Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran

Sędziowie: SSA Wiesława Stachowiak /spr./

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2016 r. w Poznaniu

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 24 lipca 2015 r. sygn. akt VIII U 5422/14

oddala apelację.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Wiesława Stachowiak

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w P. decyzją z 7 sierpnia 2014 roku odmówił A. B. prawa renty z tytułu niezdolności do pracy, uznając, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

A. B. złożyła odwołanie od decyzji, podnosząc, że jest ona nietrafna.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 24 lipca 2015 roku w sprawie VIII U 5422/14 uchylił zaskarżoną decyzję (pkt 1), przekazał sprawę do rozpoznania organowi rentowemu (pkt 2) oraz umorzył postępowanie (pkt 3).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. B. (ur. (...)) z zawodu jest krawcową.

Odwołująca od 5 stycznia 2013 roku do 30 czerwca 2014 roku pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a wcześniej świadczenie rehabilitacyjne; 21 maja 2014 roku wystąpiła z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W toku postępowania administracyjnego u odwołującej stwierdzono występowanie: zaburzeń depresyjno – lękowych, raka piersi po mastektomii w 2011 roku w trakcie rekonstrukcji bez wznowy, nadciśnienia tętniczego, zapalenia błony śluzowej żołądka, zespołu bólowego kręgosłupa L – S na podłożu zmian zwyrodnieniowych oraz żylaków kończyn dolnych. Organ rentowy uznał, iż schorzenia te nie powodują niezdolności do pracy.

Od 2002 roku odwołująca pozostaje w leczeniu pulmonologicznym. Dokumentacja medyczna wskazuje na występowanie u odwołującej astmy oskrzelowej. Dokumentacja ta nie została przez odwołującą przedłożona w toku postępowania administracyjnego. A. B. złożyła tę dokumentację w toku postępowania sądowego. Organ rentowy nie oceniał stanu zdrowia odwołującej w aspekcie pulmonologicznym.

W ocenie odwołującej, stan pulmonologiczny powoduje jej niezdolność do pracy od 2005 roku.

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, a w szczególności dokumentacja złożona przez odwołującą na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę wskazują w ocenie Sądu I instancji, iż po dniu wniesienia odwołania od decyzji zaistniały nowe okoliczności dotyczące jej niezdolności do pracy, a mianowicie odwołująca powołała się na nową, nieznaną organowi rentowemu dokumentację medyczną, dotyczącą schorzeń, które nie podlegały ocenie organu rentowego, a jak wynika z przedłożonej dokumentacji występowały u odwołującej już przed wydaniem decyzji. Stąd też, Sąd nie mógł w tej kwestii prowadzić postępowania, bowiem prowadziłoby to do niedopuszczalnej sytuacji, w której doszłoby do zastąpienia organu rentowego i rozpoznania nieznanych mu okoliczności dotyczących stanu zdrowia odwołującej. Tym samym, konieczne stało się uchylenie zaskarżonej decyzji, przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania i umorzenie postępowania (art. 477 ¹⁴ k.p.c.).

Wniosek taki jest tym bardziej uzasadniony zdaniem Sądu Okręgowego, że odwołująca podniosła, iż także owo nieznane organowi rentowy schorzenie powoduje jej niezdolność do pracy i to od roku 2005. Okoliczność ta wobec charakteru postępowania o prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych musi być w pierwszej kolejności zbadana przez organ rentowy, a dopiero następnie, w razie zaskarżenia decyzji administracyjnej, poddana kontroli sądu.

Wszystkie kwestie, związane ze stanem zdrowia odwołującej, które ujawniły się już po wniesieniu przez nią odwołania od decyzji, uniemożliwiały wydanie przez Sąd orzeczenia co do istoty sprawy i będą one przedmiotem analizy organu rentowego w ponownym postępowaniu, które organ ten prowadził będzie po uchyleniu decyzji, a w razie negatywnego rozstrzygnięcia o uprawnieniu odwołującej do renty z tytułu niezdolności do pracy będą mogły być także przedmiotem kontroli odwoławczej w postępowaniu sądowym.

Organ rentowy zaskarżył wyrok w całości składając apelację i zarzucając naruszenie art. 477 ¹⁴ § 4 i §1 k.p.c. Apelujący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Apelujący uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że biegli lekarze sądowi w opinii z 6 i 18 listopada 2014 roku stwierdzili, że odwołująca jest zdolna do pracy. Nie ma więc powodu, aby niewadliwa decyzja miała podlegać uchyleniu. W dacie wydania zaskarżonej decyzji, tj. 7 sierpnia 2014 roku odwołująca była zdolna do pracy i decyzja ta była prawidłowa. Sąd I instancji powinien zatem zdaniem skarżącego, oddalić odwołanie.

W ocenie organu rentowego, twierdzenie odwołującej, że schorzenia pulmonologiczne powodują jej niezdolność do pracy, nie jest podstawą do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Fakt istnienia określonych schorzeń nie przesądza jeszcze o istnieniu z tego powodu niezdolności do pracy.

Odnosząc się w szczególności do ostatniego stwierdzenia, Sąd II instancji uznał, że dotyka ono istoty sporu. Rację ma oczywiście apelujący, że samo występowanie określonych schorzeń nie jest równoznaczne z niezdolnością do pracy ubezpieczonego. Kwestia ta wymaga jednak oceny, która w niniejszej sprawie nie została przeprowadzona.

Sąd Najwyższy w wyroku z 12 stycznia 2012 roku, w sprawie II UK. 79/11 wskazał, że art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. nie wprowadza wyjątku od zasady oceny przez sąd legalności decyzji według stanu faktycznego istniejącego w dacie jej wydania i nie uprawnia sądu do brania pod uwagę stanu rzeczy (stanu faktycznego) istniejącego w dniu orzekania.

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. dotyczy określonej kategorii spraw, a mianowicie spraw, w których odwołanie od decyzji, której podstawę stanowi orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. Ustawodawca wyraźnie określił, że spór dotyczyć musi wyłącznie kwalifikacji stanu zdrowia ubezpieczonego na podstawie przesłanek niezdolności do pracy wynikających z art. 12 i 13 ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i to kwalifikacji dokonanej na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej, skoro odwołanie ma się opierać "wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia". Chodzi więc o sprawy, w których ubezpieczony kwestionuje stanowisko organu rentowego wynikające z podstawy faktycznej decyzji odnoszącej się do orzeczenia komisji lekarskiej. Prościej rzecz ujmując, przepis ten dotyczy spraw, w których ubezpieczony nie zgadza się z oceną jego stanu zdrowia wyrażoną w tym orzeczeniu, która powoduje, że na dzień wydania decyzji nie spełnia on - według organu rentowego - jednego z warunków koniecznych prawa do renty. Okoliczności dotyczące stanu zdrowia z okresu po wydaniu decyzji wykraczają więc poza zarzuty dotyczące orzeczenia komisji lekarskiej, na podstawie którego wydawana jest decyzja. Konsekwentnie zatem w art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. mowa o "nowych okolicznościach", które, choć powstałe po wniesieniu odwołania, mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji. Dla przykładu, "nowe okoliczności" to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Jeśli ujawnią się one w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, sprawa "wraca" na etap postępowania przed organem rentowym po to zasadniczo, aby organy orzecznicze Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogły dokonać ponownej oceny stanu zdrowia z ich uwzględnieniem.

Tego rodzaju sytuacja wątpiła w niniejszej sprawie. Odwołująca podniosła, że cierpi na schorzenia pulmonologiczne, leczy się z ich powodu od 2002 roku i jej zdaniem, od ok. 2005 roku, m.in. te dolegliwości powodują u niej niezdolność do pracy. Odwołująca przedłożyła na poparcie swych twierdzeń dowody z dokumentacji medycznej.

Słusznie zatem Sąd I instancji uznał, że zachodzą przesłanki z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Okoliczności powołane przez skarżącego nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Wiesława Stachowiak