Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Konin, dnia 18 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Angelika Lewandowska

Protokolant sekretarz sądowy Justyna Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2018 roku w Koninie

na rozprawie

sprawy z wniosku S. D.

przy udziale Z. J.

w trybie art. 111§ 1 ustawy kodeks wyborczy

postanawia:

1.  Zakazać Z. J. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji dotyczących Gminy R. i Burmistrza R. zawartych na stronie 1 ulotki (...) o następującej treści: „Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji”.

2.  Nakazać Z. J. przeproszenie S. D. poprzez wręczenie S. D. własnoręcznie spisanego i podpisanego oświadczenia o następującej treści: „ Przepraszam Pana S. D. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi rozpowszechniałem w ulotkach (...) nieprawdziwe informacje dotyczące Gminy R. i Burmistrza R. o treści: Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji”.

3.  Nakazać uczestnikowi Z. J. wpłacenie kwoty 500 zł (pięćset złotych) na rzecz organizacji pożytku publicznego to jest Środowiskowego Ogniska Wychowawczego Towarzystwa (...) w R..

4.  Oddalić wniosek w pozostałym zakresie.

Angelika Lewandowska

Sygn. akt I Ns 184/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca S. D. wniósł na podstawie art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2017r., poz. 15 z późn. zm.) o:

- zakazanie uczestnikowi postępowania rozpowszechniania informacji dotyczących Gminy R. i burmistrza R. w postaci roznoszenia ulotek Polskiej P. Chłopskiej o tytule: „Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji”, (strona 1 ulotki Polskiej P. (...)),

- nakazanie uczestnikowi postępowania przeproszenia wnioskodawcy S. D. poprzez wręczenie spisanego własnoręcznie i podpisanego oświadczenia o następującej treści: Przepraszam Pana S. D. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi rozpowszechniałem poprzez roznoszenie ulotek (...) nieprawdziwe informacje dotyczące Gminy R. i burmistrza R., a zatytułowane: Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji,

- nakazania wpłacenia uczestnikowi postępowania kwoty 1.000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego tj. Środowiskowe (...) (...) Towarzystwa (...) w R.,

- zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku wskazał, że wnioskodawca kandyduje w wyborach samorządowych na Burmistrza Gminy i Miasta R. z ramienia (...). W czasie trwającej kampanii wyborczej uczestnik postępowania rozpowszechnia w formie roznoszenia na terenie R. ulotki, które naruszają dobra osobiste wnioskodawcy i mają na celu zdyskredytowanie go w opinii wyborców. Nadto zaznaczył, że zamieszczone w ulotce informacje są nieprawdziwe.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik Z. J. zaprzeczył, aby należał do (...). Zarzucił, że to nie on redagował ulotkę, nie drukował jej oraz że nie zawiera ona jego podpisu. Na rozprawie w dniu 18 października 2018 roku uczestnik wniósł o oddalenie wniosku wskazując, że wniosek nie dotyczy jego osoby.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Burmistrzem gminy R. jest S. D., który kandyduje z ramienia (...) na to stanowisko także w aktualnych wyborach.

Uczestnik Z. J. obecnie mieszka w R.. W dniu 16 października 2018 roku uczestnik podjechał ciemnym samochodem marki F. na parking znajdujący się przed sklepem w J., w którym pracuje A. Ś.. A. Ś. będąc wewnątrz sklepu przez oszklone drzwi widziała jak z samochodu wysiadł Z. J., a także , że z tego samochodu wysiadła dziewczyna, która następnie weszła do niej do sklepu i zostawiła ulotki i wyszła, a następnie wsiadła do samochodu i odjechała razem z uczestnikiem. A. Ś. zna Z. J., albowiem mieszkają, w tej samej miejscowości. A. Ś. zapoznała się pobieżnie z treścią ulotek i schowała je następnie do szuflady. Wnioskodawca został poinformowany przez mieszkańca Gminy R.mieszkającego w okolicach sklepu, że przywiezione zostały do niego ulotki. Następnego dnia tj. 17 października 2018 roku wnioskodawca udał się do sklepu (...) w celu sprawdzenia tej informacji. Otrzymywał bowiem już sygnały od innych mieszkańców, że w ubiegłym tygodniu i w tym tygodniu w różnych miejscach np. w sklepie w M., w punkcie totolotka w R. oraz w sklepie w R. prowadzonym przez K. K. pojawiły się ulotki zawierające nieprawdziwe informacje o nim oraz o Gminie R. o identycznej treści jak ta dołączona do wniosku. A. Ś. potwierdziła wnioskodawcy, że ulotki do jej sklepu przyniosła dziewczyna, która przywieziona została samochodem przez uczestnika.

Z początkiem października 2018 roku do wnioskodawcy dotarły ulotki o podobnej treści jak ulotka dołączona do wniosku z tym, że sygnowane one były przez (...), a nie przez (...). Te ulotki również nie były podpisane.

Uczestnik Z. J. w poprzednich latach , w okresie, w którym wnioskodawca S. D. kandydował na Burmistrza Gminy R. rozpowszechniał ulotki, które posiadły podobną szatę graficzną i podobną treść jak ulotka dołączona do niniejszego wniosku.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

- zeznań świadka A. Ś.,

- zeznań wnioskodawcy S. D.,

- częściowo zeznań uczestnika Z. J.,

- nagrań z monitoringu utrwalonych na płycie CD – karta 6 akt,

- ulotki z października 2018 r. – karta 5 akt,

- ulotki z dnia 18.06.2015 r. - karta 16-17v akt,

- ulotki z lipca 2014 r.- karta 14-15v akt,

- ulotki nr 58 – Biuletyn bezpłatny - karta 12-13v akt,

- ulotki - karta 10-11v akt,

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka A. Ś., albowiem znalazły one odzwierciedlenie w nagraniu z monitoringu zarejestrowanym na płycie CD. W ocenie Sądu świadek szczerze zrelacjonowała to co było jej wiadome w sprawie, nie wskazywała na okoliczności o których nie miała wiedzy. Sąd nie znalazł powodów dla których miałaby fałszywie twierdzić, że osobą która przywiozła pod jej sklep kobietę pozostawiającą u niej ulotki, był Z. J..

Zeznania wnioskodawcy Sąd ocenił również jako wiarygodne, albowiem znalazły potwierdzenie w zeznaniach A. Ś., nagraniu z monitoringu oraz treściach dołączonych ulotek.

Zeznania uczestnika okazały się być niewiarygodne i zmierzające do uchronienia go od odpowiedzialności za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji.

Sąd zważył, co następuje:

Art.111 § 1 kodeksu wyborczego stanowi, że jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie, czy w art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego chodzi tylko o materiały wyborcze w ujęciu art. 109 § 1 i 2 tego kodeksu, czyli pochodzące od komitetu wyborczego i przezeń sygnowane. Za odpowiedzią negatywną na tak postawione pytanie przemawia przede wszystkim wykładania językowa przepisu art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego. Budowa zdaniowa przepisu świadczy o tym, że mogą tutaj wchodzić w grę materiały wyborcze (w szczególności plakaty, ulotki i hasła (z uwagi na użycie sformułowania "w szczególności" katalog jest tylko przykładowy), a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej (brak katalogu choćby przykładowego, chodzi tylko o to, by była to forma agitacji wyborczej). W tym drugim wypadku nie musi więc chodzić o materiały pochodzące od komitetu wyborczego. W świetle powyższego niezasadnym jest zarzut uczestnika, że skoro nie kandyduje on w wyborach samorządowych to nie można uznać aby prowadził agitację wyborczą. Stosownie do art. 105 § 1 kodeksu wyborczego agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego. Zatem nie ulega wątpliwości Sądu, że w świetle tej regulacji agitacją wyborczą będzie również nakłanianie i zachęcanie wyborców do wstrzymania się od oddawania głosu na jakiegoś kandydata. Z treści dołączonej do wniosku ulotki jednoznacznie wynika, aby nie głosować na obecnego burmistrza.

Zebrany materiał dowodowy potwierdził, że uczestnik brał udział w rozpowszechnianiu ulotek takich jak ta dołączona do wniosku. Uczestnik zaprzeczył, aby przywiózł kobietę, która przyniosła ulotki do sklepu (...), co w świetle zeznań A. Ś. oraz nagrania z monitoringu okazało się nieprawdą. Nie da się zatem wytłumaczyć niewiarygodnych zeznań uczestnika niczym innym jak tylko chęcią uniknięcia odpowiedzialności za rozpowszechnianie ulotek. Zaprzeczenie uczestnika udziału w rozpowszechnianiu ulotek nie może odnieść zamierzonego skutku, albowiem nie da się wytłumaczyć sekwencji zdarzeń wynikających z nagrania i zeznań świadka, aby udział uczestnika w tym zdarzeniu miał charakter przypadkowy. Ponadto ulotki złożone przez wnioskodawcę , w odniesieniu do ich treści , układu graficznego pozwalają uznać za wysoce prawdopodobne zeznania wnioskodawcy, iż uczestnik jest powiązany z treściami w nich zawartymi.

W ocenie Sądu Okręgowego poprzez pojęcie rozpowszechniania należy rozumieć szeroki ciąg zdarzeń, który doprowadza do upubliczniania danego materiału wyborczego i nie może dotyczyć, jak chce tego uczestnik, tylko autora ulotki czy osoby bezpośrednio przekazującej ulotkę odbiorcom.

Zaznaczyć także należy, że zdaniem Sądu wiarygodne są twierdzenia wnioskodawcy, iż ulotki o treści takiej jak ta dołączona do wniosku pojawiły się w innych miejscach na terenie Gminy R.. Nie da się bowiem wytłumaczyć dlaczego miałyby zostać doręczone jedynie do sklepu w J., skoro ich treść odnosi się do mieszkańców całej Gminy i dotyczy zbliżających się wyborów na stanowisko burmistrza R.. Nadto sposób w jaki zostały dostarczone do sklepu (...) – poruszanie się samochodem, wręczenie większej liczby niż jedna ulotka świadczy, że celem tego przedsięwzięcia miało być dotarcie do większej liczby odbiorców. Zeznania wnioskodawcy uznane za wiarygodne przez Sąd w powiązaniu z poprzednimi ulotkami złożonymi przez niego oraz faktem udziału uczestnika w rozpowszechnieniu ulotki będącej przedmiotem niniejszego wniosku pozwalają przyjąć, iż uczestnik brał udział w rozpowszechnianiu ulotek, bądź ich tworzeniu w odniesieniu do materiałów wyborczych o tożsamej treści jak przedmiotowa ulotka, rozpowszechnianych, jak wynika z zeznań wnioskodawcy, w październiku 2018 roku.

Do udzielenia ochrony prawnej w myśl art. 111§1 kodeksu wyborczego koniecznym było wykazanie przez wnioskodawcę, że nieprawdziwe są informacje, że gmina R. pod rządami obecnego Burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji. Oczywistym jest dla Sądu, że powyższa wypowiedź zawiera informacje weryfikowalną w kategoriach prawda – fałsz, a nie ocenę, a ponadto w świetle bezczynności dowodowej uczestnika stanowi informację nieprawdziwą, albowiem nie zostało wykazane, iż istnieje jakakolwiek lista rządowa, gdzie umieszczono Gminę R. celem jej likwidacji.

Z tych przyczyn, działając na podstawie art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego:

- zakazano Z. J. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji dotyczących Gminy R. i Burmistrza R. zawartych na stronie 1 ulotki (...) o następującej treści: „Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji”,

- nakazano Z. J. przeproszenie S. D. poprzez wręczenie S. D. własnoręcznie spisanego i podpisanego oświadczenia o następującej treści: „Przepraszam Pana S. D. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi rozpowszechniałem w ulotkach (...) nieprawdziwe informacje dotyczące Gminy R. i Burmistrza R. o treści: Gmina R. pod rządami obecnego burmistrza i obecnych radnych jest na liście rządowej do likwidacji”.

- nakazano uczestnikowi Z. J. wpłacenie kwoty 500 zł (pięćset złotych) na rzecz organizacji pożytku publicznego to jest Środowiskowego Ogniska Wychowawczego Towarzystwa (...) w R. uznając, że powyższa kwota jest adekwatna do stopnia naruszeń dokonanych przez uczestnika, oddalając żądanie w pozostałym zakresie.

Angelika Lewandowska