Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 24 kwietnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Kole III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka

Protokolant: st. sekr. sąd. Alicja Kleczkowska

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2024 roku w Kole

na rozprawie sprawy z urzędu

z udziałem M. M. (1) oraz M. M. (2)

o ograniczenie M. M. władzy rodzicielskiej nad małoletnimi synami O., B. oraz M. rodzeństwem M.

p o s t a n a w i a :

I.  Ograniczyć M. M. (1) władzę rodzicielską nad małoletnimi synami: O. M. ur. (...) w K., B. M. ur. (...) w K. oraz M. M. (4) ur. (...) w K., przez ustanowienie nadzoru kuratora nad sposobem jej wykonywania,

II.  Zobowiązać kuratora do składania sprawozdań z nadzoru w terminie
co 3 miesiące, przy czym pierwsze sprawozdanie w terminie miesiąc od objęcia nadzoru.

III.  Przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kole, radcy prawnemu P. Z. kwotę 590,40 zł (w tym VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce z urzędu.

IV.  Kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

S ę d z i a :

Agnieszka Pietruszka

Sygnatura akt III Nsm 289/23

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 09.10.2023 r. Sąd na podstawie art. 570 kpc z urzędu wszczął postępowanie o ograniczenie M. M. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi synami O. M., B. M. oraz M. M. (4) – przy udziale M. M. (2). Przyczyną wszczęcia postępowania były informacje zawarte w opinii placówki oświatowej z dnia 28.04.2023 r. oraz wywiad środowiskowy, z których wynikało, iż rodzina jest niewydolna wychowawczo i pilnie potrzebuje pomocy ze strony instytucji wspierających. Nadto, małoletni M. potrzebuje szczególnej opieki i nadzoru, aby zapobiec ewentualnym sytuacjom zagrażającym jego bezpieczeństwu oraz bezpieczeństwu innych osób z jego strony. M. od kilku lat jest objęty leczeniem psychiatrycznym z uwagi na zdiagnozowane hiperkinetyczne zaburzenia zachowania ze spektrum autyzmu, autyzm atypowy. M. M. (1) nie zawsze zgadza się z wdrażanym leczeniem. M. mimo leczenia coraz częściej przejawia zachowania agresywne. Również w trakcie wywiadu małoletni bez przyczyny uderzył matkę. Cały czas trzeba kontrolować jego zachowanie, pilnować go. M. M. (1) zaś jest przeciążona istniejącą sytuacją. Rodzice M. są po rozwodzie i pozostają ze sobą w trudnych, konfliktowych relacjach. Nie współpracują w sprawach dotyczących synów. Ojciec chłopców nie wspiera matki, tylko zarzuca nieprawidłowości w opiece nad dziećmi.

Pismem z dnia 18.12.2023 r. Szpital (...) Medycznego w P. zwrócił się o wgląd w sytuację rodzinną M. M. (4), który przebywał w klinice od dnia 5.11.2023 r. Wniosek motywowano tym, iż wpływ na stan psychiczny i trudności rozwojowe małoletniego mogą mieć zaniedbania w środowisku rodzinnym.

