Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Goss-Kokot

Sędziowie: SSA Ewa Cyran

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer (spr.)

Protokolant: insp.ds.biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2016 r. w Poznaniu

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o wysokość zwaloryzowanego świadczenia

na skutek apelacji J. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 4 maja 2015 r. sygn. akt III U 288/15

oddala apelację.

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Ewa Cyran

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2015r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na podstawie ustawy z dnia 23 października 2014r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw dokonał waloryzacji renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przysługującej J. K.. Wysokość zwaloryzowanej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ustalono przez pomnożenie kwoty świadczenia przysługującego na dzień 28.02.2015r. tj. kwoty 561,38 zł. przez wskaźnik waloryzacji 100,68%, uzyskując kwotę 565,20 zł. Ponieważ kwota podwyżki jest niższa od 27 zł wobec powyższego wysokość zwaloryzowanej renty ustalono przez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego ubezpieczonemu kwoty waloryzacji 27 zł i tym samym ustalono kwotę świadczenia od 1 marca 2015r. w wysokości 588,38 zł. Ponieważ kwota świadczenia okazała się niższa od kwoty najniższej renty, podwyższono świadczenie do kwoty najniższej renty tj. do kwoty 675,13 zł.

Odwołanie ubezpieczonego J. K. od powyższej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 4 maja 2015r. wydanym w sprawie o sygn. akt III U 288/15.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia i rozważania:

J. K. urodził się (...)

W dniu 10 listopada 1978r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty inwalidzkiej i decyzją z dnia 23 maja 1978r. pozwany przyznał wnioskodawcy rentę inwalidzką wg III grupy inwalidów. Od 1 kwietnia 2000r. wypłata tego świadczenia została wstrzymana.

Ponowny wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wnioskodawca złożył w dniu 16 czerwca 2003r. Decyzją z dnia 4 września 2003r. pozwany organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, odwołując się do orzeczenia Lekarza Orzecznika, który uznał go za zdolnego do pracy. Wnioskodawca złożył odwołanie od tej decyzji i wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2004r. Sąd Okręgowy Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. w sprawie III U 78/04 przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 czerwca 2000r. na stałe. Decyzją z dnia 28 września 2004r. organ rentowy wykonując ten wyrok ustalił wysokość renty w kwocie 343,48 zł. i podwyższył ją do najniższej renty tj. do kwoty 409,92 zł., po waloryzacji 432,74 zł.

W dniu 23 marca 2009r. wnioskodawca domagał się przyznania renty w związku z wypadkiem przy pracy. Jednakże decyzją z dnia 22 kwietnia 2009r. pozwany pozostawił wniosek bez rozpoznania, z uwagi na brak protokołu powypadkowego. Wnioskodawca złożył odwołanie od tej decyzji, jednak jego odwołanie zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. z dnia 6 sierpnia 2010r. w sprawie sygn.. akt 448/09, a apelacja wnioskodawcy została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22 lutego 2011r. sygn.. akt III AUa 976/10.

Po złożeniu skargi kasacyjnej, przez wnioskodawcę od wyroku Sądu Apelacyjnego, Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 2 grudnia 2011r. odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy dokonał waloryzacji przysługującej wnioskodawcy renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Wysokość zwaloryzowanej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ustalono przez pomnożenie kwoty świadczenia przysługującego na dzień 28.02.2015r. tj. kwoty 561,38 zł przez wskaźnik waloryzacji 100,68%, uzyskując kwotę 565,20 zł. Ponieważ kwota podwyżki okazała się niższa od 27 zł wobec powyższego wysokość zwaloryzowanej renty ustalono przez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego ubezpieczonemu kwoty waloryzacji 27 zł i tym samym ustalono kwotę świadczenia od 1 marca 2015r. w wysokości 588,38 zł. Ponieważ kwota świadczenia jest niższa od kwoty najniższej renty, podwyższono świadczenie do kwoty najniższej renty tj. do kwoty 675,13 zł.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że zasady waloryzacji określają m.in. przepisy art. 88 i 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którymi emerytura lub renta była waloryzowana wszystkim ubezpieczonym o ustalony procent. Jego wysokość zależała od inflacji i 20-procentowego realnego wzrostu płac.

Sąd Okręgowy wskazał, że z dniem 1 marca 2015r. weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2014.1682), która w art. 6 stanowi, że w 2015 r. waloryzacja od dnia 1 marca polega na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2015 r., wskaźnikiem waloryzacji, ustalonym zgodnie z art. 89 ustawy, o której mowa w art. 1, nie mniej niż o kwotę 36 zł. Waloryzacja podstawy wymiaru świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych polega na pomnożeniu podstawy wymiaru świadczenia przez wskaźnik stanowiący iloraz zwaloryzowanej kwoty świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i kwoty tego świadczenia ustalonej na dzień poprzedzający termin waloryzacji. W przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy i rent inwalidzkich III grupy kwota waloryzacji, o której mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 27 zł (art. 6 ust. 5 cyt. ustawy).

Sąd Okręgowy powołał także treść art. 89 ust. 6 ustawy emerytalnej oraz Komunikat ogłoszony w Monitorze Polskim z dnia 11 lutego 2015r. poz. 176, w którym ogłoszono, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2015r. wynosi 100,68%.

W konkluzji – w oparciu o przepisy art. 85 ust. 1 i 4 cyt. ustawy Sąd Okręgowy wskazał, że ponieważ waloryzacja renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy doprowadziła do uzyskania kwoty 588,38 zł. i była niższa niż kwota najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych podwyższył ją do kwoty 675,13 zł.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy uznał, że decyzja ZUS jest zgodna z prawem i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

W apelacji od powyższego wyroku odwołujący wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu oraz ponowną ocenę zasadności zaskarżonej decyzji. Apelujący argumentował, że nie zgadza się z ustaleniami Sądu Okręgowego wynikającymi z uzasadnienia wyroku, bowiem dla osób częściowo niezdolnych do pracy podano kwotę świadczenia 675,13 zł, natomiast faktycznie otrzymuje on znacznie niższą rentę, tj. w wysokości 588,38 zł. Wskazywał także, że po decyzji z 1.03.2015r. przyznano mu po waloryzacji świadczenie w wysokości 591,37 zł miesięcznie, zaś średnia krajowa renty wynosi 1581,57 zł, natomiast odwołującemu do waloryzacji uwzględniono kwotę 1245,83 zł, co w jego ocenie jest krzywdzące.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie była ocena, czy organ rentowy w zaskarżonej decyzji dokonał w sposób prawidłowy waloryzacji renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przysługującej J. K. – począwszy od 1 marca 2015r.

Apelujący nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, który uznał waloryzację dokonaną przez organ rentowy za prawidłową i mającą podstawę w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawnych. Apelujący argumentował, że kwestionuje ustalenia Sądu Okręgowego wynikające z uzasadnienia wyroku, bowiem dla osób częściowo niezdolnych do pracy podano kwotę świadczenia w wysokości 675,13 zł, natomiast faktycznie otrzymuje on znacznie niższą rentę, bowiem w wysokości 588,38 zł.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego – zarzuty apelującego nie są zasadne, bowiem Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni przepisów art. 88 i 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 6 ustawy z dnia 23 października 2014r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2014.1682), uznając na tej podstawie, że organ rentowy w sposób prawidłowo dokonał waloryzacji renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy odwołującego.

Kwestionowaną decyzją ZUS dokonał waloryzacji renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy odwołującego przez pomnożenie kwoty świadczenia przysługującego na dzień 28.02.2015r. tj. kwoty 561,38 zł przez wskaźnik waloryzacji 100,68%, uzyskując kwotę 565,20 zł. Ponieważ kwota podwyżki była niższa od 27 zł, dlatego wysokość zwaloryzowanej renty ustalono przez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego ubezpieczonemu kwoty waloryzacji 27 zł i tym samym ustalono kwotę świadczenia od 1 marca 2015r. w wysokości 588,38 zł. Ponieważ kwota świadczenia nadal okazała się niższa od kwoty najniższej renty, podwyższono świadczenie do kwoty najniższej renty tj. do kwoty 675,13 zł.

Przypomnieć należy, że zasady waloryzacji określają m.in. przepisy art. 88 i 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z ogólna zasadą wyrażoną w art. 88 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej - emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca, a waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji.

Aktualne unormowania art. 88-94 ustawy emerytalnej przewidują coroczną (od 1 marca), cenowo-płacową waloryzację automatyczną emerytur i rent przyznanych przed terminem waloryzacji. Polega ona na pomnożeniu kwoty świadczenia oraz jego podstawy wymiaru (w wysokości przysługującej w ostatnim dniu lutego roku przeprowadzenia waloryzacji) przez wskaźnik waloryzacji.

W myśl art. 89 ust. 1 cyt. ustawy - wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Na podstawie delegacji zawartej w art. 89 ust. 6 cyt. ustawy - Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w drodze komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego komunikatu, o którym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1 i 2, wskaźnik waloryzacji, biorąc pod uwagę wskaźniki, o których mowa w ust. 1 i 2, jak również wysokość zwiększenia, o którym mowa w ust. 3.

Komunikat taki został ogłoszony w Monitorze Polskim z dnia 11 lutego 2015r. poz. 176 w którym ogłoszono, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2015r. wynosi 100,68%.

Jak trafnie zwrócił uwagę Sąd Okręgowy - z dniem 1 marca 2015r. weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2014.1682), która w art. 6 stanowi, że w 2015 r. waloryzacja od dnia 1 marca polega na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2015 r., wskaźnikiem waloryzacji, ustalonym zgodnie z art. 89 ustawy, o której mowa w art. 1, nie mniej niż o kwotę 36 zł. W przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy i rent inwalidzkich III grupy kwota waloryzacji, o której mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 27 zł (art. 6 ust. 5 cyt. Ustawy).

Reasumując – z wyżej powołanych przepisów wynika, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 marca 2015r. podlega waloryzacji wskaźnikiem 100,68% nie mniej niż o kwotę 27 zł.

W myśl art. 85 ust. 4 ustawy emerytalnej świadczenia ustalone w kwotach niższych niż określone w ust. 1-3, w tym także świadczenia ustalone wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 56 ust. 3 i 4 oraz w art. 73 ust. 3 i 4, podwyższa się do tych kwot z urzędu. Na podstawie art. 85 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy wynoszą 675,13 zł miesięcznie - dla osób częściowo niezdolnych do pracy.

W konsekwencji - ponieważ waloryzacja renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy doprowadziła do uzyskania kwoty 588,38 zł i była niższa niż kwota najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy tj. 675,13 zł, Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo podwyższył ją do kwoty 675,13 zł.

Odnosząc się do zarzutów odwołującego – to kwota 675 zł wskazana w zaskarżonej decyzji stanowi kwotę świadczenia brutto i jest podstawą opodatkowania, od której odliczana jest zaliczka na podatek odprowadzana do urzędu skarbowego oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne, dlatego od 1 marca 2015r. wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 591,37 zł (kwota netto).

Z tych wszystkich względów wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy, a zarzuty odwołującego nie były zasadne.

Konkludując, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalił, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Ewa Cyran