucenie, podniesienie tyłu F. i oskarżony miał utracić panowanie nad samochodem, bo zjechał na lewy pas. Również uszkodzenia samochodu F. potwierdzają zderzenie przodem samochodu z motocyklem marki H., którym kierowała K. B. i uszkodzenia boku samochodu powstałe po zderzeniu z drugim motocyklem kierowanym przez D. B.. Te zaś uszkodzenia korespondują z uszkodzeniami motocykli, z którymi zderzył się samochód. To zaś pozbawia logiczności i słuszności zarzuty skarżącego, a zwłaszcza jego twierdzenie, że wyciągnięte przez biegłego w opinii wnioski nie pozwalają na przypisanie oskarżonemu zachowania w sposób opisany wyrokiem.

Nie sposób także uznać za zasadny zarzut obrazy przepisów postępowania, która zdaniem skarżącego, miała wpływ na treść wyroku, art. 170 § 1 pkt 5 kpk w zw. z art. 201 kpk, poprzez bezpodstawne oddalenie wniosków dowodowych o przeprowadzenie opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych na okoliczność stwierdzenia przebiegu i przyczyn wypadku. Dopiero na etapie postępowania sądowego była przez oskarżonego i jego obrońcę kwestionowana opinia biegłego T. B. (2). W postępowaniu sądowym została przez niego wydana uzupełniająca opinia ustna. Przepisy prawa procesowego nie dają podstaw do mnożenia podejmowanych z urzędu lub na wniosek stron decyzji o dopuszczeniu kolejnych dowodów z opinii biegłych, jeżeli opinia biegłego jest przekonująca i zupełna. Warunkiem powołania nowego biegłego musi być przekonanie sądu, że dotychczasowa opinia jest wadliwa. Sąd Rejonowy wzywając dotychczas opiniującego biegłego umożliwił stronom zadanie biegłemu dodatkowych pytań, by mogły rozwiać swoje wątpliwości. Strona żądająca powołania nowego biegłego musi wykazać zachodzenie przywoływanych w art. 201 kpk okoliczności, tego zaś Skarżący nie uczynił. Samo ogólne stwierdzenie o konieczności powołania nowego biegłego bez wskazania na konkretne wady dotychczasowej opinii nie czyni złożonego w tym przedmiocie żądania zasadnym. Gdyby bowiem kierować się tylko tym kryterium, że dotychczasowa opinia nie spełnia oczekiwań strony, która za pośrednictwem nowej opinii chce wykazać stan przeciwny do wynikającego z opinii dotychczasowej, wówczas zazwyczaj nigdy nie udałoby się postępowania zakończyć w rozsądnym terminie. Ocena opinii biegłego analizowana i oceniana być może jedynie w zakresie jej logiczności i poprawności wnioskowania, zgodnego z zasadami rozumowania i wskazaniami wiedzy oraz oparcia się na zgromadzonym materiale dowodowym. Dowód z opinii biegłego powinien być przystępny i przekonujący dla sądu, który ostatecznie go weryfikuje przesądzając o jego wartości dowodowej. Jeżeli zatem sąd swoje stanowisko w tym przedmiocie szczegółowo umotywował to fakt, iż opinia taka nie jest przekonująca dla Skarżącego, nie była wystarczającą przesłanką do dopuszczenia kolejnej opinii. Prawidłowo sporządzona opinia w sposób jednoznaczny określa rodzaj obowiązków każdego z uczestników ruchu, wskazuje kto i jakiego rodzaju reguły naruszył oraz określa związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem zasad ostrożności wynikających z przepisów o ruchu drogowym a zaistniałymi konsekwencjami będącymi przedmiotem postępowania. Biegły wskazuje, że stan techniczny pojazdów nie miał wpływu na powstanie i przebieg wypadku. Ani K. B., ani D. B. nie mieli możliwości uniknięcia zderzenia z samochodem kierowanym przez oskarżonego. To właśnie K. K. (1) posiadał możliwość bezkolizyjnego pokonania łuku drogi. Zdaniem biegłego bezpośrednią przyczyną zaistnienia wypadku było zachowanie oskarżonego kierującego F.. Takich odpowiedzi udziela w sposób jasny, logiczny i przekonujący opinia biegłego, którą Sąd Rejonowy uznał za dowód wiarygodny i obiektywny. Stanowisko w tym zakresie uzasadnił. Należy podkreślić, że opinia jest pełna, jasna, nie zawiera sprzeczności, została sporządzona w sposób fachowy z wykorzystaniem wiedzy specjalistycznej i doświadczenia zawodowego biegłego. Wskazywane w zarzucie okoliczności, odnośnie do braku symulacji komputerowej, jej ewentualne wyniki, o ile możliwe byłoby jej przeprowadzenie, mogą świadczyć tylko o teoretycznej możliwości, a nie o rzeczywistym fakcie, którego istnienie ma ustalić sąd na podstawie całokształtu ujawnionego materiału dowodowego. Nie sposób zgodzić się z obrońcą oskarżonego, iż doszło do obrazy przepisów wskazanych w zarzucie apelacji. Sąd Rejonowy dokonał w sposób poprawny oceny wiarygodności wypowiedzi osobowych źródeł dowodowych. Na ich podstawie, przy uwzględnieniu pozostałych dowodów, w tym protokołów oględzin i zapisów monitoringu oraz opinii biegłego, poczynił ustalenia faktyczne tak co do miejsca zdarzenia, jak i sposobu poruszania się jego uczestników oraz sposobu czynienia spostrzeżeń przez świadków. Podważanie pełności i fachowości opinii biegłego T. B. (2), bazuje na przyjęciu jako podstawy opiniowania dowodów przeprowadzonych w toku czynności postępowania przygotowawczego (oględzin, zeznań świadków). Skarżący odrzuca poprawność opinii biegłego z powodu niewykonania symulacji komputerowej. Tymczasem wydanie przez biegłego opinii nie może opierać się na hipotezach, czy tezach stawianych przez strony, a na takich biegły musiałby opierać się wykorzystując program komputerowy. Stąd też brak podstaw do podważenia dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny opinii biegłego jako pełnej i obiektywnej. Jednocześnie zaś zarzut naruszenia art. 201 kpk poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z przyczyn wskazywanych powyżej jest chybiony.

Zarzut obrońcy oskarżonego

Błędu w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że oskarżony poruszał się z prędkością min. 101 km/h, nieprawidłową techniką jazdy, czego skutkiem miała być utrata przez niego panowania nad pojazdem i spowodowanie wypadku, podczas gdy ustalenia takie nie wynikają wprost z materiału dowodowego, a stanowią jedynie przypuszczenia opiniującego biegłego, który nie był w stanie sprecyzować, na jakiej podstawie takie ustalenia poczynił, a wręcz wskazał, iż jest możliwe, że kierujący jechał z mniejszą niż 101 km/h prędkością;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom Skarżącego, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są prawidłowe, stanowią wynik nie budzącej większych zastrzeżeń oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Apelacja obrońcy oskarżonego nie wykazała w sposób przekonujący, aby rozumowanie Sądu Rejonowego, przy ocenie zachowania oskarżonego było wadliwe bądź nielogiczne. W istocie zarzuty podniesione w apelacji mają charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na subiektywnej i jednostronnej interpretacji wybranych spośród całokształtu zebranych w sprawie dowodów oraz odmiennym uznaniu, jakie ostatecznie wnioski należy wyciągnąć z poszczególnych dowodów. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez Sąd z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może sprowadzać się jednak do samej tylko polemiki z ustaleniami Sądu wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz musi zmierzać do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Poprawnie i skutecznie stawiany zarzut błędu w ustaleniach faktycznych opiera się na założeniu, że dowody przeprowadzone zostały na rozprawie głównej w sposób prawidłowy i następnie zostały ocenione zgodnie z wymogami art. 7 kpk. Istotą tego uchybienia jest wykazanie, że Sąd pierwszej instancji wyprowadził błędne wnioski z treści dowodów, które zostały uznane za wiarygodne (wyrok SA w Warszawie z dnia 23 maja 2022 r., II AKa 339/20). Skoro istota zarzutu – podniesionego przez Skarżącego – błędu w ustaleniach faktycznych opiera się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, innymi słowy na forsowaniu własnego poglądu strony, nie mógł Skarżący osiągnąć zamierzonego wnoszonym środkiem odwoławczym celu. Tak postawiony zarzut wobec podniesienia także zarzutu obrazy przepisów postępowania o gromadzeniu i ocenie dowodów (w tym art. 7 kpk) jest bezprzedmiotowy. Stawiając tego rodzaju zarzut należy bowiem wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodów, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów Sąd I instancji. Błąd w ustaleniach faktycznych może stanowić wynik niepełności postępowania dowodowego (błąd braku), bądź określonych nieprawidłowości w zakresie oceny dowodów (błąd dowolności). Może być zatem wynikiem nieznajomości określonych dowodów bądź braku przestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ich ocenie (art. 7 kpk). Kontrola odwoławcza żadnej z takich form błędu nie ujawniła, wskazane zaś w apelacji argumenty w żaden sposób nie podważają prawidłowości dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych co do przypisanego oskarżonemu czynu. Zgłoszony w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut odwoławczy w rzeczywistości sprowadza się do kwestionowania w dużej mierze dokonanej przez Sąd I instancji oceny zebranego w sprawie materiału i odmiennego wartościowania tych dowodów (vide zarzut 1 i 2 omówiony powyżej). Jak wynika z treści apelacji, zgłoszony zarzut błędu w ustaleniach faktycznych miał polegać na błędnym przyjęciu, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu. Podnoszony błąd miał wynikać z dokonania przez Sąd ustaleń na podstawie dowodów ocenionych – zdaniem Skarżącego – nieprawidłowo. Błędność tych ustaleń faktycznych wynikać miała z poczynienia ich na podstawie innych dowodów niż te, które preferuje Skarżący, w szczególności zaś z wykorzystaniem kwestionowanej przez niego opinii biegłego T. B. (2). Sąd odwoławczy nie stwierdził jednak trafności postawionego w pierwszym rzędzie zarzutu obrazy przepisów postępowania w zakresie oceny dowodów (uwagi powyżej ad zarzut 1 i 2), a tym samym brak jest podstaw, aby uznać zasadność tak podniesionego zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe mające na celu jak najbardziej dokładne i obiektywne ustalenie wszystkich okoliczności istotnych dla prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego opisanego w zarzucie aktu oskarżenia, a znajdujących oparcie w zebranym materiale dowodowym, który poddany został wszechstronnej analizie oraz szczegółowej i w efekcie trafnej ocenie. Sąd wszystkie zgromadzone w tej sprawie dowody ocenił, zestawiając przy tym ich treść ze sobą, a następnie przyznał przymiot wiarygodności jedynie tym z nich, bądź też jedynie określonym ich częściom, które na to w jego przekonaniu zasługiwały, co umotywował w pisemnym uzasadnieniu, zgodnie z dyspozycją art. 7 kpk, a więc zgodnie z zasadami wiedzy, doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Z powyższych względów zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie mógł zostać uwzględniony. Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może bowiem opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, innymi słowy mówiąc na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię. Tak zaś czyni Skarżący kwestionując poczynione przez Sąd ustalenia faktyczne poprzez podważanie dokonanej oceny materiału dowodowego, a zasadniczo tylko opinii biegłego, albowiem błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, miał zdaniem Skarżącego polegać na przyjęciu, że oskarżony poruszał się z prędkością min. 101 km/h, nieprawidłową techniką jazdy, czego skutkiem miała być utrata przez niego panowania nad pojazdem i spowodowanie wypadku, podczas gdy ustalenia takie – według skarżącego - nie wynikają wprost z materiału dowodowego, a stanowią jedynie przypuszczenie opiniującego biegłego, który nie był w stanie sprecyzować, na jakiej podstawie takie ustalenia poczynił, a wręcz wskazał, iż jest możliwe, że kierujący jechał z mniejszą niż 101 km/h prędkością. Samo zaś wskazanie na jazdę z mniejszą prędkością jest odpowiedzią na zadane biegłemu pytanie. Biegły jednocześnie wskazał, na okoliczności, które decydowałyby o przyjęciu sprawstwa oskarżonego. Stawiając tego rodzaju zarzut należy wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd pierwszej instancji. Tego rodzaju uchybień tak w procesie dokonywania ustaleń faktycznych, jak też w odniesieniu do uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, Sąd odwoławczy nie stwierdził i ich istnienia w żadnym stopniu nie uwiarygodnił Skarżący. Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych podniesionego w apelacji obrońcy oskarżonego. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych ma bowiem charakter wtórny w stosunku do naruszenia art. 7 kpk, stąd podniesienie zarzutu obrazy art. 7 kpk (zarzut z pkt 1 i 2) czyni zarzut błędu w ustaleniach faktycznych bezprzedmiotowym.

Zarzut obrońcy oskarżonego

Rażącej niewspółmierności kary 7 lat pozbawienia wolności i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na okres 15 lat wymierzonych oskarżonemu, przy zastosowaniu wadliwych kryteriów ich wymiaru, poprzez nienależyte uwzględnienie okoliczności zdarzenia, właściwości i warunków osobistych oskarżonego, jego wieku, dotychczasowej niekaralności, a nadto zachowania się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, co w konsekwencji doprowadziło w ocenie obrony do wymierzenia rażąco niewspółmiernej kary pozbawienia wolności i środka karnego za czyn z art. 177 § 2 kk i art. 177 § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jest rzeczą oczywistą, że Sąd I instancji kierując się dyrektywami wymiaru kary, wymierza ją według swojego uznania. Ustawodawca chroniąc swobodę orzekania nie pozwala sądowi odwoławczemu na ingerencję w wymiar kary orzeczonej przez Sąd I instancji w każdym przypadku, gdy w jego ocenie orzeczona kara mogłaby być surowsza lub łagodniejsza. Ingerencja taka jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy stwierdzona łagodność lub surowość razi swoją niewspółmiernością. O rażącej niesprawiedliwości kary można mówić wtedy, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy w odczuciu społecznym jest karą niesprawiedliwą (wyrok SN z 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85). Z sytuacją rażącej niewspółmierności kary mamy do czynienia także wtedy, gdy rozmiar represji jest w sposób oczywisty nieproporcjonalny w stosunku do dolegliwości wymierzanych podobnym sprawcom w podobnych sprawach. Chodzi tu jednak nie o każdą ewentualną różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę wymierzoną można byłoby nazwać również w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną można by nazwać, także w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco niewspółmierną”, to jest w stopniu nie dającym się zaakceptować. Taka sytuacja nie zachodzi odnośnie do sankcji wymierzonych oskarżonemu. Orzeczona wobec oskarżonego kara 7 lat pozbawienia wolności spełnia dyrektywy wymiaru kary z art. 53 kk. Okoliczności brane przez Sąd Rejonowy pod uwagę przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, potwierdzają wysoki stopień karygodności zachowania oskarżonego. Sąd Rejonowy dokonując tej oceny kierował się dyspozycją art. 115 § 2 kk. Wziął bowiem pod uwagę i rodzaj naruszonych dóbr i ich charakter (bezpieczeństwo w komunikacji oraz życie i zdrowie człowieka), rozmiar wyrządzonej szkody (zgon pokrzywdzonej K. B. i obrażenia ciała pokrzywdzonego D. B.), sposób i okoliczności popełnienia czynu (oskarżony poruszał się drogą publiczną, którą znał, na której panowały dobre warunki atmosferyczne, jednakże jechał nieprawidłowo z nadmierną prędkością przy błędnej technice jazdy, poruszał się wadliwie tracąc panowanie nad kierowanym pojazdem marki F.), rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia (rażąco umyślnie naruszył przepisy prawa o ruchu drogowym, gdyż do śmiertelnego zderzenia z kierującą motorem i drugiego zderzenia kierującego także motorem doszło na pasie ruchu, którym motocykliści prawidłowo z bezpieczną prędkością poruszali się, nie mając możliwości uniknięcia zderzenia się z samochodem oskarżonego, który z dużą prędkością wjechał i poruszał się ich pasem ruchu). Nie można także pominąć, co oskarżony przyznaje, że nie wie ile przed dniem zdarzenia zapalił marihuanę, ale wie, że jest niestabilna i może utrzymywać się w organizmie nawet kilka miesięcy (wyjaśnienia k.808). Stwierdzona zaś obecność i stężenie A9-tetrahydrokannabinolu we krwi oskarżonego pozwalała biegłym na stwierdzenie, że znajdował się w stanie po użyciu substancji psychotropowej, co powodowało ograniczenie jego zdolności psychomotorycznych jako osoby prowadzącej pojazd mechaniczny w stopniu analogicznym do stężenia 0.2-0,5‰ alkoholu we krwi. Ta okoliczność nie stanowi znamienia typu czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu (odrębnie prowadzone postępowanie w sprawie o wykroczenie), a zatem może stanowić okoliczność obciążającą w ramach dyrektyw wymiaru kary, wobec jej wykazania dowodami zgromadzonymi w sprawie i uznanymi za wiarygodne oraz przyznana przez oskarżonego. Jednocześnie stanowi ona istotny element rzutujący na ocenę stopnia zawinienia. Wskazywane okoliczności pokazują, że Sąd wymierzając karę pozbawienia wolności w wysokości 7 lat orzekł ją wprawdzie w górnej granicy ustawowego zagrożenia (ustawowe zagrożenie karą za czyn stypizowany w art. 177 § 2 kk od 6 miesięcy do lat 8 pozbawienia wolności), jednak nie sposób zgodzić się ze Skarżącym, że Sąd Rejonowy nienależycie uwzględnił okoliczności zdarzenia, właściwości i warunki osobiste oskarżonego, jego wiek, dotychczasową niekaralność, a nadto zachowania się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, co w konsekwencji doprowadziło w ocenie obrońcy oskarżonego do wymierzenia rażąco niewspółmiernej kary pozbawienia wolności i środka karnego za czyn z art. 177 § 2 kk i art. 177 § 1 kk. Skarżący w ogóle pomija okoliczności zdarzenia, w szczególności zaś naruszone zawinionym zachowaniem oskarżonego dobra prawnie chronione i sposób ich naruszenia, jak również stopień naruszenia reguł ostrożności, nie mówiąc już o tym, że wymierzana kara winna uwzględniać nie tylko właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób jego życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, ale także rodzaj i sposób naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przypisanego oskarżonemu przestępstwa. W ocenie Sądu Odwoławczego orzeczona wobec oskarżonego kara spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego a jednocześnie zostaną osiągnięte potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. O tych prewencyjnych zadaniach kary Skarżący zdaje się zapominać podnosząc zarzut orzeczenia rażąco niewspółmiernie wysokiej kary. Ocenie dowodów w przedmiotowej sprawie zaprezentowanej przez Sąd I instancji nie można zarzucić, by w sposób istotny, pociągający za sobą potrzebę korekty orzeczenia w zakresie orzeczonego środka karnego, naruszała którąkolwiek z dyrektyw sądowego wymiaru sankcji. Sąd Rejonowy uwzględnił, wskazywane - w stosowanym na mocy art. 56 kk - art. 53 kk okoliczności, właściwie oceniając – wbrew twierdzeniom Skarżącego - występujące po stronie oskarżonego okoliczności łagodzące i w żadnym wypadku nie przeceniając okoliczności go obciążających, wymierzył za przypisany występek karę adekwatną do stopnia zawinienia i odzwierciedlającą stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu. Sąd orzekł na podstawie art. 42 § 1 kk w związku z art. 4 § 1 kk środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 15 lat, zaś na podstawie art. 46 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk Sąd nałożył na oskarżonego środek kompensacyjny przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych nawiązek. Tak wymierzone sankcje nie stoją w sprzeczności z koniecznymi do uzyskania efektami wychowawczymi, zapobiegawczymi, także w zakresie prewencji ogólnej. W kontekście oceny surowości zastosowanej wobec oskarżonego sankcji nie są zasadne wnioski o odstąpienie od orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, skoro doszło do realizacji znamion przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, a oskarżony umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w konsekwencji nieumyślnie naruszając dobra osobiste pokrzywdzonych, którzy w tym czasie poruszali się w sposób prawidłowy, zgodny z obowiązującymi zasadami ruchu drogowego. W tej mierze nie sposób zgodzić się z twierdzeniami Skarżącego, że Sąd wymierzył zakaz prowadzenia pojazdów na okres 15 lat przy zastosowaniu „wadliwych kryteriów ich wymiaru”. Apelujący zdaje się zapominać o umyślności naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenia pojazdu mimo świadomości i wiedzy o działaniu i długim pozostawaniu w organizmie śladów wypalonej wcześniej marihuany, jak również nieodwracalnych konsekwencji przypisanego oskarżonemu zachowania (śmierć jednego z uczestników zdarzenia, który swoim zachowaniem w żaden sposób nie przyczynił się do zdarzenia). Nie można bowiem uznać, nawet w zestawieniu z wnioskami apelacyjnymi o ich zmianę, by Sąd Rejonowy w realiach niniejszej sprawy wymierzył rażąco surową sankcje wobec oskarżonego. Orzeczone sankcje w sposób właściwy uwzględniają okoliczności zachowania oskarżonego, jak i jego właściwości i warunki osobiste. W żadnym razie zastosowane wobec oskarżonego poszczególne sankcje karne nie mogą być uznane za rażąco niewspółmiernie surowe, wręcz przeciwnie. Kwestionowane przez Skarżącego sankcje mieszczą się w granicach ustawowych ich rozmiaru i spełniają warunki ich wymiaru, przy uwzględnieniu zachowania godzącego w dobra prawnie chronione, skierowanych przeciwko dobrom osobistym dwóch osób. Spełnią one cele zapobiegawcze i wychowawcze, które sankcja ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, jak również potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Brak było w realiach niniejszej sprawy okoliczności łagodzących, które mogłyby przemawiać za uwzględnieniem postulatów skarżącego. Wskazywane bowiem okoliczności dotyczące osoby oskarżonego i jego sytuacji życiowej, także przy uwzględnieniu pozytywnych ocen zachowania oskarżonego wynikających z treści wywiadu środowiskowego i opinii Dyrektora Zakładu Karnego, nie mogą przysłaniać wysokiej społecznej szkodliwości przypisanego mu występku i stopnia jego zawinienia, ale także licznych okoliczności obciążających (kumulatywny zbieg przepisów ustawy, prowadzenie pojazdu mimo użycia środka psychotropowego działającego na organizm podobnie jak alkohol przy świadomości długotrwałości utrzymywania się tej substancji w organizmie), także wynikających z dotychczasowej postawy i życia oskarżonego (pewność swoich umiejętności, mimo posiadania prawa jazdy i korzystania z samochodu przez krótki okres – 4 miesięcy, ryzykowny sposób jazdy z nadmierną prędkością znacznie przekraczającą prędkość bezpieczną, a także administracyjną). W konsekwencji zarzut rażącej surowości orzeczonej wobec oskarżonego kary i środka karnego nie jest zasadny. Niewspółmierność kary jest wprawdzie pojęciem ocennym, to jednak gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, nie można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo, zachodzi rażąca niewspółmierność kary. O takiej dysproporcji nie sposób mówić w realiach niniejszej sprawy. Stąd też zarzut należało uznać za bezzasadny. Oczywistym przy tym pozostaje, iż w każdym wypadku sąd winien baczyć aby całokształt represji karnej nie przekraczał stopnia winy (tzn. by nie wymierzono kary ponad winę sprawcy, chociażby przemawiały za tym potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej). Sąd I instancji przeprowadził wszelkie te dowody, które leżały u podstaw rozstrzygnięcia w przedmiocie wymiaru kary zasadniczej względem oskarżonego, a swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił. Nie bez znaczenia jest, że orzekając karę sąd uwzględnia też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Chodzi tu o wpływ, jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, o potwierdzenie przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża nieuchronność kary, a sprawcy są sprawiedliwie karani. Wpływ ten oznacza, iż kara powinna wywierać przede wszystkim na środowisko sprawcy, ale też na środowisko pokrzywdzonych, aby ugruntować świadomość, iż ten kto w bezprawny sposób narusza dobra, zostanie sprawiedliwie ukarany. Kara jest przecież ważnym środkiem zwalczania przestępczości. Wymierzona w niniejszej sprawie kara powyższe kryteria spełnia. Konsekwencją tego stanowiska Sądu Odwoławczego jest nieuwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonego w zakresie wymierzenia wobec K. K. (1) postulowanej kary wolnościowej oraz odstąpienia od orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. W realiach niniejszej sprawy zaakcentować należy, że podstawę orzeczenia kary stanowi przestępstwo przypisane oskarżonemu, a miarę kary jego społeczna szkodliwość. Dyrektywa współmierności kary do stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy odgrywa decydującą rolę przy wyrokowaniu, a zatem to właśnie stopień społecznej szkodliwości czynu ma kształtować orzeczenie o karze. Zgodnie z art. 115 § 2 kk przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych obowiązków a także postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Na wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu składają się przede wszystkim ujemne następstwa w psychice pokrzywdzonych okoliczności zdarzenia, wiążące się także a właściwie przede wszystkim z utratą osoby najbliższej. Na stopień społecznej szkodliwości nie mają wpływu – jak wynika z art. 115 § 2 kk – okoliczności dotyczące sprawcy, niezwiązane z czynem, np. warunki rodzinne, dotychczasowy tryb życia, zachowanie po popełnieniu przestępstwa, dotychczasowa niekaralność (wyrok SA w Gdańsku z dnia 15 marca 2018 r., II AKa 51/18). Należy jednak podkreślić, że ustawodawca nie pozostawił orzekania co do stopnia społecznej szkodliwości dowolnej ocenie sądu, skoro w art. 115 § 2 kk określił kwantyfikatory tej oceny. Przestępstwo to jest popełnione również, gdy w jego wyniku nikt nie zginie, natomiast śmierć jest jedynie skutkiem zaostrzającym odpowiedzialność karną sprawcy (wyrok SA w Lublinie z dnia 6 lutego 2018 r., I ACa 325/17). Normy prawnej zawartej w art. 177 § 2 kk nie można rozpatrywać w oderwaniu od art. 177 § 1 k.k., gdyż art. 177 § 2 k.k. nie zawiera opisu wszystkich znamion przestępstwa jakim jest wypadek drogowy ze skutkiem śmiertelnym. Istotą każdego wypadku komunikacyjnego (znamionami statuującymi ten typ przestępstwa) jest naruszenie chociażby nieumyślnie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym wodnym lub powietrznym, a nie śmierć osób biorących w tym zdarzeniu udział. Sformułowanie „sąd bierze pod uwagę” zawarte w cytowanym przepisie oznacza, że sąd orzekający nie może pominąć żadnego z tych kryteriów oceny, chyba że któreś z nich nie odnosi się do znamion ustawowych konkretnego typu przestępstwa (wyrok SN z dnia 22 lutego 2018 r., II KK 349/17). Należy mieć na względzie, by rozmiar represji karnej był w pełni adekwatny do stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i winy oraz spełniał swoje cele wychowawcze i zapobiegawcze, a także by uwzględniał wpływ, jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, jak i potwierdzać przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność, a sprawca jest sprawiedliwie karany. Sama nagminność danego rodzaju przestępstw leży poza zakresem woli sprawcy i w żaden sposób nie rzutuje na stopień społecznej szkodliwości indywidualnego czynu. Stopień winy wyznacza górną granicę dolegliwości związanej z wymierzeniem środków reakcji na przestępstwo. Nie można, zatem orzec kary lub środków karnych, których dolegliwość przekraczałaby stopień winy, chociażby za takim orzeczeniem przemawiały inne dyrektywy, np. prewencji ogólnej czy indywidualnej. Wina pełni w tym ujęciu, funkcję limitującą - wyznaczając górną granicę konkretnej kary. W realiach sprawy nie została ona przekroczona.