Uczestniczka – M. M. (1) (k.34-39) wniosła o uznanie, iż nie zachodzą przesłanki do ograniczenia jej władzy rodzicielskiej nad małoletnimi synami. W uzasadnieniu podniosła, iż związek małżeński rodziców małoletnich, zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 19.08.2022r. został rozwiązany bez orzekania o winie. Sąd powierzył obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad synami, ustalając miejsce zamieszkania dzieci przy matce. Sąd ustalił również osobiste kontakty ojca z małoletnimi oraz alimenty na ich rzecz. Od czasu orzeczenia rozwodu, małoletni pozostają pod jej wyłączną opieką. Uczestniczka opiekuje się synami, przygotowuje posiłki, pomaga w odrabianiu lekcji, organizuje czas wolny. Ponadto zajmuje się leczeniem dzieci, w szczególności syna M.. Według M. M. (1) ojciec małoletnich nie wywiązuje się ze swoich obowiązków rodzicielskich, nie pomaga jej w wychowywaniu synów oraz nie realizuje ustalonych kontaktów. Ze wszystkimi obowiązkami oraz problemami pozostaje sama. M. M. (1) nie podejmuje pracy zarobkowej, albowiem z uwagi na sytuację zdrowotną M., nie jest w stanie pozostawić go bez opieki. Uczestniczka stara się wywiązywać z obowiązków rodzicielskich. Małoletni synowie są zadbani oraz otoczeni troską i miłością. Pomimo trudności wychowawczych jakie sprawiają, uczestniczka stara się tłumaczyć im nieprawidłowość takich zachowań, a także organizować czas wolny w taki sposób, aby wyładowali negatywne emocje lub spędzili czas wolny w urozmaicony sposób np. chodząc na siłownię. Ponadto, uczestniczka zabiera najmłodszego syna na jazdę konną. W przypadku najmłodszego syna - M., należy mieć na względzie fakt, iż trudności w jego wychowaniu wynikają przede wszystkim z dysfunkcji życiowych tj. posiadanych przez małoletniego zaburzeń psychicznych, co potwierdza orzeczenie o niepełnosprawności. Nie można wiązać choroby dziecka z jakąkolwiek winą po stronie rodzica. Samotna opieka nad trojgiem dzieci, w tym jednym z zaburzeniami psychicznymi, jest wykańczająca psychicznie i fizycznie. Dwójka starszych synów znajduje się obecnie w okresie dojrzewania, co dodatkowo negatywnie wpływa na ich zachowanie. W ocenie M. M. (1), strony akceptują synów oraz stosują wobec nich wymagania, albowiem zależy im na ich dobru. Z uwagi na brak pomocy ze strony uczestnika, miewa gorsze chwile, które wynikają z przeciążenia psychicznego i fizycznego. Uczestniczka nie zaniedbuje synów ani nie utrudnia im kontaktów z ojcem. Realizacja systematycznych kontaktów ojca z synami pozwoliłaby uczestniczce odpocząć od nadmiaru codziennych obowiązków, a małoletnim synom zbudować silniejszą więź z ojcem, co pozytywnie wpłynęłoby na ich zachowanie. W odczuciu M. M. (1) dobro małoletnich synów nie jest zagrożone w takim stopniu, aby uzasadniało ingerencję Sądu opiekuńczego w jej władzę rodzicielską. Żaden z małoletnich synów nie wskazał aby matka go zaniedbywała, używała przemocy czy w jakikolwiek inny sposób nienależycie traktowała.

Na rozprawie w dniu 09.11.2023 r. uczestnik oświadczył, iż według niego nie ma podstaw do ingerencji we władzę rodzicielskią uczestniczki.

Sąd ustalił co następuje :

Małoletni O. M. (ur. (...)), B. M. (ur. (...)) oraz M. M. (4) (ur. (...)) są dziećmi M. M. (2) i M. M. (1) pochodzącymi z ich związku małżeńskiego.

W dniu 04.10.2021 r. do tutejszego Sądu wpłynęło pismo Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w O., z prośbą o wgląd w sytuację rodziny M. i M. M. (2). Z pisma tego wynikało, iż rodzina została objęta pomocą pracownika socjalnego, a także wsparciem asystenta rodziny od maja 2021 r. ze względu na zagrożone dobro małoletnich dzieci, podejrzenie nadużywania alkoholu przez M. M. (1) oraz niewłaściwe relacje panujące między rodzicami małoletnich. Dodatkowo matka małoletnich została zgłoszona przez ich ojca do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Rodzina została objęta wsparciem Zespołu (...) ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z uwagi na założoną Niebieską Kartę , dotyczącą podejrzenia stosowania przemocy przez M. M. (2) wobec żony. Gminny Ośrodek Pomocy (...) otrzymywał też liczne zgłoszenia ze środowiska o niewłaściwym zachowaniu M. M. (4). Pracownik socjalny wspólnie z asystentem rodziny wielokrotnie przeprowadzali rozmowy dyscyplinujące i motywujące do właściwego wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Nie przyniosło to żadnego pozytywnego skutku. Każde zaniedbanie ze strony M. M. (1) było zgłaszane pracownikowi socjalnemu przez ojca małoletnich. M. M. (2) zabierał do swojego miejsca pobytu wyłącznie M., albowiem pozostali synowie nie chcieli z nim utrzymywać kontaktu. W ocenie ośrodka pomocy społecznej niewłaściwe relacje panujące w rodzinie nie sprzyjały prawidłowemu wychowaniu dzieci.

