IV Ka 270/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2025-05-27
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 maja 2025 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Hanna Bartkowiak
Protokolant: prot. sąd. Katarzyna Szymczak
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Michała Moczyńskiego
po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2025 r.
sprawy M. S. (1)
oskarżonego z art. 244 kk oraz z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Kościanie
z dnia 30 stycznia 2025 r., sygn. akt II K 577/24
1. Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.
2. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w kwocie 40 zł i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 180 zł.
Hanna Bartkowiak
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 270/25 |
|||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 30 stycznia 2025 r., sygn. akt II K 577/24 |
|||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
☒ obrońca |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
1. |
M. S. (1) |
Ojciec i matka oskarżonego – B. S. (1) oraz B. S. (2) cierpią na dolegliwości zdrowotne, które wymagały hospitalizacji. |
Karta leczenia szpitalnego B. S. (1) |
k. 75-76 |
|||||||||||||||
Karta leczenia szpitalnego B. S. (2) |
k. 77-80 |
||||||||||||||||||
2. |
M. S. (1) |
Oskarżony od dnia 1 stycznia 2025 r. zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku operator spycharki, operator walca drogowego w firmie (...) Spółka z o.o. w Ż.. |
Umowa o pracę z dnia 20.12.2024 r. |
k. 99 |
|||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
1. |
Karta leczenia szpitalnego B. S. (1) |
Dokumenty te pochodzą od podmiotów upoważnionych do ich wydania. Nie było powodów by kwestionować wynikające z nich okoliczności, zwłaszcza że nie czyniła tego żadna ze stron niniejszego postępowania. Zaistniały więc podstawy dla uznania tych dokumentów za wiarygodne dowody. Podkreślić jednak należy, że okoliczności wynikające z tych dowodów nie miały znaczenia dla badania prawidłowości wydanego w tej sprawie orzeczenia. To bowiem, że rodzice oskarżonego cierpią na określone dolegliwości zdrowotne i wymagali hospitalizacji nie mogło determinować wymiary kar jednostkowych, czy kary łącznej orzeczonych przez Sąd Rejonowy za czyny przypisane M. S. (1), gdyż okoliczności te nie pozostawały w żadnym związku z czynami przypisanymi w zaskarżonym wyrokiem. Oskarżony zbyt późno zatem, bo po wyroku w sprawie stanowiącej przedmiot rozpoznania, rozważał jaki wpływ na sytuację życiową jego rodziców będzie miało osadzenie go w zakładzie karnym. Podobnie fakt nowego zatrudnienia oskarżonego i świadczenia pracy nie mógł determinować orzeczenia wobec niego kary w niższym wymiarze, czy też kar innego rodzaju (jak proponowana przez obrońcę kara ograniczenia wolności). Umowa o pracę w charakterze operatora spycharki i walca drogowego została zawarta już w trakcie niniejszego postępowania, gdzie podsądny z racji choćby poprzedniego skazania z art. 244 kk musiał się liczyć z tym, że zostanie orzeczony obligatoryjny zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Wobec powyższego, przedstawione w postępowaniu odwoławczym przez obronę dowody, chociaż wiarygodne, nie zostały uwzględnione przez Sąd Okręgowy w taki sposób jakby tego oczekiwał apelujący. |
|||||||||||||||||
1. |
Karta leczenia szpitalnego B. S. (2) |
||||||||||||||||||
2. |
Umowa o pracę |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.1. |
Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieustaleniu przez Sąd Rejonowy, że czyn popełniony przez oskarżonego stanowił wypadek mniejszej wagi, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego niezakwalifikowania tego czynu, jako przestępstwa z art. 62 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, podczas gdy oskarżony posiadał nieznaczną ilość substancji psychotropowej na własny użytek, przyznał się do jej posiadania i złożył wyjaśnienia w tym zakresie, co winno prowadzić do ustalenia, że swoim zachowaniem oskarżony wypełnił znamiona wypadku mniejszej wagi. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Omawianie przedmiotowego zarzutu należy rozpocząć od wyjaśnienia, że przy ocenie, czy posiadanie narkotyku można uznać za wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 62 ust. 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii należy brać pod uwagę nie tylko samą ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej, która wystarczała na utworzenie jednej porcji skutecznej psychoaktywnie, ale także rodzaj narkotyku oraz okoliczności podmiotowe czynu ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2019 r., sygn. akt IV KK 717/18, Lex nr 2604708). Innymi słowy ocena, czy czyn polegający na posiadaniu narkotyków stanowi wypadek mniejszej wagi, nie jest determinowana wyłącznie albo przede wszystkim ilością posiadanego przez sprawcę narkotyku. O przyjęciu typu uprzywilejowanego przedmiotowego przestępstwa decyduje zatem ocena całości przesłanek dotyczących zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej czynu, które muszą jednoznacznie wskazywać, iż jego społeczna szkodliwość kształtuje się poniżej stopnia, który uzasadnia reakcję prawnokarną w skali zagrożenia przewidzianego w przepisie typu podstawowego ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt II AKa 203/14, Lex nr 1630501). W świetle powyższego istotnym było, że obrońca oskarżonego zarzucając Sądowi I instancji błąd w ustaleniach faktycznych mający polegać na braku przyjęcia, że zachowanie oskarżonego stanowiło wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nie odniósł się do wszystkich okoliczności istotnych dla oceny tego zagadnienia. Apelujący skupił się na podkreśleniu ilości narkotyku posiadanego przez podsądnego, przyznaniu się przez niego do popełnienia czynu zabronionego i złożeniu wyjaśnień. Tymczasem okoliczności te nie były wystarczające dla przyjęcia, że zachowanie M. S. (1) jakiego dopuścił się w dniu 30 sierpnia 2024 r. stanowiło wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Znamiennie jest, że oskarżony inkryminowanego dnia posiadał przy sobie narkotyk zaliczany do grupy tzw. „narkotyków twardych”, który jest bardzo niebezpieczny w użyciu. Wystarczy jedynie ok. 0,2 g (od 0,15 g do 0,25 g) tej substancji jednej osobie do jednorazowego odurzenia, a więc ilość narkotyku zatrzymanego przy podsądnym stanowiła co najmniej kilka „działek” (7-11) dla nieuzależnionego biorcy. Brak było jednocześnie powodów aby zakwestionować wyjaśnienia oskarżonego, że posiadał te środki na własny użytek, a nie jest osobą uzależnioną od narkotyków. Nie można także pomijać tego, że oskarżony M. S. posiadał tą niebezpieczną dla zdrowia, zakazaną substancję łamiąc orzeczony sądownie zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, co obrazuje jego kompletny brak poszanowania przepisów prawa i niepoprawność. Okoliczności te przemawiały za przyjęciem stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu w typie podstawowym. Nie można przy tym przeceniać przyznania się oskarżonego do winy i złożenia przez niego skąpych treściowo wyjaśnień, ponieważ został on zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji na „gorącym uczynku” ani tego, że oskarżony zdecydował się oddać policjantom posiadane narkotyki po wezwaniu do wydania posiadanych przy sobie substancji zabronionych. W takiej sytuacji przyznanie się do winy i złożenie wyjaśnień nie mogło istotnie wpłynąć na obniżenie stopnia winy i społecznej szkodliwości osądzanego czynu. Reasumując, w kontrolowanej sprawie nie zaistniały łącznie takie okoliczności, które przemawiałyby za uznaniem zachowania oskarżonego z dnia 30 sierpnia 2024 r. za wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Sąd Rejonowy, wbrew odmiennym twierdzeniom obrony, nie dopuścił się więc błędu w ustaleniach faktycznych uznając, że M. S. (1) swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa w typie podstawowym z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Przypisanie M. S. (1) odpowiedzialności za tego typu czyn było w pełni uzasadnione. Przeciwne stanowisko apelującego nie spotkało się z aprobatą organu odwoławczego. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego winnym popełnienia czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i wymierzenie mu za to na podstawie art. 244 kk kary 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na potrąceniu 15 % wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na wskazany przez Sąd cel społeczny. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Brak podstaw do postąpienia zgodnie z tak opisanym wnioskiem z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu i brak korelacji między treścią wniosku końcowego a podniesionym zarzutem odwoławczym. Kontrola instancyjna nie potwierdziła żadnych błędów w ustaleniach faktycznych po stronie Sądu I instancji w odniesieniu do przypisanego oskarżonemu w zaskarżonym wyroku czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Obrońca oskarżonego negował trafność ustaleń faktycznych i przyjętą kwalifikację prawną drugiego z czynów przypisanych M. S. (1), natomiast we wniosku końcowym zabrakło wskazania kwalifikacji prawnej czynu jaka powinna w tym przypadku zostać zastosowana oraz właściwej podstawy prawnej wymiaru kary (nie był to art. 244 kk w zw. z art. 37a § 1 kk). To jedynie uwaga dodatkowa, gdyż wniosek o wydanie wyroku reformatoryjnego w realiach kontrolowanej sprawy okazał się nietrafiony. Sąd Okręgowy nie stwierdził podstaw do ingerencji w treść orzeczenia o karze za czyn przypisany M. S. (1) w pkt 4 wyroku. Kara w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności była odpowiednia do wagi i rodzaju tego przestępstwa oskarżonego. Ponadto, kara w takim wymiarze uwzględnia wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące i ma szanse na realizację celów kary zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej. |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.2. |
Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu przez Sąd Rejonowy, że czyn popełniony przez oskarżonego charakteryzował się wysokim stopniem społecznej szkodliwości, podczas gdy oskarżony posiadał niewielką ilość substancji psychotropowej na własny użytek, przyznał się do jej posiadania i złożył wyjaśnienia, a nadto okoliczności ujawnienia czynu wskazują na to, że miał on charakter incydentalny i swoim zakresem oddziaływania dotyczy wyłącznie samego oskarżonego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zgodnie z art. 115 § 2 kk przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego lub zagrożonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Podkreślić należy, że zawarty w art. 115 § 2 kk katalog okoliczności rzutujących na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu ma charakter zamknięty ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2022 r., sygn. akt IV KK 302/21, Lex nr 3446250). Powyższe jest o tyle istotne, że jedyną okolicznością wymienioną w zarzucie przez obrońcę oskarżonego mogącą mieć wpływ na stopień społecznej szkodliwości czynu był rodzaj i ilość posiadanego przez M. S. (1) narkotyku. Natomiast kwestia przyznania się przez oskarżonego do winy oraz złożenia wyjaśnień nie wpływała na ocenę stopnia społecznej szkodliwości tego czynu. Nie można się także było zgodzić ze skarżącym, że czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przypisany oskarżonemu miał charakter incydentalny. Oskarżony był już w przeszłości karany wyrokami sądów karnych, mimo tego w dalszym ciągu dopuszcza się popełniania czynów zabronionych, a kontrolowany wyrok obejmował dwa różne przestępstwa popełnione przez podsądnego tego samego dnia, w tym samym czasie. Podważając słuszność ustaleń Sądu I instancji odnośnie stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, skarżący zupełnie pominął szereg okoliczności istotnych z tego punktu widzenia, na które trafnie zwrócił w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia uwagę organ meriti. Sąd odwoławczy w pełni podziela rozważania Sądu I instancji odnośnie określenia stopnia społecznej szkodliwości drugiego z czynów przypisanych oskarżonemu M. S. (1) oraz wskazania okoliczności rzutujących na tę ocenę. Nie ma potrzeby powielania tych argumentów w uzasadnieniu wyroku Sądu II instancji. Przeciwne stanowisko obrony, nie poparte odpowiednio rzeczową i przekonującą argumentacją, nie zostało uwzględnione w toku kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że ilość i rodzaj narkotyku zatrzymanego przy oskarżonym nie mogła determinować określenia niższego stopnia społecznej szkodliwości tego czynu. Jak wskazano już bowiem powyżej, w rubryce 3.1., posiadana przez M. S. (1) substancja zalicza się do kategorii tzw. „narkotyków twardych”, ponadto ilość tego środka choć wagowo stosunkowo niewielka wystarczyłaby do przygotowania ok 7-11 porcji. Mając powyższe na względzie, a także powszechność przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w tym szereg zagrożeń wiążących się z posiadaniem i zażywaniem narkotyków, należało pozostawić stopień społecznej szkodliwości tego czynu M. S. (1) na niezmienionym poziomie. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego winnym popełnienia czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i wymierzenie mu za to na podstawie art. 244 kk w zw. z art. 37a § 1 kk kary 4 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na potrąceniu 15 % wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez Sąd. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Sąd odwoławczy po dokonaniu kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia nie stwierdził podstaw do ingerencji w treść wyroku Sądu Rejonowego. Mylił się obrońca podnosząc twierdzenia o nieprawidłowym określeniu przez organ meriti stopnia społecznej szkodliwości drugiego z czynów przypisanych oskarżonemu. Na marginesie trzeba podnieść, iż wniosek końcowy apelacji nie był skorelowany z treścią podniesionego zarzutu. Apelujący negował trafność ustaleń faktycznych odnośnie stopnia społecznej szkodliwości i przyjętą kwalifikację drugiego z czynów przypisanych M. S. (1), jednak nie dał temu wyrazu we wniosku końcowym (brak wniosku o zmianę kwalifikacji prawnej czynu, błędnie podana podstawa prawna do wymiaru kary). Jest to jednak uwaga dodatkowa, gdyż sam wniosek o wydanie wyroku reformatoryjnego w realiach kontrolowanej sprawy okazał się nietrafiony. Sąd Okręgowy nie stwierdził podstaw do ingerencji w treść orzeczenia o karze orzeczonej za drugi z czynów przypisanych M. S. (1). Kara 4 miesięcy pozbawienia wolności była odpowiednia do wagi i rodzaju przestępstwa przypisanego oskarżonemu. Ponadto kara w takim wymiarze uwzględniała wszystkie okoliczności obciążające oraz łagodzące i zrealizuje ona cele kary zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej. |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.3. |
Rażąca niewspółmierność kary polegająca na wymierzeniu kary bezwzględnej 1 roku pozbawienia wolności w sytuacji, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 kk i przecenia znaczenie okoliczności obciążających oskarżonego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Warto rozpocząć omawianie przedmiotowego zarzutu od wyjaśnienia, iż rażąca niewspółmierność kary, uzasadniająca uwzględnienie zarzutu z art. 438 pkt 4 kpk, występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Tak orzeczona kara może być wynikiem bądź to nie dostrzeżenia występującej in concreto okoliczności istotnej z punktu widzenia dyrektywy wymiaru kary z art. 53 kk i nast. lub też nie nadania im adekwatnej wagi. Oceniając współmierność kary w relacji do dyrektyw i okoliczności wyznaczających jej wymiar, nie wolno zapominać, że art. 53 § 1 kk pozostawia wymiar kary sędziowskiemu uznaniu, nakazując, aby mieściła się ona w granicach przewidzianych przez ustawę. Przy ocenie kary przez pryzmat jej rażącej niewspółmierności nie można zatem nie uwzględniać granic, w jakich kara za dane przestępstwo może być orzeczona i w jakich niejako "proporcjach" pozostaje kara orzeczona względem granic pozostawionych sędziowskiemu uznaniu. W konsekwencji miarą surowości kary polegającej na pozbawieniu wolności, nie może być jedynie ilościowe oznaczenie czasu pozbawienia wolności ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo, także z uwzględnieniem występujących w danym postępowaniu, zwykle niepowtarzalnych w danym układzie, okoliczności uzasadniających wymiar orzeczonej kary ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 maja 2022 r., sygn. akt II AKa 489/21, Legalis nr 2714830). Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że obrońca oskarżonego nie wykazał by kary jednostkowe, czy też kara łączna w zaskarżonym wyroku były rażąco surowe w stosunku do wagi i okoliczności osądzonych czynów. Kwestia współmierności kary jednostkowej orzeczonej za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii została omówiona przy wnioskach końcowych apelacji w pkt 3.1. i 3.2. niniejszego uzasadnienia. Poza tym Sąd odwoławczy nie stwierdził aby kara jednostkowa za czyn z art. 244 kk przypisany M. S. (1) w pkt 1 zaskarżonego orzeczenia była niewspółmierna do jego wagi i okoliczności jego popełnienia. Należy zwrócić uwagę, że skarżący nie podniósł wprost zarzutu rażącej niewspółmierności kar jednostkowych, tylko ograniczył ten zarzut do wymiaru kary łącznej. Sąd odwoławczy uznał jednak, że dla uporządkowania rozważań niniejszego opracowania oczekiwanym było w pierwszym rzędzie skontrolowanie współmierności orzeczonych kar jednostkowych albowiem to właśnie te kary jednostkowe rzutowały na granice i orzeczoną wysokość łącznej. Sąd Okręgowy uznał zatem, iż Rejonowy rozważając nad wymiarem kar jednostkowych wziął pod uwagę wszystkie występujące w kontrolowanej sprawie okoliczności obciążające, trafnie nie dostrzegając istotnych okoliczności łagodzących, co musiało znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednio surowym wymiarze poszczególnych kar jednostkowych. Jak już wyżej wskazano, nie można było przeceniać przyznania się do popełnienia obu przestępstw wobec schwytania sprawcy na tzw. „gorącym uczynku”. Nie stwierdzono też żadnej wyjątkowej sytuacji motywacyjnej po stronie sprawcy, która w jakiś sposób usprawiedliwiałaby złamanie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (typu nagła sytuacja życiowa, zagrożenie życia bliskiej osoby itp.). Wobec powyższego wymiary kar jednostkowych za poszczególne czyny przypisane M. S. (1) zostały ocenione przez organ odwoławczy jako odpowiednie. Podkreślić należy, że oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, wobec której uprzednio były orzekane kary, z odpowiednią ich gradacją, a odbywane kary nie przyniosły dotąd oczekiwanego rezultatu i nie spowodowały zaprzestania umyślnego naruszania przez niego porządku prawnego. M. S. (1) po raz kolejny wszedł w konflikt z prawem, popełniając równocześnie dwa czyny zabronione występując przeciwko zupełnie różnym dobrom prawnie chronionym. Można postawić wniosek, że podsądny, mimo stosunkowo młodego wieku (ma 28 lat), jest osobą zdemoralizowaną, na którą żadne łagodne, wolnościowe środki karne nie oddziałują. Wszystko to znalazło odzwierciedlenie w wymiarze kar jednostkowych wobec tego niepoprawnego sprawcy, przez co nie mogły być uznane za niewspółmierne. Warto zwrócić uwagę w tym miejscu, że czyn z art. 244 kk zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Natomiast przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 1 miesiąca do lat 3. Przewidziana przez ustawodawcę za tego typu czyny wyłącznie kara najsurowsza, tj. kara pozbawienia wolności świadczy o tym, że oskarżony w dniu 30 sierpnia 2024 r. poważnie naruszył porządek prawny, co wymagało odpowiedniej reakcji organów wymiaru sprawiedliwości. Niemniej jednak kary jednostkowe orzeczone w zaskarżonym wyroku i tak zbliżone są do dolnych granic ustawowego zagrożenia za tego typu przestępstwa, a więc wymiaru kar jednostkowych w żadnym wypadku nie można było uznać za niewspółmiernie surowe. Sąd Okręgowy nie miał również zastrzeżeń do wymiaru kary łącznej określonej w zaskarżonym wyroku, która uwzględniała wszystkie okoliczności wymienione w art. 85a kk oraz związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy przestępstwami, za które kary podlegały łączeniu. Określając wysokość kary łącznej Sąd Rejonowy miał na względzie ścisły związek czasowy między tymi czynami, który nie mógł jednak determinować wymiaru kary łącznej. Bezprawne zachowania oskarżonego godziły bowiem w całkiem różne dobra prawne – czyn z art. 244 kk godził w porządek wymiaru sprawiedliwości, respektowanie orzeczeń sądowych, a czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w ochronę życia i zdrowia publicznego. Decyzja o zastosowaniu w takiej sytuacji zasady asperacji (częściowej absorpcji) była w pełni słuszna, a wymiar kary łącznej został oceniony przez organ odwoławczy jako wyważony i odpowiedni dla osoby sprawcy. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej w wysokości 12 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na potrąceniu 15 % wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez Sąd, jednocześnie oddając oskarżonego pod dozór kuratora. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Brak podstaw dla uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Kary jednostkowe oraz kara łączna orzeczone przez Sąd Rejonowy w kontrolowanej sprawie były współmierne do wagi czynów przypisanych M. S. (1). Przeciwne stanowisko obrońcy oskarżonego nie spotkało się z aprobatą organu odwoławczego. Nie było żadnych powodów dla dokonywania przez organ odwoławczy ingerencji w treść zaskarżonego orzeczenia w zakresie dotyczącym wymiaru kar jednostkowych oraz kary łącznej. Kary zaproponowane w apelacji należało ocenić jako zdecydowanie zbyt łagodne, które nie spełniły by oczekiwanych celów prewencyjnych i wychowawczych. Oskarżony przecież ostatnim wyrokiem SR Kościan z dnia 3 listopada 2023 r. w sprawie o sygn. II K 519/23 otrzymał karę grzywny oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na rok, czego wcale nie uszanował. Kolejna kara o charakterze wolnościowym dla oskarżonego M. S. (1) mogłaby nawet skłaniać do wniosku o niezrozumiale pobłażliwym traktowaniu tego typu zachowań, a na taki skutek nie można było pozwolić. |
|||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego M. S. (1), jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. |
|||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
1.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
2. |
Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty procesu. Koszty procesu zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują m.in.: koszty sądowe na które składają się wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postepowania oraz opłaty. Mając na względzie powyżej przytoczone normy prawne, Sąd Okręgowy obciążył oskarżonego M. S. (1) kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 40 zł, na którą składał się ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism, co wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym – 20 zł oraz opłata za uzyskanie w instancji odwoławczej informacji o oskarżonym z Krajowego Rejestru Karnego w systemie teleinformatycznym – 20 zł, zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Ponadto, na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył podsądnemu opłatę za II instancję w kwocie 180 zł. |
||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||
Hanna Bartkowiak |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację: Hanna Bartkowiak
Data wytworzenia informacji: