Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 166/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w (...)z dnia (...) r., sygn. akt (...).

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacje od wyroku Sądu I instancji wnieśli obrońca oskarżonego S. T. oraz prokurator.

Obrońca podniósł między innymi zarzut oparty na bezwzględnej przyczynie odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. wskazując, że obsada Sądu Okręgowego była nienależyta, ponieważ w jego składzie uczestniczył sędzia D. J., który został powołany do pełnienia urzędu sędziego Sądu Okręgowego w P. w sposób nieprawidłowy, niegwarantujący jego niezależności i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 K. R., art. 47 Karty Praw Podstawowych U. oraz art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Obrońca podniósł też zarzuty obrazy art. 7 k.p.k., art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. i błędu w ustaleniach faktycznych.

Z kolei prokurator podniósł wyłącznie zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych.

☒ zasadny (chodzi o pierwszy z zarzutów podniesionych przez obrońcę)

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zasadny okazał się pierwszy z zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy, tj. zarzut oparty na bezwzględnej przyczynie odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., wskazujący na nienależytą obsadę Sądu Okręgowego w P..

Stwierdzenie przedmiotowego uchybienia musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W tej sytuacji rozpoznanie pozostałych zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonego oraz zarzutów podniesionych w apelacji prokuratora byłoby przedwczesne. Z tego też powodu, na podstawie art. 436 k.p.k., do tej właśnie kwestii Sąd Apelacyjny ograniczył rozpoznanie wniesionych środków odwoławczych.

Zaistniałe uchybienie wiąże się z udziałem w składzie orzekającym sędziego D., powołanego do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Okręgowego w P. na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw.

Przechodząc do omówienia merytorycznych powodów wyroku stwierdzić trzeba, że Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela utrwalony w orzecznictwie pogląd co do zachowania mocy obowiązującej uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia (...) r., (...) I- (...) (OSNK 2020, z. 2, poz. 7). Trafność tego stanowiska została wyczerpująco wykazana w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia (...) (OSNK 2021, z. 10, poz. 41), w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia (...) (OSNK 2022, z. 6, poz. 22), w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia (...) (OSNPiUS 2022, nr 10, poz. 95), jak również w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia (...)(OSNK 2023, z. 5-6, poz. 28) i z dnia (...).

W przywołanych wyżej orzeczeniach Sąd Najwyższy przekonująco wykazał też, że na zachowanie mocy obowiązującej uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia (...) r. nie mógł wpłynąć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia (...), poz. 61.

Idąc dalej, w świetle przedstawionego orzecznictwa uznać należy, że Krajowa Rada Sądownictwa, ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje K., w szczególności w art. 187 ust. 1. Taki pogląd znajduje również swoje oparcie w szeregu rozstrzygnięciach organów międzynarodowych, na gruncie regulacji EKPC, w tym w wyrokach (...): z dnia (...) r., w sprawie R. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia (...) r., D.-F. i O. przeciwko P. (skargi nr (...) i (...)), z dnia (...) r., (...) sp. z o.o. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia (...) r. (W.), G. przeciwko P. (skarga (...)), a wyrażone w tych orzeczeniach stanowisko sprowadza się ostatecznie do konstatacji, że „na mocy ustawy nowelizującej z (...) r., która pozbawiła gremia sędziowskie prawa do powoływania i wyboru sędziów zasiadających w KRS - prawa przyznanego im przez dotychczasowe ustawodawstwo i mającego oparcie w standardach międzynarodowych - władza ustawodawcza i wykonawcza uzyskały decydujący wpływ na skład (...). Jak zasadnie podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia (...) r., sygn. akt (...) (L.): „Ustawa praktycznie usunęła nie tylko dotychczasowy system przedstawicielski, ale także gwarancje niezależności sądownictwa w tym zakresie. W rezultacie umożliwiło to władzy wykonawczej i ustawodawczej bezpośrednią lub pośrednią ingerencję w procedurę powoływania sędziów, z której to możliwości te władze skorzystały. Naruszenie zaś prawa krajowego, wynikające z nieprzestrzegania zasady podziału władzy i niezależności sądownictwa, w sposób nieodwracalny skaziło kwestionowaną procedurę powoływania, ponieważ w konsekwencji tego naruszenia rekomendacja kandydatów na sędziów została powierzona KRS, organowi, który nie zapewnia wystarczającej gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Taka procedura powoływania sędziów uwidacznia nadmierny wpływ władzy wykonawczej i ustawodawczej na powoływanie sędziów, jest per se niezgodna z art. 6 ust. 1 Konwencji i jako taka stanowi fundamentalną nieprawidłowość wpływającą negatywnie na cały proces i zagrażającą legitymacji sądu złożonego z tak powołanych sędziów. Wymienione nieprawidłowości dotyczące wadliwej procedury powoływania sędziów mają taką wagę, że podważają samą istotę prawa do rozpoznania sprawy przez sąd ustanowiony ustawą”. Nie ulega przy tym wątpliwości, że wyrażenie „sąd ustanowiony ustawą”, zawarte w art. 6 ust. 1 EKPC dotyczy nie tylko ustawowej podstawy samego istnienia sądu, lecz również składu orzekającego w każdej sprawie [zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości U. ( (...)) z dnia (...), K..

W wyroku W. I. (...) w sprawie G. Á. przeciwko I. z dnia (...) r. (skarga nr (...)), stwierdzono, że pojęcie „ustanowienie ustawą” obejmuje także proces powoływania sędziów (§ 228), ale co istotne, wskazano również, iż organ sądowy, który nie spełnia wymogów niezawisłości - zwłaszcza w stosunku do władzy wykonawczej - oraz bezstronności, nie może być określony jako „sąd” dla celów art. 6 ust. 1 EKPC. Z tego powodu przy ocenie, czy sąd spełnia konieczny wymóg niezawisłości i bezstronności, Trybunał w S. stwierdził, iż należy brać pod uwagę - zważywszy ten sam cel - także sposób powołania jego członków (wymóg bezstronności i niezawisłości jest kluczowy dla wymagania istnienia sądu ustanowionego ustawą - por. § 232-234), co pozwoliło na łączne rozważania treści prawa do „sądu ustanowionego ustawą” (zob. powołane wyżej postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2023 r., II KB 10/22). Inaczej rzecz ujmując, każdy ma prawo do rozpoznania jego sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd, ustanowiony zgodnie z ustawą, a standard tej niezawisłości i bezstronności sądu, jako element prawa do sądu ustanowionego ustawą, wyrażonego w art. 45 ust. 1 K. R., art. 6 ust. 1 EKPC oraz art. 47 KPP, musi być rozumiany jako niezawisłość i bezstronność członków składu orzekającego.

W orzecznictwie (...) wskazano, iż „dla zagwarantowania skutecznej ochrony sądowej na gruncie art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu U. ( (...)) kluczowe jest zachowanie niezależności sądu, w tym dostępu strony do „niezawisłego” sądu ( (...) w sprawach: (...); (...); z dnia (...), pkt 57). W tej formule istotne - w ocenie (...) staje się dokonanie oceny, czy merytoryczne przesłanki oraz procedura podejmowania decyzji w zakresie powołania sędziów były ukształtowane w sposób wykluczający powstanie u zewnętrznego obserwatora uzasadnionych wątpliwości co do niezależności danych sędziów od czynników zewnętrznych oraz ich neutralności względem ścierających się przed nimi interesów, o których orzekają” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2023 r., V KK 17/23).

W tym miejscu jeszcze raz należy odwołać się do treści uchwały składu połączonych Izb Sądu Najwyższego, z której wynika, że „Nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. (…) zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 K. R., art. 47 Karty Praw Podstawowych U. oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.” Każdorazowo zatem, o ile sąd stanie przed koniecznością zbadania przesłanki należytej obsady sądu, wątpliwość powyższa winna znaleźć swoje rozstrzygnięcie poprzez przeprowadzenie stosownego testu. Nie sposób jednak pominąć tego, że problematyka zasiadania w konkretnych składach Sądu Okręgowego w P. sędziego D. była już kilkakrotnie przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego w P., jak też Sądu Najwyższego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia (...) r., wydany w sprawie I KK 86/24). W sprawach tych przeprowadzone zostały testy niezawisłości i bezstronności w stosunku do tego sędziego. W każdym przypadku analizy kończyły się negatywnym wynikiem testu, co skutkowało uchylaniem zaskarżonych wyroków. W związku z tym, nie zachodzi potrzeba ponownego drobiazgowego przywoływania i powtarzania ustaleń związanych z przebiegiem kariery Pana sędziego D. J.. Wystarczające będzie wskazanie, jak czyni to także w podobnych sprawach Sąd Najwyższy, na najistotniejsze z punktu widzenia omawianej problematyki kwestie, które były już przedmiotem ustaleń i oceny w innych sprawach. Otóż w grudniu (...) r. doszło do uchwalenia nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Skutkiem wprowadzonych zmian jest to, że wyboru 15 członków KRS – sędziów na wspólną czteroletnią kadencję dokonuje Sejm. Wcześniej wybierały ich środowiska sędziowskie. Nadto nowych kandydatów do KRS mogły zgłaszać grupy 25 sędziów oraz co najmniej dwóch tysięcy obywateli. Co istotne, sędzia D. J. udzielił poparcia kandydującym do tak ukształtowanej KRS: sędziemu M., sędziemu Ł. i J. D., przy czym dwóm pierwszym z wymienionych poparcia udzielił dwukrotnie. Poza tym sędzia D. J.:

1.  Z dniem (...) r. został powołany na stanowisko Komisarza Wyborczego.

2.  Z dniem (...) r. został powołany przez Ministra Sprawiedliwości na stanowisko Prezesa Sądu Rejonowego w W..

3.  Zgłosił swoją kandydaturę w postępowaniu konkursowym do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego w Sądzie Okręgowym w P. - ogłoszonym w Monitorze Polskim z (...) r. (poz. 283), przy czym nie był wcześniej delegowany do tego Sądu i o taką delegację się nie ubiegał. Z Oceny kwalifikacji wymienionego wynika, że jest bardzo sprawnym sędzią. Osiągane przez niego wyniki, w zakresie załatwialności spraw w poszczególnych kategoriach, zasługują na pozytywną ocenę. Niemniej w ocenie tej podkreślono, że ze sprawności działania kandydata nie sposób wyprowadzić wniosku o umiejętności skutecznego prowadzenia obszernych oraz skomplikowanych prawnie i dowodowo spraw, gdyż nie był on delegowany do rozpoznawania spraw tego typu w Sądzie Okręgowym w P.. Nie zgłosił się też do konkursu na delegację. W ocenie tej zaznaczono jednocześnie, że w sądzie rejonowym wprawdzie również występują sprawy obszerne i skomplikowane dowodowo, ale w przedstawionych do oceny sprawach takich przypadków nie stwierdzono. Bardzo ważne jest to, że z przedmiotowej opinii wynika, iż stabilność orzecznictwa sędziego D. stoi na niskim poziomie, a przecież od kandydata na stanowisko sędziego sądu okręgowego należałoby oczekiwać wyróżniających, a nie przeciętnych, czy też plasujących się poniżej przeciętnych wyników we wspomnianym zakresie. Mimo takiej opinii, Kolegium Sądu Apelacyjnego w P. pozytywnie zaopiniowało kandydaturę sędziego D.. Z kolei na posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Apelacji (...) sędzia D. J. uzyskał jedynie 8 głosów „za", przy 55 głosach „przeciw" i 21 głosach „wstrzymujących się", co oznaczało wyrażenie negatywnej opinii. Krajowa Rada Sądownictwa uchwałą z dnia (...) r., zadecydowała – 17 głosami „za”, przy braku głosów „przeciw” i przy 3 głosach wstrzymujących się – o przedstawieniu Prezydentowi R. kandydatury sędziego D. do powołania do pełnienia urzędu sędziego w Sądzie Okręgowym w P.. Na podjęcie takiej uchwały wobec sędziego D. wpłynął: „całokształt okoliczności sprawy, a w szczególności duże doświadczenie zawodowe, pozytywne i bardzo dobre opinie o pracy, z których wynika, że posiada wiedzę prawniczą oraz umiejętności predestynujące do pełnienia urzędu sędziego sądu okręgowego”. Podkreślono także, że (...) nie pominęła opinii Kolegium Sądu Apelacyjnego w P. ani wyników głosowania Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Apelacji (...), jednak - w świetle całości zgromadzonej dokumentacji, w tym uzupełniającej nadesłanej przez Prezesa Sądu Okręgowego w P. - uznała, że nie są one w pełni miarodajne, bowiem wnioski płynące z ocen kwalifikacji wszystkich uczestników postępowania - zdaniem Rady - przemawiają za ich wyborem”. W konsekwencji, postanowieniem Prezydenta R. z dniem (...) r. sędzia D. J. został powołany na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P., a z dniem (...)r. przydzielony do orzekania w III Wydziale Karnym (pierwszoinstancyjnym) tego Sądu.

