Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sylwia Dembska

Protokolant: Nina Bekalarek-Bruź

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2024 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy R. K. i W. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 14 grudnia 2021 r. sygn. akt IV U 2103/21

I.  Zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołania.

II.  Zasądza od odwołujących R. K. i W. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. po 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, za czas od dnia uprawomocnienia się pkt 2 orzeczenia do dnia zapłaty .

Sylwia Dembska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 września 2021 r. nr (...), znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit a, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021r., poz. 423 ze zm.) stwierdził, że W. K. u płatnika składek Kancelaria Notarialna R. K.:

- podlega od 2 stycznia 2019 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność,

- nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu jako pracownik od 2 stycznia 2019 r. do 31 sierpnia 2021 r.

W uzasadnieniu pozwany podał, że ustalony w postępowaniu kontrolnym stan faktyczny,
w szczególności co do udziału W. K. w prowadzeniu działalności gospodarczej Kancelarii Notarialnej R. K. wskazuje, iż W. K. w okresie od
2 stycznia 2019 r. współpracuje ze swoim mężem R. K. przy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyli płatnik składek – R. K. oraz W. K., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że W. K. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą od 2 stycznia 2019 r. i przyjęcie, że W. K. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu jako pracownik od 2 stycznia 2019 r. do 31 sierpnia 2021 r.

W ocenie odwołujących W. K. nie może zostać uznana za osobę współpracującą, ponieważ m.in. nie przyczynia się do prowadzenia działalności działając na rzecz
i w imieniu płatnika, gdyż nie ma do tego uprawnień, a ponadto dochody z działalności nie stanowią majątku wspólnego, bowiem między małżonkami istnieje ustrój rozdzielności majątkowej.

Sprawy z obu odwołań, na podstawie art. 219 k.p.c., zostały połączone celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2021r. w sprawie sygn. IV U 2103/21 Sąd Okręgowy
w Z. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż odwołująca W. K. w okresie od 2 stycznia 2019r. do 31 sierpnia 2021r. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik
z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u odwołującego płatnika składek R. K. – Kancelaria Notarialna w Ż. i od dnia 2 stycznia 2019r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Płatnik składek, notariusz R. K. od 8 maja 1997 r. prowadzi działalność gospodarczą w formie Kancelarii Notarialnej.

W Kancelarii Notarialnej płatnik składek zatrudnia na podstawie umowy o pracę trzy osoby, w tym swoją małżonkę - W. K..

Kancelaria nie prowadzi listy obecności pracowników. Wynagrodzenia są wypłacane przelewami na indywidualne konta bankowe pracowników.

Pracownikami Kancelarii Notarialnej są:

- T. T., zatrudniony na stanowisku asystenta notariusza,
z wynagrodzeniem netto 3500,56 zł. Do obowiązków T. T. należy: obsługa klientów poprzez umawianie terminów na dokonanie czynności notarialnych, przyjmowanie dokumentów niezbędnych do przygotowywania takich czynności, udzielanie klientom wszelkich informacji, wyjaśnień i pouczeń związanych z dokonywanymi czynnościami, przygotowywanie projektów czynności notarialnych i innych czynności zleconych przez płatnika składek.

- K. K. zatrudniona na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego,
z wynagrodzeniem netto 2850,17 zł. Do obowiązków K. K. należy obsługa sekretariatu - wydawanie wypisów aktów notarialnych, poświadczeń, przygotowywanie treści poświadczeń, zaświadczeń i korespondencji do podpisu, wysyłanie wypisów aktów notarialnych zgodnie
z obowiązkami ustawowymi (sądy, instytucje państwowe i samorządowe), wysyłanie, i odbiór innej korespondencji, archiwizacja dokumentów dotyczących czynności dokonywanych w kancelarii
i korespondencji oraz inne czynności zlecone przez płatnika składek.

- odwołująca się – W. K. od 2 stycznia 2019 r. zatrudniona na stanowisku pracownika administracyjno-gospodarczego, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony, z wynagrodzeniem brutto 2775 zł miesięcznie.

Odwołujący – R. K. i W. K. zawarli związek małżeński w dniu 9 lutego 1985 r. W dniu 6 lutego 2004 r. małżonkowie K. ustanowili ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej.

Małżonkowie mieszkają razem i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

W. K. była osobą współpracującą z mężem, gdy małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej. Jednak od 1 stycznia 2019 r. dopuszczono ustawowo zaliczenie wynagrodzeń małżonków zatrudnionych na umowę o pracę do kosztów uzyskania przychodów.

