Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 124/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) ( (...) )

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

E. F.

E. J.

J. O.

Niekaralność oskarżonych

Dane o karalności z K.

(...)- (...), (...)

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane o karalności z K.

Dokument urzędowy, którego wiarygodność i przydatność nie budziła zastrzeżeń Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonej E. F.:

1)  naruszenie przepisów postępowania a przedmiocie art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej w sposób zupełnie dowolny, w oderwaniu od zasad logiki i doświadczenia życiowego, nie ustalając pewnych okoliczności w ogóle, nie wyjaśniając pojawiających się wątpliwości, nie uwzględniając okoliczności, które w znaczny sposób mogą wpływać na wiarygodność przeprowadzonych dowodów, co przejawia się w:

⚫

uznaniu wypowiedzi R. D. (1) za obszerne, wybitnie szczegółowe, kategoryczne i spójne, pomimo tego, że zeznania te są bardzo ogólnikowe, zawierają wiele luk i nieścisłości;

⚫

zignorowanie wypowiedzi R. D. (1), z której wynika, że po nawiązaniu kontaktu z E. J. i odbieraniu od niej recept, zerwał kontakty z E. F.;

⚫

pominięciu okoliczności, że E. F., jako osoba silnie uzależniona od leków, często bywała w aptekach i wykupowała leki w ilości zdecydowanie przekraczające przeciętne zapotrzebowanie człowieka, ale czyniła to na własne potrzeby;

⚫

pominięciu zeznań świadka K. D., nie dokonania oceny jego zeznań, nie odniesienie się do nich w żaden sposób, pomimo tego, że mogą one podważać wiarygodność R. D. (1);

⚫

powołaniu, jako dowód potwierdzający zasadność postawionych oskarżonej E. F. zarzutów materiałów z kontroli operacyjnej pomimo tego, że kontrola ta nie obejmowała E. F., a analiza tych materiałów prowadzi do przekonania, że w okresie objętym kontrolą nie było żadnych kontaktów pomiędzy oskarżoną, a E. J., czy R. D. (1);

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przejętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na stwierdzeniu, że:

⚫

E. F. brała udział w zorganizowanej grupie przestępczej zajmującej się popełnianiem przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i prawa farmaceutycznego;

⚫

E. F. odbierała recepty od E. J. i razem z R. D. (1) używała ich w aptekach wykupując wypisane na receptach łęki, które następnie wprowadzała do obrotu.

Apelacja obrońcy oskarżonej E. J.:

1. obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej, tj. art.258 § 1 k.k., poprzez jego błędną wykładnię i w rezultacie przyjęcie, że oskarżona E. J. brała udział w zorganizowali ej grupie przestępczej, w której skład wchodzili E. J., R. D. (1), E. F., i że miała świadomość jej celu, więzów operacyjnych i stopnia zorganizowania,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a polegający na błędnym przyjęciu, że oskarżona osiągnęła korzyść majątkową co najmniej w wysokości co najmniej 100 zł za receptę wykupioną), w sytuacji gdy w postępowaniu nie zostało jednoznacznie wykazane, aby oskarżona za każdą taką receptę otrzymywała korzyść majątkową, co w konsekwencji miało wpływ na wymiar kary, w szczególności Pa wyliczoną przez Sąd (błędnie) w pkt 5 wyroku wysokość przepadku,

3. w zakresie czynu z art.56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. ( Dz.U, nr 179 poz. 1485 z 2005r. z późniejszymi zmianami) i art. 271 § 1i 3 k.k. i art. 127a ust. 2 ustawy z dnia 06 września 2001r. (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381 z późniejszymi zmianami) prawa farmaceutycznego w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i art, 65 §1 k.k, i za to na podstawie art. 56 ust, 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r, w zw. z art, 11 § 3 k.k, w zw. z art. 33 § 1-3 k.k. .wskazuje na rażącą niewspółmierność kary poprzez wymierzenie oskarżonej kary 3 (trzech) lat 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 250 (dwieście pięćdziesiąt) stawek, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 200 (dwustu) złoty|:h, która to kara w rozpoznawanej sprawie jest w sposób oczywisty nieproporcjonalni w stosunku do dolegliwości wymierzanej innym oskarżonym w niniejszej sprawie a ponadto z uwagi na fakt, że na oskarżoną zaskarżonym wyrokiem nałożono szereg innych obciążeń pieniężnych (przepadek), co w obecnej sytuacji życiowej oskarżonej uznać należy za niewspółmierne,

4. rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonej poprzez orzeczenie wobec oskarżonej na podstawie art. 41 § 1 k.k. środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu lekarza, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż dalsze wykonywanie przez nią zawodu lekarza nie zagraża istotnym dobrem chronionym prawem.

5. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mogący mieć wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, iż okoliczności dotyczące zarówno osoby oskarżonej, jak i poszczególnych czynów przemawiają za wymierzeniem kary łącznej w oparciu o zasadę asperacji, podczas gdy prawidłowa ocena całokształtu okoliczności podmiotowych i przedmiotowych odnoszących się do oskarżonej wskazuje na zasadność zastosowania przy łączeniu kar zasady całkowitej absorpcji;

6. ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia zarzutu z pkt. 1 w zakresie czynu z art. 258 § 1 k.k. wskazuje na rażącą niewspółmiemość kary poprzez wymierzenie oskarżonej kary 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, która to kara w rozpoznawanej sprawie jest w sposób oczywisty nieproporcjonalna w stosunku do dolegliwości wymierzanej innym oskarżonym w niniejszej sprawie.

Apelacja obrońcy oskarżonej J. O.:

Rażąca niewspółmierność orzeczonych kary wymierzonych oskarżonej, gdyż prawidłowa ocena okoliczności dot. ich wymiaru uzasadnia orzeczenie ich w niższej wysokości.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacje obrońców oskarżonych E. F. i E. J. dot. zarzutu udziału
w zorganizowanej grupie przestępczej z art.258 § 1 kk ( pkt 1 i 7 zaskarżonego wyroku ) :

Sąd Apelacyjny zarzuty ww. apelacji we wskazanych powyżej zakresie omówi łącznie, albowiem są one zbieżne. Zarzuty w tej części okazały się zasadne i doprowadziły do uniewinnienia obu oskarżonych od ww. czynów a nadto skutkowały modyfikacją opisu czynu przypisanego oskarżonej E. J.
w pkt 2 zaskarżonego wyroku (poprzez eliminację działania w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej – pkt 2b wyroku z dnia (...)). Na wstępie wypada zaznaczyć, że wywody sądu I instancji okazały się w tej części trafne jedynie w zakresie rozważań teoretycznych, przedstawionych na s.276-277. W pozostałym zakresie, odnoszącym się do realiów niniejszej sprawy zastrzeżenia obojga apelujących okazały się zasadne, przy czym zarzut adw. K. G. wyrażony w pkt 1 apelacji
z dnia 4.03.2022r. należało rozpatrywać na gruncie art.438 pkt 3 kpk a nie art.438 pkt 1 kpk. W sytuacji kwestionowania sprawstwa mamy bowiem do czynienia z zarzutem błędnych ustaleń faktycznych (tak jak trafnie w pkt 2 apelacji adw. M. O. z dnia (...)) a nie obrazą przepisów prawa materialnego. By usystematyzować dalszy wywód należy przypomnieć przesłanki z art.258 § 1 kk, pozwalające określić czy w danej sprawie mamy do czynienia z zorganizowaną grupą przestępczą. Kwestia ta była wielokrotnie przedmiotem analiz orzecznictwa, np. Sądu Apelacyjnego we W., który w wyroku z dnia (...)wskazywał, że zorganizowana grupa przestępcza musi spełniać następujące cechy:

⚫

zorganizowana grupa powinna składać się z zespołu co najmniej trzech osób;

⚫

istnieje element organizacyjny, wyróżniający się w podziale zadań (ról) i koordynacji działania uczestników. Nie jest konieczne, aby wszyscy członkowie zorganizowanej grupy przestępczej wspólnie uzgadniali sposób popełnienia przestępstwa, a nadto byli połączeni więzami wzajemnej znajomości;

⚫

występuje element kierownictwa i dyscypliny. Grupa zorganizowana musi mieć swego przywódcę, który nie musi być stałym przywódca, ani tez tym, który daną grupę zorganizował;

⚫

poziom organizacji grupy nie jest bliżej sprecyzowany. Wystarczy zatem niski stopień zorganizowania;

⚫

organizowanie się grupy winno dokonać się przed popełnieniem planowanych przestępstw. Elementy zorganizowania wymagają wcześniejszego wypracowania i nie można ich wytworzyć "ad hoc" - w trakcie popełnienia przestępstwa. Jest to zarazem czynnik odróżniający zorganizowaną grupę przestępczą od współsprawstwa, które jako działanie "wspólne i w porozumieniu" z inną osobą, może ukonstytuować się dopiero w trakcie wykonania znamion czynu zabronionego (współsprawstwo sukcesywne);

⚫

organizowaną grupę przestępczą konstytuuje łączne występowanie dwóch elementów, tj. porozumienia i zorganizowania. Porozumienie stanowi zarazem podstawę zorganizowanej grupy, ale nie wyczerpuje jej istoty;

⚫

uczestnicy zorganizowanej grupy nie muszą znać się osobiście i umawiać się wspólnie. Wystarczy, aby każdy z uczestników grupy posiadał świadomość działania w jej strukturze organizacyjnej;

⚫

wymagany jest element trwałości, polegający nie tylko na popełnieniu przestępstw w sposób ciągły, ale także zapewnieniu sobie stałych źródeł dochodu trwających jakiś czas. Z trwałością związany jest element "spoistości", oznaczający gotowość prowadzenia działalności w sposób ciągły.

