Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Szymczewska

Protokolant: sekr. sąd. Włodzimierz Żmuda

po rozpoznaniu w dniu 06 czerwca 2024 r. w Wągrowcu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletnich B. i M. rodz. B. reprezentowanych przez matkę W. B. (1)

przeciwko A. B.

o podwyższenie alimentów

1.  Zasądza od pozwanego A. B. na rzecz małoletniego powoda B. B. (2) podwyższoną rentę alimentacyjną w kwocie 1.180 zł (tysiąc sto osiemdziesiąt złotych) miesięcznie oraz na rzecz na rzecz małoletniego powoda M. B. (1) podwyższoną rentę alimentacyjną w kwocie 1.120 zł (tysiąc sto dwadzieścia złotych) miesięcznie, łącznie kwotę 2.300 zł tytułem alimentów miesięcznie, płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 11.01.2024 roku, do rąk matki małoletnich powodów W. B. (1) – i to w miejsce alimentów zasądzonych w pkt 3 wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedzibą w P. z dnia 10.01.2022 r., wydanym w sprawie o sygn. XIV C 576/21,

2.  Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

3.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4.  Nie obciąża małoletnich powodów kosztami procesu;

5.  Obciąża pozwanego kosztami procesu w 60 % i zasądza od pozwanego A. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wągrowcu kwotę 648 zł tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Katarzyna Szymczewska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10.01.2024 r. przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów wniosła o zasądzenie od A. B. podwyższonej renty alimentacyjnej w kwocie po 1.500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego B. B. (2) i po 1.500 zł miesięcznie na rzecz małoletniego M. B. (1), łącznie 3.000 zł miesięcznie i to w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu wydanym dnia 10.01.2021 r. w sprawie sygn. akt XIV C 576/21.

W uzasadnieniu wskazano, że od czasu zapadnięcia ostatniego orzeczenia ustalającego wysokość alimentów należnych małoletnim powodom od pozwanego nastąpiły zmiany w sytuacji dzieci tj. małoletni B. jest obecnie pod opieką poradni okulistycznej i nosi okulary korekcyjne, a nadto wymaga leczenia ortodontycznego i jest pod opieką poradni ortodontycznej, a nadto, zainteresował się żeglarstwem, które stało się jego hobby, a z którym wiążą się znaczne wydatki, natomiast małoletni M. pozostaje pod opieką poradni alergologicznej, przyjmuje na stałe leki. Oboje małoletni powodowie korzystają także z wizyt u psychologa. W związku z tym dotychczasowe alimenty stały się nieadekwatne do kosztów utrzymania małoletnich powodów, które obecnie wynoszą 2.778,58 zł miesięcznie dla B. i 1.939,00 zł miesięcznie dla M., bez kosztów utrzymania mieszkania, które oszacowano na ok. 3.500 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości kwestionując koszty utrzymania dzieci co do zasady i co do wysokości oraz wskazując, że matka małoletnich zawyżyła wydatki na synów. Pozwany wskazał też, że jego możliwości zarobkowe są ograniczone i nie jest on w stanie partycypować w pokrywaniu kosztów związanych z żeglarstwem małoletniego B., a nadto we wrześniu 202 3r. urodziło się jego kolejne dziecko pochodzące z aktualnego związku. Wreszcie pozwany wskazał, że jego koszty utrzymania z okresu 6 miesięcy wynoszą 35.262,82 zł, w tym 7.600 zł tytułem alimentów.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni B. B. (2) ur. (...) i M. B. (1) ur. (...) są synami W. B. (1) i A. B., pochodzącym z ich związku małżeńskiego, rozwiązanego wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny w P. z dnia 10.01.2021 r., sygn. akt XIV C 576/21, na mocy którego wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzone zostało matce, ojcu pozostawiono prawo współdecydowania o istotnych sprawach dzieci kontaktowania się z nimi, a zobowiązano pozwanego do łożenia na rzecz każdego z małoletnich synów alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie, łącznie 1.200 zł miesięcznie. W tamtym czasie W. B. (1) zatrudniona była na ½ etatu jako opiekunka w żłobku w (...) z wynagrodzeniem w wysokości około 1.000 zł miesięcznie, wraz z małoletnimi synami mieszkała w domu jednorodzinnym w B. gm. W., stanowiącym własność pozwanego, którego średnie miesięczne koszty utrzymania wynosiły około 1.600 zł miesięcznie, w tym 400 zł – prąd, 70 zł – woda, 1.000 zł – opał, 30 zł – gaz butlowy, 100 zł – odpady komunalne. Małoletni B. uczęszczał do szkoły podstawowej, a małoletni M. do przedszkola, za które opłata wynosiła 400 zł miesięcznie. Pozostałe średnie miesięczne koszty utrzymania małoletniego B. wynosiły 625 zł, w tym: wyżywienia 400 zł, zakupu odzieży i obuwia 325 zł, wydatki na leki i leczenie 75 zł, rozrywka 50 zł, a koszty utrzymania małoletniego M. wynosiły 525 zł, w tym: wyżywienia 300 zł, zakupu odzieży i obuwia 325 zł, wydatki na leki i leczenie 75 zł, rozrywka 50 zł. Do września 2022r. pozwany również zamieszkiwał w domu w B. i ponosił koszty jego utrzymania, a także opłacał kredyt hipoteczny. Poza tym prowadził jednak osobne gospodarstwo domowe. A. B. zatrudniony był w firmie (...) sp. z o.o. sp.j. w B. i z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości średnio miesięcznie 5.808 zł netto. Po wyprowadzce pozwanego z domu w B. koszty jego utrzymania ponosiła W. B. (1).

