Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 7 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Obornikach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki

Protokolant:Anna Płachetka

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2020 r. w Obornikach

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko A. K. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 37.400,00 (trzydzieści siedem tysięcy czterysta) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 30 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  stosunkowo rozdziela koszty procesu obciążając nimi pozwanego w 90,74% a powoda w 9,26% pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów procesu Referendarzowi Sądowemu.

asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11-01-2017 r. powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniósł pozew przeciwko A. K. (1) (dalej: pozwany) oraz Towarzystwu (...) S.A. (dalej: pozwany 2) o: 1) zasądzenie solidarnie od pozwanych ad. 1 i ad. 2 kwoty 41 215, 60 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 30-06-2017 r. do dnia zapłaty; 2) zasądzenie od pozwanych ad. 1 i ad. 2 kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał m.in., że w dniu 31-03-2017 r. zawarł z pozwanym umowę o roboty budowlane – remont domu. Zgodnie z treścią umowy pozwany zobowiązał się wykonać remont w dwóch łazienkach i korytarzach, szczegółowo opisany w umowie oraz zilustrowany na projektach graficznych. Pozwany wykonał przedmiot umowy wadliwie, przy czym wadliwość miała charakter istotny, uniemożliwiający użytkowanie. Według powoda pozwany dopuścił się niedbalstwa naruszając podstawowe zasady sztuki budowlanej. Wadliwość i usterkowość prac remontowych obejmowała m.in.: 1) brak uprzedniego zagruntowania ścian, 2) brak położenia folii i taśm pod płytkami w łazienkach, 3) brak wykonania uszczelnienia, 4) krzywe ułożenie płytek, 5) brak położenia folii pod wanną. Powód wskazał, że występowanie m.in. powyższych nieprawidłowości wykonanych prac remontowych, strony potwierdziły w protokole z dnia 11-05-2017 r. i załączniku do protokołu. Wadliwość wykonanych prac potwierdza nadto dokumentacja zdjęciowa. Nadto pozwany odmówił dokonania naprawy twierdząc, że naprawa wymaga zbyt dużych kosztów. Wobec odmowy naprawy, powód od umowy odstąpił. Za wadliwie wykonane roboty remontowe powód zapłacił pozwanemu w miesiącach kwiecień – maj 2017 r., zaliczkowo łącznie kwotę 15 300 zł brutto, co stanowi 90% wynagrodzenia umownego. Zapłatę pozostałych 10% wynagrodzenia powód wstrzymał, w związku z ujawnieniem wad podczas odbioru końcowego. Charakter wad, a w szczególności brak izolacji folią, spowodował konieczność skucia płytek i praktycznie ponownego wykonania całego przedmiotu umowy. Powód zlecił wycenę kosztów i wykonania tych prac. Najtańszą ofertę przedstawiła firma (...). Koszt wykonania naprawy z materiałem i robocizną wyniósł 41 215, 60 zł brutto. Powód zakupił część materiałów budowlanych – wykończeniowych oraz zlecił wykonanie części prac koniecznych dla możliwości korzystania z mieszkania.

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem, wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że kwestionuje żądanie pozwu, zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Zaprzeczył wszelkim twierdzeniom pozwu za wyjątkiem stanowczo w tym piśmie przyznanym. Pozwany zaprzeczył wystąpieniu wad wymienionych w pozwie i dokumentach załączonych do niego. Wskazał, że wykonał usługę bez zastrzeżeń. Przedłożona przez powoda dokumentacja nie odzwierciedla stanu, czasu i jakości wykonanych prac. Ponadto wskazał, że przedłożona umowa nie obejmowała robót w kuchni, natomiast dołączona oferta wykonawcza A. K. (2), zawiera wycenę remontu kuchni i koszt ten został ujęty w żądaniu pozwu. W ocenie pozwanego koszty tam przedstawione są rażąco wygórowane, biorąc pod uwagę wysokość zastrzeżonego w umowie wynagrodzenia dla pozwanego.

Pozwany 2 wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego 2 kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na rozprawie w dniu 17-09-2018 r. powód cofnął pozew w stosunku do pozwanego 2. wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Pozwany 2 oświadczył, że podtrzymuje wniosek o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego 2 kosztów procesu według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 17-09-2018 r. Sąd umorzył postępowanie co do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W 2015 r. powód spotkał się z M. F., pracownikiem pozwanego, który go reprezentował i zaproponował mu wykończenie budynku jednorodzinnego powoda w W.. M. F. zgodził się w imieniu A. K. (1) i ustalił wraz z powodem, że w ramach wykończenia domu zostanie wykonane: szpachlowanie ścian, malowanie ścian, ocieplenie całego poddasza, położenie nidy-gips, sufitów, położenie płytek w łazienkach (dwóch łazienkach dolnych i jednej łazience górnej wraz z ich zaizolowaniem), białej armatury, wykończenie budynku na wejście do zamieszkania, położenie paneli. Pozwany w całości powierzył wykonanie tych prac uzgodnionych z powodem M. F..

dowody: zeznania powoda (k. 224-224v), zeznania świadka M. F. (k. 137-138)

M. F., działając w imieniu pozwanego, jako jego pracownik, podjął prace w domu należącym do powoda położonym w W. 80o. M. F. wykonywał roboty, zgodnie z uzgodnieniami o których mowa wyżej, w łazienkach: w łazience dużej położonej na parterze, w łazience małej położonej na parterze pod schodami oraz w łazience na górze. Powód miał zastrzeżenia co do jakości wykonywania prac przez M. F., w szczególności w zakresie jakości położenia płytek w łazienkach oraz braku zaizolowania. Powód zamówił płytki w firmie (...) prowadzącej hurtownię materiałów budowlanych, w ten sposób, że otworzył tam rachunek i upoważnił M. F. do dokonywania tam zakupów materiałów budowlanych (w tym płytek) w celu przeprowadzenia umówionych prac wykończeniowych. Podczas wykonywania tych prac M. F. wskazał powodowi, że płytki, które zostały dostarczone do montażu przez powoda, są krzywe i ich zamontowanie w związku z tym, że są wadliwe nie będzie prawidłowe. Powód zgłosił się do podmiotu od którego nabył przedmiotowe i w rozmowie z jego właścicielem uzyskał zapewnienie, że płytki są prawidłowej jakości bez wad, które uniemożliwiałyby ich montaż. M. F. prowadził montaż płytek zamówionych przez powoda w łazienkach.

dowody: zeznania powoda (k. 224-224), zeznania M. F. (k. 137-138), zeznania świadka J. B. (k. 138v –139)

W dniu 31-03-2017 r. powód i pozwany zawarli pisemną umowę zatytułowaną „umowa o wykonanie usług budowlano-remontowych”. Zgodnie z postanowieniami tej umowy pozwany zobowiązał się wykonać w budynku mieszkalnym, należącym do powoda, położonym w W. 82o, (...)-(...) W., prace remontowe w łazience dużej (dół), łazience małej (dół pod schodami), łazience (góra), korytarzach, które miały obejmować:

1.  zaszalowanie, zazbrojenie i zalanie półek i podestów pod umywalki;

2.  gruntowanie ścian, półek i podłóg;

3.  montaż folii w płynie i taśmy na podłogach, ścianach, półkach, pod prysznicem i pod wanną;

4.  montaż odwodnień liniowych wraz z uszczelnieniem folią w płynie i taśmą;

5.  szlifowanie betonu w celu uzyskania spadu;

6.  położenie płytek zgodnie z projektem przedstawionym przez Firmę (...) (podłogi, ściany, półki);

7.  zabudowa wanny: położenie folii, płytek, silikonów;

8.  montaż umywalek, bidetu, kranów, kabin, kaloryferów i luster;

9.  wycięcie otworów pod kontakty i włączniki;

10.  fugowanie ścian i podłóg itd.;

11.  położenie silikonów;

12.  umycie płytek do odbioru;

13.  montaż telewizora.

Pozwany miał rozpocząć prace niezwłocznie, a zakończyć je nie później niż w dniu 10-05-2017 r.

W umowie powód i pozwany uzgodnili wynagrodzenie za prace remontowe, które przedstawiało się następująco:

- łazienka duża dół, korytarz, biuro i kuchnia – 7 500 zł netto

- łazienka mała dół pod schodami – 4 500 zł netto

- łazienka dzieci góra – 5 000 zł netto

Nadto, umowa przewidywała, że materiały główne i pomocnicze zapewni powód.

Płatność miała następować częściowo według postępu prac, jednakże nie więcej, aniżeli 90% wynagrodzenia. Ostatnie 10% wynagrodzenia płatne będzie po dokonaniu bezusterkowego odbioru końcowego.

Prace miały zostać odebrane pisemnym protokołem końcowym.

Zapłata miała nastąpić w ciągu 7 dni od dnia otrzymania faktury gotówką lub na rachunek powoda, wskazany w fakturze VAT.

dowody: umowa z dnia 31-03-2017 r. (k. 8-9), projekt (k. 10-12)

Po zawarciu pisemnej umowy M. F. kontynuował prace wykończeniowe w łazienkach w domu. Powód nie był zadowolony z postępu prac w łazienkach i zgłaszał M. F. usterki w ich wykonywaniu, przede wszystkim zwracał M. F. uwagę, że płytki położone są krzywo oraz że nie jest wykonana prawidłowo ich izolacja. M. F. wykonywał przedmiotowe prace do maja 2017 r.

dowód: zeznania powoda (k. 224-224v)

W dniu 11-05-2017 r. doszło do spisania przez powoda i pozwanego „Protokołu odbioru prac budowlanych”. W protokole wskazano, że dotyczy odbioru prac budowlanych w lokalu mieszkalnym według umowy z dnia 31-03-2017 r. Wskazano, że roboty wykonano na podstawie przedmiotowej umowy z dnia 31-03-2017 r. a wszystkie materiały dostarczył inwestor (powód). W protokole odbioru robót stwierdzono wady istotne, szczegółowo wskazane w załączniku do przedmiotowego protokołu, przy czym wskazano, że pozwany nie wyraża zgody na ich usunięcie. Nadto w protokole powód oświadczył, iż odmawia odbioru robót i odstępuje od umowy. Protokół został podpisany osobiście przez powoda i pozwanego.

dowód: protokół odbioru robót budowlanych (k. 15-17)

W załączniku do protokołu odbioru końcowego robót z dnia 11-05-2017 r. wskazano, że stwierdza się wady i usterki:

1.  brak zagruntowania ścian;

2.  brak położenia folii na płytkach i taśm;

3.  brak uszczelnienia;

4.  wadliwe położenie płytek (krzywo) w związku z brakiem montażu folii;

5.  brak folii pod zabudowę wanny

Nadto wskazano, iż w związku z powyższymi wadami zachodzi konieczność skucia ułożonych płytek i demontażu osprzętu łazienki. Wykonanie właściwej izolacji folią i ponowne wykonanie prac. Sporządzono dokumentację zdjęciową.

dowód: załącznik do protokołu odbioru końcowego robót z dnia 11-05-2017 r. (k. 18)

M. F. wykonał prace w łazienkach w budynku powoda w sposób wskazujący na to, iż nie zna zasad układania płytek ceramicznych na ścianach i podłogach. M. F. nie zastosował się do Warunków (...) Wykonawstwa i Odbioru (...) Instytutu (...). Wykonanie tych prac przez M. F. świadczy o tym, że nie zna zasad sztuki budowlanej. Roboty wykonane przez M. F. w zakresie o którym mowa w umowie z dnia 31-03-2017 r. zostały wykonane wadliwie. Wadliwość wykonania tych robót polegała przede wszystkim na tym, że nie wykonano w pomieszczeniach mokrych, do których należą łazienki izolacji i hydroizolacji. Klejenie płytek do ścian M. F. wykonał niezgodnie z techniką układania płytek. Nierówne i krzywo zostały wykonane spoiny. Wadliwe położenie płytek przez M. F. nie miało związku z wadliwością płytek. M. F. – w wypadku stwierdzenia, że płytki do montażu są wadliwe – nie powinien ich układać. Powinien natomiast wiedzieć jak wygląda nie nadająca się do montażu płytka. Zgodnie z Warunkami Wykonawstwa i Odbioru (...) Zeszyt 5 (...), winien posegregować płytki ceramiczne przed przyklejeniem według wymiarów, gatunków i odcieni. Roboty wykonane przez M. F. wykonane były wadliwie i w sposób nienadający się do usunięcia wad.

dowód: opinia biegłego z dziedziny budownictwa inż. K. J. (k. 259- 275), dokumentacja fotograficzna czarno-biała (k. 120-135), dokumentacja fotograficzna kolorowa (k. 154-165), zeznania świadka M. F. (k. 137-138; 223), zeznania świadka A. K. (2) (k. 136-137; 197), zeznania powoda (k. 223-223v)

W maju 2017 r. Powód zwrócił się do A. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych, o przygotowanie kosztorysu wykonania prac w domu powoda, które to praca obejmowałaby doprowadzenie pomieszczeń objętych umową z dnia 31-03-2017 r. do stanu, zgodnego z przedmiotową umową.

dowód: zeznania powoda (k. 224-224v), zeznania świadka A. K. (2) (k. 136-137; 197)

Oferta wykonawcza przedstawiona przez A. K. (2), w zakresie prac objętych umową z dnia 31-03-2017 r. obejmowała:

1.  w zakresie łazienki dolnej małej

- demontaż wanny, umywalki, ubikacji, lustra

- skutek płytek – ściana

- skucie płytek – podłoga

- impregnacja podłogi i ścian

- położenie folii w płynie na podłodze i w miejscu umywalki

- położenie płytek na ścianie

- położenie płytek na podłodze

- wykonanie zabudowy wanny

- położenie płytek na wannie

- fugowanie i silikonowanie

2.  w zakresie łazienki dużej:

- demontaż wanny, 2 umywalek, ubikacji, bidetu, lustra, kabiny prysznicowej, kontaktów, kaloryfera i czujnika temperatury

- demontaż zabudowy wanny

- demontaż odwodnień i wody (kranów)

- skucie płytek z całej łazienki

- wyrównanie ścian i podłogi po kuciu

- impregnacja ścian

- położenie folii w płynie pod wanną, na ścianach prysznica, na półkach pod umywalkami, na podłodze

- wykonanie zabudowy wanny

- położenie płytek na ścianach, podłodze, półkach i na zabudowie wanny

- fugowanie i silikonowanie

- montaż wanny, prysznica, umywalek, ubikacji, bidetu, lustra itd.

- umycie łazienki do odbioru.

Koszt prac – według przedstawionego oszacowania – wynosił: w zakresie łazienki małej łącznie kwotę 11 572 zł brutto (w tym kwoty: 5670 zł brutto – koszt robocizny; 5902 zł brutto – koszt materiałów), w zakresie łazienki dużej łącznie kwotę 25 828 zł brutto (w tym kwoty: 10 530 zł brutto – koszt robocizny; 15 298 zł brutto – koszt materiałów).

dowody: oferta wykonawcza na wykonanie łazienek i kuchni (poprawki i robocizna) z dnia 29-05-2017 r. (k. 22-23 akt), zeznania powoda M. S. (k. 224-224v), zeznania świadka A. K. (2) (k. 136-137)

Kwota wskazana w ww. kosztorysie obejmująca poprawki i prace wykończeniowe stanowi uzasadniony koszt prac, prowadzących do doprowadzenia robót wykończeniowych do stanu zgodnego z umową z dnia 31-03-2017 r. Przy pracach obejmujących prace naprawcze i wykończeniowe z uwagi na ich niewielki zakres, do ich wyceny należy przyjąć ceny wolnorynkowe.

dowód: opinia biegłego z dziedziny budownictwa inż. K. J. (k. 259- 275)

A. K. (2), na polecenie powoda w czerwcu 2017 roku udał się do domu powoda w W., celem przeprowadzenia częściowo poprawek i prac wykończeniowych o których mowa w kosztorysie z dnia 29-05-2017 r. Przeprowadził część poprawek i prac wykończeniowych o których była mowa w kosztorysie z dnia 29-05-2017 r., jednakże nie zrealizował wszystkich prac, które ten kosztorys obejmował.

dowód: zeznania świadka A. K. (2) (k. 136-137; 197), zeznania powoda (k. 224-224v)

Zeznania świadka J. B. Sąd uznał za wiarygodne, ale tylko częściowo przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy. Świadek zeznał, że prowadził prace wykończeniowe w budynku powoda w W., jednakże nie wykonywał żadnych pracy objętych pisemną umową o której mowa w pozwie. Istotne dla rozstrzygnięcia były te zeznania, gdzie świadek zeznał, że wykonanie prac w łazienkach w domu powoda w W., dotyczyło realizacji umowy zawartej przez powoda i pozwanego, a M. F. wykonywał te prace w imieniu powoda, jako jego pracownik. Sąd dał wiarę tym zeznaniom świadka, gdzie wskazał, iż prace, które były objęte umową pisemną o której mowa w pozwie były wykonywane przez M. F. jako współpracownika pozwanego oraz iż miał on wykonać prace o który mowa pisemnej umowie w sposób kompleksowy. Świadek natomiast nie wiedział dokładnie jak wyglądały rozmowy między M. F. a powodem co do wad dotyczących robót objętych pisemną umową o której mowa w pozwie. Sąd dał natomiast wiarę świadkowi co do tego, że powód zgłaszał zastrzeżenia co do prac wykonanych przez M. F. w łazience.

Zeznania świadka G. G. Sąd uznał za wiarygodne, ale bez istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Świadek zeznał, że co prawda pracował na budowe przy pracach wykończeniowych domu jednorodzinnego powoda w W., ale nie uczestniczył w żadnych pracach, objętych pisemną o której mowa w pozwie. Stąd świadek ten wiedział czy prace o których mowa w budowie zostały wykonane oraz w jakim zakresie.

Świadek N. K., małżonka pozwanego odmówiła składania zeznań.

Zeznaniom świadka A. K. (2) Sąd dał wiarę w pełni. Były spójne i rzeczowe oraz korespondowały z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka co do tego jaki stan prac wykończeniowych w łazienkach zastał, kiedy przybył do domu powoda wykonywać prace wiosną 2017 r. Zeznania świadka w tym zakresie – po okazaniu mu dokumentacji fotograficznej – pozostawały w zgodzie z wnioskami z opinii biegłego, że w zakresie prac wykonywanych przez firmę pozwanego w łazienkach wystąpiły istotne wady. Pozostawały również w zgodzie z zeznaniami powoda.

Zeznaniom świadka M. F. Sąd dał wiarę jedynie w części. Sąd dał wiarę świadkowi, co do zakresu zleconych robót wykończeniowych pozwanemu przez powoda, które pokrywały się (w zakresie prac, które stanowiły przedmiot sporu w niniejszej sprawie) z zakresem prac uszczegółowionych w pisemnej umowie powoda z pozwanym z dnia 31-03-2017 r. Sąd dał również wiarę tym zeznaniom świadka, gdzie wskazał on że umowę ustną co prac wykończeniowych w domu powoda w W. zawierał w imieniu pozwanego, a nie w imieniu własnym. Sąd dał również wiarę świadkowi co do tego, że był pracownikiem pozwanego i był do zawarcia takiej umowy umocowany. Za wiarygodne Sąd uznał także te zeznania w których świadek wskazał, że prace w łazienkach powoda wykonywał samodzielnie. Zeznania świadka w tym zakresie były zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym z wiarygodnymi zeznaniami powoda. Sąd natomiast nie dał wiary świadkowi co do tego, że prace zostały wykonane przez niego prawidłowo, a ewentualne błędy w realizacji prac wykończeniowych wynikały z poleceń powoda. Sąd nie dał wiary jakoby powód miał wydać świadkowi ustne polecenie, aby położył płytki w jednej z łazienek bez izolacji, z uwagi na to, że jest położona na parterze oraz iż świadek izolacji tej nie położył z uwagi na polecenie powoda. Powyższe zeznania pozostają sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Trudno bowiem przyjąć, by powód polecił świadkowi wykonanie prac wykończeniowych z rażącym naruszeniem zasad robót budowlanych. Biegły jednoznacznie wskazał, że zgodnie z zasadami sztuki wykonawca robót wykończeniowych nie może wykonywać prac sprzecznych z zasadami sztuki budowanej i w takiej sytuacji winien odmówić wykonania prac z naruszeniem tych zasad. Nadto – w ocenie Sądu – oczywistym jest, nawet dla laika, że prawidłowe ułożenie płytek w łazience wymaga wykonania uprzedniej izolacji, z czego z pewnością zdawał sobie sprawę powód. W konsekwencji za niewiarygodne należy uznać zeznania świadka, że brak zaizolowania wynikał z polecenia powoda. Sąd nie dał również wiary tym zeznaniom świadka, gdzie wskazał on, że płytki przygotowane do ułożenia w łazienkach zostały położone wadliwie (krzywo) z uwagi na to, że były płytkami wadliwymi oraz że zostały położone – pomimo zasygnalizowania przez świadka, że są wadliwe – na wyłączne żądanie powoda (powód miał zwrócić się do świadka w słowach: „dobra kładź”). Zeznania te pozostają w sprzeczności z wiarygodnymi zeznaniami powoda, jak i z opinią biegłego. Sąd dał wiarę powodowi, że po zasygnalizowaniu przez M. F., iż płytki są wadliwe, zwrócił się on do podmiotu od którego płytki zostały nabyte, czy obarczone są wadami, na co uzyskał odpowiedź przeczącą. Również biegły jednoznacznie stwierdził, że płytki przeznaczone do położenia w łazienkach nie były wadliwe, a ich krzywe ułożenie przez M. F. wynikało z położenia ich niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej, a nie z ich wadliwości. Nadto zeznania w tym zakresie pozostawały w sprzeczności z opinią biegłego, gdzie biegły wskazał, iż w wypadku wadliwości płytek wykonujący roboty winien wstrzymać się z położeniem, bez względu na stanowisko inwestora. Innymi słowy nie jest dopuszczalne przeprowadzanie robót przez wykonawcę niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej, nawet w sytuacji, gdy inwestor sobie tego życzy. Sąd nie dał również wiary M. F., że powód nie zgłaszał zastrzeżeń co do jakości wykonania prac wykończeniowych w łazienkach. Zeznania te pozostają bowiem w sprzeczności z wiarygodnymi zeznaniami powoda oraz zeznaniami świadka J. B., którzy zeznali, że takie zastrzeżenia powód zgłosił. Ponadto zeznania te pozostają w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego, które wskazują, że w wypadku widocznej na pierwszy rzut oka wadliwości prac wykończeniowych osoba zlecająca prace zgłasza takie uwagi. W ocenie Sądu zaś wady w położeniu ceramiki łazienkowej przez M. F. widoczne są już na pierwszy rzut, nawet dla osoby, która nie ma specjalistycznej wiedzy w zakresie robót budowlanych. Świadek potwierdził zaś (po okazaniu dokumentacji fotograficznej), że to on kładł płytki, które w rezultacie ułożone zostały krzywo.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania powoda. Zeznania te były spójne, logiczne, spontaniczne i szczere, a nadto pozostawały w zgodzie z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Za wiarygodne Sąd uznał dowody z dokumentów. Ich prawdziwość i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Oceniając przedłożoną umowę z dnia 31-03-2017 r. Sąd uznał, że stanowiło ona w istocie rzeczy uszczegółowienie umowy ustnej, którą w imieniu pozwanego zawarł z powodem M. F.. W ocenie Sądu oczywistym, że umowa o wykonanie prac wykończeniowych w łazienkach z przedsiębiorcą, który profesjonalnie się tymi pracami zajmuje oznacza wykonanie zleconych prac, zgodnie z zasadami sztuki budowlanej w zakresie prac wykończeniowych. Umowa pisemna wskazywała na konkretne prace, które miały zostać wykonane w łazienkach w domu powoda w W., co jednak nie oznaczało, że zakres robót, które już wtedy były w toku miał się w związku z treścią pisemnej umowy w jakikolwiek sposób zmienić w stosunku do umowy ustnej. W ocenie Sądu był on identyczny a w umowie pisemnej uszczegółowiono tylko zakres prac, zgodnie z zasadami sztuki budowlanej.

