Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 17 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu IV Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Malicki

Protokolant: Izabela Domin

po rozpoznaniu w dniu 17.02.2017 r. w Poznaniu

na rozprawie sprawy

z powództwa F. W. reprezentowanego przez matkę M. W. (1)

przeciwko T. W. (1)

alimenty - podwyższenie

1.  Zasądza od pozwanego T. W. (1) tytułem alimentów na rzecz małoletniego powoda F. W. ur. (...) kwotę po 850 złotych (osiemset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniego powoda M. W. (1), poczynając od dnia 29.12.2016 r. i to w miejsce alimentów orzeczonych w wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 30.08.2013 r. w sprawie sygn. akt XIIC 431/13.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

4.  Kosztami sądowymi obciąża w części pozwanego i z tego tytułu nakazuje ściągnąć od niego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Poznań Nowe Miasto i W. w P. kwotę 210 złotych i odstępuje od obciążenia strony powodowej kosztami procesu.

SSR Tomasz Malicki

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 grudnia 2016 r. M. W. (1) będąca przedstawicielem ustawowym małoletniego powoda F. W. wniosła o podwyższenie alimentów na rzecz powoda z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 950 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż od czasu orzeczenia w wyroku z dnia 30 sierpnia 2013 roku zwiększyły się potrzeby powoda i renta alimentacyjna nie jest wystarczająca na ich zaspokojenie. W piśmie wskazano, iż małoletni ma problemy dermatologiczne, w związku z czym zwiększyły się jego wydatki na kosmetyki oraz leki. Małoletni rozpoczął również naukę w technikum mechanicznym i musi korzystać z korepetycji. Ponadto powód ma problemy psychiczne i jest pod opieką psychiatry oraz terapeuty a także przyjmuje leki. Dalej wskazano, iż powód ma wadę wzroku w związku z czym ponosi stałe koszty wymiany okularów oraz zakupu szkieł korekcyjnych. Z pisma wynika przy tym iż konieczny jest remont pokoju powoda, którego koszt wyniesie 1600 zł. Łączny miesięczny koszt utrzymania powoda wynosi 2400 zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia 26 stycznia 2017 r. pozwany T. W. (1) reprezentowany przez radcę prawnego M. Z. wniósł o oddalenie powództwa w części, tj. ponad kwotę 550 zł. W uzasadnieniu pozwany nie negował tego, że potrzeby małoletniego wzrosły jednakże w jego ocenie potrzeby wskazane w pozwie są zawyżone, a część nie została należycie wykazana. Z treści pisma wynika, iż matka powoda otrzymuje większe wynagrodzenie niż pozwany, a przy tym od czasu ostatniego ustalania alimentów jego sytuacja materialna pogorszyła się.

W piśmie przewodnim z tego samego dnia pozwany przedstawił koszty swojego utrzymania.

Do zakończenia postępowania strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni F. W. urodzony w dniu (...) w P., pochodzi ze związku małżeńskiego T. W. (1) oraz M. W. (1) rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 30 sierpnia 2013 roku w sprawie sygn. akt XII C 431/13.

W momencie wydania wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu w dniu 30 sierpnia 2013 roku w sprawie sygn. akt XII C 431/13 sytuacja życiowa i materialna stron przedstawiała się następująco:

Małoletni F. W. mieszkał razem z matką, był uczniem szkoły podstawowej. Pozostawał pod opieką alergologa, okulisty i poradni pedagogicznej. Jakkolwiek Sąd Okręgowy nie czynił szerszych ustaleń co do kosztów utrzymania małoletniego to w ocenie tutejszego Sądu biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego jak również sytuacji majątkowej rodziców małoletniego należy przyjąć, iż koszt jego utrzymania oscylował na poziomie ok 1800 zł miesięcznie. Na sumę tą składały się m.in. koszty utrzymania mieszkania przypadające na powoda wynosiły 404,87 zł, leki ok 134 zł, zakup okularów ok 20 zł, kosmetyki 50 zł, korepetycje 300 zł, bilet miesięczny MPK 22,50 zł, szkoła 70 zł, odzież 150 zł, rozrywka 50 zł, wakacje letnie i zimowe 150 zł, wyżywienie 450 zł.

M. W. (1) pracowała, jako nauczyciel w przedszkolu za miesięcznym wynagrodzeniem 2549 zł netto, nie posiadała żadnych pożyczek ani kredytów. Pozwany płacił co miesiąc 300 zł na rzecz powoda.

Pozwany T. W. (1) był zatrudniony na umowę o pracę za wynagrodzeniem około 1491,46 zł netto, mieszkał z matką. Miesięczne koszty utrzymania domu ponoszone przez niego wynosiły: energia elektryczna 160 zł, opłata RTV 59 zł. Pozostałe koszty utrzymania mieszkania ponosiła jego matka. Pozwany wydawał ponadto 480 zł na jedzenie, odzież i środki czystości oraz spłacał kredyt na samochód – rata 595 zł.

Pozwany przekazywał na utrzymanie powoda 300 zł miesięcznie.

Dowód: dokumenty w aktach sygn. akt XIIC 431/13

W niniejszej sprawie sytuacja życiowa i materialna stron przedstawia się następująco:

Małoletni powód nadal mieszka wraz z matką, a miesięczny koszt utrzymania tego lokum wynosi około 1033,07 zł, w szczególności: opłata za mieszkanie 531 zł, internet 152,90 zł, telefon 189,88 zł, gaz 15,34 zł (30,68 zł na dwa miesiące), prąd 143,95 zł (287,87 zł na dwa miesiące), czyli na powoda przypada kwota około 516 zł.

Małoletni powód rozpoczął naukę w Techniku Mechanicznym, ma problemy dermatologiczne w związku z czym używa odpowiednich maści. Powód ma przy tym zaburzenia depresyjne oraz lękowe i raz w tygodniu spotyka się z psychoterapeutą. Pozostaje również pod opieką psychiatry. Powód nosi przy tym okulary, które wymagają wymiany raz na trzy lata. Matka powoda planuje ponadto remont jego pokoju.

Usprawiedliwione koszty utrzymania powoda w oparciu o zeznania jej matki i złożone dokumenty oraz zasady doświadczenia życiowego, w kontekście sytuacji jego rodziców wynoszą: korepetycje 100 zł, wyżywienie około 500 zł, odzież i obuwie 200 zł, szkoła 150 zł (w tym koszt zakupu karty P.), kosmetyki i środki czystości 80 zł, leki 130 zł, psychoterapia 480 zł, okulary 20 zł, łóżko i szafa 40 zł (2500 zł podzielone przez 60 miesięcy), wakacje 150 zł, łącznie 1850 zł.

Koszty utrzymania powoda wynoszą zatem ok. 2366 zł

Matka powoda M. W. (1) posiada wykształcenie wyższe, nadal jest zatrudniona jako nauczyciel w przedszkolu, a jej średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi 3500 zł netto.

Pozwany T. W. (1) z wykształcenia jest technikiem mechanikiem o specjalności budowa maszyn. Od 5 kwietnia 2016 r. pracuje na cały etat w firmie (...), jako operator linii pakujących a jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi około 2400 zł.

Pozwany mieszka obecnie z kolejną żoną oraz jej córką, a w związku z zawarciem umowy użyczenia nie ponosi kosztów wynajmu mieszkania - jedyne koszty ponoszone w związku z utrzymaniem mieszkaniem to koszty mediów. Koszty utrzymania mieszkania przypadające na pozwanego wynoszą: woda 32 zł, prąd 28 zł, gaz 54 zł, śmieci 11 zł, internet 10 zł, telefon 23 zł, telewizja 20 zł. Pozwany ponosi ponadto koszty dojazdu do pracy samochodom w kwocie 300-400 zł miesięcznie oraz spłaca ratę kredytu w kwocie 590 zł miesięcznie.

Żona pozwanego pracuje i zarabia średnio 2000 zł miesięcznie oraz otrzymuje alimenty na utrzymanie córki w kwocie 650 zł miesięcznie.

Dowód: dokumenty na kartach 6-28, 36-55, 70-124, zeznania matki powoda M. W. (k. 125-126), oraz zeznania pozwanego T. W. (k. 126-127)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów urzędowych i prywatnych, jak również zeznań przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda M. W. (1) oraz pozwanego T. W. (1).

Uzyskane w sprawie dowody z dokumentów urzędowych ze względu na ich urzędowy charakter Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Pochodzą one od uprawnionych organów i instytucji, wydanych w zakresie przysługujących im kompetencji. Autentyczności oraz prawdziwości zawartych w tych dokumentach treści nie kwestionowała w trybie art. 252 k.p.c. żadna ze stron. Również Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do podważenia i konieczności sprawdzania ich prawdziwości oraz faktów, które stwierdzały te dokumenty, w związku z czym mogą stanowić obiektywny i rzetelny materiał dowodowy. Dokumenty te korzystają z domniemania ustanowionego dla nich w kodeksie postępowania cywilnego – art. 244 k.p.c.

Podkreślić należy, iż w części stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o przedłożone do sprawy dokumenty prywatne, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. Zgodnie z normą art. 245 k.p.c. Sąd przyjął, iż stanowią dokumenty te dowód tego, iż osoby na nich podpisane złożyły oświadczenie o treści tam zawartej i zgodnie ze swoją wolą, w tym zakresie też strony nie zgłosiły żadnych zarzutów (zastrzeżeń).

Niniejsze dokumenty pozwoliły na wszechstronne ustalenie stanu rodzinnego oraz majątkowego stron, a także zakresu ich uzasadnionych potrzeb oraz możliwości zarobkowych.

Sąd w zakresie przedstawionym w powyższym stanie faktycznym dał wiarę zeznaniom przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda M. W. (1), albowiem jej zeznania w tej części były spójne i rzeczowe, według oceny Sądu wskazana zeznawała spontanicznie, zgodnie z posiadaną wiedzą na temat sytuacji życiowej i materialnej swojej i dziecka, a jej zeznania znalazły potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym sprawy.

Na przymiot wiarygodności zasługują w pełni zeznania pozwanego T. W. (1), albowiem zeznawał on rzeczowo i logicznie na temat swojej sytuacji życiowej i materialnej, a na poparcie swoich twierdzeń złożył także dokumentację, potwierdzającą jego zeznania. Poza tym Sąd nie znalazł żadnych podstaw podważania treści tych zeznań, a nadto strona powodowa nie kwestionowała również ich treści, w zakresie uznanym przez Sąd.

Natomiast w pewnym zakresie ustalenia Sądu oparte zostały na zasadach doświadczenia życiowego. Zgodnie z utrwalonym poglądem ustalenia Sądu dotyczące sytuacji materialnej stron, jeżeli nie odbiega ona od standardowej, mogą zostać poczynione w oparciu o same zasady doświadczenia życiowego (podobnie: orz. SN z dnia 29 listopada 1949 roku, Wa.C. 167/49, NP 1951 r., nr 2, s. 52). Zasadę tę Sąd zastosował uzupełniająco dla określenia wydatków stron, a w szczególności stałych opłat i innych kosztów, których wysokość można oszacować bez konieczności odwoływania się do dowodów z dokumentów.

Nadto, we wskazanym wyżej zakresie, część przytoczonych przez każdą ze stron okoliczności nie była sporna lub kwestionowana i w granicach dyspozycji przepisów art. 229 i art. 230 k.p.c. Sąd uznał je za część składową stanu faktycznego sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 138 kro w związku z art. 135 kro. Zgodnie z dyspozycją art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia, ugody sądowej lub umowy dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego można żądać wyłącznie w drodze powództwa na podstawie wskazanego artykułu, a podstawą jego może być tylko zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty lub zawarciu ugody sądowej. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo sytuacje odwrotne, a przede wszystkim istotne zmniejszenie się możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Skutkiem powyższych zmian jest potrzeba skorygowania zakresu obowiązku alimentacyjnego. Z powyższego wynika, iż rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 kro wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty lub w dacie zawarcia ugody ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu bądź obniżeniu (tak wyrok SN z dnia 25 maja 1999 roku, I CKN 274/99, cyt. za K. Piasecki, Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2000, s. 784). Na stronie natomiast ciąży obowiązek wykazania, iż zmiany nastąpiły, chociaż nie zwalnia to również Sądu z działania z urzędu przez wzgląd na dobro dzieci.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zatem wysokość świadczenia alimentacyjnego pozostaje zawsze w ścisłej zależności od wagi potrzeb uprawnionego oraz możliwości płatniczych zobowiązanego. Art. 135 § 2 kro stanowi, iż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane na podstawie wieku, stanu zdrowia, wykształcenia, miejsca pobytu dziecka, jego wymagań żywieniowych oraz innych potrzeb konsumpcyjnych, warunków mieszkaniowych, możliwości zarobkowych dziecka oraz osób zobowiązanych do jego utrzymania, mając na względzie treść art. 96 kro oraz przede wszystkim okoliczności konkretnego przypadku. Jednocześnie wysokość alimentów powinna zaś być określona na takim poziomie, aby nie doprowadzić do niedostatku zobowiązanego.

W niniejszej sprawie Sąd miał na względzie wszystkie przedstawione powyżej wskazania i stwierdzenia. Rozstrzygając w kwestii żądania pozwu objętego niniejszym postępowaniem, Sąd miał na względzie przede wszystkim dobro uprawnionego do alimentacji F. W. w komparacji z zakresem obowiązku alimentacyjnego pozwanego T. W. (1) oraz jego możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.

Obowiązek alimentacyjny T. W. (1) wobec małoletniego syna F. W. został ostatnio ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu orzekającym rozwód M. W. (1) i T. W. (1) z dnia 30 sierpnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt XII C 431/13 w wysokości po 500 zł miesięcznie.

Badaniu w niniejszym postępowaniu podlegał zatem okres od momentu ostatniego ustalenia alimentów (sierpień 2013 r.) do chwili wyrokowania w niniejszym postępowaniu (art. 316 kpc). Badając sytuację materialną stron w wyżej wymienionym okresie, Sąd w pierwszym rzędzie oceniał wobec tego, czy i w jaki sposób wzrosły w tym czasie usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda, a następnie jak zmieniła się sytuacja materialna jego rodziców.

Na podstawie opisanego powyżej stanu faktycznego stwierdzić jednoznacznie można, iż od tego czasu sytuacja życiowa i materialna każdej ze stron, uległa zmianie, głównie w zakresie możliwości zarobkowych pozwanego oraz zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, i to w takim stopniu, że powództwo o podwyższenie alimentów co do samej zasady uznać należy za uzasadnione, w zakresie wskazanym w wyroku.

Obecnie usprawiedliwione potrzeby F. W. wynoszą w skali miesiąca około 2.366 zł, przy uwzględnieniu jego potrzeb mieszkaniowych, z tytułu uczęszczania do szkoły, wyżywienia, odzieży, kosztów leczenia oraz środków czystości. Powyższe wyliczenia wynikają z zakresu wydatków na powoda i ich kosztów przedstawionych już powyżej w stanie faktycznym.

Natomiast Sąd nie uwzględnił w zakresie utrzymania powoda kosztów wizyt u lekarza psychiatry albowiem z zeznań matki powoda wynika, że syn chodzi do tego specjalisty raz na miesiąc lub nawet raz na trzy miesiące, a zatem nie ma przeszkód ażeby korzystał z państwowej służby zdrowia. Zaznaczyć należy, iż pozwany zakwestionował wprawdzie wydatki ponoszone przez powoda w związku z konieczności okresowej wymiany okularów, jednakże w ocenie Sądu przy postępującej wadzie wzroku powoda kwota 20 zł miesięcznie jest w pełni uzasadniona i w żaden sposób nie może uchodzić za wygórowaną.

Jednocześnie poprawiła się też sytuacja materialna matki powoda, której zarobki wzrosły z kwoty 2500 zł do kwoty średnio 3500 zł netto miesięcznie. Zatem proporcjonalnie jest w stanie pokrywać część potrzeb syna, o których obecnie sama ona też decyduje. Sąd przy tym uwzględnił zgodnie z art. 135 par. 2 kro jej osobisty wkład w wychowanie i pieczę nad jeszcze małoletnim synem, który wymaga jeszcze nadzoru i opieki w zakresie bieżących spraw życiowych i domowych (jak np. pranie, gotowanie itp.).

W kwestii oceny możliwości zarobkowych i majątkowych T. W. (1) w świetle zakresu jego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna F., wskazać należy, iż w ocenie Sądu w pełni ma możliwość realizacji obowiązku alimentacyjnego w zakresie określonym wyrokiem, czyli w kwocie po 850 zł miesięcznie. Pozwany ma stabilną pracę, a jego stałe wynagrodzenie wynosi około 2.400 zł netto miesięcznie. Jednocześnie prowadzi on gospodarstwo domowe razem z żoną i jej córką, a zatem koszty związane z utrzymaniem mieszkania przypadające na jego osobę są odpowiednio mniejsze. Ponadto jego obecna żona pracuje i otrzymuje alimenty na córkę. Jednocześnie Sąd nie wliczył do wydatków pozwanego kwoty przeznaczanej przez niego na spłatę kredytu albowiem był to kredyt zaciągnięty na jego prywatny cel, a decydując się na niego winien być świadomy, iż ma na utrzymaniu dziecko.

Podkreślić należy, iż zarobki pozwanego zwiększyły się od czasu ostatniego orzekania o alimentach. T. W. (1) zarabiał wtedy 1.491,46 zł netto, a w chwili obecnej jest to kwota średnio 2.400 zł netto miesięcznie. Mając na uwadze obecnie średnie zarobki pozwanego, po odliczeniu renty alimentacyjnej w wysokości 850 zł nadal pozostanie mu do dyspozycji kwota 1.550 zł miesięcznie, która w pełni pozwoli na zaspokojenie jego potrzeb bytowych (przy uwzględnieniu kosztów mieszkaniowych-178 zł, dojazdu do pracy-300 zł, czy kosztów wyżywienia, ubioru, środków higienicznych na łączną kwotę ok 720 zł). W poprzednim stanie faktycznym pozwany po odliczeniu zasądzonej renty alimentacyjnej dysponował kwotą 991 zł na własne utrzymanie przy czym podobnie jak w chwili obecnej także spłacał kredyt z ratą na poziomie ok 590 zł.

Podane powyżej okoliczności jednoznacznie wskazują, iż przy odpowiednim gospodarzeniu swoimi dochodami i właściwym wykorzystaniu możliwości zarobkowych pozwany jest wstanie płacić rentę alimentacyjną na swoje dziecko w kwocie wskazanej w wyroku tym bardziej, że podwyższona renta alimentacyjna zaspokaja usprawiedliwione potrzeby powoda jedynie w ok 36 %, a pozostały obowiązek utrzymania małoletniego spoczywa na jego matce.

Sąd zasądził alimenty począwszy od dnia 29 grudnia 2016, uznając, że już wówczas potrzeby powoda były wyższe podobnie jak zarobki pozwanego oraz w związku tym, że pozwany w swoim oświadczeniu generalnie uznał powództwo, jedynie zakwestionował wysokość żądanej renty alimentacyjnej, dlatego też w świetle treści art. 213 § 2 kpc Sąd orzekł jak w pkt 1 wyroku.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 kpc w zw z art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych (w zakresie opłaty od pozwu w części w jakiej pozwany przegrał proces) oraz art. 102 kpc uznając, iż z uwagi na szczególny charakter roszczenia alimentacyjnego niezasadnym jest obciążanie powoda kosztami zastępstwa procesowego przeciwnika w części w jakiej powód uległ w procesie.

SSR Tomasz Malicki