Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Maria Antecka

Protokolant: p.o. stażysty Dorota Dreliszak

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2024 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. W. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - (...) w L.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lesznie

z dnia 20 kwietnia 2023 r.

sygn. akt I C 509/22

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 120 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty.

Maria Antecka

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Lesznie w sprawie z powództwa M. W. (2) przeciwko Skarbowi Państwa – (...) w L. o zapłatę kwoty
97,00 złotych, wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2023 roku:

- w punkcie 1 – zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 97,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 maja 2022 r do dnia zapłaty;

- w punkcie 2 – kosztami postepowania obciążył pozwanego i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 137,00 , w tym kwotę 90,00 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powoda i 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Pozwany zaskarżył apelacją wyrok Sądu Rejonowego w całości, formułując następujące zarzuty:

1.  błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 lutego 2022 (sygn. Akt IV SA/Po 1022/21), stanowi prejudykat i sąd jest związany jego treścią, jak również, iż wydany wyrok przyświadcza o ziszczeniu się przesłanki z art. 417 §1 k.c., podczas gdy z przedmiotowego wyroku nie wynika bezprawność działań pozwanego, a wyłącznie bezskuteczność wydanej decyzji,

2.  naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

a.  art. 235 ² §1 pkt 2 i 5 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez uznanie, że dowody zgłoszone przez pozwanego nie są istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy,

b.  art. 233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego
i przyjęcie, że dowód w psowaci wyroku WSA w Poznaniu z 25 lutego 2022 r., sygn. akt IV SA/Po 1022/21 ma znaczenie decydujące o rozstrzygnięciu niniejszej sprawy i Sąd związany jest jego treścią,

c.  art. 170 ustawy z dnia 30 sierpnia 2022 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że wyrok WSA w WSA w Poznaniu z 25 lutego 2022 r., sygn. akt IV SA/Po 1022/21 stanowi prejudykat i sąd związany jest jego treścią, podczas gdy wyrok ten wskazuje na bezskuteczność decyzji, a nie jej bezprawność, w sposób rozumiany zgodnie
z art.417§1 k.c.

3.  naruszenia prawa materialnego:

a.  art. 417 §1 i 417 ¹ §3 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że działanie pozwanego było bezprawne, co w odniesieniu do zebranego materiału dowodowego nie było uzasadnione.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania apelacyjnego,

ewentualnie o:

I. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. oddalanie powództwa w całości,

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem I instancji według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

3. przeprowadzenie przez Sąd II instancji dowodów pominiętych przez Sąd I instancji.

II. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem II instancji według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia Sądu II instancji do dnia zapłaty.

Na rozprawie apelacyjnej powód zmienił stanowisko co do zgłoszonych w apelacji wniosków dowodowych i stwierdził, że nie domaga się przeprowadzenia dowodów pominiętych przez Sąd Rejonowy, bo miały one służyć wykazaniu okoliczności, które na rozprawie apelacyjnej przyznał pełnomocnik powoda.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej okazała się nieuzasadniona.

Sąd Okręgowy w pełni podziela i uznaje za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne oraz prawne czyniąc je integralną częścią niniejszego uzasadnienia na podstawie art. 382 k.p.c.

Odnosząc się do zarzutów apelacji i ich rozwinięcia w uzasadnieniu apelacji, związanych z pominięciem przez Sąd Rejonowy dowodów zgłoszonych przez pozwanego oraz zgłoszeniem w apelacji wniosku o przeprowadzenie przez Sąd II Instancji tych dowodów, zauważyć należy, że wobec przyznania przez pełnomocnika powoda na rozprawie apelacyjnej okoliczności, których wykazaniu miały one służyć, argumentacja apelacji w tym zakresie stała się bezprzedmiotowa.

Abstrahując od tego, czy zarzuty apelacji związane z przyjęciem przez Sąd Rejonowy tego, że wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 lutego 2022 (sygn. Akt IV SA/Po 1022/21) stanowi prejudykat dla niniejszej sprawy ( zarzucony błąd w ustaleniach faktycznych) oraz, że ma znaczenie decydujące o rozstrzygnięciu niniejszej sprawy ( zarzucone naruszenie art.233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego) trafnie zostały sformułowanie jako zarzuty naruszenia prawa procesowego ( a nie prawa materialnego), Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że kwestia niezgodności z prawem objęcia powoda kwarantanną została przesądzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
w Poznaniu, prawomocnym wyrokiem z 25 lutego 2022 r., sygn. Akt. IV SA/Po 1022/21.

Sąd administracyjny rozpatrując we wskazanej wyżej skargę powoda na czynność (...) w L. objęcia kwarantanną stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności. Dokonując szczegółowej analizy podstawy prawnej zastosowania kwarantanny wobec powoda przez pryzmat pozostałych przepisów związanych
z obejmowaniem osób obowiązkową izolacją z powodu zakażeń wirusem, sąd administracyjny uznał, że § 5 ust. 1 zd. drugie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2021 r., poz.861 ze zm.) jest niekonstytucyjny i niezgodny z ustawą. Z tych względów uznał istotną wadliwość zaskarżonej czynności objęcia powoda kwarantanną, jako dokonanej bez dochowania wymaganej ustawą formy decyzji administracyjnej. Sąd administracyjny stwierdził, że wprowadzone w § 5 ust. 1 zd. drugie rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. odstępstwo od ustawowej zasady nakładania obowiązku poddania się kwarantannie na podstawie decyzji administracyjnej nie mieści się w zakresie pojęcia "ustanowienia obowiązku poddania się kwarantannie" użytego w art. 46b pkt 5 u.z.z.z. Podniesiono, że potwierdza to stanowisko doktryny, zgodnie z którym przepisy art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-13 u.z.z.z. nie upoważniały do uregulowania w wydanym na ich podstawie rozporządzeniu kwarantanny w sposób odrębny od konstrukcji ustawowych, a więc w szczególności wymagających wydania przez właściwy organ sanitarny decyzji administracyjnej (por. L. Bosek, Stan epidemii. Konstrukcja prawna, Warszawa 2022, s. 272). Zmiana zasadniczej konstrukcji ustawowej realizującej funkcje gwarancyjne - w tym przypadku polegająca w istocie na wprowadzeniu, nieznanej dotychczas u.z.z.z., instytucji "kwarantanny ex lege" - wymagała zmiany regulacji ustawowej, a nie wprowadzenia takiej instytucji w drodze aktu podstawowego (por. L. Bosek, Stan epidemii. Konstrukcja prawna, Warszawa 2022, s. 278). Wszystko to doprowadziło sąd administracyjny do wniosku, że analizowany § 5 ust. 1 zd. drugie rozporządzenia z 6 maja
2021 r. (od 25 lutego 2022 r. już nieobowiązującego) wykraczał poza zakres upoważnienia ustawowego określonego w art. 46a i art. 46b u.z.z.z., naruszając tym samym zarówno wskazane przepisy ustawowe, jak i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Z tych względów sąd administracyjny odmówił zastosowania w kontrolowanej sprawie, niekonstytucyjnego i niezgodnego z ustawą § 5 ust. 1 zd. drugie powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy podkreśla, że zgodnie z art. 170 i 171 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259 t.j. dalej p.p.s.a.) orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Wyrażona w art. 170 p.p.s.a. istota mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądu sprowadza się do tego, że organy państwowe i sądy muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu oraz ogół skutków prawnych z niego wynikających. Wprawdzie powaga rzeczy osądzonej obejmuje sentencję orzeczenia, jednak biorąc pod uwagę, że istota sądowej kontroli wyraża się w ocenie prawnej, ta zaś wyrażona jest w uzasadnieniu, to na zakres powagi rzeczy osądzonej w rozumieniu art. 171 p.p.s.a. wskazują motywy. W sytuacji, gdy zachodzi związanie prawomocnym orzeczeniem sądu i ustaleniami faktycznymi, które legły u jego podstaw, niedopuszczalne jest w innej sprawie o innym przedmiocie dokonywanie ustaleń i ocen prawnych sprzecznych
z prawomocnie osądzoną sprawą. Rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami inny spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym, wcześniejszym wyroku (tak np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 stycznia 2023 r., II OSK 126/20, LEX nr 3503676). Tak więc Sąd Rejonowy trafnie podkreślił w uzasadnieniu, że prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Poznaniu z 25 lutego 2022 r., sygn. Akt. IV SA/Po 1022/21 przesądził o konieczności przyjęcia w niniejszym postępowaniu bezbarwności działania Skarbu Państwa.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego art. 417 §1 i 417 ¹ §3 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że działanie pozwanego było bezprawne, co w odniesieniu do zebranego materiału dowodowego nie było uzasadnione, Sąd Okręgowy, że zarzut ten został sformułowany w związku ze stanowiskiem prezentowanym przez pozwanego, co do tego, że Sąd Rejonowy pominął stan prawny obowiązujący w dacie podejmowania przez pozwanego czynności objęcia powoda kwarantanną rozumiejąc przez to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie określonych ograniczeń, nakazów i zakazów
w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2021 r., poz.861 ze zm.). Kwestia ta została już omówiona przy rozważaniu wcześniejszych zarzutów, stąd i ten zarzut należy uznać na nietrafny.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., w punkcie 1. wyroku oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. sentencji wyroku, przy czym na pozwanego jako przegrywającego postępowanie apelacyjne nałożono obowiązek zwrotu całości kosztów na rzecz powoda. Koszty te to jedynie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda w kwocie 120 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1
pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. O odsetkach od kosztów postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Maria Antecka