Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 211/21 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2021-12-23

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 211/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny z dnia (...) r., Sąd Okręgowy w P., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

S. K.

Kara 2 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) została wykonana przez skazanego w całości w okresie od (...)

Skazany obecnie (w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny) wykonuje jedną karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy, orzeczoną wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...). Karę tę odbywa w okresie od (...) r. Jedna z kar pozbawienia wolności (łączna) została orzeczona z warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 5 lat próby w sprawie Sądu Okręgowego w P. o sygn. akt (...)

Kara grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 20 zł każda orzeczona wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) za czyn z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. została wykonana w całości w dniu (...)

Opinia o skazanym AŚ P. wraz z informacją o pobytach i orzeczeniach

Dane o karalności skazanego

Informacja uzyskana w SO P. dot. wykonania tej kary z karty dłużnika

125-127

42-43

133

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Opinia AŚ P. wraz z informacją o pobytach i orzeczeniach

Informacja uzyskana w SO P. dot. wykonania tej kary z karty dłużnika

Wynikające z tego dowodu fakty są bezsporne, gdyż wynikają z dokumentu urzędowego i nie były kwestionowane w toku postępowania odwoławczego (k. 125-127). Poza tym te okoliczności wynikają już z wcześniejszej opinii AŚ P. z dnia (...) r., z której jasno wynikało, iż skazany karę tę wykonywał właśnie w tym okresie czasu (k. 10-13).

Odnośnie wykonania kary grzywny w przedmiotowej sprawie i to już w czasie orzekania przez Sąd I instancji okoliczności te jasno wynikały z danych o karalności na k. 19 i na k. 42-43, co znajduje tylko dodatkowe potwierdzenie w informacji uzyskanej na podstawie karty dłużnika (skazanego) w tej sprawie i co również nie było kwestionowane w toku postępowania odwoławczego.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, że kara grzywny wymierzona skazanemu S. K. na mocy wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. w sprawie (...) podlega łączeniu wraz z karą grzywny orzeczoną na mocy wyroku Sądu Rejonowego P. (1) w P. z dnia (...) r. w sprawie (...), podczas gdy zgodnie z art. 85 § 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 23 czerwca 2020 r. w zw. z art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowanych kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 – podstawą orzeczenia kary łącznej za wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary i kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1 tegoż artykułu, natomiast kara grzywny wymierzona wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. w sprawie (...) w dniu (...) r. została przez skazanego wykonana w całości, co w konsekwencji wyklucza możliwość jej połączenia z inną karą grzywny na mocy przepisów stosowanych w niniejszym postępowaniu do orzekania kary łącznej.

2. Rażąca niewspółmierność wymierzonej w punkcie 1 kary łącznej pozbawienia wolności, tj. kary 4 lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego w miejsce kar jednostkowych orzeczonych wyrokami Sądu Okręgowego w P. z dnia (...), Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) oraz Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. w sprawie (...), która to kara łączna została ukształtowana na zasadzie asperacji zbliżonej w kierunku pełnej kumulacji i jako taka nie odpowiada dyrektywom wymiaru kary łącznej oraz nie uwzględnia w należytym stopniu okoliczności dotyczących osoby skazanego, co spowodowane było wyłącznie jego trudną sytuacją zdrowotną i finansową a nie brakiem poszanowania dla porządku prawnego i wydanych orzeczeń, nadto pominięcie faktu, że kary wymierzone w/w wyrokami zostały wydane przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60 § 3 k.k., ponadto zmarginalizowanie jego zachowania w trakcie obecnie odbywanej kary pozbawienia wolności, a których to całokształt okoliczności winien mieć istotny wpływ na ograniczenie wysokości przedmiotowej kary łącznej, przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji.

3. Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 85a k.k. poprzez niedostateczne rozważenie dyrektyw wymiaru kary łącznej w zakresie dotyczącym celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć wobec skazanego, co doprowadziło do orzeczenia kary łącznej przy zastosowaniu zasady asperacji zbliżonej w kierunku pełnej kumulacji w sytuacji, gdy obecna postawa skazanego oraz jego właściwości i warunki osobiste przemawiały za orzeczeniem kary łącznej przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący w treści apelacji w pełni zgodził się z ustaleniem Sądu I instancji, iż w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 (Dz.U.2020.1086) należy stosować przepisy Kodeksu karnego dotyczące kary łącznej obowiązujące od 01.07.2015 r. do 23.06.2020 r., co w sposób jasny wynika z tego przepisu (str. 4-15 uzasadnienia formularzowego).

Przed przystąpieniem do omówienia tejże regulacji prawnej, mającej w niniejszej sprawie zastosowanie, jak i przed ustosunkowaniem się do konkretnych zarzutów apelacyjnych należy zważyć, co następuje:

Sąd Okręgowy w P. w sprawie o sygn. akt (...) w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanego S. K. brał pod uwagę następujące prawomocne skazania:

I. wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z (...) (prawomocny (...) r.) za przestępstwo z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. popełnione w (...). na kary: 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności (wykonuje od (...) r.) oraz grzywny w liczbie 200 stawek dziennych w wysokości po 10 zł każda (wykonał w dniu (...)r.);

II. wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z (...) (prawomocny (...) r.) za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnione od (...) r. na kary: 2 lat pozbawienia wolności (wykonał w całości w okresie od (...) r.) oraz grzywny w liczbie 200 stawek dziennych w wysokości po 50 zł każda (wykonał (...) r.);

III. wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z (...) r. w sprawie (...) (prawomocny (...)r.):

a) za przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. popełnione od (...). (...). do (...) r. na kary: 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 20 zł każda (grzywnę wykonał w dniu (...) r.),

b) za przestępstwo z art. 207 § 1 i 3 k.k. popełnione w okresie od (...) r. na karę 2 lat pozbawienia wolności

i po połączeniu tych kar pozbawienia wolności na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby;

IV. wyrokiem Sądu Rejonowego P. (1) w P. z (...) r.) za przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. popełnione w okresie od (...) r. na karę grzywny w liczbie 60 stawek dziennych w wysokości po 100 zł każda, która to kara podlega wykonaniu (będzie wykonywana w formie pracy społecznie użytecznej przez 3 miesiące po 30 godzin miesięcznie).

Jak już wyżej wskazano, w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396), które weszły w życie z dniem 1 lipca 2015 r. (art. 19 ust. 1 i art. 29 tej ustawy).

Zgodnie z treścią art. 85 § 1 k.k. karę łączną orzeka się w sytuacji, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, przy czym podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary (czytaj: kary jednostkowe) lub kary łączne za w/w przestępstwa, w tym także kary orzeczone z warunkowym zawieszeniem ich wykonania (art. 85 § 2 k.k. i art. 89 k.k.). W tym miejscu należy więc od razu odrzucić sugestie skazanego zawarte w jego piśmie z dnia (...) r. (k. 109-111), iż nie powinno się brać w skład kary łącznej kary orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

W przypadku skazanego S. K. w czasie orzekania przez Sąd I instancji zachodziły więc wszelkie przesłanki do orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności obejmującej karę łączną pozbawienia wolności i jednostkowe pozbawienia wolności wymierzone opisanymi wyżej w punktach I, II i III wyrokami, tym bardziej, że nie zachodził przypadek, o którym mowa w art. 85 § 3 k.k.

Natomiast w przypadku kar grzywny w czasie orzekania przez Sąd I instancji wykonaniu podlegała tylko i wyłącznie kara grzywny orzeczona wyrokiem opisanym wyżej w pkt IV. Pozostałe bowiem kary grzywny zostały w całości wykonane, tak jak w przypadku kar orzeczonych wyrokami opisanymi wyżej w punktach I i II, co prawidłowo ustalił Sąd I instancji, oraz jak w przypadku kary orzeczonej wyrokiem opisanym wyżej w punkcie III (pod literą a), czego po prostu Sąd I instancji nie spostrzegł a na co słusznie zwrócił uwagę zarówno apelujący, jak i skazany w wyżej wymienionym piśmie procesowym.

To zaś oznacza, w przypadku kary grzywny, brak podstaw do orzeczenia w świetle wskazanych wyżej zasad kary łącznej grzywny a tym samym brak podstaw do wydania w tym zakresie wyroku łącznego (art. 572 k.p.k.). To zaś formalnie (teoretycznie) świadczy o zasadności zarzutu z pkt 1 apelacji.

W rzeczywistości więc, z uwagi na błąd Sądu I instancji w ustaleniach faktycznych brak jest przesłanek określonych w art. 85 § 1 i 2 k.k. do orzeczenia wobec skazanego kary łącznej grzywny, mającej wynikać z połączenia w/w obu kar grzywny (z wyroków opisanych wyżej w punktach III lit. a i IV) i w związku z tym zachodzą podstawy określone w art. 572 k.p.k. do umorzenia niniejszego postępowania o wydanie wyroku łącznego. Jednak należy w tej konkretnej sytuacji procesowej pamiętać o zasadzie wynikającej z art. 434 § 1 k.p.k., skoro została wniesiona w tej sprawie od wyroku łącznego apelacja wyłącznie na korzyść skazanego. Zasada ta bowiem nie pozwala na orzeczenie na niekorzyść skazanego a takim orzeczeniem byłoby przecież uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania o wydanie wyroku łącznego, bowiem wówczas Sławomir Kukulski łącznie ze wskazanych dwóch wyroków jednostkowych musiałby odbyć sumę orzeczonych kar grzywny a więc zarówno grzywnę w liczbie 100 stawek dziennych po 20 zł ((...) zł) oraz grzywnę w liczbie 60 stawek po 100 zł (6.000 zł) a więc łącznie 160 stawek dziennych grzywny. Tymczasem Sąd Okręgowy orzekł wobec skazanego, stosując zasadę pełnej absorpcji karę grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 60 zł każda. Skoro zaś skazany już wykonał w całości grzywnę w liczbie 100 stawek dziennych (z wyroku opisanego w pkt III lit. a), to z tego powodu jawi się oczywista konstatacja, iż na podstawie art. 577 k.p.k. należało zaliczyć tę wykonaną w całości grzywnę na poczet orzeczonej w pkt 2 zaskarżonego wyroku kary łącznej grzywny, co w praktyce oznacza wykonanie w całości tejże kary łącznej grzywny, co przecież jest orzeczeniem korzystniejszym dla skazanego, niż orzeczenie, jakie w rzeczywistości powinno zostać wydane bez obrazy prawa materialnego. Ta właśnie okoliczność nie pozwala na wydanie orzeczenia, które czyniłoby zadość wymogom prawa materialnego, tj. art. 85 § 1 i 2 k.k., gdyż takie orzeczenie byłoby niekorzystne dla skazanego a w związku z tym wymaga ono utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku łącznego na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., co w tej sytuacji jest dla skazanego korzystne (patrz także: Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2020, teza 20 do art. 434).

Sąd Apelacyjny więc, kierując się tymi przesłankami, nie uznał więc za uzasadnionego zarzutu apelacyjnego z pkt 1 a jednocześnie uznał za konieczne, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. (przy występowaniu przesłanki z art. 434 § 1 k.p.k.) utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku, o czym orzekł w pkt III. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia było zaliczenie na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet kary łącznej grzywny całości już wykonanej kary jednostkowej grzywny, o której to konieczności wspomniano wyżej a o czym orzeczono, kierując się przepisem art. 440 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2 k.p.k. i art. 577 k.p.k., w pkt II wyroku Sądu Apelacyjnego co do tego zaliczenia. Należy przy tym dodać, iż zaliczenie przez Sąd I instancji na poczet tej kary łącznej grzywny okresu rzeczywistego pozbawienia wolności skazanego w sprawie (...) r. (w pkt 3 zaskarżonego wyroku) było niezrozumiałe, skoro kara łączna grzywny nie obejmuje skazania na grzywnę w tejże sprawie (...) (wyrok opisany wyżej w pkt II) a dodatkowo przecież okres ten, w którym w tej sprawie stosowano wobec skazanego tymczasowe aresztowanie, został ostatecznie zaliczony na poczet zarządzonej do wykonania orzeczonej w tej sprawie kary pozbawienia wolności, co wynika choćby z danych o odbyciu tej kary pozbawienia wolności w opinii AŚ w P. (k. 10-11, 125-126).

Zarzuty Ad. 2 i 3.

Należy zauważyć, iż skarżący, formułując te zarzuty w rzeczywistości stawia zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej, gdyż w jego ocenie Sąd I instancji nienależycie ocenił wszystkie przesłanki, jakie bierze się pod uwagę przy orzekaniu kary łącznej.

Należy przypomnieć, mając na uwadze mające zastosowanie w niniejszej sprawie przepisy dotyczące kary łącznej, iż zgodnie z treścią art. 85 § 1 k.k. karę łączną orzeka się w sytuacji, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, przy czym podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary (czytaj: kary jednostkowe) lub kary łączne za w/w przestępstwa, w tym także kary orzeczone z warunkowym zawieszeniem ich wykonania (art. 85 § 2 k.k. i art. 89 k.k.).

W przypadku skazanego S. K. w czasie orzekania przez Sąd I instancji zachodziły więc wszelkie przesłanki do orzeczenia kary łącznej obejmującej karę łączną i kary jednostkowe pozbawienia wolności wymierzone opisanymi wyżej w punktach I, II i III wyrokami, tym bardziej, że nie zachodził przypadek, o którym mowa w art. 85 § 3 k.k.

Należy zauważyć, iż wszystkie te kary: odpowiednio: kara jednostkowa 1 roku i 8 miesięcy, jednostkowa 2 lat pozbawienia wolności i łączna 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat albo były wykonywane, albo oczekiwały na wykonanie (w tym ostatnim przypadku chodzi o karę jednostkową 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, która miała być wykonywana od (...)r.). Nie ulega przy tym wątpliwości, iż kara „podlegająca wykonaniu” w rozumieniu art. 85 § 2 k.k. to taka, która ma zostać wykonana w całości lub w części a więc jest to kara, która nie została jeszcze wykonana.

Na dzień wyrokowania przez Sąd I instancji (tj. (...) r.) nie została jeszcze do końca wykonana kara jednostkowa orzeczona przez Sąd Okręgowy w P. w sprawie (...), gdyż była wykonywana od (...) r. (a więc w tym czasie pozostała do wykonania część tej kary), w przypadku kary łącznej pobawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania obowiązywał wyznaczony pięcioletni okres próby, zaś ostatnia z kar oczekiwała w kolejności na wykonanie (miała być wykonywana od (...)r.). Wszystkie więc te kary podlegały wykonaniu w rozumieniu wskazanego przepisu.

Natomiast wymiar kary łącznej określać należy w granicach wyznaczonych w art. 86 § 1 k.k., tj. w granicach od najwyższej z kar „wymierzonych” za poszczególne przestępstwa do ich sumy, pamiętając, w przypadku łączenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania o „przeliczniku”: miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania (art. 89 § 1b k.k.). Zasadnie więc te granice wyliczył Sąd I instancji, ustalając, iż skazanemu można było wymierzyć karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 2 lat pozbawienia wolności do 4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności (suma kar z uwzględnieniem w/w przelicznika: 1 rok i 8 miesięcy + 2 lata + 1 rok).

Sąd I instancji zaskarżonym wyrokiem orzekł karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat a więc stosując zasadę asperacji, słusznie co do zasady podnosząc, iż właśnie tak orzeczona kara łączna byłaby w pełni adekwatna w rozumieniu art. 85a k.k., mając na uwadze różnorodzajowość przestępstw, za które orzeczono kary jednostkowe, trafnie dostrzegając, iż popełnianie przez skazanego głównie przestępstwa przeciwko mieniu czy o charakterze majątkowym różniły się między sobą, jak również znaczny czas popełnienia tych czynów na przestrzeni kilku lat (w latach (...)). Bez wątpienia więc te okoliczności, wbrew sugestiom skarżącego nie pozwalały na zastosowanie zasady pełnej absorpcji. Nie są przy tym uzasadnione dywagacje skarżącego, iż zastosowanie tej zasady uzasadnia trudna sytuacja finansowa i rodzinna skazanego, która doprowadziła do zarządzenia wykonania kar warunkowo zawieszonych. Zarządzenie ich wykonania na tej podstawie nie mogłoby nastąpić, gdyż nie można by wówczas mówić o uchylaniu się od uiszczenia środków kompensacyjnych orzeczonych na podstawie art. 46 § 1 k.k. Poza tym, jak to jasno wynika z treści wyroków zapadłych w tych sprawach w żadnym z nich nie zastosowano instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, w tym na podstawie art. 60 § 3 k.k. (k. 438-439 i 507 akt (...) k. 1410-1414 i 1525 akt (...), k. 6966-6967 akt (...) oraz k. 80-81 akt (...)). Nie ulega natomiast wątpliwości, iż postawa procesowa skazanego, w tym zwłaszcza jego przyznanie się do winy, jak i pozytywne funkcjonowanie na wolności doprowadziły do łagodnego potraktowania w tych sprawach, skoro praktycznie w każdej z tych spraw orzeczono wobec skazanego kary wolnościowe i dopiero uchylanie się od obowiązku naprawienia szkody doprowadziło do zarządzenia wykonania dwóch z tych kar. Nie ulega jednak wątpliwości, iż kara winna zostać orzeczona w niższej wysokości, również jednak przy stosowaniu zasady asperacji, bowiem Sąd I instancji w ogóle nie uwzględnił zachowania się skazanego po popełnieniu ostatniego z przestępstw. Skazany bowiem poza przestępstwem skarbowym, za które został skazany na łagodną karę grzywny od czasu popełnienia przestępstwa w połowie (...) r. (w sprawie (...)) nie popadł w konflikt z normami prawa karnego, zaś jego zachowanie w warunkach pobawienia wolności jest oceniane wyjątkowo pozytywnie, ze wskazaniem wręcz wzorowego wywiązywania się z obowiązków wynikających z zatrudnienia (k. 125v). Ta okoliczność więc powinna skłonić do złagodzenia kary łącznej.

Należy jednak zauważyć, iż w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny nastąpiła istotna zmiana okoliczności faktycznych, które mają wprost wpływ na prawidłowe stosowanie norm prawa materialnego a dokładniej mówiąc na stosowanie art. 85 § 2 k.k. Już administracja Aresztu Śledczego w P. w opinii z dnia (...) r. wskazała, iż skazany odbywa karę pozbawienia wolności w sprawie Sądu Okręgowego w P. o sygn. akt (...) w okresie od (...) (k. 10-11).

W toku postępowania odwoławczego uzyskano natomiast opinię tego Aresztu Śledczego z dnia (...) r. wraz z informacją o pobytach i orzeczeniach, z której wynika, iż skazany w dniu (...) r. zakończył odbywanie w/w kary jednostkowej 2 lat pozbawienia wolności i obecnie, od dnia (...) r. odbywa karę jednostkową 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności w sprawie (...) (k. 125-127).

Powyższe zaś oznacza, iż nie jest na obecnym etapie wyrokowania możliwe objęcie węzłem kary łącznej wykonanej już w całości kary 2 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem opisanym wyżej w punkcie II, natomiast niezbędne jest orzeczenie kary łącznej obejmującej pozostałe kary, tj. karę 1 roku i 8 miesięcy bez warunkowego zawieszenia i karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania orzeczone opisanymi wyżej wyrokami w punktach I i III. Na konieczność takiego orzekania, pamiętając przy tym o nie pogarszaniu sytuacji skazanego z uwagi na wniesioną apelację wyłącznie na jego korzyść (art. 434 § 1 k.p.k.) wskazuje zresztą Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 27.06.2019 r., V KK 235/18, LEX nr 2687768 i z dnia 23.01.2019 r., V KK 516/18, Prok. i Pr. – wkł. 2019/5/16.

Z uwagi więc na brak warunków do objęcia węzłem kary łącznej kary wymierzonej wobec skazanego w/w wyrokiem opisanym w punkcie II, Sąd Apelacyjny, kierując się z urzędu przepisem art. 440 k.p.k. oraz art. 438 pkt 1 k.p.k., art. 437 § 2 k.p.k. i art. 572 k.p.k. uchylił zaskarżony wyrok w tej części i w tym zakresie umorzył postępowanie (w pkt I wyroku).

Takie zaś orzeczenie zobligowało Sąd odwoławczy do orzeczenia wobec skazanego S. K. nowej kary łącznej, będącej wynikiem połączenia wskazanych wyżej dwóch pozostałych kar, przy czym, z uwagi na kierunek wniesionej apelacji na korzyść skazanego, nowe orzeczenie nie mogło zostać dokonane na niekorzyść skazanego.

Mając więc na uwadze podlegające połączeniu w/w kary, kierując się przepisem art. 86 § 1 k.k. i mając na uwadze przytoczony „przelicznik” związany z łączeniem kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, Sąd odwoławczy mógł wymierzyć skazanemu karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 1 roku i 8 miesięcy do 2 lat i 8 miesięcy (1 rok i 8 miesięcy + 1 rok). Mając dokładnie na względzie te same okoliczności przy ustalaniu wymiaru kary łącznej, jakie poprawnie przyjął Sąd I instancji, ale z koniecznością uwzględnienia dodatkowych okoliczności łagodzących, na które za apelującym zwrócił uwagę Sąd odwoławczy, jak również kierując się zasadą, by nie pogorszyć sytuacji skazanego (art. 440 k.p.k. i art. 434 §1 k.p.k.), uwzględniając przy tym fakt odbycia przez skazanego w całości kary 2 lat pozbawienia wolności, która to kara była częścią składową orzeczonej zaskarżonym wyrokiem kary łącznej, Sąd Apelacyjny uznał, iż jedynie kara łączna 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności spełni wskazane wyżej kryteria a jednocześnie będzie w pełni wystarczająca, zgodnie z celami określonymi w art. 85a k.k. Należy bowiem zauważyć, iż Sąd I instancji orzekł karę łączną 4 lat pozbawienia wolności a skazany już odbył objętą tą karą w całości karę 2 lat pozbawienia wolności. Aby więc w tej sprawie nie nastąpiło wydanie wyroku na niekorzyść skazanego, to należało przy orzeczeniu nowej kary łącznej uwzględnić różnicę pomiędzy orzeczoną karą a już wykonaną jej częścią, czyli 2 lata pozbawienia wolności. Mając przy tym na uwadze dodatkową konieczność złagodzenia wymiaru kary łącznej Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, iż należało wymierzyć skazanemu karę łączną w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Skoro zaś skazany już odbył część kary 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności od dnia 05.10.2021 r., godz. 10:10, podlegającej w niniejszej sprawie łączeniu, to na podstawie art. 577 k.p.k. należało zaliczyć skazanemu ten okres odbywanej kary na poczet nowo orzeczonej kary łącznej. Powyższe orzeczenie znalazło wyraz w pkt II wyroku.

Wniosek

1. Zmiana zaskarżonego wyroku przez wymierzenie skazanemu w pkt 1 wyroku kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności zgodnie z zasadą pełnej absorpcji, nadto uchylenie zaskarżonego wyroku w punkcie 2 a w konsekwencji powyższego zmianę punktu 3 w zakresie, w jakim na poczet orzeczonej w pkt 2 kary łącznej grzywny Sąd zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie (...) r. i zaliczenie w/w okresu na poczet orzeczonej w pkt 1 wyroku kary pozbawienia wolności.

2. Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1

Wyżej, przy ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych z punktów 2 i 3 wykazano częściową zasadność żądania złagodzenia wobec skazanego orzeczonej kary łącznej, więc nie zachodzi tu potrzeba powtarzania tożsamej argumentacji.

Natomiast niezasadne w okolicznościach tej sprawy było żądanie uchylenia zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej kary łącznej grzywny i umorzenia w tym zakresie postępowania o wydanie wyroku łącznego, co wyjaśniono przy ustosunkowaniu się do zarzutu apelacyjnego z pkt 1. Nie jest przy tym możliwe zaliczenie na poczet kary łącznej okresu rzeczywistego pozbawienia wolności skazanego od (...) r., gdyż w okresie tym skazany był tymczasowo aresztowany do sprawy (...) i okres ten został zaliczony na poczet orzeczonej w tej sprawie kary pozbawienia wolności, która, jak wykazano wyżej, nie podlega w niniejszej sprawie łączeniu w karę łączną.

Ad. 2

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania w świetle przepisu art. 437 § 2 k.p.k. nie znajduje żadnego uzasadnienia (brak podstaw wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k., art. 454 k.p.k., jak i nie zachodzi konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Z urzędu uwzględniono okoliczność wykonania w całości, po wydaniu zaskarżonego wyroku, wobec skazanego jednej z trzech kar pozbawienia wolności, co powodowało niemożność uwzględnienia tej kary przy orzeczeniu kary łącznej. Z urzędu też uwzględniono niemożność umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego w zakresie grzywny mimo braku podstaw do orzeczenia kary łącznej grzywny.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Na okoliczności te wskazano wprost wyżej w punkcie 2.1.1. oraz w punkcie 3, przy ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy orzeczenie o podstawie prawnej wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności (pkt 1), orzeczenie o karze łącznej grzywny (pkt 2) oraz o kosztach procesu (pkt 4).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy orzeczenia o podstawie prawnej orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności jest wynikiem poprawności w tym zakresie wyboru przez Sąd Okręgowy właściwego stanu prawnego, utrzymanie w mocy orzeczenia o karze łącznej grzywny jest wynikiem nieuwzględnienia zarzutu apelacyjnego oraz wynikiem uwzględnienia okoliczności związanych z wykonaniem w całości jednej z kar podlegających łączeniu w węzeł kary łącznej grzywny, co wyjaśniono wyżej szczegółowo w punkcie 3. Co do orzeczonych kosztów nie stwierdzono żadnych uchybień, jak również co do nich nie podnoszono jakichkolwiek zarzutów.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmiana wyroku dotyczy orzeczonej w pkt 1 kary łącznej pozbawienia wolności oraz dokonanego w pkt 3 zaliczenia wykonanej kary grzywny na poczet kary łącznej grzywny oraz zaliczenia właściwego okresu odbywania kary pozbawienia wolności na poczet kary łącznej.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiany te związane są z poczynionymi przez Sąd Apelacyjny ustaleniami dotyczącymi wykonania jednej z trzech podlegających łączeniu kar pozbawienia wolności oraz ustaleniami dotyczącymi wykonania w całości jednej z dwóch kar grzywny podlegających łączeniu, co wyjaśniono wyżej szczegółowo w punkcie 3.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

O konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego w części dotyczącej objęcia karą łączną kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) wypowiedziano się szczegółowo wyżej przy ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych z punktów 2 i 3. Kara ta, z racji jej wykonania w całości w chwili orzekania przez Sąd Apelacyjny nie mogła stanowić podstawy orzeczenia kary łącznej.

4.1.

Nie dotyczy

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Mając na uwadze częściową zasadność wniesionej apelacji, w tym konieczność dokonania na korzyść skazanego zmian w treści zaskarżonego wyroku, kierując się względami słuszności zwolniono skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze na podstawie art. 624 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

P. M. M. K. U. D.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Julita Woźniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: