Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Maria Prusinowska

Protokolant stażysta Justyna Wojciechowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2018 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa J. M. PESEL (...)

przeciwko A. S.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  Pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy- postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r. sygnatura akt II Cz (...) zaopatrzone w klauzulę wykonalności z dnia 28 września 2012 r. postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 r., sygnatura akt XII C (...), w zakresie punktu 2,

2.  Pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy- wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 24 sierpnia 2011r. sygnatura akt I ACa (...) zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 28 września 2012 r. postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 r., sygnatura akt XII C (...), w całości,

3.  Kosztami postępowania obciąża w całości pozwanego i z tego tytułu:

a. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

b. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w P. kwotę 7218 zł tytułem zwrotu nie uiszczonej opłaty od pozwu.

SSO M. P.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 sierpnia 2017 roku (data złożenia do tut. Sądu) powód J. M., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o pozbawienie wykonalności następujących tytułów wykonawczych:

1.  postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), na mocy, którego Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powoda J. M. i zasądził od niego na rzecz pozwanego A. S. koszty postępowania w kwocie 1.800,00 zł ( punkt 2),

2.  wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), na mocy którego Sąd Apelacyjny w P. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 grudnia 2009 roku w sprawie XII C (...) i uchylił wyrok Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w punktach 2-6, skargę oddalił i zasądził od powoda J. M. na rzecz pozwanego A. S. kwotę 48.723 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz kwotę 93.829 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego, czyli łącznie kwotę 142.552,00 zł.

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Nadto, powód wniósł o zabezpieczenie powództwa w zakresie tytułu wykonawczego opisanego w ad. 1 poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. G. i J. w P. B. G., sygn. akt Km (...) oraz nakazanie komornikowi aby powstrzymał się od dokonywania jakichkolwiek czynności w postępowaniu egzekucyjnym a w szczególności umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela i zwrócenia wierzycielowi tytułu wykonawczego, zaś w zakresie tytułu wykonawczego opisanego w ad. 2 poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)i W. w P., Ł. K., sygn. akt Km (...), wstrzymanie wykonania czynności dotychczas podjętych przez komornika w tym postępowaniu polegających na zajęciu wierzytelności dłużnika i zajęciu kaucji aktorycznej złożonej przez pozwanego A. S. w sprawie XII C (...) Sądu Okręgowego oraz nakazanie komornikowi aby powstrzymał się od dokonywania jakichkolwiek czynności w postępowaniu egzekucyjnym, a w szczególności umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela zwrócenia wierzycielowi tytułu wykonawczego.

W uzasadnieniu pozwu oraz wniosku o zabezpieczenie powód wskazał, iż strony pozostawały w sporze o wynagrodzenie z tytułu umowy o obsługę prawną. Z uwagi na zawarty w umowie zapis na sąd polubowny właściwym do rozstrzygnięcia sporu był sąd arbitrażowy powoływany ad hoc. Sąd Arbitrażowy wyrokiem z dnia 30 stycznia 2009 roku rozstrzygnął spór. Pozwany A. S. wniósł skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego. Wyro­kiem z dnia 17 grudnia 2009 roku, sygn. akt XII C (...), Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił skargę pozwa­nego o uchylenie wyroku sądu arbitrażowego. Pozwany wniósł apelację. Wyrokiem z dnia 11 marca 2010 roku w sprawie I ACa (...) Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił wniesioną przez po­zwanego apelację. Pozwany wniósł do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną. Wyrokiem z dnia 11 marca 2011 roku Sąd Najwyższy w sprawie II CSK (...) uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w P.z dnia 11 marca 2010 roku. Sąd Apelacyjny w P. - wyrokiem z dnia 31 sierpnia 2011 roku w sprawie I ACa (...) zmienił wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 grudnia 2009 roku w sprawie XII C (...) i uchylił wyrok Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku i zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty postępowania w łącznej kwocie 142.552 zł. Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2011 roku Sąd Apelacyjny w P.w sprawie I ACa (...) wstrzymał wykonalność wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku w czę­ści zasądzającej na rzecz A. S. koszty postępowania, bowiem powód wniósł do Sądy Najwyższego zażalenie w zakresie kosztów postępowania. Postanowieniem z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...), Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powoda i zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty postępowania w kwocie 1.800 zł. Ponieważ powód na podstawie wyroku sądu polubownego wyegzekwował od pozwanego zasą­dzone należności, pozwany wytoczył powodowi sprawę o ich zwrot na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w P. pod sygnaturą XII C (...) i zakończyła się prawomocnym wyrokiem z dnia 31 maja 2017 roku, którym Sąd Okręgowy w P. żądania pozwanego wobec powoda oddalił. W związku z tym, że uchylenie wyroku sądu arbitrażowego nie powoduje wygaśnięcia zapisu na sąd polu­bowny, właściwym do rozpoznania sporu między stronami nadal pozostawał sąd polubowny i po­wód pismem z dnia 26 lipca 2012 roku wezwał ponownie pozwanego do ukonstytuowania nowego sądu polubownego. Po ukonstytuowaniu się składu sądu polubownego Sąd Okręgowy w sprawie XII C (...), postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2012 roku zawiesił postępowanie do czasu wydania orzeczenia przez Sąd Arbitrażowy. Równolegle pozwany wszczął wobec powoda postępowanie egzekucyjne w zakresie zasą­dzonych na rzecz pozwanego kosztów postępowań postarbitrażowych wynikłych wskutek uchy­lenia pierwszego wyroku sądu arbitrażowego. Początkowo przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...) i W. K. C., które zostało umorzone na własny wniosek pozwanego generując koszty po stronie powoda, a następnie przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym Poznań G.­wald i J. B. G. w sprawach KM (...) i KM (...). W dniu 14 stycznia 2016 roku nowo powołany Sąd Arbitrażowy wydał wyrok, którym ustalił, że wyeg­zekwowana przez powoda na podstawie pierwszego wyroku arbitrażowego należność była po­wodowi należna oraz ustalił, że koszty postępowań postarbitrażowych, w tym w szczególności koszty zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku obciążają w całości pozwanego. Wyżej wymieniony wyrok Sądu Arbitrażowego został uznany przez Sąd Apelacyjny w P. postanowieniem z dnia 30 marca 2017 roku sygn. akt I ACa (...) i od tego momentu korzysta z powagi rzeczy osądzonej na równi z wyrokiem sądu powszechnego. Na tej podstawie powód wniósł do komornika o umorzenie egzekucji. Postanowieniem z dnia 31 maja 2017 roku komornik B. G. umorzył egzekucję prowadzoną w oparciu o tytuł egzeku­cyjny wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt. I ACa (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), uznając, że tytuł wykonawczy utracił moc z przy­czyn innych niż pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności natomiast odmówił umorzenia egzekucji prowadzonej w oparciu o tytuł egzekucyjny postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2014 roku, sygn. akt II Cz (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 26 września 2012 roku, sygn. XII C (...), motywując to tym, że tytuł ten nie został w sposób wyraźny i jednoznaczny wskazany w wyroku Sądu Arbitrażowego. Powód zaznaczył, iż po wydaniu wyroku Sądu Arbitrażowego i na jego podstawie komornik E. B. (1) - zastępca generalny komornika K. C., zmieniła końcowe postanowienie o umorzeniu pierwszego z postępowań komorniczych w ten sposób, że kosztami postępowania w miejsce powoda obciążyła pozwanego. W dniu 25 lipca 2017 roku pełnomocnik pozwanego złożył trzeci wniosek o wszczęcie egzekucji przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...) i W. Ł. K., zatajając przed komornikiem fakt, że poprzednie postępowanie egzekucyjne umorzone zostało z powodu utraty mocy obowiązującej tytułu egze­kucyjnego na podstawie art. 825 pkt 2 k.p.c. i w tym samym dniu 25 lipca 2017 roku Komornik Są­dowy przy Sądzie Rejonowym P. (...) i W. Ł. K. wszczął kolejną trzecią już egzekucję. Powód wskazał, iż roszczenie niniejszego powództwa opiera na podstawie art. 840 pkt 2 k.p.k. albowiem po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie wskutek którego zobowiązanie wygasło i nie może być egzekwowane. Zdarzeniem takim jest, według powoda, ustalenie przez Sąd Arbitrażowy, uznanym na­stępnie przez Sąd Apelacyjny w P., że to pozwanego obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w kwocie 142.552 zł zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...). Powód podkreślił, iż przed Sądem Arbitrażowym domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, w/w wyroku Sądu Apelacyjnego w P., jednakże Sąd Arbitrażowy, w tym zakresie żądanie powoda pozostawił bez rozpoznania uznając, że takie żądanie wykracza poza zakres zapisu na sąd polubowny i nie mieści się w granicach kognicji sądu arbitrażowego. W ocenie powoda, w tym stanie rzeczy niniejsze powództwo jest uzasadnione i konieczne.

Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2017 roku, sygn. akt XII C (...), Sąd udzielił zabezpieczenia roszczeń powoda zgodnie z wnioskiem (k. 82-88).

Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2017 roku, sygn. akt XII C (...), Sąd zwolnił powoda od opłaty od pozwu (k. 81).

Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2017 roku, sygn. akt XII C (...), Sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości (k. 136).

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 marca 2018 roku pozwany A. S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wskazał, iż zaprzecza wszelkim wyraźnie nieprzyznanym twierdzeniom powoda, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany podał, że powoływane przez powoda jako uzasadnienie trafności swojej argumentacji orzeczenie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...) w Poznaniu E. B. (2) z dnia 17 maja 2017 roku zostało przez pozwanego skutecznie zaskarżone, a Sąd Rejonowy P. (...) w Poznaniu w sprawie sygn. akt II Co (...), postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 roku uchylił przedmiotowe orzeczenia, wskazując w uzasadnieniu, że wyrok Sądu Arbitrażowego powołanego ad hoc z dnia 14 stycznia 2016 roku nie mógł stanowić podstawy do zmiany prawomocnego orzeczenia w tym zakresie. Odnosząc się do wskazywanych przez powoda przesłanek roszczenia przeciwegzekucyjnego, pozwany zaprzeczył, jakoby wydanie wyroku Sądu Arbitrażowego powołanego ad hoc z dnia 14 stycznia 2016 roku skutkować mogło wygaśnięciem zobowiązania albo niemożliwością jego egzekucji. Pozwany wskazał, iż prawomocne orzeczenia sądu powszechnego nie mogą być zmieniane czy uchylane bądź w inny sposób usuwane z obrotu prawnego poprzez orzeczenia sądów polubownych (arbitrażowych). Pozwany, zaznaczył, iż sądownictwo polubowne nie pełni bowiem w polskim systemie prawnym roli sądu kasatoryjnego na równi z Sądem Najwyższym. W szczególności żadne orzeczenie sądu polubownego (arbitrażowego) nie ma mocy zmieniania treści prawomocnych orzeczeń sądów powszechnych czy innego ingerowania w ich treść, w tym również treści takich orzeczeń, które odnoszą się do zasądzania od stron procesu kosztów postępowania sądowego. W ocenie pozwanego nie zmienia tego okoliczność uznania wyroku przez Sąd Powszechny. Zdaniem pozwanego przyjęcie innego rozumowania prowadziłoby wręcz do sprzecznych systemowo wniosków, że wyrokiem sądu polubownego można zmieniać każdy prawomocny wyrok wydany przez sądy powszechne w sytuacji, gdy wyrok taki następnie jest uznawany przez sąd powszechny w związku z bezskutecznym upływem terminu na jego zaskarżenie. Orzeczeniem sądu polubownego nie można bowiem stwierdzić wygaśnięcia zobowiązania, które wynika z prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego. Pozwany podkreślił, że będące przedmiotem niniejszego postępowania tytuły egzekucyjne wydane zostały w związku z uchyleniem przez Sąd Najwyższy pierwszego orzeczenia Sądu Arbitrażowego powołanego ad hoc z dnia 30 stycznia 2009 roku, albowiem pierwsze orzeczenie tego sądu polubownego było przedwczesne - co powód sam przyznawał w toku kolejnego postępowania przed sądem polubownym. Powyższe potwierdza, że zasądzone koszty były w pełni zasadne, albowiem orzeczenie Sądu Arbitrażowego powołanego ad hoc z dnia 30 stycznia 2009 roku było wadliwe z przyczyn obciążających powoda, a usunięcie wadliwego z tych przyczyn orzeczenia z obrotu prawnego wygenerowało koszty postępowania będące przedmiotem niniejszego powództwa przeciwegzekucyjnego. Pozwany, odnosząc się do żądania pozbawienia tytułu wykonawczego w postaci orzeczenia o kosztach postępowania w sprawie przed Sądem Najwyższym, sygn. akt II Cz (...), wskazał, że to roszczenie jest również bezzasadne, z uwagi na treść samego wyroku Sądu Arbitrażowego powołanego ad hoc z dnia 14 stycznia 2016 roku, który o powyższych kosztach w ogóle nie traktuje. Pozwany podał, iż z tych samych przyczyn, Sąd Rejonowy P. (...) w P. postanowieniem z dnia 23 czerwca 2017 roku w sprawie sygn. akt II Co (...) oddalił zresztą skargę powoda na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P.- P. i J. w P. B. G., wskazując w uzasadnieniu wydanego postanowienia, że wyrok sądu arbitrażowego nie odnosi się w żaden sposób do tytułu wykonawczego będącego podstawą prowadzonej egzekucji w zakresie przedmiotowych kosztów sądowych. Konkludując, pozwany wskazał, iż powództwo egzekucyjne nie ma żadnych podstaw prawnych, albowiem po powstaniu tytułu egzekucyjnego nie nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie nim objęte (zasądzone od powoda prawomocnymi orzeczeniami sądów powszechnych koszty procesu) mogły wygasnąć lub zobowiązanie to nie mogło być egzekwowane, a tym samym winno zostać oddalone w całości.

Pismem procesowym z dnia 12 kwietnia 2018 roku powód odniósł się do twierdzeń pozwanego zawartych w odpowiedzi na pozew (k. 213-222)

Na rozprawie z dniu 19 kwietnia 2018 roku i z dnia 11 czerwca 2018 roku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

W dniu 5 lutego 2007 roku pomiędzy powodem J. M. a pozwanym A. S. doszło do zawarcia w formie pisemnej umowy, na mocy której powód jako adwokat miał świadczyć usługi prawne na rzecz pozwanego. woda. W umowie tej strony określiły wynagrodzenie należne pozwanemu, które w części miało składać się z kwoty równej 6% wartości należności wyegzekwowanych na rzecz powoda. Zgodnie z § 5 ust 1 lit. c) ww. umowy każde inne, dodatkowe wynagrodzenie wymagało osobnego aneksu do tej umowy. W/w umowie zawarty był zapis na sąd polubowny, z którego wynikało, iż właściwym do rozstrzygnięcia sporu był sąd arbitrażowy powoływany ad hoc.

Okoliczność niesporna, a także dowód: umowa o obsługę prawną z 5 lutego 2007 roku - kopia (k.232-234 akt XII C (...) (oryginał w aktach Sądu Arbitrażowego).

Pomiędzy stronami doszło do sporu o wynagrodzenie z tytułu umowy o obsługę prawną z dnia 5 lutego 2007 roku. Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2009 roku Sąd Arbitrażowy w punkcie 1 zasądził od pozwanego A. S. na rzecz powoda J. M. kwotę 12.513,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 kwietnia 2007 roku, w punkcie 2 zasądził od pozwanego na rzecz powoda J. M. kwotę 109.729,20 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 90.000 zł od dnia 26 czerwca 2007 roku do dnia 9 grudnia 2007 roku, oraz od kwoty 97.000 zł od dnia 10 grudnia 2008 roku do dnia 26 stycznia 2009 roku i od kwoty 109.729,20 zł od dnia 27 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty, w punkcie 3 zasądził od pozwanego na rzecz powoda J. M. kwotę 707.861,15 zł z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu wydania wyroku do dnia zapłaty, w punkcie 4 zasądził od pozwanego na rzecz powoda J. M. kwotę 27.245,00 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty arbitrażowej, w punkcie 5 zasądził od pozwanego rzecz pozwanego J. M. kwotę 11.426,85 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego prowadzonego w sprawie KM (...), w punkcie 6 zasądził od pozwanego na rzecz powoda J. M. kwotę 28.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu arbitrażowym, w punkcie 7 w pozostałej części powództwo oddalił.

Postanowieniem z dnia 12 lutego 2009 roku Sąd Okręgowy w P., sygn. akt I Co (...), nadał klauzulę wykonalności wyrokowi Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku, co do kwot zasądzonych w punktach 1-6.

Okoliczności niesporne, a także dowód: oryginał tytułu wykonawczego (k.8 akt KM 273/09).

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy w P. w sprawie XII C (...) oddalił skargę A. S. o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2010 roku Sąd Apelacyjny w P. w sprawie I ACa (...)oddalił apelację A. S. od wyroku Sądu Okręgowego wP. z dnia 17 grudnia 2009 roku.

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpisy w/w orzeczeń (koperta k. 208 akt XII C (...)).

Wyrokiem z dnia 11 marca 2011 roku Sąd Najwyższy w sprawie II CSK (...) uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 11 marca 2010 roku, sygn. akt I ACa (...) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpis orzeczenie SN (koperta k.8 akt XII C (...)).

Wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sąd Apelacyjny w P. w sprawie I ACa (...) zmienił wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 grudnia 2009 roku w sprawie XII C (...) i uchylił wyrok Sądu Arbitrażowego z 30 stycznia 2009 roku w punktach 2-6, a ponadto skargę oddalił i zasądził od powoda J. M. na rzecz pozwanego A. S. kwotę 48.723 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz kwotę 93.829 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego, czyli łącznie kwotę 142.552,00 zł. Wyrok z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...) został zaopa­trzony w klauzulę wykonalności w dniu 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku sygn. akt XII C (...).

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpis wyroku z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...) wraz z klauzulą wykonalności (k. 14-15), odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...) (k. 16).

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2011 roku, sygn. akt ACa (...), Sąd Apelacyjny w P. wstrzymał wykonalność wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...), w części zasądzającej na rzecz A. S. zwrot kosztów postępowania przed sądami obu instancji i w postępowaniu kasacyjnym, z uwagi na złożenie przez powoda do Sądu Najwyższego zażalenia w zakresie kosztów.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...), Sąd Najwyższy, oddalił zażalenie powoda J. M. i zasądził od niego na rzecz pozwanego A. S. koszty postępowania w kwocie 1.800,00 zł. Postanowienie z dnia 24 maja 2012 roku sygn. akt II (...), zostało zaopatrzone w klauzulę wykonalności w dnia 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...).

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpis postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2011 roku, sygn. akt ACa (...) ( koperta k.8 akt XII C (...)), odpis postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku sygn. akt II Cz (...) wraz z klauzulą wykonalności (k. 17-18), odpis postanowienia Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...) (k. 19).

Pozwem z dnia 28 września 2011 roku A. S. wniósł o zasądzenie od J. M. kwoty 958.567,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2011 roku tytułem bezpodstawnego wzbogacenia, uzasadniając swoje żądanie wskazał, że tytułem wykonania wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku, w sprawie o sygn. akt KM (...), Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w J. na rzecz J. M. wyegzekwował kwotę 971.080,90 zł, zaznaczając, iż w wyniku uchylenia w/w wyroku Sądu Arbitrażowego z zakresie punktów od 2 do 6, J. M. stracił podstawę prawną do uzyskania kosztem A. S. kwoty łącznej 958.567,50 zł.

Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w P. pod sygnaturą XII C (...) (pozew k. 1-4 akt XII C (...)).

Do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami o wynagrodzenie z tytułu umowy o obsługę prawną z dnia 5 lutego 2007 roku, ukonstytuował się nowy składu sądu polubownego ad hoc w składzie: adw. prof. dr hab. A. K., adw. Ż. D., adw. K. W..

Postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy zawiesił postępowanie w sprawie XII C (...) do czasu wydania orzeczenia przez Sąd Arbitrażowy.

Okoliczność niesporna, a także dowód: postanowieni z dnia 7 sierpnia 2012 roku, sygn. akt XII C (...) (k. 186-188 akt XII C (...)) oraz jego odpis (k. 32-34).

W maju 2013 roku pozwany wszczął wobec powoda przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. – K. C. postępowanie egzekucyjne, na podstawie tytułu wykonawczego - w yroku z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...), zaopa­trzonego w klauzulę wykonalności w dniu 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), o koszty procesu w kwocie 142.552 zł, sygn. akt Km (...).

Postanowieniem z dnia 28 maja 2013 roku Komornik Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...) w P. – K. C., na wniosek pozwanego, umorzył postępowanie egzekucyjne, obciążając kosztami dłużnika – powoda, sygn. akt Km (...). Wysokość tych kosztów została ostatecznie ustalona przez Sąd Rejonowy P. (...) w P., postanowieniem z dnia 18 listopada 2013 roku, sygn. akt II Co (...). Postanowieniem z dnia 17 maja 2017 roku Komornik Sądowy - E. B. (1) - zastępca generalny komornika K. C.) zmieniła postanowienie z dnia 28 maja 2013 roku o umorzeniu postepowania komorniczego w sprawie sygn. akt Km (...), w ten sposób, że kosztami postępowania w miejsce powoda obciążyła pozwanego. Pozwany złożył skargę na czynności komornika sądowego, na skutego której, Sąd Rejonowy P. (...) wP. postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. akt II Co (...), zmienił zaskarżone postanowienie z dnia 28 maja 2013 roku i kosztami postępowania egzekucyjnego KM (...) obciążył powoda. Sąd Okręgowy w P., postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2018 roku , sygn. akt XV Cz (...), oddalił zażalenie powoda na postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. akt II Co (...).

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpis postanowieniem z dnia 28 maja 2013 roku, Km (...) (k. 62), odpis postanowienia z dnia 17 maja 2017 roku (k. 63), odpis postanowienia z dnia 13 kwietnia 2018 roku , sygn. akt XV Cz (...) (k. 223a-c), skarga na czynności komornika (k. 184-186), odpis postanowienia z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. akt II Co (...) (k. 187-189).

W czerwcu 2013 roku, pozwany wszczął wobec powoda przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...) w Poznaniu – B. G. postępowanie egzekucyjne, na podstawie następujących tytułów wykonawczych:

-

w yroku z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), o koszty procesu w kwocie 142.552 zł, sygn. akt Km (...) oraz

-

postanowienia z dnia 24 maja 2012 roku Sądu Najwyższego, sygn. akt II Cz (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P.z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), sygn. akt Km (...) o koszty procesu w kwocie 1.800,00 zł.

Okoliczności niesporne, a także dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego z dnia 24 czerwca 2013 roku, Km (...) (k. 36), zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego z dnia 24 czerwca 2013 roku, Km (...) (k.37), dokumenty zgromadzone w aktach sprawie egzekucyjnej Km(...).

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2016 roku Sąd Arbitrażowy w P. powołany ad hoc do rozpoznania sporu miedzy powodem J. M. a pozwanym A. S. wynikłym z umowy stron z dnia 5 lutego 2007 roku na podstawie zapisu na sąd polubowny: ustalił, że powodowi na podstawie § 5 ust. 1 litera „b” umowy stron z dnia 5 lutego 2007 roku o obsługę prawną egzekucji należności przysługiwało roszczenie o zapłatę przez pozwanego kwoty 707.861,15 zł, które wygasło wskutek jego zaspokojenia (punkt 1), ustalił, że pozwanego A. S. obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w kwocie 142.552,00 zł zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P., Wydział I Cywilny z 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...) (punkt 2), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (punkt 3), pozostawił bez rozpoznania wniosek powoda o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...) (punkt 4), ustalił koszty postępowania arbitrażowego na kwotę 30.000 zł, która została całkowicie pokryta zaliczkami wpłaconymi przez strony w częściach równych (punkt 5) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 30.660 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 6).

Postanowieniem z dnia 30 marca 2017 roku, sygn. akt I Aca (...), Sąd Apelacyjny w P. uznał wyrok Sądu Arbitrażowego w P., powołanego ad hoc w składzie: adw. prof. dr hab. A. K., adw. Ż. D., adw. K. W. wydanego w dniu 14 stycznia 2016 roku, w zakresie punktu 1 i 2 sentencji (punkt 1) oraz stwierdził wykonalność w/w wyroku poprzez nadanie mu klauzuli wykonalności w zakresie objętym punktem 6 sentencji (punkt 2) oraz zasadził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.717 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania.

Okoliczność niesporna, dowód: odpis wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku wraz z uzasadnieniem (k. 37-52 oraz kopia – k. 10-25 akt I ACa 1355/16), postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 marca 2017 roku, sygn. I ACa 1355/16 ( 91 –97 akt I ACa 1355/16 oraz jego odpis - k. 53-57).

Sąd Okręgowy w P., prawomocnym wyrokiem z dnia 31 maja 2017 roku, sygn. akt XII C (...), oddalił żądania pozwanego wobec powoda.

Okoliczność niesporna, a także dowód: wyroku z dnia 31 maja 2017 roku w sprawie XII C (...) wraz z uzasadnieniem ( k. 868, k. 874- 884 akt XII C (...)i jego odpis - k. 20-31).

Postanowieniem z dnia 25 maja 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym P. (...) i J. w P. umorzył egzekucję prowadzoną w oparciu o tytuł wykonawczy - wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt. I ACa (...), zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), w z uwagi na wyrok Sądy Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, który spełnia przesłanki orzeczenia pozbawiającego tytuł wykonawczy wykonalności.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym P. (...) i J. w P. – B. G. umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...), prowadzone w oparciu o tytuł wykonawczy - wyrok z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...), zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), o koszty procesu w kwocie 142.552 zł.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2017 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym P. (...) i J. w P. – B. G. oddalił wniosek powoda o umorzenie egzekucji prowadzonej w oparciu o tytuł wykonawczy - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2014 roku, sygn. akt II Cz (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 26 września 2012 roku, sygn. XII C (...).

Okoliczności niesporne, a także dowód: odpis postanowienia komornika B. G. z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie KM (...) (k. 58-59), odpis postanowienia komornika B. G. z dnia 31 maja 2017 w sprawie KM (...), (k. 60-61) dokumenty zgromadzone w aktach sprawie egzekucyjnej Km (...).

W dniu 25 lipca 2017 roku pełnomocnik pozwanego złożył kolejny wniosek o wszczęcie egzekucji przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym P. (...) i W. Ł. K. w oparciu o tytuł wykonawczy - wyrok z dnia 24 sierpnia 2011 roku Sądu Apelacyjnego w P., sygn. akt I ACa (...), zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P.z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), o koszty procesu w kwocie 142.552 zł.

W dniu 25 lipca 2017 roku Komornik Są­dowy przy Sądzie Rejonowym P. (...) i W. Ł. K. wszczął kolejną egzekucję.

Okoliczności niesporne, a także dowód: dokumenty zgromadzone w aktach w sprawie egzekucyjnej KM (...) , odpis zawiadomienia komornika z dnia 25 lipca 2017 roku o wszczęciu egze­kucji (k. 64)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów. Powyższe okoliczności faktyczne zasadniczo nie były sporne między stronami, a spór skupiał się wokół oceny prawnej zaistniałych zdarzeń.

Sąd uznał za wiarygodne dołączone do złożonych w sprawie pism procesowych dokumenty urzędowe i prywatne albowiem ich wiarygodność, a tym samym i moc dowodowa, nie została przez żadną ze stron zakwestionowana. Sąd uznał również za wiarygodne kserokopie dokumentów zgromadzone w aktach sprawy albowiem ich wiarygodność, a tym samym i moc dowodowa, nie była przedmiotem sporu. Fakt niekwestionowania przez strony treści kserokopii dokumentów pozwolił na potraktowanie tychże kserokopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej. Sąd przeprowadził również dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach spraw: XII C (...), Km (...), Km (...), I ACa (...),Km(...)i Km(...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie było żądanie pozbawienia wykonalności następujących tytułów wykonawczych:

1.  postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), na mocy, którego Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powoda J. M. i zasądził od niego na rzecz pozwanego A. S. koszty postępowania w kwocie 1.800,00 zł,

2.  wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), na mocy którego Sąd Apelacyjny w P. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 grudnia 2009 roku w sprawie XII C (...) i uchylił wyrok Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w punktach 2-6, skargę oddalił i zasądził od powoda J. M. na rzecz pozwanego A. S. kwotę 48.723 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz kwotę 93.829 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego, czyli łącznie kwotę 142.552,00 zł.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1)  przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2)  po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne;

3)  małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c., wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Żądanie zgłoszone w niniejszym pozwie znajduje uzasadnienie w treści art. 840 §1 pkt 2 k.p.c.

Artykuł 840 § 1 pkt 2 k.p.c. stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane.

W takich wypadkach możliwe jest kwestionowanie zasadności treści tytułu egzekucyjnego, a więc powoływanie się na zdarzenia zaszłe przed jego powstaniem, a powodujące bezzasadność roszczenia stwierdzonego tym tytułem lub zdarzenie, które nastąpiło po jego powstaniu. Są to wszelkie zdarzenia wywołujące taki skutek na gruncie prawa cywilnego materialnego (np. spełnienie świadczenia, potrącenie, odnowienie, przyjęcie innego świadczenia przez wierzyciela w zamian za objęte tytułem, niemożność świadczenia, zwolnienie z długu). Podstawą powództwa opozycyjnego mogą być także zdarzenia, z nastąpieniem których zobowiązanie objęte tytułem nie może być egzekwowane (np. przedawnienie, odroczenie terminu spełnienia świadczenia, rozłożenie świadczenia na raty).

W niniejszej sprawie powód podnosił, że zdarzeniem, prowadzącym do wygaśnięcia zobowiązań wynikających z przedmiotowych tytułów wykonawczych jest wydanie przez Sąd Arbitrażowy wyroku z dnia 14 stycznia 2016 roku, który został uznany postanowie­niem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 marca 2017 roku, sygn. I ACa (...), ustalający, że to pozwanego obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku. Powód wskazał, iż po uznaniu wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku przez Sąd Apelacyjny w P., ma on moc wyroku sądu powszechnego i na podstawie art. 365 § 1 k.p.c., wiąże nie tylko sąd, który wydał wyrok ale także wszelkie inne sądy w tym sąd orzekający w sprawie niniejszej.

W ocenie Sądu bezsprzecznie wyrokiem z dnia 14 stycznia 2016 roku Sąd Arbitrażowy w P. powołany ad hoc do rozpoznania sporu miedzy powodem J. M. a pozwanym A. S. wynikłym z umowy stron z dnia 5 lutego 2007 roku na podstawie zapisu na sąd polubowny: ustalił, że powodowi na podstawie § 5 ust. 1 litera „b” umowy stron z dnia 5 lutego 2007 roku o obsługę prawną egzekucji należności przysługiwało roszczenie o zapłatę przez pozwanego kwoty 707.861,15 zł, które wygasło wskutek jego zaspokojenia (punkt 1), ustalił, że pozwanego A. S. obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w kwocie 142.552,00 zł zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P., Wydział I Cywilny z 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...) (punkt 2), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (punkt 3), pozostawił bez rozpoznania wniosek powoda o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...) (punkt 4), ustalił koszty postępowania arbitrażowego na kwotę 30.000 zł, która została całkowicie pokryta zaliczkami wpłaconymi przez strony w częściach równych (punkt 5) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 30.660 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 6).

W ocenie Sądu, wydanie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku, uznanego następnie postanowie­niem Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 30 marca 2017 roku, sygn. I ACa (...), skutkowało tym, iż odpadła materialnoprawna podstawa do świadczenia przez powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w kwocie 142.552,00 zł zasądzonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...). W ocenie Sądu do kosztów postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku bez wątpienia należy zaliczyć także koszty postępowania w kwocie 1.800,00 zł, zasądzone postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...) bowiem było to postępowanie odwoławcze, w którym powód J. M. zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...), a zatem był to postępowanie sądowe wywołane skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku.

Przede wszystkim, należy podkreślić, iż zgodnie z treścią art. art. 1212 § 1 k.p.c. wyrok sądu polubownego ma moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego po jego uznaniu przez sąd albo po stwierdzeniu jego wykonalności.

Pozwany mógł kwestionować rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, ustalającym, że to pozwanego obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku, w drodze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, w trybie art. 1205 § 1 k.p.c., mógł także, w trybie art. 1214 § 4 k.p.c., kwestionować postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 marca 2017 roku, sygn. akt I Aca (...), uznające i stwierdzające wykonalność wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku. Rozstrzygnięcie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, w punkcie 2 jest jednoznaczne, Sąd Arbitrażowy: ustala, że pozwanego obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku w kwocie 142.552 zł zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P., Wydział I Cywilny z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt. I ACa (...).

Zdaniem Sądu, w związku z tym, iż wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku ostatecznie rozstrzygnął spór pomiędzy powodem a pozwanym, Sąd ten rozstrzygnął także kwestię kosztów postępowań sądowych związanych z poprzednim, uchylonym wyrokiem Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku albowiem po uchyleniu pierwszego z wyroków arbitrażowych z dnia 30 stycznia 2009 roku, zapis na sąd polubowny nadal wiązał strony i wyrok z dnia 14 stycznia 2016 roku ostatecznie rozstrzygał spór między stronami, ustalając, że koszty nim objęte obciążają finalnie pozwanego.

Na mocy wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, powód ostatecznie wygrał sprawę o roszczenie główne czyli roszczenie o zapłatę wynagrodzenia prowizyjnego (punkt 1 sentencji), a zatem nie powinny go obciążać koszty postępowań sądowych powstałe w wyniku skargi o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku i nie może on ponosić kosztów postępowań poprzedzających końcowe orzeczenie.

Dlatego zdaniem Sądu mimo, iż w wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku nie ujęto osobno kosztów zasądzonych postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...) w postępowaniu zażaleniowym, to jednak koszty te mieszczą się w granicach pojęcia „kosztów postępowań sądowych” o których mowa w punkcie 2. wyroku Sądu Arbitrażowego i są konsekwencją rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt l ACa (...).

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że wydanie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, stanowi zdarzenie, o którym mówi art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., wskutek, którego zobowiązanie wygasło bowiem nastąpiło po powstaniu tytułu egzekucyjnego (wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt l ACa (...) i postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...)).

Na marginesie należy zauważyć, że w postanowieniu Sądu Rejonowego Poznań Grunwald i J. z dnia 13 kwietnia 2018 roku, sygn. akt XV Cz (...), na który powoływał się pozwany, wbrew jego twierdzeniom Sąd wskazał, iż w wyroku arbitrażowym ustalono, że wierzyciel – pozwany powinien ponieść koszty zasądzone w tytule wykonawczym, skutkiem czego dłużnik-powód w sensie materialnoprawnym nie jest obowiązany świadczyć na rzecz wierzyciela.

Reasumując, Sąd uznał, że zobowiązanie powoda w zakresie kosztów wygasło już po powstaniu obu tytułów egzekucyjnych na skutek wydania wyroku z dnia 14 stycznia 2016 roku przez Sąd Arbitrażowy, w którym Sąd ten ustalił w punkcie 2, że pozwanego obciążają koszty postępowań sądowych wywołanych skargą o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 30 stycznia 2009 roku. W ocenie Sądu przez koszty te należy rozumieć także koszty orzeczone postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku w sprawie w sprawie II Cz (...), mimo nie wskazania ich wyraźnie w punkcie 2 wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku, bowiem z uzasadnienia tego orzeczenia wynika w sposób jednoznaczny, iż wszelkie koszty postępowań sądowych obciążają pozwanego, który finalnie sprawę przegrał.

Na podkreślenie zasługuje to, że powód nie może w niniejszym procesie podważać treści wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 14 stycznia 2016 roku.

W literaturze przedmiotu podnosi się, że badanie w trybie art. 840 k.p.c. sprawy prawomocnie zakończonej nie prowadzi do ponownego merytorycznego jej rozpoznania. Sąd w tym postępowaniu nie może bowiem kontrolować słuszności wyroku sądowego w chwili jego wydania, bowiem godziłoby to w powagę rzeczy osądzonej. Nadto utrwalone i jednomyślne jest stanowisko nauki i orzecznictwa co do niedopuszczalności powoływania w powództwie przeciwegzekucyjnym zarzutów stojących na przeszkodzie prawu wierzyciela. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1972 r. II PR 372/72 oraz T. Żyznowski, Komentarz do art. 840 kpc, LEX). Obecnie Sąd może jedynie badać, czy po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał powództwo za uzasadnione w całości, w związku z czym w punkcie 1 wyroku pozbawił wykonalność tytułu wykonawczy - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II Cz (...), zaopatrzone w klauzulę wykonalności z dnia 28 września 2012 roku postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), w zakresie punktu 2, zaś w punkcie 2 wyroku pozbawił wykonalność tytułu wykonawczy - wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I ACa (...), zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 28 września 2012 roku, postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 26 września 2012 roku, sygn. akt XII C (...), w całości.

W punkcie 3 wyroku Sąd kosztami postępowania stosownie do art. 98 k.p.c. obciążył pozwanego, jako przegrywającego spór. Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyło się wynagrodzenie reprezentującego go w sprawie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 5.400 zł (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1804) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, łącznie 5.417 zł. Wobec czego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tej kwoty tj. 5.417 zł/

Sąd mając na względzie, że powód został zwolniony od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pozwu, nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 7.218 zł tytułem zwrotu nieuiszczonej opłaty sądowej.

SSO Maria Prusinowska