Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 22 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Radomska-Stęplewska

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. R., J. R., J. S., L. S., J. N., D. N., K. S., M. S.

przy udziale (...) Sp. z o .o. z siedzibą w T.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wniesionej przez uczestniczkę postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego we Wrześni

z dnia 5 kwietnia 2023 r.

sygn. akt I Ns 334/21

postanawia:

I. sprostować w komparycji zaskarżonego postanowienia oznaczenie wnioskodawców

w ten sposób, że po słowach „K. S.” dodać „M. S.”;

II. zmienić zaskarżone postanowienie w punktach 1., 2., 3. i 4. w ten tylko sposób, że ustanowić na rzecz uczestniczki postępowania służebność przesyłu w miejsce służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu;

III. w pozostałym zakresie oddalić apelację;

IV. zasądzić od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawców kwotę 240 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Małgorzata Radomska - Stęplewska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2020 r. Sąd Rejonowy we Wrześni w sprawie o sygn. I Ns 270/15 z wniosku M. R., J. R., M. S., J. S., L. S., J. N., D. N., S. K. przy udziale (...) Sp. z o.o. w T. o ustanowienie służebności przesyłu:

1. stwierdził, że (...) Sp. z o.o. nabyła przez zasiedzenie z dniem 12.11.2017 roku służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, obciążającą nieruchomości oznaczone jako działki o numerze:

- (...)położoną w miejscowości Ż. dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

- (...)położoną w miejscowości Ż. dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

- (...) położone w miejscowości O. dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

- (...) położoną w miejscowości C. dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność D. N. i J. N.

- (...)położoną w miejscowości Ż. dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność K. S. - 131/7 położoną w miejscowości P. dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność L. S. i J. S.

- (...) położoną w miejscowości P. dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność L. S. i J. S.

a dotyczącą przebiegającego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN polegającą na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do posadowionego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 w celu wykonywania prac budowlano — montażowych, eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, wymiany przebudowy urządzeń i przewodów gazowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci gazowej oraz ograniczeniu prawa właściciela do korzystania z nieruchomości obciążonej po obu stronach osi gazociągu zgodnie z obowiązującymi przepisami o łącznej szerokości 4 m wzdłuż gazociągu (po 2 m licząc w każdą stronę od osi gazociągu), w którym nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację gazociągu w przebiegu opisanym na mapie sporządzonej przez biegłego mgr inż. J. W.: karta 781, 782, 783 akt,

2. oddalił wnioski o ustanowienie służebności przesyłu,

3. kosztami postępowania obciążył uczestnika (...) Sp. z o.o. w całości i szczegółowe rozliczenie tych kosztów zlecił referendarzowi sądowemu.

Na skutek apelacji wnioskodawców od ww. postanowienia, Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z dnia 2 lipca 2021 r., sygn.. akt II Ca 1310/20, uchylił zaskarżone postanowienie w punkcie 1. i w tym zakresie umorzył postępowanie oraz uchylił zaskarżone postanowienie w punktach 2. i 3. i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu we Wrześni do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że zasadny okazał się zgłoszony w apelacji wnioskodawców zarzut naruszenia art. 321 § 1 k.p.c., polegającego na wydaniu przez Sąd Rejonowy w pkt 1. zaskarżonego postanowienia orzeczenia o stwierdzeniu zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu w sytuacji, gdy przedmiotowe postępowanie dotyczyło wniosku o ustanowienie służebności przesyłu, a uczestniczka postępowania zgłosiła jedynie zarzut zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu. W niniejszej sprawie nie został zgłoszony wniosek o stwierdzenie zasiedzenia, a jedynie uczestnik bronił się przed żądaniem wnioskodawców podnosząc zarzut zasiedzenia służebności przesyłu. Wobec niezgłoszenia przez uczestnika żądania stwierdzenia zasiedzenia służebności, wydanie w tym przedmiocie orzeczenia było niedopuszczalne. Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. uchylił zatem zaskarżone postanowienie w pkt 1. i w tej części umorzył postępowanie. Stwierdzenie zasiedzenia służebności skutkowało oddaleniem przez Sąd Rejonowy w pkt 2. zaskarżonego postanowienia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu. W ocenie Sądu Okręgowego, uzasadniony okazał się zarzut naruszenia art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 175 k.c. w zw. z art. 172 k.c. w zw. z art. 292 k.c. poprzez pominięcie okoliczności, iż wnioskiem z dnia 12 sierpnia 2014 r., którym zostało wszczęte niniejsze postępowanie, wnioskodawcy przerwali bieg terminu zasiedzenia, a do tej daty nie upłynął jeszcze bieg terminu zasiedzenia w złej wierze. Wychodząc z błędnego założenia, że doszło do zasiedzenia przez uczestnika postępowania służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, Sąd I instancji w punkcie 2. zaskarżonego postanowienia oddalił wniosek o ustanowienie służebności przesyłu, nie rozpoznając istoty sprawy. Sąd Rejonowy nie poczynił bowiem żadnych ustaleń i rozważań dotyczących żądania ustanowienia służebności przesyłu, przy czym w zasadzie nie ocenił zebranego materiału dowodowego i w efekcie nie poczynił ustaleń poddających się kontroli instancyjnej. Sąd I instancji w szczególności nie odniósł się do rozbieżnych stanowisk wnioskodawców i uczestnika postępowania w zakresie wymaganej szerokości pasa eksploatacyjnego i wysokości wynagrodzenia należnego wnioskodawcom. Konieczne było zatem zastosowanie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i uchylenie zaskarżonego postanowienia w pkt 2. i 3. oraz przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem mu – stosownie do art. 108 § 2 k.p.c. – rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, postanowieniem z 5 kwietnia 2023 r., sprostowanym postanowieniem z dnia 21 czerwca 2023 r. ( następnie sprostowanymi przez Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z dnia 6 grudnia 2024 r.), Sąd Rejonowy we Wrześni w sprawie o sygn. akt I Ns 334/21:

1.  ustanowił na rzecz uczestniczki postępowania (...) Sp. z o.o. służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, obciążającą każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w miejscowości Ż. oznaczonej jako działki o numerze;

- (...)dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

- (...)dla której Sąd Rejonowy we W. prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

- (...) położoną w miejscowości O. dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi Księgę Wieczystą (...) stanowiącą własność M. R. i J. R.

a dotyczącą przebiegającego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN polegającą na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do posadowionego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 w celu wykonywania prac budowlano – montażowych, eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, wymiany przebudowy urządzeń i przewodów gazowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci gazowej oraz ograniczeniu prawa właściciela do korzystania z nieruchomości obciążonej po obu stronach osi gazociągu zgodnie z obowiązującymi przepisami w którym nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualną naprawę sieci gazowej o łącznej szerokości
4 m wzdłuż gazociągu (po 2 m licząc w każdą stronę od osi gazociągu) w przebiegu opisanym na mapie sporządzonej przez biegłego mgr inż. J. W.: karta 781 akt.

i z tego tytułu zasądził od uczestniczki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. solidarnie na rzecz wnioskodawców M. R. i J. R. kwotę 13 160,00 zł płatną w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności;

2.  ustanowił na rzecz uczestniczki postępowania (...) Sp. z o.o.
z siedzibą w T. służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, obciążającą każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w miejscowości C. oznaczonej jako działka o numerze (...) dla której Sąd Rejonowy we Wrześni IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność D. N. i J. N.

a dotyczącą przebiegającego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN polegającą na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do posadowionego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 w celu wykonywania prac budowlano – montażowych, eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, wymiany przebudowy urządzeń i przewodów gazowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci gazowej oraz ograniczeniu prawa właściciela do korzystania z nieruchomości obciążonej po obu stronach osi gazociągu zgodnie z obowiązującymi przepisami w którym nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualną naprawę sieci gazowej o łącznej szerokości
4 m wzdłuż gazociągu (po 2 m licząc w każdą stronę od osi gazociągu) w przebiegu opisanym na mapie sporządzonej przez biegłego mgr inż. J. W.: karta 783 akt

i z tego tytułu zasądzić od uczestniczki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. solidarnie na rzecz wnioskodawców D. N. i J. N. kwotę 23 481,00 zł płatną w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności;

3.  ustanowił na rzecz uczestniczki postępowania (...) Sp. z o.o.
z siedzibą w T. służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, obciążającą każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w miejscowości P. oznaczonej jako działka o numerze:

- (...) dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi Księgę Wieczystą (...) stanowiącą własność L. S. i J. S.,

- (...) dla której Sad Rejonowy we W. prowadzi Księgę Wieczystą (...) stanowiącą własność L. S. i J. S.

a dotyczącą przebiegającego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN polegającą na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do posadowionego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 w celu wykonywania prac budowlano – montażowych, eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, wymiany, przebudowy urządzeń i przewodów gazowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci gazowej oraz ograniczeniu prawa właściciela do korzystania z nieruchomości obciążonej po obu stronach osi gazociągu zgodnie z obowiązującymi przepisami w którym nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualną naprawę sieci gazowej o łącznej szerokości 4 m wzdłuż gazociągu (po 2 m licząc w każdą stronę od osi gazociągu) w przebiegu opisanym na mapie sporządzonej przez biegłego mgr inż. J. W.: karta 782 akt

i z tego tytułu zasądzić od uczestniczki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. solidarnie na rzecz wnioskodawców L. S. i J. S. kwotę 35 646,00 zł płatną w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności;

4.  ustanowił na rzecz uczestniczki postępowania (...) Sp. z o.o.
z siedzibą w T. służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, obciążającą każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w miejscowości Ż. oznaczonej jako działka o numerze (...) ( poprzednio numer 6 ) dla której Sąd Rejonowy we W.prowadzi księgę wieczystą (...) stanowiącą własność K. S., a dotyczącą przebiegającego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN polegającą na prawie swobodnego dostępu i dojazdu do posadowionego tam gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 w celu wykonywania prac budowlano – montażowych, eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, wymiany przebudowy urządzeń i przewodów gazowych oraz usuwania ewentualnych awarii sieci gazowej oraz ograniczeniu prawa właściciela do korzystania z nieruchomości obciążonej po obu stronach osi gazociągu zgodnie z obowiązującymi przepisami w którym nie będzie podejmowana działalność mogąca mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłową eksploatację i ewentualną naprawę sieci gazowej o łącznej szerokości 4 m wzdłuż gazociągu (po 2 m licząc w każdą stronę od osi gazociągu) i z tego tytułu zasądzić od uczestniczki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. na rzecz wnioskodawcy K. S. kwotę 23 481,00 zł płatną w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności;

5.  kosztami postępowania obciążył uczestnika (...) Sp. z o.o. w całości i szczegółowe rozliczenie tych kosztów zlecił referendarzowi sądowemu.

Apelację od powyższego postanowienia wywiódł uczestnik postępowania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T., zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

I. naruszenie prawa materialnego tj. 305 ¹ KC poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i bezzasadne uznanie, iż należy ustanowić służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, podczas gdy od 2008 r. ustawodawca wprowadził do polskiego systemu prawa instytucje służebności przesyłu, a zgodnie z przywołaną regulacją nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu);

II. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 KPC w zw. z art. 278 § 1 KPC poprzez brak wszechstronnego rozważania materiału dowodowego oraz bezkrytyczne uznanie, iż opinia biegłego z dziedziny wyceny i obrotu nieruchomości A. R.w pełni zasługuje na uwzględnienie, podczas gdy pełnomocnik uczestnika kwestionował ją w zakresie działek nr (...) obręb C. oraz dz. (...) P., bowiem biegły niezasadnie przyjął zmniejszenie wartości nieruchomości ze względu na wymuszoną zmianę przeznaczenia ww. działek oraz niezasadnie wziął pod uwagę obszar oddziaływania gazociągu w strefie ochronnej, co doprowadziło do rozszerzenia szerokości pasa i wpłynęło na wysokość oszacowanego wynagrodzenia. Powyższe uchybienie doprowadziło Sąd I instancji do niezasadnego przyjęcia, iż kwota za ustanowienie przesyłu wynosi 95 786 zł.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego postanowienia w ten sposób, iż z tytułu jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu zasądzić od uczestnika postepowania na rzecz wnioskodawców następujące kwoty:

- 6.650,00 zł na rzecz współwłaścicieli nieruchomości tj. J. i M. R., które to nieruchomości bliżej opisano w pkt II 1), 2), 3) pisma z dnia 25.11.2014 r.

- 2.711,00 zł na rzecz współwłaścicieli nieruchomości tj. D. i J. N., która to nieruchomość została bliżej opisana w pkt II 7) pisma z dnia 25.11.2014 r.

- 3.654,00 zł na rzecz współwłaścicieli nieruchomości tj. L. i J. S., które to nieruchomości bliżej opisano w pkt II 5) i 6) pisma z dnia 25.11.2014 r.

- 6.366,00 zł na rzecz właściciela nieruchomości tj. K. S., która to nieruchomość została bliżej opisana w pkt II 4) pisma z dnia 25.11.2014 r.

płatnych w terminie 30 dni licząc od dnia uprawomocnienia się orzeczenia,

2.  zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestniczki kosztów postępowania przed Sądem II instancji w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych,

W odpowiedzi na apelację uczestnika postępowania, wnioskodawcy wnieśli o oddalenie jej w całości oraz zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawców zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazał się uzasadniona częściowo - należało ją uwzględnić jedynie co do rodzaju ustanowionej służebności. W pozostałej części natomiast podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Okręgowy w punkcie I. swego postanowienia na podstawie art. 350 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. sprostował w komparycji zaskarżonego postanowienia oznaczenie wnioskodawców w ten sposób, że dodał M. S., która omyłkowo została pominięta przez Sąd Rejonowy.

Sąd Okręgowy podzielił zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 305(1) k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i ustanowienie przez Sąd I instancji służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, podczas gdy od 2008 r. ustawodawca wprowadził do polskiego systemu prawa instytucję służebności przesyłu, której ustanowienia domagali się w tej sprawie wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w punkcie II. swego postanowienia na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w punktach 1., 2., 3. i 4. w ten tylko sposób, że ustanowił na rzecz uczestniczki postępowania służebność przesyłu w miejsce służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu.

Sąd Okręgowy za nieuzasadniony uznał zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważania materiału dowodowego oraz bezkrytyczne uznanie, iż opinia biegłego z dziedziny wyceny i obrotu nieruchomości A. R.w pełni zasługuje na uwzględnienie, podczas gdy pełnomocnik uczestnika kwestionował ją w zakresie działek nr (...) obręb C. oraz dz. (...) P., bowiem biegły niezasadnie przyjął zmniejszenie wartości nieruchomości ze względu na wymuszoną zmianę przeznaczenia ww. działek oraz niezasadnie wziął pod uwagę obszar oddziaływania gazociągu w strefie ochronnej, co doprowadziło do rozszerzenia szerokości pasa i wpłynęło na wysokość oszacowanego wynagrodzenia.

Nie można się zgodzić ze stanowiskiem apelującego, że Sąd I instancji niezasadnie przyjął, iż wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu powinno obejmować element utraty wartości nieruchomości na skutek posadowienia na nieruchomości urządzeń przesyłowych.

Podnieść należy, że służebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym o charakterze odpłatnym, albowiem zgodnie z art. 305 ² § 1 k.c. ustanowienie służebności przesyłowej następuje „za odpowiednim wynagrodzeniem”. Ustawa nie określa bliżej kryteriów ustalania wysokości tego wynagrodzenia, nie reguluje jej również rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 roku sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Wobec powyższego sposób obliczenia wynagrodzenia i czynniki, które się na nie składają, powinny być ustalane przy uwzględnieniu społeczno – gospodarczego charakteru tego świadczenia. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 lutego 2013 r., brak w art. 305 ² § 2 k.c. kryteriów określenia rozmiarów wynagrodzenia oznacza, że ustawodawca pozostawił sądowi swobodę polegającą na indywidualizacji ocen w tym zakresie, formułowanych na podstawie określonego stanu faktycznego, które mogą też wynikać z ogólnych reguł porządku prawnego (IV CSK 440/12, lex nr 1294169). Wskazuje się również, że płatne jednorazowo wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu powinno stanowić ekwiwalent wszystkich korzyści, których właściciel nieruchomości zostanie pozbawiony w związku z jej obciążeniem. Powinno również pokryć wszystkie niedogodności, jakie w przyszłości dotkną właściciela obciążonej nieruchomości w związku z ustanowieniem służebności (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2013 roku, sygnatura IV CSK 317/12, lex nr 1308150). Tutejszy Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym brak jest przeszkód, by wynagrodzenie za ustanowioną służebność kompensowało właścicielowi ten uszczerbek w jego majątku, który jest konsekwencją obniżenia się wartości nieruchomości, jako składnika jego majątku w związku z jej obciążeniem służebnością (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2013 roku, sygnatura akt IV CSK 317/12, lex nr 1308150).

Dodatkowo, odnosząc się do podniesionej przez uczestnika argumentacji, że działki będące przedmiotem postępowania, bądź ich część, zostały nabyte przez właścicieli już po wybudowaniu sieci gazowej, wskazać należy, że źródłem uszczerbku po stronie właściciela jest w tym wypadku ustanowienie prawa, a nie posadowienie samych urządzeń i ten uszczerbek podlega wyrównaniu w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności ( por. post. SN w sprawie IV CSK 556/12).

Sąd Rejonowy w zakresie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu należnego wnioskodawcom oparł się na opinii biegłego sądowego z dziedziny wyceny i obrotu nieruchomościA. R.( k. 593-661 akt). W pisemnej opinii biegły szczegółowo wyjaśnił sposób wyliczenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności, a co do budzących zastrzeżenia uczestnika działek nr (...) - wyliczenia te znajdują się na k. 655 – 657 akt.

Opinia wydana przez tego biegłego sądowego została oceniona przez Sąd Rejonowy jako wiarygodna i przydatna do rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Odwoławczy ocenę tę podzielił, mając na uwadze to, że opinia biegłego podlega ocenie sądu, pod kątem poziomu wiedzy biegłego, sposobu motywowania swojego stanowiska, zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, podstaw teoretycznych, stopnia stanowczości wyrażonych w niej ocen (postanowienie SN z 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98 OSNC 4/2001 r. poz. 64). W konsekwencji, jeżeli opinia biegłego spełnia kryteria oceny przedstawione wyżej (art. 233 § 1 k.p.c.), sąd orzekający nie może dokonywać ustaleń w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych w oderwaniu lub z pominięciem dowodu z opinii biegłego (por. wyrok SN z 15.09.20109 r. II UK 1/09, z 24 lutego 2010 r. II UK 191/09). Mając na uwadze powyższe kryteria oceny opinii biegłego, Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu I instancji, że opinia biegłego sądowego A. R. zasługuje na przymiot wartościowej i przydatnej do rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślić przy tym należy, że biegły udzielił wyczerpujących odpowiedzi na zarzuty uczestnika postępowania na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2018 r. ( k. 762-763 akt), a uczestnik nie złożył dalszych zastrzeżeń do opinii, nie wniósł też o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z dziedziny nieruchomości.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie oddalił apelację uczestnika na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 520 § 3 k.p.c., obciążając tymi kosztami w całości uczestnika postępowania.

Na zasądzone koszty postępowania apelacyjnego złożyły się koszty zastępstwa procesowego wnioskodawców w kwocie 240 zł, obliczone na podstawie § 5 pkt 3 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Małgorzata Radomska-Stęplewska