Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Jaśle I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Dorota Myśliwiec

Protokolant: st. sekr. sądowy Stanisława Synowiec

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. w Jaśle

przy udziale –

na rozprawie

sprawy z wniosku A. S. zam. (...)-(...) T., G. 112; W. S. zam. (...)-(...) T., G. 112

z udziałem (...) S.A. w W.

o ustanowienie służebności przesyłu

p o s t a n a w i a:

I.oddalić wniosek;

II.zasądzić od uczestnika (...) S.A. w W. na rzecz wnioskodawców A. S. i W. S. solidarnie kwotę 2.165,16 zł (dwa tysiące sto sześćdziesiąt pięć złotych 16/100), tytułem zwrotu wydatków związanych z kosztami opinii biegłego geodety;

III.nakazać, aby Skarb Państwa – (...)wJ.zwrócił wnioskodawcom A. S. i W. S. solidarnie kwotę 160,10 zł (sto sześćdziesiąt złotych 10/100), tytułem nadpłaconej opłaty sądowej od wniosku i nadpłaconej zaliczki na koszty biegłych;

IV.pozostałe koszty postępowania w tym koszty zastępstwa procesowego strony ponoszą w granicach własnych wydatków.

Sygn. akt I Ns 652/12

Uzasadnienie postanowienia z dnia 2 czerwca 2016 r.

Wnioskiem z dnia 3 lipca 2012 r. wnioskodawcy A. i W. S. domagali się ustanowienia na nieruchomości – działce ewidencyjnej nr (...), położonej w J., dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...), służebności przesyłu na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – gazociągu, zlokalizowanego na w.w. działce – polegającej na prawie utrzymywania tego gazociągu, jego konserwacji i naprawy. Jednocześnie wnosili o zasądzenie od uczestnika (...) S.A. Oddział w T. kwoty 69.120 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie w.w. służebności.

W uzasadnieniu powyższego żądania wskazali, że są właścicielami opisanej we wniosku nieruchomości, na której zlokalizowany jest gazociąg należący do uczestnika. Uczestnik nie posiada żadnego tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością wnioskodawców w zakresie posadowionego urządzenia przesyłowego, a jednocześnie nie wyraża chęci pozasądowego uregulowania kwestii korzystania z tego urządzenia. Zakres służebności – wg wyliczeń wnioskodawców - powinien objąć obszar o pow. 1080 m ², tj. powierzchnię zajętą przez sam gazociąg oraz strefę ochronną. Wysokość żądanego wynagrodzenia wnioskodawcy uzasadniali różnicą pomiędzy wartością ich działki bez obciążenia służebnością (z możliwością jej zabudowy), a wartością, jaką przedstawiać będzie jako grunt rolny, wyłączony od zabudowy. Argumentowali, że ewentualne nabycie służebności w drodze zasiedzenia jest w przypadku uczestnika wykluczone ze względu na niespełnienie przesłanki w zakresie upływu wymaganego ustawowo czasu posiadania.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik (...) S.A. Oddział w T. wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych. Uczestnik przyznał, że przez działkę wnioskodawców przebiega, stanowiący jego własność, gazociąg (...) W. – W.. Uczestnik wskazał jednak, że urządzenie zostało wybudowane legalnie, w oparciu o decyzję (...)w K. nr (...) o ustaleniu lokalizacji inwestycji oraz decyzję o pozwoleniu na budowę z dnia (...) Podstawą wydania decyzji była zgoda poprzednika prawnego wnioskodawców na wejście w teren z budową gazociągu – pani W. L.. Zdaniem uczestnika, zgoda ówczesnego właściciela nieruchomości stanowi tytuł prawny do stałego korzystania przez przedsiębiorcę przesyłowego do korzystania z nieruchomości w zakresie istniejącego na niej urządzenia. Jednocześnie uczestnik zakwestionował wysokość żądanego wynagrodzenia.

W toku niniejszej sprawy, przed Sądem Rejonowym w J. toczyło się równolegle postępowanie z wniosku (...) S.A. Oddział w T. z udziałem A. i W. S. ( sygn. akt I Ns 761/13) o zasiedzenie służebności przesyłu o takiej samej treści, jakiej domagali się wnioskodawcy w niniejszym postępowaniu. Ze względu na prejudycjalne znaczenie rozstrzygnięcia w przedmiocie zasiedzenia, postępowanie niniejsze zostało zawieszone do czasu rozstrzygnięcia sprawy I Ns 761/13.

Ostatecznie, postanowieniem Sądu Rejonowego w J. z dnia 25 marca 2014 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt I Ns 761/13, Sąd stwierdził, że (...) S.A. w W. nabył przez zasiedzenie z dniem 24 grudnia 2011 r. służebność przesyłu linii gazociągu wysokoprężnego (...), biegnącej po nieruchomości, położonej w J. (...) – W., składającej się z działki o nr (...), objętej księga wieczystą nr(...), szlakiem oznaczonym na szkicu sytuacyjnym, sporządzonym przez biegłego geodetę P. M. z dnia 16 maja 2013 r. ( L.ks. rob. (...) – wariant II) – karta 90 akt sprawy Sądu Rejonowego wJ.I Ns 652/12, linią ciągłą koloru żółtego, oznaczoną literami AB w zakresie niezbędnym do eksploatacji gazociągu, w szczególności wykonywania czynności i robót w celu przebudowy, modernizacji, wymiany, naprawy, konserwacji, kontroli, remontu i utrzymania w ramach strefy eksploatacyjnej oznaczonej na w.w. szkicu sytuacyjnym liniami przerywanymi koloru zielonego. Postanowienie powyższe jest prawomocne ( dowód: postanowienie SR w J. w sprawie I Ns 761/13).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość – działka ewidencyjna nr (...), położona w J., dla której prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w J. księga wieczysta o nr (...), stanowi własność A. i W. S. na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej ( dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) – k. 10-18).

Działka wnioskodawców stanowi grunt rolny IV klasy o powierzchni 0,3696 ha. W jej obrębie znajduje się gazociąg wysokiego ciśnienia (...), przebiega również linia telefoniczna oraz linia elektryczna średniego napięcia. Linia gazociągowa (...)została wybudowana w latach 80-90 XX w. w oparciu o decyzje (...)w K. Nr (...)z dnia (...). o ustaleniu lokalizacji inwestycji oraz z dnia (...)o pozwoleniu na budowę inwestycji obejmującej budowę gazociągu (...) K. – W. ( dowód: kserokopia decyzji (...)w K. Nr (...)z dnia (...)o ustaleniu lokalizacji inwestycji znak (...)2- (...) G. J../7/88 – k.5, kserokopia decyzji (...)w K. z dnia (...)znak (...)2- (...) G. J../7/88/89 o pozwoleniu na budowę inwestycji obejmującej budowę gazociągu (...) K. – W. – k.47). W kwietniu 1989 r. ówczesna właścicielka działki o nr (...) W. L. została powiadomiona o czasowym zajęciu terenu celem wykonania remontu gazociągu. W piśmie zawarta jest informacja, z której wynika, że brak sprzeciwu właściciela działki zwalnia zakład z konieczności uzyskiwania zezwolenia na czasowe zajęcie terenu (dowód: pismo (...) wraz z dowodem doręczenia – k. 43,46).

Parametry wnioskowanej służebności, jaka przypada na działkę ewidencyjną (...), przy założeniu parametrów technicznych gazociągu wynoszą: długość odcinka gazociągu 45,2 m, pole powierzchni odległości podstawowej – 1356 m ² . Zgodnie z procedurami (...) S.A. dotyczącymi warunków technicznych eksploatacji sieci przesyłowej pas terenu konieczny dla prawidłowej eksploatacji wynosi 6 m ( po 3 m na stronę od osi gazociągu). W tych warunkach pole powierzchni pasa eksploatacyjnego wynosi 271 m ² ( dowód: protokół oględzin nieruchomości – k. 85-86, opinia biegłego geodety P. M. z dn. 17.05.2013 r. – k. 87-90). Oszacowana wartość jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu przy ustalonej powierzchni 271 m ² oraz strefie oddziaływania wynoszącej 1356 m ² wynosi: 23.404 zł z tytułu obniżenia wartości nieruchomości w strefie oddziaływania urządzenia i kwotę 7.444 zł tytułem wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości w okresie eksploatacji urządzenia (dowód: opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego T. D. z dn. 15.07.2013 r. - k. 107-119).

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o ustanowienie służebności jest bezzasadny i jako taki podlega oddaleniu.

Roszczenie wnioskodawców znajduje swoją podstawę materialnoprawną w treści art. 305 ² § 2 k.c. zgodnie z którym, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu. Służebność przesyłu ustanawiana jest w celu stworzenia przedsiębiorcy korzystającemu z urządzeń, o jakich mowa w art. 49 § 1 k.c. trwałego tytułu do ich posadowienia na cudzych gruntach, co jest warunkiem wykonywania przez niego zadań i uczestniczenia w obrocie gospodarczym. Postanowienie sądu, polegające na ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego w postaci służebności przesyłu za wynagrodzeniem jest orzeczeniem konstytutywnym, tworzącym nowy stosunek prawny.

W sytuacji, gdy ustalenie takiego tytułu do korzystania z urządzeń przesyłowych następuje w drodze orzeczenia sądowego, stwierdzającego nabycie służebności przesyłu przez zasiedzenie, bezprzedmiotowym i niedopuszczalnym staje się ponowne ograniczanie prawa właściciela nieruchomości w takim zakresie korzystania z jego nieruchomości, jaki został uprzednio stwierdzony w związku z nabyciem służebności przez zasiedzenie.

Prawomocne orzeczenie Sądu Rejonowego w J. wydane w sprawie I Ns 761/13, stwierdzające nabycie przez uczestnika (...) S.A. w W. wnioskowanej służebności w drodze zasiedzenia, przekreśla zasadniczą przesłankę procedowania w niniejszej sprawie i celowość prowadzenia dalszego postępowania dowodowego. Rozstrzyga ono ostatecznie o tytule prawnym uczestnika do korzystania z nieruchomości wnioskodawców w zakresie posadowionego na ich działce gazociągu, niwecząc roszczenie wnioskodawców, wynikające z art. 305 ^{( 2)} § 2 k.c.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 305 ² § 2 k.c. w zw. z art. 292 k.c. orzeczono jak w pkt. I postanowienia.

Orzekając w przedmiocie kosztów postępowania sąd w oparciu o treść art. 520 §2 kpc dokonał częściowego rozdzielenia kosztów postępowania. Wprawdzie wniosek w niniejszej sprawie podlega oddaleniu jednakże przesłanki przesądzające o oddaleniu wniosku miały charakter następczy w stosunku do daty złożenia wniosku i wynikały z rozstrzygnięcia zainicjowanej przez uczestnika sprawy o zasiedzenie służebności, której ustanowienia domagali się uczestnicy w niniejszej sprawie. Wniosek o zasiedzenie służebności został złożony przez uczestnika w momencie gdy w niniejszej sprawie przeprowadzona została zasadnicza większość wnioskowanych dowodów w tym opinie biegłych geodety i rzeczoznawcy majątkowego. W sprawie o zasiedzenie I Ns 761/13 do identyfikacji służebności została w pełni wykorzystana wydana w niniejszej sprawie opinia geodezyjna biegłego P. M. i zdaniem sądu koszt tej opinii winien obciążać uczestnika postępowania. W interesie uczestnika i z jego inicjatywy toczyło się postępowanie o zasiedzenie służebności i z punktu widzenia tego postępowanie niezbędną była geodezyjna identyfikacja wnioskowanej do zasiedzenie służebności – w tym celu została wykorzystana opinia złożona do niniejszej sprawy której koszty pokryli w całości wnioskodawcy. W takiej sytuacji zasadnym jest by uczestnik postępowania zwrócił wnioskodawcom poniesione przez nich koszty opinii biegłego geodety. Koszt tej opinii wyniósł 2165,16 zł i taką kwotę sąd zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawców tytułem zwrotu wydatków.

W związku z nadpłaconą opłatą sądową od wniosku oraz nadpłaconą zaliczką na poczet kosztów opinii biegłych sąd na podstawie art. 80 oraz art. 84 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzekł o zwrocie tych środków na rzecz wnioskodawców.

Pozostałymi kosztami postępowania (poniesionymi przez wnioskodawców opłatą od wniosku , kosztem opinii biegłego rzeczoznawcy) w tym kosztami zastępstwa procesowego sąd obciążył strony w granicach poniesionych wydatków.