Praca odwołującej w ramach zatrudnienia pracowniczego nie jest związana bezpośrednio
z pracą notariusza. Nie bierze ona udziału w merytorycznym prowadzeniu kancelarii, ani nie organizuje jej pracy. Nie wykonuje czynności notarialnych ani innych bezpośrednio związanych z działalnością notarialną. Nie może zastąpić męża w wykonywaniu czynności notarialnych, jak również nie przygotowuje projektów aktów notarialnych.

Praca odwołującej ma charakter typowo porządkowy, fizyczny. Odwołująca zajmuje się sprzątaniem, jest pracownikiem gospodarczym, zaopatrzeniowcem, posłańcem, a w procesie administracyjnym w zasadzie jedynie pilnuje terminowości przelewów.

Do pracowniczych obowiązków W. K. należy sprzątanie kancelarii (mycie podłóg, okien, odkurzanie, wyrzucanie śmieci i inne czynności dotyczące utrzymania czystości
w kancelarii), cotygodniowe przeprowadzanie dezynfekcji kancelarii, zaopatrywania kancelarii
w materiały biurowe, środki czystości, wodę, kawę, herbatę, itp., regulowanie (przelewy) zobowiązań kancelarii (wynagrodzenia, opłaty sądowe, podatki, składki ZUS, faktury), dokonywanie wpłat gotówkowych w banku, przygotowywanie dokumentów do biura rachunkowego i współpraca z biurem rachunkowym, w tym zakresie, archiwizowanie dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur oraz inne czynności zlecone przez płatnika składek.

W. K. wykonuje prace porządkowe i dezynfekcje poza godzinami urzędowania kancelarii, w tym w soboty, a pozostałe czynności w zależności od potrzeb
w godzinach urzędowania kancelarii bądź poza tymi godzinami. Faktycznie odwołująca pracuje
w systemie zadaniowym, pozostając w dyspozycji pracodawcy średnio 40 godzin tygodniowo.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok,
w którym zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż odwołująca W. K. w okresie od 2 stycznia 2019r. do 31 sierpnia 2021r. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u odwołującego płatnika składek R. K. – Kancelaria Notarialna w Ż. i od dnia 2 stycznia 2019r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Na wstępie rozważań prawnych Sąd Okręgowy wskazał, że spór w sprawie sprowadzał się do kwestii, czy rzeczywiście we wskazanym w decyzji okresie odwołująca była osobą współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez jej męża R. K.
i tym samym, czy podlegała z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Następnie Sąd I instancji zacytował treść art. 8 ust. 2 i 11, art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy podkreślił, że pojęcie „współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej”, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie zostało ustawowo zdefiniowane, było natomiast przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który w wyroku 6 stycznia 2009 r. sygn. II UK 134/08 wyjaśnił, że cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy działalności gospodarczej”, są występujące łącznie:

a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego,

b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej,

c) stabilność i zorganizowanie oraz

d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2009 r. sygn. I UK 51/09; z dnia 23 kwietnia 2010 r. sygn. II UK 315/09; z dnia
20 maja 2008 r. sygn. II UK 286/07).

Wskazał, że w uzasadnieniu powołanego orzeczenia wskazano, że słownikowe pojęcie „współpraca” oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś innym; działalność prowadzoną wspólnie; działanie wraz z innymi w ramach jednego przedsięwzięcia; branie udziału w zbiorowej pracy i tym samym już literalna wykładnia terminu współpraca przy prowadzeniu działalności, którym operuje art. 8 ust.11 ustawy systemowej zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność, przy czym wartość działania w ramach współpracy winna być odniesiona do zysku przedsięwzięcia gospodarczego, prowadzonego przez małżonka, a sama udzielana pomoc winna cechować się stałością w sensie stabilności ekonomiczno-zawodowej osoby zainteresowanej istnieniem pewnego związania z pracą wykonywaną w ramach współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej jak też zorganizowaniem i pewną ciągłością.

Sąd I instancji zaakcentował, że prawo nie statuuje zakazu zatrudniania na podstawie umowy o pracę członków rodziny osoby będącej pracodawcą. Status takiej osoby jako współpracującej przy działalności gospodarczej nie zależy przy tym wyłącznie od istniejącej relacji rodzinnej, ale uzależniony jest od spełnienia ww. przesłanek.

W dalszej części uzasadnienia zaznaczył, że w sprawie niespornym było, że płatnik składek od 8 maja 1997 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą - Kancelaria Notarialna R. K.. Niekwestionowane było również, że odwołujący – R. K. i W. K. zawarli związek małżeński w dniu 9 lutego 1985 r., a od 6 lutego 2004 r. pozostają
w ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej. W swoich zeznaniach odwołujący potwierdził, że mieszka z żoną i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

Sąd Okręgowy podkreślił też, że z materiału dowodowego sprawy wynika, że od 2 stycznia 2019 r. W. K. została zatrudniona w Kancelarii Notarialnej męża na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślny, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem
w wysokości 2775 zł miesięcznie, na stanowisku pracownik administracyjno-gospodarczy. Zaznaczył, że z uwagi na bezsporność pozostawania małżonków we wspólnym gospodarstwie domowym, kluczowa była zatem ocena, czy rozmiar prac W. K. u płatnika składek, ich rodzaj, zorganizowanie i częstotliwość miały wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, by można było uznać ją za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej.

