Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W I M I E N I U

R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 5 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Słupcy, I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący: Sędzia Piotr Kuś

Protokolant: sekr. sąd. Maria Kosmalska Hałas

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2024 r. w Słupcy

na rozprawie

sprawy z powództwa: T. J. (1)

przeciwko pozwanemu: D. - B. A.P. (...) spółka jawna w B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego D. -B. A.P. (...) spółka jawna w B. na rzecz powoda T. J. (1) kwotę 12 022,96 ( dwanaście tysięcy dwadzieścia dwa zł dziewięćdziesiąt sześć groszy ) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 29.04.2022 r. do dnia zapłaty

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 367 ( cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

Sędzia Piotr Kuś

Sygn. akt I C 290/22

UZASADNIENIE

Powód T. J. (1) wystąpił przeciwko pozwanemu D. B. A.P. (...) spółka jawna w B. o zapłatę kwoty 12 202,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 29.04.2022 r. do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie kosztów procesu.

Uzasadnienie pozwu powód przedstawił w piśmie z dnia 28.07.2022 r.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Uzasadnienie odpowiedzi na pozew przedstawiła w piśmie z dnia 12.09.2022 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11.10.2012 r. T. O. (1) nabył od przedsiębiorcy U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. kostkę bruk 6 cm czarny (...) w ilości 285,10 m ², kostkę bruk 6 cm diament NEAPOL w ilości 24,640 m ², kostkę bruk 6 cm onyks NEAPOL w ilości 9,640 m ² oraz cement. W trakcie układania kostki przez P. D., tj. po założeniu ok. 100 m ² okazało się, że kostka ma inny odcień, nie jest czarna tylko siwa, ma inną strukturę i to pomimo tego, że kostka była układana z trzech różnych palet zgodnie z instrukcją. W związku z tym prace zostały wstrzymane, a T. O. (1) w dniu 21.09.2012 r. zgłosił tę wadę u sprzedawcy U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. żądając wymiany kostki (k. 38 akt I C 180/15). U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. nie znajdował podstaw, aby uwzględnić żądania T. O. (1) i w konsekwencji odmówił wymiany kostki na własny koszt. W związku ze stwierdzonymi wadami T. O. (1) odstąpił od umowy sprzedaży, wystąpił na drogę sądową żądając od U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. zwrotu zapłaty ceny nabycia kostki oraz kosztów robocizny.

W sprawie I C 180/15 toczącej się przed tut. Sądem zostało ustalone, iż zakupiony przez T. O. (1) towar w postaci kostki N. 6 cm czarny jest faktycznie niezgody z umową sprzedaży. W konsekwencji wyrokiem z dnia 15 grudnia 2016 r. Sąd zasądził od U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. na rzecz T. O. (1) kwotę 23 886,35 zł obejmującą cenę nabycia wadliwej kostki, cementu do jej wbudowania oraz koszty robocizny. Od powyższego wyroku U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. wniósł apelację, która została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 13 kwietnia 2017 r.

( dowód: dokumenty w aktach I C 180/15 )

W dniu 30.05.2017 r. pozwany oraz u U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. zawarli porozumienie ( ugodę pozasądową ) o treści w niej zawartej.

( dowód: pismo k.30 )

Po zakończeniu sprawy sądowej I C 180/15 T. O. (1) pismem z dnia 26.05.2017 r. poinformował U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S., iż niedługo zostaną podjęte prace związane ze zmianą wadliwej kostki. Jednocześnie zwrócił się z zapytaniem co ma uczynić z kostką, która będzie podlegać rozbiórce. W odpowiedzi na powyższe U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. pismem z dnia 6.06.2017 r. poinformowała T. O. (1), że może on zachować i zrobić co zechce z reklamowaną kostką brukową, gdyż U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. nie będzie dochodził od T. O. (1) jej zwrotu.

W konsekwencji T. O. (1) dokonał demontażu wadliwej kostki w celu zakupu i montażu kostki wolnej od wad. Zdemontowana kostka została odebrana przez firmę (...) w celu recyklingu.

T. O. (1) w sprawie I C 820/117 ( I C 267/21 ) wystąpił przeciwko U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. z powództwem o zapłatę. W toku postępowania Sąd Rejonowy w Słupcy w dniu 28.05.2018 r. w sprawie I C 820/17 wydał wyrok w którym zasądził od U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. na rzecz T. O. (1) kwotę 1 820 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Wyrokiem z dnia 3.01.2019 r. SO w Koninie uchylił wspomniany wyrok w zakresie punktu II-IV. Następnie w dniu 30.07.2021 r. SR w Słupcy w sprawie I C 267/21 wydał wyrok, którym zasądził dodatkowe kwoty wskazane w treści wyroku oraz orzekł o kosztach. Wyrok uprawomocnił się z dniem 3.02.2022 r.

Powód T. J. (1) zapłacił na rzecz T. O. (1) w dniu 1.02.2022 r. łącznie kwotę 12 202,56 zł w 3 transzach ( 9 433,08 zł, 269,39 zł, 2500,09 zł ).

( dowód: pisma k.31-33 )

Pomiędzy stronami toczyła się korespondencja gdzie powód wzywał stronę pozwaną do zapłaty przed formalnym wystąpieniem na drogę sądową

( dowód: pisma k. 35-43 )

Powód był wspólnikiem w spółce U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S.. Spółka została rozwiązana zgodnie z uchwałą wspólników z dnia 22.07.2019 r.

( dowód: uchwała w aktach sprawy I C 267/21 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy, akt I C 180/15 i I C 267/21 Sądu Rejonowego w Słupcy orz zeznań świadków.

Wstępnie należy podkreślić, iż zawnioskowane przez strony dowody Sąd ocenia zgodnie z art. 233 k.p.c., a więc według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Obowiązkiem Sądu jest jedynie szczegółowe przesłuchanie zawnioskowanych świadków procesu na okoliczności mające wpływ na treść dochodzonego roszczenia. Przesłuchanie to powinno być tak wyczerpujące jak tylko pozwalają okoliczności faktyczne.

Zeznania świadków nie miały większego znaczenia dla sprawy gdyż dotyczyły okoliczności irrelewantnych z punktu widzenia treści wydanego orzeczenia. Spor pomiędzy stronami dotyczył bowiem okoliczności prawnych, a nie faktycznych. Świadkowie przedstawili swoją opinię co do charakteru relacji czy możliwości realizacji pewnych zamierzeń w ramach relacji łączących strony. Ocena ta była własnym wyrazem oceny sytuacji. Zeznania te potwierdziły także okoliczności znane sądowi na podstawie wspomnianych spraw sądowych toczących się przed sądem Rejonowym w Słupcy.

Sąd oceniając dowody wynikające z dokumentów ujawnionych i przeprowadzonych na rozprawie stwierdził, że dowody te nie były przez strony kwestionowane. Również Sąd nie miał podstaw aby czynić to z urzędu, w toku postępowania nie zaszły bowiem żadne okoliczności mogące ujemnie wpłynąć na ocenę dowodową tych dokumentów. Dlatego też, nie mając podstaw do odmówienia wiarygodności tym dowodom, ich autentyczności i prawdziwości treści w nich zawartych, Sąd dał im wiarę.

Należy jeszcze podkreślić, iż Sąd orzekał na podstawie materiału zebranego w toku postępowania w takim zakresie, w jakim inicjatywę dowodową przejawiły strony. Należy, bowiem podkreślić, iż postępowanie cywilne jest postępowaniem kontradyktoryjnym, gdzie aktywność dowodowa obciąża strony procesu. Tym samym nie jest obowiązkiem Sądu poszukiwanie dowodów z urzędu. Działanie sądu z urzędu może, bowiem prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (por. wyrok SN z 12.12.2000 r., V CKN 175/00, OSP 2001/7-8/116 z glosą aprobującą Broniewicza OSP 2001/7-8/116, uchwała składu 7 sędziów SN z 19.05.2000 r. III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195). Postępowanie cywilne jest bowiem postępowaniem kontradyktoryjnym, gdzie aktywność dowodowa obciąża strony procesu. Wszelkie działania Sądu z urzędu mogłyby być poczytane jako naruszające zasadę równych praw stron, gdyż w istocie rzeczy prowadziłyby do faworyzowania jednej ze stron procesu na niekorzyść drugiej. W tej kwestii należy wskazać, na art. 3 k.p.c. czy art. 232 k.p.c. Możliwość podejmowania inicjatywny dowodowej przez sąd może mieć jedynie charakter wyjątkowy w sytuacji rażącej nierównowagi procesowej stron, gdy dany dowód jest niezbędny do rozstrzygnięcia, a strona sama z przyczyn wewnętrznych nie jest w stanie przejawiać inicjatywy dowodowej. Z taką sytuacją zdaniem Sądu nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Każda ze stron ma świadomość praw i obowiązków oraz konsekwencji swych działań czy zaniechań.

