Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lutego 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2025 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) S.A. w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

przy udziale : P. I. (1)

o podleganie ubezpieczeniom społecznym i wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek zażalenia (...) S.A. w W.

na zarządzenie Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 25 października 2024 r. sygn. akt VIII U 1349/24

postanawia:

odrzucić zażalenie.

Marta Sawińska

UZASADNIENIE

(...) S.A. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z 16 kwietnia 2024 r. nr (...) stwierdzającej, że P. I. (2) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek (...) S.A. i określającej podstawę wymiaru składek z tego tytułu (wskazując w decyzji szczegółowo okresy i kwoty).

Zarządzeniem z 9 października 2024 r. Starszy Referendarz Sądowy w Sądzie Okręgowym w Poznaniu w Wydziale VIII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 130 ^1a §1 k.p.c. w zw. z art. 130 ⁵ k.p.c. zwrócił odwołanie, ponieważ obarczone było następującymi brakami formalnymi:

- brak danych osoby ubezpieczonej: miejsca zamieszkania, numeru PESEL bądź NIP;

- brak jednego dodatkowego odpisu odwołania wraz z załącznikami celem doręczenia go stronie postępowania.

Odwołująca, działając przez profesjonalnego pełnomocnika adwokata P. M., uzupełniła w wymaganym prawem terminie wymienione braki formalne, wobec czego sprawie został nadany bieg. Jednocześnie złożyła „zażalenie (skargę na orzeczenie referendarza sądowego)” na zarządzenie referendarza sądowego z 9 października 2024 r. o zwrocie odwołania domagając się jego uchylenia w trybie przewidzianym w art. 395 § 2 k.p.c.

Następnie odwołująca, działając przez pełnomocnika adwokata P. M., złożyła dodatkowy odpis „zażalenia (skargi na czynność referendarza sądowego)”, opatrzony, jak stwierdził ten pełnomocnik, podpisem w innym kolorze. Pełnomocnik wyjaśnił, że czyni to w związku z kwestionowaniem w Wydziale VIII Sądu Okręgowego w Poznaniu własnoręczności jego podpisu.

Zaskarżonym zarządzeniem z dnia 25 października 2024 r. (sygn. VIII U 1349/24) Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział VIII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 130 ^1a § 1 i 2 k.p.c. zwrócić ponownie odwołanie (wniesione do Sądu Okręgowego dnia 11 października 2024 r.) ze względu na jego braki formalne: tj. brak oryginalnego podpisu pełnomocnika odwołującej adw. P. M. (na złożonym uzupełnionym odwołaniu widnieje jedynie kolorowa kopia podpisu pełnomocnika).

Przesyłka zawierająca odpis ww. zarządzenia skierowana do pełnomocnika odwołującego adw. P. M. została jemu doręczona w dniu 28 października 2024r.

Pismem z dnia 7 listopada 2024 r., złożonym w Sądzie w dniu 12 listopada 2024r. pełnomocnik odwołującego adw. P. M. wniósł zażalenie na powyższe zażalenie, zaskarżając je w całości i wnosząc o uchylenie zarządzenia.

Skarżonemu zarządzeniu zarzucił naruszenie:

1)  art. 201 § i k.p.c. w związku z art. 477 ¹⁰ k.p.c. w związku z art. 467 § 3 ¹ i 3 ² k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, mianowicie przewodniczący miałby najpierw zbadać, w jakim trybie sprawa powinna być rozpoznana oraz czy podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu odrębnym, następnie przewodniczący miałby wybrać postępowanie odrębne o nazwie „Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych” (art. 459 i następne) i w tym trybie procedować. Art. 477 ¹⁰ k.p.c. nie przewiduje, że w odwołaniu miałyby się znaleźć informacje (adres zamieszkania ubezpieczonego i jego numer PESEL), których brak był podstawą zwrotu odwołania,

2)  art. 130 ^1a § 1 k.p.c. poprzez jego niezasadne, a jeśli już to niepoprawne zastosowanie, mianowicie postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie przewiduje takiego zwrotu odwołania; a jeśli już zastosowanie tego przepisu miałoby mieć miejsce, to wobec nie jakichkolwiek braków, ale tylko takich, przez które pismo nie może otrzymać prawidłowego biegu, a przecież adres ubezpieczonego został wpisany do systemu sądowego przez pracownika rejestrującego sprawę i zostało to uczynione z dokumentów ZUS, bo przecież domniemany ubezpieczony nigdy nie był pracownikiem odwołującej się spółki i nie miała ona o rzekomymi ubezpieczonym żadnej wiedzy,

3)  art. 130 ^1a § i k.p.c. w związku z art. 126 § 2 pkt 2 k.p.c. art. 128 § 1 k.p.c. w związku z art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c. poprzez ich niepoprawne zastosowanie, mianowicie sąd zwrócił odwołanie również z tego powodu, że nie wskazano w nim numeru PESEL ubezpieczonego oraz nie dołączono jeszcze jednego odpisu dla strony postępowania (za taką sąd uznał (...) spółka z o.o. sp. k.), a przecież numer PESEL podaje tylko strona wnosząca pismo (inicjująca sprawę), nadto (...) spółka z o.o. sp. k. jest potencjalnym zainteresowanym, gdyż miałby dopiero zostać wezwany przez sąd do udziału w sprawie i się zgłosić w trybie przewidzianym w art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił również błąd w ustaleniach faktycznych. Wskazał, że jego odręczny i samodzielny podpis został zakwestionowany, a przecież pismo opatrzył podpisem własnoręcznie i po wydrukowaniu pisma.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie odwołującej spółki podlega odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 357 § 2 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia zażalenia, postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu stronom, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Doręczając postanowienie stronie niezastępowanej przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, należy ją pouczyć o dopuszczalności, warunkach, terminie i sposobie złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia tego postanowienia i wniesienia środka zaskarżenia albo o tym, że postanowienie nie podlega uzasadnieniu lub zaskarżeniu. Stosownie natomiast do treści § 2 ¹ tegoż artykułu, postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym sąd uzasadnia ty lko wtedy, gdy podlega ono zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony zgłoszone w terminie tygodnia od dnia doręczenia postanowienia. Postanowienie z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która zażądała sporządzenia uzasadnienia i doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.

Z kolei przepis art. 394 § 2 k.p.c. w nowym, aktualnie obowiązującym brzmieniu, wyznacza zasadę, iż termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.

Powyższe oznacza, że złożenie zażalenia na postanowienie możliwe jest dopiero po wyczerpaniu trybu z art. 357 § 2 ¹ k.p.c., tj. gdy strona złoży w terminie tygodniowym od doręczenia odpisu postanowienia - wniosek o sporządzenie jego uzasadnienia i dopiero po otrzymaniu odpisu postanowienia wraz z jego pisemnym uzasadnieniem - możliwe jest jego zaskarżenie w drodze zażalenia.

Zgodnie z art. 362 k.p.c. przepisy dotyczące zażaleń stosuje się również do zarządzeń przewodniczącego.

Tymczasem, skarżący nie wystąpił o pisemne uzasadnienie skarżonego zarządzenia z tj. z 25 października 2024r., lecz od razu złożył na nie zażalenie.

Przyjęte tymczasem przez ustawodawcę nowe rozwiązania prawne, polegające w szczególności na eliminacji możliwości wniesienia apelacji i zażalenia wprost (por. zmiana art. 369 k.p.c. i art. 394 k.p.c.) oznacza, że de lege lata, złożenie przez stronę wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i doręczenie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem stanowi przesłankę skuteczności wniesienia zażalenia, albowiem dopiero doręczenie - na wniosek strony - odpisu orzeczenia z uzasadnieniem powoduje otwarcie przewidzianego w art. 394 § 2 k.p.c. tygodniowego terminu do złożenia zażalenia (z wyjątkiem wskazanym w art. 394 § 2 zdanie. 2 k.p.c. w zw. z art. 357 § 6 k.p.c.). Pogląd ten jest aprobowany w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2020 r., II CZ 53/20, niepubl. i uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 26/20, Biuletyn Izby Cywilnej SN, nr 6, str. 6) i tut. Sąd również to stanowisko podziela.

W literaturze także wyrażono pogląd, że zażalenie niepoprzedzone złożonym skutecznie wnioskiem strony o sporządzenie uzasadnienia postanowienia i jego doręczenie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalne z innych przyczyn (art. 373 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.), nawet jeśli zostanie złożone w terminie tygodniowym od daty doręczenia postanowienia.

Zatem wniosek o doręczenie zarządzenia o zwrocie pozwu (odwołania) z uzasadnieniem jest obligatoryjną przesłanką złożenia środka odwoławczego oraz stanowi konsekwencję możliwości odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia. Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia zarządzenia z uzasadnieniem.

Powyższe (tj. brak wniosku o uzasadnienie zarządzenia z dnia 25 października 2024r.) potwierdza również treść zarządzenia Sądu z dnia 27 stycznia 2025 r. (k. 65), z którego wynika, że wniosek o uzasadnienie z 10 października 2024 r., który wpłynął do sądu 25 października 2024 r. (k. 57) stanowi podpisany wniosek o uzasadnienie, który pierwotnie został złożony 10 października 2024 r. (k. 29,30), jednakże na wniosku tym nie było wówczas oryginału podpisu, a jedynie kopia podpisu (identyczna jak na k. 4v, 32v, 46v). W związku z tym wniosek o uzasadnienie z 10 października 2024 r., znajdujący się na karcie 29, jak i na karcie 57, dotyczy zarządzenia referendarza sądowego z 9 października 2024 r. Treść wniosku o uzasadnienie na k. 29 i na k. 57 jest identyczna i dotyczy okoliczności stanowiących podstawę zwrotu odwołania zarządzeniem referendarza sądowego z 9 października 2024 r. Referendarz sądowy sporządził uzasadnienie zarządzenia z 9 października 2024 r. (k. 37-39), natomiast nie został złożony wniosek o uzasadnienie zarządzenia sędziego z 25 października 2024 r.

W świetle powyższego, tak złożone zażalenie, bez uprzedniego wystąpienia z wnioskiem o uzasadnienie orzeczenia, w świetle przytoczonych regulacji, uznać należało zatem za niedopuszczalne.

Z tych względów, na podstawie powołanych przepisów w związku z art. 373 k.p.c., zgodnie z którym sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację spóźnioną, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie, który w związku z art. 397 § 3 k.p.c. stosujemy odpowiednio do postępowania toczącego się na skutek zażalenia - należało orzec jak w postanowieniu.

Na marginesie Sąd Apelacyjny podkreśla, że ostateczne co prawda pełnomocnik odwołującej złożył wniosek o cofnięcie ww. zażalenia, natomiast Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do jego uwzględniania (tj. umorzenia postępowania zażaleniowego), albowiem żeby uznać za zasadny ten wniosek całe postepowanie zażaleniowe musi być skuteczne, a tak w niniejszej sprawie nie było.

sędzia Marta Sawińska