Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy w Sanoku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Aldona Helińska  Hanus

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2025 r. w Sanoku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa : Z. S.

przeciwko : T. (...)Spółce jawnej z siedzibą w S.

o odprawę rentową

I.  zasądza od pozwanej T. (...) Spółki jawnej z siedzibą w S. na rzecz powoda Z. S. kwotę 3.490,00 zł (trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3.12.2024 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa,

IV.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Aldona Helińska  Hanus

Sygn. akt IV P 319/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 maja 2025 r.

Powód Z. S. wystąpił w dniu 11.12.2024 r. do Sądu Rejonowego w Sanoku z powództwem przeciwko T. (...)Spółce jawnej z siedzibą w S. domagając się zasądzenia na jego rzecz kwoty 3.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12.07.2023 r. do dnia zapłaty tytułem odprawy rentowej oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (w razie jego ustanowienia) według norm przepisanych.

Powód wskazywał, że był zatrudniony u strony pozwanej na czas nieokreślony od 1.02.2007 r., przy czym z dniem 12.07.2023 r. rozwiązała ona z nim stosunek pracy. Powód podał, że z dniem 4.10.2023 r. nabył prawo do renty. Korzystając z tego uprawnienia złożył wniosek o przyznanie świadczenia rentowego i decyzją z dnia 9.10.2023 r. świadczenie to zostało mu przyznane. Jako podstawę swojego żądania powód wskazywał treść art. 92 ¹ § 1 k.p. (k. 3-11)

Pozwana spółka wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Wskazała ona, że wysokość wynagrodzenia brutto powoda obliczona jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2023 r. wyniosła kwotę 3.490 zł.

Strona pozwana potwierdziła, że łączyła go z powodem umowa o pracę na czas nieokreślony zawarta w dniu 1.02.2007 r. Przyznała też, że w dniu 10.07.2023 r. złożyła powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę ze skutkiem na dzień 12.07.2023 r. w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit b oraz że oświadczenie to nie miało żadnego związku z uprawnieniami rentowymi powoda. Wskazywała także strona pozwana, że prawo do renty powód nabył dopiero w dniu 4.10.2023 r., tj. po blisko 3 miesiącach od rozwiązania z nim umowy o pracę. Jej zdaniem nie może być mowy o tym, że miał miejsce związek pomiędzy rozwiązaniem z powodem stosunku pracy a jego przejściem na rentę. (k. 32-33)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Z. S. był zatrudniony u strony pozwanej na czas nieokreślony od dnia 1.02.2007 r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracował także u strony pozwanej jako magazynier.

(okoliczności bezsporne a także dowód: umowa o pracę z 1.02.2007 r. – k. 2 części B akt osobowych powoda)