Należy mieć przy tym na uwadze, że nawet popełnienie przestępstwa z innymi osobami nie jest tożsame
z popełnieniem go w ramach zorganizowanej grupy przestępczej i przynależnością do niej. Rzecz jednak w tym, że stopień zorganizowania grupy, o jakiej mowa w art.258 § 1 kk może być luźny, a role osób do niej należących mogą też być bardzo różne. Do przypisania udziału w zorganizowanej grupie przestępczej nie jest niezbędna znajomość szczegółów organizacyjnych grupy, mechanizmów jej funkcjonowania, znajomość wszystkich jej członków. W pojęciu zorganizowania tkwią warunki podstawowej wewnętrznej struktury organizacyjnej – choćby z niskim stopniem zorganizowania – to także trwałość, istniejące więzy organizacyjne w ramach wspólnego porozumienia, planowanie przestępstw, akceptacja celów, trwałość zaspokojenia potrzeb grupy, skoordynowany sposób działania. Warunków tych nie wykazano jednak
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Przeczy temu nawet wywód na s.282-285. Wynika z niego,
że grupę tworzyli E. J., R. D. (1) i E. F.. Sąd I instancji nie wskazał jednak na istnienie realnej struktury pionowej lub choćby poziomej, czy też ośrodka kierowniczego, decyzyjnego. Treść cyt. dokumentu nie daje odpowiedzi na pytanie kto pełnił rolę kierowniczą, tym bardziej, że żadnej z ww. osób nie przypisano sprawstwa z art.258 § 3 kk. Sąd Okręgowy nie przyjął jednak w zamian by ww. osoby tworzyły np. strukturę poziomą, w której decyzje zapadałyby wspólnie, tj. bez udziału jednej osoby kierującej. Fakt, że oskarżona E. J. wypisywała recepty, które były realizowane przez pozostałe dwie osoby (a następnie uzyskane w ten sposób leki sprzedawane) nie świadczy jeszcze
o istnieniu takiej grupy. Dowodów na istnienie takiej grupy sąd meriti przekonywująco nie wskazuje. Próżno ich szukać także w aktach sprawy. Uwaga ta odnosi się nie tylko do twierdzeń jej rzekomych uczestników, ale także zeznań przesłuchanych świadków, czy też zgromadzonych dokumentów. Wywód prezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest w tej części ogólnikowy i pozbawiony konkretów ( vide: np. s.270 ). W dalszej części odwołuje się m.in. do materiału operacyjnego, jednakże sąd odwoławczy podzielił pogląd obrońcy E. F. co do jego znaczenia w stosunku do ww. oskarżonej. Argumentacja sądu meriti jest całkowicie chybiona. Z k.6 załącznika pt. (...) wynika bowiem wprost, że zgoda Sądu na zastosowanie kontroli operacyjnej dot. wyłącznie R. D. (1) i E. J.. Tego rodzaju zgody, także następczej, nie wydawano natomiast w stosunku do E. F.. Wykorzystanie w przypadku tej ostatniej oskarżonej ww. materiału byłoby więc wątpliwe. Sformułowanie „byłoby” nie jest bynajmniej przypadkowe, albowiem autorka apelacji z dnia (...) (s.6) trafnie dostrzegła, że zarejestrowane komunikaty nie dot. oskarżonej E. F.. Zarejestrowane dialogi dotyczą bowiem li tylko relacji na linii R. D. (1) i E. J.. W tej sytuacji nie można przyjąć kwalifikacji z art.258 § 1 kk, albowiem tego rodzaju grupa musi się składać co najmniej z trzech uczestników. Z kolei uważna analiza treści zarejestrowanych rozmów telefonicznych pomiędzy R. D. (1) a E. J. wręcz przeczy tezie o rzekomej strukturze
w rozumieniu art.258 kk. Nie sposób dostrzec by w stosunkach tych występowała jakakolwiek hierarchia, czy podległość organizacyjna. Brak jest wiążących poleceń, czy prób dyscyplinowania. Wiele
z zabezpieczonych komunikatów potwierdza za to, że R. D. (1) usilnie uprasza E. J. by raczyła wypisać mu istotne dla sprawy recepty ( „ mam prośbę czy mógłbym dziś odebrać, jak pani napiszę bardzo proszę bo jutro nie dam rady”, „ miałem się dzisiaj przypomnieć o której mogę być
w przychodni”, „ mam wielką prośbę do pani, mam oczywiście prezencik wiadomo jaki do pani, mam taką prośbę czy przed pracą da pani stworzyć mi chociaż na razie z 10 dzisiaj”, itp. ). W zamian deklaruje odwdzięczyć się gotówką (w rozmowie nazywaną „kwiatkiem”), czy też różnymi usługami ( np. vide: k.27, 31, 37-38, 59,60, 72, 82, 97, 111,112, 134, 113, 136, 147, 150, 156, 168 ). Niestety wywód na s.273 uzasadnienia zaskarżonego wyroku obarczony jest także innym brakami. Nie sposób pominąć sprzeczności, z jednej strony Sąd Okręgowy opisuje oceniany materiał jako będący wynikiem „ kontroli operacyjnej”, by w dalszej części odnosić się do art.237 § 3 kpk regulującego tzw. kontrolę procesową rozmów telefonicznych. Nie dostrzega przy tym, że zastosowanie ww. środka w niniejszej sprawie oparte było o przepis art.19 ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy o policji. Niezrozumiały jest przy tym passus, że „ stosowanie przez organ niemiecki podsłuchów w związku z tymi przepisami nie było niezgodne z polskim porządkiem prawnym”, albowiem istotne dla sprawy postanowienie z dnia (...) zezwalające na kontrolę operacyjną wydane zostało przez krajowy (tzn. polski) Sąd Okręgowy. Organy niemieckiego wymiaru sprawiedliwości nie miały więc z nim nic wspólnego. Sąd Apelacyjny z urzędu zauważa, że wskazane powyżej błędy są wynikiem niefortunnego powielenia na s.273 cyt. uzasadnienia analogicznego fragmentu pochodzącego ze s.28-30 uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w P. w sprawie (...), która była już przedmiotem oceny tut. sądu odwoławczego w sprawie (...). W tym miejscu Sąd Apelacyjny pragnie zaznaczyć, że nie ma – co do zasady – nic przeciwko rozsądnemu wykorzystywaniu, czy wręcz cytowaniu dorobku orzecznictwa, jednakże nie można akceptować w tym zakresie dowolności wobec realiów danej sprawy. Pozostałe przywoływane przez sąd meriti dowody także nie dają podstaw do uznania, że istniała zorganizowana grupa przestępcza w takim układzie jak przyjęto w pkt 1 i 7 zaskarżonego wyroku. Waloru takiego nie mają zarówno zeznania świadków (w tym pracowników aptek gdzie były realizowane recepty), jak i zabezpieczone dokumenty. Nie pozwalają bowiem ustalić faktu istnienia grupy i porozumienia oskarżonych w tym zakresie. Uwagi te odnoszą się także do wypowiedzi R. D. (1). Trafnie obrońca wytyka sądowi I instancji ( s.5 apelacji ), że bagatelizowanie okoliczności przeczących porozumieniu trojga rzekomych uczestników grupy nie jest słuszne. W tym miejscy należy zwrócić uwagę na znamienne twierdzenia ww. z dnia (...) dot. E. F.: „… po tym jak J. zaczęła dla mnie pisać recepty kontakt z E. F. całkowicie się urwał, raz spotkała mnie w przychodni i powiedziała co ty śmieciu tutaj robisz […] potem się nie widzieliśmy…” (vide: k.3913v). Trudno więc uznać, że działania E. F. i R. D. (1) objęte były
( przynajmniej od wskazanego powyżej zdarzenia ) porozumieniem i wspólnym celem przestępczym, choćby na gruncie art.18 § 1 kk. Nie występuje też element koordynacji działań charakterystyczny dla grup przestępczych. Fakt, że E. F. i R. D. (1) od pewnego momentu niejako równolegle i odrębnie współdziałali wraz z E. J. waloru tego przecież nie spełnia. W tej sytuacji procesowej obowiązkiem Sądu Apelacyjnego było uniewinnienie obu oskarżonych od ww. czynów przypisanych im w pkt 1 i 7 zaskarżonego wyroku. Konsekwencją tego rozstrzygnięcia było też uchylenie związanych z tym orzeczeń z pkt 3, 10 dot. kar łącznych oraz sposobu zaliczenia tymczasowego aresztowania w pkt 4.

