Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2022 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy H. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 20 listopada 2020 r. sygn. akt VIII U 1251/20

oddala apelację.

sędzia Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 maja 2020 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie art. 21 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017 r., poz. 664), po rozpoznaniu wniosku z 27.03.2020 r., przyznał H. B. emeryturę od 1 marca 2020 r. i odmówił prawa do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z uwagi na nieudowodnienie na dzień 31 grudnia 2008 r. 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył H. B., zaskarżył decyzję w części, w której organ rentowy odmówił mu prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wniósł o przyznanie mu tego prawa jako dodatku do kapitału początkowego, a nadto o zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołujący podał, że legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, ponieważ taką pracę wykonywał przez 17 lat, 2 miesiące i 16 dni od 27 listopada 1972 r. do 14 lipca 1979 r. i od 2 listopada 1990 r. do 31 maja 2001 r., w pełnym wymiarze czasu pracy jako operator koparki samojezdnej, koparki samochodowej. Poza okresami wskazanymi w świadectwach pracy odwołujący nie przebywał na urlopie bezpłatnym bądź na urlopie dla poratowania zdrowia. Do odwołania dołączono kopię świadectwa pracy wystawionego przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w P. w dniu 14 lipca 1979 r., kopię świadectwa pracy wystawionego przez Zakład Usług (...), D. A. w S. w dniu 31 maja 2001 r. oraz wypis z legitymacji ubezpieczeniowej.

Wyrokiem z 20 listopada 2020r. sygn. akt VIII U 1251/20, Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach poczynając od 1 marca 2020 r. (pkt 1 wyroku) oraz zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz odwołującego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

H. B. urodził się (...)

W dniu 26 czerwca 1972 r. odwołujący ukończył (...) Szkołę Zawodową w zawodzie mechanik maszyn budowlanych.

Pierwszą pracę zarobkową H. B. podjął w dniu 1 września 1969 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w P., gdzie pracował do 25 listopada 1972 r. jako uczeń w zawodzie mechanik maszyn budowlanych, a następnie jako ślusarz remontowy maszyn budowlanych.

W dniu 27 listopada 1972 r. odwołujący rozpoczął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. początkowo na stanowisku pomocnika operatora koparki, na którym pracował do 30 września 1973 r. Po odbyciu kursu dla maszynistów koparek i zdaniu egzaminu, odwołujący nabył w dniu 10 września 1973 r. uprawnienia do obsługi koparki kategorii (...)Nr (...) (I poziom).

W związku z uzyskaniem uprawnień od 1 października 1973 r. odwołujący świadczył pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie na stanowisku maszynisty koparki typu (...) Od 1 września 1974 r. odwołujący obsługiwał koparkę gąsienicową typu (...) (...) o ładowności powyżej 20 ton. Praca odwołującego jako operatora koparki polegała na kopaniu na wyznaczonym odcinku kanału pod rury kanalizacji wodnej. Przedsiębiorstwo w którym był zatrudniony odwołujący świadczyło usługi na rzecz (...) Przedsiębiorstwa (...), które zajmowało się budową kanalizacji. Odwołujący wykonywał także wykopy pod budynki.

W dniu 2 lipca 1974 r. odwołujący otrzymał prawo jazdy kategorii A i B Nr (...).

W okresie od 24 października 1974 r. do 4 października 1976 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. W tym czasie, przebywając w jednostce wojskowej (...) w okresie od 8 kwietnia 1975 r. do 4 października 1976 r. pracował jako mechanik – kierowca (...)W dniu 5 października 1976 r. odwołujący podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P., na stanowisku maszynisty koparki samojezdnej. Na tym stanowisku pracował do 14 lipca 1979 r.

W dniu 18 czerwca 1977 r. odwołujący uzyskał uprawnienia do obsługi żurawia samojezdnego do 10 ton kategorii III Nr (...). Od 20 czerwca 1977 r. odwołujący jako maszynista obsługiwał żurawie samojezdne typu (...) oraz (...) do 16 ton, który był przeznaczony do montowania dźwigów wieżowych. Na tej maszynie odwołujący pracował w systemie zmianowym wymieniając się z innym pracownikiem.

W czasie zatrudnienia odwołujący nie korzystał z urlopu bezpłatnego.

Razem z odwołującym w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P. pracował I. R.. I. R., z zawodu mechanik maszyn budowlanych był zatrudniony w latach 1975-1982, przy czym w latach 1975 – 1978 odbył praktyczną naukę zawodu, a w latach 1978-1982 pracował jako operator koparki.

W dniu 14 lipca 1979 r. pracodawca wystawił odwołującemu świadectwo pracy, w którym wskazał, że w okresie od 27 listopada 1972 r. do 14 lipca 1979 r. odwołujący pracował na stanowiskach pomocnika maszynisty koparki, maszynisty koparki samojezdnej, maszynisty żurawia samojezdnego, ostatnio na stanowisku maszynisty żurawia samojezdnego i koparki.

W okresie od 2 listopada 1990 r. do 31 maja 2001 r. H. B. był zatrudniony w Zakładzie Usług (...), D. A., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku operatora koparki. Odwołujący wykonywał głębokie wykopy na budowie sieci wodociągowo – kanalizacyjnej przy pomocy koparki – ładowarki o ładowności 8 ton oraz koparki łańcuchowej o ładowności powyżej 20 ton. Odwołujący nie był kierowany do innych prac. Pracował wyłącznie jako operator koparki.

Podczas zatrudnienia odwołujący nie korzystał z urlopu bezpłatnego i nie miał nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy.

W świadectwie pracy z 31 maja 2001 r. podano, że odwołujący w okresie 2 listopada 1990 r. do 31 maja 2001 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora koparki - brygadzisty. Pracodawca nie wystawił odwołującemu świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W legitymacji ubezpieczeniowej widnieje wpis o tym, że odwołujący pracował na stanowisku operatora koparki.

W czasie zatrudnienia odwołujący był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresach:

- od 18 stycznia 1999 r. do 8 lutego 1999 r. – 21 dni,

- od 11 marca 1999 r. do 17 marca 1999 r. – 7 dni,

- od 7 maja 1999 r. do 10 maja 1999 r. – 4 dni,

- od 9 czerwca 2000 r. do 14 czerwca 2000 r. – 6 dni,

- od 18 stycznia 2001 r. do 23 stycznia 2001 r. – 6 dni,

- od 7 maja 2001 r. do 31 maja 2001 r. – 25 dni.

Niewliczone do stażu pracy w warunkach szczególnych okresy pobierania przez odwołującego zasiłków chorobowych po 14 listopada 1991 r. wynoszą łącznie 69 dni, tj. 2 miesiące i 9 dni.

W dniu 27 marca 2020 r. H. B. złożył wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

W dniu 21 maja 2020 r. organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję, na mocy, której przyznał odwołującemu emeryturę i to od 1 marca 2020 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek i jednocześnie odmówił prawa do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z uwagi na nieudowodnienie na dzień 31 grudnia 2008 r. 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok, w którym zmienił zaskarżona decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach poczynając od 1 marca 2020 r. oraz zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. na rzecz odwołującego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Następnie rozważań prawnych Sąd Okręgowy podkreślił, że istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się zasadniczo do ustalenia, czy pozwany organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. miał podstawy odmówić odwołującemu H. B. prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Sąd I instancji podał, że kwestie dotyczące rekompensaty uregulowane zostały w przepisach ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1924), powoływanej dalej jako ustawa pomostowa. Przytoczył art. 2 pkt 5, art. 3, art. 21 ust. 1 i 2 ustawy pomostowej.

Nadto dodał, że skutki prawne wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone są w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i utrzymanym jej przepisami w mocy rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Przepisy powołanego rozporządzenia nadal stanowią podstawę do ustalania wieku emerytalnego, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków uprawniających do emerytury w stosunku do pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu I instancji przeprowadzone postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora koparki zarówno w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P., jak i w Zakładzie Usługowym (...), D. A. w P.. Do pracy w warunkach szczególnych Sąd I instancji zaliczył odwołującemu okres zatrudnienia od 1 października 1973 r., tj. po ukończeniu przez odwołującego kursu dla maszynistów koparek, po którym to kursie odwołującemu powierzono obowiązki operatora koparki (...) a następnie od 20 czerwca 1977 r. obowiązki maszynisty żurawia samojezdnego typu (...) oraz (...) do16 ton do końca zatrudnienia, tj. do 14 lipca 1979 r., w łącznym wymiarze 5 lat 9 miesięcy i 14 dni. Sąd Okręgowy zaliczył odwołującemu do okresu pracy w szczególnych warunkach również okres czynnej służby wojskowej, którą odwołujący odbywał w okresie od 24 października 1974 r. do 4 października 1976 r. (1 rok, 11 miesięcy i 12 dni).

Sąd Okręgowy zaznaczył, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego „okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 u.e.r.f.u.s., ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze” (vide wyroki Sądu Najwyższego z 17 maja 2012 r., I UK 399/11; z 9 marca 2010 r., I UK 333/09, postanowienie tego Sądu z 29 maja 2019 r. II UK 188/18). Odwołujący po zakończeniu służby wojskowej w przepisanym 30-dniowym terminie, tj. 5 października 1976 r. podjął zatrudnienie na tym samym stanowisku pracy, jakie zajmował przed powołaniem do czynnej służby wojskowej, tj. na stanowisku operatora koparki samojezdnej. Skoro art. 21 ust. 1 ustawy pomostowej wprost odwołuje się do pojęcia okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS i jednocześnie nie ma wątpliwości, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1534) zalicza się na warunkach wynikających z tego przepisu - spełnionych przez ubezpieczonego - do okresu pracy w szczególnych warunkach, to okres prawidłowo został zaliczony do tego stażu pracy, co oznacza, że ubezpieczony legitymuje się wszystkimi przesłankami warunkującymi przyznanie rekompensaty, o której mowa w art. 21 - 23 ww. ustawy o emeryturach pomostowych. (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31 marca 2016 r. III AUa 1899/15). W związku z tym okres służby wojskowej podlegał zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach.

Nadto Sąd Okręgowy podał, że zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach podlega także cały okres zatrudnienia w Zakładzie Usługowym (...), D. A. w P. od 2 listopada 1990 r. do 31 maja 2001 r., w wymiarze 10 lat 6 miesięcy 28 dni, od których należało odjąć okresy nieskładkowe (łącznie rok 10 dni). Tym samym uwzględnieniu podlegał okres 9 lat 6 miesięcy 14 dni pracy na stanowisku operatora koparki łańcuchowej i koparki – ładowarki.

Praca wykonywana przez odwołującego w charakterze operatora sprzętu ciężkiego w wymienionych zakładach pracy – zarówno jako operatora/maszynistę koparki, jak i maszynisty żurawia, stanowi pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A dziale V poz. 3 (prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych) stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jak również w wykazie A, Dziale V poz. 3 pkt 1 Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty.

Reasumując Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący udowodnił 15 lat i 4 miesiące stażu pracy w szczególnych warunkach, spełniając wszystkie przesłanki do nabycia prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy pomostowej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, od 1 marca 2020 r., o czym orzekł w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 i § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) i zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w P. na rzecz odwołującego 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego biorąc pod uwagę charakter sprawy i, poczyniony nakład pracy pełnomocnika odwołującego.

Apelację od wyroku Sądu I instancji złożył organ rentowy zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 5 i art. 21 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018, poz. 1924 ze zm.) w zw. z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez uznanie, że do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w przypadku ustalania prawa do rekompensaty przyjmuje się okres odbywania służby wojskowej, co w konsekwencji doprowadziło do przyznania odwołującemu rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego od dnia 1 marca 2020 r.

Wskazując na powyższe podstawy pozwany organ rentowy wniósł o zmianę wyroku w całości i oddalenie odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego z dnia 21 maja 2020 r.

Odwołujący nie wniósł odpowiedzi na apelację.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji rozpoznał sprawę prawidłowo i starannie, przeprowadzając właściwie postępowanie dowodowe, a ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zasługuje na aprobatę i nie pozwala uznać, że doszło do przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji powołał trafnie obowiązujące w tej mierze przepisy, które prawidłowo zastosował i zinterpretował, nie naruszając zaskarżonym rozstrzygnięciem przepisów procesowych ani przepisów prawa materialnego, dlatego Sąd Apelacyjny ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za własne, jako że znajdują one odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że spór stron sprowadzał się do ustalenia, czy odwołujący legitymował się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Mając z kolei na uwadze treść apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spornym okresem pozostawał obecnie jedynie okres służby wojskowej odwołującego od 24 października 1979 r. do 4 października 1976 r. Poza sporem pozostawało, że H. B. po zakończeniu okresu służby wojskowej w przepisanym 30 dniowym terminie, tj. 5 października 1976 r. podjął zatrudnienie na tym samym stanowisku pracy, jakie zajmował przed powołaniem do czynnej służby wojskowej, tj. na stanowisku operatora koparki samojezdnej.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zgodzić się jednak należało ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (podobnie np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.04.2006 r., III UK 5/06, OSN 2007/7-8/108).

Zważyć należy, że zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1967 r., Nr 44 poz. 220 ze zm. w brzmieniu obowiązującym w czasie odbywania przez odwołującego służby wojskowej), czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby (ust. 1), zaś w przypadku pracowników, którzy przed powołaniem do tej służby nie byli zatrudnieni albo którzy po jej odbyciu podjęli zatrudnienie w innym zakładzie pracy, Rada Ministrów po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych ustali w drodze rozporządzenia, w jakim zakresie czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia (ust. 2). Zgodnie zaś z ust. 3 tego przepisu, warunkiem wliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia jest zachowanie terminów, o których mowa w art. 106 ust. 1 lub w art. 107 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 107 ust. 1 o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej stanowił, że żołnierze zwolnieni z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, którzy przed powołaniem do tej służby nie byli zatrudnieni albo z ważnych przyczyn nie podjęli zatrudnienia wykonywanego przed powołaniem, mogą zgłosić się w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej do właściwego do spraw zatrudnienia organu prezydium powiatowej rady narodowej z wnioskiem o zatrudnienie ich stosownie do posiadanych kwalifikacji.

Na podstawie delegacji zawartej w cytowanym powyżej art. 108 ust 2 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej zostało wydane rozporządzenie wykonawcze przez Radę Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r., Nr 44 poz. 318 ze zm. w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 kwietnia 1975 r.). Przepis § 2 ust. 1 przywołanego rozporządzenia wykonawczego stanowi, że zakład pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania do służby wojskowej, jest obowiązany niezwłocznie zatrudnić go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do zakładu pracy. Zgodnie z § 3 ust. 3 tego rozporządzenia, jednostka nadrzędna jest obowiązana w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku zaproponować żołnierzowi zatrudnienie na stanowisku odpowiadającym uzyskanym przez niego kwalifikacjom lub zawiadomić go o braku możliwości zatrudnienia stosownie do tych kwalifikacji. jeżeli zaś żołnierz nie wyrazi zgody na kontynuowanie zatrudnienia na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym albo zaproponowanym mu przez jednostkę nadrzędną, wówczas dotychczasowy stosunek pracy uważa się za rozwiązany na mocy porozumienia stron, z dniem niewyrażenia zgody (§ 3 ust. 4). Paragraf 5 ust. 1 cyt. rozporządzenia stanowi z kolei, że żołnierzowi, który podjął zatrudnienie stosownie do zasad określonych w § 2-4, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Jeżeli żołnierz po odbyciu służby wojskowej podjął zatrudnienie zgodnie z § 3 ust. 3 w innym zakładzie pracy, do okresu zatrudnienia w zakresie określonym w ust. 1 wlicza się także czas zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym był pracownikiem w dniu powołania do służby wojskowej (§ 5 ust. 2).

Zgodnie z § 6 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wykonawczego, żołnierz, który nie podjął poprzedniego zatrudnienia albo przed powołaniem do służby wojskowej nie był zatrudniony, może wystąpić z wnioskiem do urzędu właściwego terenowego organu administracji państwowej o skierowanie do pracy. Ust. 2 stanowi, że po otrzymaniu wniosku i porozumieniu się z odpowiednim zakładem pracy urząd właściwego terenowego organu administracji państwowej kieruje żołnierza do pracy odpowiadającej posiadanym przez niego kwalifikacjom. Zakład pracy, do którego żołnierz został skierowany, jest obowiązany zatrudnić go stosownie do posiadanych przez niego kwalifikacji (ust. 3).

Z kolei § 7 ust 1 cyt. rozporządzenia wykonawczego stanowi, że żołnierzowi, który z ważnych przyczyn nie podjął poprzedniego zatrudnienia albo przed powołaniem do służby nie był zatrudniony, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień określonych w § 5 ust. 1, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej zgłosił do urzędu właściwego terenowego organu administracji państwowej wniosek o skierowanie do pracy i na podstawie tego skierowania podjął pracę albo podjął pracę w tym terminie bez skierowania tego urzędu.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż w przypadku podjęcia zatrudnienia w tym samym zakładzie pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej (czyli podjęcia tzw. poprzedniego zatrudnienia), pracownik taki winien zostać zatrudniony na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego. Nie oznacza to jednak, że pracownik musi podjąć zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, co przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej. Pracownik, powołany do zasadniczej służby wojskowej, może bowiem z uzasadnionych przyczyn nie wrócić do macierzystego zakładu pracy (czyli do zakładu pracy w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby wojskowej) i podjąć zatrudnienie w innym zakładzie pacy, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją w której odwołujący przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej do dnia 24 października 1974 r. pracował na stanowisku operatora koparki (od 1 września 1974 r. operator koparki gąsienicowej typu C. (...)). Po zakończonej służbie wojskowej w dniu 5 października 1976 r. odwołujący podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w P., na stanowisku maszynisty koparki samojezdnej i na tym stanowisku pracował do 14 lipca 1979r. Odwołujący podjął zatem w przepisowym terminie po zwolnieniu z zasadniczej służby wojskowej (zwolniony ze służby 4 października 1976r.) pracę na stanowisku uważanym za stanowisko pracy w warunkach szczególnych, tyle że w innym zakładzie pracy niż ten w którym był zatrudniony przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że powyższe stanowisko jest zgodne z orzecznictwem Sądu Najwyższego, który w wyroku z dnia 5 sierpnia 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. I UK 442/13, wskazał, że czas zasadniczej służby wojskowej zalicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej) także wtedy, gdy żołnierz przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej nie był zatrudniony, ale po zwolnieniu z tej służby w ciągu 30 dni podjął zatrudnienie i pracował w szczególnych warunkach pracy.

Odpowiadając zaś wprost na zarzut apelującego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, iż zapatrywania powyższe nie mają znaczenia na gruncie ustawy o emeryturach pomostowych w kwestii ustalenia prawa do rekompensaty, albowiem dotyczą służby wojskowej odbywanej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach, która może być zaliczona tylko do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do świadczenia emerytalnego przy niższym wieku emerytalnym, podkreślić trzeba, że skoro art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych wprost odwołuje się do pojęcia okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to oczywistym jest, że rozważania podjęte na gruncie tej ustawy w odniesieniu do służby wojskowej znajdują odpowiednie zastosowanie do świadczeń przyznawanych w trybie przepisów pierwszej z tych ustaw. Wyłącza to w tym przypadku stosowanie wyłącznie przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych. Okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych, który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24.11.2009 r., II UK 215/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz. 219, z dnia 9.03.2010 r., I UK 333/09, LEX nr 585739, z dnia 24.05.2012 r., II UK 265/11, LEX nr 1169836, z dnia 17.05.2012 r., I UK 399/11, LEX nr 1211140). Zalicza się go więc nie tylko do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej), ale również – poprzez odesłanie z art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych – do okresu pracy w warunkach szczególnych, od którego zależy przyznanie prawa do rekompensaty.

W ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowo Sąd I instancji uznał, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na jednoznaczne ustalenie, odwołujący udowodnił 15 lat i 4 miesiące stażu pracy w szczególnych warunkach, spełniając wszystkie przesłanki do nabycia prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy pomostowej.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny stwierdził, że zaskarżony wyrok był prawidłowy.

Wobec uznania, iż zarzuty apelacyjne były bezzasadne Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

sędzia Marta Sawińska