IV Ka 720/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2025-10-08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 października 2025 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Hanna Bartkowiak
Sędziowie: SO Jarosław Ochocki
SR del. do SO Przemysław Wita
Protokolant: prot. sąd. Katarzyna Szymczak
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Agnieszki Krysmann
po rozpoznaniu w dniu 8 października 2025 r.
sprawy skazanego O. O. (1)
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu
z dnia 9 kwietnia 2025 r., sygn. akt VIII K 840/24
1. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
a) w punkcie I w miejsce art. 85 § 1 kk przyjmuje art. 91 § 2 kk,
b) na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 i 3 kk łączy kary ograniczenia wolności orzeczone wobec skazanego wyrokami opisanymi w punktach 4 i 6 zaskarżonego wyroku i wymierza mu karę łączną 1 (jednego) roku ograniczenia wolności, określając obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 (dwudziestu pięciu) godzin w stosunku miesięcznym,
c) w punkcie IV uchyla rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w zakresie wyroków opisanych w punktach 4 i 6 zaskarżonego wyroku.
2. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.
3. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. M. K. kwotę 295,20 zł brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.
4. Zwalnia skazanego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
Przemysław Wita Hanna Bartkowiak Jarosław Ochocki
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 720/25 |
|||||||||||||||||
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
|
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
|
Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 9 kwietnia 2025 r., sygn. akt VIII K 840/24 |
|||||||||||||||||||
|
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
|
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
|
☐ obrońca |
|||||||||||||||||||
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
|
☐ inny |
|||||||||||||||||||
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
|
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||||||||||||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||||||||||||
|
☐ |
co do kary |
||||||||||||||||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
|
☐ |
|||||||||||||||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
|
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||
|
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|||||||||||||||||||
|
2.1. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
|
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
|
2.2. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
|
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
|
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
|
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
|
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
|
3.1. |
Obraza przepisów prawa materialnego, w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu, tj. art. 85 § 1 kk poprzez jego błędne zastosowanie i nieobjęcie orzeczoną w wyroku łącznym karą łączną pozbawienia wolności kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3, wymierzonej O. O. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt V K 272/23, podczas gdy dyspozycja wskazanego przepisu nakłada na Sąd obowiązek (nie zaś jedynie możliwość) orzeczenia kary łącznej, w której skład wchodzą kary tego samego rodzaju wymierzone za przestępstwa pozostające w realnym zbiegu, tj. popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
|
Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła by w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy prawa materialnego – przepisu art. 85 § 1 kk – poprzez nieobjęcie karą łączną orzeczoną w wyroku łącznym również kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3, wymierzonej O. O. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt V K 272/23. Zgodnie z treścią art. 85 § 1 kk, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawy kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Należy w tym miejscu dodać, że objęcie kary pozbawienia wolności z karą pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby jest możliwe w ramach wyroku łącznego, przy założeniu orzeczenia jednolitej kary, co ustawodawca przewidział w przepisach: art. 89 § 1 kk (możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia wolności), art. 89 § 1a kk (możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania) zaś w art. 89 § 1b kk wprowadzono metodę przeliczania (przy karze łącznej pozbawienia wolności z przelicznikiem z miesiąca kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na 15 dni kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania). W tej materii nie istnieje zatem automatyzm i Sąd Rejonowy nie był zobligowany do połączenia wymierzonych O. O. (1) kar pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania z karą 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3. Warto z tego miejsca odwołać się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 września 2015 r., P 37/14 (Lex nr 1799954), w którym stwierdzono, że „kara pozbawienia wolności jest – ze względu na znacznie głębszą ingerencję w sferę wolności osobistej – konstytucyjnie inną rodzajowo karą niż kara pozbawienia wolności, której wykonanie jest warunkowo zawieszone. Dlatego sąd orzekający o karze łącznej powinien mieć możliwość merytorycznego zbadania, czy konieczne jest zastosowanie owej surowszej rodzajowo kary. Co oczywiste, sąd ten powinien mieć prawo orzec, że kara łączna powinna przybrać formę bezwzględną ze względu na to, że druga z podlegających łączeniu kar wymierzona została na zasadzie bezwzględnej. Ustawodawca powinien dopuścić jednak prawo sądu do podjęcia odmiennej decyzji (…) Sąd karny, który orzeka o karze łącznej na podstawie art. 89 § 1 kk, sprawuje wymiar sprawiedliwości. Orzeka bowiem o pozbawieniu jednej z najbardziej podstawowych wolności – wolności osobistej. Taka decyzja nie ma charakteru technicznego i tym samym sąd nie może być pozbawiony prawa do merytorycznej oceny zawisłej przed nim sprawy”. Mając zatem także na względzie powyżej przytoczony judykat należało uznać, że Sąd Rejonowy miał prawną możliwość oceny zasadności objęcia węzłem kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym bezwzględnych kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec O. O. (1) na podstawie wymienionych w zaskarżonym orzeczeniu wyroków jednostkowych z karą 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3, co skutkowało stwierdzeniem niecelowości wydania takiego niekorzystnego dla skazanego rozstrzygnięcia. Decyzja Sądu Rejonowego o braku zamiany charakteru tejże kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania zaważyła zatem nieobjęciem węzłem kary łącznej tejże kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3. Ponadto na podkreślenie zasługuje to, że prokurator nie podniósł zarzutu rażącej niewspółmierności kary, nie wykazując aby ziściły się podstawy do zamiany wobec skazanego O. O. kary z warunkowym zawieszeniem wykonania na karę bez warunkowego jej zawieszenia. W związku z powyższym stanowisko prokuratora zostało w całości ocenione jako nieuzasadnione. |
|||||||||||||||||||
|
Wniosek |
|||||||||||||||||||
|
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec O. O. (1), na podstawie art. 568a § 1 pkt 2 kpk, art. 91 § 2 kk w zw. z art. 86 § 1 kk, art. 89 § 1b kk i art. 87 § 1 kk kary łącznej 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności obejmującej wymierzone mu kary: - 10 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Łódź – Śródmieście w Łodzi z dnia 12 sierpnia 2022 r., sygn. akt IV K 582/22; - 1 roku pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt V K 1180/22; - 3 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 25 października 2023 r., sygn. akt V K 976/23; - 7 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z dnia 6 marca 2024 r., sygn. akt VIII K 1141/21, jak również - 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt V K 272/23. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
|
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność omówionego wyżej zarzutu. Sąd Okręgowy nie stwierdził żadnych nieprawidłowości w decyzji Sądu I instancji o nieobjęciu węzłem kary łącznej także kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3, wymierzonej O. O. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. akt V K 272/23. Przeciwne stanowisko prokuratora w tej kwestii zostało w toku kontroli instancyjnej uznane za chybione. Dodatkowo należy zauważyć, że w apelacji oskarżyciela publicznego nie został podniesiony zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec O. O. (1) kary łącznej. Domaganie się w takim przypadku zaostrzenia wymiaru kary łącznej przez organ odwoławczy niejako „z automatu” było nieuzasadnione. Należałoby bowiem oczekiwać od skarżącego wpierw wykazania celowości takiej zamiany poprzez rażącą niewspółmierność orzeczonej przez Sąd Rejonowy kary łącznej, a w następstwie domagać się zaostrzenia jej wymiaru przez organ II instancji. |
|||||||||||||||||||