4.  Z dniem (...) r. został ponownie powołany przez Ministra Sprawiedliwości na okres 4 lat do pełnienia funkcji Prezesa Sądu Rejonowego w W.. Jednocześnie – jako Prezes Sądu (po uzyskaniu pozytywnej opinii Kolegium Sądu Okręgowego w P.) – sam powierzył sobie funkcję przewodniczącego wydziału oraz ustalił sobie samodzielnie dodatek z tego tytułu z zastosowaniem mnożnika 0,25 podstawy wynagrodzenia, w kwocie 1263 zł.

5.  Z dniem (...) r. został zastępcą Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu Sądu Okręgowego w P., dostawał dodatek również z tego tytułu. Dodatek ten, pismem z (...) r., uległ podwyższeniu przez Ministra Sprawiedliwości o 25% z racji jednoczesnego pełnienia dwóch funkcji, tj. zarówno Prezesa Sądu Rejonowego, jak i przewodniczącego wydziału.

6.  W dniu (...) r. został powołany przez Ministra Sprawiedliwości na stanowisko Prezesa Sądu Okręgowego w P., na okres 6 lat. Wówczas, mocą własnej decyzji, przeniósł się z pierwszoinstancyjnego wydziału karnego do wydziału karnego odwoławczego i jednocześnie objął stanowisko Przewodniczącego Wydziału Wizytacyjnego, występując przy tym o zwiększenie dodatków funkcyjnych z tytułu pełnienia powyższych stanowisk oraz funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego. Minister Sprawiedliwości z dniem (...) r. uwzględnił ten wniosek i podwyższył dodatek z tytułu funkcji prezesa sądu o 50% z racji pełnienia wymienionych funkcji dodatkowych, na czas ich jednoczesnego pełnienia.

7.  W dniu (...)r. ponownie został powołany na stanowisko Komisarza Wyborczego.

8.  Jako Prezes Sądu Okręgowego w P. nie zwołał zgromadzenia ogólnego sędziów, mimo wniosku 95 sędziów – zapowiadając, że zwoła je dopiero w (...) r.

9.  Z dniem(...) r. zakończono procedurę jego odwołania przez Ministra Sprawiedliwości z funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P..

Analiza zaprezentowanych danych jednoznacznie wskazuje, że kariera zawodowa sędziego D. radykalnie przyspieszyła na początku (...) r. Do tej pory był sędzią, który osiąganymi wynikami niczym szczególnym się nie wyróżniał. Punktem zwrotnym było udzielenie poparcia wymienionym wyżej kandydatom do Krajowej Rady Sądownictwa, tworzonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 grudnia (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z (...) r. poz. 3). Taki mechanizm awansów w hierarchii sądowej i sądowo-administracyjnej musi budzić uzasadnione wątpliwości co do niezależności sędziego D.. Wątpliwości te potęguje to, że dwukrotnie udzielił poparcia kandydaturze do KRS sędziego Ł.., tj. podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, co do którego powszechnie wiadomo, że przez lata był jednym z najbliższych współpracowników ówczesnego Ministra Sprawiedliwości Z. Z., mając istotny wpływ na realizację przez Ministerstwo polityki kadrowej w sądach powszechnych.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia (...) r., sygn. akt I KK 86/24, „z punktu widzenia kryteriów badania instytucjonalnego aspektu niezawisłości sędziowskiej, fakt udzielenia poparcia określonym osobom do KRS w składzie nakreślonym nowelą z (...) r. ma niebagatelne znaczenie. Nastąpiło to bowiem w realiach powszechnej – przynajmniej w środowisku prawniczym – wiedzy iż działalność KRS narusza wiążące Polskę prawo międzynarodowe. Sędzia udzielający, mimo stanowczego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości U., wspieranego szerokimi wypowiedziami autorytetów prawniczych – przedstawicieli doktryny, poparcia kandydatom do niekonstytucyjnego organu, w sposób jednoznaczny wyraża aprobatę dla politycznych celów, jakie towarzyszyły ówczesnej większości parlamentarnej w „reformach” sądownictwa. Faktem notoryjnym jest uzasadnienie zmian w strukturze KRS w (...) r. Chodziło, czego zresztą autorzy zmian nie ukrywali, o przejęcie mechanizmu nominacji sędziowskich, by władza ustawodawcza i wykonawcza otrzymała większy wpływ i kontrolę nad tym procesem. Pierwszy „nabór” do sędziowskiej części KRS spotkał się z bojkotem środowiska sędziowskiego, co spowodowało, że listy poparcia kandydatów zostały utajnione, gdyż jak się ostatecznie okazało, osoby te miały problem z zebraniem wymaganej liczby podpisów (praktycznie wszyscy uzyskali minimalną liczbę głosów poparcia, a w przypadku jednego sędziego – nie udało się nawet to, z uwagi na wycofanie poparcia przez dwie osoby)”. Tak więc „przypadek w którym sędzia decyduje się aktywnie wziąć udział w kolejnym cyklu zgłoszeń kandydatów do sędziowskiej części organu nieposiadającego cech konstytucyjnej KRS, przez udzielenie poparcia kilku kandydatom – poddaje publicznie w uzasadnioną wątpliwość swoją niezależność, gdyż deklaruje tym samym poparcie dla politycznej agendy, której celem jest właśnie podporządkowanie wymiaru sprawiedliwości władzy wykonawczej i ustawodawczej (zob. wyroki SN: z 18.01.2024 r., III KK 356/23; z 22.03.2024 r., III KK 490/23)”.

Przedstawione informacje nie pozostawiają jednocześnie wątpliwości, że sędzia D. J. spotykał się z życzliwością organów władzy wykonawczej. W krótkim czasie od udzielenia poparcia wskazanym wcześniej kandydaturom do KRS, został Prezesem Sądu Rejonowego w W., gdzie był jednocześnie Przewodniczącym Wydziału, co wiązało się ze zwiększeniem dodatków funkcyjnych. Mało tego uzyskał awans do Sądu Okręgowego, mimo negatywnej opinii wizytatora i zgromadzenia ogólnego sędziów. Stało się tak dzięki korzystnemu stanowisku KRS, który zignorował te opinie, w szczególności chodzi tu o brak doświadczenia sędziego D. w prowadzeniu obszernych i skomplikowanych spraw, jak też osiągane przez niego stosunkowo słabe wyniki w zakresie stabilności orzecznictwa. Nadto sędzia D. J. został w końcu powołany przez Ministra Sprawiedliwości do pełnienia funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P.. Po objęciu tej funkcji sędzia D. J. w wyniku własnej decyzji został przeniesiony do wydziału odwoławczego i stal się przewodniczącym wydziału wizytacyjnego. Zasadnie zatem zwrócił uwagę Sąd Najwyższy we wspomnianym wyroku z dnia (...) r., że w ten sposób „stworzył sobie warunki, które – co jest wiedzą notoryjną – wiążą się ze znacząco mniejszym nakładem pracy, a więc bezsporną korzyścią osobistą, ale i finansową wynikającą z dodatków funkcyjnych”.

W kontekście omawianej problematyki niebagatelne znaczenie ma też powołanie sędziego D. na stanowisko Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w P.. I w tym przypadku trafnie Sąd Najwyższy w cytowanym już wyżej wyroku zaznaczył, że „przyjęcie takiej funkcji w czasach, w których Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych oraz jego zastępcy (…) ścigali dyscyplinarnie sędziów powszechnych za treść wydawanych orzeczeń, aprobowali lub wręcz odsuwali sędziów od orzekania w trybie art. 130 u.s.p. tylko za stosowanie w swoich orzeczeniach norm konwencyjnych oraz traktatowych (por. np. wyroki SN: z 19.10.2022 r., II KS 32/21, OSNK 2023, z. 5-6, poz. 24; z 15.02.2023 r., II KK 571/22, OSNK 2023, z. 5-6, poz. 27), dążąc do wywołania u innych sędziów „efektu mrożącego”, nie może być oceniane inaczej, niż jako wyraz aprobaty przez sędziego D. takiego sposobu wykonywania funkcji w systemie dyscyplinarnym, podporządkowanym de facto doraźnym oczekiwaniom Ministra Sprawiedliwości, tj. przedstawiciela władzy wykonawczej”.

Reasumując, udzielenie przez sędziego D. poparcia wymienionym wyżej sędziom, kandydującemu do „zreformowanej” Krajowej Rady Sądownictwa, świadczy o akceptowaniu przez niego przeprowadzanej wówczas „reformy wymiaru sprawiedliwości”, dokonywanej zgodnie z oczekiwaniami ówczesnego obozu władzy publicznej, która w konsekwencji doprowadziła do głębokiego kryzysu w polskim porządku prawnym, sięgającego fundamentów funkcjonowania państwa prawnego. Nie można też pominąć tego, że sędzia D. J. udzielając przedmiotowego poparcia miał świadomość, że obecnie ukształtowana Krajowa Rada Sądownictwa nie spełnia standardów przewidzianych dla tego organu w K. R.. Nadto, co już wcześniej wykazano, kariera sędziego D. radykalnie przyspieszyła od (...) r. Obejmowane przez niego „lawinowo” funkcje świadczą o silnym związku z osobami powiązanymi z ówczesną władzą wykonawczą. Związek ten owocował nie tylko „awansami” zawodowymi, ale też przynosił sędziemu D. korzyści finansowe (dodatki funkcyjne i to skumulowane). Sąd Apelacyjny podkreśla, że to przyspieszenie kariery nie było związane z osiąganiem przez sędziego D. wyróżniających wyników w pracy. Podpisanie list poparcia dla sędziów kandydujących do Krajowej Rady Sądownictwa poprzedziło zgłoszenie się sędziego D. na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie Okręgowym w P.. W trakcie oceny kandydatury sędziego D. przez Krajową Radę Sądownictwa nie wzięto pod uwagę negatywnych uwag wizytatora oceniającego jego pracę, który wskazywał na uchybienia i brak doświadczenia, choć niewątpliwie awans do sądu wyższego szczebla winni uzyskiwać sędziowie najlepsi, wyróżniający się wiedzą i wynikami.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny uznał, że z uwagi na udział w składzie orzekającym w Sądzie I instancji sędziego D. skład ten był nienależycie obsadzony, ponieważ nie spełniał kryteriów niezależności i bezstronności, co musiało skutkować stwierdzeniem wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Zważywszy na przyczynę uchylenia zaskarżonego wyroku przedwczesne byłoby ocenianie przez Sąd Apelacyjny zasadności pozostałych zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oraz zarzutów podniesionych w apelacji prokuratora.

Wniosek

Obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez:

- przyjęcie, że oskarżony działał ze szczególnym okrucieństwem dopuszczając się zabójstw M. T. i D. T.,

- orzeczenie na podstawie art. 77 § 4 k.k. zakazu warunkowego zwolnienia z odbywania kary pozbawienia wolności.

☒ zasadny (chodzi o wniosek obrońcy)

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny (chodzi o wniosek prokuratora)

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek obrońcy zasługiwał na uwzględnione, ponieważ wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. rodzi konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, co też Sąd Apelacyjny uczynił.

Wniosek prokuratora, z uwagi na istotę zaistniałego uchybienia, nie mógł być uwzględniony, ponieważ sprawa musi być rozpoznana ponownie przez Sąd Okręgowy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Na podstawie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Powody uchylenia zaskarżonego wyroku zostały zaprezentowane już wcześniej i zbędnym byłoby ich powielanie.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Okręgowy winien na nowo przeprowadzić przewód sądowy w całości, przy czym winien to uczynić w należytym składzie.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

M. K. H. K. K. L.

I. P. G. N.

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Przyjęcie błędnej kwalifikacji prawnej odnośnie do dwóch zabójstw oraz brak zastosowania art. 77 § 4 k.k.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.2.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Rozpoznanie sprawy przez sąd nienależycie obsadzony – bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana