Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ż., dnia 8 września 2015 r.

Sąd Rejonowy w Żaganiu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:Prezes SR A. S. (1)

Protokolant:sekr. sąd. Patrycja Szymańska

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. w Żaganiu

sprawy

z powództwa małol. H. S. (1) reprezentowanego przez matkę A. S. (2)

przeciwko S. S. (1)

o podwyższenie alimentów z kwoty 500zł miesięcznie do kwoty 1200zł miesięcznie

I.  podwyższa alimenty od pozwanego S. S. (1) na rzecz małoletniej powódki H. S. (1) z kwoty 500,00 zł miesięcznie, zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 19.04.2011 r. w sprawie (...). 477/10 do kwoty 1000,00 zł (jeden tysiąc złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 30.07.2015r., płatnej do dnia 15 - go każdego miesiąca do rąk matki dziecka A. S. (2) jako ustawowej przedstawicielki, z obowiązującymi odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności każdej raty;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  nie obciąża pozwanego kosztami procesu;

IV.  wyrokowi nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC. 308/15

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2015 roku, do Sądu Rejonowego w Żaganiu wpłynął pozew małoletniej powódki H. S. (1), reprezentowanej przez matkę A. S. (2), przeciwko pozwanemu S. S. (1), w którym powódka wniosła o podwyższenie alimentów z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 1.200 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk przedstawicielki ustawowej oraz zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu, przedstawicielka ustawowa podała, że pozwany mimo zasądzonych alimentów nie łoży na córkę, a małoletnia z uwagi na schorzenia jakie posiada została zaliczono do osób niepełnosprawnych i wymaga większych nakładów finansowych na leczenie oraz opiekę, o czym pozwany był informowany. Cały czas jest pod opieką specjalistów, co generuje wysokie koszty jej utrzymania, ponadto rozpoczyna naukę już w IV klasie szkoły podstawowej. Ojciec dziecka nie interesuje się jednak w ogóle potrzebami dziecka, zaniechał też jakichkolwiek kontaktów z córką, w związku z czym został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad małoletnią powódką. Przedstawicielka ustawowa obecnie nie pracuje, gdyż zajmuje się dzieckiem z nowego związku, to jej aktualny mąż utrzymuje całą rodzinę, w tym małoletnią powódkę. Sytuacja pozwanego nie jest natomiast tak zła jak stara się to przedstawić, gdyż prowadzi firmę budowlaną, posiada również liczny majątek, a który ukrywa przed wierzycielami.

W związku z tym, że pozwany nie stawił się na rozprawie w dniu 08 września 2015 r., a przesyłka powróciła z adnotacją jako „nieodebrana w terminie”, Sąd wydał w dniu 08 września 2015 r. wyrok zaoczny, w którym podwyższył alimenty od pozwanego S. S. (1) na rzecz małoletniej powódki H. S. (1) z kwoty 500 zł miesięcznie, zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 19.04.2011 r. w sprawie III RC. 477/10 do kwoty 1.000,00 zł miesięcznie, poczynając od dnia 30.07.2015r., płatnej do dnia 15 - go każdego miesiąca do rąk matki dziecka A. S. (2) jako ustawowej przedstawicielki, z obowiązującymi odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności każdej raty, w pozostałej części powództwo oddalając. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 12 października 2015 r.

W dniu 26 stycznia 2016 r. do tut. Sądu wpłynął sprzeciw pozwanego S. S. (1) od wyroku zaocznego wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego, w którym pozwany wniósł o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości, a także o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego.

W uzasadnieniu sprzeciwu podał, że o wytoczonym powództwie, jak i o wydaniu wyroku zaocznego dowiedział się od komornika, gdyż pod wskazanym w pozwie adresem nie mieszka od wiosny ubiegłego roku, nie miał więc możliwości odbierania sądowej korespondencji, a tym samym - wiedzy o toczącym się postępowaniu. Pozwany wniósł także o oddalenie powództwa, uzasadniając żądanie to pogorszeniem się jego sytuacji finansowej i zdrowotnej, posiadaniem należności wobec różnych wierzycieli, które to okoliczności uniemożliwiają mu płacenie alimentów w zasądzonej wysokości. Nadto, jego zdaniem, małoletnia powódka ma zapewniony byt na wysokim poziomie, na co wskazywała sama matka dziecka.

Postanowieniem z dnia 17 maja 2016 r. Sąd Rejonowy w Żaganiu przyjął sprzeciw pozwanego S. S. (1) od wyroku zaocznego jako złożony w terminie oraz zawiesił rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 08 września 2015 roku w sprawie III RC. 308/15.

Sąd uznał bowiem, iż korespondencja kierowana do pozwanego pod wskazany przez powódkę w pozwie adres tj. Żary, ul. (...), była kierowana nieprawidłowo, albowiem pod wskazanym adresem pozwany nie mieszkał, co wynikało z akt postępowania egzekucyjnego, w których to pozwany wskazał komornikowi jako adres do korespondencji adres w W. ul. II Armii WP 18, stąd na skutek nieprawidłowości w doręczeniu odpisu wyroku zaocznego, termin do jego zaskarżenia określony w art. 344 § 1 kpc w stosunku do pozwanego nie rozpoczął w ogóle biegu. Tym samym jego sprzeciw z dnia 21 stycznia 2016 r. nie mógł być uznany za spóźniony i podlegał rozpoznaniu. Natomiast zawiesił rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 08 września 2015 roku przyjmując, iż doszło do wydania wyroku zaocznego z naruszeniem przepisów o jego dopuszczalności (art. 339-341 kpc), albowiem w świetle powyższych ustaleń, nie można uznać, iż wezwanie na termin rozprawy wraz z odpisem pozwu zostało prawidłowo doręczone pozwanemu, a tym samym brak było podstaw do wydania wyroku zaocznego.

Na rozprawie w dniu 18 sierpnia 2016 r. pozwany podtrzymał sprzeciw od wyroku zaocznego, podając, że nie jest w stanie płacić alimentów w wyższej kwocie, gdyż nie pracuje od czasu wypadku jakiemu uległ w grudniu 2015 r., oczekuje obecnie na przyznanie renty chorobowej, a dopiero w październiku b.r. nabywa prawa do emerytury. W dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą w branży budowlanej - tylko okresowo ją zawiesił - nie zatrudnia jednak żadnych pracowników, a w ostatnim okresie nie wykonywał żadnych zleceń i nie uzyskał żadnych dochodów, pozostając na utrzymaniu partnerki. Posiada nieruchomości, zajęte przez komornika, ale chce je sprzedać. Nie dokonał jeszcze wyrównania udziałów w majątku wspólnym na rzecz żony, a przeciwko niemu prowadzonych jest kilka postępowań egzekucyjnych. Jednocześnie pozwany przyznał, że brał udział w przetargach, ale podał, że żadnego nie wygrał.

Powódka przedłożyła oświadczenie oraz dokumentację, w tym zdjęcia, na okoliczność stanu zabudowań należących do pozwanego, w tym budynku po rodzicach, który rzekomo miał spłonąć, jak również samochodów należących do pozwanego, rusztowania należącego do pozwanego, a także dokumentację o wyborze oferty pozwanego w przetargu. Pozwany po zapoznaniu się z dokumentacją, oświadczył, iż jej nie kwestionuje. Jedynie zaprzeczył, aby rusztowanie i samochody należy do niego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Pozwany S. S. (1) jest ojcem małoletniej powódki H. S. (1) (poprzednio S.), ur. (...), którą uznał przez kierownikiem USC w S..

Okoliczność bezsporna

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2011 r. , w sprawie III RC. 477/10, po rozpoznaniu sprzeciwu pozwanego od wyroku zaocznego z dnia 13.10.2010 r., Sąd Rejonowy w Żaganiu uchylił w całości wyrok zaoczny i zasądził od pozwanego S. S. (1) na rzecz małoletniej powódki H. S. (2) (obecnie S.) tytułem alimentów kwotę 500,00 zł (pięćset złotych) miesięcznie, płatną do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki A. S. (3) (obecnie S.), do 15-go dnia każdego miesiąca, poczynając od dnia 13.09.2010 roku, z obowiązującymi odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, w pozostałej części powództwo oddalając.

Małoletnia powódka mieszkała wówczas wraz z matką A. S. (2) w lokalu komunalnym na ul. (...) w Ż.. Czynsz za ten lokal (w marcu 2011 r. wyniósł 255 zł), a także opłaty za media (energia ok. 90 zł, gaz ok. 50 zł, abonament telewizyjny i Internet ok. 60 zł) pokrywała A. S. (2), która oczekiwała na przyznanie jej prawa do tego lokalu po zmarłym ojcu. A. S. (3) była właścicielką lokalu mieszkalnego przy ul. II Armii WP w Ż., którego również ponosiła koszty utrzymania, a wynosiły one: 215 zł opłata za mieszkanie, 22 zł energia elektryczna (marzec 2011 r.), 72 zł gaz (luty 2011 r.), telewizja kablowa 17,50 zł (marzec 2011 r.).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki prowadziła wtedy własną działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób i w 2009 r. uzyskała dochód w kwocie 13.417 zł. Działalność ta opodatkowana była na zasadzie ryczałtu ewidencjonowanego i w miesiącach grudzień 2010 r. – styczeń 2011 r. - luty 2011 r. osiągnęła odpowiednio dochód w kwotach 1.561 zł – 1.433 zł – 1.561 zł.

Matka małoletniej otrzymywała zasiłek rodzinny w kwocie 68 zł miesięcznie, a do grudnia 2009 r. otrzymywała dodatek z tytułu samotnego wychowywania małoletniej H., który decyzją z dnia 07 stycznia 2010 r. został, na wniosek powódki, z uwagi na uznanie dziecka przez pozwanego, uchylony z dniem 01.01.2010 r.

Małoletnia powódka uczęszczała do przedszkola, którego koszt wynosi ok. 200 zł miesięcznie (w tym wyżywienie), do tego dochodziły opłaty za ubezpieczenie, na (...). Małoletnia miała problemy ze wzrokiem (zez rozbieżny), nosiła okulary korekcyjne i była pod stałą kontrolą lekarza okulisty, gdzie koszt wizyty wynosił 80 zł. Małoletnia miała również przeprowadzone badania zlecone przez lekarza neurologa, których koszt pokryła matka powódki.

Dowód:

- wyrok Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 19.04.2011 r. (k.147 akt III RC.477/10),

- zaświadczenie z Urzędu Skarbowego (k.3 akt III RC.477/10),

- decyzja Burmistrza Miasta Ż. (k.14 akt III RC.477/10),

- rachunki za mieszkanie własnościowe (k.92,93 akt III RC.477/10),

- rachunki za mieszkanie komunalne (k.92-93 akt III RC.477/10),

- oświadczenie A. S. (3) o wysokości dochodów (k.86 akt III RC.477/10),

- kopie rachunków za przedszkole (k. 13,15,91 akt III RC.477/10),

- rachunki za leczenie (k. 89-90 akt III RC.477/10),

- kopia książeczki RUM małoletniej (k. 87-88 akt III RC.477/10)

Pozwany S. S. (1) z zawodu technik budowlany, prowadził własną działalność gospodarczą w zakresie prac budowlanych i zatrudniał 4 pracowników. W 2009 r. pozwany z tytułu prowadzonej działalności osiągnął przychód w kwocie 197.797 zł, a koszty uzyskania przychodu wyniosły 216.398 zł, co dało stratę w kwocie 18.600 zł.

Ustalono wówczas, iż pozwany jest właścicielem kilku nieruchomości. Część z nich, wchodzi w skład majątku wspólnego z byłą małżonką J. S. (nieruchomość położona w W., lokal mieszkalny w W. oraz działki rolne o powierzchni 1,60 ha w L.) i jest przedmiotem prowadzonego postępowania o podział tego majątku. Wspólnie z byłą małżonką, pozwany był użytkownikiem wieczystym dwóch nieruchomości gruntowych (działek budowlanych) położonych w Ż..

Lokal mieszkalny położony w Ż., pozwany otrzymał na mocy umowy darowizny od matki. Natomiast nieruchomość położona w W., była przedmiotem postępowania egzekucyjnego, prowadzonego m.in. z wniosku siostry pozwanego I. H. tytułem zasądzonego zachowku po zmarłej matce.

Pozwany był właścicielem dwóch samochodów ciężarowych marki M. rocznik 1992, o wartości 5.000 zł oraz marki N. rocznik 2010, zakupionego w salonie na zasadzie płatności 50/50 (druga rata w kwocie 42.500 zł płatna do lipca 2011 r.) oraz samochodów osobowych marki B. i A..

Wobec Urzędu Skarbowego w Ż. posiadał zaległość w kwocie 25.129 zł a wobec Wspólnoty Mieszkaniowej w Ż. - w kwocie 1.606 zł.

Pozwany miał wówczas problemy zdrowotne z kręgosłupem, a także był po kolejnej operacji przepukliny, które wpływały na niemożność wykonywania przez niego ciężkich prac.

Dowód:

- kopia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2009 (k. 59-

62 akt III RC.477/10),

- wezwanie do zapłaty (k. 136 akt III RC.477/10),

- kopia pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ż. (k. 137 akt III RC.477/10),

- kopia wypisu umowy darowizny (k.134 akt III RC.477/10),

- kopia wypis u ze szpitala (k.135 akt III RC.477/10),

- protokół rozprawy (k.145 akt III RC.477/10),

W związku z tym, że pozwany nie interesował się córką, nie zabiegał o kontakty z małoletnią, ani nie łożył dobrowolnie na jej utrzymanie, A. S. (2), która nie mogła również porozumieć się z pozwanym w ważnych kwestiach dotyczących ich wspólnego dziecka, wystąpiła do sądu o pozbawienie S. S. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnią H..

Postanowieniem z dnia 31 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Żaganiu w sprawie I. N..490/13 pozbawił S. S. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką.

Dowód: postanowienie SR w Żaganiu z dnia 31.10.2013 r. (k. 23 akt III Nsm.490/13 )

Małoletnia H. S. (1) ma stwierdzony albinizm oczno-skórny, nadwzroczność i astygmatyzm obu oczu, zez rozbieżny, oczopląs. Wymaga stałej kontroli lekarskiej oraz noszenia okularów korekcyjnych. W sierpniu 2015 r. przeszła zabieg operacyjny oczu w klinice w P., po którym jeszcze dwukrotnie musiała odbyć wizyty kontrolne. Schorzenia na jakie cierpi, były podstawą wydania w dniu 13 lutego 2015 r., orzeczenia o zaliczeniu dziewczynki do osób niepełnosprawnych, wymagającej zaopatrzenia w środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie, wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jej leczenia, rehabilitacji i edukacji. W ostatnim czasie doszły też problemy z kręgosłupem dziecka, będzie również konsultowana kardiologicznie.

Aktualnie uczęszcza do V klasy szkoły podstawowej, a dodatkowo na odpłatne zajęcia angielskiego (88 zł miesięcznie), a także na bezpłatne zajęcia plastyczne, ale matka musi pokrywać koszty zakupu przyborów malarskich.

Matka małoletniej A. S. (2) z uwagi na urodzenie w 2013 r. drugiego dziecka i sprawowanie nad nim opieki zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób taksówkami. Od tego czasu zajmuje się domem oraz 3-letnią córką z nowego związku małżeńskiego, która w najbliższym czasie ma zacząć uczęszczać do przedszkola.

Rodzina utrzymuje się z zarobków męża A. S. (2), który pracuje jako kierowca zawodowy za granicą i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości od 1.820 do 2.190 euro miesięcznie, a także z otrzymywanego od państwa niemieckiego zasiłku rodzinnego (368 euro miesięcznie). Rodzina jest również objęta ubezpieczeniem zdrowotnym na terenie Niemiec, dzięki czemu korzysta z pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych w Polsce.

Koszty utrzymania mieszkania wynoszą rodzinę: 314 zł – opłata eksploatacyjna, 108 zł – fundusz remontowy, 396 zł – ogrzewanie, 83 zł – prąd, 64 zł – Internet i telewizja.

Na podstawowe potrzeby małoletniej, A. S. (2) miesięcznie potrzebuje ok. 943 zł, a do tego dochodzą wydatki na odzież, obuwie, rozrywkę i wypoczynek (rocznie ok. 7.170 zł), matka poniosła jeszcze takie koszty jak urządzenie pokoju dla małoletniej, zakup sprzętu sportowego i elektronicznego, czy też zakup okularów (łącznie przez okres 3 lat ok. 10.640 zł).

Pozwany nadal nie utrzymuje kontaktów z małoletnią, nie interesuje się nią, ani nie uczestniczy w ważnych wydarzeniach w jej życiu, nie alimentuje dziecka również w sposób rzeczowy.

Dowód:

- kopia orzeczenia o niepełnosprawności (k.4),

- kopia dokumentacji medycznej (k.5,6,32-34),

- zaświadczenie ze Szkoły (...) (k.21),

- zestawienie kosztów utrzymania małoletniej (k.50-82),

- poświadczenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej (k.35,36),

- zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy (k.22),

- wydruki z rachunku bankowego (k.23-28),

- potwierdzenia wpłat, rachunki i faktury (k.37-45,155-163),

- zeznania przedstawicielki ustawowej A. S. (2) (k.194v-195)

Po wypadku komunikacyjnym, jakiemu pozwany uległ w grudniu 2015 r. i okresowemu przebywaniu na zwolnieniu lekarskim, S. S. (1) ponownie w bieżącym roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług budowlanych i tak jak w latach poprzednich przystąpił do organizowanych przetargów publicznych. W kwietniu 2016 r. wygrał przetarg na roboty ogólnobudowlane, organizowany przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Ż..

Pozwany nadal posiada majątek o znacznej wartości - na skutek dokonanego podziału majątku w sprawie I Ns. 390/08, stał się jedynym właścicielem lokalu użytkowego o łącznej powierzchni użytkowej 66 m ² – baru z zapleczem – usytuowanego na działce nr (...) w W., o wartości 76.600 zł, lokalu mieszkalnego o łącznej powierzchni użytkowej 258 m ², położonego na tej samej działce w W., o wartości 211.000 zł, a także lokalu użytkowego o łącznej powierzchni użytkowej 51 m ², położonego w W. na działce nr (...), o wartości 23.500 zł. Stał się również właścicielem działek o nr (...) o wartości 65.800 zł i nr (...) o wartości 69.100 zł, oddanym w użytkowanie wieczyste z przeznaczeniem pod budowę domów mieszkalnych, a położonych w Ż.. Z tego tytułu został zobowiązany do zapłaty na rzecz byłej żony kwoty 25.780 zł celem wyrównania udziałów w majątku wspólnym. Jest właścicielem także lokalu mieszkalnego w Ż., gdzie mieszka z konkubiną i jej synem oraz domu w W., otrzymanego od rodziców. (...) te są w dobrym stanie technicznym, jedynie zabytkowy młyn, którego pozwany jest właścicielem spłonął.

Przeciwko pozwanemu prowadzonych jest kilka postępowań egzekucyjnych, a komornik prowadzi egzekucję z nieruchomości należących do pozwanego.

Ojciec małoletniej nie płaci dobrowolnie zasądzonych alimentów, prowadzona egzekucja od kilkunastu miesięcy jest bezskuteczna, tylko okresowo wpłaca u komornika środki i tak w styczniu 2016 r. dokonał jednorazowej wpłaty na poczet alimentów w kwocie 5.000 zł.

Dowód:

- kopie zwolnień lekarskich (k.103),

- postanowienie Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 13.02.2013 r. (k.115-117),

- wydruki treści ksiąg wieczystych (k.122-128),

- wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 7.12.2015 r. (k.146),

- akta KMP.107/10,

- kopia zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty (k.174),

- fotografie (k.192),

- częściowe zeznania pozwanego S. S. (1) (k.195)

Sąd , po ponownym rozpoznaniu sprawy, zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, brak było przesłanek do uchylenia wyroku zaocznego z dnia 08 września 2015 r. i do oddalenia powództwa w całości, stąd utrzymano w mocy w całości wydany w sprawie wyrok zaoczny.

Przede wszystkim należy podkreślić, iż w świetle dokumentów oraz zeznań pozwanego brak jest obecnie podstaw do przyjęcia, iż wyrok zaoczny został wydany z naruszeniem przepisów o jego dopuszczalności, albowiem korespondencja sądowa była wysyłana na prawidłowy adres i pozwany miał możliwość jej odebrania i zapoznania się z nią - adres podany w pozwie jest adresem lokalu mieszkalnego, którego właścicielem jest nadal pozwany, w lokalu tym mieszka jego konkubina oraz jej syna, tam też faktycznie przebywa pozwany. Przedstawionej na tę okoliczność dokumentacji fotograficznej pozwany nie kwestionował.

W niniejszej sprawie, Sąd wydając w dniu 8 września 2015 r. wyrok zaoczny stanął na stanowisku, iż zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w art.138 kro, uzasadniające zmianę rat alimentacyjnych w postaci ich podwyższenia do kwoty nie wyższej niż 1.000 zł miesięcznie.

Zgodnie z brzmieniem art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek alimentacyjny, zgodnie z treścią art. 128 kro, polega na obowiązku dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania. Pod pojęciem dostarczania środków utrzymania należy rozumieć zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i rodzinie. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny, umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienia dostępu do dóbr kultury. Środki utrzymania i środki wychowania służą temu samemu celowi – zaspakajaniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.

W świetle tej regulacji nie budzi wątpliwości obowiązek alimentacyjny pozwanego S. S. (1) względem małoletniej H. S. (1). Kwestią sporną jest natomiast realizacja tego obowiązku w aspekcie wysokości rat alimentacyjnych i podstaw do jej zmiany – w przedmiotowej sprawie poprzez ich podwyższenie.

Zgodnie z art. 135 § 1 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane z majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza więc to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Zmiana stosunków, od której zależy określenie wysokości rat alimentacyjnych badana jest zatem przez pryzmat konkretnej sytuacji uprawnionego i zobowiązanego, warunków społeczno-ekonomicznych, przy uwzględnieniu celów i funkcji obowiązku alimentacyjnego.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa wniosła o podwyższenie alimentów z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 1.200 zł miesięcznie, powołując się na to, że sytuacja małoletniej powódki w porównaniu do stanu uprzednio ustalonej wysokości raty alimentacyjnej znacznie się zmieniła, wzrosły bowiem potrzeby małoletniej, przede wszystkim konieczność stałego leczenia schorzeń dziecka.

Wyrokiem zaocznym Sąd podwyższył alimenty do kwoty 1.000 zł miesięcznie, oddalając powództwo w pozostałej części.

Pozwany natomiast w sprzeciwie od wyroku zaocznego wskazywał, iż nie jest w stanie płacić podwyższonych alimentów o jakąkolwiek kwotę z uwagi na jego złą sytuację zdrowotną i finansową. Nadto, jego zdaniem, małoletnia powódka ma zapewniony byt na wysokim poziomie, na co wskazywała sama matka dziecka.

Mając na uwadze powyższe, należało więc zbadać, czy zasądzona kwota 1.000 zł miesięcznie alimentów odpowiada rzeczywiście zwiększonym - w rozumieniu art.138 kro - potrzebom małoletniej, jak również czy sytuacja pozwanego pozwala na obciążenie go wyższymi ratami alimentacyjnymi.

W związku z tym, że pojęcie usprawiedliwionych potrzeb nie zostało ustawowo zdefiniowane, należy przyjąć, iż rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Na tle tych warunków będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego. Stosownie do dyrektywy określonej w art. 96 kro rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego), według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane na potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10.10.1969 r. sygn. III CRN 350/69 uznał, że usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku.

W przedmiotowej sprawie nie ulega, zdaniem Sądu, wątpliwości, iż sytuacja małoletniej powódki nie zmieniła się w zakresie stanowiącym o istnieniu obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem niej - w dalszym ciągu nie posiada ona własnych dochodów i nie ma możliwości zarobkowania na własne utrzymanie, a z uwagi na wiek nadal pozostaje w pełni zależna od najbliższych, głównie matki, która pełni pieczę nad córką.

Nie ulega też wątpliwości, zdaniem Sądu, iż zmieniły się usprawiedliwione potrzeby powódki - w porównaniu ze stanem, jaki miał miejsce w 2011 r., w dacie orzekania co do wysokości raty alimentacyjnej. Od tamtego czasu wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej związane zarówno z jej codziennym utrzymaniem typu wyżywienie, środki higieny, środki czystości, jak również koszty związane z wychowaniem. Wzrost tych kosztów uzasadniony jest zarówno upływem czasu i związanymi z tym kwestiami inflacyjnymi i wzrostu cen, jak również z procesami biologicznymi – wzrostem i dojrzewaniem dziecka. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż małoletnia ma stwierdzony albinizm oczno-skórny, nadwzroczność i astygmatyzm obu oczu, zez rozbieżny, oczopląs, wymaga stałej kontroli lekarskiej oraz noszenia okularów korekcyjnych. W sierpniu 2015 r. przeszła zabieg operacyjny oczu w klinice w P., po którym jeszcze dwukrotnie musiała odbyć wizyty kontrolne. Z uwagi na posiadane schorzenia w dniu 13 lutego 2015 r., uznano ją za osobę niepełnosprawną, wymagającą zaopatrzenia w środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie, wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jej leczenia, rehabilitacji i edukacji. W ostatnim czasie doszły też problemy z kręgosłupem dziecka, będzie również konsultowana kardiologicznie. Aktualnie małoletnia uczęszcza do V klasy szkoły podstawowej, a dodatkowo na odpłatne zajęcia angielskiego (88 zł miesięcznie), a także na bezpłatne zajęcia plastyczne, ale matka musi pokrywać koszty zakupu przyborów malarskich.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż małoletnia wymaga zwiększonych nakładów na leczenie i opiekę, a także odpowiedniego wyposażenia i dostosowania m.in. pokoju i stanowiska do nauki do jej problemów zdrowotnych, tak aby mogła bez przeszkód uczyć się i rozwijać zainteresowania, nie odbiegając w tym zakresie od rówieśników.

W świetle zgromadzonego materiału i doświadczenia życiowego, zdaniem Sądu, alimenty w kwocie 1.000 zł miesięcznie, nie są wygórowane w stosunku do potrzeb małoletniej, które – jak wynika z przedłożonego przez matkę szczegółowego wyliczenia kosztów utrzymania małoletniej - przewyższają znacznie tę kwotę. Z zestawienia tego wynika, że zaspakajane są podstawowe potrzeby małoletniej, nie ma wydatków na rzeczy, które można byłoby uznać za zbytki, a do takich nie można zaliczyć zakup mebli czy komputera. Wycieczki czy wyjazdy urlopowe również służą rozwojowi dziecka, poszerzają horyzonty myślowe dziecka, wspomagają sferę poznawczą i edukacyjną.

Nie bez znaczenia na wysokość alimentów pozostaje okoliczność, że pozwany nie alimentuje dziecka w żaden sposób – nawet rzeczowo - nie przesyła jej żadnych prezentów, nie utrzymuje z córką żadnych kontaktów, nawet nie zabiega o nie. Wszystkie potrzeby małoletniej zaspakaja tak naprawdę aktualny mąż A. S. (2), mimo, że małoletnia posiada biologicznego ojca w osobie pozwanego i zasądzone od niego alimenty, a których egzekucja jest bezskuteczna. Nie ma on obowiązku łożyć na nie swoje dziecko. Matka małoletniej natomiast aktualnie nie uzyskuje żadnych dochodów, gdyż z uwagi na urodzenie dziecka z nowego związku zaprzestała wykonywania działalności w zakresie usług przewozu osób i zajęła się domem oraz opieką nad dziećmi.

Sąd stanął więc na stanowisku, iż zaszła przesłanka z art.138 kro, leżąca po stronie małoletniej powódki, przemawiająca za koniecznością podwyższenia wysokości raty alimentacyjnej.

W odniesieniu do drugiej z przesłanek określonej w tymże przepisie, należało uznać, zdaniem Sądu, iż możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają na alimentację powódki w większym zakresie, wbrew twierdzeniom pozwanego. Jego sytuacja w porównaniu do tej z daty orzekania o poprzedniej wysokości raty alimentacyjnej, jest podobna, brak było więc - zdaniem Sądu - podstaw do przyjęcia za pozwanym, iż uległa ona pogorszeniu. W sytuacji osobistej, zdrowotnej i zawodowej pozwanego trudno dopatrzeć się innych, istotnych w rozumieniu art.138 kro zmian, przemawiających przeciwko podwyższeniu raty alimentacyjnej.

Pozwany nadal posiada majątek o znacznej wartości - na skutek dokonanego podziału majątku w sprawie I Ns. 390/08, stał się jedynym właścicielem lokalu użytkowego o łącznej powierzchni użytkowej 66 m2 – baru z zapleczem – usytuowanego na działce nr (...) w W., o wartości 76.600 zł, lokalu mieszkalnego o łącznej powierzchni użytkowej 258 m2, położonego na tej samej działce w W., o wartości 211.000 zł, a także lokalu użytkowego o łącznej powierzchni użytkowej 51 m2, położonego w W. na działce nr (...), o wartości 23.500 zł. Stał się również właścicielem działek o nr (...) o wartości 65.800 zł i nr (...) o wartości 69.100 zł, oddanym w użytkowanie wieczyste z przeznaczeniem pod budowę domów mieszkalnych, a położonych w Ż.. Jest właścicielem także lokalu mieszkalnego w Ż., gdzie mieszka z konkubiną i jej synem oraz domu w W., otrzymanego od rodziców. (...) te są w dobrym stanie technicznym może więc je sprzedać i w ten sposób uzyskać środki na alimenty. Dlatego też budzi wątpliwości nie wykorzystanie szansy na zdobycie dodatkowych pieniędzy, w przypadku, gdy jak podaje pozwany jego sytuacja finansowa jest bardzo zła.

To, że pozwany nie osiąga dochodów, jest w ocenie Sądu, wyłącznie jego winą i nie powinno mieć wpływu na wysokość alimentów. S. S. (1) zdaniem Sądu celowo nie podejmuje żadnych legalnych prac, aby nie wykazywać dochodów, które zostałyby zajęte przez komornika. Unika w ten sposób wierzycieli i spłaty zobowiązań, czego potwierdzeniem jest jego obecny brak meldunku i informacji o jego miejscu pobytu oraz wyłącznie telefoniczny kontakt z komornikiem. To na skutek jego wcześniejszych postępowań obecnie prowadzone jest przeciwko niemu kilka postępowań egzekucyjnych, a konsekwencje tych działań nie mogą rzutować na jego obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej córki, zwłaszcza, że nie wywiązuje się z niego nawet rzeczowo, nie wspomagając matki dziecka w żaden sposób. (...) wpłaty u komornika na poczet alimentów nie stanowią potwierdzenia starań pozwanego w zapewnieniu małoletniej niezbędnych dla niej potrzeb. Pozwany w całości przerzucił obowiązek utrzymania i opieki na matkę małoletniej, uznając, iż wysokość zarobków męża matki zwalniają jego z obowiązku partycypowania w tych kosztach.

W świetle treści jego sprzecznych zeznań wątpliwym jest, aby obecnie nie wykonywał żadnych prac remontowych i pozostawał na wyłącznym utrzymaniu konkubiny, gdy jednocześnie powołując się na zły stan zdrowia uniemożliwiający wykonywanie mu prac i brak pracowników, przystępuje do przetargów na prace ogólnoremontowe. Ogólnie przyjętą praktyką w branży budowalnej jest zatrudnianie pracowników bez żadnych umów, tak więc trudno przyjąć, iż pozwany składając oferty w przetargach zamierzał sam wykonywać te prace.

Wbrew początkowym twierdzeniom pozwanego, nie spalił się jego dom, a – zabytkowy młyn. Pozwany podawał też, że nie wie do kogo należy rusztowanie znajdujące się jego posesji, twierdził, że zamienił się na samochody, ale nie przedstawił na to żadnych dokumentów, a samochód ten stał pod domem, w którym rzekomo pozwany nie mieszka, ale którego jednocześnie jest właścicielem i mieszka w nim jego konkubina i jej syn. Pozwany nie podał z czego rzeczywiście utrzymuje siebie i swoje nieruchomości, odmówił podania w jaki sposób pomaga mu konkubina, z którą - również rzekomo - nie mieszka. Nie wyjaśnił skąd posiadał kwotę 5.000 zł, którą wpłacił u komornika w styczniu tego roku na poczet alimentów. Nie przestawił ile potrzebuje środków na własne utrzymanie ani też żadnych rachunków. Nie przedłożył dokumentacji potwierdzającej jego zły stan zdrowia, ani iż prowadzone jest postępowanie o uzyskanie odszkodowania z tytułu wypadku czy też potwierdzenia o wystąpieniu z wnioskiem o przyznanie renty chorobowej. Tym samym nie wypełnił ciążącego na nim obowiązku, wynikającego z treści art. 6 kc i art. 232 kpc.

W świetle jego twierdzeń oraz braku dowodów na ich potwierdzenie należało więc odmówić zeznaniom pozwanego wiarygodności w kwestii braku dochodów, własności rusztowania, samochodów i zamieszkiwania z konkubiną, gdyż pozostają one w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym oraz z logiką i doświadczeniem życiowym.

Okoliczności powyższe nie zwalniają, zdaniem Sądu, pozwanego w całości od konieczności zaspakajania zwiększających się potrzeb małoletniej powódki, w przypadku gdy ma on możliwości osiągnięcia dochodów poprzez wykonywaną działalność gospodarczą lub sprzedaż majątku. Matka małoletniej nie jest obowiązana ponosić tylko we własnym zakresie ciężaru finansowania dodatkowych wydatków, a swój obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej córki, wykonuje zarówno w formie przewidzianej w art.135§2 kro, jak i przez finansowanie potrzeb dziecka.

Sąd miał jednak na uwadze to, iż obowiązek dostarczania małoletniej H. środków utrzymania i wychowania ciąży na obojgu rodzicach, a zatem również na A. S. (2), albowiem, w myśl art.133§1 kro, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zgodnie, z orzeczeniem Sądu Najwyższego, z dnia 24 maja 1966 roku (III CR 89/66) jeśli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem wspólnych dzieci, spoczywa na pozostałym rodzicu.

W świetle tak zgromadzonego materiału dowodowego należało uznać, że obecna sytuacja pozwanego wskazuje, iż może on sprostać alimentom w wysokości 1.000 zł miesięcznie bez uszczerbku dla własnych usprawiedliwionych potrzeb. Natomiast matka małoletniej powódki – obecnie bezrobotna - nie ma możliwości pokrycia wszystkich niezbędnych potrzeb córki, jednakże z uwagi na posiadane możliwości zarobkowe - w najbliższym czasie będzie mogła podjąć pracę zarobkową z uwagi na posłanie najmłodszej córki do przedszkola, będzie w stanie pokryć pozostałą część potrzeb córki.

Mając na uwadze powyższe, Sąd stanął na stanowisku, iż zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w art.138 kro, uzasadniające zmianę rat alimentacyjnych w postaci ich podwyższenia, jednakże nie w żądanej wysokości, a kwota 1.000 zł jest adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej - przy założeniu partycypacji również matki dziecka w ponoszeniu wydatków na jego wychowanie i utrzymanie, a zarazem odpowiadająca możliwościom zarobkowym pozwanego.

Zważywszy na sytuację małoletniej powódki, jej potrzeby oraz sytuację materialną pozwanego i jego możliwości zarobkowe, Sąd na podstawie art. 347 kpc w związku z art. 128 kro w zw. z art.133 kro w zw. z art.135§1 kro, utrzymał w całości w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 08 września 2015 r., stąd orzeczono jak w sentencji.