W konsekwencji obowiązek wynikający z art. 6 k.c. w procesie jest realizowany poprzez zgłaszanie stosownych wniosków dowodowych celem udowodnienia okoliczności, na które powołuję się strona procesu. Stosownie do art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku ( por. wyrok SN z 15.07.1999 r. I CKN 415/99 LEX 83805 ). Tym samym w tej samej sprawie na stronach może spoczywać obowiązek udowodnienia różnych okoliczności faktycznych w zależności od tego, jakie skutki prawne z nich poszczególne strony wywodzą. Należy również podkreślić, iż samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( por. wyrok SN z 22.11.2001 r. I PKN 660/00, Wokanda 2002/7-8/44 ).

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie strony powodowej jest słuszne co do zasady aczkolwiek pod względem wysokości jedynie częściowo zasługuje na uwzględnienie.

Materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej sprawie i omówiony w części faktycznej uzasadnienia prowadzi do wniosku, iż w niniejszej sprawie zachodziły podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego wobec powoda na podstawie art. 12 ustawy z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie kodeksu cywilnego.

Przede wszystkim należy wskazać, iż roszczenie powoda względem pozwanego wynika z umowy odsprzedaży kostki brukowej nabytej od pozwanego w 2012 r. ( vide porozumienie k.31 ), a więc jest pochodną wadliwości towaru wyprodukowanego i sprzedanego przez pozwanego.

Na chwile obecną obowiązują odmienne przepisy niż w chwili zawarcia przedmiotowej umowy. Wynika to z szeregu nowelizacji, nie tylko kodeksu cywilnego, lecz także ustaw regulujących uprawnienia konsumenta. I tak obecnie obowiązująca regulacja wynika z nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 4.11.2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe. Powołana ustawa wprowadziła nowe regulacje prawne w ustawie kodeks cywilny oraz w ustawie z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumenta. Ustawa weszła w życie z dniem 1.01.2023 r., tym niemniej zgodnie z art. 4 ustawy do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Regulacja prawna obowiązująca do czasu wejścia w życie wspomnianej nowelizacji, a więc do dnia 31.12.2022 r. była z kolei wynikiem nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumenta. Ustawa z 30.05.2014 r. weszła w życie z dniem 25.12.2014 r. Ustawa ta uregulowała uprawnienia konsumenta oraz dokonała nowelizacji kodeksu cywilnego. W szczególności wprowadziła przepisy art. 576 ¹ k.c. i dalej, do których odwołują się pełnomocnicy stron. Należy jednak wskazać, iż zgodnie z art. 51 tejże ustawy do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Tym samym wspomniana ustawa również nie znajdzie zastosowania. Wspomniana ustawa uchyliła ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. I to właśnie ta ustawa ma zastosowanie do oceny prawnej roszczenia stron. Ustawa ta obowiązywała bowiem na chwilę zawarcia umowy pomiędzy pozwanym, a spółką U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S.. Z mocy powołanych przepisów przejściowych ma więc zastosowanie do oceny roszczeń strony powodowej.

Zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego w przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców, jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej. Do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań. Roszczenie zwrotne przewidziane w ust. 1 przedawnia się z upływem sześciu miesięcy; staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca obowiązany był to uczynić.

Podstawę oceny roszczenia strony powodowej stanowi przepis art. 471 k.c. Stosownie do treści tego przepisu, dla oceny zasadności przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika istotne znaczenie ma okoliczność, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki przewidziane w powyższym przepisie. Odpowiedzialność kontraktowa opisana w art. 471 k.c. dotycząca odpowiedzialności dłużnika, wyznaczona została granicami określonymi w art. 361 k.c.

Należy zauważyć, iż zgodnie z brzmieniem przepisu art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zaznaczyć należy, iż odpowiedzialność kontraktowa dłużnika może mieć miejsce tylko wówczas, jeśli spełnione są przesłanki odpowiedzialności. Są nimi: po pierwsze, niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (naruszenie zobowiązania) będące następstwem okoliczności, za które dłużnik – z mocy ustawy lub umowy – ponosi odpowiedzialność, po drugie – szkoda, po trzecie – związek przyczynowy pomiędzy faktem niewykonania (nienależytego wykonania) zobowiązania a szkodą. Ciężar dowodu faktu niewykonania lub nienależytego wykonania, istnienia szkody w określonej wysokości oraz związku przyczynowego zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. spoczywa na wierzycielu, tj. na powodzie.

Szkoda stanowi samodzielną przesłankę powstania roszczenia odszkodowawczego. W ramach odpowiedzialności kontraktowej wierzycielowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody rozumianej jako uszczerbek majątkowy w prawnie chronionych dobrach, z którym to ustawa wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej, na którą składa się – zgodnie z ogólną zasadą art. 361 § 2 k.c. – strata, którą poniósł w wyniku zdarzenia szkodzącego ( damnum emergens) oraz nieuzyskane przez niego korzyści ( lucrum cessans). Strata wyraża się w rzeczywistej zmianie stanu majątkowego poszkodowanego i polega albo na zmniejszeniu się jego aktywów albo na zwiększeniu się jego pasywów. Utrata korzyści polega natomiast na niepowiększeniu się czynnych pozycji majątku poszkodowanego, które byłyby pojawiły się w tym majątku, gdyby nie zdarzenie wyrządzające szkodę. Ogólnie rzecz ujmując, szkoda wynikająca z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania postrzegana jest jako różnica między stanem majątku wierzyciela po naruszeniu zobowiązania a hipotetycznym stanem, jaki by istniał, gdyby dłużnik zachował się zgodnie z treścią zobowiązania (por. Uchwała SN z dnia 22 listopada 2013r. III CZP 72/13, Lex nr 1391775; R. Z. O. A. Zobowiązania. Część ogólna, 6 wyd., nb. 229).

Niezbędną przesłanką zaistnienia obowiązku świadczenia jest również spełnienie warunku, że między zdarzeniem, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy, a szkodą – musi istnieć związek przyczynowy. Zgodnie zaś z regulacją art. 361 § 1 k.c. – wyrażającą teorię adekwatnej przyczynowości na gruncie prawa cywilnego – obowiązek naprawienia szkody obejmuje normalne następstwa zdarzenia, które szkodę wywołało. Następstwa określonego zdarzenia to skutki typowe, oczekiwane w świetle całokształtu okoliczności sprawy i z punktu widzenia zasad doświadczenia, przy czym nie muszą być to wyłącznie następstwa bezpośrednie.

Należy podkreślić, iż odpowiedzialność kontraktowa nie ogranicza się przy tym jedynie do poszczególnych, wskazanych w k.c. postaci niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, takich jak niemożliwość świadczenia (art. 475 k.c.), opóźnienie, zwłoka (art. 476-482 k.c.), lecz dotyczy każdego, nawet najdrobniejszego naruszenia zobowiązania, bez względu na okoliczność, na czym owo naruszenie polega. Każda więc rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Z kolei wyróżnienie przez ustawodawcę naruszeń zobowiązań w wymienionych powyżej postaciach uzasadnione jest odrębnymi skutkami w zakresie odpowiedzialności kontraktowej. Należy wskazać, iż nienależytym wykonaniem zobowiązania będzie sytuacja, gdy świadczenie zostanie wprawdzie spełnione, lecz nie będzie ono prawidłowe, gdyż odbiegało będzie w jakimś stopniu, większym lub mniejszym od świadczenia wymaganego. Innymi słowy – z przypadkiem nienależytego wykonania zobowiązania będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy wprawdzie świadczenie zostanie spełnione, lecz interes wierzyciela nie zostanie zaspokojony w sposób wynikający z treści zobowiązania. W orzecznictwie przyjęto, że nienależyte wykonanie zobowiązania ma miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2009r., V ACa 88/09, Lex nr 523881).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, iż powód udowodnił wszystkie wymagane prawem przesłanki odpowiedzialności kontraktowej pozwanego w postaci nienależytego wykonania przez niego zobowiązania, istnienia szkody oraz związku przyczynowego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c.

W niniejszej sprawie nie ulega bowiem wątpliwości, że podstawą odpowiedzialności pozwanego jest nienależyte wykonanie zobowiązania polegające na dostarczeniu powodowi wadliwych materiałów, tj. kostki brukowej. Jak bowiem ustalono na gruncie sprawy I C 180/15 faktycznie zakupiona przez powoda kostka brukowa nie miała koloru czarnego, zatem był to towar niezgodny z umową, czyli posiadał wadę fizyczną. Niewątpliwie więc pozwany nienależycie wykonał swoje zobowiązanie.

Analizując roszczenie powoda należy podkreślić, że bezsporna w niniejszej sprawie pozostaje okoliczność, iż strona pozwana oraz spółka jawna U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. współpracowali w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, Istota tejże współpracy sprowadzał się do zakupu i dalszej odsprzedaży kostki brukowej wyprodukowanej przez firmę pozwaną.

Bezsporne pomiędzy stronami, albowiem wynikające z prawomocnych wyroków sądowych, jest także istnienie roszczeń pomiędzy T. O. (1), a U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S..

W przedmiotowej sprawie do oceny pozostaje więc kwestia ewentualnej wtórnej odpowiedzialności strony pozwanej względem powoda w tak ustalonym stanie faktycznym.

Zdaniem sądu szkoda jaką poniósł powód była li tylko wynikiem wadliwości kostki wyprodukowanej i sprzedanej przez pozwanego ( tak prawomocne wyroki sądowe ).

Szkoda jaką poniosła spółka U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. wynika z prawomocnych wyroków i obejmuje kwotę zapłaconą zgodnie z wyrokiem SR w Słupcy z dnia 30.07.2021 r. Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego względem powoda musi jednak uwzględniać, iż spółka U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. uległa likwidacji, a roszczenia zgodnie z uchwałą o likwidacji przysługują wspólnikom. Ponadto musi także uwzględniać treść wyroku z dnia 30.07.2021. W szczególności kwota należności głównej wraz z odsetkami została zasądzona solidarnie od wszystkich wspólników ( punkt I wyroku ), analogicznie koszty procesu zostały zasądzone od wszystkich wspólników ( punkt 3 wyroku ). Nieuiszczone koszty sądowe zostały jednak zasądzone od poszczególnych wspólników przy czym od powoda jedynie kwota 89,79 zł. Powód nie może więc domagać się zasądzenia kwot zasądzonych od pozostałych wspólników pomimo, iż je pokrył albowiem brak po temu podstaw faktycznych w okolicznościach przedmiotowej sprawy. Aby roszczenie powoda w tym zakresie było zasadne konieczne byłoby przedłożenie umowy przejęcia długu zawartej na piśmie pod rygorem nieważności ( art. 522 k.c. ). Tymczasem strona powodowa takiej umowy nie przedłożyła. Nie ma także w sprawie zastosowania art. 518 k.c. albowiem zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie.

Reasumując roszczenie strony powodowej jest zasadne co do kwoty 12 022,96 zł. Na kwotę tą składają się kwota tytułem należności głównej wraz z odsetkami oraz koszty procesu wraz z odsetkami i kwota tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych zasadzona od pozwanego. Nie są zasadne koszty sądowe zasądzone od pozostałych wspólników a uiszczone przez T. O. (1).

Zgodnie z uchwałą wspólników z dnia 22.07.2019 r. ewentualne wierzytelności przysługują wspólnikom solidarnie. Tym samym w zakresie w jakim powód odpowiadał solidarnie i spłacił zobowiązanie względem T. O. (1) ma roszczenie zwrotne do strony pozwanej.

Zarzuty strony pozwanej mające doprowadzić do oddalenia roszczenia okazały się niezasadne z kilku przyczyn.

Strona pozwana ograniczyła się do podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia, po drugie podniesienia zarzutu rzeczy ugodzonej, i po trzecie zarzutu przyczynienia się U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S. do powstania szkody poprzez „brak zawarcia porozumienia z T. O. (1)”.

Zdaniem sądu zarzut przyczynienia jest całkowicie nietrafny. Twierdzenia, iż strona powodowa nienależycie broniła swoich interesów są nieprawdziwe, a i treść pisma strony pozwanej temu zdecydowanie przeczy. Przede wszystkim jak wynika z pism strony pozwanej miała ona świadomość, iż toczy się postępowanie cywilne pomiędzy powodem, a T. O. (1). Strona pozwana udzielała pomocy prawnej „delegując czasowo” prawnika. Niewątpliwie była więc dobrze poinformowana o całokształcie okoliczności zważywszy, iż wcześniej brała udział w postępowaniu sądowym, a także zawarła porozumienie z U (...) Z.Z.E.T. J. Sp. j. z siedzibą w S.. W konsekwencji mogła przystąpić do sprawy w charakterze interwenienta czego jednak nie uczyniła. Twierdzenia strony pozwanej, iż ta wadliwa postawa powoda doprowadziła do wydania niekorzystnego orzeczenia są nietrafne. Przede wszystkim należy wskazać, iż wbrew twierdzeniom strony pozwanej po stronie powoda istniała wola porozumienia i zawarcia ugody tym niemniej niemożność ta wynika z nieprzejednanej postawy strony powodowej w tamtej sprawie. Okoliczność ta jest znana sądowi z urzędu albowiem sędzia prowadzący obecną sprawę podejmował również czynności w sprawie uprzedniej. Sam zresztą przekonywał T. O. (2) do porozumienia lecz to wola ówczesnego powoda i jego pełnomocnika uniemożliwiła jakikolwiek skuteczne negocjację. Nie bez znaczenia jest także porównanie wartości kwoty zasądzonej do kwoty żądanej. Kwota zasądzona jest niższa niż kwota żądana. Strona powodowa zdaniem sądu należycie broniła swoich interesów, a zarzut przyczynienia się do powstania czy zwiększenia szkody jest niezasadny. Wynika to z analizy materiału dowodowego jak i treści uzasadnień wydanych orzeczeń. Strona powodowa przedłożyła pisma z których wynika, iż kontaktowała się z powodem i przedłożyła projekt porozumienia, który nie został zaakceptowany. Tym samym błędne jest stanowisko powoda, iż „wystarczyło dopilnować” aby T. O. (1) podpisał porozumienie w sytuacji gdy nie miał takiej woli lecz oczekiwał pełnej realizacji sowich roszczeń.

Strona pozwana nie może także kwestionować wyliczeń w takim zakresie w jakim ogranicza się do samych zarzutów bez złożenia stosownych wniosków dowodowych. Samo twierdzenie strony czy precyzyjniej kwestionowanie wcześniejszych wyroków sądowych jest pozbawione znaczenia prawnego.

Nie jest także zasadny zarzut strony pozwanej, iż na skutek zawarcia porozumienia z dnia 30.05.2017 r. roszczenie powoda wygasło. Przede wszystkim porozumienie odnosiło się wyłącznie do treści roszczenia powstałego na skutek sprawy sądowej toczącej się pod sygnaturą akt I C 180/15 i nie dotyczyło roszczeń powstałych w sprawie I C 267/21. Wynika to wyraźnie z konstrukcji porozumienia. W jego treści wyraźnie mowa bowiem o wyczerpaniu roszczeń kupującego z tytułu rozliczenia „powyższej transakcji i procesu”. Takie sformułowanie porozumienia w sytuacji gdy w punkcie 1 i 2 strony opisują roszczenie stanowiące podstawę zawarcia ugody wskazuje, iż dotyczy to li tylko roszczeń istniejących na chwilę zawarcia porozumienia zindywidualizowanych w treści porozumienia. Błędnym założeniem byłoby uznanie, iż dotyczą to innych roszczeń mogących powstać w przyszłości. Przede wszystkim roszczenia te nie były znane stronom na chwilę zawarcia umowy, a po drugie treść porozumienia nie wskazywała aby strony wyłączyły odpowiedzialność pozwanego względem strony powodowej co do roszczeń, które w przyszłości mogą powstać. Istotą porozumienia było jedynie uregulowanie kwestii roszczenia powstałego w wyniku procesu wskazanego w punkcie 2 porozumienia na tle transakcji wskazanej w punkcie 1 porozumienia. Ale już nie innych roszczeń mogących powstać w przyszłości.