W ocenie Sądu Okręgowego i w obliczu przywołanego wyżej orzecznictwa, należało przyjąć za odwołującymi, że pracy odwołującej na rzecz płatnika składek nie można zakwalifikować jako współpracy z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ jej zatrudnienie ma charakter poboczny wobec tej działalności i zadań notariusza, jak również nie ma większego znaczenia ekonomicznego dla tej działalności w tym sensie, że nie przysparza jej przychodu.

Zdaniem Sądu I instancji za taką kwalifikacją przemawia już samo porównanie przedmiotu
i zakresu prowadzonej działalności przez płatnika (działalność prawnicza, notarialna) z zakresem
i rodzajem obowiązków pracowniczych odwołującej (prace administracyjno-gospodarcze).

Następnie Sąd Okręgowy wskazał, że szczegółowe rozważenie charakteru pracy oraz zakresu obowiązków dokonywanych w ramach prowadzonej przez odwołującego działalności gospodarczej, wymaga odniesienia się do przepisów ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo
o notariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1192). Zgodnie z art. 2 tej ustawy – w zakresie swoich uprawnień – notariusz działa jako osoba zaufania publicznego. Wykorzystywany w odniesieniu do notariuszy termin – osoba zaufania publicznego – oznacza, że w ramach zawodowych kompetencji wykonuje on część zadań powierzonych mu przez Państwo i w związku z tym, w zakresie realizacji tych zadań nie może być traktowany na równi z osobą prywatną.

Notariuszem jest wyłącznie taki podmiot, który został skutecznie powołany na podstawie unormowań obowiązujących w prawie polskim (w aktualnym stanie prawnym zob. art. 10–13a, 14a, 15 ustawy PrNot). Oznacza to, że za notariusza na gruncie i w rozumieniu prawa polskiego,
w tym w szczególności na gruncie i w rozumieniu PrNot, nie może być uznany jakikolwiek podmiot, który nie spełnia wskazanego w ustawie kryterium.

Wynikająca z art. 1 § 1 ustawy PrNot zasada, w myśl której podmiotem powołanym do dokonywania czynności notarialnych jest notariusz, doznaje na gruncie PrNot wyjątków. Zgodnie
z art. 1 § 2 ustawy PrNot w wypadkach określonych w ustawie czynności notarialnych mogą dokonywać również zastępca notarialny lub aplikant notarialny. Unormowanie to precyzują dalsze uregulowania ustawy PrNot.

W ocenie Sądu Okręgowego już z powyższego wynika, iż odwołujący jako notariusz działający jako osoba zaufania publicznego, jest traktowany jako funkcjonariusz publiczny i dlatego nie można odwołującej – w ocenie Sądu I instancji – z przydzielonym jej zakresem obowiązków pracowniczych i nieposiadającej statusu ani uprawnień notariusza – traktować jako osoby wspierającej, czy zastępującej notariusza.

Status notariusza, jako przedsiębiorcy (podobnie jak komornika) jest o tyle specyficzny, że w istocie osobą z nim współpracującą przy prowadzeniu działalności, co do zasady może być inny notariusz, zastępca notarialny czy aplikant notarialny, którymi niewątpliwie odwołująca nie była
i nie jest. Co więcej, jej przygotowanie zawodowe nie pozwala na jakąkolwiek merytoryczną pomoc notariuszowi, ewentualnie, jako osobę współpracującą można rozważać osobę prowadzącą dla notariusza kancelarię w ujęciu administracyjnym, czy organizującą pracę kancelarii, a taką osobą odwołująca też nie jest.

Następnie Sąd Okręgowy przytoczył treść art. 79 ustawy Prawo o notariacie (w zakresie czynności notariusza).

Sąd Okręgowy podkreślił, że do zakresu czynności W. K. natomiast
w ramach umowy o pracę z dnia 2 stycznia 2019 r. zawartej z płatnikiem składek, należy: sprzątanie kancelarii (mycie podłóg, okien, odkurzanie, wyrzucanie śmieci i inne czynności dotyczące utrzymania czystości w kancelarii), cotygodniowe przeprowadzanie dezynfekcji kancelarii, zaopatrywania kancelarii w: materiały biurowe, środki czystości, wodę, kawę, herbatę, itp., regulowanie (przelewy) zobowiązań kancelarii (wynagrodzenia, opłaty sądowe, podatki, składki ZUS, faktury), dokonywanie wpłat gotówkowych w banku, przygotowywanie dokumentów do biura rachunkowego i współpraca z biurem rachunkowym, w tym zakresie, archiwizowanie dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur oraz inne czynności zlecone przez płatnika składek.