Sfera sędziowskiego wymiaru kary w pierwszej kolejności zarezerwowana jest dla sądu pierwszej instancji, który w tym zakresie orzeka biorąc przede wszystkim pod uwagę wskazania wynikające z art. 53 § 1 i 2 kk. Podważanie ocen dokonywanych w tej sferze możliwe jest jedynie w ramach zarzutu rażącej niewspółmierności kary z art. 438 pkt 4 kpk. Z tego względu kontrola instancyjna wyroku sądu pierwszej instancji w zakresie wymiaru kary powinna być dokonywana z uwzględnieniem szerokiego zakresu swobodnej oceny sądu co do tego, jaka kara będzie stanowiła trafną reakcję karną na przestępstwo. Ingerencja w płaszczyznę wymiaru kary wymaga zatem wykazania, że sąd meriti naruszył dyrektywy wymiaru kary w taki sposób, że orzeczona kara jest nie tylko nieproporcjonalna, ale rażąco niewspółmierna w świetle prawidłowo zastosowanych dyrektyw wymiaru kary w danej sprawie. Nie wystarczy zatem wskazanie przez skarżącego, że sąd orzekający nie uwzględnił danej okoliczności istotnej z perspektywy zastosowania się do jednej z dyrektyw. Należy wykazać uchybienie na tyle doniosłe, że uwzględnienie prawidłowego znaczenia określonej dyrektywy wymiaru kary nakazywałoby orzec karę znacząco odbiegającą od tej, która została wymierzona w zaskarżonym wyroku (co do wysokości lub jej rodzaju). Zarzut rażącej surowości kary może być uzasadniony jedynie wówczas, gdy orzeczona kara w sposób oczywisty nie może zostać zaakceptowana w świadomości uczestników postępowania oraz w odbiorze społecznym. Tak nie jest w przypadku orzeczonej kary i środków wobec oskarżonego K. K. (1).