Za wiarygodny Sąd uznał kosztorys prac sporządzony przez A. K. (2). Dokument ten w połączeniu z treścią opinii biegłego pozwolił na ustalenie ile wynosił koszt doprowadzenia łazienek w domu powoda do stanu zgodnego z umową łącząca powoda i pozwanego. Biegły dokonując wyceny takich prac wskazał, że kosztorys przedstawiony w tym dokumencie jest sporządzony prawidłowo, a wskazane w nim wartości należy zaakceptować. Sąd miał na uwadze, że spór między stronami toczył się co do prac wykonanych przez pozwanego w łazienkach (tak została zakreślona podstawa faktyczna pozwu), nie zaś w kuchni, na co trafnie zwrócił uwagę pełnomocnik pozwanego. W konsekwencji za uzasadniony koszt wykonania prac należało przyjąć tylko wartość prac, które dotyczyły wyceny prac w łazienkach nie zaś w kuchni. Prawidłowość prac wykonanych przez pozwanego w kuchni nie była bowiem przedmiotem niniejszego postępowania.

Żadnych wątpliwości Sądu nie budził również dokument w postaci protokołu z odbioru robót wraz z załącznikiem. W ocenie Sądu wskazane w tymże protokole wady faktycznie wystąpiły w zakresie robót wykonywanych przez pozwanego w łazienkach powoda. Na istnienie wad wskazał bowiem biegły w swojej opinii, która to opinia była w ocenie Sądu wiarygodna, a w konsekwencji Sąd przyjął, że protokół odzwierciedla ujawnione wady wykonanych przez pozwanego pracach wykończeniowych. Nie budzi również wątpliwości, że pozwany odmówił usunięcia stwierdzonych wad, a powód odmówił odebrania robót i złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy.

Postanowieniem z dnia 22-08-2019 r. Sąd dopuścił dowód z opinii z zakresu budownictwa na okoliczności czy roboty budowlane o których mowa w pozwie zostały faktycznie wykonane wadliwie i na czym polegała ich wadliwość w szczególności czy płytki położone w ramach przedmiotowych robót zostały położone wadliwie, w wypadku zaś ustalenia, że położenie płytek było wadliwe ustalić czy wadliwe położenie związane było z wadliwością płytek i ewentualnym żądaniem przez powoda ich położenia, a nadto, jeśli zlecone roboty były wykonane wadliwie – na okoliczność spowodowanej tym szkody.

Stosownie do treści przepisu art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.

Opinia biegłego z dziedziny budownictwa inżyniera K. J. jest opinią jasną, spójną i kompletną. Wnioski opinii biegłego w pełni korespondują z tezą dowodową zakreśloną przez Sąd. Biegły w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości stwierdził, iż:

- roboty budowlane, o których mowa w pozwie faktycznie zostały wykonane wadliwie

- wadliwość ich wykonania polegała przede wszystkim na tym, że nie wykonano w pomieszczeniach mokrych, do których należą łazienki izolacji i hydroizolacji; poza tym klejenie płytek do ścian wykonano niezgodnie z techniką układania płytek; nierówno i krzywo wykonane zostały spoiny

- wadliwe położenie płytek nie miał związku z wadliwością płytek; wykonawca, a nie inwestor – powód powinien znać jak wygląda, nienadająca się do montażu płytka; w przypadku wad nie powinien ich układać; jak nakazują Warunki W. i Odbioru (...) Zeszyt 5 Roboty wykończeniowe: „płytki ceramiczne przed przeklejeniem należy posegregować według wymiarów, gatunków i odcieni;

- zlecone roboty wykonane był wadliwie o w sposób nienadający się do usunięcia wad; należy je skuć i wykonać zgodnie z przepisami i zasadami sztuki budowlanej; z uwagi na niewielki zakres prac, do wyceny napraw należy przyjąć ceny wolnorynkowe; przedstawiona przez powoda oferta na wykonanie prac naprawczych (k. 22 akt) jest właściwa i należy ją zaakceptować.

Biegły wykonał opinię po przeprowadzeniu oględzin pomieszczeń, gdzie prowadzone były prace wykończeniowe (łazienek), zapoznania się z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy oraz dokumentacją fotograficzną. Na podstawie tego materiału biegły stwierdził czy wykonane prace wykończeniowe były wykonane wadliwie, w oparciu o doświadczenie zawodowe, wiedzę specjalistyczną oraz powołane przez biegłego warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych ( (...)) oraz przepisy prawa. W ocenie Sądu biegły szczegółowo wskazał, jakimi wadami obarczone były wykonane prace wykończeniowe i dlaczego ich wykonanie biegły uznał za wadliwe. Biegły odwołał się do standardów technicznych, a sposób rozumowanie biegłego przy ich zastosowaniu w opinii nie budził żadnych wątpliwości Sądu. Wnioski z opinii biegłego pozostają w zgodzie z zasadami logiki i prawidłowego rozumowania. Profesjonalna wiedza biegłego nie budziła żadnych zastrzeżeń. Należy podzielić również wnioski z opinii biegłego co do wartości prac naprawczych. Biegły słusznie wywiódł, że z uwagi na niewielki zakres prac do ich wyceny należało przyjąć ceny wolnorynkowe. Biegły opierając się na specjalistycznej wiedzy i doświadczeniu zawodowym słusznie również wywiódł, że oferta na wykonanie prac naprawczych przedstawiona przez powoda jest właściwa, a zatem wykonanie tych prac za wskazaną tam cenę pozwoli na wykonanie prac naprawczych i wykończeniowych zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. W ocenie Sądu oczywistym jest zatem, że demontaż obarczonych nieusuwalnymi wadami prac oraz ponowne ich wykonanie – według stawek rynkowych – musi kosztować więcej, aniżeli wykonanie prac wykończeniowych, bez konieczności uprzedniego demontażu prac wadliwie wykonanych. Tym bardziej wnioski opinii biegłego w zakresie wysokości szkody należy uznać za słuszne.

Zarzuty do opinii zgłosiła strona pozwana. Pozwany zarzucił opinii brak bezstonności, brak skrupulatności, brak fachowości, brak kosztorysu, brak powiadomienia pozwanego o terminie oględzin. W uwagi na powyższe pozwany wniósł o:

- zobowiązanie biegłego do przeprowadzenia ponownych oględzin nieruchomości z wcześniejszym powiadomieniem pełnomocnika pozwanego o terminie oględzin, celem wzięcia udziału w oględzinach

- zobowiązanie biegłego do złożenia opinii uzupełniającej po ponownych oględzinach

- zobowiązanie biegłego do odniesienia się do kosztorysu z (...) S.A. znajdującego się w aktach sprawy

- zobowiązanie biegłego do wykonania profesjonalnego szczegółowego kosztorysu, z którego będzie wynikać dokładny zakres poprawek, tj. metraż skucia, ilość – metraż do wykonania poprawek, ilość i wartość dokładna materiału do położenia, ilość i wartość roboczogodzin i to w każdym pomieszczeniu i to po wykonaniu pomiarów na miejscu oraz po zapoznaniu się z treścią znajdujących się w aktach sprawy zeznań osoby wykonującej prace tj. M. F.

- zobowiązanie biegłego do przedłożenia dokumentacji fotograficznej co do płytek oraz dokładnych ich pomiarów grubości z każdego rantu płytki

- zobowiązanie biegłego do zapoznania się z dokumentacją fotograficzną znajdująca się w aktach i jej porównania z dokumentacją fotograficzną biegłego.

W związku z wniesionymi do opinii zarzutami Sąd wyznaczył rozprawę na którą wezwał biegłego, zobowiązując go do odniesienia się do treści podniesionych zarzutów.

Na rozprawie w dniu 9-11-2020 r. biegły szczegółowo odniósł się do wszystkich zarzutów i podtrzymał opinię.

W pierwszej kolejności wskazać, należy, że wbrew stanowisku strony pozwanej biegły nie miał obowiązku zawiadamianie pełnomocnika pozwanego o terminie dokonywanych oględzin. Takiego zobowiązania nie nakładało na biegłego treść postanowienia Sądu o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego, a tylko w takiej sytuacji biegły miałby obowiązek zawiadomić pełnomocników stron o terminie oględzin.

