Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 7 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Krzysztof Lewandowski

Protokolant: st.sekr.sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Prokuratora Prok. Rej. del. do Prok. Okręg. Magdaleny Kęsy-Pietrus

po rozpoznaniu w sprawie M. C. ( (...))

w przedmiocie ekstradycji

zażalenia obrońcy ściganego na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. w sprawie (...), w przedmiocie stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania ściganego z terytorium R. na terytorium R. (1) oraz przedłużenia tymczasowego aresztowani do dnia (...) r.

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

1.  utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy;

2.  obciążyć Skarb Państwa kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze, w tym zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. S. kwotę 295, 20 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej ściganemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w P., po rozpoznaniu wniosku prokuratora, postanowieniem z dnia (...) r. w sprawie (...), na podstawie art. 603 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 i 2 ust. 1 Europejskiej Konwencji o ekstradycji sporządzonej w P. dnia 13 grudnia 1957 roku wraz z Protokołem Dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 15 października 1975 roku i Drugim Protokołem dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 17 marca 1978 roku (Dz. U. 1994, Nr 70, poz. 307 ze zm.) stwierdził prawną dopuszczalność wydania z terytorium R. na terytorium R. (1) obywatela R. (1) M. C., w celu wykonania kary 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu w O. z dnia (...) roku wydanym pod sygnaturą (...) (...) za przestępstwo kradzieży z włamaniem z artykułu 186 punkt 2) litera d) m. Kodeksu karnego.

Nadto, powołanym postanowieniem orzeczono w przedmiocie dalszego stosowania wobec ściganego tymczasowego aresztowania, przedłużając wskazany środek na okres dalszych 60 dni, od godziny (...) dnia (...) r. Sąd Okręgowy powołał się przy tym na przesłanki z art. 605 § 1 k.p.k.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył obrońca ściganego, wyznaczony mu z urzędu adwokat P. S., zarzucając naruszenie przepisów postępowania:

1.  art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k., poprzez przekazanie osoby ściganej, pomimo że istnieją obiektywne przesłanki do uznania, że naruszałoby to wolności i prawa człowieka i obywatela,

2.  art. 607r § 1 pkt 1 k.p.k., poprzez niezbadanie przez Sąd I instancji, czy przestępstwo będące częścią wyroku łącznego Sądu m., stanowi przestępstwo wg prawa polskiego.

Podnosząc wskazane zarzuty skarżący obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez „orzeczenie o odmowie wykonania europejskiego nakazu aresztowania” oraz o uchylenie tymczasowego aresztowania, nadto zaś o zasądzenie na jego rzecz kosztów obrony udzielonej ściganemu z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się niezasadne.

W pierwszej kolejności zauważyć należało, że niniejsza sprawa – co umknęło uwadze skarżącego obrońcy – nie dotyczyła przekazania osoby ściganej pomiędzy pastwami członkowskimi U. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania i jako taka nie toczyła się w oparciu o regulacje zawarte w rozdz. 65a k.p.k. Sprawa ta dotyczyła wydania osoby ściganej na wniosek państwa obcego, co uregulowane zostało w prawidłowo zastosowanych przez Sąd I instancji przepisach rozdz. 65 k.p.k. oraz Europejskiej Konwencji o Ekstradycji sporządzonej w P. dnia 13 grudnia 1957 r. wraz z Protokołem dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 15 października 1975 r. i Drugim protokołem dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 17 marca 1978 r. (Dz.U.1994.70.307).

W tej sytuacji oczywiście bezzasadne było wskazanie w zażaleniu jako naruszonych, przepisów art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. oraz art. 607r § 1 pkt 1 k.p.k. – te bowiem mieszczą się we wspomnianym rozdz. 65a k.p.k. i regulują kwestię przekazania osoby ściganej pomiędzy pastwami członkowskimi U. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, nie zaś przekazania ściganego w trybie ekstradycji, na wezwanie państwa obcego, w tym wypadku M..

Niezależnie od powyższego, skarżący obrońca nie miał racji, dowodząc potrzeby dodatkowego zbadania i wyjaśnienia tego, czy przestępstwo będące częścią wyroku łącznego Sądu m., stanowi przestępstwo wg prawa polskiego. Przede wszystkim, zauważyć należało – co było w sprawie bezsporne – że stanowiący przedmiot niniejszej sprawy wniosek o ekstradycję M. C., dotyczył wydania ww. obywatela M. celem wykonania wobec niego wyroku Sądu Rejonowego w O. (O.) z dnia (...) (...) Wyrokiem tym skazano ściganego za przestępstwo kradzieży z włamaniem z art. 186 ust. 2) lit. d) m. Kodeksu karnego, na karę 1 roku pozbawienia wolności, jak również – przy zastosowaniu przepisów art. 85 ust. 1 m. Kodeksu karnego – dodano do wymierzonej kary 1 roku pozbawienia wolności, niewykonaną część kary 5 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia (...) r. za przestępstwo z art. 187 ust. 2 lit. b) i f) m. Kodeksu karnego (pierwotnie z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 3 lat próby), ustalając tym samym łączny wymiar kary podlegającej wykonaniu na 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności

Dodać należało, że powołany wyżej wyrok, którego dotyczył wniosek o ekstradycję, został przez organy państwa obcego przedstawiony stronie polskiej wraz z wnioskiem, a jego treść złożona do akt sprawy w stosownym tłumaczeniu (k. 160 i nast.) – co odpowiadało wymogom art. 12 ust. 2 a) powołanej wyżej Europejskiej Konwencji o Ekstradycji z dnia 13 grudnia 1957 r.

Podkreślenia wymagało następnie – co prawidłowo ocenił Sąd I instancji, a co wprost wynikało z treści powołanego wyroku z dnia (...) r. – że kara 5 lat i 6 miesięcy, której wykonania dotyczył wniosek o ekstradycję, orzeczona została wobec ściganego, jako swoista kara łączna, tymże właśnie wyrokiem, nie zaś jakimkolwiek innym orzeczeniem, w szczególności nie została ona orzeczona wzmiankowanym wyżej, wcześniejszym wyrokiem z dnia (...) r. Z treści wyroku z dnia (...) r. wynikały też jednoznacznie takie okoliczności, jak – wymagane przepisami art. 12 ust. 2 b) powołanej Europejskiej Konwencji o Ekstradycji – opis czynów faktycznych, w związku z którymi wnioskuje się o wydanie, czas i miejsce popełnienia czynów, ich kwalifikacja prawna oraz wskazanie przepisów prawnych mających zastosowanie. Treść wyroku objętego wnioskiem o ekstradycję nie budziła zatem wątpliwości, że ścigany został uznany za winnego przestępstwa kradzieży z włamaniem z art. 186 ust. 2) lit. d) m. Kodeksu karnego. Jednoznacznego charakteru informacji wynikających z treści wyroku objętego wnioskiem o ekstradycję, nie zmieniał przy tym fakt, że – jak wspomniano powyżej – wyrokiem tym orzeczono wobec ściganego swoista karę łączną, obejmującą także niewykonaną karę pozbawienia wolności, wymierzoną wcześniejszym wyrokiem z dnia (...) r. Ponownego podkreślenia wymagało bowiem, że wniosek o ekstradycję dotyczył wykonania wyroku z dnia z dnia (...) r., w tym wykonania ustalonej tym wyrokiem kary 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności – nie zaś jakiegokolwiek innego wyroku.

W tej sytuacji – wbrew stanowisku skarżącego – brak było podstaw do stwierdzenia, jakoby informacje przekazane przez Stronę wzywającą były niewystarczające dla podjęcia przez Sąd I instancji decyzji w przedmiocie ekstradycji. Jak zaś wynika z art. 13 powoływanej Konwencji, tylko uznanie informacji przedstawionych przez organy państwa wzywającego za niewystarczające, aktualizuje potrzebę zwrócenia się przez stroną wezwaną o dostarczenie niezbędnych dodatkowych informacji. W przedmiotowej sprawie brak zatem było konieczności zwracania się do organów mołdawskich o dodatkowe przekazanie treści wyroku z dnia (...) r.

Niezależnie od powyższego dodać należało, że przypisane ściganemu ww. wyrokiem z dnia (...) r. przestępstwo z art. 187 ust. 2 m. Kodeksu karnego, obejmuje kwalifikowany typ kradzieży jawnej (rabunku), zagrożony karą pozbawienia wolności od 3 do 6 lat (vide: P. P., K. W.: Przestępstwo kradzieży z włamaniem w ujęciu komparystycznym, Studia (...), vol. XXV, 4, 2016, DOI: 10. (...)sil.2016.25.4.171; (...)

Tym samym – wbrew stanowisku obrony – brak było podstaw do powzięcia wątpliwości, co do tego, że przypisane ściganemu przestępstwo, objęte wyrokiem będącym przedmiotem wniosku o ekstradycję, stanowi przestępstwo wg prawa polskiego.

Niezasadne okazało się także stanowisko skarżącego obrońcy, jakoby przekazaniu ściganego do M. sprzeciwiał się wzgląd na grożące mu tam niebezpieczeństwo nieludzkiego lub poniżającego traktowania w mołdawskim zakładzie karnym. Do wykazania sformułowanej w tym zakresie tezy obrony nie wystarczało powołanie się przez skarżącego na fakt, że Fundacja (...) z siedzibą w W. zarzuca Republice M. obniżanie standardów demokracji, między innymi na płaszczyźnie sądowniczej i parlamentarnej. Ów ogólnie przywołany fakt nie dostarczał żadnych przesłanek mogących wskazywać, że w przypadku ściganego doszło do nadużycia wymiaru sprawiedliwości w związku z jego działalnością polityczną, w tym opozycyjną, czy aktywnością w zakresie społeczeństwa obywatelskiego. Co więcej – jak wskazywał sam ścigany w swoich wyjaśnieniach złożonych przed prokuratorem i Sądem I instancji – takie nieludzkie lub poniżające traktowanie miałoby ściganemu grozić nie ze strony organów państwa, ale ze strony członków bliżej niesprecyzowanych środowisk przestępczych. Takie zaś ryzyko – niezależnie od tego, że nie wynikało z żadnych obiektywnych przesłanek – nie było związane z brakiem systemowych gwarancji poszanowania praw człowieka w M. i jako takie nie dostarczało zasadnych przesłanek odmowy wykonania ekstradycji ściganego.

Powyższe wskazywało, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły opisane w zarzutach uchybienia, a skarżący obrońca nie wykazał wystąpienia w przypadku ściganego okoliczności sprzeciwiających się jego przekazaniu w drodze ekstradycji na wezwanie R. (1), ani też potrzeby dodatkowego weryfikowania owych okoliczności. Czyniło to zaskarżone orzeczenie o stwierdzeniu prawnej dopuszczalności wydania z terytorium R. na terytorium R. (1) obywatela R. (1) M. C. – zasadnym.

Brak też było podstaw do przyjęcia, jakoby w przypadku ściganego niezasadnym było przedłużenie stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania. Podzielić należało stanowisko Sądu I instancji, że wystarczającą przesłanką dalszego stosowania wobec ściganego tymczasowego aresztowania na podstawie art. 605 § 1 k.p.k., był sam fakt objęcia go wnioskiem o ekstradycję, celem wykonania kary orzeczonej za przestępstwo, którego sprawca podlega wydaniu. Skoro bowiem na etapie postępowania prowadzonego w państwie występującym o wydanie istniały podstawy do poszukiwania ściganego, to również w postępowaniu służącym wykonaniu takiego wezwania przyjąć należało istnienie wysokiego prawdopodobieństwa ukrywania się ściganego (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2014 r., sygn. II AKz 770/14). Jak zaś trafnie ustalił Sąd I instancji, ścigany przebywał na terenie Polski czasowo, od lat prowadził wędrowniczy tryb życia, nadto prawomocnie orzeczono wobec niego karę obiektywnie surową. W tej sytuacji, Sąd odwoławczy podzielił pogląd Sądu I instancji, iż tylko izolacyjny środek zapobiegawczy jest w stanie należycie zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania w przedmiocie wydania ściganego na wezwanie R. (1).

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należało, iż – wbrew stanowisku skarżącego – przedłużenie wobec ściganego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania jawiło się jako zasadne. Zaaprobować należało także termin stosowania wobec ściganego tymczasowego aresztowania, oznaczony do dnia (...) r. Termin ten uznać należało za prawidłowy w świetle art. 605 § 1 k.p.k.

Uwzględniając powyższe, orzeczono, jak w punkcie 1 uzasadnianego postanowienia.

Zawarte w punkcie 2 orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego, uwzględniało regulację zawartą w art. 24 ust. 1 powoływanej Europejskiej Konwencji o Ekstradycji, zgodnie z którą koszty związane z wydaniem, powstałe na terytorium Strony wezwanej, ponosi ta Strona. Implikowało to obciążenie tymi kosztami Skarbu Państwa. Z uwagi zaś na to, że w toku niniejszego postępowania odwoławczego, ścigany korzystał z pomocy obrońcy wyznaczonego mu z urzędu, na podstawie przepisów § 4 ust. 1 i 3 oraz § 19 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. Dz.U.2019.18 t.j.), obrońcy temu zwrócono koszty obrony udzielonej z urzędu w tymże postępowaniu. Przy czym ustalając wysokość stawki za obronę z urzędu, Sąd Apelacyjny uwzględnił to, że postępowanie w przedmiocie ekstradycji, w sytuacji gdy przekazanie służy wykonaniu prawomocnego wyroku (prawomocnie orzeczonej kary pozbawienia wolności), jest postępowaniem ze swej istoty wykonawczym, to jest służącym wykonaniu orzeczenia, w rozumieniu art. 1 § 1 k.k.w. Stąd zasadne było przyznanie obrońcy wynagrodzenia w stawce przewidzianej ze pozostałe czynności w postepowaniu wykonawczym.

K. L.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu