Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ż., dnia 14 września 2016 r.

Sąd Rejonowy w Żaganiu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Sylwia Popko

Protokolant:st. sekr. sąd. Bogusława Stępień

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2016 r. w Żaganiu

sprawy z powództwa A. R., E. R. reprezentowanych przez matkę M. O. - R.

przeciwko S. R.

- podwyższenie alimentów

powództwo oddala.

Sygn. akt III RC. 241/16

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2016 roku do Sądu Rejonowego w Żaganiu wpłynął pozew małoletnich A. i E. R. przeciwko S. R. o podwyższenie alimentów z kwoty 400 zł do kwoty 700 zł miesięcznie na rzecz pierwszego i z kwoty 250 zł do kwoty 550 zł na rzecz drugiego z powodów.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż od czasu ostatniego ustalenia wysokości rat alimentacyjnych wzrosły wydatki na utrzymanie dzieci , związane z ich stanem zdrowia, dodatkowymi schorzeniami i potrzebą psychoterapii. Strona powodowa podnosiła również, iż stan zdrowia pozwanego po zabiegach operacyjnych ustabilizował się , w związku z czym łatwiej jest pozwanemu znaleźć pracę. Potrzeby małoletnich powodów zostały wycenione na kwotę 2185 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew , pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości , kwestionując podnoszoną w pozwie okoliczność zmiany potrzeb powodów od czasu ustalenia wysokości raty alimentacyjnej i podnosząc wydatki własne oraz swoje ograniczone możliwości zarobkowe z uwagi na jego stan zdrowia . Pozwany podnosił swoje ubóstwo i pozostawanie w niedostatku- bezdomność, zamieszkiwanie w wynajętym garażu, korzystanie z pomocy MOPS-u. Jednocześnie wykazywał swoją partycypację w kosztach utrzymania i wychowania dzieci w zakresie przekraczającym jego obowiązek alimentacyjny wynikający z orzeczenia sądu, w sytuacjach wymagających takiej partycypacji - jak np. przelanie środków pieniężnych na zgłoszone przez matkę małoletnich niezbędne badania dziecka.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Wyrokiem z dnia 11 września 2015 roku w sprawie (...) 324/ na S. R. nałożony został obowiązek alimentacyjny względem dzieci w kwocie po 400zł miesięcznie na małoletniego A. i 250 zł miesięcznie na małoletniego E.. Raty alimentacyjne zostały obniżone w stosunku do tych orzeczonych przy rozwodzie rodziców małoletnich w 2012 roku, z uwagi na stwierdzenie , że od czasu ostatniej sprawy alimentacyjnej sytuacja zdrowotna i materialna powoda uległy pogorszeniu. W dniu 12 marca 2015 r. (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności we W. zaliczył powoda do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, wskazując, że powinien wykonywać on prace w warunkach chronionych, a także wymaga on korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby, w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Dodatkowo, w lipcu 2015r. powód przeszedł w klinice okulistyki we W. zabieg zaćmy oka lewego i oczekiwał na kolejny zabieg na prawym oku.

Z uwagi na stan zdrowia powód nie podejmował żadnych prac dorywczych i utrzymywał się wyłącznie z renty, która wynosiła 757,21 zł miesięcznie oraz z zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł miesięcznie. W związku z bardzo niskim dochodem, od stycznia 2015 r. otrzymywał od Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W. zasiłek docelowy z przeznaczeniem na dofinansowanie do zakupu żywności, środków czystości i higieny. Celem uiszczania zasądzonych alimentów na małoletnich synów powód musiał korzystać z pomocy finansowej parterki oraz znajomych, zadłużając się u nich. Natomiast na pomoc matki, z którą mieszkał, nie mógł liczyć, albowiem jej świadczenie emerytalne było obciążone potrąceniami komorniczymi, a mieszkanie komunalne było zadłużone, pozbawione prądu. Powód nadal spłacał kredyt zaciągnięty na remont domu teściów, w którym zamieszkiwali małoletni wraz z matką . M. R. partycypowała w kosztach utrzymania nieruchomości, pokrywając połowę rachunków za media, które wynosiły 58 zł – woda, 144 zł – energia elektryczna, 60 zł – gaz, 50 zł – wywóz nieczystości, a także koszty zakupu opału (1.500 zł na sezon).

Chłopcy uczęszczali do przedszkola, w którym koszt wyżywienia wynosił 100 zł miesięcznie z dziecko, brali również udział w dodatkowych zajęciach sportowych - judo (32 zł miesięcznie za dziecko). Koszt zakupu dla nich wyprawki wyniósł matkę ok. 300 zł. Małoletni objęci byli w przedszkolu pomocą psychologiczno- pedagogiczną.

Małoletni A. kontynuował leczenie kardiologiczne, w ramach prywatnych wizyt lekarskich , z odpłatnością 180 zł za wizytę. Małoletni E. nosił okulary, których koszt zakupu wyniósł 220 zł. Stałych leków jednak nie przyjmowali.

Matka małoletnich pobierała na nich zasiłki rodzinne w kwocie po 77 zł na każde z dzieci, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dzieci w kwocie po 60 zł na każde dziecko, a nadto otrzymywała rentę socjalną w kwocie 643 zł oraz zasiłki pielęgnacyjne w wysokości po 153 zł na siebie i na każde dziecko. W dalszym ciągu nie pracowała ona, a jej możliwość podjęcia zatrudnienia była ograniczona do zakładów pracy chronionej, z uwagi na posiadane orzeczenie o zaliczeniu jej do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Matka małoletnich spłacała dwa kredyty z ratą 181 zł miesięcznie oraz w kwocie 458 zł miesięcznie. Opłacała także Internet (52 zł).

Dowód: akta IIIRC 324/15 SR w Żaganiu

( - decyzja o waloryzacji renty (k.6),

- decyzja w sprawie ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego (k.7),

- kwestionariusz rodzinnego wywiadu środowiskowego (k.63-70),

- decyzje Prezydenta W. (k.9,30,50,59,155),

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (k.5),

- dokumentacja medyczna (k.33-34,163-165),

- zawiadomienie o wysokości raty kredytu (k.21),

- potwierdzenia wpłaty alimentów (k.35,45,53,54),

- dowód zeznania powoda S. R. (k.170)

- faktury za mieszkanie (k.122,127-129),

- paragony i rachunki (k.167-169),

- opinie z Poradni P.-Pedagogicznej (k.146-149),

- kalkulacja kosztów utrzymania (k.118),

- decyzja o podwyższeniu renty (k.103),

- decyzje Wójta Gminy Ż. o przyznaniu zasiłków (k.104-110),

- zaświadczenia lekarskie (k.120,121),

- dokumentacja medyczna (k.150-153),

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (k.119),

- harmonogramy spłaty kredytów (k.123-126),

- zeznania matki małoletnich pozwanych M. O.-R. -k. 171v. tamże)

Obecnie chłopcy mają po 5 lat, nadal uczęszczają do nieodpłatnego przedszkola publicznego, gdzie spożywają obiady opłacane przez (...), w dalszym ciągu zamieszkują wraz z matką u dziadków macierzystych. Matka małoletnich opłaca co drugi miesiąc rachunki za energię elektryczną wraz z wyrównaniem za ubiegły rok w wysokości 180-190 zł, kupuje co miesiąc butlę gazową za kwotę 48 zł, opłaca wodę kwotą ok. 50 zł miesięcznie, wywóz nieczystości – 50 zł miesięcznie, wywóz śmieci – 27 zł miesięcznie. Rodzina kupuje też opał , co stanowi wydatek ok. 3700 zł za sezon grzewczy. M. R. spłaca nadal obciążenia kredytowe zaciągnięte na remont i zakup mebli oraz na zakup opału w łącznej kwocie 1154 zł. W ubiegłym roku zaciągnęła też dodatkowy kredyt , spłacany ratami po 90 zł miesięcznie. Budżet rodziny małoletnich tworzą: renta socjalna matki małoletnich – 644 zł, jej zasiłek pielęgnacyjny -153 zł, alimenty na dzieci – 650 zł, zasiłki rodzinne-po 118 zł na dziecko, zasiłki pielęgnacyjne na dzieci- po 153 zł na dziecko, dodatki na kształcenie i rehabilitację dzieci w kwotach po 100 zł na dziecko, świadczenia wychowawcze w kwotach po 500 zł na dziecko, co daje łącznie 3189 zł. Na początku roku szkolnego jednorazowo przyznany został dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w wysokości po 100 zł na dziecko. Małoletni A. nadal leczony jest prywatnie u kardiologa z powodu niedomykalności zastawki trójdzielnej , nie zażywa leków kardiologicznych , a jedynie przeciwkrwotoczne ( od czerwca br.) i uspokajające. Za wizytę kardiologiczną w sierpniu matka chłopca zapłaciła 180 zł, kolejna wizyta zaplanowana została pod koniec września. Wcześniejsza wizyta odbyła się 10 miesięcy temu. Poza tym dziecko jest konsultowane przez laryngologa , neurologa dziecięcego i psychiatrę dziecięcego , leczenie odbywa się w ramach NFZ u specjalistów w Ż. i Z.. W okresie wiosennym i jesiennym występują u chłopca atopowe zmiany skórne, wymagające stosowania maści i emolientów, co daje koszt 50-60 zł miesięcznie. Pozostałe leki dziecka kosztują 26 zł miesięcznie za hydroksyzynę i 30-60 zł za leki przeciwkrwotoczne. Małoletni E. leczony jest nadal u okulisty, psychiatry dziecięcego i neurologa dziecięcego. Wizyty specjalistyczne refundowane są przez NFZ, zakup okularów ostatnio miał miejsce półtora roku temu, ostatnia wizyta w maju br. nie wskazywała na konieczność zmiany okularów. W wakacje zdiagnozowano u chłopca dodatkowo niedoczynność tarczycy (prywatna wizyta u endokrynologa w lipcu 2016 r. kosztowała matkę chłopca 120 zł ) , co wiąże się z koniecznością przyjmowania przez dziecko E.. Nadto E. zażywa jeszcze hydroksyzynę i suplementy diety z żelazem i kwasem foliowym. Psychiatra skierowała obu chłopców na psychoterapię, która odbywać się będzie w (...) w Ż.. W kwietniu br. pojawiła się konieczność przeprowadzenia badań dzieci pod kątem potwierdzenia lub wykluczenia (...), autyzmu lub choroby dwubiegunowej. Koszt badań wyniósł 960 zł. Matka małoletnich otrzymała od ich ojca na cel w dniu 01.04.2016r. kwotę 500 zł. Stan zdrowia matki małoletnich nie uległ zmianie, poza dodatkowymi bólami migrenowymi, nie bierze ona leków.

Dowód: decyzje Wójta Gminy Ż. –k.5-8, 10-11, decyzja ZUS- k. 9, rachunki i faktury – k. 12-14, 25, 41,42,44,105, umowy kredytowe z harmonogramem spłat rat- k. 15-17, dokumentacja medyczna – k. 18 – 24,40, paragony – k. 43,103,106, PIT-37- k. 45-48, historia rachunku bankowego – k. 49- 68, oświadczenie – k. 104, zeznania matki powodów- k. 108v.-109 akt

S. R. zamieszkuje obecnie we W. w wynajmowanym garażu, za który płaci 200 zł miesięcznie, stara się o mieszkanie socjalne. Utrzymuje on znajomość z A. P. , która zamieszkuje osobno ze swoimi rodzicami, ma problemy zdrowotne, korzysta z pomocy (...)u. S. R. czasami stołuje się u nich, albo korzysta z możliwości kąpieli. Poza tym swoje potrzeby sanitarne załatwia u znajomych bądź na stacji benzynowej. Pobiera on rentę w wysokości 759 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny 153 zł, korzysta z pomocy (...) w formie zasiłków celowych w kwotach 70-170 zł co 2-3 miesiące, czy też kartek na obiady z Caritasu. Na swoje utrzymanie zarabia podejmując prace dorywcze, np. zrzucanie węgla do piwnicy , za co otrzymuje średnio 100 zł miesięcznie. Obecnie jest on zadłużony na kwotę ponad 13.000 zł z tytułu kredytu bankowego. Ojciec małoletnich A. i E. cierpi na retinopatię, przeszedł zabieg wszczepienia soczewek, nie rokuje jednak poprawy, ma orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, nadal wymaga wsparcia środowiskowego w samodzielnej egzystencji, stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Jest on zarejestrowany w PUP jako poszukujący pracy, ale prace może on wykonywać jedynie w warunkach chronionych.

Dowód: kopia wywiadu środowiskowego MOPS – k. 38, potwierdzenia wpłaty- k. 72, umowa najmu- k.73-74, orzeczenie o niepełnosprawności – k. 75, decyzje- k. 76-77,82-83, zaświadczenie PUP-78, zaświadczenie MOPS- k. 81, PIT-40A- k. 90, zaświadczenie lekarskie- k. 91-92, zaświadczenie (...) k. 94, decyzja ZUS- k. 95, historia rachunku bankowego –k. 96-100, harmonogram spłat rat kredytu- k. 101, zeznania pozwanego – k. 109 akt

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za niezasadne.

Zgodnie z brzmieniem art.138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Treść cytowanego artykułu wskazuje, iż przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art.138 kro, należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron oraz zmiany potrzeb uprawnionego do alimentacji. Sąd Najwyższy, w postanowieniu z dnia 19.07.1974 roku (II CO 9/74, LEX nr 7560), wskazał, iż „ powództwo o zmianę przewidziane w art.138 kro wchodzi w grę w razie zmiany stosunków. Przez pojęcie "stosunków" w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art.133 i 135 k.r.o). Zmiana zatem "stosunków" tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego.”

Zgodnie z treścią art.135§1 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z treścią wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1980 roku (III CRN 107/80, LEX nr 8245), „ W sprawach o alimenty sąd ma obowiązek dokładnego i wnikliwego ustalenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentowania oraz możliwości ich zaspokojenia przez zobowiązanych”.

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy zatem z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś - od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia usprawiedliwione potrzeby oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. (M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60). W uchwale tej stwierdzono między innymi: " Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art.96 k.r.o., według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby należy już tylko do osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji”.

Przez ustawowe określenie możliwości zarobkowe i majątkowe rozumieć natomiast należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego stanowią przy tym górną granicę wysokości raty alimentacyjnej , choćby nawet nie zostały w tych granicach pokryte wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (tak też wyrok SN z dnia 20.01.1972 r., III CRN 470/71, LEX nr 7052).

W przedmiotowej sprawie dla rozpoznania niniejszego powództwa należało ustalić, czy od dnia 11.09.2015r. zwiększyły się -w rozumieniu art.138 kro- potrzeby małoletnich , jak również czy sytuacja pozwanego pozwala na obciążenie go wyższymi ratami alimentacyjnymi, niż obecnie ustalone przez sąd na poziomie 650 zł miesięcznie.