Niezależnie od powyższego, z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny zwróciła się także Komenda Powiatowa Policji w K. w związku z podjętymi interwencjami z udziałem małoletniego M.. Z pisma wynikało m.in. że mieszkańcy M. zgłaszali niewłaściwe zachowanie M., w tym m.in. ubliżanie im słowami powszechnie uznanymi za wulgarne. Interwencje bezpośrednio u matki chłopca, nie przyniosły pożądanego efektu.

W dniu 30.09.2021 r. funkcjonariusze policji interweniowali w szkole podstawowej w związku z tym, że M. wjechał rowerem w stojaki, uderzając M. G.. Między chłopcami doszło do szarpaniny, w trakcie której M. został uderzony w twarz i doznał rozcięcia dolnej wargi. Nadto, M. mimo, że nie był uczniem w/w placówki był wielokrotnie widywany jak zaczepia inne dzieci na terenie szkoły. Z kolei w dniu 04.10.2021 r. rodzice F. M. poinformowali policję o tym, że ich syn został uderzony kamieniem, który rzucił w jego kierunku M. M. (4). Chłopiec miał rozciętą głowy. Rodzice F. poinformowali jednocześnie, że M. jest bardzo agresywny wobec rówieśników, a ich syn już wcześniej został uderzony przez niego w twarz.

Z przeprowadzonego w sprawie wywiadu wynikało, iż w przypadku O. M. w trakcie roku szkolnego pojawiły się problemy z jego nieregularnym uczęszczaniem do szkoły. Z kolei B. M. posiadał opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej o dostosowaniu wymagań do potrzeb edukacyjnych z uwagi na dysleksję. Nie zawsze miał odrobione prace domowe i nie zawsze też był przygotowany do lekcji. Natomiast M. M. (4) był uczniem Specjalnego Ośrodka Szkolno- (...) w K. i realizował naukę indywidualnym tokiem nauczania. Miał zdiagnozowane (...) z nadpobudliwością psychoruchową z deficytami agresji. Dodatkowo, był objęty leczeniem neurologicznym i przyjmował leki. M. M. (1) zaprzestała leczenia psychiatrycznego syna, gdy lekarz zalecił hospitalizację w celu obserwacji i postawienia diagnozy oraz ustawienia odpowiednich leków. Kurator zobowiązał matkę do ponownego podjęcia leczenia M., który przejawiał coraz więcej zachowań agresywnych. Podobne działania podejmował asystent rodziny.

Relacje między rodzicami małoletnich były bardzo trudne, a uczestnicy nie współpracowali w kwestiach wychowawczych synów. Ojciec małoletnich każde potknięcie matki wykorzystywał przeciwko niej. Zarzucał, że źle sprawuje opiekę nad synami i o swoich zastrzeżeniach informował pomoc społeczną, asystenta rodziny. Uczestnik utrzymywał kontakt głównie z M., zaś starsi synowie nie chcieli do niego jeździć.

M. M. (1) współpracowała z asystentem rodziny. W trakcie wizyt w środowisku asystent nie zastał jej nigdy pod wpływem alkoholu, nie dostrzegał też zaniedbań opiekuńczych wobec dzieci. M. M. (1) była otwarta na wsparcie i sugestie asystenta. Ze względu na sytuację okołorozwodową wzajemne animozje i pretensje między rodzicami małoletnich nasilały się. Atmosfera ta miała również wpływ na funkcjonowanie małoletnich, a w szczególności M.. Dotychczasowe oddziaływania pomocowe jakie zostały wprowadzone w rodzinie na tym etapie były wystarczające.

Zarządzeniem z dnia 03.11.2021 r. w sprawie I. N. 144/21 stwierdzono brak przesłanek do wszczęcia postępowania z zakresu władzy rodzicielskiej z uwagi na toczącą się sprawę rozwodową między rodzicami małoletnich.

Postanowieniem z dnia 30.05.2022 r. Sąd w sprawie I. N. 10/22 ustalił, iż małoletni O. wykazuje przejawy demoralizacji, albowiem w styczniu 2022 r. spożywał alkohol i zastosował wobec niego środek wychowawczy w postaci upomnienia oraz środek wychowawczy w postaci zobowiązania do przeprowadzenia profilaktycznej rozmowy z terapeutą do spraw uzależnień. O. uczęszczał do I – ej klasy szkoły branżowej i uczył się w zawodzie stolarz. W wyniku interwencji asystenta rodziny nieznacznie unormowała się frekwencja małoletniego, gdyż na początku roku szkolnego pojawiły się problemy w tym zakresie. Małoletni miał dużo luzu i swobody. Coraz mniej słuchał matki. Nie chciał pomagać w obowiązkach domowych i bywało, że pyskował matce. Małoletni palił także papierosy.