Nie można podzielić zarzutu pozwanego, jakoby biegły nie dokonał pomiarów ceramiki, która wymagała skucia. Biegły przesłuchany na rozprawie wskazał wprost, że pomiarów takich dokonał, ale nie dokumentował tej czynności szkicem, z uwagi na to, że realizacja prac wykończeniowych, których sprawa dotyczy również nie została udokumentowana graficznie, nadto nie było takiej potrzeby. Biegły wziął bowiem pod uwagę zakres prac naprawczych i nowych prac wykończeniowych oceniając wartość tych prac, poprzez wskazanie, że odpowiadają one wartości ujętych w kosztorysie przedłożonym przez powoda (k. 22). W ocenie Sądu graficzne ujęcie pomiarów dla określenia zakresu prac nie jest niezbędne, skoro z opinii biegłego jasno wynika, jakie wystąpiły wady i jaka jest wysokość powstałej w ten sposób szkody. Sąd nie podziela również zarzutów do opinii, gdzie wskazano, że oceniając czy zamontowane płytki były wadliwe biegły powinien przedłożyć do opinii dokumentację fotograficzną oraz przedstawić szczegółowe pomiary ich grubości. W ocenie Sądu – mają na uwadze, że biegły dysponuje fachową wiedzą i wieloletnim doświadczeniem – przedłożenie tak szczegółowej dokumentacji z oceny wadliwości płytek nie jest w takim wypadku konieczne. Sąd nie podziela również zarzutu jakoby konieczne było porównywanie materiału fotograficznego biegłego z materiałem fotograficznym z akt sprawy. Biegły zapoznał się bowiem również z materiałem zgromadzonym w aktach i na tej podstawie również wyprowadził wnioski opinii. W ocenie Sądu odniesienie się do kosztorysu przedłożonego przez pozwanego 2 nie jest celowe. Kosztorys tamten stanowi bowiem dokument prywatny, który powstał na potrzeby postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez pozwanego 2, a zatem nie ma waloru obiektywizmu, który posiada opinia biegłego, jako eksperta niezwiązanego z żadną ze stron. W ocenie Sądu biegły jest władny poczynić własne wywodu w opinii, bez potrzeby odwoływania się do dokumentów zbliżonych swym charakterem do opinii prywatnych.

W ocenie Sądu zarzuty sformułowane pod adresem opinii biegłego nie zdołały doprowadzić do jej podważenia. W konsekwencji opinię należało uznać za w pełni przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy.

Konsekwencją powyższej oceny Sądu było oddalenie postanowieniem z dnia 9-11-2020 r. wniosku o przeprowadzenie dowodu z innego biegłego oraz wniosków o przeprowadzenie dowodów sformułowanych przez pełnomocnika pozwanego w zarzutach do opinii, jako niemających znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Umowę łącząca powoda i pozwanego należy ocenić jako umowę o dzieło. Przy czym wskazać należy, że umowa pisemna zawarta 31-03-2017 r. oraz umowa ustna zawarta wcześniej stanowią w istocie rzeczy jedną umową, z których umowa pisemna stanowiła tylko uszczegółowienie warunków wykonania prac wykończeniowych.

Stosownie do treści przepisu art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Powyższe przekłada się wprost na niniejszą sprawę. Pozwany zobowiązał się do wykonania prac wykończeniowych w łazienkach powoda znajdujących się w jego domu jednorodzinnym w W., a powód do zapłaty wynagrodzenia. Jakkolwiek ustalenia ustne co do przedmiotu umowy, nie precyzowały wysokości wynagrodzenia, to jednak strony wskazały wprost jego wysokość w pisemnej umowie z dnia 31-03-2017 r. określając je na kwotę 17 000 zł netto. Podkreślenia wymaga jednak, że dla bytu prawnego umowy o dzieło nie jest wymagane określenie kwotowo wysokości wynagrodzenia, a w razie wątpliwości przyjmuje się, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju (art. 628 § 1 k.c.).

Nie ulegało również wątpliwości, że choć umowy ustnej nie zawierał pozwany z powodem osobiście, to jednak zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że pracownik pozwanego M. F. był umocowany do zawarcia przedmiotowej umowy. Przy zawarciu umowy ustnej nie może również budzić, że już wtedy uzgodniony był zakres prac wykończeniowych, który obejmował położenie płytek w łazienkach (dwóch łazienkach dolnych i jednej łazience górnej wraz z ich zaizolowaniem) oraz białej armatury. Nie może również ulegać wątpliwości, że skoro powód powierzył wykonanie tych prac pozwanemu, który profesjonalnie zajmował się pracami wykończeniowymi, to treść zobowiązania została ukształtowana w ten sposób, że prace te miały zostać wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej w zakresie prac wykończeniowych. Późniejsze dokładne doprecyzowanie konkretnych prac w umowie pisemnej zakresu prac o które się umówiły nie zmieniało. Zakres prac wykończeniowych już w umowie ustnej był określony wystarczająco precyzyjnie.

Sąd aprobując wnioski wypływające z opinii biegłego przyjął, że umówione prace wykończeniowe zostały wykonane przez pozwanego wadliwie, a wady dzieła były wadami istotnymi, które nadto miały charakter wad nieusuwalnych.

Stosownie do treści przepisu art. 638 § 1 k.c. do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego.