Apelacja obrońcy oskarżonej E. F.:

Przedmiotowy środek odwoławczy okazał się w znacznym zakresie zasadny. Powyżej odniesiono się do zarzutów kwestionujących udział ww. w zorganizowanej grupie przestępczej.

Przed odniesieniem się do pozostałych zarzutów wypada zaznaczyć, że mimo sformułowania, że obrońca kwestionuje wyrok Sądu Okręgowego „ odnośnie oskarżonej E. F. w całości” ( s.1 apelacji
z dnia (...) ) to na rozprawie apelacyjnej w dniu (...) obrońca sprecyzowała ( vide: k.12076v ), że nie kwestionuje przypisania ww. czynu z art.62 ust. 3 upn ( pkt 9 wyroku ). Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest brak w apelacji zarzutów idących w tym kierunku. Oczywistym jest zatem, że sąd odwoławczy nie będzie się odnosił do wywodu, który fizycznie nie zaistniał. Dotyczy to także rozstrzygnięcia z pkt 13 dot. orzeczenia z art.70 ust. 2 upn związanego ze skazaniem za ww. czyn. Mając na uwadze fakt, że oskarżoną uniewinniono od czynu przypisanego w pkt 7, a wyrok w części dot. czynu przypisanego z kolei w pkt 8 ( wraz z pkt 12 ) został uchylony i sprawa w tym zakresie przekazana do ponownego rozpoznania to bezprzedmiotowe stały się rozstrzygnięcia odnoszące się do kary łącznej pozbawienia wolności ( pkt 10 ). W tym momencie zaszła potrzeba oceny konieczności wykonania pozostałej do wykonania kary 2 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonej w pkt 9. Mając na uwadze, że E. F. jest aktualnie osoba niekaraną i skazanie to ma charakter incydentalny Sąd Apelacyjny skorzystał z możliwości zastosowania wobec ww. dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary. Podzielił przy tym pogląd prezentowany w doktrynie, że ustalając czy sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności, bierze pod uwagę wyłącznie skazania prawomocne, rzecz jasna z pominięciem skazań, które wcześniej uległy zatarciu na podstawie art.106 kk ( vide: Majewski Jarosław (red.), Kodeks karny. Komentarz, publ. WKP 2024 ). Uznał przy tym, że spełnione zostały warunki z art.69 § 1 i 2 kk i rozstrzygnięcie to jest wystarczające dla osiągnięcia wobec ww. celów kary, a w szczególności zapobieżeniu powrotowi oskarżonej do przestępstwa. Zawieszając wykonanie kary, sąd odwoławczy wziął pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jej właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Jednocześnie na podstawie art.70 § 1 kk, art.72 § 1 pkt 1 kk określił okres próby na 2 lata, zobowiązując oskarżoną do informowania sądu o przebiegu okresu próby raz na 3 miesiące. Pozwoli to na stosowną reakcję procesową w wypadku gdyby oskarżona nadużyła okazanego jej zaufania. W tej sytuacji procesowej brak było podstaw do zastosowania wobec ww. art.63 § 1 kk, stąd też orzeczenie zawarte w pkt 11 zostało także uchylone jako aktualnie zbędne. Zaliczenie to może mieć miejsce
w przypadku ewentualnego skazania w przyszłości na gruncie czynu zarzucanego oskarżonej w pkt IV.

Uchylając w tym ostatnim przypadku wyrok Sądu Okręgowego w pkt 8 sąd odwoławczy w znacznym zakresie podzielił zastrzeżenia zawarte w uzasadnieniu apelacji obrońcy E. F. z dnia 3.03.2022r. Należy przy tym zastrzec, że wniosek o uniewinnienie od tego czynu był aktualnie dalece przedwczesny. Także i w tym wypadku aktualne są uwagi co do dowolnej oceny twierdzeń R. D. (1), który od dnia (...)obciążał oskarżoną. Niestety zgon ww. na dalszym etapie niniejszego postępowania ( vide: k.10546 ) uniemożliwia usunięcie braków jego przesłuchania zaistniałych w trakcie śledztwa. Oznacza to, że sąd meriti ww. źródło dowodowe winien oceniać szczególnie wnikliwie i zachowaniem szczególnej ostrożności. Niestety reguły te nie zostały zachowane, stąd ocena zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na s.267-270 co do współpracy z E. F. nie znajduje ochrony w art.7 kpk. Treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku dowodzi, że sąd I instancji miał przy świadomość wytycznych wypracowanych w orzecznictwie odnośnie charakteru i oceny dowodu z tzw. pomówienia, jednakże zastosował je jedynie w części. W szczególności zastrzeżenia Sądu Apelacyjnego budził fragment na s.270 cyt. dokumentu, w którym zbagatelizowano cyt. już uprzednio wypowiedzi ww. na k.3913v, które podważały de facto istnienie w niniejszej sprawie zorganizowanej grupy przestępczej. Wypowiedzi te zdawały się nadto przeczyć tezie zawartej w akcie oskarżenia oraz w zaskarżonym wyroku,
że współdziałanie R. D. (1) i E. F. z E. J. obejmowało cały okres zarzucany ww. przez oskarżyciela publicznego. Nie ma przy tym racji Sąd Okręgowy, że było to stwierdzenie „ jednostkowe i osamotnione”, albowiem należy w tym kontekście odczytywać także wypowiedź ww. w trakcie eksperymentu procesowego: „ Czyli najpierw pani F.? Tak. Przez około rok czasu, ok czasu, półtora” ( vide: k.7328 – pisownia oryginalna ). Jednocześnie R. D. (1) wskazywał na różne okoliczności, z których wynikało, że E. F. prowadziła równolegle swoją współpracę z E. J.. Uwaga ta odnosiła się nie tylko do zaobserwowanych u ww. znacznych zasobów leków, ale i pustych blankietów recept, czy też pieczątki lekarskiej E. J.. Te dane należało skonfrontować z protokołem przeszukania u oskarżonej E. F. ( vide: k.5616 i nast. ) oraz z wyjaśnieniami tej ostatniej np. na k.5787, w których ww. sama przyznała, że posiadała dane pacjentów E. J. a nawet wypisywała za nią recepty: „…ja wypisywałam dla J. tą górę z recept z danymi pacjentów bo tak jej było łatwiej […] ja nie robiłam tego codziennie. Jak byłam to może wypisałam 10 recept dla J.…”. Okoliczność ta znajduje – co do faktu – także potwierdzenie z drugiej strony, tj. w wyjaśnieniach E. J. z dnia (...).: „…F. może z dwa razy mi pomogła może z 3-4 razy wypisywać recepty z góry…” ( vide: k.8433 ). Kolejne źródło, które nie zostało odpowiednio wykorzystane to eksperymenty procesowe z udziałem R. D. (1) ( vide: k.4419-4421, 4888-4889, 7305 i nast. ). Analiza ww. protokołów pozwala przyjąć, że w nich także zawarte były bowiem informacje co do przebiegu współpracy ww. z E. F..
Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, czy sąd I instancji zapoznał się nie tylko z treścią ww. protokołów, ale nadto czy skonfrontował je z zapisem na nośnikach typu pendrive ( vide: k.4919, 4924, 7239, 7242 ). Gdyby nie było to możliwe (np. z przyczyn technicznych) należało rozważyć zastosowanie w tym zakresie art.344a § 1 i 2 kpk. Sąd odwoławczy nie mógł także zaakceptować sposobu w jaki oceniono zeznania wszystkich świadków przesłuchanych w niniejszej sprawie. Uczyniono to bowiem w sposób zbiorczy, uznając je wszystkie en bloc za wiarygodne. Praktyka taka jest rzecz jasna dopuszczalna pod warunkiem, że tego rodzaju źródła dowodowe mają tożsamy charakter i ich wypowiedzi się nie różnią. W niniejszej sprawie tak jednak nie było z uwagi na istniejące odmienności. Ta grupa obejmuje bowiem pracowników aptek, w których oskarżeni dokonywali realizacji recept wystawianych przez E. J., osoby które kupowały leki od oskarżonych, pacjentów E. J. oraz inne osoby związane w jakikolwiek sposób ze sprawą. Do tej ostatniej grupy zaliczyć można np. świadka K. D., który był dwukrotnie przesłuchany zarówno w śledztwie, jak i przed Sądem
( vide: k.1494-1497 Wątku C, (...)- (...) akt głównych ). Sąd meriti uznał w sposób opisany powyżej (tzn. łącznie z innymi osobami), że także i jego twierdzenia „ zasługują w całości na wiarę”, mimo że ww. nie potwierdzał w pełni wyjaśnień R. D. (1). Jednocześnie te ostatnie także zostały uznane za wiarygodny materiał dowodowy. Analogicznie zdawkowo potraktowano także zeznania osób, które wg uzasadnienia aktu oskarżenia miały kupować leki od oskarżonej E. F. ( np. M. P., T. R., A. A., D. T., itp. ). Z wywodu na s.270-271 uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika nawet jaki wpływ na skazanie miały ww. źródła dowodowe. Uzasadnienie to pomija milczeniem niezwykle istotny dowodów jakim jest niewątpliwie zestawienie wpłat na konto E. F. ( vide: k.6668-6755 ). Jest to istotne nie tylko z punktu widzenia weryfikacji zakresu przedmiotowego procederu jakim miała się trudnić ww. oskarżona ( tj. sprzedaż leków przez Internet ), ale i wyliczenia ewentualnej wartości korzyści majątkowej, o której mowa w art.45 § 1 kk ( pkt 12 wyroku ). Ta ostatnia była bowiem usilnie kwestionowana przez obrońcę na s.9 apelacji z dnia(...)Skarżąca słusznie wytknęła sądowi I instancji, że w przedmiotowym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku próżno szukać w tym zakresie wyjaśnienia w jaki sposób kwota 262.072,57 zł; została wyliczona i co się na nią składa. W tym zakresie wyrok z dnia (...) faktycznie nie poddaje się kontroli odwoławczej, albowiem nie ma możliwości zrekonstruowania toku rozumowania Sądu Okręgowego. Mając powyższe na uwadze nie było możliwości utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku w omawianej części.