Wyrokiem z dnia 19.08.2022 r. Sąd Okręgowy w Koninie rozwiązał przez rozwód małżeństwo M. i M. M. (1), pozostawiając obojgu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi, jednocześnie ustalając ich miejsce zamieszkania przy matce.

Postanowieniem z dnia 08.12.2022 r. w sprawie I. N. 109/22 Sąd ustalił, iż O. dopuścił się czynu karalnego z art. 288 § 1 k.k. przez to, że we wrześniu 2022 r. rzucając fragmentami nawierzchni asfaltowej dokonał uszkodzenia elewacji budynku mieszkalnego oraz rynny w miejscowości M. i zastosował wobec niego środek wychowawczy w postaci nadzoru kuratora. W tym czasie O. chodził już do II – ej klasy szkoły branżowej. Frekwencja szkolna O. wynosiła tylko 47,78 %. Chłopiec był zagrożony z trzech przedmiotów. Czas wolny spędzał przeważnie poza domem w towarzystwie kolegów. Nadal miał dużo luzu i swobody, coraz mniej słuchając matki. Małoletni miał kontakt z ojcem, lecz nie odbywało się to systematycznie.

Pod koniec lutego 2023 r. kurator objął nadzór nad O.. W sprawozdaniu z objęcia nadzoru kurator zaznaczył, iż w domu uczestniczki panował bałagan. Problem było to, że O. dużo czasu spędzał poza domem w towarzystwie kolegów. Małoletni nie uczył się, nie uczęszczał systematycznie do szkoły. Również w kolejnym sprawozdaniu za okres od lutego do kwietnia 2023 r. kurator podał, że w pokoju O. był straszny bałagan ( porozrzucane ubrania, zarwane łóżko, kurz na biurku, brudny talerz po posiłku). W czerwcu 2023 r., O. trafił do szpitala z powodu upojenia alkoholowego, gdyż stracił przytomność. W jego organizmie zostało stwierdzone 3,5 promila alkoholu. M. M. (1) siebie i syna zapisała do psychologa.

Podczas wizyt kuratora w lipcu i w sierpniu 2023 r. w domu uczestniczki znowu panował bałagan. W pokojach znajdowały się porozrzucane ubrania. W kuchni, w zlewie i na meblach, było pełno brudnych naczyń.

O. w sierpniu 2023 r. miał odbyć wizytę u psychiatry, a także zdał egzamin poprawkowy i otrzymał promocję do III – ej klasy.

Podczas kolejnej wizyty kuratora we wrześniu 2023 r. w mieszkaniu ponownie panował bałagan. W pokoju na krześle były nieposkładane, wyprane ubrania, natomiast w kuchni wszędzie znajdowały się brudne naczynia. Podłogi w domu były brudne, a w korytarzu znajdowały się porozrzucane buty. Kurator motywował M. M. (1) do posprzątania w mieszkaniu i utrzymania czystości. Zaproponował także O. uczestnictwo w programie (...) w Miejskim Ośrodku (...) w K., na co małoletni się zgodził.

W październiku 2023 r. O. miał ustaloną wizytę u psychologa, która jednak została przełożona. W dniu 10.11.2023 r. kurator otrzymał informację od wychowawcy O., iż chłopiec nie uczęszcza do szkoły. Jego frekwencja wynosiła 47,7 %. Małoletni miał słabe oceny z większości przedmiotów. Systematycznie chodził za to na praktyki.

O. uczęszczał na wizyty do psychologa. Nieregularnie chodził do szkoły, gdyż jak twierdził, inni uczniowie śmieją się z niego. Problemy z frekwencją potwierdziła M. M. (1) podczas wizyty kuratora w grudniu 2023 r. Matka zawoziła O. do szkoły, który zamiast na zajęcia szedł do kafejki.