dowód: kopia dokumentów z akt sprawy XIV C 576/21 SO w Poznaniu, odpisy skrócone aktów urodzenia /k. 7-8/, zeznania W. B. (1) /k. 251-252, 253-płyta CD/, zeznania pozwanego /k. 252, 253-płyta CD/

Obecnie małoletni powodowie zamieszkują wraz z matką wynajmowanym lokalu mieszkalnym, którego średnie miesięczne koszty utrzymania wynoszą 2.500 zł, w tym czynsz 2.000 zł, a wywóz odpadów komunalnych, zużycie prądu i wody oraz ogrzewanie 500 zł. Wydatki te wzrosły zatem o 900 zł miesięcznie. B. B. (2) nadal uczęszcza do szkoły podstawowej, a małoletni M. uczęszcza do przedszkola, którego koszt wzrósł do kwoty 500 zł miesięcznie, czyli o 100 zł miesięcznie. W minionym okresie wzrosły wydatki na wyżywienie małoletnich, przy czym w przypadku B. o kwotę 200 zł miesięcznie, a w przypadku M., który korzysta także z wyżywienia w przedszkolu, o 150 zł miesięcznie. Koszty zakupu odzieży, w przypadku starszego syna pozwanego wzrosły o 100 zł miesięcznie, a w przypadku małoletniego M., który korzysta częściowo z odzieży po starszym bracie, o 50 zł miesięcznie. W porównaniu do sytuacji istniejącej w okresie rozwodowym zmieniła się sytuacja zdrowotna małoletnich powodów. Na zakup leków na sezonowe infekcje oraz witamin i suplementów diety nadal niezbędna jest kwota po 150 zł miesięcznie, dla każdego z małoletnich powodów, nadto jednak B. B. (2) nosi obecnie aparat ortodontyczny i w związku z tym raz w miesiącu odbywa wizyty w poradni ortodontycznej za kwotę 150 zł, a także okulary korekcyjne, których średni miesięczny koszt zakupu wynosi 30 zł. Natomiast małoletni M. jest alergikiem, a także boryka się z atopowym zapaleniem skóry i w związku z tym obecnie pozostaje pod opieką poradni specjalistycznej, korzysta z emolientów do pielęgnacji skóry oraz przyjmuje na stałe leki na alergię za kwotę 80 zł miesięcznie. Chłopcy pozostają też pod opieką Ośrodka (...) w N., w której odbywają bezpłatne wizyty. Wzrosły wreszcie wydatki na rozrywkę i wakacje, przy czym w przypadku każdego z synów pozwanego wzrost ten wynosi po 200 zł miesięcznie,

dowód: faktury, rachunki, potwierdzenia przelewów /145-150, 160-203, 244-245/, wydruk historii rachunku bankowego W. B. (1)/k. 159-159/, dokumentacja medyczna /k. 204-207, 212-223, 246-248/, opinia /k. 208-209, 210, 211/, umowa najmu /k. 245-243/, zeznania W. B. (1) /k. 251-252, 253-płyta CD/

