Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:SSO Anna Goździewicz

Protokolant:st. sekr. sąd. Blandyna Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2017 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa (...) F. (...)z siedzibą w G.

przeciwko D. W.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 416.000 zł (czterysta szesnaście tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 września 2016r. do dnia zapłaty.

2.  Zasadza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 35.217 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

3.  Oddala wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

SSO Anna Goździewicz

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 września 2016 r. (...) F. (...)z siedzibą w G. wniósł o zasądzenie od pozwanej D. W. kwoty 416.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód wniósł także o nadanie wyrokowi natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że dniu 29 stycznia 2009 r. (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. i pozwana zawarli umowę o kredyt hipoteczny o numerze (...), na podstawie której pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę pieniężną, jednocześnie zobowiązując się do jej zwrotu na warunkach precyzyjnie określonych w tejże umowie. Pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, wobec czego niespłacona wierzytelność z tytułu umowy kredytowej stała się wymagalna. Celem jej wyegzekwowania od pozwanej, wierzyciel pierwotny wystawił przeciwko niej Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) z dnia 22 maja 2013 r., który następnie został zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Na podstawie tego tytułu wykonawczego Bank prowadził egzekucję przeciwko pozwanej w wyniku której nie doszło do zaspokojenia wierzyciela pierwotnego. Następnie przedmiotowa wierzytelność na skutek umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 15 grudnia 2015 r. została zbyta przez (...) (dawniej (...) Bank) na rzecz powoda. Wezwaniem do zapłaty z dnia 7 czerwca 2016 r. powód bezskutecznie wezwał pozwaną do zaspokojenia roszczenia wynikającego z umowy cesji. (k. 2-9)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 października 2016 r. w sprawie o sygn. akt (...)Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. (k. 257)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu przyznała, że łączyła ją z (...) Bank SA umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych nr (...), wypowiedziana następnie przez Bank, na podstawie której wystawiony został Bankowy Tytuł Egzekucyjny ( (...)), na mocy którego prowadzone było w stosunku do pozwanej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...) P. Ś. postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt (...), skierowane do stanowiącej własność pozwanej nieruchomości, dla której jest prowadzona księga wieczysta KW nr (...). W związku z tym pozwana podniosła, że skoro w stosunku do niej toczy się postępowanie egzekucyjne, o którym mowa powyżej, niedopuszczalne jest, aby w obrocie prawnym znalazł się kolejny tytuł wykonawczy dotyczący tej samej wierzytelności, wydany na rzecz innego podmiotu. (k. 264-266)

W piśmie z dnia 2 stycznia 2017 r. powód wskazał, że kwota wskazana w pozwie nie została zaspokojona na podstawie tytułu egzekucyjnego w postaci Bankowego Tytułu Egzekucyjnego. Nadto dodał, że (...) nie chroni prawomocność materialna (res iudicata), a wobec tego powodowi przysługuje legitymacja czynna w przedmiotowej sprawie. (k. 271-272)

Pismem z dnia 17 maja 2017 r. pozwana wniosła o nieobciążanie jej kosztami postępowania. Pełnomocnik powoda sprzeciwiła się temu wnioskowi.

Stan faktyczny:

W dniu 29 stycznia 2009 r. pomiędzy (...) Bank SA z siedzibą w W.( (...) SA) a pozwaną D. W. została zawarta umowa nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...), mocą której Bank udzielił pozwanemu kredytu w wysokości 520.000 zł na potrzeby związane z finansowaniem zakupu działki oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), rozpoczętą budową budynku mieszkalnego położonego przy ul. (...) w S.. (§ 1 ust. 1 i 2 umowy)

Prawne zabezpieczenie kredytu stanowiła hipoteka zwykła wpisana na pierwszym miejscu w kwocie 520.000 zł oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 132.000 zł ustanowiona na nieruchomości przy ul. (...) w S., wpisana do KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P., Wydział Ksiąg Wieczystych. (§ 3 ust. 1 umowy)

W wypadku naruszenia przez pozwaną warunków umowy, w szczególności w przypadku gdy w terminie określonym w umowie nie dokonałaby ona spłaty raty kapitałowo-odsetkowej lub części raty kapitałowo odsetkowej, Bank mógł wypowiedzieć umowę. (§ 15 ust. 1 pkt 1 umowy)

Bank mógł przenieść wszelkie przysługujące mu z tytułu niniejszej umowy wierzytelności na osoby trzecie, w tym także na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego oraz towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzące fundusz sekurytyzacyjny na co pozwana wyraziła zgodę. Wraz z nabywanymi wierzytelnościami na nabywcę przechodziły wszelkie związane z nimi prawa. (§ 27 umowy)

Okoliczność bezsporna, a nadto dowód: umowa nr (...) z dnia 29 stycznia 2009 r. o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...)wraz z załącznikami (k. 10-40, k. 52-89). Pełny odpis z KRS wierzyciela pierwotnego (...) SA z siedzibą w W. (dawniej (...) Bank SA) (k.151-182, k. 297-330-), odpis z księgi wieczystej nr (...) (k.41-51, k. 220-243).

Pismem z dnia 21 lipca 2011 r. (...) SA z siedzibą w W. skierował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty wymagalnej kwoty z tytułu niespłaconego kredytu i odsetek w wysokości 10.292,48 zł w terminie 7 dnia od daty otrzymania pisma pod rygorem wypowiedzenia umowy. W piśmie tym wskazano nadto, że całkowita kwota zobowiązania na dzień sporządzania pisma wynosiła 516.768,44 zł.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2012 r. poinformowano pozwaną, że umowa kredytowa nr (...) została wypowiedziana, a wysokość zobowiązania pozwanej wynosi łączenie 524.488,75 zł. Bank zaproponował pozwanej polubowne rozwiązanie w spłatę zaległości w ratach.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowód: pismo z dnia 21 lipca 2011 r. wraz z potwierdzeniem odbioru (k. 90-92), pismo z dnia 14 kwietnia 2012 r. (k. 93), pismo z dnia 5 lutego 2013 r. (k. 94).

W dniu 22 maja 2013 r. (...) Bank SA wystawił przeciwko pozwanej z tytułu umowy kredytowej Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...) ( (...)) na kwotę 493.394,14 zł.

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2013 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym P. (...)w P. w sprawie o sygn. akt (...)nadał na rzecz (...) Banku S.A. klauzulę wykonalności w/w tytułowi egzekucyjnemu.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowód: bankowy tytuł egzekucyjny (k. 97).postanowienie z dnia 14 sierpnia 2013 r. o sygn. akt (...)(k. 98-100).

Na podstawie wydanego tytułu wykonawczego w postaci (...) prowadzona była przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. Ś. egzekucja w sprawie o sygn. akt (...).

Okoliczność bezsporna, a nadto dowód: wniosek (...) Banku SA z dnia 4 września 2013 r. o wszczęciu przez wierzyciela egzekucji przeciwko pozwanej i skierowania egzekucji do nieruchomości, na której ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne oraz pisma wraz z załącznikami w toku postępowania egzekucyjnego dotyczące prowadzenia przez komornika postępowania egzekucyjnego, skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia. bezskuteczności egzekucji z nieruchomości w sprawie o sygn. akt (...) (k. 101-130).

Umową z dnia 15 grudnia 2015 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zbył wierzytelność wynikającą z umowy o kredyt zawartą z pozwaną w dniu 29 stycznia 2009 r. na rzecz (...) F. (...)z siedzibą w G..

Okoliczność bezsporna, a nadto umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami z dnia 15 grudnia 2015 r. (k.131-150)

Pismami z dnia 8 stycznia 2016 r. pozwana została poinformowana o dokonanym w dniu 15 grudnia 2015 r. przelewie wierzytelności w tytułu umowy nr (...) oraz wezwana do zapłaty należnych kwot z tytułu zawartej umowy kredytowej. Łącznie zobowiązanie pozwanej opiewało wówczas na kwotę 634.600,13 zł, w tym kapitał w wysokości 416.000 zł.

Dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności z dnia 8 stycznia 2016 r. wraz z wezwaniem do zapłaty (k. 183-186).

Na wniosek z dnia 20 lutego 2016 r. doszło na podstawie postanowienia z dnia 29 marca 2016 r. Referendarza Sądowego Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych do przeniesienia hipoteki umownej zwykłej i hipoteki umownej kaucyjnej na rzecz powoda.

Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2016 r. Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych utrzymano w mocy wpis z dnia 29 marca 2016 r. zmiany wierzyciela w zakresie hipoteki umownej zwykłej w kwocie 520.000 zł i hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 132.000 zł-wpisanych w dziale IV księgi wieczystej KW nr (...) z (...) Bank na (...) F. (...)dokonany na wniosek sz.kw. (...). Pozwana jest wyłączną właścicielką przedmiotowej nieruchomości.

Dowód: postanowienie z dnia 29 marca 2016 r. Referendarza Sądowego Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych wraz z wnioskiem z dnia 20 lutego 2016 r. i postanowienie z dnia 16 czerwca 2016 r. Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych wraz z pismami, wnioskami oraz z załącznikami, w toku postępowania dotyczącego przeniesienia hipoteki umownej zwykłej i hipoteki umownej kaucyjnej na rzecz powoda (k. 189-249).

Pismem z dnia 7 czerwca 2016 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty w łącznej wysokości 646.647,03 zł wynikającej z zadłużenia z tytułu umowy nr (...) zawartej z (...) SA w dniu 29 stycznia 2009 r.

Dowód: pismo z dnia 7 czerwca 2016 r. (k. 187-188).

Pismem z dnia 2 marca 2017 r. (...) SA potwierdził, że umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 15 grudnia 2015 r. została skutecznie zawarta z powodem oraz że wierzytelności nią objęte zostały przeniesione na jego rzecz.

Dowód: pismo z dnia 2 marca 2017 r. wraz z poświadczonymi notarialnie podpisami(k. 295-296).

Pismem z dnia 24 kwietnia 2017 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. Ś. w sprawie o sygn. akt (...)poinformował, że postępowanie egzekucyjne pozostawało zawieszone na wniosek wierzyciela od dnia 7 marca 2016 r. , wobec czego umorzyło się ono z mocy prawa w oparciu o art. 823 k.p.c. Dodatkowo pismem z dnia 9 maja 2017r. (...) złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Dowód: pismo z dnia 24 kwietnia 2017 r. Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. Ś. w sprawie o sygn. akt (...)oraz pisma wraz z załącznikami w toku postępowania egzekucyjnego (k. 293-294, k. 280-283, k. 335), wniosek o umorzenie postępowania (k. 294).

Powyższy stan faktyczny w istocie nie był między stronami sporny. W szczególności pozwana przyznała, że zawarła z pierwotnym wierzycielem umowę kredytu, którego następnie nie spłacała. Nie kwestionowała również, że otrzymała pismo wypowiadające umowę oraz że odniosło ono skutek w postaci rozwiązania umowy. Bezsporny był dla pozwanej fakt zbycia wierzytelności przez bank na rzecz powoda. Pozwana wprost wskazała, że nie kwestionuje przedmiotowej wierzytelności przysługującej powodowi, ani co zasady, ani co do wypości. Równocześnie pozwana nie zgadzała się uwzględnienie powództwa z uwagi na istnienie BTE oraz toczące się postępowanie egzekucyjne. W końcowej fazie postępowania pozwana zakwestionowała oświadczenie banku z 2 marca 2017r. Pozwana domagała się złożenia do akt oryginału dokumentu. Nie przedstawiła jednak żadnych szczególnych okoliczności, które mogłyby mieć znacznie dla oceny omawianego dokumentu.

W myśl art. 129 § 4 kpc jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2, przedłożenia oryginału tego dokumentu. Podczas rozprawy w dniu 24 maja 2017 r. pełnomocnik powoda okazał oryginał oświadczenia z dnia 2 marca 2017 r. wraz z notarialnie poświadczeniami osób, które go podpisały. Należy podkreślić, że okazany przez pełnomocnika oryginał ww. oświadczenia okazał się tożsamy z jego kserokopią przedłożoną do akt sprawy (k. 295). Nadto pełnomocnik powoda wyjaśnił, że nie jest możliwe złożenia oryginału dokumentu do akt, z uwagi na to, że dotyczy on także innych stosunków prawnych i innych postępowań.

Należy także wskazać, że w świetle zawarcia umowy z dnia 15 grudnia 2015 r. zbycia wierzytelności przez (...) SA z siedzibą w W. wynikającej z umowy o kredyt z dnia 29 stycznia 2009 r. na rzecz powoda, oświadczenie z dnia 2 marca 2017 r. miało drugorzędne znaczenie dla podjęcia rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. W toku postępowania pozwana nie kwestionowała bowiem dokumentu w postaci umowy cesji wierzytelności na rzecz powoda, ani też skuteczności tej umowy. Nadto należy nadmienić, że oświadczenie z dnia 2 marca 2017 r. zostało złożone przez powoda do akt sprawy w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...)w P. P. Ś. w sprawie o sygn. akt Km (...), wszczętym na podstawie wydanego tytułu wykonawczego w postaci wystawionego Bankowego Tytułu Egzekucyjnego nr (...) przez (...) Bank SA przeciwko pozwanej z tytułu umowy kredytowej, które ostatecznie zostało umorzone z mocy prawa. Mając wszystko powyższe na uwadze Sąd na rozprawie w dniu 24 maja 2017 r. oddalił wniosek o zobowiązanie do złożenia oryginału oświadczenia z dnia 2 marca 2017 r. do akt sprawy.

Pozostałe złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez strony, a sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu. Zostały one uznane za wartościowy materiał dowodowy, choć wobec przyznania przez pozwaną wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, miały one jedynie pomocnicze znaczenie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za zasadne.

Podstawę prawną działalności powoda stanowi art. 183 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z dnia 27 maja 2004 r., w myśl którego fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

W toku niniejszego postępowania powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 416.000 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

Podkreślić należy, że w niniejszej sprawie pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia umowy kredytowej, wykonania świadczenia przez wierzyciela pierwotnego (...) Bank SA z siedzibą w W. ( (...) SA) (oddania do dyspozycji kwoty kredytu), braku terminowych spłat, wypowiedzenia umowy kredytowej, ani fakty zbycia wierzytelności na rzecz powoda. W toku niniejszego postępowania pozwana wprost wskazał, że nie kwestionuje zasady, ani wysokości dochodzonego roszczenia, ani też faktu przejścia uprawnień banku na rzecz powoda. Z przedłożonej przez powoda dokumentacji wynikało, że zobowiązanie pozwanej wobec banku przekraczało 634.000 zł, w tym kapitał w wysokości 416.000 zł.

Zgodnie z treścią art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią w drodze przelewu, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (§1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2).

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy nr (...) z dnia 29 stycznia 2009 r. o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(...) zawartej pomiędzy (...) Bank SA z siedzibą w W. a pozwaną, prawne zabezpieczenie kredytu stanowiła hipoteka zwykła wpisana na pierwszym miejscu w kwocie 520.000 zł oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 132.000 zł ustanowiona na nieruchomości przy ul. (...) w S., wpisana do KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w P., Wydział Ksiąg Wieczystych.

Natomiast z postanowienia z dnia 29 marca 2016 r. Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych i postanowienia z dnia 16 czerwca 2016 r. Sądu Rejonowego P. (...)w P., VI Wydział Ksiąg Wieczystych utrzymującego w mocy wpis z dnia 29 marca 2016 r. w przedmiocie zmiany wierzyciela w zakresie hipoteki umownej zwykłej w kwocie 520.000 zł i hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 132.000 zł-wpisanych w dziale IV księgi wieczystej KW nr (...) a także odpisu z księgi wieczystej nr (...) wynika zmiana wierzyciela w zakresie hipoteki umownej zwykłej i hipoteki kaucyjnej ustanowionych na nieruchomości stanowiącej własność pozwanej położonej przy ul. (...) w S. z (...) Bank na rzecz (...) F. (...)

W tych okolicznościach nalazło stwierdzić, że żądanie pozwu jest uzasadnione zarówno na podstawie stosunku zobowiązaniowego (z tytułu należności z wypowiedzianego kredytu w związku z dokonaną cesję art. 353 k.c. w zw. z 69 prawa bakowego i art. 509 k.c.), jak i na podstawie stosunku rzeczowego (z tytułu ustanowionej hipoteki art. 65 ust 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Pozwana podnosiła jednak, że skoro w stosunku do niej toczyło się postępowanie egzekucyjne wszczęte Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym P. (...) P. Ś. o sygn. akt KM (...)na mocy Bankowego Tytułu Egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności wystawionego na rzecz wierzyciela pierwotnego (...) Banku SA ( (...) SA), to niedopuszczalne jest, aby w obrocie prawnym znalazł się kolejny tytułu wykonawczy dotyczący tej samej wierzytelności, wydany na rzecz powoda .

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Bankowy Tytuł Egzekucyjny nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2002 r. (sygn. akt II CKN 986/00), Bankowy Tytuł Egzekucyjny nie ma mocy wiążącej orzeczenia sądowego ani nie stwarza stanu powagi rzeczy osądzonej. Wobec tego, mimo że po zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności tytuł taki pozwala na egzekwowanie świadczeń w nim wymienionych w istocie dotyczy on roszczeń stale jeszcze dochodzonych w tym sensie, że nie zostały one osądzone. Nadto powód nie mógłby skutecznie wnosić o nadanie na swoją rzecz tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w trybie art. 788 § 1 KPC. Bankowy Tytuł Egzekucyjny może bowiem uprawniać wyłącznie Bank do prowadzenia na jego rzecz egzekucji. Inne podmioty nie mogą wnioskować o wszczęcie i kontynuowanie egzekucji na podstawie zaopatrzonego w klauzulę wykonalności Bankowego Tytułu Egzekucyjnego, ani występować o nadanie na ich rzecz klauzuli wykonalności Bankowemu Tytułowi Egzekucyjnemu. Na podstawie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego może być prowadzona jedynie egzekucja na rzecz Banku, a nie na rzecz innego podmiotu. Wobec powyższego powód aby skutecznie mógł egzekwować należne mu od pozwanej zobowiązanie musiał wystąpić na drogę sądową.

Na uwagę zasługuje okoliczność, która ostatecznie nie była kwestionowana przez pozwaną, że z pisma z dnia 24 kwietnia 2017 r. Komornika Sądowego P. Ś. wynika, iż postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt (...)wszczęte na podstawie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności, zostało ostatecznie umorzone z mocy prawa, na podstawie art. 823 k.p.c. Postępowanie egzekucyjne zostało bowiem wszczęte w okresie obowiązywania powołanego przepisu.

Wobec powyższego nie budzi wątpliwości, że pozwana nie spełniła ciążącego na niej zobowiązani, które przeszło na powoda, co skutkowa musiało uwzględnieniem powództwa w całości i zasądzeniem od pozwanej na rzecz powoda kwoty 416.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 września 2016 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. od dnia 3 września 2016 r., tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Na podstawie art. 98 kpc zasądzono od pozwanej, jako przegrywającej proces w całości, na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w łącznej wysokości 35.217 zł na które składają się uiszczona opłata sądowa 20.800 zł i koszty zastępstwa prawnego 14.417 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa ustalone w oparciu § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (poz. 1804).

Równocześnie sąd stwierdził brak podstaw do zastosowania przepisu art. 102 kpc zgodnie z którym sąd może w wypadkach szczególnie uzasadnionych zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis nie konkretyzuje wypadków szczególnie uzasadnionych. Ma on miejsce wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności . Podstawą do takiej oceny może być zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa (stan majątkowy, szczególna sytuacja zdrowotna i życiowa), przy czym zła sytuacja finansowa, stanowiąca podstawę do zwolnienia strony od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, nie wyczerpuje sama w sobie przesłanek zastosowania art. 102 kpc, a przepis ten, z uwagi na swój szczególny charakter, nie może być wykładany rozszerzająco i wyklucza uogólnienie.

Sposób skorzystania z przepisu art. 102 kpc jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór (wyrok SN z 19 maja 2006 r., sygn. akt III CK 221/05, L.). W niniejszej sprawie pozwana w żaden sposób nie wykazała, że zachodzą przesłanki do zastosowanie wobec niej art. 102 k.p.c. Nie naniesiono w tym zakresie żadnych okoliczności faktycznych, w szczególności zaś nie opisano sytuacji życiowej i majątkowej pozwanej. Powód zaś wprost przeciwstawiał się odstąpieniu od obciążania pozwanej kosztami, szczegółowo uzasadniając swoje stanowisko. Wobec tego należało uznać, ze nie zachodziły przesłanki do skorzystania z art. 102 kpc.

W pozwie zamieszczono również wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W myśl art. 333 § 1 pkt 3 kpc sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

W oparciu o art. 333 § 3 kpc sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę. Ciężar wskazania konkretnych okoliczności, które uzasadniałby wniosek spoczywa na powodzie. Za niewystarczające należy uznać samo powołanie się powoda we wniosku na określone w przepisie przesłanki. Wydaje się, że mimo braku wyraźnej regulacji w tym zakresie, przesłanki uwzględnienia wniosku powoda o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności powinny zostać przez niego co najmniej uprawdopodobnione ( zob. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz red. prof. dr hab. Elwira Marszałkowska-Krześ rok wyd. 2017, wyd. 18/E. Rudkowska-Ząbczyk Komentarz do art. 333 kpc). Pozew nie zawiera uzasadnienia wniosku o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W tych okolicznościach należało uznać, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki do nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności z urzędu, zaś powód nie naniósł okoliczności, które uzasadniałyby nadanie rygory na wniosek, co skutkowało orzeczeniem jak w punkcie 3 wyroku.

SSO Anna Goździewicz