Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 688/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Szamotułach z dnia 19 listopada 2024 r., sygn. akt II K 809/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza prawa procesowego, tj. art. 343 § kpk w zw. z art. 335 § 1 kpk, mająca wpływ na treść orzeczenia, polegająca na uwzględnieniu wniosku prokuratora złożonego w trybie art. 335 § 1 kpk o wydanie wyroku skazującego wobec S. M. oskarżonego o czyn z art. 244 kk, pomimo że wniosek w tym zakresie był wadliwy, tj. obejmował warunkowe zawieszenie wykonania uzgodnionej kary 5 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy w czasie popełnienia przestępstwa oskarżony był skazany na karę pozbawienia wolności przez sądu Republiki Czeskiej, w konsekwencji czego doszło do naruszenia przepisu prawa materialnego, tj. art. 69 § 1 kk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy po dokonaniu analizy akt przedmiotowej sprawy oraz prześledzeniu czynności podejmowanych przez Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że rację miał apelujący oskarżyciel publiczny wskazując na naruszenie przepisów postępowania regulujących zasady rozpoznania wniosku prokuratora w trybie art. 335 § 1 kpk o wydanie wyroku skazującego S. M. bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie mu uzgodnionej kary oraz środków karnych, a następczo również obrazę przepisów prawa materialnego art. 69 § 1 kk.

Konieczne jest w tym miejscu przypomnienie zasad wydawania wyroku karnego w trybie konsensualnym przewidzianym w art. 343 kpk. Należy zatem podkreślić, że sąd, do którego skierowano akt oskarżenia zawierający wniosek złożony w trybie art. 335 § 1 kpk, jest zobligowany do kontroli jego poprawności formalnej i merytorycznej. Kontrola ta powinna więc obejmować m.in. okoliczność, czy propozycje zawarte we wniosku prokuratora pozostają w zgodzie z przepisami prawa materialnego. Innymi słowy, sąd rozpoznający wniosek, o którym mowa w art. 335 kpk, o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków zobligowany jest na podstawie art. 343 kpk do dokonania kontroli zasadności i legalności wniosku zarówno merytorycznie, jak i pod kątem przepisów prawa materialnego oraz procesowego. Dopiero po dokonaniu takiej kontroli możliwe jest uwzględnienie wniosku i wydanie wyroku (art. 343 § 6 kpk) bądź zwrot sprawy prokuratorowi i ewentualne rozpoznanie jej na zasadach ogólnych (art. 343 § 7 kpk) – tak wyrok Sądu Najwyższego z 15 marca 2018 r., II KK 63/18, LEX nr 2486141. Nie ulega zatem wątpliwości, że zaniechanie przez sąd wykonania obowiązku wynikającego z art. 343 § 7 kpk w zw. z art. 335 § 1 kpk stanowi rażącą obrazę prawa procesowego ( wyrok Sądu Najwyższego z 29 maja 2018 r., II KK 99/18, LEX nr 2509598).

W przypadku uznania przez sąd, że zaproponowany wniosek o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy nie odpowiada prawu procesowemu lub materialnemu, może oczekiwać modyfikacji wniosku w taki sposób, aby finalna treść w pełni respektowała obowiązujące przepisy prawa, a także uzyskać akceptację oskarżonego i obrońcy co do tak zmodyfikowanego wniosku, zaś w przypadku nie dojścia do konsensusu, sąd winien zwrócić sprawę prokuratorowi.

Przenosząc przedstawione rozważania teoretyczne na grunt kontrolowanej sprawy, Sąd odwoławczy stwierdził, że orzekający w I instancji Sąd Rejonowy w Szamotułach nie dochował tych wymogów proceduralnych warunkujących podjęcie decyzji o wydaniu wyroku w trybie konsensualnym. Uwzględnił bowiem wadliwy wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, nie badając należycie czy zaproponowane warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności jest zgodne z regulacjami prawa karnego materialnego. W materiale dowodowym zebranym przez prokuratora znajdowała się karta karna oskarżonego S. M., z której wynikało, że w dacie inkryminowanego czynu z art. 244 kk (30 października 2023 r.) był osobą karaną na karę pozbawienia wolności. Bowiem wyrokiem Sądu państwa członkowskiego Unii Europejskiej – Republiki Czech, z dnia 20 sierpnia 2022 r., sygn. 25T 19/2022, został skazany na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat za przestępstwo kradzieży. Należy z tego miejsca nawiązać do art. 114a § 1 kk, stanowiącego że wyrokiem skazującym jest również prawomocne orzeczenie skazujące za popełnienie przestępstwa wydane przez sąd właściwy w sprawach karnych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, chyba że według ustawy karnej polskiej czyn nie stanowi przestępstwa, sprawca nie podlega karze albo orzeczono karę nieznaną ustawie. Przepisu tego nie stosuje się także, jeżeli informacje uzyskane z rejestru karnego lub od sądu państwa członkowskiego Unii Europejskiej nie są wystarczające do ustalenia skazania albo orzeczona kara podlega darowaniu w państwie, w którym nastąpiło skazanie. Sąd Rejonowy błędnie zatem w ogóle nie uwzględnił powyżej wskazanego wyroku karnego sądu zagranicznego. A na chwilę orzekania przez Sąd Okręgowy nie stwierdzono aby zachodziła jedna z podanych wyżej okoliczności uniemożliwiających uwzględnienie tegoż wyroku karnego wydanego wobec oskarżonego S. M. przez O. soud (...) w Czechach. Czyn polegający na zaborze rzeczy ruchomych stanowi bowiem przestępstwo również w Polsce, nie zachodziły żadne warunki wyłączające karalność tego czynu, a wymierzona podsądnemu kara pozbawienia wolności jest znana polskiej ustawie karnej. Informacje uzyskane z rejestru karnego były zatem wystarczające do ustalenia skazania, a orzeczona kara nie podlegała darowaniu w państwie, w którym nastąpiło skazanie. Sąd Rejonowy nie zwrócił uwagi na wspomniany wyżej wyrok skazujący wydany wobec S. M. przez sąd w Czechach, które to orzeczenie wobec treści art. 114a § 1 kk winno być ocenione jako wyrok skazujący w rozumieniu polskiej ustawy karnej i w konsekwencji nie dostrzegł przeszkody do wydania orzeczenia w trybie konsensualnym zgodnego z wnioskiem prokuratora złożonym w trybie art. 335 § 1 kpk.

Wobec powyższego rację ma apelujący podnosząc, iż skoro podsądny w chwili popełnienia zarzucanego mu przestępstwa z art. 244 kk był już prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności to zachodziła przeszkoda materialna dla uwzględnienia wniosku o wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zgodnie bowiem z art. 69 § 1 kk sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Przy czym wskazany w art. 69 § 1 kk warunek braku skazania na karę pozbawienia wolności obejmuje zarówno skazanie na karę bezwzględnego pozbawienia wolności, jak i na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2021 r., sygn. akt IV KK 459/21, Legalis nr 2689719).

Stwierdziwszy zatem, że Sąd Rejonowy wydał wyrok na posiedzeniu, z obrazą przepisów proceduralnych ustalających zasady orzekania w trybie art. 343 kpk i art. 335 § 1 kpk, dopuszczając się przy tym naruszenia przepisów prawa materialnego art. 69 § 1 kk w zw. z art. 114a § 1 kk, zachodziła konieczność uchylenia tego wadliwego orzeczenia, co było możliwe przy wniesionej apelacji oskarżyciela publicznego na niekorzyść oskarżonego.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Szamotułach do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec potwierdzonych w postępowaniu odwoławczym nieprawidłowości proceduralnych po stronie Sądu I instancji niezbędna okazała się ingerencja w zaskarżone orzeczenie. Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek apelującego prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Szamotułach do ponownego rozpoznania. Organ odwoławczy zdecydował tak, gdyż stwierdzone w toku kontroli odwoławczej uchybienie procesowe wymagało przeprowadzenia postępowania przez Sąd Rejonowy na nowo, zgodnie z obowiązującymi przepisami proceduralnymi, z zachowaniem reguł prawa karnego materialnego z art. 69 § 1 kk i art. 114a § 1 kk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Okręgowy stwierdził naruszenie przez organ meriti przepisów art. 343 § 7 kpk, jakie wyniknęło z zaniechania uwzględnienia przez Sąd Rejonowy, czy nie zachodziły przeszkody dla uwzględnienia wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego w trybie art. 335 § 1 kpk, tj. czy zaproponowana kara zasadnicza jest zgodna z regulacjami prawa karnego materialnego. Wspomniane zaniechanie polegające na pominięciu unormowania art. 114a § 1 kk i prawomocnego skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności przez sąd w Czechach, jeszcze przed popełnieniem przestępstwa z art. 244 kk doprowadziło do wydania wyroku naruszającego prawo materialne tj. art. 69 § 1 kk w zw. z art. 114a § 1 kk. Powodowało to konieczność wydania w instancji odwoławczej orzeczenia o charakterze kasatoryjnym i skierowania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy powtórnym rozpoznawaniu sprawy Sąd I instancji zobowiązany będzie czuwać nad zachowaniem reguł procesowych, tak by nie doszło do naruszenia przepisów proceduralnych oraz materialnych. Niewykluczone jest ponowne wydanie wyroku skazującego na posiedzeniu, jeżeli zostaną spełnione wszystkie wymagania formalne i dojdzie do uzgodnienia kary między prokuratorem a oskarżonym i jego obrońcą oraz zostanie to zaaprobowane przez Sąd Rejonowy, który winien baczyć szczególnie uważnie aby zaproponowany wymiar kary oraz środków karnych nie naruszał norm prawa materialnego. Zgodnie z art. 343 § 3 kpk sąd uzależnia uwzględnienie wniosku od dokonania w nim przez prokuratora wskazanej przez siebie zmiany, zaakceptowanej przez oskarżonego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2019 r., II KK 10/19). Oczywistym zaś jest, że oskarżonemu nie może zostać wymierzona kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. W przypadku zaś nie dojścia do uzgodnień w zakresie konsekwencji karnych za czyn oskarżonego S. M. z art. 244 kk, sprawa będzie rozpoznawana na zasadach ogólnych.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak