Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lutego 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy Z. G.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

i Administracji w W.

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek apelacji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 9 grudnia 2020 r. sygn. akt III U 785/19

postanawia:

1.  oddalić wniosek pozwanego organu rentowego o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji;

2.  odrzucić apelację;

3.  odrzucić wniosek pełnomocnika odwołującej o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego zawarty w piśmie procesowym datowanym na 5 lutego 2021r.

Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 czerwca 2017 r., znak (...) Dyrektor Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie ustalił wysokość emerytury dla Z. G. od dnia 1 października 2017 r.

Wyjaśniając sposób ustalenia wysokości świadczenia organ rentowy wskazał, iż wynosi ona 49,40% podstawy wymiaru i wynosi 42.316,12 zł i wobec tego, że ustalona kwota jest wyższa od przeciętnej emerytury ogłoszonej przez Prezesa ZUS podlega zmniejszeniu do kwoty 2.069,02 zł. Jako podstawę wydania decyzji zostały wskazane przepisy art. 15c w zw. z art. 32 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016/708 z późn. zm.) oraz otrzymana z IPN informacja z dnia 4 kwietnia 2017 r. nr (...).

W zestawieniu dołączonym do decyzji wskazano, że ustalona na dzień 1 października 2017 r. wysługa obejmuje obok okresów poza służbą, także okres określony w art. 13b ustawy od 1 lipca 1979r. do 30 lipca 1990r.r. tj. 11 lat i 1 miesiąc miesiące liczone po 0,0%.

Od powyższej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Koninie złożyła Z. G. formułując szereg zarzutów - błędnych ustaleń, naruszenia prawa materialnego, oparcia na przepisach sprzecznych z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej i Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wartości, błędnej podstawy prawnej, rażącego naruszenia przepisów procedury administracyjnej. Wnioskodawczyni kwestionowała treść zaświadczenia z Instytutu Pamięci Narodowej, na którym oparł się organ rentowy. Podniosła, że do pracy w Milicji zgłosiła się 29 grudnia 1976r. na stanowisko maszynistki.

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2020 r. zmieniono zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznano wnioskodawczyni Z. G. prawo emerytury policyjnej od 1 października 2017r. w kwotach ustalonych z pominięciem art. 15c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 z późn. zm.) – punkt 1., zasądzając od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – punkt 2.

Odpis orzeczenia doręczono pełnomocnikowi pozwanego organu emerytalnego – zgodnie ze skutecznie złożonym wnioskiem - w dniu 11 stycznia 2021 r.

W dacie 27 stycznia 2021 r. pozwany złożył apelację od powołanego wyroku, wnosząc jednocześnie o przywrócenie terminu do jej wniesienia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jako spóźniona podlega odrzuceniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 369 § 1 kodeksu postępowania cywilnego ( dalej: k.p.c.) apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. W myśl art.373§1 k.p.c. apelacja spóźniona podlega odrzuceniu przez sąd drugiej instancji.

W rozpoznawanej sprawie wyrok z uzasadnieniem doręczono skutecznie organowi rentowemu w dniu 11 stycznia 2021 r., a więc dwutygodniowy termin do wniesienia apelacji upłynął 25 stycznia 2021 r.

Apelacja złożona 27 stycznia 2021 r. jako spóźniona podlegałaby więc odrzuceniu na podstawie art. 373§1 k.p.c.

Ponieważ jednak pozwany wnioskował o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia, należało w pierwszej kolejności ocenić zasadność powyższego żądania. W uzasadnieniu wniosku pozwany naprowadzał, że przez nieuwagę pracownika związaną z dużą ilością wydawania wyroków na posiedzeniach niejawnych pismo sądowe nie zostało w odpowiednim czasie przekazane fachowemu pełnomocnikowi z Wydziału (...) co spowodowało ostatecznie opóźnienie w złożeniu apelacji. Lawinowa ilość korespondencji w powiązaniu z koniecznością pracy zdalnej przy niezmienionej ilości pracowników spowodowała nieznaczne (o 1 dzień) opóźnienie w przesłaniu środka zaskarżenia.

W uznaniu Sądu II instancji wniosek o przywróceniu terminu do wniesienia apelacji nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z brzmieniem art. 168 § 1 k.p.c. jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. W myśl § 2 cytowanego przepisu przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych.

W aspekcie powołanej normy oceniając zasadność wniosku pozwanego o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, żądanie tej treści może zostać uwzględnione tylko wtedy, gdy uchybienie terminu do dokonania czynności procesowej pociąga za sobą ujemne dla strony skutki, a opóźnienie nastąpiło bez winy wnioskodawcy.

Co do pierwszej z wymienionych przesłanek przywrócenia uchybionego terminu można przyjąć, że uchybienie terminu do wniesienia apelacji ma niewątpliwie dla organu rentowego

negatywne konsekwencje procesowe, gdyż stanowi oczywistą przeszkodę do rozpoznania przez Sąd Apelacyjny wniesionej w jego imieniu apelacji. Odrzucenie apelacji pociąga więc za sobą ujemne dla organu rentowego konsekwencje procesowe.

Pozostaje rozważyć, czy w rozpoznawanej sprawie spełnione zostało ustawowe kryteriów przywrócenia uchybionego terminu do dokonania czynności procesowej w postaci braku winy strony w powstaniu opóźnienia w dokonaniu czynności procesowej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że uwzględnienie wniosku o przywrócenie uchybionego terminu może nastąpić tylko w sytuacji, gdy zachowaniu się strony nie można przypisać znamion winy w jakiejkolwiek jej postaci, również winy polegającej na zwykłym niedbalstwie (braku należytej staranności). Przy ocenie braku winy w niedochowaniu terminu procesowego bierze się pod uwagę miernik należytej staranności, jakiej można wymagać od człowieka przejawiającego dbałość o swoje własne, życiowo ważne sprawy. Analizy tej dokonuje się przy tym w kontekście całokształtu okoliczności konkretnej sprawy. Stopień dbałości człowieka o własne sprawy zależy bowiem od szeregu obiektywnych uwarunkowań, wśród których szczególną rolę odgrywają przesłanki o charakterze społeczno-ekonomicznym i cywilizacyjno-kulturowym. Przesłanki te powinny być zatem uwzględniane przy konstruowaniu wzorca staranności, według którego oceniane jest zachowanie strony dopuszczającej się przekroczenia terminu do dokonania oznaczonej czynności procesowej. Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 6 października 1998 r., II CKN 8/98, LEX nr 50679; z 27 października 1998 r., II PKN 385/98, OSNP 1999, Nr 23, poz. 753; z 12 marca 1999 r., I PKN 76/99, OSNP 2001, Nr 11, poz. 431; z 14 kwietnia 1999 r., II UKN 555/98, OSNP 2000, Nr 14, poz. 561; z 22 lipca 1999 r., I PKN 273/98,OSNP 2000, Nr 20, poz. 757; z 29 października 1999 r., I CKN 556/98, LEX nr 50702; z 2 sierpnia 2006 r., I UZ 13/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 238; z 10 stycznia 2007 r., I CZ 108/06, LEX nr 258547; z 26 kwietnia 2007 r., III CZ 22/07, LEX nr 319631; z 30 maja 2007 r., II CSK 167/07, LEX nr 346193 i z 8 października 2010 r., II PK 70/10, LEX nr 687017). Stopień należytej staranności jest podwyższony w przypadku profesjonalnych pełnomocników - adwokatów i radców prawnych. Należy bowiem przyjąć, że profesjonalny pełnomocnik w stopniu większym niż sama strona zdaje sobie sprawę z konsekwencji naruszenia terminów procesowych, zwłaszcza ustawowych terminów dotyczących zaskarżenia orzeczeń sądów, a to oznacza, że zachowaniu tych terminów powinien poświęcić szczególną uwagę.

Okolicznością wykluczającą możliwość uznania, że uchybienie nastąpiło bez winy, jest przy tym nawet lekkie niedbalstwo.

W uznaniu Sądu Apelacyjnego przedstawione we wniosku okoliczności nie usprawiedliwiają przekroczenia przez pozwanego dwutygodniowego terminu na wniesienie apelacji.

Pozwany powołuje się na nadzwyczajne okoliczności związane z „lawinowym” wpływem korespondencji, w tym wyroków wydawanych na posiedzeniach niejawnych oraz koniecznością stosowania rygorów sanitarnych. Zaznaczyć należy, że w rozpoznawanej sprawie orzeczenie wydano po przeprowadzeniu rozprawy, na której był obecny fachowy pełnomocnik pozwanego. Wskazać trzeba, że sam organ rentowy w swoim wniosku datowanym na 26 stycznia 2021 r. przywołuje, iż „sytuacja związana z dużym wpływem korespondencji została objęta szczególnym nadzorem, a pracownicy otrzymali wsparcie w postaci czasowej delegacji pracowników innych komórek organizacyjnych urzędu”. Uznać więc należy, że organ rentowy dysponował odpowiednimi siłami i środkami dla terminowej reakcji na fakt doręczenia odpisu wyroku pierwszo instancyjnego z pisemnym uzasadnieniem.

Nie sposób także nie zauważyć, że wniosek o sporządzenie i doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku sądu I instancji został złożony w terminie (mimo, iż termin ten wynosi tylko tydzień), zaś apelację wniesiono z przekroczeniem wymaganego terminu (wynoszącego 2 tygodnie) w tej samej – jak należy sądzić - sytuacji organizacyjnej pozwanego i panującymi zaostrzeniami pandemicznymi.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji zgodnie z brzmieniem art.373§1 k.p.c. w związku z art.169 k.p.c.

Marta Sawińska