Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 02 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Elżbieta Majewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alina Darul

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 02 czerwca 2016 r. w Koninie

sprawy W. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania W. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 29.02.2016r. znak: (...)

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje W. B. prawo do emerytury od zakończenia pobierania zasiłku chorobowego.

2.  Nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygnatura akt III U 332/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. decyzją z dnia 29.02.2016 r. (...) odmówił W. B. przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wobec nieosiągnięcia do dnia 1.01.1999 r. – 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Organ rentowy podał, że wnioskodawca legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym wynoszącym łącznie z okresem uzupełniającym 25 lat, w tym okresem pracy w szczególnych warunkach lub charakterze w wymiarze 14 lat,
7 miesięcy i 22 dni. Nie uznano za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 8.09.1978 r. do 31.10.1981 r. w (...)w T. z/s w (...) albowiem okoliczności tej nie można udowodnić w postępowaniu przed organem rentowym przy pomocy zeznań świadków.

Odwołanie od decyzji złożył W. B. wnosząc o jej uchylenie
i przyznanie prawa do emerytury, podkreślając, że w okresie od 8.09.1978 r.
do 31.10.1981 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę
w (...) w T. z/s w (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony, która jest pracą zaliczaną do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego podtrzymując argumentację zawartą
w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

W. B. (ur. (...)) wniósł w dniu 8.12.2015 r. do organu rentowego wniosek o emeryturę oświadczając, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Do wniosku odwołujący przedłożył dokumenty poświadczające wykonywanie przez niego pracy w gospodarstwie rolnym dziadka W. M. w miejscowości S. po ukończeniu 16 roku życia, a także świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub charakterze stwierdzające, że w okresie :

- od 29.04.1982 r. do 26.02.1991 r. (od 26.11.1990 r. do 26.02.1991 r. – urlop bezpłatny) odwołujący był zatrudniony w(...) w J.
i w okresie od 29.04.1982 r. do 25.11.1990 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym 3,5 tony wymienionym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7.02.1983 r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony,

- od 15.06.1992 r. do 3.10.1993 r. odwołujący był zatrudniony w (...) w B. i w okresie
od 15.06.1992 r. do 3.10.1993 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienionym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7.02.1983 r. wykaz A, dział VIII, poz. 2.

- od 4.10.1993 r. do 30.04.2002 r. odwołujący był zatrudniony w (...)w I. i w/w okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienionym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7.02.1983 r. wykaz A, dział VIII, poz. 2.

Odwołujący przedłożył również zaświadczenie o zatrudnieniu wystawione przez (...) w B., że był zatrudniony
w (...) w T. z siedzibą w (...) w okresie
od 8.09.1978 r. do 31.10.1981 r. i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy. Jednocześnie z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub charakterze i możliwości jego uzyskania z uwagi na reorganizację zakładu pracy, odwołujący za pomocą pisemnych zeznań świadków próbował wykazać, że świadczył pracę kierowcy pojazdów o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy w decyzji
z dnia 29.02.2016 r. (znak : (...)uznał, że odwołujący posiada okres składkowy, nieskładkowy oraz uzupełniający okres pracy w gospodarstwie rolnym
w wymiarze 25 lat, w tym okres 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni pracy w szczególnych warunkach lub charakterze. Za pracę w warunkach szczególnych organ rentowy uznał zatrudnienie odwołującego od 29.04.1982 r. do 25.11.1990 r. w (...) w J., od 15.06.1992 r. do 3.10.1993 r. w(...) w B., od 4.10.1993 r. do 31.12.1998 r. w (...) w I. (z wyłączeniem okresów urlopu bezpłatnych od 1.09.1996 r. do 31.10.1996 r. i od 1.10.1997 r. do 31.10.1997 r.).

Sąd ustalił, że W. B. w okresie od 8.09.1978 r. do 31.10.1981 r. był zatrudniony w(...) w T. z siedzibą w (...), przy czym początkowo pracował w (...) w G.. Podstawową działalnością (...) była produkcja roślinno – zwierzęca.

Odwołujący pracował na stanowisku kierowcy i zajmował się prowadzeniem pojazdów ciężarowych o ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony.
Do dyspozycji posiadał samochód (...) o ładowności 6 ton i pracował przy zwożeniu zboża, paszy, ziemi, przy rekultywacji gruntów oraz przy przewożeniu materiałów budowlanych, które były wykorzystywane przy remontach wykonywanych przez (...) po tym jak spółdzielnia przejmowała grunty oraz budynki.
(...) wynajmowała również kierowców innym firmom i wówczas odwołujący wykonywał prace na rzecz tych podmiotów. Razem z W. B. w (...) pracowali R. F. (2), który był w okresie zatrudnienia odwołującego kierownikiem produkcji, G. F. który również pracował jako kierowca oraz R. K. zatrudniony jako magazynier. Odwołujący nie był członkiem (...) albowiem uzyskanie członkostwa wiązało się z koniecznością wniesienia do spółdzielni kapitału, czego odwołujący nie dokonał. Stosunek pracy został rozwiązany na skutek reorganizacji spółdzielni i odwołujący nie uzyskał od pracodawcy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub charakterze.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ZUS, przedłożonych do sprawy (k.5), zeznań świadków R. F. (2) (k. 25v), G. F. (k.25v-26), odwołującego W. B. (k. 26v).

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu. To, iż za okres pracy w (...) w T. z/s w (...) odwołujący nie otrzymał świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie stanowiło przeszkody dla uznania, iż rzeczywiście taką pracę wykonywał, gdyż przed sądem okresy zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy, a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowym, w tym dokumentami z akt osobowych oraz zeznaniami świadków. Przedłożone przez odwołującego dowody w postaci świadectwa pracy ze wskazaniem o wykonywaniu pracy kierowcy oraz zeznania świadków pozwoliły Sądowi na ustalenie, że za tym ogólnym terminem kryje się wykonywanie przez odwołującego pracy w szczególnych warunkach lub charakterze jako kierowca pojazdów ciężarowych o ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. Jednocześnie z zaświadczenia o zatrudnieniu wystawionego przez (...) w B. wynika, że w aktach osobowych odwołującego brak jest informacji o członkostwie w spółdzielni.

Zeznania świadków W. G. oraz P. W.
Sąd uznał za przekonujące, albowiem świadkowie pracowali wspólnie z odwołującym w (...), znali więc charakter pracy odwołującego i zakres czynności którymi się zajmował. Ich zeznania są ze sobą spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają.

Zeznania odwołującego Sąd uznał za wiarygodne, albowiem opisywany przez niego charakter wykonywanej pracy korespondował w tej mierze z zeznaniami świadków.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2015.748-j.t) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego m.in.
w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli :

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Powyższy przepis w ustępie 2 stwierdza jednak, że emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w powołanym art. 27 ustawy wynosi w przypadku mężczyzn 25 lat i jak wynika z treści powołanych przepisów ubezpieczony powinien legitymować się posiadaniem wymaganego okresu do dnia wejścia w życie ustawy tj. do dnia 1 stycznia 1999 r.

Natomiast okresy pracy w szczególnych warunkach, wiek emerytalny, rodzaje prac w szczególnych warunkach lub stanowisk, na których praca ta jest wykonywana ustala się nadal w oparciu o przepisy dotychczasowe, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W myśl przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tymże rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy wskazane powyżej stwierdzane są w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach przez zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji. Świadectwo wystawiane jest według wzoru, stanowiącego załącznik
do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, bądź też w świadectwie pracy.

W myśl przepisu § 4 powołanego rozporządzenia pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy szczególnych warunkach.

W załączniku do powołanego rozporządzenia znajduje się wykaz A, który określa prace w szczególnych warunkach uprawniające do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury w poszczególnych gałęziach przemysłu.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było uprawnienie odwołującego
do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na warunki pracy w warunkach szczególnym lub szczególnym charakterze, albowiem organ rentowy nie uznał, aby odwołujący do dnia 1 stycznia 1999 r. wykonywał tego rodzaju pracę w wymiarze 15 lat, gdyż udowodnił staż pracy w szczególnych warunkach lub charakterze w wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 22 dni. Okresu pracy od 8.09.1978 r.
do 31.10.1981 r. w (...)w T. z siedzibą w (...) organ rentowy nie zaliczył do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub charakterze przy czym powodem tego stanu rzeczy była okoliczność, iż odwołujący nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W postępowaniu sądowym, toczącym się z odwołania ubezpieczonego
od decyzji organu rentowego, dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo skarżącego do świadczenia
i to zarówno wtedy, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument taki z żadnych przyczyn nie może być sporządzony. Wobec braku stosownego dokumentu przez sądem możliwe jest wykazywanie charakteru pracy wszelkimi dowodami przewidzianymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego.

Przeprowadzone przed Sądem postępowanie dowodowe pozwoliło na ustalenie, że odwołujący w okresie od 8.09.1978 r. do 31.10.1981 r. zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy kierowaniem pojazdów ciężarowych o ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony. Prace te odpowiadają pracom wymienionym
w załączniku do w/w rozporządzenia z 7.02.1983 r. wykazie A, dziale VIII, poz. 2 jako – „prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”. Wobec powyższych ustaleń, bez znaczenia pozostaje okoliczność, że stanowisko na którym odwołujący świadczył pracę określane było przez pracodawcę ogólnym terminem „kierowca”. Dla oceny czy odwołujący pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1.06.2010 r., II UK 21/10, Lex nr 619638).

Podsumowując Sąd uznał, że odwołujący w szczególnych warunkach pracował przez okres 3 lat, 1 miesiąc i 23 dni i razem z uznanym przez organ rentowy okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub charakterze, odwołujący spełnia wymóg legitymowania się ponad 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub charakterze.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia stwierdzić należy, że W. B. spełnił wszystkie niezbędne przesłanki do nabycia prawa do emerytury określone
w powołanych przepisach, dlatego też Sąd, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach od dnia zakończenia pobierania zasiłku chorobowego, zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy emerytalnej. Jednocześnie Sąd na zasadzie art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej uznał, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Podnieść należy, że ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji została ustalona w toku postępowania, gdyż przed organem rentowym odwołujący nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach a znajdujące się w aktach rentowych dokumenty w których określano stanowisko pracy odwołującego ogólnym sformułowaniem „kierowca” nie pozwalały na jednoznaczne przesądzenie, aby odwołujący rzeczywiście wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego można było stwierdzić,
że W. B. jest uprawniony do żądanego świadczenia, albowiem dopiero przeprowadzone postępowanie dowodowe dotyczące zakresu czynności wykonywanych przez odwołującego potwierdziły, że w spornym okresie stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach
lub charakterze, a tym samym udowodnił okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze przekraczającym 15 lat.

O kosztach postępowania należnych odwołującemu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).

Elżbieta Majewska