|
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
|
3.2. |
Obraza przepisów prawa materialnego, w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu, tj. art. 85 § 1 kk poprzez jego błędne niezastosowanie i nieorzeczenie w wyroku łącznym kary łącznej ograniczenia wolności obejmującej: karę 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, wymierzoną O. O. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 388/23 oraz karę 10 miesięcy ograniczenia wolności, polegającą na wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym wymierzoną O. O. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 14/23, w sytuacji, gdy dyspozycja ww. przepisu nakładała na Sąd obowiązek orzeczenia kary łącznej, w której skład wchodzą kary tego samego rodzaju wymierzone za przestępstwa pozostające w realnym zbiegu, tj. popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
|
Omawianie przedmiotowego zarzutu należało rozpocząć od przypomnienia, że wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. (P 20/17) przepis art. 87 § 1 kk w zakresie, w jakim nakłada na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności, został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji RP. W powyższym zakresie przepis ten utracił moc z dniem 18 czerwca 2019 r. Konsekwencją tego wyroku jest brak obligatoryjności w łączeniu w karę łączną pozbawienia wolności zbiegających się kar pozbawienia i ograniczenia wolności. Kary te mogą podlegać połączeniu w karę łączną pozbawienia wolności (wówczas na tę karę przelicza się karę ograniczenia wolności według wskazań określonych w tym przepisie), ale także - uwzględniając okoliczności konkretnej sprawy - sąd może też od takiego zabiegu odstąpić. Sąd nie jest więc zobligowany z mocy prawa dokonać automatycznej zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności i wymierzyć karę łączną pozbawienia wolności ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2021 r., sygn. akt V KK 322/20, Lex nr 3342190). Nadto wykładnia przepisu art. 87 § 1 kk uwzględniająca zmianę obligatoryjnego charakteru decyzji o tym, że skutkiem łączenia kar pozbawienia wolności i kar ograniczenia wolności może być wyłącznie kara pozbawienia wolności, otwiera drogę do takiej interpretacji tego przepisu, w myśl której dopuszczalne jest i w tym przypadku, tj. w razie odstąpienia od wymierzenia jako kary łącznej tylko kary pozbawienia wolności, połączenie odrębnie kar pozbawienia wolności i odrębnie kar ograniczenia wolności, pomimo niespełnienia warunków z art. 87 § 2 kk albo połączenie tylko kar ograniczenia wolności bez łączenia z karą pozbawienia wolności ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2025 r., sygn. akt IV KK 102/25, Lex nr 3922891). Mając na względzie powyższe i zgadzając się w pełni z treścią przytoczonego wyżej „świeżego” orzeczenia Sądu Najwyższego, zgodzić się należało tym razem z prokuratorem, że zaistniały podstawy do objęcia wyrokiem łącznym dwóch kar ograniczenia wolności jako drugą karę łączną, składająca się z kary 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 388/23 oraz kary 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 14/23. Wyrokami tymi zostały bowiem orzeczone tożsame rodzajowo kary, za czyny popełnione zanim zapadł choćby nieprawomocny wyrok co do któregokolwiek z nich. Warunki orzekania kary łącznej, o których mowa w art. 569 § 1 kpk, to przede wszystkim przesłanki wynikające z art. 85 kk. Oznacza to, że wyrok łączny w stosunku do osoby skazanej prawomocnie różnymi wyrokami może być wydany, jeśli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Użyte w ustawie określenie „zanim zapadł pierwszy wyrok" nie oznacza przy tym, że punktem odniesienia ma być jedynie pierwszy wyrok skazujący, jaki kiedykolwiek wydano wobec skazanego, lecz chodzi każdorazowo o ten wyrok, który jest chronologicznie pierwszy w odniesieniu do konkretnej, wyodrębnionej grupy, pozostających w zbiegu, przestępstw. Nie ma tym samym przeszkód prawnych, by spośród skazań, utworzyć kilka grup obejmujących skazania za czyny popełnione zanim zapadł kolejny "pierwszy” - z punktu widzenia tej konkretnej grupy przestępstw – wyrok ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2015 r., II KK 84/15). W związku z tym, że Sąd I instancji nie uwzględnił w ogóle powyższych reguł o karach łącznych w wyroku łącznym, Sąd Okręgowy dokonał tej korzystnej dla skazanego zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez połączenie wyżej opisanych kar jednostkowych i orzekł wobec O. O. karę łączną 1 roku ograniczenia wolności. |
|||||||||||||||||||
|
Wniosek |
|||||||||||||||||||
|
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec O. O. (1), na podstawie art. 568a § 1 pkt 2 kpk, art. 91 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 kk, kary łącznej 1 roku i 4 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, obejmującej wymierzone kary: - 8 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 388/23; - 10 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 14/23. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
|
Jako zasadny został oceniony wniosek końcowy apelacji prokuratora o wydanie orzeczenia refomatoryjnego polegającego na połączeniu dwóch kar ograniczenia wolności orzeczonych wobec O. O. (1) w/w wyrokami Sądów Rejonowych (opisanych w pkt 4 i 6 zaskarżonego wyroku) i orzeczeniu w tym zakresie osobnej kary łącznej ograniczenia wolności. Sąd II instancji uznał jednocześnie, że wymiar kary łącznej ograniczenia wolności zaproponowany w apelacji był zbyt surowy, nieadekwatny do ściśle zachodzącego związku podmiotowo-przedmiotowego między przestępstwami, za które kary podlegały połączeniu węzłem kary łącznej. Wymiar kary łącznej należało tu określić z zastosowaniem zasady asperacji zbliżonej do dolnej granicy kary łącznej wyznaczonej zasadą absorpcji. W ocenie Sądu II instancji to kara łączna 1 roku ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie uwzględnia w odpowiedni sposób związek przedmiotowo-podmiotowy oraz dotychczasową linię życiową skazanego, w tym jego karalność. Kara w tym rozmiarze czyni też zadość celom kary łącznej w zakresie społecznego oddziaływania, a także celom zapobiegawczym, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego. |
|||||||||||||||||||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
|
1. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
|
Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w pozostałym zakresie (poza zmianami wymienionymi w pkt 5.2. niniejszego uzasadnienia) – pkt 2 wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 października 2025 r. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
|
Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części (poza zmianami wymienionymi w pkt 5.2. niniejszego uzasadnienia) była niezasadność pozostałych zarzutów apelacji prokuratora, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. |
|||||||||||||||||||
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
|
Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że w punkcie I w miejsce art. 85 § 1 kk przyjęto art. 91 § 2 kk – pkt 1 lit. b) wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 października 2025 r. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
|
Przypomnienia tu wymagało, że jeżeli kara łączna obejmuje kary zarówno za pojedyncze przestępstwa jak i wymierzone na podstawie art. 91 § 1 kk kary za przypisane ciągi przestępstw, to prawidłowym przepisem w postawie orzeczenia kary łącznej winien być, nie art. 85 kk jako przepis ogólny, ale szczególny przepis zawarty w art. 91 § 2 kk ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 lutego 2021 r., sygn. akt II AKa 199/20, Lex nr 3404655). Wobec tego, że w skład kar jednostkowych orzeczonych wobec O. O. (1), a podlegających łączeniu w karę łączną wchodziło skazanie za ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk to podstawę prawną tego orzeczenia o karze łącznej powinien stanowić przepis art. 91 § 2 kk, a nie art. 85 § 1 kk, który błędnie powołano w zaskarżonym wyroku. Uchybienie to spowodowało modyfikację zaskarżonego orzeczenia poprzez wskazanie prawidłowej podstawy prawnej orzeczenia o karze łącznej, na co słusznie zwrócono uwagę w złożonym środku odwoławczym. |
|||||||||||||||||||
|
2. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
|
Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 i 3 kk połączono kary ograniczenia wolności orzeczone wobec skazanego wyrokami opisanymi w punktach 4 i 6 zaskarżonego wyroku i wymierzono mu karę łączną 1 roku ograniczenia wolności, określając obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym – pkt 1 lit. b) wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 października 2025 r. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
|
Sąd Okręgowy, potwierdził zaistnienie zgłoszonych w apelacji podstaw faktycznych i prawnych do połączenia węzłem kary łącznej: kary 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 388/23 oraz kary 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt II K 14/23. Wyrokami tymi orzeczono kary tego samego rodzaju, podlegające łączeniu, za przestępstwa popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich (czyny z 12 i 21 kwietnia 2022 r., pierwszy wyrok 4 kwiecień 2023 r.). Dlatego też Sąd odwoławczy połączył wymienione kary ograniczenia wolności i wymierzył skazanemu O. O. (1) karę łączną 1 roku ograniczenia wolności. Sąd II instancji miał możliwość wymierzenia kary łącznej ukształtowanej w granicach pomiędzy karą 11 miesięcy ograniczenia wolności a karą 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności. O wymiarze kary łącznej określonej z zastosowaniem zasady asperacji, zbliżonej do absorpcji zadecydował bardzo bliski związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy przestępstwami podlegającymi łączeniu węzłem kary łącznej. Wszystkie czyny z obu tych wyroków skazany popełnił w odstępie 9 dni i były to czyny tego samego rodzaju, popełnione w taki sam sposób, z tym że na szkodę różnych pokrzywdzonych. Proponowana przez prokuratora w środku odwoławczym kara łączna 1 roku i 4 miesięcy ograniczenia wolności nie odzwierciedlała w odpowiedni sposób tych istotnych elementów kształtujących wymiar kary łącznej. Sąd Okręgowy ocenił zatem tą propozycję jako zbyt surową i nieadekwatną do okoliczności rozpatrywanego przypadku. Ponadto, z uwzględnieniem przepisu art. 86 § 3 kk Sąd odwoławczy na nowo określił wymiar prac społecznych w stosunku miesięcznym, wskazując, że kara łączna ograniczenia wolności będzie polegała na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin w stosunku miesięcznym. Wymagał tego wzgląd na wychowawcze oddziaływanie kary, które z racji młodego wieku skazanego i powtarzalności naruszeń prawa, powinno być wyraźne i zdecydowane. Dlatego wybrano rozmiar tego obowiązku prac na cele społeczne w tym wyższym wariancie 25 godzin, a nie 20 godzin w stosunku miesięcznym. |
|||||||||||||||||||
|
3. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
|
Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że w punkcie IV uchylono rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w zakresie wyroków opisanych w punktach 4 i 6 zaskarżonego wyroku – pkt 1 lit. c) wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 października 2025 r. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
|
Wobec połączenia w instancji odwoławczej kar jednostkowych ograniczenia wolności z wyroków opisanych w punktach 4 i 6 zaskarżonego orzeczenia i orzeczenia kary łącznej ograniczenia wolności, wyroki te należało wyłączyć spod rozstrzygnięcia o umorzeniu postępowania zawartego w punkcie IV zaskarżonego orzeczenia. |
|||||||||||||||||||
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
|
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
|
1.1. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
|
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
|
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
|
4.1. |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
|
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
|
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
|
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
|
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
|
3. |
Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych. Obrońca skazanego z urzędu – r. pr. M. K. w odpowiedzi na apelację zawnioskowała o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym, nieopłaconych nawet w części. Wniosek ten podtrzymała na rozprawie apelacyjnej w dniu 8 października 2025 r. Przytoczone wyżej przepisy stanowią podstawę prawną orzeczenia uwzględniającego to żądanie. Wysokość kosztów adwokata została ustalona w oparciu o § 2 ust. 1, § 4 ust. 3 oraz § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U.2024.764). Mając na względzie powyższe, Sąd II instancji zasądził od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. M. K. kwotę 295,20 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. |
||||||||||||||||||
|
4. |
Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji. Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów procesu za postępowanie odwoławcze. Skazany przebywa obecnie w zakładzie karnym. Nie posiada on żadnych oszczędności, czy wartościowych składników majątkowych. Nie uzyskuje stałego dochodu. Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że dodatkowe obciążanie skazanego kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze stanowiłoby dla niego zbyt dużą dolegliwość finansową. |
||||||||||||||||||
|
7. PODPISy |
|||||||||||||||||||
|
Przemysław Wita Hanna Bartkowiak Jarosław Ochocki |
|||||||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: Hanna Bartkowiak, Jarosław Ochocki , do Przemysław Wita
Data wytworzenia informacji: