Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2024 r. w sprawie o sygn. akt II W 217/23 Sąd Rejonowy w Kole uniewinnił obwinionego J. W. od czynu zarzucanego mu w punkcie 1, tj. wykroczenia z art. 91 k.w. popełnionego w ten sposób, że w okresie od 19 listopada 2022 r. do 13 stycznia 2023 r. na drodze gminnej oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) w miejscowości P. w rejonie posesji nr (...) gm. K. umieścił przedmioty, które powodowały niebezpieczeństwo oraz utrudnienia w ruchu drogowym dla T. M.. Jednocześnie Sąd uznał J. W. za winnego tego, że:

2. w dniu 06 czerwca 2022 roku w miejscowości P. gm. K. nie zachował należytych środków w ostrożności przy trzymaniu zwierząt w ten sposób, że należące do niego psy biegały bez opieki po terenie w/w miejscowości

3. w dniu 04 stycznia 2023 roku w miejscowości P. gm. K. nie zachował należytych środków w ostrożności przy trzymaniu zwierząt w ten sposób, że należące do niego psy biegały bez opieki po terenie w/w miejscowości,

tj. popełnienia dwóch wykroczeń z art. 77 § 1 k.w. i za to na podstawie art. 77 § 1 k.w. i przy zastosowaniu art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu łącznie karę nagany.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca obwinionego, zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktu II i zarzucając mu:

I.  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, iż w czasie, w którym miały miejsce zdarzenia objęte wnioskiem o ukaranie obwiniony nie zachował należytych środków ostrożności przy trzymaniu zwierząt, podczas gdy z materiału dowodowego uznanego przez sąd I instancji za w pełni wiarygodny w sposób jednoznaczny wynika, że posesja obwinionego była w odpowiedni sposób zabezpieczona przed możliwością samowolnego opuszczenia przez zwierzę nieruchomości, przy jednoczesnym braku podstaw do stwierdzenia, że to właśnie psy obwinionego przemieszczały się po terenie miejscowości, zostały wypuszczone przez obwinionego czy też znajdowały się poza kontrolą właściciela,

II.  Obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w postaci art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego w zakresie w jakim na podstawie nagrania audio-wideo ustalono, że w dniu 06 czerwca 2022 r. psy obwinionego przemieszczały się po terenie miejscowości, podczas gdy powołane nagranie nie zawiera dokładnego oznaczenia czasu jego wykonania oraz nie pozwala na ustalenie osoby odpowiedzialnej za wypuszczenie zwierząt,

III.  Rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie wobec obwinionego kary nagany w sytuacji, gdy ze względu na charakter i okoliczności czynu oraz właściwości i warunki osobiste sprawy wykroczenia za w pełni zasadne należało uznać odstąpienie od wymierzenia wobec obwinionego jakiejkolwiek kary.

W oparciu o powyższe, obrońca wniósł o:

I.  Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionego od zarzucanych wykroczeń,

II.  Odstąpienie od obciążenia obwinionego kosztami postępowania,

III.  Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. B. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej obwinionemu z urzędu, które nie zostały uiszczone w całości, ani w części.

Apelację od powyższego wyroku złożył również pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, zaskarżając go w części, tj. co do punktu I, II i III oraz zarzucając mu:

1.  Naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. poprzez nie wyczerpującą analizę wyjaśnień obwinionego zeznań świadków i oskarżyciela posiłkowego i rozstrzygnięcie zachodzących w nich wątpliwości z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania.

2.  Błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że nieznany był status drogi publicznej, będącej przedmiotem sporu, albowiem z zeznań świadków, dokumentów urzędowych ewidentnie wynikało, że przedmiotowa droga ma status drogi publicznej, a tylko złośliwość obwinionego i działanie z premedytacją J. W. doprowadziło do wypełnienia znamion wykroczenia opisanego w art. 91 k.w.

3.  Błąd w ustaleniach faktycznych, iż J. W. nie wiedział jaki status ma droga, na której dopuścił się wykroczenia opisanego w art. 91 k.w.

4.  Rażącą niewspółmierność kary polegającą na tym, iż Sąd Rejonowy orzekł wobec obwinionego wyłącznie karę nagany, biorąc pod uwagę jego działanie z premedytacją, ciągłe uprzykrzanie się sąsiadom życia, a także zachowanie, które mogło narazić osoby postronne na utratę zdrowia i życia poprzez blokowanie przejazdu drogi publicznej i to w sposób narażający uczestników ruchu na niebezpieczeństwo

5.  Rażącą niewspółmierność kary polegającą na tym, iż uznano obwinionego dopuszczenia się wykroczenia w pkt 2 wniosku o ukaranie i wymierzono mu karę jednostkową nagany, biorąc pod uwagę zagrożenie życia i zdrowia jakie powodowało zachowanie obwinionego, który nie zachował należytej ostrożności przy sprawowaniu opieki nad niebezpiecznymi psami, które biegając wolno, stwarzały zagrożenie dla życia i zdrowia osób postronnych.

W oparciu o powyższe apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego za II instancję od obwinionego według norm przepisanych.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje.

Apelacja oskarżyciela posiłkowego okazała się celowa i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym w części uniewinniającej obwinionego (punkt I wyroku).

Z uwagi na fakt, iż w sprawie w ustawowym terminie nie złożono wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w całości, stosownie do treści art. 107 § 1 k.p.w. sporządzenie uzasadnienia ograniczono do punktu pierwszego wyroku, tj. w części uchylającej orzeczenie Sądu I instancji w punkcie I i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy podziela zarzuty podniesione w apelacji przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego odnośnie pkt. I wyroku, że w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy podczas procedowania naruszył art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. bowiem nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności występujących w niniejszej sprawie. Poza sporem pozostaje, że pomiędzy J. W. a T. i R. M. istnieje wieloletni konflikt na tle drogi oznaczonej numerem (...). Spór ten dotyczy przebiegu drogi oraz przejazdu obok posesji J. W.. Droga nr (...) jest drogą ogólnodostępną, wewnętrzną. Postępowanie rozgraniczeniowe dotyczy tego, że zdaniem obwinionego droga przebiega po działce będącej jego własnością, natomiast Gmina K. stoi na stanowisku, że droga ta jest drogą gminną i jest własnością Gminy. Postępowanie rozgraniczeniowe na dzień popełnienia wykroczenia przez obwinionego, nie było prawomocnie zakończone.

Obwiniony w toku postepowania wyjaśniał, że droga ta stanowi jego własność i nikt nie ma prawa tam jeździć. W ocenie Sądu I instancji, okoliczność statusu drogi oraz stanu świadomości obwinionego co do tego, że droga stanowi jego własność, miała istotne znaczenie dla oceny, czy jego czyn wypełniał wszystkie znamiona zarzucanego mu wykroczenia. Jednocześnie Sąd ten uznał, że sporna droga nie ma charakteru drogi gminnej, a jej status pozostaje nadal kwestią nierozstrzygniętą w okresie, o którym mowa we wniosku o ukaranie. Z przepisu wynika bowiem, że zanieczyszczanie musi występować na drodze publicznej, a ustalona, sporna droga stanowi drogę ogólnodostępną wewnętrzną.

Analizując rozważania poczynione przez Sąd Rejonowy należy wskazać, że Sąd ten przy ocenie znamion wykroczenia zarzucanego obwinionemu, w żaden sposób nie odniósł się do okoliczności, że postanowieniem z dnia 2 października 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns 1051/16 przez Sąd Rejonowy w Kole, unormowano prawa i obowiązki uczestników postępowania na czas trwania postępowania o rozgraniczenie nieruchomości wnioskodawcy i uczestników postępowania G. i J. małżonków W. w ten sposób, że zakazano uczestnikom postępowania małżonkom W. na czas trwania postępowania zastawiania i utrudniania przejazdu po drodze oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) położonej w P. gmina K. innym uczestnikom ruchu drogowego (k. 16). Postanowienie to zostało wydane w celu zapewnienia swobodnego użytkowania drogi publicznej przez wszystkich uczestników ruchu drogowego, a działania uczestnika postępowania uniemożliwiają korzystanie z tej drogi. Postanowienie to było znane obwinionemu J. W.. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że wprawdzie status spornej drogi na czas zarzucanych obwinionemu czynów nie był rozstrzygnięty, jednakże w okresie tym obowiązywało orzeczenie ustanawiające dla uczestników małżonków W. zakaz zastawiania i utrudniania przejazdu po drodze innym uczestnikom ruchu drogowego. Kwestia nierozstrzygniętej sprawy o rozgraniczenie w żaden sposób nie upoważniała obwinionego do samowolnego zarządzania sporną drogą. Sąd I instancji dokonując oceny znamion wykroczenia opisanego we wniosku o ukaranie nie rozważył nasuwających się wyżej wątpliwości, uznając, że w zachowaniu obwinionego nie można doszukać się wypełnienia znamion czynu z art. 91 k.w. wobec braku stanu świadomości J. W. odnośnie statusu drogi.

Przytoczone wyżej okoliczności, wobec braku wzięcia ich pod uwagę przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy, doprowadziły do wniosku, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na rozpoznanie sprawy.

W tym stanie rzeczy, uznając że zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu w całości stosownie do treści art. 437 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok w pkt I, w części uniewinniającej obwinionego od zarzutu popełnienia wykroczenia z art. 91 k.w. i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji, winien wziąć pod uwagę znajdujące się w obrocie prawnym postanowienie Sądu Rejonowego w Kole wydane w sprawie I Ns 1051/16 i w związku z tym dokonać ponownej analizy wypełnienia przez obwinionego znamion wykroczenia z art. 91 k.w. Poprawnie przeprowadzona analiza materiału dowodowego, właściwa jego ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania.

Sąd odwoławczy na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. z art. 121 § 1 k.p.w. i § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 1-4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy adw. K. B. kwotę 1033,20 zł tytułem nieopłaconej obrony udzielonej obwinionemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. zwolnił obwinionego i oskarżyciela posiłkowego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa od należnych kosztów procesy za postepowanie odwoławcze związane z nieuwzględnionymi apelacjami, mając na uwadze trudną sytuację materialną obwinionego oraz co do oskarżyciela posiłkowego względy słuszności.

Karol Skocki