Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesława Stachowiak

Protokolant: Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2025 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) sp. z o.o. w P. i (...) sp. z o.o. w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

przy udziale ubezpieczonego J. L.

o podstawę wymiaru składek

na skutek apelacji (...) sp. z o. o. z siedzibą w P. i (...) sp. z o. o. z siedzibą w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 14 marca 2023 r. sygn. akt VIII U 1517/22

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I.1 oraz poprzedzającą go decyzję i stwierdza, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne i składkę na to ubezpieczenie, z tytułu wykonywania przez J. L. umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. w P., w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2016 r. oraz od kwietnia 2019 r. do grudnia 2019 r., stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek.

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II.1. oraz poprzedzającą go decyzję i stwierdza, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne, z tytułu zatrudnienia J. L. na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. w P., w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2016 r. oraz od maja 2019 r. do grudnia 2019 r., stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek.

3.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I.2. i II.2 i obciąża pozwanego kosztami postępowania w zakresie poniesionym.

Wiesława Stachowiak

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 lipca 2022 r. nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. stwierdził, że podstawa wymiaru składek oraz kwota składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla J. L. z tytułu zawarcia umowy zlecenia z płatnikiem składek: (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. w okresie od 1/2016 do 4/2016 oraz od 4/2019 do 12/20319 wynosi 0,00 złotych.

Decyzją z dnia 8 lipca 2022 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., stwierdził, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także na ubezpieczenie zdrowotne dla J. L. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wynosi kwoty szczegółowo opisane w treści decyzji.

Odwołanie od powyższych decyzji złożyła (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. (sprawa zarejestrowana pod sygn. akt VIII U 1517/22) i (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. (sprawa zarejestrowana pod sygn. akt VIII U 1549/22).Odwołujące spółki wniosły o zmianę zaskarżonych decyzji poprzez stwierdzenie, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wskazane przez płatnika składek jest w prawidłowej wysokości.

W odpowiedzi na odwołania pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P. wniósł o ich oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonych decyzjach.

Zarządzeniem z dnia 20 października 2022 r. Przewodnicząca połączyła sprawę sygn. VIII U 1549/22 ze sprawą sygn. VIII U 1517/22 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. VIII U 1517/22.

Ubezpieczony J. L. poparł stanowisko odwołujących.

Wyrokiem z dnia 14 marca 2023 r. sygn. akt VIII U 1517/22 Sąd Okręgowy w Poznaniu:

I. 1. oddalił odwołanie od decyzji z 8 lipca 2022 roku, nr (...),

2. zasądził od odwołującej spółki (...) spółka z o.o. z siedzibą w P. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P. kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

II. 1. oddalił odwołanie od decyzji z 8 lipca 2022 roku, nr (...),

2. zasądził od odwołującej spółki (...) spółka z o.o. z siedzibą w P. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P. kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w P. rozpoczęła działalność gospodarczą na podstawie umowy spółki zawartej w dniu 23 kwietnia 2002 roku. Przedmiotem działalności są usługi detektywistyczne i ochroniarskie, z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa. Faktycznie spółka prowadzi również działalność w zakresie świadczenia usług portierskich i parkingowych. Spółka prowadzi działalność na terenie całego kraju. Wspólnikami spółki są małżonkowie: B. S. i K. S. (1), który pełni funkcję Prezesa Zarządu Spółki. (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. powstała 30 lipca 2008 roku. Przedmiotem działalności są usług detektywistyczne i ochroniarskie, z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa. Działalność jest prowadzona na terenie całego kraju. Wspólnikami spółki są małżonkowie: K. P. (córka B. i K. S.) i J. P. (zięć B. i K. S. (2)), który pełni również funkcję Prezesa Zarządu Spółki.

Powstała w lipcu 2008 roku spółka (...) z dniem 1 grudnia 2009 roku na podstawie art. 231 art. 3 k.p., część zakładu pracy, w tym pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (...) została przejęta przez innego pracodawcę tj. (...) w związku z racjonalizacją procesów świadczonych usług. W ten sposób spółki podzieliły między siebie określone rodzaje świadczonych usług ochroniarskich oraz niektórzy z pracowników zatrudnieni dotychczas na podstawie umowy o pracę w (...) i świadczący usługi portierskie lub parkingowe w reżimie pracowniczego zatrudnienia, kontynuowali zatrudnienie pracownicze w (...). Jednocześnie pracownicy przejęci przez (...) zawarli umowy zlecenia na usługi portierskie lub parkingowe i dalej świadczyli ten rodzaj usług na rzecz (...) , ale już w ramach umowy zlecenia.

Obie odwołujące spółki prowadzą działalność gospodarczą pod tym samym adresem w P. przy ulicy (...).

(...) w dniu 23 grudnia 2013 roku zawarła z (...) umowę wspólnego świadczenia usług i dostaw na rzecz podmiotów trzecich na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Na mocy zawartej umowy odwołujące spółki zobowiązały się do wspólnego ubiegania się i świadczenia usług oraz dostaw na rzecz podmiotów trzecich – każda w zakresie swojej działalności oraz do udostępnienia wiedzy, technicznego doświadczenia, potencjału technicznego i ekonomicznego oraz osób zdolnych do wykonania zamówień w celu wspólnego oferowania i świadczenia usług na rzecz zamawiającego. Odwołujący postanowili również, że do reprezentacji stron w trakcie realizacji umów, jeżeli będzie wymóg zamawiających np. stosowania jednolitego oznakowania, umundurowania, używany będzie znak towarowy (...). Każda ze stron umowy jest uprawniona do zysków osiągniętych w związku z realizacją przyporządkowanej jej części zamówienia i zobowiązania do poniesienia ewentualnych strat bez przepływu jakichkolwiek korzyści między stronami z tytułu świadczenia usług lub dostaw przez każdą ze stron na rzecz zamawiających.

(...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. w ramach konsorcjum występowały pod logo (...).

W okresie objętym zaskarżoną decyzją w (...) było zatrudnionych około 90 osób na podstawie umowy o pracę, a na umowę zlecenia zatrudniała 57 zleceniobiorców, którzy byli jednocześnie zatrudnieni na umowę o pracę w (...). Natomiast spółka (...) zatrudnia pracowników wyłącznie na podstawie umowy o pracę.

Odwołująca spółka (...) zawarła z (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. umowę o świadczenie usług ochrony osób i mienia. Następnie w ramach zawartej umowy konsorcjum (...) umową z dnia 4 grudnia 2012 roku zawarła umowę z (...) regulującą zasady wspólnej realizacji umowy w ramach konsorcjum na rzecz (...) sp. z o.o. W dniu 24 lipca 2017 roku zawarta została umowa regulująca zasady wspólnej realizacji umowy na rzecz (...).

W dniu 4 grudnia 2012 roku pomiędzy (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. została zawarta umowa o świadczenie usług ochrony osób i mienia. Zleceniodawcy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług logistycznych obejmujących w szczególności usługi przewozu, magazynowania i spedycji, przy czym usługi te są świadczone na rzecz klientów Zleceniodawcy, a przedmiotem tych usług są towary stanowiące własność klientów. W ramach powyższej umowy Zleceniobiorcy, tj. odwołujące spółki zobowiązały się świadczyć na rzecz Zleceniodawcy usługę fizycznej ochrony osób i mienia na terenie chronionym w odniesieniu do mienia chronionego. Usługa miała być świadczona w sposób stały, całodobowo, we wszystkie dni kalendarzowe.

Pracownicy ochrony zatrudnieni w spółce (...) przed rozpoczęciem miesiąca otrzymywali grafik, w którym rozpisane były służby (czas i miejsce pracy). Służby były 12 i 24-godzinne. Grafik opracowywał inspektor kontroli i nadzoru. Prace zatrudnionych w (...) nadzorował kierownik zmiany, który kierował pracownikami ochrony na miejscu. W spółce (...) zatrudniony jest koordynator, który zajmuje się zleceniobiorcami, przydziela ich do konkretnych obiektów. Pracownicy otrzymywali również polecenia od przedstawicieli zleceniodawcy – (...).

Obie odwołujące spółki mając tożsamy przedmiot działalności gospodarczej zawarły umowę konsorcjum, której celem jest wspólne świadczenie usług z zakresu osób i mienia.

Na mocy umowy konsorcjalnej (...) (lider konsorcjum) wykonywała usługi ochrony osób i mienia w formie stałego dozoru sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych, reakcji grup interwencyjnych na sygnały alarmowe oraz usługi portierskie i parkingowe. Natomiast spółka (...) (partner) wykonywała usługi ochrony osób i mienia w formie bezpośredniej ochrony fizycznej stałej.

Lider konsorcjum tytułem wynagrodzenia zobowiązał się zapłacić partnerowi kwotę pokrywającą wszystkie koszty wynagrodzeń ponoszonych przez partnera za osoby zatrudnione do realizacji przedmiotu umowy, powiększoną o 7% marży pokrywającej pozostałe koszty oraz zawierającej zysk. Podstawą do dokonania płatności na rzecz partnera była faktura wystawiona przez spółkę (...) dla (...), która obejmowała wszystkie koszty wynagrodzeń ponoszonych przez partnera za osoby zatrudnione do realizacji przedmiotu umowy powiększone o 7% marży pokrywającej pozostałe koszty oraz zawierającej zysk.

W okresie od stycznia 2016 roku do marca 2019 roku (...) wystawiała faktury dla (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. za usługi ochrony osób i mienia. Następnie spółka (...) wystawiała dla (...) faktury za usługi ochrony mienia, w których uwzględniała wszystkie koszty i 7% marży.

Odwołujące spółki: (...) i (...) wspólnie świadczyły usługi i dostawy podmiotom komercyjnym, zgodnie ze swoim przedmiotem działalności realizowały usługi ochrony osób i mienia w formie bezpośredniej ochrony fizycznej stałej lub doraźnej i zabezpieczenia technicznego bądź usługi niekoncesjonowane: portierskie, dozorcze i parkingowe. Odwołujące spółki w ramach umowy konsorcjum dzieliły miedzy sobą zadania i czynności zgodnie z zakresami prowadzonych działalności.

Pomiędzy odwołującymi spółkami istnieją powiązania osobowe i kapitałowe, w tym o charakterze rodzinnym i funkcyjnym oraz powiązania kontraktowe. Ponadto prezesi zarządu odwołujących spółek pozostają ze sobą w relacji powinowactwa. Ścisła współpraca pomiędzy spółkami dała możliwość realizacji umowy z kontrahentami przy jednoczesnym obniżeniu kosztów prowadzenia działalności przez obie spółki i zarazem większe możliwości konkurowania na rynku ochroniarskim.

J. L. w dniu 21 maja 2014 roku zawarł umowę o pracę z (...) i od 23 maja 2014 roku rozpoczął pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku pracownika ochrony. Miejscem wykonywania pracy było województwo (...). Umowa o pracę została zawarta na czas trwania umowy o ochronę obiektu (...) w S. k/S.. Powyższa umowa trwała do 31 marca 2016 roku.

Ubezpieczony zawarł kolejną umowę o pracę ze spółką (...) na okres od 1 kwietnia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku, za miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 2 250 złotych + dodatek nocny.

Na podstawie umowy o pracę ubezpieczony wykonywał obowiązki pracownika ochrony na terenie i obiektach należących do (...) w Ł. i S. k/S.. Do obowiązków pracowniczych ubezpieczonego należała: ochrona obiektu i mienia na tym obiekcie oraz ludzi przebywających na terenie obiektu.

Ubezpieczony został zgłoszony jako pracownik do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez (...), oraz wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia przez (...)

Na podstawie umowy zlecenia z dnia 1 stycznia 2016 roku i 29 marca 2019 roku zawartej z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., J. L. zobowiązał się do świadczenia usług portierskich i parkingowych. W podaniu o pracę ubezpieczony podał, że jest emerytem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę u innego pracodawcy i z tego tytułu osiąga przychody w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, i nie wnosi o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi.

Na podstawie zawartych umów zlecenia J. L. świadczył usługi portierskie oraz parkingowe na terenie i w obiektach należących do (...) w Ł. i S. k/S., w okresie objętym zaskarżoną decyzją.

Czynności portierskie obejmują: prowadzenie rejestrów, wydawanie kluczy, wpuszczanie i wypuszczanie uprawnionych osób do obiektu na podstawie przepustek, a czynności parkingowe obejmują: wpuszczanie i wypuszczanie samochodów uprawnionych do parkowania na terenie obiektu lub na terenie przyległym na terenach parkingowych, ustawianie samochodów na terenach parkingowych.

Ubezpieczony nie wystawiał rachunku za świadczone usługi, a wynagrodzenie na podstawie kart wynagrodzeń za lata 2016 i 2019.

Zleceniobiorca na podstawie zawartych umów zleceń, wykonywał pracę poza podstawowym czasem pracy – po zakończeniu zmiany lub w dni wolne od pracy etatowej, wykonując pracę podobną, co w ramach etatu. Wynagrodzenie z umów zlecenia, zawartych z firmą (...), pod względem wysokości było w każdym miesiącu zróżnicowane. Ubezpieczony nie kwestionował faktu zawierania dodatkowych umów cywilnoprawnych z drugim podmiotem, ani wysokości otrzymywanego dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu.

W okresie od października do listopada 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział przeprowadził kontrolę w spółce (...) i (...) m.in. w zakresie: prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Kontrolą objęto okres od stycznia 2016 r. do grudnia 2019r. Podsumowanie wyników kontroli zawarto w protokole z dnia 23 listopada 2021 roku.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie (...)sp. z o.o. z siedzibą w T. P. oraz odwołanie (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. P. nie zasługiwały na uwzględnienie i podlegały oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżone decyzje okazały się prawidłowe. Ustalony w sprawie stan faktyczny wskazuje bowiem jednoznacznie, że stosunek zlecenia, łączący osobę ubezpieczoną z jedną z odwołujących Spółek, w istocie obejmował również wykonywanie obowiązków, wynikających ze stosunku pracy zawartego z drugą odwołującą Spółką. Stosunek ten został wykreowany tylko po to, by w niedozwolony sposób zoptymalizować koszty prowadzenia działalności przez odwołujące spółki, nadto by uniknąć konieczności uiszczania wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, czy w porze nocnej, w niedziele i święta oraz odprowadzania od takich wypłat składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Strony dokonały sztucznego, nieuzasadnionego prawnie rozdziału czynności wykonywanych przez ubezpieczonych w taki sposób, by stworzyć pozór istnienia dwóch tytułów ubezpieczeń i w ten sposób skorzystać z instytucji „zbiegu ubezpieczenia”, która w istocie w sprawie nie wystąpiła.

Sąd Okręgowy powoływał następnie podstawę prawną rozstrzygnięcia, tj. art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 1 i 2, art. 8 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wskazując, że zasadą jest, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, tj. m.in. umowy o pracę nakładczą, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów, lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Gdy powstanie kolejny tytuł do ubezpieczeń, ubezpieczony może na bieżąco dokonać zmiany tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Ocenie umowy zlecenia z punktu widzenia zasad ogólnych podlega zarówno jej treść, jak i cel. Jeżeli okaże się ona sprzeczna z ustawą albo z zasadami współżycia społecznego, albo jeżeli ma na celu obejście prawa, jest ona nieważna (art. 58 § 1 i 2 k.c.).

W ocenie Sądu Okręgowego, stan faktyczny sprawy pozostawał bezsporny między stronami, które różniły się co do tego, czy umowy zlecenia rzeczywiście pozostają w zbiegu jako tytułu ubezpieczenia społecznego, umożliwiając tym samym wybór tylko jednej z nich jako podstawy odprowadzania składek, w tym, czy okoliczności podnoszone w odwołaniach i podnoszone w toku postępowania mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie

W uznaniu Sądu Okręgowego odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie. Ze zbiegiem tytułów ubezpieczenia mamy do czynienia wtedy, gdy jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności, z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego (art. 6 ustawy systemowej). W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja została wykreowana przez odwołujące Spółki. Niewątpliwie(...) pojawiła się na rynku związanym ze świadczeniem usług ochroniarskich w roku 2002. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz posiadanych koncesji świadczyła usługi z zakresu ochrony osób i mienia, w tym celu zatrudniła pracowników ochrony, na podstawie umowy o pracę. Z racji posiadanych umiejętności, wieku oraz uprawnień pracownicy spółki (...) wykonywali usługi ochrony w różnym zakresie, m.in. były to usługi portiersko – parkingowe. Usługi te były świadczone w ramach umowy o pracę.

Wraz z powstaniem spółki (...) w roku 2008 doszło do podziału spółki (...), który obejmował m.in. pracowników. Spółka (...) powstała na wydzielonej z (...) części majątku, a także w trybie art. 23 ¹ kp przejęła część pracowników spółki (...).

W ten sposób ubezpieczeni (przeważnie osoby posiadające status emeryta), którzy pracowali w spółce (...) na podstawie umowy o pracę, świadcząc w owej spółce usługi ochrony osób i mienia oraz usługi portierskie i parkingowe, po przejściu do innego pracodawcy kontynuowali swoją pracę na podstawie umowy o pracę, ale wyłącznie w zakresie obowiązków ochrony osób i mienia. Natomiast usługi portiersko – parkingowe pracownicy ci świadczyli na podstawie umowy zlecenia zawartej z poprzednim pracodawcą, tj. (...).

Z art. 9 ust. 1 ustawy systemowej wynika zasada, że w przypadku zbiegu u danej osoby kilku tytułów ubezpieczenia, z której jeden ma charakter „bezwzględny” (np. umowy o pracę), a drugi tytuł ubezpieczenia ma charakter „ogólny” (np. umowy zlecenia) nie dochodzi do kumulacji obowiązków ubezpieczenia z tych tytułów, co oznacza powstanie obowiązku odprowadzania składek tylko od tytułu „bezwzględnego” (umowy o pracę). Zasada ta nie ma jednak charakteru bezwarunkowego. Odstępstwo od powyższej zasady wprowadza bowiem art. 9 ust. 1a ustawy systemowej, zgodnie z którym ubezpieczeni, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy (…) w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a ustawy systemowej, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy podzielił stanowisko pozwanego organu rentowego, iż powstanie spółki (...) i przejęcie przez nią pracowników (...), którzy następnie wykonywali dotychczasowe obowiązki na podstawie dwóch różnych umów (umowy o pracę i umowy zlecenia) miało charakter ukonstytuowania pozornego zbiegu tytułów ubezpieczenia. W ten sposób w istocie doszło do sztucznego quasi podziału spółki na dwa podmioty, a zakres świadczonych usług zamykał się w katalogu usług świadczonych zgodnie z realizowanymi umowy na rzecz kontrahentów, na podstawie umowy Konsorcjum.

Jednocześnie odwołujące spółki na mocy postanowień umowy konsorcjalnej postanowiły, że po zawarciu kontraktu z określonym podmiotem gospodarczym, uzgodnią między sobą która ze spółek będzie świadczyła usługi portiersko – parkingowe, a która będzie realizować usługi z zakresu osób i mienia. W rozpatrywanej sprawie istotne znaczenie ma to, że wobec poszczególnych kontrahentów obie spółki postrzegane były, jako jeden podmiot gospodarczy świadczący szeroki wachlarz usług związanych z ochroną i dozorem osób oraz mienia. Za takim stanowiskiem przemawia m.in. zapis w umowie z dnia 24 lipca 2017 roku, iż „lider konsorcjum w ramach realizacji umowy o świadczenie usług ochrony osób i mienia oraz usług portierskich i parkingowych wykonywać będzie usługi ochrony osób i mienia w formie stałego dozoru sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych, reakcji grup interwencyjnych na sygnały alarmowe oraz usługi portierskie i parkingowe”.

Sąd Okręgowy przyjął, iż ubezpieczony był pracownikiem odwołującej spółki (...) zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku – pracownik ochrony. Do obowiązków pracowniczych ubezpieczonego należały usługi polegające na ochronie obiektu, mienia na tym obiekcie i ludzi przebywających na terenie obiektu, kontrolowanie kabin kierowców pod kątem nielegalnie wywożonego towaru z obiektu, wykonywanie obchodów obiektów, magazynów, terenów, sprawdzanie osób wchodzących do obiektu.

Równocześnie w okresach objętych zaskarżoną decyzją ubezpieczony zatrudniony był na podstawie umowy zlecenia w spółce (...) celem świadczenia usług portierskich i parkingowych.

Do obowiązków portierskich należało – prowadzenie rejestrów, wykazów wg wzorów zleceniodawcy dot. osób, samochodów, wydawanie kluczy, wpuszczanie i wypuszczanie uprawnionych osób do obiektu na podstawie przepustek. Natomiast do czynności parkingowych należało wpuszczanie i wypuszczanie samochodów uprawnionych do parkowania na terenie obiektu lub na terenie przyległym ba terenach parkingowych, a także ustawianie samochodów na terenach parkingowych. Ubezpieczony wykonywał obowiązki wynikające z zawartych umów na terenie województwa (...), na obiektach grupy (...), używając munduru z nadrukiem (...).

Obowiązki powierzone ubezpieczonemu na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia były różne, lecz ich wspólną cechą była ochrona określonego terenu, obiektu, osób oraz mienia. Usługi parkingowe oraz portierskie wbrew twierdzeniom odwołujących polegają na ochronie mienia (samochodów), terenu parkingu (kontrola dostępu do parkingu osób nieuprawnionych), oraz budynków (ograniczenie dostępu osób). Uprawnionym jest zatem wniosek, że wskazane powyżej czynności zleceniodawcy mające za zadanie chronić osoby, mienie, teren oraz budynki uzupełniały się z czynnościami ochroniarskimi, które wymagały posiadania licencji ochroniarza uprawniającej do ochrony określonych budynków, osób lub koncentrujące się na określonym sposobie ochrony, tj. monitorowaniu obiektów, terenów lub ochrony osób przebywających w danym budynku poprzez ograniczenie dostępu. Czynności wykonywanie przez ubezpieczonego na podstawie oby umów wzajemnie się uzupełniały tworząc pełny zakres usług ochroniarskich świadczonych przez (...) i wykonywanych przez ubezpieczonego na podstawie dwóch różnych tytułów ubezpieczenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy bez znaczenia jest podział na czynności/obowiązki wykonywane na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia albowiem istotny jest przedmiot i sposób wykonywania tych obowiązków, a które w istocie polegały na szeroko pojętej ochronie i dozorze obiektów, terenów i ludzi. Wykonywanie czynności parkingowych polegających np. na wydawaniu kluczy jest formą ochrony obiektu poprzez weryfikację osób uprawnionych do przebywania na określonym obiekcie. Podobnie kontrola samochodów wjeżdżających na parking oraz kontrola kierowców zawiera w sobie obowiązek parkingowego i jednocześnie pracownika ochrony.

Z prawnego punktu widzenia umowy zlecenia, zawarte (...), należy określić jako pozorne w rozumieniu art. 83 k.c. W istocie, na potrzeby uniknięcia odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od kwot wynagrodzenia, uzyskiwanego przez te same osoby w spółce (...). W rzeczywistości obowiązki pracownicze ubezpieczonego zostały sztucznie rozdzielone na dwie umowy zawarte z pozornie odrębnymi podmiotami gospodarczymi, które występowały na rynku jako (...). Odwołujące spółki tworząc (...) w ramach zawartych umów z kontrahentami zobowiązały się do kompleksowego świadczenia usług ochrony osób i mienia. W efekcie(...) ponosiło odpowiedzialność wobec kontrahentów za prawidłowe wykonanie usług. W umowach regulujących zasady wspólnej realizacji usług w ramach (...), odwołujące spółki podzieliły przedmiot umów zawartych z kontrahentami na bezpośrednią ochronę fizyczną stałą (którą wykonywała spółka (...)) i usług portiersko-parkingowe (które wykonywała spółka (...)). Odwołujące spółki w celu świadczenia swojej części kontraktu powierzały pracę tym samym ubezpieczonym, którzy czynności pracownika ochrony wykonywali w ramach umowy o pracę, a czynności portiersko-parkingowe w ramach umowy zlecenia.

W konsekwencji ubezpieczony wykonywał czynności ochroniarskie, parkingowe i portierskie, na rzecz (...)z tą różnicą, że w różnych godzinach.

Zatrudniane ubezpieczonego w ramach umów zlecenia zawartych ze spółką (...), było dla spółki (...) korzystne z przyczyn organizacyjnych i finansowych. Ubezpieczony wykonywał bowiem pracę o podobnym charakterze, co nie wymagało dodatkowego przeszkolenia. Takie rozwiązanie było najkorzystniejsze i zapewniało najwyższą jakość wykonania usługi oraz obniżenie kosztów wykonania umowy o ochronę. Zawierając z ubezpieczonym dodatkowe umowy zlecenia, firma (...) korzystała w ten sposób z art. 9 ust. 2 ustawy, przewidującego zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Pozwoliło to na opłacanie wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Przedmiotem każdej z umów (umowy o pracę jak i umowy zlecenia) było wykonywanie czynności co najmniej zbliżonych lub tożsamych, powiązanych ze sobą, z użyciem tej samej odzieży ochronnej z logo (...). Ponadto czynności te wykonywane były w miejscach/obiektach tożsamych dla wykonywania działalności gospodarczej obu podmiotów. W toku postępowania dowodowego nie wykazano relewantnych prawnie różnic między przedmiotem i sposobem wykonywania umów na rzecz odwołujących.

Nawet jednak w braku możliwości uznania umowy za zawartą dla pozoru (i z tego tytułu nieważnej) nie zmieniałoby to faktu, iż umowy zlecenia zawarte ze spółką (...), były ewidentnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, zmierzały do obejścia prawa i z tych właśnie przyczyn były nieważne.

Stosownie do treści art. 58 § 1 k.c. czynność prawna, sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jest nieważna chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest również czynność sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy, co do pozostałych części chyba, że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością, czynność nie zostałaby dokonana (art. 58 § 3 k.c.).

Dla ustalenia, czy umowa nie ma na celu obejścia ustawy, zbadać należy cel jej zawarcia (cause). Istota umowy o świadczenie usług (umowy zlecenia), w oparciu o normę art. 750 kc w zw. z art. 734 i 735 kc polega na tym, iż przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do wykonania za wynagrodzeniem określonej czynności faktycznej dla dającego zlecenie (zleceniodawca). Tak więc celem tej umowy, czyli jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (określanym tradycyjnie w nauce prawa terminem causa), jest świadczenie usług (pracy) na rzecz zleceniodawcy za wynagrodzeniem.

Zdaniem Sądu Okręgowego celem zawarcia przez ubezpieczonego umowy zlecenia z (...) na wykonywanie podobnych czynności/prac, jak te, które ubezpieczony wykonywał w ramach umowy o pracę, zawartej z (...), nie było z pewnością osiągnięcie wynagrodzenia. Skoro, ubezpieczony w ramach umów zlecenia z (...) wykonywał podobne prace, nic nie stało na przeszkodzie, aby w ramach łączącej go ze spółką (...) umowy o pracę, wykonywał także obowiązki portierskie i parkingowe. Odwołujące spółki tworzące (...)mogły bowiem dokonywać podziału między sobą według innego kryterium aniżeli rodzaj powierzonej pracy. Dopuszczalne wydaje się, aby jedna spółka świadczyła kompleksowe usługi ochroniarskie na jednym obiekcie, a druga ze spółek na innym obiekcie. W ocenie Sądu Okręgowego prace wykonywane przez ubezpieczonego w ramach umów zlecenia, świadczą wprawdzie o braku pozorności umowy (art. 83 k.c.), ale stanowią także zasłonę dla rzeczywistego celu zawartej umowy, którym było nie samo zlecenie (praca), lecz uzyskanie kolejnego tytułu ubezpieczenia. Wówczas też ujawnia się pierwszoplanowy cel umowy, czyli uniknięcie wyższych danin publicznoprawnych z innego tytułu, a także uniknięcie płacenia ubezpieczonemu wynagrodzenia za nadgodziny lub pracę w niedziele i święta, czy w porze nocnej.

W przedmiotowej sprawie doszło zatem do wykorzystania przepisów o ubezpieczeniach społecznych i stworzenie wyłącznie formalnej podstawy ubezpieczenia, tak, aby zawarcie umowy zlecenia za jedyny cel miało unikanie płacenia składek na ubezpieczenia społeczne. Takiego celu nie usprawiedliwia zasada wolności umów, gdyż nie jest ona nieograniczona nawet w prawie cywilnym (art. 353 ¹ k.c.).

W konsekwencji, dla zawarcia umów zlecenia pomiędzy ubezpieczonym a (...) brak było przyczyny (causa), jaką jest świadczenie usług (pracy) na rzecz zleceniodawcy za wynagrodzeniem. Tym samym umowy zlecenia, zawarte przez ubezpieczonego ze spółką (...), są nieważne z mocy art. 58 § 1 k.c., ponieważ doprowadziły do obejścia przepisów prawa wyrażonych w art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji, w przypadku ubezpieczonego nie doszło do zbiegu tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym. Jedynym rzeczywistym, ważnym tytułem podlegania ubezpieczeniom społecznym dla ubezpieczonego, były wyłącznie umowy o pracę, zawarte ze spółką (...), a podstawa wymiaru składek obejmowała wynagrodzenie z tytułu pracy u pracodawcy oraz (...).

W ramach umowy o pracę, ubezpieczony pracował jako pracownik ochrony za wynagrodzeniem, które stanowiło dla niego źródło utrzymania. Czas pracy, przepracowany przez zleceniobiorcę spółki (...) w ramach umów zlecenia, w istocie stanowił realizację łączącego go ze spółką (...) stosunku pracy, ze wszystkimi konsekwencjami, wiążącymi się z ustalonym wymiarem czasu pracy, okresem rozliczeniowym i uprawnieniem do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Prace w ramach umów zlecenie i umowy o pracę, realizowane były w miejscu świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę. Czynności wykonywane w ramach umów cywilnoprawnych, nie różniły się zasadniczo od czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę.

Tym samym dochód uzyskany przez ubezpieczonego z tytułu wykonywania umów zlecenia zawartych z (...), nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w tej firmie, gdyż jest to przychód uzyskany z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę zawartej z (...). W uznaniu Sądu Okręgowego, umowy zlecenie stanowiły de facto kontynuację stosunku pracy, łączącego ubezpieczonego z (...).

W rozpoznawanej sprawie postępowanie spółki (...) która przejęła ubezpieczonego ze spółki (...), a następnie „udostępniła” ubezpieczonego pierwotnemu pracodawcy na podstawie umowy cywilnoprawnej, było działanie mającym na celu obejście przepisów prawa. Udostępnienie pracownika jest podstawą do uwzględnienia wynagrodzenia z tytułu umów zleceń w podstawie wymiaru składek z tytułu umowy o pracę. Konstrukcja przyjęta przez odwołujące spółki odpowiada koncepcji przebicia zasłony korporacyjnej. W okolicznościach sprawy ze względu na nieadekwatne ustalenie wysokości wynagrodzenia z umowy o pracę (stanowiące nadużycie prawa) spółkę (...) należy uznać za pracodawcę i w konsekwencji za płatnika składek również w odniesieniu do wynagrodzenia pracownika uzyskiwanych z umów zleceń zawartych ze spółką (...).

Ubezpieczony świadczył pracę polegającą na ochronie obiektów, mienia, osób, a także wykonywał czynności parkingowe oraz portierskie, które również zawierają w sobie pierwiastek odpowiadający czynnościom ochroniarskim. Praca na podstawie obu umów była świadczona w obiektach grupy (...), w województwie (...). Ponadto zakres obowiązków ubezpieczonego jako pracownika, jak i sposób organizacji jego pracy jako zleceniobiorcy, niczym się nie różnił w odniesieniu do zawartych umów zlecenia oraz umów o pracę w zakresie istoty i celu powierzonych czynności w ramach każdej z tych umów. Terminy i miejsce wykonywania usług na podstawie umów zlecenia były ustalane przez osoby wykonujące funkcje zarządcze w odwołujących spółkach. Czas pracy ubezpieczonego jako pracownika ochrony był ewidencjonowany w formie ustalonego przez pracodawcę uniwersalnego grafiku, obowiązującego zarówno w (...), jak i u zleceniodawcy. Ubezpieczony wykonywał usługi ochroniarskie w budynkach należących do określonego kontrahenta, np. grupy (...) Konsorcjum utworzone przez odwołujące spółki zapewniało ubezpieczonemu stosowny mundur, opatrzonego logiem (...)

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy wydając zaskarżone decyzje prawidłowo przyjął, że zawarte przez ubezpieczonego ze spółką (...) umowy zlecenia, nosiły znamiona nieważności w świetle art. 58 k.c.. Nieważna umowa zlecenia, nie może stanowić tytułu obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym na zasadzie art. 6 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 9 ust. 2 ustawy systemowej.

W związku z powyższym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla ubezpieczonego w spornym okresie, stosownie do treści przepisów: art. 18 ust. 1 i 3, art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanych z tytułu wynagrodzenia za wykonywanie zawartej z (...) umowy o pracę. W konsekwencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołania, o czym orzeczono w punkcie I. 1. oraz II. 1. wyroku.

Natomiast w punktach I. 2. i II. 2. wyroku Sąd Okręgowy zasądził od odwołujących Spółek na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. po 360 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 i § 15 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, przyjmując za podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, wskazaną. wartość przedmiotu sporu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła (...) sp. z o.o. w P., zaskarżając go w części dotyczącej pkt I 1. i 2. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1. Błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wydania zaskarżonego wyroku polegający na dokonaniu ustaleń niezgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy, a także nieustaleniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy;

2. Naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:

1) art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. przez oddalenie wniosków dowodowych Odwołującego się ad. 1 o dopuszczenie dowodów z:

- wydruku opisu przedmiotu zamówienia ze strony internetowej: (...)- Przetarg na Usługi portierskie w budynku Komendy (...) Państwowej Straży Pożarnej w K. oraz z wydruku ogłoszenia o zamówieniu ze strony internetowej (...)- Przetarg na usługa obsługi parkingu (...) Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we W.;

2) art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie błędnej i wybiórczej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, z pominięciem zasad doświadczenia życiowego oraz reguł logiki;

3. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

1) art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 58 § 1 oraz art. 353 ¹ Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że umowy zlecenia zawarte pomiędzy (...) Sp. z o.o. i Ubezpieczonym zostały zawarte w celu obejścia przepisów prawa polegającego na stworzeniu pozoru zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych i w związku z tym należy określić je jako nieważne;

2) art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 58 § 2 Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że umowy zlecenia zawarte pomiędzy (...) Sp. z o.o. i Ubezpieczonym były ewidentnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

3) art. 83 Kodeksu cywilnego przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że umowy zlecenia zawarte przez (...) Sp. z o.o. z Ubezpieczonym są pozorne, a w konsekwencji nieważne, podczas gdy umowy te były faktycznie wykonywane przez strony i ZUS tego faktu nie zakwestionował;

4) art. 6 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że umowy zlecenia zawarte przez Ubezpieczonego z (...) Sp. z o.o. nie stanowiły tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi;

5) art. 4 pkt 2 lit. a i art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że (...) Sp. z o.o. jako pracodawca Ubezpieczonego jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne naliczonych od przychodów osiągniętych przez Ubezpieczonego na podstawie umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem, tj. (...) Sp. z o.o. w sytuacji, gdy beneficjentem czynności wykonywanych przez Ubezpieczonego był ten podmiot, a nie pracodawca i czynności te były rodzajowo odmienne oraz wykonywane w innym miejscu i czasie niż obowiązki pracownicze.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości i poprzedzającej go decyzji ZUS przez ustalenie, że podstawy wymiaru składek oraz kwoty składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla Ubezpieczonego z tytułu zawarcia umów zlecenia z Płatnikiem składek - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. w okresie od stycznia 2016 r. do grudnia 2019 r. stanowią kwoty zadeklarowane i obliczone przez Płatnika składek, a wykazane w powyższej decyzji, ewentualnie o:

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

2. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z załączonych dokumentów, w tym kserokopii przykładowych rachunków wystawionych przez Ubezpieczonego na potwierdzenie faktu wystawiania rachunków z tytułu wykonywania czynności portierskich i parkingowych, bowiem potrzeba przedłożenia dowodów wskazanych powyżej, powstała później, w wyniku zapoznania się apelującego z treścią uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w którym Sąd I instancji ustalił fakty niezgodnie ze stanem rzeczywistym, tj. błędnie przyjął, że Ubezpieczony nie wystawiał rachunków za świadczone usługi,

3. zasądzenie od Organu rentowego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania przed Sądem 1 i II instancji według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła także (...) sp. z o.o. w P., zaskarżając go w części dotyczącej pkt II 1 i 2. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.  Błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wydania zaskarżonego wyroku polegający na ustaleniu faktów niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, a także nieustaleniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy,

2.  Naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:

1.  art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. przez oddalenie wniosków dowodowych Odwołującego o dopuszczenie dowodów, w tym wydruku opisu przedmiotu zamówienia ze strony internetowej:(...) - Przetarg na Usługi portierskie w budynku Komendy (...) Państwowej Straży Pożarnej w K. oraz z wydruku ogłoszenia o zamówieniu ze strony internetowej (...) - Przetarg na usługa obsługi parkingu (...) Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we W.,

2.  art. 233 § i k.p.c. przez dokonanie błędnej i wybiórczej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, z pominięciem zasad doświadczenia życiowego oraz reguł logiki,

3.  Naruszenie przepisów prawa materialnego:

1)  art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 58 § 1 oraz art. 353 ^{( 1)} Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że umowy zlecenia zawarte pomiędzy (...)Sp. z o.o. i Ubezpieczonym zostały zawarte w celu obejścia przepisów prawa polegającego na stworzeniu pozoru zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych i w związku z tym należy określić je jako nieważne;

2)  art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 58 § 2 Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że umowy zlecenia zawarte pomiędzy (...)Sp. z o.o. i Ubezpieczonym były ewidentnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

3)  art. 83 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie;

4)  art. 6 ust. i pkt 4 w związku z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 83 Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że umowy zlecenia zawarte przez Ubezpieczonego z (...) Sp. z o.o. są pozorne, a w konsekwencji nieważne i w rezultacie nie stanowiły tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi;

5)  art. 4 pkt 2 lit. a i art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że (...) Sp. z o.o. jako pracodawca Ubezpieczonego jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne naliczonych od przychodów osiągniętych przez Ubezpieczonego na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...)Sp. z o.o.

Wskazując na powyższe zarzuty tenże apelujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez ustalenie, że podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne Ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u Płatnika składek - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. od stycznia 2016 r. do grudnia 2019 r. nie obejmują wynagrodzeń uzyskiwanych przez ubezpieczonego z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., tj. że podstawę wymiaru składek na ww. ubezpieczenia dla Ubezpieczonego za ten okres stanowią kwoty zadeklarowane i obliczone przez Płatnika składek - (...) Sp. z o.o., a wskazane w powyższej decyzji ZUS.

2.  zasądzenie od Organu rentowego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji według norm przepisanych wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty.

3.  Dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów ze wskazanych dokumentów.

W odpowiedzi na apelacje organ rentowy wniósł o oddalenie obu apelacji oraz zasądzenie od każdego z odwołujących na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje odwołujących spółek są uzasadnione, czego następstwem jest wydanie w sprawie wyroku reformatoryjnego.

Na wstępie Sąd II instancji podkreśla, że co prawda Sąd Okręgowy dokonał niezbędnych ustaleń faktycznych, natomiast dokonał błędnej oceny prawnej, której nie podzielił Sąd II instancji.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1230) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które są pracownikami.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Stosownie do art. 9 ust. 1 i 1a ustawy, osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 7b, 10, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, otrzymywania stypendium doktoranckiego, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a, który stanowi, że ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.

W art. 18 ust. 1 i 3 ustawy wskazano, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

Stosownie do art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1285) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe tych osób pomniejszoną o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego.

W zaskarżonych decyzjach organ rentowy uznał, że podstawą wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także ubezpieczenie zdrowotne dla ubezpieczonego J. L. w okresie od stycznia 2016r. do grudnia 2019 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. jest wynagrodzenie wskazane w zaskarżonej decyzji nr (...), które obejmuje przychód uzyskany zarówno z wykonywania umowy o pracę, jak i przychód uzyskany z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o., a zatem podstawa wymiaru składek oraz kwota składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne z tytułu zawarcia umowy zlecenia z płatnikiem składek (...) sp. z o.o. w okresie od stycznia 2016 r. do grudnia 2019 r. wynosi 0,00 zł.

Organ rentowy wskazywał, że zawarcie umowy zlecenia przez ubezpieczonego z (...) sp. z o.o., który jednocześnie był pracownikiem (...) sp. z o.o. były nieważne z mocy art. 58 § 1 kodeksu cywilnego, ponieważ doprowadziły do obejścia przepisów art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zdaniem ZUS ubezpieczony świadcząc pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...) wykonywał ją w rzeczywistości w ramach trwającego stosunku pracy z (...) sp. z o.o.

Wbrew Sądowi I instancji - takie stanowisko pozwanego w okolicznościach faktycznych sprawy, w tym związanych z podstawą funkcjonowania odwołujących spółek w ramach konsorcjum i w ramach tego konsorcjum realizujących przedsięwzięcia gospodarcze, nie jest prawidłowe.

Sąd Apelacyjny – przyjmuje, iż nie jest tak, że odwołujące spółki mogą być traktowane na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych jako podmioty powiązane. Wprawdzie, stosownie do treści art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. b w zw. z art. 11a ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r., poz. 2587) są podmiotami powiązanymi, jednakże żaden przepis prawa nie wskazuje, że regulacje te można stosować na gruncie ubezpieczeń społecznych. Powoływanie się zatem przez pozwanego na owe powiązania nie ma znaczenia w sprawie. Pomimo ścisłej współpracy pomiędzy odwołującymi spółkami stanowią one odrębne podmioty prawa, które w ramach swojej działalności funkcjonowały w ramach prawnie dopuszczalnej konstrukcji konsorcjum.

Zauważyć należy, że konsorcjum, które jest regulowane w ustawie Prawo zamówień publicznych (aktualnie art. 58 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, wcześniej art. 23 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych), jest związkiem o charakterze przejściowym, nastawionym na realizację ustalonego celu, na ponoszenie wspólnego ryzyka i odpowiedzialności. Stanowi okolicznościową wspólnotę interesów ustaloną między kilkoma samodzielnymi podmiotami na czas potrzebny do wypełnienia określonego zadania. Na podstawie konsorcjum przedsiębiorcy zobowiązują się do podjęcia wspólnego działania w celu zrealizowania konkretnej inwestycji gospodarczej. Inwestorzy ponoszą ryzyko, ale też otrzymują wspólne korzyści. Czas trwania umowy równa się czasowi potrzebnemu do zrealizowania określonego celu, nie jest to więc stała współpraca, nawet gdy trwa latami. Umowa konsorcjum jest więc zawierana najczęściej w celu realizacji przez kilka podmiotów gospodarczych umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Umożliwienie ubiegania się o zamówienie przez kilka firm zapewnia większy potencjał wykonawczy, ale też jest szansą dla mniejszych podmiotów pozwalającą im na zawarcie umowy. Celem tworzenia konsorcjum jest realizacja kosztownego lub ryzykowanego przedsięwzięcia gospodarczego przekraczającego możliwości jednego podmiotu. Jego zadaniem jest zmniejszenie ryzyka ponoszonego przez uczestników oraz wspólne wykonanie ogromnego zadania. Powiązania między założycielami nie mają znaczenia. Liczą się motywy zawarcia porozumienia. Konsorcjum nie ma osobowości prawnej, nie jest podmiotem gospodarczym, nie ma odrębnej nazwy czy siedziby i nie musi być rejestrowane. Wszystkie podmioty, które wchodzą w skład konsorcjum zachowują swoją niezależność. Ich współpraca ogranicza się do realizacji celu, w jakim zawarte zostało konsorcjum. Każde takie porozumienie musi zawierać postanowienia dotyczące podejmowanego wspólnie przez zrzeszające się podmioty przedsięwzięcia. Skład konsorcjum musi wybrać swojego lidera, do którego zadań należy: przygotowanie do powstania konsorcjum, przygotowanie wspólnego przedsięwzięcia, obsługa czynności związanych z działaniem konsorcjum, koordynacja działań poszczególnych uczestników, reprezentacja konsorcjum w stosunkach zewnętrznych, czyli wyznaczenie odpowiedzialności poszczególnych podmiotów i ustalenie, jakie ryzyko ponoszą uczestnicy. Ze względu na swój charakter a także prawną definicję pracodawcy, konsorcjum samo w sobie nie może zatrudniać pracowników. Nie jest podmiotem gospodarczym w związku z czym nie może być też podmiotem praw ani obowiązków. Nie posiada prawnej osobowości, która jest warunkiem koniecznym do bycia pracodawcą. Taki warunek spełnia każdy uczestnik konsorcjum jako oddzielny podmiot. Przywileje i obowiązki pracodawcy mogą też przysługiwać liderowi porozumienia. Samo konsorcjum nie jest uprawnione by kogokolwiek zatrudniać. Zgodnie z zapisami ustawy prawo zamówień publicznych odpowiedzialność członków konsorcjum w stosunku do zamawiającego ma charakter odpowiedzialności solidarnej. Tym samym wszyscy wykonawcy wchodzący w skład konsorcjum są odpowiedzialni za wykonanie całej umowy jak i za wniesienie zabezpieczenia należytego jej wykonania. Podział zadań pomiędzy poszczególnymi konsorcjantami zawarty w umowie konsorcjum stanowi jedynie wewnętrzną relację pomiędzy poszczególnymi wykonawcami.

W ocenie Sądu Odwoławczego, w niniejszej sprawie nie można uznać, że zawarcie umowy zlecenia przez ubezpieczonego z (...) sp. z o.o., który jednocześnie był pracownikiem (...) sp. z o.o. było nieważne z mocy art. 58 § 1 kodeksu cywilnego ponieważ doprowadziło do obejścia przepisów art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto nie można się zgodzić z pozwanym, że ubezpieczony świadcząc pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o., wykonywał ją w rzeczywistości w ramach trwającego stosunku pracy z (...) sp. z o.o. Zasadnicze znaczenie ma bowiem w sprawie kwestia tego, że (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. działały w ramach konsorcjum, a więc mimo tego, że spółki mają siedziby pod tym samym adresem, a członkowie organów zarządzających spółek są ze sobą spokrewnieni i spowinowaceni, zachowywały one niezależność i są odrębnymi podmiotami gospodarczymi, choć ściśle ze sobą współpracującymi. Podmioty te działały w związku nastawionym jedynie na realizację ustalonego celu – wykonywanie na rzecz określonego podmiotu usług parkingowych i ochrony. Celem podjętej współpracy między spółkami była realizacja określonych, kompleksowych usług na rzecz swojego kontrahenta. Powiązania między założycielami nie mają więc znaczenia. Istotne są motywy zawarcia takiego prawnie dopuszczalnego porozumienia. Liczą się motywy zawarcia porozumienia. Konsorcjum nie ma osobowości prawnej, nie jest podmiotem gospodarczym, nie ma odrębnej nazwy czy siedziby i nie musi być rejestrowane, a w konsekwencji nie może zatrudniać pracowników. Pracowników natomiast może zatrudniać każdy podmiot osobno. (...) sp. z o.o. jako kontrahent konsorcjum zlecał wykonanie określonych usług całemu konsorcjum, w ramach którego dwa podmioty, które były łącznie zleceniobiorcami zobowiązywały się do wykonania przedmiotu umowy.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie można zatem w okolicznościach niniejszej sprawy uznać, że celem umów zawartych z ubezpieczonym przez poszczególne podmioty było obejście przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Pracodawcą ubezpieczonego, który zatrudniał go na podstawie umowy o pracę był (...) sp. z o.o., natomiast umowę zlecenie ubezpieczony miał zawartą z (...) sp. z o.o.

Na podstawie umowy z 23 grudnia 2013 r. zawartej między (...) sp. z o. a (...) sp. z o.o. podmioty zobowiązały się do wspólnego ubiegania się i świadczenia usług i dostaw na rzecz podmiotów trzecich – każda w zakresie swego przedmiotu działalności określonego we wpisie do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego oraz w koncesjach, zezwoleniach i licencjach, jeśli ustawy nakładają obowiązek ich posiadania, gdy wystąpi potrzeba wspólnego wystąpienia w obrocie gospodarczym. Nie można zatem uznać, że (...) sp. z o.o. została założona jedynie w celu zawierania z pracownikami (...) umów zlecenia celem obejścia przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a tym samym celem obejścia przepisów o obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne. Trudno również uznać, ażeby w tym celu spółki zawarły umowę konsorcyjną. (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. miały inne przedmioty działalności, a wspólnie zobowiązywały się do świadczenia usług, które były dla nich właściwe. Nie można więc uznać, że ubezpieczony w ramach wykonywania umowy zlecenia wykonywał czynności na rzecz (...) sp. z o.o., z którym łączył go stosunek pracy. Powiązanie między podmiotami miało bowiem na celu jedynie wspólne świadczenie usług, a każdy z podmiotów działał na własną rzecz w zakresie wykonywanej działalności.

Ponadto wymaga podkreślenia, iż nie było tak, że korzyści z pracy ubezpieczonego wykonywanej na podstawie umowy zlecenia przypadały de facto jego pracodawcy. Nadto na podstawie umowy zawartej między podmiotami z 23 grudnia 2013 r. każdy z podmiotów uzyskiwał korzyści finansowe za wspólną realizację pozyskanego zamówienia stosownie do realizowanej przez każdą ze stron części zamówienia. Oznaczało to, że każda ze stron jest uprawniona do zysków osiągniętych w związku z realizacją przyporządkowanej jej części zamówienia i zobowiązana do ponoszenia ewentualnych strat bez przepływu jakichkolwiek korzyści między stronami z tytułu świadczenia usług lub dostaw przez każdą ze stron na rzecz zamawiającego. Rozliczenia miały być dokonywane przez każdą ze stron bezpośrednio z zamawiającymi za wykonaną przez siebie część zamówienia lub w zależności od uzgodnień z zamawiającym alternatywnie i równoważnie za pośrednictwem wyznaczonego wykonawcy z zachowaniem zasady, o której mowa w ust. 1 i ekwiwalentności rozliczeń.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, w związku z tym, że w ramach konsorcjum (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. działały jako dwa odrębne podmioty, brak jest podstaw do uznania, że ubezpieczony zawarł de facto umowę zlecenia ze swoim pracodawcą lub, że w ramach umowy zlecenia wykonywał prace na rzecz swojego pracodawcy, co wyczerpałoby dyspozycję art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczony bowiem w ramach umowy o pracę wykonywał czynności ochroniarskie na rzecz (...) sp. z o.o., a w ramach umowy zlecenia wykonywał czynności portierskie i parkingowe na rzecz (...)sp. z o.o. Zaznaczyć przy tym należy, że czynności wykonywane w ramach umowy o pracę i umowy zlecenia nie były tożsame. Na podstawie umowy zlecenia ubezpieczony wykonywał bowiem czynności portierskie i parkingowe, które obejmowały prowadzenie rejestrów, wykazów według wzorów zleceniodawcy dot. osób, samochodów, wydawanie kluczy, wpuszczanie i wypuszczanie uprawnionych osób do obiektu na podstawie przepustek, wpuszczanie i wypuszczanie samochodów uprawnionych do parkowania na terenie obiektu lub na terenie przyległym na terenach parkingowych, ustawianie samochodów na terenach parkingowych. Natomiast czynności ochrony wykonywane przez ubezpieczonego na podstawie umowy o pracę obejmowały dozór sygnałów alarmowych z systemów alarmowych klienta i reakcji uzbrojonych w broń palną grup interwencyjnych na alarm ze strony klienta oraz ochronie stacjonarnych obiektów i stanowiły czynności właściwe dla czynności ochroniarskich. Ubezpieczony na podstawie każdej z umów wykonywał więc inne czynności na rzecz odrębnych podmiotów, w zakresie ich działalności.

Trudno uznać, tak jak twierdzi pozwany, że czynności te wzajemnie się uzupełniały. Owszem czynności, które wykonywał ubezpieczony, były wykonywane w ramach umowy zawartej przez konsorcjum z podmiotem zewnętrznym, ale w skład konsorcjum wchodziły dwa odrębne podmioty gospodarcze. Nadto ubezpieczony wykonywał prace w różnych miejscach terenu. Zgodzić się więc należy z odwołującymi, że zadania realizowane przez pracowników ochrony nie obejmują czynności portierskich i parkingowych, które nie są nakierowane na ochronę osób i mienia. Czynności ochroniarskie obejmują zatem zupełnie inne zadania niż usługi parkingowe. Co więcej pozwany nie wykazał aby czynności wchodzące w zakres ochrony i czynności portiersko – parkingowe były wykonywane w tym samym czasie. Sądowi znane są poglądy orzecznictwa o sztucznym dzieleniu jednego stosunku prawnego na kilka odrębnych w celu pozorowania zbiegu tytułów ubezpieczeń, jednakże należy zwrócić uwagę, że poglądy te zostały wyrażone na tle odmiennych od ustalonego w sprawie stanów faktycznych. W tego rodzaju sprawach ten sam podmiot (pracodawca) zawierał dodatkowe umowy cywilno-prawne ze swoim pracownikiem na wykonywanie podobnych lub takich samych czynności, bądź czynności składających się na pewien etap, wycinek, całego procesu technologiczno-produkcyjnego. Także w przypadku, gdy dwa podmioty (pracodawca i zleceniodawca) zawierały umowy cywilno-prawne z jedną osobą fizyczną i umowy takie były kwestionowane przez sądy, umowy te za swój przedmiot miały wykonywanie czynności będące elementem pewnego ciągu produkcyjnego, bądź miały na celu ukrycie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Takich okoliczności w niniejszej sprawie brak. Zwrócić należy również uwagę na to, że, jak wynika z danych przedstawionych przez odwołujące spółki i niezakwestionowanych przez pozwanego, wykonywanie umów zlecenia na rzecz jednej z odwołujących spółek przez osoby będące jednocześnie pracownikami drugiej nie było powszechne, co także podważa ocenę pozwanego o działaniach odwołujących kompleksowo ukierunkowanych na obejście przepisów prawa.

W konsekwencji - brak jest podstaw do uznania, że zawarta przez strony umowa zlecenia została wykorzystywana instrumentalnie wyłącznie w celu niepłacenia wyższych składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę. Analiza przeprowadzonego postępowania dowodowego, a zwłaszcza charakter powiązań między (...) sp. z o.o. a (...) sp. z o.o. w postaci utworzenia konsorcjum wykazało, że umowa zlecenia nie miała charakteru pozornego.

Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko strony odwołującej wskazujące, że wbrew twierdzeniu pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie doszło do sztucznego rozbicia zadań pracowniczych na dwa podmioty, bowiem usługi parkingowe i ochroniarskie nie mieściły się w zakresie obowiązków ubezpieczonego jako pracownika (...) sp. z o.o. Usługi parkingowe i portierskie nie stanowiły usługi ochrony osób i mienia, lecz stanowiły odrębne usługi świadczone na rzecz (...) sp. z o.o.

W konsekwencji, wobec ubezpieczonego zachodzi zbieg tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym w związku z zawarciem przez niego dwóch odrębnych umów – o pracę i zlecenia, z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi. Pozwany zatem niezasadnie ustalił, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także na ubezpieczenie zdrowotne dla ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. wynosi w okresie od 1/2016 do 12/2019 kwoty stanowiące przychód uzyskany przez ubezpieczonego z tytułu umowy o prac i umowy zlecenia.

Z powyższych względów - uznając za zasadne zarzuty strony apelującej - Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I.1 oraz poprzedzającą go decyzję i stwierdził, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne i składkę na to ubezpieczenie, z tytułu wykonywania przez J. L. umowy zlecenia zawartej z (...) sp. z o.o. w P., w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2016 r. oraz od kwietnia 2019 r. do grudnia 2019 r., stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek, a także zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II.1. oraz poprzedzającą go decyzję i stwierdził, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne, z tytułu zatrudnienia J. L. na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. w P., w okresie od stycznia 2016 r. do kwietnia 2016 r. oraz od maja 2019 r. do grudnia 2019 r., stanowią kwoty zadeklarowane przez płatnika składek. Zmiana zaskarżonego wyroku co do meritum sprawy, skutkowała w myśl art. 386 § 1 k.p.c. zmianą orzeczenia w przedmiocie zwrotu kosztów procesu i w punkcie I.2. i II.2 i obciążeniem pozwanego kosztami postępowania w zakresie poniesionym.

Wiesława Stachowiak