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

ewentualnie

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary jednego roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata oraz uchylenie zakazu prowadzenia pojazdów

ewentualnie

o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonując następnie zgodnej z wszelkimi wymogami i zasadami procesowymi, rzetelnej i prawidłowej oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Wskazał jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a następnie z dokonanych ustaleń wyprowadził prawidłowe wnioski (powyższe nie dotyczy tylko określenia zawinionego naruszenia przez oskarżoną przepisów ruchu drogowego). Pozostają one w związku z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Przy czym, przedmiotem rozważań sądu meriti były także te okoliczności, które stanowią istotę wniesionej apelacji. Sąd odwoławczy podzielając argumentację zawartą w rzeczonym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, pragnie się do niej odwołać, nie dostrzegając w związku z tym konieczności ponownego jej szczegółowego przytaczania. Ponieważ zarzuty podnoszone przez Skarżącego nie zyskały aprobaty Sądu Odwoławczego a uznane zostały za niezasadne, również nie mogły zyskać akceptacji postawione przez Skarżącego wnioski o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu. Podobnie, zważywszy na niezasadność zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej kary i środka karnego, niezasadny jest wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary jednego roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata oraz uchylenie zakazu prowadzenia pojazdów. Orzeczenie Sądu I instancji jest prawidłowe. Opiera się na całokształcie – zebranych w poprawnie przeprowadzonym postępowaniu – dowodów, następnie kompleksowo i we wzajemnym powiązaniu ocenionych. Sąd Rejonowy właściwie ustalił stan faktyczny, dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu i orzekł karę pozbawienia wolności, która nie nosi cech rażącej surowości. Stąd też niezasadne wnioski o wymierzenie kary w niższym rozmiarze. Brak też podstaw do wyeliminowania orzeczonych środków: zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz orzeczonych na rzecz pokrzywdzonych nawiązek. Orzeczone sankcje odzwierciedlają stopień społecznej szkodliwości czynu oraz są adekwatne do stopnia zawinienia oskarżonego. Ich rodzaj i wysokość uwzględniają właściwości i warunki osobiste oskarżonego. Skarżący zarzucając rażącą surowość i wnioskując o wymierzenie kary jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i pominięciem orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, zdaje się zapominać, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona z art. 177 § 2 kk i z art. 177 § 1 kk podlegających kwalifikacji kumulatywnej z art. 11 § 2 kk. Skarżący wnosząc o wymierzenie wobec oskarżonego kar w wymiarze dolnej granicy ustawowego zagrożenia – art. 177 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 4 § 1 kk z zastosowaniem środka probacyjnego i bez zakazu prowadzenia pojazdów zdaje się nie dostrzegać, że oskarżony popełnił przypisany mu występek z rażącym naruszeniem umyślnie zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego, doprowadzając nieumyślnie do śmierci K. B. kierującej motocyklem H. i średniego rodzaju uszczerbku na zdrowiu D. B. kierującego motocyklem marki K.. Następstwa niebezpiecznej jazdy wystąpiły u dwóch różnych uczestników ruchu – prawidłowo poruszających się, jednak zagrożenie swoim zachowaniem oskarżony spowodował także w odniesieniu do innych uczestników ruchu drogowego, którzy wprawdzie nie byli uczestnikami wypadku, ale w znacznej mierze odczuli obawy związane ze sposobem poruszania się oskarżonego, najpierw P. B. i E. B. jadący motocyklem marki G., gdy z odległością liczoną w centymetrach wyminęli się z samochodem kierowanym przez oskarżonego, a następnie L. M., który zmuszony został do podjęcia działań dla uniknięcia zderzenia z pojazdem marki F., obawiał się, że oskarżony wjedzie w jego samochód, którym poruszał się z rodziną – żoną A. M. i synem J. M., którzy również odczuli obawy wywołane nadmierną prędkością, z jaką poruszał się oskarżony samochodem marki F.. Prawidłowość dokonanych ocen i wyciągniętych wniosków, przy pełnym i kompletnym, niewymagającym uzupełnienia materiale dowodowym, w sytuacji braku okoliczności, które należałoby uwzględnić z urzędu (art. 439 § 1 kpk i art. 440 kpk) sprawiają, że alternatywny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji również nie jest zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Wadliwość uzasadnienia nie mająca wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie sposób jednak pominąć wadliwości sporządzonego uzasadnienia – nie dostrzeżonej przez Skarżącego – jednakże ze względu na sprawozdawczy charakter pisemnych motywów nie mogły one mieć wpływu na treść orzeczenia. Zwrócić jednak należy uwagę na fakt z jednej strony przyjęcia przez Sąd Rejonowy za wiarygodną opinię sądowo-psychiatryczno-psychologiczną i jej wnioski, w tym rozpoznanie u oskarżonego osobowości niedojrzałej (pkt 1.1. ustaleń faktycznych i 2.1. oceny dowodów), z drugiej zaś przytoczeniu w uzasadnieniu dotyczącym kary, że oskarżony jest „osobą dojrzałą”.

Przestępstwo stypizowane w art. 177 § 2 kk i w art. 177 § 1 kk jako całość ma zawsze charakter nieumyślny, niezależnie od tego, czy zasady bezpieczeństwa w ruchu naruszone zostały przez sprawcę nieumyślnie czy też umyślnie (wyrok SN z dnia 25 stycznia 2024 r., II KK 566/23). Określone w art. 177 § 1 i 2 kk oba typy przestępstw są przestępstwami nieumyślnymi, gdyż z treści art. 177 § 1 kk wynika, że naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu może nastąpić umyślnie lub nieumyślnie, natomiast skutki czynu stanowiące jego ustawowe znamię i decydujące o zaistnieniu przestępstwa są objęte nieumyślnością. Podstawową przesłanką odpowiedzialności za przestępstwo nieumyślne jest naruszenie zasady ostrożności. Nie można bowiem przypisać nikomu popełnienia przestępstwa nieumyślnego, jeżeli działa on zgodnie z zasadami ostrożności wymaganej w danej sytuacji. Stosownie do treści art. 9 § 2 kk do ustalenia, że czyn zabroniony został popełniony nieumyślnie wymagane jest aby jego popełnienie miało miejsce na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, w jakich podmiot podejmuje zachowanie ryzykując naruszenia dobra prawnego. Zatem oznacza to, że reguły ostrożności nie są ustalane w oderwaniu od określonej sytuacji faktycznej, lecz muszą być dostosowane do aktualnie występujących warunków. Dodać przy tym można, że standardy ostrożności muszą być budowane w oparciu o zachowania typowe dla rozważnego obywatela, tzn. takiej osoby, która dysponuje właściwymi do wykonania danej czynności kwalifikacjami oraz charakteryzuje się postawą należytego wykonania swoich obowiązków (wyrok SA w Szczecinie z dnia 3 września 2020, I ACa 332/20). Czynność sprawcza, stanowiąca znamię czynu z art. 177 § 1 i 2 kk jest dwuczłonowa. Pierwszy człon polega na naruszeniu zasad bezpieczeństwa w ruchu, zaś drugi na spowodowaniu skutków (postanowienie SN z dnia 26 lipca 2016 r., II KK 203/16). Istotą każdego wypadku komunikacyjnego (znamionami statuującymi ten typ przestępstwa) jest naruszenie chociażby nieumyślnie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, a nie śmierć osób biorących w tym zdarzeniu udział. Jednakże spowodowanie skutków w postaci uszkodzeń ciała, czy nawet śmierci stanowi nieumyślne następstwo chociażby nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa. Dlatego też wytknąć Sądowi I instancji należy wpisanie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia (pkt 3.1) przy omawianiu podstawy prawnej, że „Oskarżony K. K. (1) działał umyślnie w zamiarze bezpośrednim”. Taki zapis – oczywiście błędny – jeżeli odnosić go do dalszej części tego akapitu do całego czynu oskarżonego, należy wyeliminować. Umyślnością bowiem objęte było zachowanie oskarżonego polegające na naruszeniu zasad ruchu drogowego w szczególności zaś świadome przekroczenie dozwolonej prędkości. W przypadku przestępstw nieumyślnych, a takimi są czyny stypizowane jako przestępstwa z art. 177 kk nie może być mowy o działaniu umyślnie i jeszcze z konkretyzacją – jak uczynił to błędnie Sąd Rejonowy – zamiaru bezpośredniego. Zważywszy jednak na wcześniejszą treść uzasadnienia ten lapsus w końcowej jego części nie ma wpływu na treść zaskarżonego wyroku.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 12 marca 2025 r. (sygn. akt X K 357/23), którym Sąd uznał oskarżonego K. K. (1) za winnego popełnienia czynu z art. 177 § 2 kk i art. 177 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk, polegającego na tym, że oskarżony w dniu w dniu 29 lipca 2022 r. w miejscowości N., woj. (...) na drodze powiatowej nr (...). kierując samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że w wyniku poruszania się z prędkością nadmierną do istniejących warunków drogowych, co najmniej 101 km/h przy administracyjnym ograniczeniu prędkości do 50 km/h, błędnej techniki jazdy podczas pokonywania łuku drogowego polegającej na niewłaściwym wykonywaniu manewrów skrętu kierownicą, utracił panowanie nad kierowanym przez siebie pojazdem, w wyniku czego zjechał na przeciwległy pas ruchu, doprowadzając do zderzenia z prawidłowo jadącymi z kierunku przeciwnego motocyklami marki H. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez K. B. oraz K. (...) D. o nr rej. (...) kierowanym przez D. B., skutkiem czego nieumyślnie spowodował u K. B. obrażenia ciała w postaci rozległych ran. otarć naskórka i podbiegnięć krwawych głowy, tułowia i kończyn, złamania wieloodłamowego kości czaszki i twarzoczaszki, rozległego stłuczenia i rozerwania mózgu i pnia mózgu, rozerwania kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, rozerwania mostka, stawu mostkowo-obojczykowego lewego, przestrzeni międzyżebrowych i żeber strony lewej z otwarciem jamy klatki piersiowej, wieloodłamowego złamania obojczyka i łopatki lewej z rozerwaniem stawu barkowego i prawie całkowitą amputacją kończyny górnej lewej, stłuczenia obustronnego płuc, rozerwania aorty piersiowej, krwotoku do jam opłucnowych, pęknięcia wnęki śledziony, rozległego wieloodłamowego złamania kości kończyny górnej i dolnej lewej oraz miednicy skutkujące jej zgonem na miejscu zdarzenia oraz u D. B. obrażenia ciała w postaci wieloodłamowego złamania kości ramiennej prawej, wieloodłamowego złamania kości czworobocznej większej nadgarstka lewego, złamania kości czworobocznej mniejszej lewej, złamania V kości śródręcza lewego, złamania trzonu 1 kości śródstopia prawego, które to obrażenia doprowadziły do naruszenia czynności narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni. Za tak przypisany występek na podstawie art. 177 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 4 § 1 kk Sąd wymierzył oskarżonemu karę 7 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczył na podstawie art. 63 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 12 sierpnia 2022 r. godzina 11:05 do dnia 7 lutego 2023 r. godzina 16:15. Jednocześnie na podstawie art. 42 § 1 kk i art. 4 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 15 lat, na poczet którego na podstawie art. 63 § 4 kk i art. 4 § 1 kk zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 29 lipca 2022 r. Tym samym wyrokiem Sąd Rejonowy na podstawie art. 46 § 2 kk i art. 4 § 1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych nawiązki:



na rzecz E. B. w kwocie 10.000 zł,



P. B. w kwocie 10.000 zł,



D. B. w kwocie 25.000 zł.

Sąd Okręgowy zaaprobował rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu, w tym:



zasądzenie na podstawie art. 627 kpk od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych P. B., E. B. i D. B. kwoty po 3.075 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem i występowaniem pełnomocnika,



zasądzenie na podstawie art. 627 kpk od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 15.000 zł tytułem częściowego ponoszenia kosztów sądowych, zaś w pozostałym zakresie zwolnienie na podstawie art. 624 § 1 kpk od ich ponoszenia i obciążenie nimi Skarbu Państwa.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że nie było żadnych merytorycznych czy formalnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w kierunkach postulowanych przez Skarżącego, ani też powodów nakazujących uchylenie zaskarżonego wyroku w całości. Sąd Rejonowy wykorzystał w toku rozprawy istniejące możliwości weryfikacji tez aktu oskarżenia i twierdzeń oskarżonego, a zwłaszcza jego obrońcy, w granicach niezbędnych dla ustalenia faktów istotnych dla wydanego rozstrzygnięcia. Wobec dokonania przez Sąd Rejonowy stanowczych ustaleń faktycznych, oparcia ich na kompletnym materiale dowodowym, poddanym prawidłowej ocenie z zachowaniem dyspozycji art. 7 kpk, wyprowadzeniu stąd słusznych wniosków co do ustalonych okoliczności mających istotne znaczenie dla przedmiotu rozstrzyganej sprawy, brak jest podstaw do kwestionowania zasadności i poprawności zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy oparł orzeczenie na prawidłowo zgromadzonym materiale dowodowym w toku poprawnie przeprowadzonego postępowania sądowego. Wobec niezasadności podniesionych zarzutów apelacji, a dokonania przez Sąd Rejonowy stanowczych ustaleń faktycznych, oparcia się na kompletnym materiale dowodowym, poddanym prawidłowej ocenie z zachowaniem dyspozycji art. 7 kpk, wyprowadzeniu stąd słusznych wniosków co do ustalonych okoliczności faktycznych i prawnych mających istotne znaczenie dla przedmiotu rozstrzyganej sprawy, brak jest podstaw do kwestionowania zasadności i poprawności wyciągniętych wniosków stanowiących podstawę faktyczną i dowodową zaskarżonego wyroku w zakresie przypisania oskarżonemu zarzuconego czynu, a także dokonanej oceny w kierunku stopnia społecznej szkodliwości i zawinienia przypisanego oskarżonemu występku, co przy uwzględnieniu właściwości i warunków osobistych oskarżonego znalazło odzwierciedlenie w rodzaju i wymiarze orzeczonej kary, jak również orzeczonych środków w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i nawiązek na rzecz pokrzywdzonych. Mając na uwadze powyższej szczegółowo wskazane okoliczności, w szczególności zaś niezasadność zarzutów podniesionych przez Skarżącego i nie dopatrując się przesłanek z art. 439 § 1 kpk oraz z art. 440 kpk, Sąd odwoławczy, na podstawie art. 437 kpk, art. 449 kpk i art. 456 kpk zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wobec nieuwzględnienia wniesionej na rzecz oskarżonego K. K. (1) apelacji koszty procesu za postępowanie odwoławcze, zgodnie z art. 627 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, co do zasady obciążają oskarżonego. Na podstawie art. 627 kpk i art. 616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art. 634 kpk podmiotom występującym w postępowaniu odwoławczym w charakterze oskarżycieli posiłkowych przysługuje zwrot uzasadnionych wydatków, jakie ponieśli w związku z udziałem ich pełnomocnika w tym postępowaniu. Stąd też Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego K. K. (1) na rzecz oskarżycieli posiłkowych E. B., P. B. i D. B. kwoty po 840 zł tytułem poniesionych przez nich uzasadnionych wydatków. Wobec niewskazania ich wysokości zostały one zasądzone w kwotach, których wysokość podyktowana jest § 17 ust. 2 pkt 4 za udział adwokata przed sądem okręgowym jako sądem II instancji. Wykładane przez strony, zgodnie z art. 620 kpk, wydatki związane z ustanowieniem reprezentujących ich w toku postępowania odpowiednio obrońcę i pełnomocnika nie wchodzą w skład kosztów sądowych (art. 616 § 1 kpk), od poniesienia których Sąd może zwolnić, a zatem w tej części koszty procesu obciążają oskarżonego K. K. (1).

Podzielając jednak prawidłowe ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy odnośnie do sytuacji materialnej i rodzinnej oskarżonego w zakresie możliwości ponoszenia przez niego kosztów sądowych bez uszczerbku dla jego koniecznego utrzymania, Sąd Okręgowy także skorzystał z dyspozycji art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych i zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO Mariusz Sztorc SSO Grażyna Artymiak SSO Wioletta Zawora

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońcy oskarżonego K. K. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 12 marca 2025 r. (sygn. akt X K 357/23)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana