Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 19 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Małgorzata Małecka

Protokolant:stażysta K. M.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 maja 2016 r. w P.

sprawy z powództwa C. R.

przeciwko Ł. M., R. L. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Ł. M. na rzecz powoda kwotę 300.000 zł (trzysta tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od 31 marca 2012 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w stosunku do R. L. (1);

III.  kosztami procesu obciąża pozwanego Ł. M. i w związku z tym zasądza od niego na rzecz powoda kwotę 33.077 zł, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwotę 18.000 zł.

/-/ SSO Małgorzata Małecka

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 lutego 2015 r. powód C. R. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby pozwany Ł. M., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w K., zapłacił na rzecz powoda kwotę 300.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 marca 2012 r. do dnia zapłaty, wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych w terminie dwóch tygodni od doręczenie nakazu zapłaty, względnie, aby zniosła w tym terminie sprzeciw od nakazu zapłaty.

W razie wniesienia w ustawowym terminie sprzeciwu od nakazu zapłaty, bądź skierowania sprawy do postępowania zwykłego, powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 300.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 marca 2012 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że dnia 8 listopada 2010 r. strony zawarły umowę pożyczki, na podstawie której powód pożyczył pozwanemu kwotę 300.000,00 zł, a pozwany zobowiązał się do jej zwrotu wraz z wynagrodzeniem do dnia 30 marca 2012 r. Pozwany nie dokonał zwrotu pożyczki w terminie, nie odpowiedział na wezwanie do dobrowolnej zapłaty należności i nie spełnił we wskazanym w wezwaniu terminie ciążącego na nim zobowiązania.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 13 lutego 2015r. Sąd orzekł, by pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 300.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 31 marca 2012r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania w wysokości 22.217 zł, w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 7.217 zł w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty albo wniósł w tym terminie sprzeciw.

Pismem z dnia 6 marca 2015 r. pozwany Ł. M., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, żądając oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa.

Pozwany wniósł również o wezwanie R. L. (1) do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego.

W uzasadnieniu, pozwany zaprzeczył wszelkim twierdzeniom i faktom podnoszonym przez powoda, przede wszystkim zaś temu, by zawarł z nim umowę pożyczki z dnia 8 listopada 2010 r. Zaprzeczył też, aby działał w jego imieniu jako jego pełnomocnik R. L. (1) oraz żeby został on umocowany przez niego do zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki.

Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2015 r. na wniosek powoda z 19 maja 2015 r. Sąd zabezpieczył powództwo poprzez zajęcie wierzytelności przysługującej pozwanemu od (...) S.A. z siedzibą w P., z tytułu ceny za nie wykupioną dotychczas sieć wodociągową na działce położonej w miejscowości B. gm. K., nr ew. dz. (...), do kwoty 438.353,43 zł.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2015 r. wydanym na rozprawie Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego R. L. (2).

W dalszym toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany Ł. M. prowadził od 1 lutego 2003 r. działalność gospodarczą pod firmą (...) - (...).

Dowód: Wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (k. 26-27).

Dnia 26 października 2010 r. Ł. M. udzielił w formie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza Z. T. w P. (nr rep. A (...)) pełnomocnictwa R. L. (1) i D. L. – każdemu z osobna, m.in. do zawierania w jego imieniu wszelkich umów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w tym umów o pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości , umów o roboty budowlane i zastępstwo inwestycyjne oraz umów o pracę.

Pełnomocnictwo od Ł. M. dla R. L. (1) było ponawiane w okresie późniejszym. Dnia 20 grudnia 2012 r. Ł. M. udzielił w formie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza Z. T. w P. (nr rep. A (...)) pełnomocnictwa R. L. (1), m.in. do podpisania w imieniu mocodawcy umowy kredytu lub pożyczki na warunkach według uznania pełnomocnika.

Dowód: akty notarialne (k. 96-99, 104-107), zeznania R. L. (1) (k. 69-72), wyjaśnienia powoda (k. 72-74, 217).

W dniu 8 listopada 2010 r. powód C. R. i pozwany Ł. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) Firma Produkcyjno-Usługowo- (...) w K., reprezentowany przez pozwanego R. L. (1), zawarli umowę pożyczki, na mocy której powód pożyczył pozwanemu kwotę 300.000,00 zł, a pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczki wraz z wynagrodzeniem. Pożyczka zawarta była na cel inwestycyjny polegający na wybudowaniu domów mieszkalnych w miejscowości B. gm. K.. Termin zwrotu pożyczki został określony na 40 dni od dnia zakończenia inwestycji (finalizacja sprzedaży ostatniego lokalu mieszkalnego), nie później jednak niż do dnia 30 marca 2012 r. Wysokość wynagrodzenia określona została na 15% liczonych od uzyskanego zysku, pomniejszonego o 19% podatku.

Dowód: umowa pożyczki (k. 5-6), zeznania R. L. (1) (k. 69-72), wyjaśnienia powoda (k. 72-74, 217).

Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym dnia 18 listopada 2010 r., a więc już po zawarciu umowy pożyczki. Jedynym jej wspólnikiem jest R. L. (1).

Dowód: odpis KRS (k. 33-36).

Pozwany Ł. M. nie zwrócił pożyczki w terminie. C. R. wezwał Ł. M. do dobrowolnej zapłaty należności. Pozwany nie spełnił ciążącego na nim obowiązku.

Dowód: zeznania R. L. (1) (k. 69-72), zeznania powoda (k. 72-74, 217).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów, a nadto na podstawie zeznań powoda i częściowo na podstawie zeznań R. L. (1), który został przesłuchany w niniejszej sprawie jako świadek.

Zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Zebrane w sprawie dokumenty nie były kwestionowane przez strony. Również Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować je z urzędu. Wiarygodność kserokopii dokumentów również nie budziła wątpliwości Sądu. Mimo, że kserokopia nie jest dokumentem, a stanowi jedynie element twierdzenia strony o istnieniu dokumentu o treści odpowiadającej kserokopii, to w niniejszej sprawie żadna ze stron nie podniosła zarzutów kwestionujących istnienie określonych dokumentów prywatnych czy urzędowych.

Nie budził wątpliwości Sądu również fakt, że pożyczka została zaciągnięta i nie została zwrócona w terminie. Fakt zaciągnięcia pożyczki i jej niespłacenia został podniesiony w swoich zeznaniach przez powoda, potwierdzony przez R. L. (1) i znajdował oparcie w dokumentach.

Sąd dał wiarę zeznaniom R. L. (1) , w zakresie w którym potwierdzał on, że podpisał umowę pożyczki i nie spłacił jej. Te fakty znajdowały pełne potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach. Natomiast w pozostałym zakresie, podnoszone przez niego twierdzenia bądź były nieistotne dla rozstrzygnięcia w sprawie, bądź niewiarygodne. W kluczowej dla rozstrzygnięcia kwestii, tzn. czy R. L. (1), podpisując w dniu 8 listopada 2010 r. umowę pożyczki z C. R., działał z pełnomocnictwa Ł. M., Sąd nie dał wiary R. L. (1), który oświadczył że zawarł umowę pożyczki w imieniu własnym, na swoje osobiste potrzeby. Przeczy bowiem temu jednoznaczna treść umowy pożyczki z dnia 8 listopada 2010r., wskazująca, że umowę w imieniu Ł. M. zawarł R. L. (1) na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa, opatrzenie podpisu złożonego przez R. L. (1) pieczęcią firmy powoda oraz indywidualną własną pieczęcią ze swoim nazwiskiem, nazwą firmy pozwanego Ł. M. oraz zajmowanym stanowiskiem (pełnomocnik). Za powyższym przemawia również treść wiarygodnych zeznań powoda, który potwierdził, że umowę pożyczki zawarł z Ł. M., reprezentowanym przez R. L. (1), po uprzednim okazaniu mu pełnomocnictwa. Wprawdzie pozwany Ł. M. zaprzeczał w sprzeciwie od nakazu zapłaty, by R. L. (1) działał w jego imieniu i aby umocował go do działania w jego imieniu, jednakże o prawdziwości twierdzeń powoda w tym zakresie świadczą pełnomocnictwa załączone przez niego, a udzielone przez pozwanego Ł. M. 26 października 2010r. i 29 sierpnia 2012r. R. L. (1). Pełnomocnictwo z 26 października 2010r. dotyczyło „wszelkich umów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej”. Fakt, że R. L. (1) działał stale jako pełnomocnik Ł. M., potwierdza również późniejsze pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego z dnia 20 grudnia 2012 r.

Za wiarygodnością zeznań powoda, że zawarł umowę pożyczki z pozwanym Ł. M., przemawia również to, że w umowie pożyczki znalazł się zapis, że jest ona udzielana na cel inwestycyjny polegający na wybudowaniu domów mieszkalnych w miejscowości B., a także, że powód uzyska zwrot sumy udzielonej pożyczki wraz z wynagrodzeniem w kwocie 15 % liczonej od uzyskanego zysku, a jak wiarygodnie w tym zakresie zeznał pozwany R. L. (1) na początku wybudowaniem domów w miejscowości B. zajmował się Ł. M., co przemawia za tym, ze powód pożyczył kwotę 300.000 zł pozwanemu Ł. M. a nie pozwanemu R. L. (1) ( dopiero od 2012r. (...) spółka z o. o. , której w/w był w tym okresie jedynym wspólnikiem przejął budowę w/w domów). Na podkreślenie również zasługuje, że Sąd uznał za całkowicie niewiarygodne zeznania złożone przez R. L. (1), w których twierdził, że to on osobiście pożyczył kwotę 300.000 zł od powoda. W ocenie Sądu, zostały one złożone jedynie na użytek niniejszego postępowania, albowiem nie potrafił on wyjaśnić na jaki konkretny cel pożyczka została zaciągnięta, jak również co zrobił z uzyskanymi w ramach pożyczki pieniędzmi.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o przesłuchanie w charakterze świadka H. B.. Strona pozwana wnosiła o jej przesłuchanie na okoliczność nieudzielenia pełnomocnictwa R. L. (1). Wobec stwierdzenia istnienia poświadczonego notarialnie pełnomocnictwa, nie podważanego przez strony, wzywanie świadka na tę okoliczność było zbędne.

Sąd zważył , co następuje :

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Główną kwestią sporną, było to, czy stronami umowy pożyczki zawartej dnia 8 listopada 2010 r. byli C. R. i Ł. M., reprezentowany przez R. L. (1), czy też C. R. i R. L. (1). Nie było sporne, że umowa została zawarta, a pożyczka nie została zwrócona.

C. R. wskazywał, że zawarł umowę z Ł. M., którego R. L. (1) był pełnomocnikiem. Z kolei strona pozwana wskazywała, że R. L. (1) działał we własnym imieniu, bez umocowania.

Dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe były dwa dowody: umowa pożyczki (dowód nie podważany przez żadną ze stron) oraz pełnomocnictwo udzielone R. L. (1).

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W myśl § 2, umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi zatem do skutku przez samo porozumienie stron. Przeniesienie posiadania przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę stanowi jedynie wykonanie zawartej już umowy. Umowa pożyczki jest umową dwustronnie zobowiązującą. Pożyczkodawca zobowiązuje się do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki w zamian za zobowiązanie pożyczkobiorcy do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę.

Zawarcie umowy pożyczki, jej treść, jak i jej wykonanie nie były kwestią sporną.

Odnosząc się do kwestii pełnomocnictwa, należy wskazać, że w myśl przepisu art. 98 k.c. pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Nie ulega wątpliwości, że zawarcie umowy pożyczki w kwocie wskazanej w pozwie jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. W ocenie Sądu, do jej zawarcia konieczne jest udzielenie pełnomocnictwa rodzajowego, a nie do poszczególnej czynności. Pełnomocnictwo rodzajowe powinno określać rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem oraz jej przedmiot (por. wyrok SN z dnia 4 listopada 1998 r. II CKN 866/97, OSNC 1999/3/66, Biul.SN 1999/1/13, M. Prawn. 1999/3/24). Z powyższego wynika zatem, że pełnomocnictwo rodzajowe, w przeciwieństwie do szczególnego, nie zawiera dokładnego opisu czynności prawnej, co do której został umocowany pełnomocnik w tym m.in. wskazania konkretnej nieruchomości, czy rodzaju hipoteki. Pełnomocnictwo udzielone przez Ł. M. R. L. (1) spełnia zatem niewątpliwie wymogi pełnomocnictwa rodzajowego.

Pełnomocnictwo udzielone przez Ł. M. R. L. (1) zostało zawarte w formie aktu notarialnego, sformułowane w sposób precyzyjny, właściwie określając do jakich czynności mocowani są pełnomocnicy. Zgodnie z nim pełnomocnicy uprawnieni są do zawierania w imieniu mocodawcy wszelkich umów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w tym umów pośrednio w sprzedaży nieruchomości , umów o roboty budowlane i zastępstwo inwestycyjne oraz umów o pracę.

Na rozprawie dnia 27 sierpnia 2015 r. pełnomocnik pozwanego oświadczył, że z pełnomocnictwa nie wynika, by R. L. (1) był umocowany do zawieranie umowy pożyczki w imieniu pozwanego. Sąd nie przychylił się do tego rozumowania (nie rozwiniętego szerzej przez stronę pozwaną), zwracając uwagę, że pożyczka zawarta była na cel inwestycyjny, bezpośrednio związany z działalnością gospodarczą.

Udostępniony Sądowi akt notarialny z dnia 26 października 2010 r ostatecznie rozstrzygał o prawidłowości umocowania R. L. (1).

W konsekwencji, Sąd uznał, że to Ł. M. był stroną umowy pożyczki z dnia 8 listopada 2010 r., a R. L. (1) był jego pełnomocnikiem. Wobec niezwrócenia pożyczki w terminie, Sąd zasądził od pozwanego Ł. M. na rzecz powoda kwotę 300.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 marca 2012 r. (data wymagalności zwrotu pożyczki) do dnia zapłaty (pkt I wyroku).

W punkcie drugim, Sąd oddalił powództwo w stosunku do R. L. (1), który nie był stroną umowy pożyczki.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Sąd obciążył kosztami procesu w całości pozwanego jako stronę przegrywającą i zasądził od niego na rzecz powoda kwotę 33.077 zł, w tym 18.000 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (7.200 zł za postępowanie główne + 2 x 5.400 zł za postępowanie zażaleniowe), 15.000 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, opłaty od zażaleń (2 x 30 zł).

SSO Małgorzata Małecka