Sąd Okręgowy wskazał, że praca odwołującej nie jest związana nawet pośrednio z funkcją notariusza. Nie bierze ona udziału w merytorycznym prowadzeniu kancelarii, ani nie organizuje jej pracy. Nie wykonuje czynności notarialnych ani innych bezpośrednio związanych z działalnością notarialną. Nie może zastąpić męża w wykonywaniu czynności notarialnych, jak również nie przygotowuje projektów aktów notarialnych.

Reasumując, W. K. nie jest osobą współpracującą, określoną w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, ponieważ:

⚫

nie przyczynia się do wykonywania zadań męża z uwagi na brak uprawnień do wykonywania zawodu notariusza,

⚫

czynności administracyjno-gospodarcze wykonywane w ramach stosunku pracy przez odwołującą, nie mają bezpośredniego związku z przedmiotem działalności gospodarczej jej męża,

⚫

czynności te mają charakter poboczny, nie mają istotnego wymiaru ekonomicznego oraz istotnej wartości dla prowadzonej przez R. K. działalności gospodarczej, nie wpływają na zysk osiągany z działalności notarialnej.

Reasumując Sąd I instancji podał, że samo słownikowe pojęcie „współpraca” oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś innym, działalność prowadzoną wspólnie; działanie wraz z innymi
w ramach jednego przedsięwzięcia. Zatem literalna wykładnia terminu „współpraca przy prowadzeniu działalności”, którym operuje art. 8 ust.11 ustawy systemowej zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność. Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów, Sąd I instancji orzekł jak sentencji wyroku.

Apelację od tego wyroku w całości złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z., zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

I.  naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

1)  art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 423) poprzez błędną wykładnię pojęcia współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej polegającą w szczególności na założeniu, że rodzaj czynności wykonywanych przez tę osobę musi być tożsamy z przedmiotem działalności danego płatnika składek (mieć bezpośredni związek), co w konkretnym przypadku oznacza wykonywanie zadań notariusza, podczas gdy założenie to jest bezpodstawne,

2)  art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 2 i 11 ww. ustawy poprzez jego niezastosowanie i ustalenie, że osoba zainteresowana, będąc małżonkiem płatnika składek pozostając
z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracując przy prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej - podlega ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik,

II.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, która ma istotny wpływ na wynik sprawy polegającą na:

a)  przyjęciu, że rodzaju i rozmiaru prac wykonywanych przez osobę zainteresowaną nie można zakwalifikować jako współpracy z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ jej zatrudnienie ma charakter poboczny wobec tej działalności
i zadań notariusza,

b)  pominięciu przy ocenie materiału dowodowego okoliczności świadczenia przez osobę zainteresowaną systematycznej pracy, która powoduje, że działalność zawodowa notariusza ma charakter zorganizowany wraz z zespołem pozostałych pracowników zatrudnionych w kancelarii,

c)  pominięciu przy ocenie zebranego materiału dowodowego okoliczności, że osoba zainteresowana tworząca wraz z pozostałymi pracownikami zespół administracyjno-gospodarczy kancelarii ma istotny wpływ na tę działalność i działa wraz z innymi
w ramach jednego przedsięwzięcia,

d)  błędną ocenę, że osoba zainteresowana, wykonując czynności poboczne, typowo porządkowe, jak to określił płatnik składek, była osobą, której płatnik powierzył regulowanie istotnych z punktu widzenia obowiązków osoby prowadzącej działalność gospodarczą zobowiązań kancelarii, w tym dokonywanie wpłat gotówkowych w banku, przygotowywanie dokumentów do biura rachunkowego i współpraca z biurem w tym zakresie, archiwizowanie dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur,

e)  a tym samym błędne ustalenie, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie potwierdza wykonywania przez W. K. współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej w sposób stały, zorganizowany i ciągły;

Wskazując na powyższe wniósł o:

⚫

zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie - w razie nieuwzględnienia tego wniosku - o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji,

⚫

zasądzenie od strony przeciwnej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odwołujący wnieśli o oddalenie apelacji w całości i obciążenie organu rentowego kosztami postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się w pełni zasadna, skutkując zmianą kwestionowanego rozstrzygnięcia.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że zaskarżony wyrok został wydany w następstwie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, jednak Sąd Okręgowy dokonał nieprawidłowej oceny prawnej ustalonych faktów. Konsekwencją błędnej subsumpcji jest wydanie wyroku reformatoryjnego.

Na wstępie przypomnieć należy, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.), za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.

Z kolei w myśl ust. 2 powołanego artykułu, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11 - dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że art. 8 ust. 2 ustawy systemowej wprowadza fikcję prawną, zgodnie z którą przy spełnieniu określonych ustawowo przesłanek pracownika uważa się na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą. W takim przypadku występuje dualizm sytuacji prawnej ubezpieczonego, który na gruncie prawa pracy jest pracownikiem i tym samym przysługują mu wszystkie uprawnienia pracownika oraz obciążają go wszelkie obowiązki wynikające ze stosunku pracy, natomiast jest inaczej traktowany wyłącznie na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych. Wobec powyższego bez znaczenia pozostaje argumentacja Sądu Okręgowego odnosząca się do zachowania pomiędzy odwołującą a płatnikiem składek cech charakterystycznych dla stosunku pracy. Istotne znaczenie ma bowiem tylko ustalenie, czy występują ustawowe przesłanki warunkujące kwalifikację pracownika jako osobę współpracującą.

Stosownie do treści art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-5a, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa
o pracę w celu przygotowania zawodowego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wobec braku legalnej definicji „współpracy przy prowadzeniu działalności”, każdy stan faktyczny wymaga oceny indywidualnej. Odwołać się należy w tej mierze do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z 6 stycznia 2009 r., II UK 134/08 (OSNP 2010 nr 13-14, poz. 170), zgodnie z którym cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy działalności gospodarczej”, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, są występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek
z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas
i częstotliwość podejmowanych robót.

Za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać zatem należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20.05.2008 r., II UK 286/07, OSNP 2009/17-18/241).

Warunkiem przy tym, jaki jest konieczny do uznania danej osoby za osobę współpracującą
z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, jest zaliczenie tej osoby do kręgu osób najbliższych dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Za osobę tę może być uznana tylko osoba, która poza łączącym ją z prowadzącym działalność gospodarczą pokrewieństwem, pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.

Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowani w prowadzenie tej działalności.

Sąd Apelacyjny podkreśla, że fikcja prawna ustanowiona w art. 8 ust. 2 ustawy systemowej ma zastosowanie do osoby, która spełnia wszystkie kryteria określone w art. 8 ust. 11 ustawy,
a zatem współpraca pomiędzy małżonkami może być realizowana w ramach umowy o pracę, z tego tytułu nie powstaje jednak obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy, jeżeli małżonkowie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym,
a wykonywanie pracy przez małżonka ma charakter współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 kwietnia 2010 r., II UK 315/09).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że odwołująca W. K. bezspornie spełniała dwie z trzech przesłanek wymaganych przez art. 8 ust. 11 ustawy systemowej do zakwalifikowania jej jako osoby współpracującej. Mianowicie niezaprzeczalnie od 9 lutego 1985 r. odwołująca pozostaje w związku małżeńskim
z płatnikiem składek, a także bezspornie prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Istota sporu sprowadzała się natomiast do oceny, czy czynności realizowane przez nią
w ramach stosunku pracy składały się na współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej – Kancelarii Notarialnej.

W tym kontekście należy zauważyć, że odwołująca w ramach przedmiotowego stosunku pracy zajmowała się regulowaniem (przelewy) zobowiązań kancelarii (wynagrodzenia, opłaty sądowe, podatki, składki ZUS, faktury), dokonywaniem wpłat gotówkowych w banku, przygotowywaniem dokumentów do biura rachunkowego i współpracą z biurem rachunkowym
w tym zakresie, archiwizowaniem dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur, a także zajmowała się innymi czynnościami zleconymi przez płatnika składek. Ponadto do zadań odwołującej należało sprzątanie kancelarii (mycie podłóg, okien, odkurzanie, wyrzucanie śmieci i inne czynności dotyczące utrzymania czystości w kancelarii), cotygodniowe przeprowadzanie dezynfekcji kancelarii, zaopatrywania kancelarii w materiały biurowe, środki czystości, wodę, kawę, herbatę. Zakres tych obowiązków był bezsporny, a nadto znajdował potwierdzenie w materiale dowodowym zebranym w sprawie. Także wymiar czasu pracy przy umowie o pracę na pełen etat nie budził wątpliwości.

W ocenie Sądu I instancji powyższe czynności nie były jednak na tyle istotne dla działalności prowadzonej przez płatnika składek, aby pozwalały na uznanie odwołującej za osobę współpracującą.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego ocena ta jest błędna. Należy bowiem zauważyć, że odwołująca wykonywała znaczną część czynności pozwalającą na prawidłowe funkcjonowanie kancelarii i co za tym idzie pracę notariusza, Jednocześnie znaczenie tych czynności dla prowadzonej działalności niewątpliwie było bardzo istotne, bowiem pozwalało R. K. prowadzenie działalności gospodarczej (kancelarii notarialnej), zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z Prawa o Notariacie.

Realizacja tych czynności przez odwołującą niewątpliwie miała znaczenie na usprawnienie działalności płatnika składek jako notariusza. Odwołująca pracę wykonywała w godzinach urzędowania kancelarii, w tym w soboty, a niektóre czynności w zależności od potrzeb w godzinach urzędowania kancelarii bądź poza tymi godzinami (Zgodnie z art. 20 § 1 i 3 Prawo o notariacie kancelaria powinna być czynna w dniach powszednich co najmniej 6 godzin dziennie.
W wypadkach niecierpiących zwłoki albo szczególnych potrzeb kancelaria może być czynna także w niedziele i święta).

Wobec powyższych ustaleń nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego jakoby czynności wykonywane przez odwołującą nie miały istotnego ciężaru gatunkowego dla działalności gospodarczej prowadzonej przez płatnika składek. Odwołująca zajmowała się regulowaniem istotnych z punktu widzenia obowiązków osoby prowadzącej działalność gospodarczą zobowiązań kancelarii, w tym dokonywaniem wpłat gotówkowych w banku, przygotowywanie dokumentów do biura rachunkowego i współpracą z biurem w tym zakresie, archiwizowaniem dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur.

Analiza materiału dowodowego zebranego w rozpoznawanej sprawie prowadzi do przyjęcia, że rzeczywista współpraca W. K. z mężem prowadzącym działalność gospodarczą (kancelarię notarialną) w istocie odpowiadała wymienionej charakterystyce.

Należy przy tym zauważyć, że uznanie za osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej nie jest uzależnione od stwierdzenia wykonywania przez nią dokładnie takiego samego zakresu czynności, co osoba prowadząca taką działalność. O statusie osoby współpracującej decyduje bowiem ustalenie, że ubezpieczony wykonuje czynności o istotnym znaczeniu dla działalności gospodarczej płatnika składek, a w okolicznościach niniejszej sprawy tak właśnie było, bowiem praca odwołującej niewątpliwie miała znaczenie na usprawnienie działalności płatnika składek jako notariusza (dbała o wygląd i czystość kancelarii, dokonywała stosownych opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur).

Brak jest podstaw do twierdzenia, że ubezpieczona, przystępując do współpracy, powinna wykonywać tożsamy rodzaj czynności jak notariusz (nie musi wykonywać czynności notarialnych czy przygotowawczych). Wyznacznikiem działalności gospodarczej w niniejszej sprawie jest działalność zawodowa, określona w ustawie z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie, a która z kolei jak każda działalność gospodarcza ma charakter zarobkowy. Dla uznania współpracy – w ocenie Sądu Apelacyjnego – wystarczające jest wykonywanie systematycznej pracy, która powoduje, że działalność zawodowa notariusza ma charakter zorganizowany wraz z zespołem pozostałych pracowników zatrudnionych w kancelarii (T. T. i K. K. wykonujących czynności administracyjno-biurowe, do obowiązków których należała m.in. obsługa klientów, umawianie terminów na dokonanie czynności notarialnej itp.).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego rozumienie pojęcia „współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej” nie może być przy tym sprowadzane do sytuacji odpowiadającej wspólnemu działaniu dwóch podmiotów prowadzących równorzędne działalności gospodarcze, lecz wykładane przy uwzględnieniu obowiązków małżonków wynikających w Kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego.

Sąd II instancji zwraca uwagę, że współpracą przy prowadzeniu działalności jest tylko takie współdziałanie małżonka, które generuje stałe dochody z tej działalności. Istotny jest ciężar gatunkowy działań współmałżonka, które nie powinny mieć charakteru wtórnego, lecz pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem działalności i charakteryzować się stabilnością, zorganizowaniem oraz częstotliwością podejmowanych prac. Niewątpliwie obowiązki W. K. w Kancelarii Notarialnej męża, cechowały się stałością, zorganizowaniem, codzienną częstotliwością, samodzielnością w wykonywaniu obowiązków. Jeszcze raz zaakcentować należy, że do pracowniczych obowiązków W. K. należało regulowanie (przelewy) zobowiązań kancelarii (wynagrodzenia, opłaty sądowe, podatki, składki ZUS, faktury), dokonywanie wpłat gotówkowych w banku, przygotowywanie dokumentów do biura rachunkowego i współpraca z biurem rachunkowym, w tym zakresie, archiwizowanie dokumentów dotyczących opłat sądowych, podatków, składek ZUS i faktur oraz inne czynności zlecone przez płatnika składek. Nadto do obowiązków odwołującej należało sprzątanie kancelarii (mycie podłóg, okien, odkurzanie, wyrzucanie śmieci i inne czynności dotyczące utrzymania czystości
w kancelarii), cotygodniowe przeprowadzanie dezynfekcji kancelarii, zaopatrywania kancelarii
w materiały biurowe, środki czystości, wodę, kawę, herbatę, itp.

Praca odwołującej choć nie była związana z typową pracą notariusza związaną
z przygotowywaniem dokumentów (aktów notarialnych, odpisów), to miała wartość ekonomiczną
i przyczyniała się do osiągania dochodów przez odwołującego R. K., jako prowadzącego Kancelarię Notarialną. Wynagrodzenie uzyskiwane przez ubezpieczoną zasilało wspólnie prowadzone gospodarstwo domowe, a stan majątkowy przedsiębiorcy byłby niższy
w przypadku zatrudnienia pracownika „z zewnątrz”, co niewątpliwie również wpływa na ocenę pracy ubezpieczonej, jako współdziałania w celu przysporzenia dochodu z działalności gospodarczej (prowadzenia kancelarii ).

Zgodnie z art. 24. ² ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie, w zakresie ubezpieczeń społecznych do notariuszy i członków ich rodzin stosuje się przepisy ustawy
o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą.

Nie ulega obecnie wątpliwości, że notariusz prowadzi działalność gospodarczą z wszystkimi tego konsekwencjami, także w sferze ubezpieczeń społecznych. R. legis cytowanego przepisu wynikało z krótkotrwałego stanu prawnego, kiedy to na mocy wyraźnego wyłączenia ustawowego (uchylony obecnie art. 24a) notariusz nie był uważany za przedsiębiorcę, brak było zatem podstaw do traktowania notariuszy jako prowadzących działalność gospodarczą na gruncie przepisów
o ubezpieczeniu społecznym.

Zgodnie z art. 4 § 1 w/w ustawy Notariusz może prowadzić tylko jedną kancelarię i zgodnie z § 2 Notariusz zatrudnia pracowników kancelarii oraz zapewnia warunki lokalowe i wyposażenie kancelarii, stosowne dla notariatu.

Z kolei w myśl art. 7 § 1. Notariusz jako płatnik na podstawie odrębnych przepisów pobiera podatki a na podstawie § 3 Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób pobierania i uiszczania oraz sposób i termin przekazywania sądom należności, o których mowa
w § 2, a także ich zwrotu oraz sposób prowadzenia ich ewidencji przez notariusza i czas jej przechowywania, uwzględniając łatwość uiszczania opłat i przekazywania ich sądom, szczegółowość ewidencji oraz konieczność zapewnienia jej trwałości.

Jak widać zatem czynności wykonywane przez W. K. miały duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania kancelarii, a także prawidłowego wykantowania obowiązków Notariusza wynikających z ustawy chociażby związanych z podatkami i opłatami archiwizacja dokumentów, czy też utrzymaniem odpowiedniego poziomu lokalu kancelarii (zarówno czystości jak i zaopatrzenia w niezbędne produkty ).

Faktem jest, że w cytowanym przez odwołującego wyroku z dnia 21 stycznia 2016 r.
III UK 60/15 Sąd Najwyższy uznał, że wykonywanie przez komornika jako funkcjonariusza publicznego zadań z zakresu władzy publicznej wyłącznie osobiście uniemożliwia ustalenie, że asesor komorniczy lub inny pracownik kancelarii komorniczej staje się osobą współpracującą przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej po zawarciu z komornikiem związku małżeńskiego.

Umknęło jednak odwołującemu, że sytuacja faktyczna i prawna odwołujących się
w niniejszej sprawie jest odmienna niż wynikająca z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2016 r.

Istotne bowiem jest to, że Sąd Najwyższy zaakcentował, iż obowiązek objęcia małżonka komornika ubezpieczeniem jako osoby współpracującej przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej mogłoby wynikać jedynie ze szczególnego, jednoznacznego przepisu ustawy
o komornikach, którego nie ma.

W myśl ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych – art. 33, Komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie
i zakończenie działalności gospodarczej. Komornik nie może prowadzić działalności gospodarczej. Do komornika stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.), dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Reasumując Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku III UK 60/15 mimo, że podkreślił cechy charakterystyczne zawodu komornika (że występuje on jako funkcjonariusz publiczny), to istotne znaczenie miał brak statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawodawca jedynie odesłał do przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy z dnia
27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.) - dotyczących osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 28 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych
i egzekucji; Dz. U. z 2017 r. poz. 1277 z późn. zm., aktualnie art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych; tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1168).