W styczniu 2024 r. okazało się, że O. jest nieklasyfikowany z matematyki, a z wychowania fizycznego ma wystawioną ocenę niedostateczną na semestr. Kurator motywował O. do utrzymania porządku w pokoju, albowiem podczas jego wizyty panował bałagan. Na podłodze znajdowały się ubrania. O. przestał uczęszczać do psychologa, wobec czego kurator motywował M. M. (1), aby ponownie zapisać syna na wizyty.

M. M. (1) zrobiła generalny remont w mieszkaniu. W kuchni pojawiły się nowe meble i sprzęt AGD. W pokojach również były nowe meble i drzwi. Także nowe było wyposażenie łazienki. Kurator motywował M. M. (1) do regularnego sprzątania mieszkania i utrzymania czystości.

O. w dalszym ciągu opuszcza zajęcia. W marcu br. miał egzaminy zawodowe. Małoletni został zapisany na zajęcia dotyczące profilaktyki uzależnień.

B. M. jest uczniem VIII - ej klasy Szkoły Podstawowej w B. Nowych. We wcześniejszym okresie nagminnie opuszczał zajęcia lekcyjne, ale od połowy lutego br. sytuacja uległa poprawie.

W roku szkolnym 2022/2023 małoletni M. był uczniem I – ej klasy Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno—Wychowawczym w K.. Małoletni trzeci rok realizował naukę w ramach nauczania indywidualnego. Nauka sprawiała mu duże trudności. Wymagał ciągłej pomocy i zachęty ze strony nauczyciela prowadzącego zajęcia. M. był bardzo żywy, krzykliwy. W kontakcie z klasą był agresywny. Często zdarzały się sytuacje kiedy wybuchał gwałtowną odmową na coś czego nie chce robić. Nigdy nie był w stanie samodzielnie dokończyć zadanej pracy. Unikał zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego. Podczas kontaktu z rówieśnikami wykazywał niski poziom kultury osobistej, bardzo często używał wulgaryzmów. Zdarzało mu się inicjować konflikt, który kończył się nieadekwatnymi reakcjami. Świadomość konsekwencji takiego zachowania nie powstrzymywała go jednak od negatywnych reakcji. Jeśli przejawiał chęć poprawy swojego postępowania i tak nie wywiązywał się ze swoich zobowiązań, a zastosowane przez szkołę środki wychowawcze odnosiły krótkotrwały skutek. W stosunku do nauczyciela M. był miły. Zagadnięty odpowiadał grzecznie i kulturalnie. Jeśli jednak pojawiała się jakakolwiek sytuacja stresowa, nie reagował na prośby, zakazy, nakazy. Widoczne u niego objawy tj. agresja słowna i fizyczna, niechęć do nauki, brak poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie, brak hamulców, umiejętności prawidłowego rozwiązywania problemów wskazywały na niedostosowanie społeczne ucznia. Najbardziej niepokojące było agresywne nastawienie w stosunku do rówieśników. M. reagował nieuzasadnioną agresją werbalną oraz niewerbalną i z uśmiechem obserwował czy udało mu się skutecznie dokuczyć.

Małoletni M. w 2022 r. był hospitalizowany w Szpitalu (...) w Ł.. Pomimo tego jego zachowanie nadal było nieprzewidywalne. Małoletni cały czas musiał być pod kontrolą i nadzorem. M. M. (1) udała się z M. do psychiatry, licząc że zostanie ponownie skierowany do szpitala. W kwietniu 2023 r. rozmowę z matką małoletnich przeprowadził dzielnicowy z uwagi na wyzywanie i ubliżanie synowi sąsiadów przez M.. Uczestniczka załatwiała skierowanie do szpitala psychiatrycznego dla syna z uwagi na pogorszenie jego stanu zdrowia. Małoletni nie został przyjęty do szpitala.

Postanowieniem z dnia 16.06.2023 r. Sąd Rejonowy w Kole w sprawie I. N. 50/23 nie wszczął postępowania wobec M. M. (4) w związku z informacjami dotyczącymi wyzywania sąsiadów, używania wobec nich słów wulgarnych i obelżywych, rzucania kamieniami w kierunku dzieci przebywających na podwórku, chodzenia z niebezpiecznymi przedmiotami (nożem, prętem, piłą).

We wrześniu 2023 r. M. podczas wizyty kuratora opluwał go i krzyczał na matkę. Kurator przeprowadził z nim rozmowę na temat poprawnego zachowania.

Z ustaleń asystenta rodziny wynikało, że matce małoletniego zdarzało się nie jechać z synem na wizyty do specjalistów. Z uwagi na popsuty samochód nie pojechała na badania w kierunku autyzmu. Nie ustaliła kolejnego terminu badania. Raz doszło do sytuacji, że uczestniczka przez kilka dni nie miała leków dla syna. W grudniu 2023 r. małoletni wrócił do domu ze Szpitala (...) w P.. Po pobycie w szpitalu był pod kontrolą lekarza i przyjmował leki. Od początku kwietnia br. chłopiec powtórnie trafił do szpitala. Był agresywny wobec swoich braci, skaleczył O. nożem. Według lekarzy zachowanie małoletniego może się pogorszyć. Uczestniczka zamierza starać się o umieszczenie syna w specjalnym ośrodku.

M. M. (1) nie pracuje zawodowo. Z tytułu opieki nad synem M. pobiera świadczenie pielęgnacyjne. Otrzymuje również świadczenia rodzinne i alimenty na synów.

M. M. (2) zamieszkuje u brata i pracuje w delegacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań świadka I. S. k.25-25v i k.75-75v ; zeznań świadka O. G. k.75v-76, a ponadto w oparciu o dokumenty: kopię opinii o uczniu z dnia 28.04.2023 r. k.2-3; kopię kwestionariusza wywiadu środowiskowego z dnia 05.06.2023 r. k.4; kopię opinii w sprawie o rozwód z dnia 23.03.2022 r. k.15-22 oraz k.44-58; kopię odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 19.08.2022 r. w sprawie I C 716/21 k.40; wydruk wiadomości tekstowej k.41; fotografię k.42; kopię orzeczenia o niepełnosprawności k.43; zestawienie ocen k.74, jak również na podstawie częściowo zeznań uczestniczki M. M. (1) k.76 i częściowo zeznań uczestnika M. M. (2) k.76-76v oraz w oparciu o akta III Nkd 109/22-Nw 2/23, I. N. 10/22-Nw 21/22, I. N. 144/21 i I. N. 50/23 Sądu Rejonowego w Kole, a także na podstawie akt I C 716/21 Sądu Okręgowego w Koninie.

Za polegające na prawdzie Sąd uznał zeznania świadków I. S. (asystent rodziny) oraz O. G. (kuratora), albowiem były logiczne i rzeczowe. Świadkowie jako przedstawiciele instytucji wspierających nie są zainteresowani wynikiem postępowania, a złożone przez nich relacje były obiektywne i znajdowały pokrycie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Postanowieniem z dnia 15.02.2024 r. (k.59) Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 kpc pominął dowód z opinii Opiniodawczego Zespołu (...) w K., albowiem byłby on nieprzydatny do wykazania okoliczności wskazanych we wniosku dowodowym zawartym w piśmie z dnia 4.01.2024 r. albowiem to do Sadu należy ocena jak uczestniczka wykonuje władze rodzicielską. Natomiast w pozostałym zakresie Sąd miał na uwadze, iż uczestnicy wraz z synami byli poddani badaniom w Opiniodawczym Zespole (...) w K. w trakcie sprawy rozwodowej i wydaną wówczas opinię z dnia 23.03.2022 r. należy uznać za pomocną na gruncie niniejszej sprawy.

Sąd zważył co następuje :

Na gruncie niniejszej sprawy, Sąd z urzędu rozważał czy zachodzą przesłanki do ograniczenia M. M. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi.

Zgodnie z art. 109 § 1 kro jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, Sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenie. Ingerencja Sądu na podstawie cytowanego przepisu powszechnie jest nazywana ograniczeniem władzy rodzicielskiej. Celem ograniczenia władzy rodzicielskiej jest ochrona dziecka w sytuacjach, gdy rodzice nie wypełniają właściwie obowiązków rodzicielskich. Przesłankami zastosowania art. 109 kro są zatem zagrożenie dobra dziecka oraz nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej. Dla zastosowania cytowanego przepisu nie ma znaczenia rodzaj nieprawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej , w szczególności to , czy chodzi o typowy , powtarzający się przejaw wadliwego postępowania rodziców , czy też nieprawidłowości o charakterze wyjątkowym. W każdym jednak wypadku zagrożenie dobra dziecka powinno być poważne, przy czym przez nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć zarówno zawinione jak i niezawinione niewłaściwe postępowanie rodziców.

W świetle zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego, zdaniem Sądu, zachodzi podstawa do ingerencji we władzę rodzicielską uczestniczki nad małoletnimi dziećmi i ograniczenie jej tej władzy przez nadzór kuratora sądowego. Podkreślić należy, iż już na etapie sprawy rozwodowej istniały pewne sygnały świadczące o tym, iż M. M. (1) ma problem z właściwym wypełnianiem obowiązków rodzicielskich i zapanowaniem nad synami, albowiem O. i B. ujawniali problemy związane z dorastaniem, zaś M. był dotknięty poważnymi zaburzeniami, które wymagały zapewnienia specjalistycznego leczenia. Uczestniczka nie mogąc liczyć na wsparcie męża, nie sprawowała należytej pieczy nad O. dając mu zbyt dużą swobodę, co doprowadziło pośrednio do jego problemów z prawem, a ostatecznie zastosowania nadzoru kuratora sądowego. Podczas wizyt składanych w miejscu zamieszkania rodziny kurator wielokrotnie odnotowywał nieporządek panujący nie tylko w jego pokoju małoletniego, ale w całym domu. Zobowiązywanie przez niego uczestniczka do utrzymywania czystości w domu nie przynosiło początkowo zakładanych rezultatów. Niezależnie od powyższego, nie można zapominać, że problemem z którym nie potrafiła sobie poradzić M. M. (1) była niska frekwencja szkolna O.. Podobne problemy wychowawcze pojawiły się także w przypadku B.. Okoliczność, iż chwilowo w bieżącym roku szkolnym uległo to poprawie, może wiązać się z toczącym się postępowaniem. Matka małoletnich zwlekała również z zapisaniem syna O. do psychologa i na program (...) dotyczący profilaktyki uzależnień. Zaznaczyć należy, że M. M. (1) niefrasobliwie podchodziła do leczenia syna M., a ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że źle oceniała potrzebę leczenia psychiatrycznego małoletniego. Ostatecznie M. M. (1) dokonała korekty swojego podejście w tym aspekcie i małoletni pozostawał pod kontrolą psychiatry, jak i też był hospitalizowany. W konsekwencji należy stwierdzić, iż M. M. (1) dopuszcza się pewnych zaniedbań i wymaga mobilizacji w konsekwentnym realizowaniu obowiązków wychowawczych. Wprawdzie analiza konkretnych zaniedbań stwarza wrażenia, iż nie są to zaniedbania istotne (problemy z frekwencją szkolną, trudności w relacjach z rówieśnikami), ale w sytuacji gdy dotyczą one trójki małoletnich chłopców, w tym jednego z poważnymi zaburzeniami psychicznymi, powoduje to, iż w ocenie Sądu, nie można tego bagatelizować.

Celem ograniczenia władzy rodzicielskiej przewidzianego w art. 109 kro jest ochrona dziecka, a ingerując w zakres przysługującej rodzicowi władzy rodzicielskiej Sąd winien zastosować rozwiązanie, aby był to środek najbardziej skuteczny. Jak stanowi art. 109 § 2 pkt 3 kro sąd opiekuńczy może w szczególności poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego.

Na gruncie przedmiotowej sprawy, nadzór kuratora nad sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej przez M. M. (1) nad małoletnimi O., B. oraz M. z jednej strony przyczyni się do zabezpieczenia ich sytuacji, a ponadto pozwoli Sądowi dokonać weryfikacji czy i na ile zmiany w sposobie wypełniania przez uczestniczkę obowiązków rodzicielskich były podyktowane prowadzonym postępowaniem a na ile mają charakter trwały, wynikający ze zrewidowania dotychczasowej postawy opiekuńczo-wychowawczej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I postanowienia.

Sąd zobowiązał kuratora do składania sprawozdań z nadzoru w terminie co 3 miesiące, przy czym pierwsze sprawozdanie w terminie miesiąca od objęcia nadzoru. Zdaniem Sądu, ustalona częstotliwość składania powyższych sprawozdań zapewni realny wgląd w sytuację opiekuńczo-wychowawczą małoletnich, zaś w razie potrzeby pozwoli na podjęcie ewentualnych działań korygujących.

Sędzia Agnieszka Pietruszka