W trakcie zatrudnienia w 2017 r. u powoda pojawiły się problemy zdrowotne związane z kręgosłupem. W związku z tymi problemami przebywał on w sanatorium. Do pracy powrócił w marcu wyżej wskazanego roku. W okresie od 21.08.2017 r. do 29.08.2017 r. powód był hospitalizowany w (...) Szpitalu w S. w związku z doznanym udarem niedokrwiennym lewej półkuli móżdżku. Już wówczas powód cierpiał na nadciśnienie tętnicze, miażdżycę tętnic mózgowych, szyjnych i kręgowych a także hipercholesterolemię. Ze szpitala został wypisany z zaleceniem kontroli w Poradni (...) a także zaleceniami okresowej kontroli glikemii na czczo oraz kontroli enzymów wątrobowych i CK w ramach POZ. Wypisano mu też receptę na lekarstwa. Po wyjściu ze szpitala powód przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym. Został też skierowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do sanatorium. Ponownie do szpitala powód trafił w dniu 6.10.2017 r. z powodu nagłych, połowicznych, prawostronnych zaburzeń widzenia, mroczków w polu widzenia, zawrotów głowy i utraty przytomności. W szpitalu tym przebywał do 11.10.2017 r. Wypisany został z zaleceniami kontroli w Poradni Neurologicznej, kardiologicznej oraz zażywaniem przepisanych leków. Kontynuacja diagnostyki przyczyny udaru miała miejsce w dniach 7.12.2017 – 8.12.2017 r. w (...) Szpitalu w S. skąd wypisano go do dalszego leczenia w warunkach ambulatoryjnych. Do pracy powód powrócił w 2018 r. Pracował nieprzerwanie do 2021 r. Wówczas to został skierowany znów do sanatorium. Leczył się u różnych lekarzy. W dniu 7.06.2022 r. przeszedł całkowitą pierwotną rekonstrukcję stawu biodrowego prawego w Szpitalu (...) w B. (...) Ośrodku (...). Po tym zabiegu powód przebywał na zwolnieniu chorobowym. W związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy, decyzją z dnia 10.02.2023 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał mu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres od dnia 10.03.2023 r. do dnia 7.07.2023 r. Lekarz orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu z dnia 7.02.2023 r. wskazał, że świadczenie rehabilitacyjne pozostaje w związku ze stanem narządu ruchu. W dniu 1.06.2023 r. powód wystąpił z ponownym wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. Orzeczeniem z dnia 27.06.2023 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził u niego naruszenie funkcji organizmu powodowane przewlekłą zwyrodnieniową niedomogą narządu ruchu, po zastosowanym leczeniu operacyjnym stawu biodrowego. Na podstawie tego orzeczenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 30.06.2023 r. przyznał powodowi to świadczenie rehabilitacyjne okres od dnia 8.07.2023 r. do dnia 4.11.2023 r.

(dowody: kopia karty informacyjnej SPZOZ Szpitala w S. z 29.08.2017 r. – k. 46-47; kopia karty informacyjnej SPZOZ Szpitala w S. z 11.10.2017 r. – k. 54-55; kopia karty informacyjnej SPZOZ Szpitala w S. z 8.12.2017 r. – k. 48-48v.; kopia karty informacyjnej z leczenia szpitalnego Szpitala (...) w B. (...) Ośrodka (...) – k.49-50; kopia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 10.02.2023 r. – k. 64-64v.; kopia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 27.06.2023 r. – k. 59-59v.; kopia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 30.06.2023 r. – k. 65-66; zeznania powoda – protokół elektroniczny z 6.05.2025 r., minuty 00:07:27 –01:16:20; przesłuchanie w imieniu pozwanej D. R. – protokół elektroniczny z 6.05.2025 r., minuty 00:16:29-00:32:30)

Pismem z dnia 10.07.2023 r. strona pozwana oświadczyła powodowi, iż z dniem 12.07.2023 r. rozwiązuje z nim umowę o pracę zawartą w dniu 1.02.2007 r. bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu chorobowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące (art. 30 § 1 pkt 3 w zw. z art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p.). Powód nie złożył odwołania od w/w oświadczenia pracodawcy do sądu pracy.

(dowody: pismo pozwanej spółki z 10.07.2023 r. – k. 13)

We wrześniu 2023 r. u powoda wykonano badanie MR kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego w obrazach T1, T2, stir/sag./ T2/ax./.

(dowód: kopia wyniku badania MR z 13.09.2023 r. – k. 63)

Orzeczeniem z dnia 9.11.2023 r. lekarz orzecznik ZUS uznał powoda za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 30.11.2024 r. Jako datę powstania tej niezdolności wskazał on dzień 4.10.2023 r. Orzeczona częściowa niezdolność do pracy pozostawała w związku ze stanem narządu ruchu. Następnie decyzją z dnia 29.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał powodowi rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 5.11.2023 r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, do dnia 30.11.2024 r. Decyzją z dnia 19.11.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił powodowi prawo do renty na dalszy okres od dnia 1.12.2024 r. do dnia 31.10.2025 r.

(dowody: kopia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 9.11.2023 r. – k. 57; kopia decyzji ZUS z 29.11.2023 r. o przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy – k. 18; orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 10.10.2024 r. – k. 56; kopia decyzji ZUS z 19.11.2024 r. o ustaleniu prawa do renty na dalszy okres – k. 19)

Pismem z dnia 7.11.2024 r. powód zwrócił się do strony pozwanej z wnioskiem o zapłatę na jego rzecz kwoty 3.500 zł tytułem odprawy rentowej wraz z należnymi odsetkami za okres od rozwiązania umowy o pracę do dnia zapłaty. Przesyłka listowa zawierająca przedmiotowe pismo powróciła do powoda jako niepodjęta w terminie. Powtórnie awizowana była w dniu 18.11.2024 r.

(dowody: pismo powoda z 7.11.2024 r. – k. 20; kopia dowodu nadania z 7.11.2024 r. – k. 17; koperta opatrzona dowodem nadania i zwrotu – k. 12)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane dowody, które uznał za wiarygodne albowiem nie było podstaw do tego aby je kwestionować w jakimkolwiek zakresie, tym bardziej że żadna ze stron również nie podważała ich prawdziwości. Powód przedłożył szereg kserokopii dokumentów dotyczących jego stanu zdrowia, zastosowanych wobec niego procedur medycznych, a także odnoszących się do oceny stanu jego zdrowia przez organ z zakresu ubezpieczeń społecznych, jak również dotyczących przyznawanych mu świadczeń, które to kserokopie nie były kwestionowane przez stronę pozwaną w toku postępowania. Pozwany przyznał też w toku przesłuchania, że powód faktycznie pozostawał w leczeniu, korzystał ze świadczeń chorobowych i przebywał w sanatorium, co świadczy o tym, iż miał on pełną świadomość co do stanu zdrowia powoda w okresie jego zatrudnienia. Zeznania powoda pozostają spójne z przedłożonymi przez niego kopiami dokumentów oraz uzupełniają fakty z nich wynikające. W świetle powyższego Sąd nie znalazł podstaw do tego by podawać w wątpliwość wiarygodność powoda w jakimkolwiek zakresie.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym było w sprawie, że stosunek pracy ustał z dniem 12.07.2023 r. w oparciu o oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 30 § 1 pkt 3 w zw. z art. 53 § 1 pkt 1 lit b k.p., tj. w związku z niezdolnością do pracy powoda trwającą dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące. Do tego dnia powód pozostawał w stosunku pracy, przebywając na świadczeniu rehabilitacyjnym. Faktem bezspornym jest, że po rozwiązaniu umowy o pracę powód nie podjął innego zatrudnienia. Nadal przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym aż do dnia 4.11.2023 r. Nie było również sporne to, że powód w dniu 9.11.2023 r. został uznany za częściowo niezdolnego do pracy. Poza sporem pozostaje też, że od dnia 5.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał mu rentę z tego tytułu.

Stosownie do art. 92 ¹ § 1 k.p., pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Prawo do odprawy emerytalnej przysługuje pracownikowi albo na podstawie przepisów ogólnych, powszechnie obowiązujących (art. 92 ¹ k.p.) albo na podstawie przepisów szczególnych (np. ustaw regulujących odrębnie, poza Kodeksem pracy, stosunki zatrudnienia poszczególnych kategorii pracowników, czyli tzw. pragmatyk), albo na podstawie postanowień zawartych w tzw. autonomicznych źródłach prawa pracy (np. w układach zbiorowych pracy). Ma to znaczenie o tyle, że w art. 92 ¹ § 1 k.p. został ustalony minimalny standard uprawnień płacowych pracownika z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Przewidziana w tym przepisie odprawa emerytalna lub rentowa jest świadczeniem powszechnym, ustawowo gwarantowanym, a jej wysokość odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu za pracę pracownika i jest niezależna od posiadanego przez uprawnionego stażu zatrudnienia. Jest to świadczenie, które każdy pracownik powinien otrzymać raz w życiu, gdy traci swój status pracowniczy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę.

Zaznaczyć należy, że prawo do odprawy nie jest uzależnione od sposobu rozwiązania umowy o pracę ani od tego, która ze stron dokonuje jej rozwiązania. Nie zależy też od charakteru umowy (na czas określony czy na czas nieokreślony) ani od czasu trwania umowy terminowej. Zwrócić trzeba ponadto uwagę, że pracownik może dokonać wypowiedzenia umowy w każdym czasie (z zastrzeżeniem postanowień art. 33 k.p.), nawet w okresie pobierania zasiłku chorobowego, nie podając przyczyny swojej decyzji. Także pracodawca może po wyczerpaniu przez pracownika okresu zasiłkowego rozwiązać z nim umowę o pracę, bez wyczekiwania na wydanie przez organ rentowy formalnej decyzji o przyznaniu pracownikowi świadczenia.

Nabycie prawa do odprawy pieniężnej zależy od powstania następujących okoliczności: spełnienia przez pracownika warunków uprawniających do renty lub emerytury, ustania stosunku pracy, zmiany statusu prawnego pracownika z pracownika na osobę pobierającą określone świadczenie oraz związku między ustaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę lub emeryturę. Z punktu widzenia przedmiotowej sprawy istotne znaczenie ma ostatnia z wymienionych przesłanek, tj. „związek” między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę.

W orzecznictwie przyjmuje się, że odprawa przysługuje pracownikowi w związku z nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, a nie pracownikowi, który nabył już prawo do tych świadczeń lub też w chwili nabycia tego prawa. Oznacza to, że ustawodawca zakłada, iż odprawa przysługuje także po rozwiązaniu stosunku pracy, a więc tym samym osobom, które pracownikami już nie są. Ponadto powstanie prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej nie musi mieć miejsca bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy, byleby między tym rozwiązaniem a powstaniem prawa do tych świadczeń zachodził „związek”. Może być to związek przyczynowy i czasowy, ale wystarczy także związek funkcjonalny, gdyż w przeciwnym razie ustawodawca posłużyłby się bardziej restryktywną z punktu widzenia interesów pracowników formułą prawną, wymagającą np. by rozwiązanie stosunku pracy następowała „z powodu” (z przyczyny) nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, bądź też z powodu podjęcia przez strony (stronę) stosunku pracy działań zmierzających do uzyskania przez pracownika emerytury lub renty inwalidzkiej i uzyskania przez niego takiego świadczenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1993 r., sygn. akt I PRN 111/93, OSNCP 1994 nr 12, poz. 243). W uchwale z dnia 4 czerwca 1991 r., sygn. akt I PZP 17/91 (LEX nr 38851), w sprawie o odprawę przewidzianą w art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214 ze zm.), Sąd Najwyższy uznał, iż ze zwrotu „przechodzącemu na rentę inwalidzką lub emeryturę” nie wynika, że w każdym wypadku powodem rozwiązania stosunku pracy musi być zamiar uzyskania jednego z tych świadczeń. Wystarczy bowiem, że występuje określone następstwo w czasie miedzy rozwiązaniem stosunku pracy a uzyskaniem renty inwalidzkiej lub emerytury, tym bardziej że z reguły uzyskanie prawa do renty, zwykle poprzedzone długotrwałą chorobą, nie zbiega się w czasie z datą ustania zatrudnienia. W konkluzji Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że pracownik, który po upływie okresu zasiłkowego, trwającego nieprzerwanie w czasie stosunku pracy i po jego zakończeniu, uzyskuje rentę inwalidzką, powinien być traktowany jako przechodzący na rentę inwalidzką bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia, gdyż między ustaniem stosunku pracy a uzyskaniem renty nie nastąpiło żadne zdarzenie, które by tę bezpośredniość przerwało.

W ocenie Sądu powód spełnił przesłanki do nabycia odprawy rentowej. Nie pozbawia go tej odprawy fakt, że renta z tytułu niezdolności do pracy została mu przyznana dopiero od dnia 5.11.2023 r., tj. od dnia zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Powód został poddany operacji biodra w dniu 7.06.2022 r. Operacja miała miejsce w czasie, kiedy jego stosunek pracy trwał. W związku z tą operacją powód przebywał na zwolnieniu lekarskim, po czym przeszedł na rentę po wyczerpaniu okresu zasiłkowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Fakt, że orzeczenie o rencie zostało wydane po rozwiązaniu umowy o pracę, nie ma zdaniem Sądu znaczenia i nie niweczy związku pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy, a przejściem na rentę. Jak wynika z załączonych kopii dokumentów, ustalając prawo powoda do renty, niezdolność powoda do pracy powstała w październiku 2023 r. a więc w okresie gdy ustał stosunek pracy. Ustalenie prawa do renty zostało niejako odsunięte w czasie, z uwagi na korzystanie ze świadczenia rehabilitacyjnego. Zważyć należy, że w orzeczeniu lekarskim stanowiącym podstawę decyzji organu rentowego znalazła się adnotacja, iż częściowa niezdolność do pracy powoda pozostaje w związku ze stanem narządu ruchu. Tym samym w ocenie Sądu, istniał związek pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem przez powoda uprawnień do renty. Upośledzenie funkcji organizmu powoda spowodowane było – jak wskazał lekarz orzecznik w swoim orzeczeniu z dnia 9.11.2023 r. – przewlekłą niedomogą narządu ruchu na podłożu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawu biodrowego prawego. Niewątpliwie schorzenia te zaistniały u powoda w trakcie jego zatrudnienia, albowiem świadczą o tym przedłożone przez niego niekwestionowane kserokopie dokumentów dotyczące diagnostyki i leczenia. Treść tych dowodów wskazuje też jasno, że z powodu wystąpienia tych schorzeń powód faktycznie był leczony, przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym, pozwany rozwiązał z nim stosunek pracy a następnie powód otrzymał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W tym stanie rzeczy, na podstawie wskazanych przepisów, zasądzono na rzecz powoda kwotę 3.490,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3.12.2024 r. do dnia zapłaty tytułem odprawy, o czym Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik (pracodawca) opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (odprawa rentowa), wierzyciel (powód jako pracownik) może żądać odsetek za opóźnienie, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Roszczenie powoda o odprawę stało się wymagalne w przedmiotowej sprawie z dniem, w którym zwrócił się on do pozwanego pracodawcy o jego wypłatę. Pismo zawierające przedmiotowe żądanie powód skierował do pozwanego w dniu 7.11.2024 r. Faktem jest, że przesyłka polecona zawierająca wskazane pismo, zaadresowana na właściwy adres strony pozwanej, powróciła do powoda w wyniku niepodjęcia jej w terminie. Powtórne awizo dotyczące tej przesyłki zostało pozostawione u pozwanego w dniu 18.11.2024 r. (adnotacja na kopercie – k. 12). Pozwany miał czas na odbiór przesyłki do dnia 25.11.2024 r. W świetle art. 61 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. ostatni dzień odbioru należy traktować jako dzień, w którym żądanie powoda powinno trafić do wiadomości pozwanego oraz z treścią którego pozwany mógł się ostatecznie realnie zapoznać.

W związku z powyższym roszczenie powoda co do odsetek od dnia 12.07.2023 r. do dnia 2.12.2024 r. należało oddalić, o czym Sąd orzekł jak w punkcie II wyroku.

W tym samym punkcie wyroku Sąd również oddalił częściowo roszczenie główne powoda, gdyż żądana przez niego kwota odprawy została zawyżona o kwotę 10,00 zł. Powód żądał bowiem zapłaty kwoty 3.500 zł, natomiast wysokość jego wynagrodzenia brutto obliczona jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2023 r. wynosiła kwotę 3.490 zł (dane od pracodawcy – k. 32).

W niniejszej sprawie Sąd postanowił obciążyć Skarb Państwa nieuiszczonymi kosztami sądowymi, o czym orzekł w punkcie III wyroku.

Na podstawie art. 477 ² § 1 k.p. w punkcie IV wyroku Sąd nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Aldona Helińska – Hanus