Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Ryszard Małecki

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2024 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. M.

przeciwko B. R.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 4 kwietnia 2023 r.

sygn. akt IX C 649/21

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

Ryszard Małecki

UZASADNIENIE

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Według twierdzeń powoda zarówno on, jak i pozwana, mieli status działkowca w rozumieniu ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych i oboje użytkowali działkę nr (...) w ROD R., przy czym faktycznie w latach 2016-2020 powód robił to z wyłączeniem pozwanej. Wszelkie nasadzenia, obiekty i urządzenia na działce wykonane lub nabyte ze środków działkowca stanowią jego własność – art. 30 ust. 2 ustawy o ROD. W świetle twierdzeń powoda czynił on nakłady na działce, jako osoba, której wspólnie z pozwaną przysługiwał status działkowca, zatem rzeczy, które nabył stanowiłyby jego własność, powód uznał jednak, że po wypowiedzeniu mu umowy dzierżawy i opuszczeniu działki w 2020 r. nakłady stały się własnością pozwanej.

Do oceny roszczenia powoda należało stosować przepis art. 224 § 1 kc. w zw. z art. 230 kc. (był posiadaczem zależnym w dobrej wierze).

Powód domagał zwrotu wartości nakładów w postaci materiałów budowlanych i instalacyjnych, urządzeń (antena, hydrofor) oraz opłat za użytkowanie działki, a także zwrotu wartości własnej pracy osobistej i wydatków na robociznę fachowców, którzy wykonywali prace.

W pierwszej kolejności Sad Okręgowy uznaje, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu na podstawie art. 229 kc. W świetle niekwestionowanych w apelacji ustaleń Sądu Rejonowego powód opuścił działkę w styczniu 2020 r., termin roczny upłynął najpóźniej 31 stycznia 2021 r. Natomiast pozew został wniesiony w dniu 29 marca 2021 r.

Niezależnie od tego, Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że ciężar dowodu w zakresie wykazania, że powód poniósł nakłady, które stanowią własność pozwanej, spoczywał na powodzie (art. 6 kc.). Powód winien więc wykazać, że zakupił materiały oraz urządzenia, a także poniósł koszt robocizny ze środków własnych, że wykonał osobiście na działce prace o określonej wartości – i że wszystko to poczynił na działce pozwanej, czyniąc ją wzbogaconą.

Powód przedłożył na poparcie swojego żądania szereg dokumentów obrazujących zakup materiałów i urządzeń i ponoszenie opłat na kwotę łączną 24.952,69 zł.

Wbrew zarzutowi apelacji, pozwana skutecznie zakwestionowała twierdzenia powoda i moc dowodową załączonych przez niego dokumentów. Pozwana nie kwestionowała, że materiały te zostały zakupione, twierdziła jednak, że środki pochodziły od niej, nie od powoda oraz że nie zostały przeznaczone na prace wykonane na przedmiotowej działce. Zarzut ten był zarzutem wspólnym dotyczącym wszystkich powołanych przez powoda nakładów i wystarczył do uznania, że pozwana twierdzeniom powoda zaprzeczyła.

Decydująca była zatem dokonana przez Sąd ocena dowodów.

Powód nie kwestionował w apelacji dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów (brak zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc.), a zarzut naruszenia prawa procesowego sąd odwoławczy bierze pod uwagę wyłącznie na zarzut apelującego.

Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów z uwzględnieniem całokształtu materiału dowodowego, w oparciu o reguły logicznego rozumowania i zasady doświadczenia życiowego. W szczególności, uznając za wiarygodne zeznania świadków K. L. i A. O. Sąd uwzględnił fakt powiązań świadków z powódką. Oceniając z kolei zeznania powódki, Sąd odniósł je do pozostałego materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków. Sąd uznał za niewiarygodne zeznania powoda, wskazując na ich niespójność z jego twierdzeniami przedstawianymi w innych sprawach sądowych oraz odwołując się do braku korelacji czasowej między deklarowanymi wydatkami, a okresem, w którym prace były prowadzone. Z kolei zeznania świadków P. S. i T. W. Sąd uznał za wiarygodne, ale nieprzydatne do ustalenia faktu, kto ponosił wydatki na czynione nakłady.

Tak dokonana ocena nie nosi cech oceny dowolnej i jako ocena swobodna pozostaje pod ochroną przepisu art. 233 § 1 kpc., wykluczającego odmienna ocenę Sądu Odwoławczego.

Wymaga przy tym podkreślenia, że ustalenia faktyczne Sądu oparte zostały w całości powyższej ocenie dowodów.

Sąd Okręgowy podziela w związku z tym ustalenia faktyczne Sądu I instancji i uznaje je za własne, aprobując zarazem poczynione przez ten Sąd na ich kanwie rozważania.

W świetle dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów, w tym uznania za wiarygodne zeznań pozwanej popartej zeznaniami świadków L. i O., a uznania za niewiarygodne zeznań powoda (nie popartych zeznaniami żadnego ze świadków), powód nie wykazał, by środki na zakup materiałów i urządzeń ujętych w dokumentach załączonych przez powoda pochodziły od niego, nie wykazał również, by materiały te i urządzenia zostały zamontowane na przedmiotowej działce. Powód nie wykazał nadto, jakie konkretnie pracy wykonywał osobiście (bezspornym było, że powód część prac wykonał osobiście) i jaka była ich wartość (w szczególności nie zawnioskował o dowód z opinii biegłego na okoliczność wartości wykonanych prac – wniosek powoda dotyczył nakładów i nasadzeń).

Zważywszy na tak dokonaną i niekwestionowana w apelacji, ocenę dowodów, brak było podstaw do ustalenia, że powód poniósł wydatek na nakłady objęte pozwem.

W świetle tego ustalenia oraz ustalonego faktu, że działka została zdewastowana, brak było podstaw do dokonywania jej oględzin z udziałem biegłego i przeprowadzenia dowodu z jego opinii na okoliczność dokonania nakładów i nasadzeń. Zarzut z punktu 2 apelacji również zatem nie zasługiwał na uwzględnienie.

Jeżeli natomiast chodzi o opłaty za użytkowanie działki, należy zaznaczyć, że w okresie, w którym powód je poniósł, był użytkownikiem działki i korzystał z niej z wyłączeniem pozwanej, brak jest więc podstaw do uznania, by doszło do wzbogacenia pozwanej przez ich uiszczanie albo do spełnienia świadczenia, które wyłącznie pozwaną obciążało.

W tym stanie rzeczy należało na podstawie art. 385 kpc. oddalić apelację.

Koszty procesu w instancji odwoławczej obciążały powoda na podstawie art. 98 § 1 kpc. Na koszty pozwanej składało się wynagrodzenie jej pełnomocnika ustalone na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Sąd nie orzekł o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, ponieważ w toku postępowania apelacyjnego brak było wniosku pełnomocnika o ich zwrot od Skarbu Państwa, popartego oświadczeniem, o którym mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez skarb państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (poprzednio w § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu).

Ryszard Małecki