Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15.03.2023r. W. Ć., reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o ustanowienie z dniem 01.04.2022r. rozdzielności majątkowej pomiędzy powodem i pozwaną B. Ć., pozostającymi w związku małżeńskim zawartym w dniu 15.09.2001r. w Ż. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że od 15.09.2001r. strony pozostawały ze sobą w związku małżeńskiemu, z którego pochodzą dzieci O. Ć. ur. (...) i M. Ć. ur. (...) W 2021r. w ich małżeństwie nastąpił kryzys, w wyniku którego ostatecznie w kwietniu 2022 r. powód zabrał swoje rzeczy ze wspólnego domu i zamieszkał osobno. Od tego czasu strony prowadzą osobne gospodarstwa domowe, posiadają osobne dochody, nie łączą ich więzi ekonomiczne ani wspólne sprawy majątkowe. Powód reguluje zobowiązania kredytowe stron oraz ponosi nakłady na nieruchomość w P. Ż.. Przed Sadem Okręgowym w Poznaniu toczy się pomiędzy stronami sprawa rozwodowa, zainicjowana przez powoda i zarejestrowana pod sygn. akt XIV C 433/22.

W odpowiedzi na pozew B. Ć., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasadzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wskazując, że w sprawie nie nastąpiły okoliczności uzasadniające orzeczenie w ich małżeństwie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, przede wszystkim pozwana nie zaciągała żadnych zobowiązań w okresie separacji faktycznej ani nie dokonywała czynności zmierzających do pomniejszenia wspólnego majątku małżonków. Nadto pomimo separacji małżonkowie nadal wspólnie utrzymywali dzieci, a choć powód zamieszkuje osobno, to często przebywa we wspólnym domu małżonków, spędza czas z żoną i dziećmi a nadto małżonkowie dzielą się kosztami utrzymania rodziny i domu.

W toku rozprawy z dnia 14.06.2023r. powód podtrzymał stanowisko w sprawie, natomiast pozwana uznała powództwo co do zasady, domagając się ustalenia rozdzielności majątkowej z dniem wydania wyroku w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W. Ć. i B. Ć. z d. W. zawarli związek małżeński w dniu 15.09.2001r. w Ż.. Ze związku tego pochodzi dwójka dzieci O. Ć. ur. (...) i M. Ć. ur. (...) W małżeństwie stron obowiązuje ustrój majątkowej wspólności małżeńskiej. Nie była pomiędzy nimi orzekana separacja prawna, zniesienie wspólności lub ustanowienie rozdzielności majątkowej. Żaden z małżonków nie jest ubezwłasnowolniony ani nie orzeczono w stosunku do niego o upadłości.

W trakcie trwania małżeństwa stron powód, który zatrudniony jest jako kierowca samochodów ciężarkowych w transporcie międzynarodowym, w ramach obowiązków zawodowych przebywał poza domem w dniu powszednie, powracając do kraju na weekendy. Pozwana pozostawała w tym czasie w domu, zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa oraz wychowywaniem dzieci, a nadto pracowała zawodowo, ostatnio dorywczo. W 2021r. małżonkowie zamieszkali w P. Ż., w domu wybudowanym na działce nabytej przez W. Ć. w darowiźnie. Nieruchomość podbudowana została ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez pozwanego. Również wyposażenie AGD i RTV nieruchomości nabyte zostało za środki z kredytu gotówkowego. Po zamieszkaniu w P. Ż., w małżeństwie stron nastąpił kryzys, który z biegiem czasu pogłębiał się. Pomiędzy małżonkami dochodziło do kłótni i nieporozumień. Zdarzało się, że w miejscu zamieszania stron miały miejsce interwencje Policji. Nadto po jednej z kłótni z małżonkiem B. Ć. zainicjowała przeciwko mężowi procedurę (...). Strony kilkakrotnie podejmowały próby naprawienia swoich stosunków, jednak nie przynosiły one długotrwałych skutków.

W marcu 2022r. z uwagi na pogłębiający się konflikt powód opuścił dom stron i zamieszkał w swoim mieszkaniu w W., a w kwietniu ostatecznie wyprowadził się zabierając swoje rzeczy osobiste. Od tego czasu strony co do zasady zamieszkują osobno. Zdarza się jednak, że powód przyjeżdża do domu w P. Ż. i nocuje tam, a nadto wykonuje prace porządkowe na terenie posesji, dba o zieleń, dokonuje drobnych napraw. Przyjeżdżając do domu powód przywozi ze sobą żywność, którą przechowuje we wspólnej kuchni, w tym w lodówce, a którą pozostawia tam gdy wyjeżdża. W. Ć. nieprzerwanie spłaca także raty kredytu hipotecznego, a także reguluje opłaty za nieruchomość. Nadto powód dobrowolnie łoży na utrzymanie synów stron, przy czym środki na ten cel przekazuje bezpośrednio na konto bankowe każdego z nich.

Do marca 2023r. B. Ć., która nadal zamieszkiwała w domu w P. Ż., regulowała raty kredyt na zakup wyposażenia domu, a obecnie co miesiąc przekazuje na konto bankowe powoda kwotę 300 zł tytułem części opłat za dom.

Po marcu 2022r. strony nie podejmowały żadnych wspólnych decyzji majątkowych i nie zaciągały wspólnych zobowiązań. Każdy z małżonków posiada własne konto bankowe i co do zasady samodzielnie pokrywa koszty swojego utrzymania. Małżonkowie nie dokonują wspólnych wydatków ani zakupów. Pismem z dnia 06.04.2022r. W. Ć. wezwał B. Ć. do ugodowego podziału majątku wspólnego, jednak pozwana nie przystała na warunki proponowane przez powoda.

Przed Sądem Okręgowym w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w P. toczy się obecnie sprawa z powództwa W. Ć. przeciwko B. Ć. o rozwód, prowadzona pod sygn. akt XIV C 572/20.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 11; odpis wezwanie do podziału majątku k. 13-14,; wydruk historii rachunku bankowego powoda k. 15-34; dane z systemu PESEL-SAD k. 36-40; potwierdzenia transakcji z rachunku bankowego pozwanej k. 50-86 oraz z zeznań świadka T. J. k. 99v, 102-płyta CD; powoda W. Ć. k. 100, 102-płyta; pozwanej B. Ć. k. 100-100v, 102-płyta CD.

Co do zasady zarówno zeznania powoda W. Ć., jak i pozwanej B. Ć. nie wzbudziły wątpliwości Sądu były bowiem jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowy, przy czym Sąd brał je pod uwagę wyłącznie w takim zakresie, w jakim dotyczyły one istoty niniejszego postępowania i były przydatne dla rozstrzygnięcia tzn. wyłącznie co do kwestii finansowych, majątkowych i ekonomicznych w małżeństwie stron i tego, czy i w jaki sposób przejawiała się współpraca małżonków w tych obszarach oraz kiedy ustała. Podkreślić przy tym należy, że co do zasady zeznania stron co do kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie były zgodne i nawzajem się potwierdzały. O. małżonkowie byli bowiem zgodni co do tego, że w kwietniu 2022r. W. Ć. wyprowadził się z domu stron, zamieszkuje obecnie w mieszkaniu w W., jednak przebywa także w domu w P. Ż. oraz wykonuje tam drobne prace porządkowe i konserwacyjne. Nadto strony były zgodne co do tego kto zaciągnął kredyt na budowę domu, kto reguluje jego raty oraz pozostałe koszty utrzymania nieruchomości. Wreszcie podkreślić należy, że obydwoje małżonkowie ostatecznie przyznali, że każdy z nich we własnym zakresie dokonuje codziennych zakupów, przy czym pozwany często pozostawia zakupione i niezużyte produkty do dyspozycji pozwanej i ich wspólnych synów.

Co do zasady wątpliwości Sądu nie wzbudziły również zeznania świadka T. J., przy czym mając na uwadze, że ich treść pozostawał bez większego znaczenia dla istoty niniejszego postępowania, nadał im niewielką moc dowodową. Sąd miał bowiem na uwadze, że świadek co do zasady poruszał kwestie tego jak układało się małżeństwo stron oraz kwestii konfliktu jaki istnieje w rodzinie jej i powoda.

Autentyczność dokumentów zgromadzonych w jego toku nie była kwestionowana przez żadną ze stron, ani też nie wywołała żadnych uzasadnionych wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowiły one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. Do sprawy przedłożono również odpis aktu małżeństwa stron. Jako dokument urzędowy zgodnie z dyspozycją art. 244 § 1 i 2 k.p.c. stanowił dowód tego, co zostało w nim w sposób urzędowy zaświadczone.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną roszczenia powoda był art. 52 § 1 i 2 k.r.o., zgodnie z którym z ważnych powodów każdy małżonek może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

W orzecznictwie i doktrynie uznaje się za ważny powód ustanowienia rozdzielności majątkowej między innymi sytuację trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Sytuacja, w której małżonek ma podstawy do domagania się rozwodu, stanowi w zasadzie dostateczny powód, w rozumieniu art. 52 § 1 k.r.o., żądania przez tegoż małżonka ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Ustalenie, że w małżeństwie stron nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, eliminuje możliwość oddalenia żądania małżonka ustanowienia rozdzielności majątkowej. Za ważny powód w rozumieniu art. 52 k.r.o. uznaje się również separację faktyczną małżonków, uniemożliwiającą im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzającą zagrożenie dla interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, którzy pozostawali we wspólności ustawowej lub umownej, z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej ( życia w rozłączeniu ) niemożliwe było już w tym dniu ich współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym (por. wyrok SN z 11.12.2008r., II CSK 371/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 171, wyrok SN z 8.11.1967 r., III CRN 252/67, niepubl., wyrok SN z 13.05.1997 r., III CKN 51/97, OSNC 1997, nr 12, poz. 194, wyrok SN z 13.01.2000 r., II CKN 1070/98, Prok. i Pr. 2000, nr 4, poz. 30, wyrok SN z 4.06.2004 r., III CK 126/03, Mon. Pr. 2004, nr 13, s. 582 ). Ważnymi powodami są także okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione i że wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny ( por. wyrok SN z 6.11.1972 r., III CRN 250/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 113 ).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że do „ważnych powodów” o których mowa w art. 52 k.r.o. zaliczyć należy m.in. życie małżonków w rozłączeniu, co wynika z założenia, że co do zasady małżonkowie żyjący razem, wspólnie zarządzają swoim majątkiem, prowadzą wspólną gospodarkę finansową i razem decydują o wspólnych dochodach i wydatkach, zaś instytucja wspólności majątkowej małżeńskiej ma na celu umożliwienie im realizacji tego założenia. Oczywiście sam tylko fakt, że małżonkowie nie zamieszkują razem nie jest równoznaczny z tym, że nie współdziałają w swoich sprawach majątkowych. W dzisiejszych czasach często zdarza się przecież, że z uwagi na sytuację rodzinną, zdrowotną czy zawodową, małżeństwo zamieszkuje w dwóch różnych miastach, a nawet w innych państwach. Jak jednak wskazał SN w wyroku z 14.1.2005 r. (III CK 112/04, L.) „ważnym powodem w rozumieniu art. 52 § 1 k.r.o. jest taka separacja faktyczna, która skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych stron i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych”. W niniejszej zaś sprawie Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że do takiej właśnie separacji doszło pomiędzy stronami postępowania. Nie tylko bowiem W. Ć. i B. Ć. nie zamieszkują wspólnie od końca marca 2022r., ale też pomiędzy nimi istnieje długotrwały i silny konflikt, który doprowadził do całkowitego rozkładu ich pożycia, czego wyrazem jest chociażby wytoczenie przez powoda powództwa o rozwód przed Sądem Okręgowym w Poznaniu. W ocenie Sądu fakt, że pozwana wniosła o oddalenie powództwa o rozwód nie świadczy o tym, że nie nastąpił rozpad ich małżeństwa. W toku tego postępowania B. Ć. sama przyznała, że od wielu miesięcy mąż zamieszkuje w mieszkaniu w W. i nie przekazuje jej żadnych środków finansowych. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika także jasno, że każde z małżonków posiada własne środki finansowe, prowadzi własny rachunek bankowy i samodzielnie zaspokaja swoje podstawowe potrzeby, w tym we własnym zakresie dokonuje codziennych zakupów. W ocenie Sądu jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że każdy z nich prowadzi oddzielne gospodarstwo domowe. Bez znaczenia pozostaje tu, że powód spłaca raty kredytu hipotecznego, reguluje rachunki za dom czy przebywa na nieruchomości i wykonuje na niej prace porządkowe i konserwacyjne, a kiedy poczyni zakupy żywności czy innych artykułów codziennego użytku, to wyjeżdżając do pracy pozostawia je w domu w P. Ż.. Oczywistym jest bowiem, że skoro nieruchomość w P. Ż. należy do W. Ć. to zobowiązany jest on ponosić wszelkie wynikające z tego tytułu obciążenia, w szczególności raty kredytu hipotecznego, który sam zaciągnął. Podobnie nie budzi zdziwienia fakt, że dba o swoją własną nieruchomość i podejmuje starania o utrzymanie jej w dobrym stanie. Sam zaś tylko fakt, że W. Ć. przebywa w domu w P. oraz na własne potrzeby dokonuje zakupów żywności i innych produktów, które następnie pozostawia do dyspozycji małżonki i synów, kiedy wyjeżdża, nie świadczy o tym, ze prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z B. Ć.. Nie jest bowiem tak, że dokonując swoich zakupów wykonuje je także na potrzeby pozwanej, czy też, że podejmując decyzje w sprawie prac na terenie swojej nieruchomości, w tym takich które wymagają nakładów finansowych, pyta ją o zdanie lub pozwolenie. Powód wprost zeznał, że nie podejmuje z małżonką żadnych wspólnych decyzji finansowych. Co więcej w toku postępowania ustalono, że każdy z małżonków posiada własne dochody, z których samodzielnie się utrzymuje i dysponuje własnym rachunkiem bankowym. Oznacza to, że nie łączy ich żadna więź gospodarcza czy ekonomiczna. Nie zmienia tego ani fakt, że powód opłaca wszelkie rachunki związane z użytkowaniem domu ani też to, że pozwana przekazuje mu co miesiąc kwotę 300 zł na opłaty za dom. W świetle prawa, skoro dom stanowi własność W. Ć., to wszelkie rachunki i opłaty, np. rachunki za media czy za wywóz odpadów, obciążają właśnie powoda. Gdyby ich nie regulował, musiałby ponieść prawne konsekwencje swych zaniedbań. Z drugiej strony zasady współżycia społecznego wymagają by osoba, która zamieszkuje w lokalu mieszkalnym, tak jak czyni to pozwana, ponosiła przypadając na nią koszty utrzymania tej nieruchomości. W tych okolicznościach Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że pomiędzy stronami ustały wiążące ich więzi gospodarcze, a ich współpraca w tym zakresie definitywnie ustała w kwietniu 2022r., kiedy to powód ostatecznie wyprowadził się ze wspólnie zamieszkiwanego domu. Okoliczności te wynikają zaś wprost z zeznań obu stron. Ostatecznie bowiem nawet pozwana przyznała, że choć powód bywa w domu w P. Ż., to zamieszkuje w W. oraz, że sytuacja taka trwa co najmniej od kwietnia 2022r.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt 1 sentencji.

W punkcie 2 wyroku Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie. Podstawą takiego rozstrzygnięcia był art. 98§1 i §1(1) oraz §3 kpc w zw. z §4 ust.1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r. Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800). Pozwana bowiem przegrała sprawę.

W punkcie 3 wyroku Sąd nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Wągrowcu kwotę 200 zł (dwustu złotych) tytułem kosztów sądowych. Podkreślić tu należy, iż jest to błędna decyzja Sądu. Jest tak dlatego, że powód wygrał sprawę opłacił koszty sądowe w kwocie 200 zł i jemu należał się zwrot tych kosztów od pozwanej, zgodnie z art. 98§1kpc. W tym zakresie ta błędna decyzja Sądu może być uchylona w trybie art. 395§2kpc.

sędzia Dariusz Ratajczak