Strona pozwana powoływała się na fakt, że materiał (płytki), który dostarczył powód był materiałem wadliwym i z tej przyczyny doszło do powstania w dziele wady w postaci krzywego ich ułożenia. Zarzut ten należy uznać jednak za bezzasadny. Biegły w swojej opinii jednoznacznie wskazał, że dostarczony materiał (płytki) nie był obarczony wadą, a wadliwe ich ułożenie po montażu wynikało z faktu, że płytki zostały położone niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej w zakresie prac wykończeniowych. W konsekwencji nie można przyjąć by mogło dojść do wyłączenia odpowiedzialności pozwanego na podstawie przepisu art. 638 § 1 zd. 2 k.c.

Stosownie do treści przepisu art. 556 k.c. w zw. z art. 638 § 1 k.c. przyjmujący zamówienie jest odpowiedzialny względem zamawiającego, jeżeli rzecz sprzedana (dzieło) ma wadę fizyczną lub prawną.

Przepis art. 556 ¹ § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 638 § 1 k.c. precyzuje, iż wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej (dzieła) z umową. W szczególności rzecz sprzedana (dzieło) jest niezgodne z umową, jeżeli nie ma właściwości, które dzieło tego rodzaju powinno mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia.

Sąd aprobując wnioski wypływające z opinii biegłego, wskazuje, iż nie może ulegać wątpliwości, że prace wykończeniowe w łazienkach powoda obarczone były wadami. Wadliwość ich wykonania polegała przede wszystkim na tym, że nie wykonano w pomieszczeniach mokrych, do których należą łazienki izolacji i hydroizolacji; poza tym klejenie płytek do ścian wykonano niezgodnie z techniką układania płytek; nierówno i krzywo wykonane zostały spoiny.

Stosownie do treści przepisu art. 560 k.c. w zw. z art. 638 § 1 k.c. jeżeli dzieło ma wadę zamawiający może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba, że przyjmujący zamówienie niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla dającego zlecenie wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie.

W realiach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że pozwany odmówił usunięcia wady, nadto biegły wskazał – co Sąd aprobuje – że prace obarczone były takimi wadami, że ich usunięcie nie było możliwe. Wykonane prace wykończeniowe należało skuć i wykonać zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. W konsekwencji zaktualizowało się prawo powoda do skutecznego odstąpienia od umowy. Złożone przez powoda oświadczenie w protokole odbioru robót, należało zatem ocenić jako wywołujące skutki prawne odstąpienie od umowy.

Stosownie do treści przepisu art. 494 § 1 k.c. strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

W niniejszej sprawie powód nie domagał się od pozwanego zwrotu wynagrodzenia, ale domagał się naprawienie szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Zgodnie zaś z przepisem art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W ocenie Sądu szkodą wynikłą z nienależytego wykonania przez pozwanego umowy o wykonanie pracy wykończeniowych były: 1) koszt demontażu (skucia) prac wykończeniowych wykonanych przez pozwanego, 2) koszt ponownego wykonania prac wykończeniowych po zakończonym demontażu. Powyższe wynika jednoznacznie z opinii biegłego, który wskazał, iż prace wykończeniowe należy skuć i wykonać zgodnie z przepisami i zasadami sztuki budowlanej. W konsekwencji przyjąć należało, że powód wykazał istnienie swojego roszczenia co do zasady.

W zakresie wysokości roszczenia, Sąd w całości zaaprobował wnioski wypływające z opinii biegłego, iż z uwagi na niewielki zakres prac, do wyceny napraw należy przyjąć ceny wolnorynkowe; przedstawiona przez powoda oferta na wykonanie prac naprawczych (k. 22 akt) jest właściwa i należy ją zaakceptować. Zgodnie z ofertą na wykonanie prac naprawczych koszt wykonania prac w zakresie powołanej w pozwie podstawy faktycznej kształtuje się następująco: w zakresie łazienki małej wynosi łącznie kwotę 11 572 zł brutto (w tym kwoty: 5670 zł brutto – koszt robocizny; 5902 zł brutto – koszt materiałów), w zakresie łazienki dużej wynosi łącznie kwotę 25 828 zł brutto (w tym kwoty: 10 530 zł brutto – koszt robocizny; 15 298 zł brutto – koszt materiałów). Zatem wysokość należnego powodowi odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania przez pozwanego umowy o prace wykończeniowe wynosi 37 400 zł i od tej wysokości powództwo podlegało uwzględnieniu. Stosownie do treści przepisu art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. § 2 cytowanego przepisu stanowi, iż jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Za datę początkową biegu terminu odsetek należało przyjąć dzień odmowy wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania powodowi w dacie 30-06-2017 r. (k. 28 akt). Skoro pozwany został zawiadomiony o odmowie wypłaty odszkodowania w tej dacie to do tego momentu pozostawał w opóźnienie w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego dochodzonego niniejszym pozwem. Połączenie powyższych elementów musiało skutkować orzeczeniem jak w pkt 1. wyroku.

Dalej idące roszczenia powoda, jako niezasadne podlegały oddaleniu (pkt. 2 wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., obciążając nimi strony, stosownie do wyniku sprawy. Powód dochodził kwoty 41 215, 60 zł, a jego roszczenia zostały uwzględnione do kwoty 37 400 zł. W konsekwencji należało przyjąć, że powód „wygrał” niniejszą sprawę w 90, 74%, a pozwany w 9, 26 %. Pozwany powinien zatem ponieść koszty postępowania w zakresie 90, 74 %, a powód w 9,26%. Szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu, orzekając o zasadach ich ponoszenia w pkt 3. wyroku.

asesor sądowy Tomasz Vogt-Kostecki