W ocenie sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwala na negatywną ocenę obu w/w kwestii. Sytuacja zdrowotna obu chłopców w porównaniu ze stanem z września 2015 roku nie ma, w ocenie sądu, istotniejszego przełożenia na koszty utrzymania dzieci w rozumieniu art.138 kro. Jedynym aspektem kosztotwórczym była konieczność przeprowadzenia kosztownych badań chłopców , był to jednak wydatek jednorazowy , a ojciec małoletnich partycypował w związanych z tym wydatkach w połowie, poza zakresem orzeczonego obowiązku alimentacyjnego. Podnoszone przez matkę małoletnich ustanie problemów alergicznych u A. kompensuje zaś dodatkowe schorzenie endokrynologiczne E., które – jak wykazuje doświadczenie życiowe – w aspekcie kosztów sprowadza się do zakupu hormonów, kosztujących około 10 zł miesięcznie, tańszych niż leki antyhistaminowe. Poza tym w sytuacji powodów nie nastąpiły żadne istotne zamiany ani w zakresie warunków bytowych , ani edukacyjnych itp. , uzasadniające zwiększoną alimentację.

Niezależnie jednak od powyższego sąd uznał , iż obecnie kwota 650 zł miesięcznie stanowi górną granicę możliwości alimentacyjnych pozwanego, nie pozwalającą na obciążenie go wyższymi alimentami – nawet przy stwierdzeniu realnie wyższych potrzeb uprawnionych do alimentacji. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób nie budzący wątpliwości wykazuje ubóstwo pozwanego (por. wywiad środowiskowy MOPS) i dużo gorszą sytuację pozwanego aniżeli powodów. Aktualny budżet powodów i ich matki to kwota ponad 3000 zł, a u pozwanego 262 zł, po zapłaceniu przez niego alimentów. Strona powodowa podnosiła w pozwie zakończone leczenie operacyjne pozwanego, które – wedle niej- miało przyczynić się do łatwiejszego znalezienia pracy. Przy uwzględnieniu kwoty, jaką dysponuje pozwany na potrzeby własne , nie ulega wątpliwości, iż musi on podejmować jakikolwiek prace o charakterze zarobkowym , by zapewnić sobie minimum egzystencji. Nie oznacza to jednak , iż celowym jest sięganie dodatkowo do jego kieszeni, dla potrzeb poprawienia sytuacji małoletnich. W ocenie sądu wskazania lekarskie i posiadane przez pozwanego orzeczenie o niepełnosprawności z zamieszczonymi tamże wymaganiami dowodzą, iż pozwany nie dysponuje możliwościami zarobkowymi w rozumieniu art. 135 kro, pozwalającymi na zwiększoną alimentację w oparciu o art.138 kro. Prace , jakie pozwany może podejmować przy ograniczeniach własnych ( dyskwalifikacja z wielu stanowisk i rodzajów pracy z uwagi na stan zdrowia) oraz związanych z rynkiem pracy (brak miejsc pracy, likwidacja szeregu zakładów pracy chronionej), nie pozwalają mu na osiągnięcie takiego dochodu, by mógł się nim jeszcze podzielić z dziećmi. Analiza dochodów i wydatków budżetowych strony powodowej wykazuje, iż po zapłaceniu rachunków stałych (nawet przy założeniu, że koszty opału w wysokości 3.700 zł rocznie pokrywa wyłącznie matka powodów) i spłacie rat kredytowych, małoletni i ich matka dysponują wolną kwotą ok.1300 zł miesięcznie . W przypadku pozwanego pozostająca mu część renty i zasiłek pielęgnacyjny nie pozwalają nawet na uiszczenie raty kredytu , wynoszącej 442,75 zł. Powódka nie wykazała , by pozwany posiadał lub by można było przypisać mu możliwość posiadania dodatkowego źródła dochodu, historia jego rachunku bankowego wskazuje natomiast na brak takich źródeł. Zaświadczenie z urzędu pracy dowodzi zaś , że pozwany zgłasza swoją aktywność i chęć podjęcia pracy, nie przekładające się niestety na realną możliwość pozyskania godziwego zatrudnienia.

Mając na uwadze powyższe powództwo należało uznać za niezasadne i jako takie na zasadzie art.138 kro oddalić w całości.

Sąd nie orzekał o obowiązku zwrotu kosztów procesu przez stronę powodową, ponieważ była ona zwolniony od obowiązku wniesienia opłaty sądowej a pozwany nie domagał się zwrotu poniesionych przez siebie kosztów.