W szczególności nie można uznać, aby ugoda mogła odnosić się do roszczeń nieistniejących w dacie jej zawierania, albo roszczeń, których strony nie miały możliwości przewidzieć. Zgodnie bowiem z art. 917 k.c. przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego, aby uchylić niepewność, co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Tym samym strony aby zrzec się roszczeń musiałyby miały świadomość, co do przysługujących im wówczas roszczeń, a co najmniej musiałyby mieć możliwość potencjalnie przewidzieć ewentualne roszczenia jakie mogą wynikać z danego stosunku. Powyższe prowadzi do wniosku, że wykonanie ugody prowadzi do wygaśnięcia stosunku, ale tylko w zakresie rzeczy ugodzonej, tj. objętym ugodą. Trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla poglądu, że ugodą mogą być objęte roszczenia, które nie były stronom znane ani przewidywalne i że co do tych roszczeń strony mogły się ugodzić. Tymczasem ewentualne roszczenia strony powodowej wobec pozwanej były warunkowane skuteczną realizacją roszczenia T. O. (1) względem spółki jawnej, której wspólnikiem był powód. Na chwile zwarcia porozumienia te roszczenia były nieznane i nieprzewidywalne. Można nawet założyć, iż strony po zakończeniu procesu sądowego mogły uznać, iż żadnych innych roszczeń ze strony T. O. (1) nie będzie. Konstatując powyższe sąd orzekający w pełni podziela stanowisko wyrażone przez SA w L. w wyroku z dnia 27.03.2023 r., sygn.. akt I ACa 482/22.

Za równie niezasadny sąd uznał zarzut przedawnienia roszczenia sformułowany przez stronę pozwaną.

W tej kwestii należy wskazać, iż termin przedawnienia roszczeń został określony na 6 miesięcy. Zgodnie z art. 12 ustawy wyżej omówionej roszczenie zwrotne przewidziane w ust. 1 przedawnia się z upływem sześciu miesięcy; staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca obowiązany był to uczynić.

Strona powodowa uregulowała zobowiązanie z dniem 1.02.2022 r., a co do zasady powinna je uregulować z dniem uprawomocnia się orzeczenia. Pozew został złożony w dniu 29.07.2022 r. ( data stempla pocztowego ).

W takim zakresie wykładnia powołanego przepisu jest bezsporna pomiędzy stronami. Istota sporu prawnego w tym zakresie odnosi się jednak do kwestii związanej z prawomocnością wyroku SR w Słupcy z dnia 30.07.2021 r.

W tym zakresie należy wskazać, iż wyrok został wydany w dniu 30.07.2021 r. w związku z faktem, iż pozwana spółka uległa rozwiązaniu. Po stronie pozwanej w miejsce spółki pojawili się wspólnicy E. J., T. J. (1), Z. J.. Ich odpowiedzialność miała charakter solidarny. Wniosek o uzasadnienie wyroku został złożony przez wszystkich pozwanych w dniu 5.08.2021 r. ( k.416 akt I C 267/21 ). Opłatę od wniosku uiścił tylko E. J.. Zarządzeniem z dnia 1.09.2021 r. pozostali pozwani zostali wezwani do uiszczenia opłaty do wniosku w kwocie 100 zł każdy pod rygorem odrzucenia wniosku o uzasadnienie. Z uwagi na fakt, iż wniosek o uzasadnienie nie został opłacony postanowieniem z dnia 11.10.2021 r. SR w Słupcy odrzucił wniosek o uzasadnienie złożony przez tych pozwanych. Tym niemniej apelację od wyroku złożyli wszyscy pozwani w dniu 20.09.2021 r. Apelacja pozwanych została przesłana do SO w Koninie, który postanowieniem z dnia 21.01.2022 r. odrzucił przedmiotową apelację. Postanowienie SO w Koninie uprawomocniło się z dniem 3.02.2022 r.

Dokonując oceny chwili uprawomocnienia się wyroku wydanego przeciwko pozwanym solidarnym jeżeli wyrok ten zaskarżył tylko jeden z pozwanych należy odwołać się do odpowiednich przepisów k.p.c.

I tak zgodnie z art. 378 § 1 i 2 k.p.c. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. W granicach zaskarżenia sąd drugiej instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także na rzecz współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli, gdy będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne. Współuczestników tych należy zawiadomić o rozprawie; mogą oni składać pisma przygotowawcze. Ponadto stosownie do treści art. 363 k.p.c. orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Mimo niedopuszczalności odrębnego zaskarżenia nie stają się prawomocne postanowienia podlegające rozpoznaniu przez sąd drugiej instancji, gdy sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano. Jeżeli zaskarżono tylko część orzeczenia, staje się ono prawomocne w części pozostałej z upływem terminu do zaskarżenia, chyba że sąd drugiej instancji może z urzędu rozpoznać sprawę także w tej części.

Na kanwie powołanych przepisów za ugruntowane ( dominujące ) należy znać w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, iż „Wyrok sądu I instancji na skutek zaskarżenia go apelacją przez innego dłużnika pozwanego solidarnie nie staje się prawomocny także wobec pozostałych dłużników solidarnych”. Takie stanowisko wyraził ekspressis verbis SN w wyroku z dnia 24.05.2013 r., V CZ 154/12 oraz w postanowieniu z dnia 23.03.2006 r., II CZ 17/06 ( tak też SA w Poznaniu w wyroku z dnia 24.05.2018 r., I ACa 1218/17, wyrok SA w Białymstoku z dnia 16.09.2016 r., I ACa 450/16, wyrok SA w Białymstoku z dnia 21.11.2019 r., I AGa 81/19, wyrok SA w Białymstoku z 7.02.2008 r., I ACa 618/07 ).

Należy także wskazać, iż zgodnie z wyrokiem SN z 17.12.2015 r., V CSK 240/15 „chwilę prawomocności orzeczenia powinna wyznaczać prawomocność postanowienia odrzucającego przysługujący stronie środek odwoławczy, wniesiony w ustawowym terminie, lecz którego braków formalnych lub fiskalnych strona w wyznaczonym terminie nie uzupełniła. Dopiero bowiem wówczas istnieje procesowa pewność, że nie dojdzie do wzruszenia orzeczenia”. Takie stanowisko zajął też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18.10.2013 r., III CZP 64/13. Identyczny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12.01.1996 r., II PRN 12/95, w którym przyjęto, że wyrok sądu pierwszej instancji zaskarżony rewizją uprawomocnił się z chwilą uprawomocnienia się postanowienia odrzucającego ten środek zaskarżenia. W uzasadnieniu wyroku z dnia 24. (...)., I PKN 169/98 Sąd Najwyższy stwierdził z kolei, że zaskarżenie wyroku przez jednego z pozwanych w części oddalającej powództwo w stosunku do drugiego z nich, choć niedopuszczalne, powoduje jednak, że wyrok nie uprawomocnia się także w tej zaskarżonej w sposób niedopuszczalny części i skutek ten następuje dopiero po odrzuceniu apelacji, nie jest bowiem możliwe przyjęcie, iż mimo formalnego - choćby niedopuszczalnego - zaskarżenia wyrok się uprawomocnił.

Reasumując wyrok uprawomocnił się wobec wszystkich pozwanych w dacie prawomocności postanowienia SO w Koninie odrzucającego apelację, co nastąpiło z dniem 3.02.2022 r.

W konsekwencji o roszczeniu sąd orzekł jak w punkcie I i II wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., zasądzając je od dnia 29.04.2022 r. zgodnie z żądaniem powoda. Podstawę stanowią wezwania do zapłaty kierowane przez stronę powodową do strony pozwanej.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz stopień w jakim każda ze stron wygrała/przegrała w procesie. W niniejszej sprawie roszczenie powoda zostało uwzględnione praktycznie w całości, co oznacza, iż należy się mu zwrot kosztów w całości. Na kwotę tę składa się wynagrodzenie pełnomocnika ( 3 600 zł ), opłata skarbowa od pełnomocnictwa ( 17 zł ) oraz opłata od pozwu ( 750 zł ). Razem daje to kwotę 4 367 zł. Omyłka pisarska polegająca na błędnym wskazaniu, iż koszty podlegają zasądzeniu od powoda na rzecz pozwanego została sprostowana postanowieniem.

Sędzia Piotr Kuś