Podsumowując, skoro z jednej strony komornik jako funkcjonariusz publiczny nie prowadzi działalności gospodarczej, z drugiej zaś żaden przepis ustawy o komornikach sądowych (z 2018 r.), a wcześniej ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (z 1997 r.) nie nakazuje stosowania do asesora komorniczego przepisów ustawy systemowej dotyczących osób współpracujących z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, to istotnie do asesora komorniczego nie ma zastosowania art. 8 ust. 11 ustawy systemowej. Nie decyduje zatem przy tej ocenie ani ustawowo dopuszczalny zakres czynności asesora komorniczego, ani ustawą określona ich specyfika.

W przypadku notariusza te istotne przesłanki, uwypuklone wyżej, nie występują.
Przede wszystkim ponownie przywołać należy art. 24. ² Pr. not. stanowiący, iż w zakresie ubezpieczeń społecznych do notariuszy i członków ich rodzin stosuje się przepisy ustawy
o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą.

Prima facie należy zauważyć, że ustawa z 18.12.1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek oraz ich rodzin z dniem 1.01.2003 r. została uchylona. Obecnie przez wskazane wyżej przepisy należy rozumieć przepisy
o ubezpieczeniu społecznym. Gdyby jednak powyższa ustawa nadal obowiązywała, to art. 24 Pr. not. nosiłby wówczas charakter superfluum ustawowego, ponieważ jak wspomniano już wyżej nie ulega obecnie wątpliwości, że notariusz prowadzi działalność gospodarczą z wszystkimi tego konsekwencjami, także w sferze ubezpieczeń społecznych.

W tym miejscu przytoczyć należy również treść wyroku z dnia 5 października 2022 r.
(...) 233/21 w którym Sąd Najwyższy orzekł, że adwokat prowadzący indywidualną kancelarię adwokacką jako osoba wykonująca wolny zawód w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. b ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Oznacza to, że jego małżonek/małżonka, jeśli nawet jest zatrudniony w tej kancelarii na podstawie umowy o pracę, z mocy art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca i taki jest też jej tytuł ubezpieczeń.

Mając na uwadze całokształt okoliczności ustalonych w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, małżonka odwołującego notariusza, zatrudniona w jego kancelarii na podstawie umowy o pracę, z mocy art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest traktowana jako osoba współpracująca.

Na zakończenie, odnosząc się do okoliczności ustanowienia rozdzielności majątkowej między odwołującymi, Sąd Apelacyjny zauważa, iż rozdzielność majątkowa miedzy nimi nie jest wystarczająca do tego, aby współpracujący w firmie współmałżonek był zwolniony z konieczności objęcia go ubezpieczeniem społecznym. Jeśli bowiem małżonek przedsiębiorcy może zostać uznany za osobę współpracującą w działalności gospodarczej, to nie ma żadnego znaczenia, jaki ustrój majątkowy panuje w danym związku. Podstawowe znaczenie przy nakładaniu obowiązku obejmowania ubezpieczeniem społecznym osób współpracujących w działalności gospodarczej ma faktyczna relacja pomiędzy przedsiębiorcą a takim współpracownikiem. Ustawodawca wskazuje,
że prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego jest wystarczające do tego, aby uznać, że bliska osoba współpracująca musi zostać objęta ubezpieczeniem społecznym, tj. muszą być za nią odprowadzane odpowiednie składki. Nawet wspólne zamieszkiwanie obu małżonków nie jest tutaj konieczne, szczególnie jeśli utrzymują oni ze sobą stałe relacje gospodarcze. Obowiązek objęcia ubezpieczeniem społecznym bliskiego współpracownika nie będzie istniał tylko w sytuacji, gdy przedsiębiorca wykaże brak prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego z taką osobą, a nie fakt istnienia rozdzielności majątkowej. Odrębne finanse małżonków nie przesądzają bowiem
o braku wspólności gospodarczej,

Reasumując dokonując ponownej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Apelacyjny doszedł do odmiennych wniosków niż Sąd I instancji i uznał, że wypełnione zostały przesłanki z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 6, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 8 ust. 1 i ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, pozwalające na ustalenie, że W. K. od 2 stycznia 2019 r. do 31 sierpnia 2021 r. podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu jako osoba współpracująca
z prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą z R. K., a nie jako pracownik.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołania (pkt 1 wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Mając powyższe na względzie, tytułem zwrotu kosztów procesu zasądzono od R. K. i W. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. po kwocie 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, za czas od dnia uprawomocnienia się pkt 2 orzeczenia do dnia zapłaty (pkt 2 wyroku).

SSA Sylwia Dembska