Małoletni B. B. (2) należy do klubu żeglarskiego w K. i w związku z tym bierze udział w treningach i regatach. Średnie roczne koszty związane z hobby małoletniego, w tym z opłatami za członkostwo w klubie i udziałem w regatach, zakupem osprzętu, opłaceniem licencji i ubezpieczenia itp., wynoszą co najmniej 15.000 zł i pokrywane są niemal w całości przez dziadka małoletnich powodów P. P., który zachęcił wnuka do uprawiania tego sportu.

dowód: dokumenty związane z członkostwem w klubie żeglarskim i udziałem w regatach i ponoszonymi wydatkami /k. 106-144/, kopia protokołu wysłuchania małoletniego B. B. (2) w sprawie sygn. akt III Nsm 454/23 SR w Wągrowcu /k. 250-250v/, zeznania W. B. (1) /k. 251-252, 253-płyta CD, 258v, 259-płyta CD/, zeznania P. P. /k. 258-258v, 259-płyta CD/

W. B. (1) z zawodu jest technikiem ekonomistą, posiada doświadczenie w pracy jako sprzedawca, a obecnie zatrudniona jest na pełen etat w Niepublicznym Ż. (...) w (...) na stanowisku opiekunki do dzieci z wynagrodzeniem w wysokości minimalnej płacy krajowej. Matka małoletnich pobiera na rzecz synów świadczenie wychowawcze 800+, a na starszego z synów także świadczenie z programu (...). Poza małoletnimi powodami W. B. (1) nie posiada na swoim utrzymaniu innych osób.

dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu /k. 9-10/, zeznanie podatkowe PIT-11 i PIT-11A /k. 103-105v/, zeznania W. B. (1) /k. 251-252, 253-płyta CD/

Przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu pomiędzy A. B. i W. B. (1) toczy się sprawa o podział majątku wspólnego, w skład którego wchodzą nakłady na dom w B.. Obecnie pozwany samodzielnie zamieszkuje w tym domu i pokrywa koszty utrzymania nieruchomości oraz spłaca kredyt hipoteczny w kwocie 1.400 zł miesięcznie. Ojciec małoletnich nie posiada żadnych szczególnych wymagań w zakresie żywienia, higieny, pielęgnacji czy leczenia. Poza małoletnimi powodami A. B. posiada na utrzymaniu małoletnią córkę M. B. (2), urodzoną (...), na która łoży alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie. Nadto ojciec małoletnich ponosi wydatki z tytułu utrzymania samochodu oraz zakupu gazu (...) na dojazdy do pracy.

dowód: kopia dokumentów z akt sprawy I Ns 444/23 SR w Wągrowcu /k. 81-90v/, faktury /k. 95, 100/, historia operacji na rachunku bankowym /k. 99/, zeznania pozwanego /k. 252, 253-płyta CD/

A. B., który z zawodu jest monterem elektronikiem, nadal zatrudniony jest w firmie (...) sp. z o.o. sp.j. w B., a jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi 7.075 zł netto.

dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu /k. 96-86v/, zeznanie podatkowe PIT-11 /k. 97-98/, zeznania pozwanego /k. 252, 253-płyta CD/

Pozwany nie utrzymuje obecnie kontaktów z małoletnimi powodami, jednak przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu toczy się sprawa z jego wniosku o ustalenie kontaktów z małoletnimi B. i M. rodz. B..

dowód: kopia dokumentów z akt sprawy I. N. 454/23 SR w Wągrowcu /k. 47-51v, v249-250v/, faktury /k. 95, 100/, historia operacji na rachunku bankowym /k. 99/, zeznania pozwanego /k. 252, 253-płyta CD/

W okresie ostatnich 6 miesięcy Powiatowe Urzędy Pracy w W., O. W.., C. i P. dysponowały ofertami pracy na stanowisku sprzedawca/technik ekonomista i opiekunka dziecięca z proponowanym wynagrodzeniem w wysokości od 2.424 zł brutto do 5.000 zł brutto miesięcznie oraz dla osób z prawem jazdy kat. B i elektroników z proponowanym wynagrodzeniem w wysokości od 4.242 zł brutto do 5.500 zł brutto miesięcznie.

dowód: informacje z PUP/k. 224, 226-226v, 228, 230-231v/.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o wymienione dowody z dokumentów oraz zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda i pozwanego.

Na wstępie, przed omówieniem oceny zeznań należy zauważyć, że choć zasadniczo zgodnie z art. 299 k.p.c. dowód z przesłuchania stron winien mieć charakter jedynie pomocniczy, to specyfika spraw alimentacyjnych czyni dowody z dokumentów oraz zeznań stron zdecydowanie pierwszoplanowymi. Zwykle głównie same strony, a nie osoby postronne są zorientowane w skali życiowych potrzeb i wydatków ponoszonych na ich pokrycie. Również przy ocenie zeznań stron większe znaczenie niż w sprawach innego typu ma ich weryfikacja przez pryzmat doświadczenia życiowego. To oznacza, że Sąd analizuje zeznania stron w aspekcie przeciętnej wysokości podstawowych kosztów utrzymania osób dorosłych i dzieci w różnym wieku, znanej Sądowi w oparciu o własne doświadczenie życiowe, z doświadczenia związanego z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych oraz z uwagi na posiadanie powszechnie dostępnej wiedzy o cenach popularnych produktów i usług.

Sąd ocenił zeznania W. B. (1) jako wiarygodne, albowiem były jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym. W szczególności Sąd dał wiarę matce małoletnich co do wysokości kosztów kosztów utrzymania wynajmowanego lokalu mieszkalnego, wydatków na zakup odzieży, nie obejmujących odzieży sportowej, a także co do pozostawania przez małoletnich pod opieką poradni specjalistycznych, korzystania przez małoletniego B. z aparatu ortodontycznego i okularów korekcyjnych, przyjmowania przez małoletniego M. leków na alergię, częstotliwości z jaką obaj powodowie zapadają na sezonowe infekcje oraz przyjmowania przez nich witamin i wydatków związanych z ochrona ich zdrowia i wizytami u specjalistów oraz zakupem leków. Nadto za wiarygodne Sąd uznał też zeznania matki małoletnich w kwestii uczestniczenia przez małoletniego B. w treningach żeglarskich i regatach oraz co do wysokości opłaty z tytułu uczęszczania przez M. do przedszkola.

Co do zasady wątpliwości Sądu nie wzbudziły także zeznania pozwanego A. B., były bowiem jasne i logiczne, a nadto szczere. W szczególności Sąd dal wiarę pozwanemu co do faktu zamieszkiwania przez niego w domu w B. i opłacania rat kredytu hipotecznego, posiadania na utrzymaniu małoletniej córki z kolejnego związku oraz co do nierealizowania przez niego kontaktów z małoletnimi powodami. Godzi się zauważyć, że zeznania pozwanego nie były kwestionowane przez stronę powodową.

Za wiarygodne Sąd uznał wreszcie zeznania świadka P. P. były one bowiem szczerze i logiczne, a nadto korelowały z zeznaniami W. B. (2) oraz pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w toku postępowania.

Autentyczność przedstawionych przez stronę powodową i pozwanego dokumentów nie była kwestionowana przez strony, Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w pełnej żądanej wysokości.

Podstawą roszczenia małoletnich powodów jest art. 138 k.r.o., zgodnie z którym zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego można żądać jedynie w razie zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokojenia potrzeb własnymi siłami. Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r.o. należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowe i majątkowe stron oraz usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci wynika z art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Oznacza to, że im wyższy standard życia rodziców tym na wyższym poziomie powinni oni zaspokajać potrzeby dzieci i gwarantować zaspokojenie nie tylko potrzeb podstawowych, ale i potrzeb na wyższym poziomie. Ponadto ustawodawca w § 2 art. 135 k.r.o. przewidział możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego w całości lub części względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie. W tym wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego ( por. teza IV i VII uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988r., nr 4, poz. 42 oraz orz. SN z 10.10.1969 r. III CRN 350/69, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 ).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że choć od czasu zapadnięcia poprzedniego orzeczenia regulującego wysokość alimentów należnych małoletnim powodom od pozwanego upłynęło zaledwie nieco ponad 3 lata, to jednak w tym czasie nastąpiły istotne zmiany, w rozumieniu art. 138 k.r.o. i to zarówno w sytuacji dzieci jak i w sytuacji ich rodziców. Niemniej w ocenie Sądu okres jaki upłynął od czasu orzekania o wysokości alimentów tj. od zapadnięcia wyroku w sprawie sygn. akt XIV C 576/21, jest zbyt krótki by konieczne było ustalenie na nowo wysokości obowiązku alimentacyjnego A. B. względem małoletnich powodów ustalanego w oparciu o całokształt wydatków związanych z zaspokajaniem usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Za wystarczające uznać w tej sytuacji należało ustalenie rozmiaru zmian jakie zaszły w kosztach utrzymania B. i M. w porównaniu z poprzednim okresem. Przedmiotem ustaleń Sądu były również zmiany w sytuacji materialnej rodziców małoletnich powodów i poziom zwiększenia wysokości dochodów za pracę.

I tak Sąd ustalił, że zmieniła się sytuacja mieszkaniowa małoletnich powodów. We wrześniu 2023 r. B. i M. wyprowadzili się z domu w B., będącego własnością A. B. i zamieszkali wraz z matką w wynajmowanym lokalu. Dokonując analizy porównawczej kosztów utrzymania domu w B., ustalonych w oparciu o zeznania W. B. (1) oraz dokumenty zgromadzone jeszcze w toku sprawy rozwodowej, których kopie znajdują się aktach sprawy niniejszej Sąd ustalił, że w porównaniu do wydatków ponoszonych na utrzymanie domu w B. (około 1.600 zł miesięcznie) aktualne koszty utrzymania lokalu mieszkalnego wzrosły o 900 zł tj. do kwoty średnio 2.500 zł. Godzi się zauważyć, że aktualnie ponoszone przez W. B. (1) koszty utrzymania lokalu są nieco wyższe od przeciętnych wydatków związanych z najmem lokalu mieszkalnego w W.. Niemniej Sąd miał na uwadze, że pozwany, który obecnie sam zamieszkuje w domu w B. i sam opłaca wszystkie rachunki związane z utrzymaniem nieruchomości, w tym ratę kredytu hipotecznego, również ponosi wysokie wydatki lokalowe. W tej sytuacji, mając na uwadze zasadę równej stopy życiowej, Sąd uznał za zasadne doliczenie do kosztów utrzymania małoletnich powodów udziału w kosztach utrzymania lokalu, jaki zajmują wraz z matką, tym bardziej, że możliwości zarobkowe rodziców dzieci są na tyle wysokie, że pozwalają korzystać B. i M. z komfortowych warunków lokalowych. Dlatego też kwotę 900 zł stanowiącą podwyżkę w dotychczasowych kosztach utrzymania lokalu Sąd podzielił pomiędzy małoletnich powodów i ich matkę i uwzględnił, a uzyskaną w ten sposób kwotę 300 zł uwzględnił przy obliczeniu kwoty o jaką w minionym okresie wzrosły koszty utrzymania małoletnich B. i M.. Następnie Sąd stwierdził, że z uwagi na wzrost cen spowodowany wysokim wskaźnikiem inflacji, który w oczywisty sposób przełożył na się na wzrost cen popularnych towarów i usług oraz naturalny rozwój małoletnich powodów, zmianie uległy także wydatki na ich wyżywienie małoletnich, przy czym w przypadku małoletniego B. wzrost ten wynosi 200 zł miesięcznie, a w przypadku małoletniego M. 150 zł miesięcznie. Pamiętać bowiem należy, że młodszy z synów pozwanego uczęszcza jeszcze do przedszkola i również tam korzysta z wyżywienia. Wspomnieć tu należy, że w minionym okresie również koszty pobytu M. w przedszkolu wzrosły o kwotę 100 zł, przy czym częściowo na kwotę tę składa się podwyżka kosztów wyżywienia w przedszkolu. Dalej Sąd miał na uwadze, że wspomniane wyżej czynniki tj. inflacja i rozwój małoletnich przełożyły się także na wzrost kosztów zakupu odzieży dla chłopców, tym bardziej, że w okresie sprawy rozwodowej koszty te zostały oszacowane na stosunkowo niskim poziomie. Niemniej Sąd uznał, że w przypadku małoletniego B. podwyżka w tych wydatkach nie powinna przekroczyć kwoty 100 zł miesięcznie, a w przypadku małoletniego M. kwoty 50 zł miesięcznie. Matka małoletniego przyznała bowiem w toku składanych zeznań, że młodszy syn częściowo korzysta z odzieży po starszym bracie. W kosztach utrzymania dzieci, obok dotychczasowych standardowych wydatków na zakup leków na sezonowe infekcje, witaminy i suplementy diety, pojawiły się nowe wydatki związane z leczeniem, ortodontycznym i okulistycznym - w przypadku B. oraz alergologicznym w przypadku M.. W ocenie Sądu, w oparciu o zeznania złożone w toku postępowania przez W. B. (1), koszt podstawowych leków oraz witamin jest zbliżony do tego, jaki ponoszony był przez matkę małoletnich w okresie rozwodu i wynosi około 150 zł dla obydwojga synów. Natomiast do kwoty tej doliczyć należy w przypadku B. łącznie 180 zł miesięcznie, w tym 150 zł tytułem kosztów wizyty u ortodonty i kwotę 30 zł tytułem wydatków na zakup okularów korekcyjnych (przy założeniu, że wymiana okularów nie jest częstsza niż raz na 1-1,5 roku), a w przypadku M. kwotę 80 zł tytułem wydatków na zakup leków na alergię oraz kosmetyki do pielęgnacji skóry z atopowym zapaleniem. Wreszcie Sąd uznał, że w przypadku obu małoletnich po około 200 zł wzrosły wydatki związane z rozrywką, czasem wolnym itp. Sąd miał bowiem na uwadze, że w okresie sprawy rozwodowej, koszty ponoszone przez matkę oszacowane zostały na poziomie po 100 zł miesięcznie dla każdego z chłopców, przy czym w tamtym okresie małoletni zamieszkiwali jeszcze wspólnie z ojcem i ich kontakty były znacznie częstsze. Obecnie natomiast kontakty A. B. z synami są bardzo rzadkie, a nawet są przerwy w ich realizowaniu, co wynika nie tylko z zeznań samego pozwanego złożonych w toku niniejszej sprawy ale także z treści wysłuchania małoletniego B., przeprowadzonego w toku sprawy o sygn. III Nsm 454/23 prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu. Podkreślenia wymaga, że dla Sądu nie ma znaczenia z czyjej winy do kontaktów tych nie dochodzi i co jest powodem takiej sytuacji. Dla Sądu rozstrzygającego spór o alimenty istotne jest tylko to, że obecnie to na matce spoczywa obowiązek zorganizowania i sfinansowania czasu wolnego synów, ich rozrywki, wyjazdów wakacyjnych, wycieczek szkolnych, zakupu książek, zabawek, gier itp. W tych okolicznościach, uwzględniając także wzrost możliwości zarobkowych obojga rodziców małoletnich powodów Sąd przyjął, że w tej kategorii kosztów utrzymania dzieci nastąpiła podwyżka wydatków o 200 zł dla każdego z nich. Ustalając wysokość tych kosztów Sąd nie uwzględnił natomiast wydatków związanych z hobby małoletniego B. w postaci żeglarstwa. W ocenie Sądu wysokość wydatków związanych z realizowaniem tego hobby przez małoletniego znacznie przekracza możliwości zarobkowe obojga rodziców dziecka, a co za tym idzie wymaganie od pozwanego by partycypował w ich pokrywaniu byłoby sprzeczne z zasadą równej stopy życiowej. Z zeznań świadka P. P. wynika bowiem, że w sezonie wydatki na same tylko treningi, członkostwo w klubie czy partycypację w regatach, wynoszą przynajmniej 15.000 zł, przy czym kwota ta nie obejmuje kosztów zakupu sprzętu. Kwota ta jest równa dwóm pensjom pozwanego i niemal sześciu pensjom matki małoletnich powodów, a przecież z uzyskiwanych zarobków zarówno A. B. jak i W. B. (1) muszą każdego miesiąca pokryć nie tylko własne koszty utrzymania, ale także przeznaczyć niezbędne środki na utrzymanie małoletniego M., pozwany zaś dodatkowo musi łożyć na małoletnią córkę, pochodzącą z kolejnego związku. Nawet gdyby rodzice małoletniego nadal byli razem, to i tak nie byłoby ich stać na to, by bez wsparcia zewnętrznego, móc finansować wydatki związane z realizowaniem przez B. jego pasji żeglarskiej. Ich wspólne dochody oscylowałyby bowiem w granicach kwoty 10.000 zł miesięcznie.

Reasumując w okresie od zapadnięcia wyroku w sprawie sygn. akt XIV C 576/21, średnie miesięczne koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego B. wzrosły o kwotę 980 zł, a małoletniego M. o kwotę 880 zł. Z zebranych w sprawie dowodów wynika, że wydatki na niezbędne utrzymanie małoletnich synów pozwanego w pozostałych kategoriach nie uległy zmianom w rozumieniu art. 138 k.r.o.

Jest bezsporne, że małoletni powodowie nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, a co za tym idzie obydwoje rodzice są zobowiązani do ich alimentowania zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. Jak już wskazano wcześniej, obowiązek ten obciąża rodziców małoletniego w stopniu uzależnionym od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców (art. 135 § 1 k.r.o. oraz art. 129 § 2 k.r.o.)

Obowiązek ten W. B. (1) realizuje częściowo poprzez dokładanie osobistych starań o wychowanie synów (art. 135 § 2 k.r.o.), niemniej uczestniczy ona także finansowo w pokrywaniu kosztów jego utrzymania, przeznaczając na ten cel środki uzyskiwane z wynagrodzenia za pracę na stanowisku opiekunki do dzieci w Niepublicznym Ż. (...) w (...), gdzie osiąga wynagrodzenie w wysokości minimalnej płacy krajowej. Zgodnie z zasadą równej stopy życiowej z tak osiąganych dochodów przedstawicielka ustawowa małoletnich winna pokrywać koszty własnego utrzymania oraz partycypować w utrzymaniu synów.

Jest oczywiste, że pozwany, będąc świadomym ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem małoletnich, powinien w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe oraz w sposób odpowiedni gospodarować posiadanymi środkami. Nadto zaznaczyć należy, iż obowiązek łożenia na zaspokojenie potrzeb dziecka jest obowiązkiem szczególnym, którego realizacja powinna wyprzedzać wszelkie inne zobowiązania (np.: kredyty i pożyczki na cele konsumpcyjne), co zostało potwierdzone w utrwalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą dzieci mają w każdej sytuacji prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Oznacza to, iż oboje rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne, w których sami żyją ( por .uch. SN z 16.12.1987 - III CZP 81/86 - OSNC 1988, z. 4 poz. 42).

W toku postępowania ustalono, że A. B. zatrudniony jest w firmie (...) sp. z o.o. sp.j. w B., a jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi 7.075 zł netto.

Z tak osiąganych dochodów pozwany winien zgodnie z zasadą równej stopy życiowej zaspakajać własne usprawiedliwione potrzeby oraz łożyć na utrzymanie małoletnich dzieci. W toku postępowania ustalono, że poza małoletnimi B. i M. pozwany posiada na swoim utrzymaniu małoletnią córkę M. B. (2), na którą łoży dobrowolne alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie. Oczywiste jest także, pozwany musi pokrywać koszty własnego utrzymania, w tym wydatki na utrzymanie domu i opłacenie rat kredytu hipotecznego, a także dojazdy do pracy.

W tych okolicznościach Sąd zobowiązał pozwanego do uiszczania podwyższonej renty alimentacyjnej w wysokości 1.180 zł miesięcznie na rzecz małoletniego B. B. (2) i w wysokości 1.120 zł miesięcznie na rzecz małoletniego M. B. (1). Kwoty te stanowią w przybliżeniu 60 % całkowitych usprawiedliwionych kosztów utrzymania każdego z małoletnich powodów. Sąd miał co prawda na uwadze, że na co dzień to na matce spoczywa ciężar czynności opiekuńczo-wychowawczych, gdyż to pod jej opieką znajdują się chłopcy i to ona w znacznie większym zakresie dokłada osobistych starań o utrzymanie i wychowanie małoletnich, w ten sposób częściowo realizując swój obowiązek alimentacyjny względem synów. W związku z tym to ojca należałoby obciążyć obowiązkiem pokrywania finansowych kosztów utrzymania synów w większym stopniu tj. w 2/3 i zobowiązać go do łożenia na rzecz małoletniego B. alimentów wyższych od dotychczasowych o 650 zł miesięcznie (980 x 2/3), zaś na rzecz małoletniego M. alimentów wyższych o kwotę 580 zł miesięcznie (880 x 2/3), łącznie o 1.230 zł miesięcznie. Biorąc jednak pod uwagę, że w okresie od zapadnięcia wyroku rozwodowego, regulującego dotychczasową wysokość alimentów, wynagrodzenie pozwanego wzrosło o 1.280 zł netto miesięcznie (z kwoty 5.808 zł netto miesięcznie do kwoty 7.075 zł netto miesięcznie) oznaczałoby to, że alimenty skonsumowałyby w całości podwyżkę wynagrodzenia uzyskaną przez A. B.. Pamiętać zaś trzeba, że z uzyskiwanych dochodów pozwany musi obecnie utrzymać nie tylko siebie i małoletnich powodów, ale także swoją najmłodszą córkę. Dlatego też Sąd uznał, że z punktu widzenia zasady równej stopy życiowej i zasad współżycia społecznego, zasadne będzie obciążenie pozwanego kosztami utrzymania synów w wysokości 60 %. Pamiętać bowiem należy, że to matka małoletnich otrzymuje wsparcie państwa w dbaniu o zaspakajanie potrzeb synów w postaci m.in. świadczenia wychowawczego w wysokości łącznie 1.600 zł miesięcznie, świadczenia z programu (...) czy też ulgi podatkowej.

W opinii Sądu po uiszczeniu przez pozwanego alimentów w tej wysokości, będzie on nadal dysponował wystarczającą kwotą dochodu na pokrycie zgodnie z zasadą równej stopy życiowej, usprawiedliwionych kosztów swojego utrzymania oraz ewentualnych wydatków związanych z realizacją kontaktów z synami i wypłacaniem im kieszonkowego lub finansowaniem prezentów. Wymaga przy tym zaznaczenia, że do niezbędnych kosztów utrzymania pozwanego Sąd wliczył ratę kredytu hipotecznego, natomiast pozwany nie wykazał, aby inne spłacane ratalnie zobowiązania były zaciągane na pokrycie wydatków o wyższym priorytecie niż łożenie na utrzymanie małoletnich dzieci. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem spłata rat z tytułu pożyczek na cele konsumpcyjna nie ma pierwszeństwa przed realizacją obowiązku alimentacyjnego. Sąd miał na względzie również okoliczność, że po przeprowadzce pozwanego do domu w B. znacznie skróci się dystans do siedziby pracodawcy, a co za tym idzie, koszty dojazdów powinny być o około połowę niższe niż wskazano w odpowiedzi na pozew. Podkreślić należy, że suma podwyższonych alimentów nie stanowi nawet 1/3 wysokości wynagrodzenia netto, które przeciętnie otrzymuje pozwany, a w porównaniu z datą pierwszego ustalenia alimentów w wyroku rozwodowym pozwany nie zapewnia małoletnim synom i ich matce możliwości zamieszkiwania w nieruchomości stanowiącej jego własność.

W związku z powyższym należało orzec jak w pkt 1 wyroku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie (pkt. 3 wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i 102 k.p.c. i odstąpiono od obciążania kosztami procesu małoletnich powodów.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj Dz.U. z 2023 r. poz. 1144 z póź. zm.) i mając na uwadze, że strona powodowa wygrała powództwo w 60%, a strona pozwana w 40%, obciążono pozwanego A. B. kwotą 648 zł tytułem kosztów sądowych, z uiszczenia których strona powodowa była zwolniona z urzędu na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt 1, zasądzającemu alimenty, nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.

sędzia Katarzyna Szymczewska