Zgodnie z treścią art.436 kpk Sąd Apelacyjny ograniczył rozpoznanie przedmiotowego środka odwoławczego tylko do wskazanych powyżej uchybień, podniesionych przez obrońcę, albowiem rozpoznanie w tym zakresie było wystarczające do wydania orzeczenia zawartego w pkt 1 wyroku z dnia (...) Rozpoznanie pozostałych uchybień omawianej apelacji byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy zatem dokonać kompleksowej i dogłębnej analizy wypowiedzi R. D. (1), zarejestrowanych nie tylko w protokołach przesłuchania podejrzanego i oskarżonego, ale także w trakcie eksperymentów procesowych z jego udziałem. Twierdzenia te należy następnie skonfrontować z zabezpieczonym materiałem w postaci wyciągów z rachunków bankowych należących do oskarżonej E. F., zestawieniem przesyłek ( vide: k.8456 ) i ujawnionych u ww. materiałów dot. pacjentów E. J.. Nie należy przy tym pomijać wypowiedzi tej ostatniej
( np. na k.8435-8436 ) oraz zeznań osób, które miały kupować leki od oskarżonej oraz pracowników aptek,
w których ww. realizowała recepty. Okoliczności te mają rzecz jasna istotny wpływ nie tylko na ramy czasowe czynu jaki można ewentualnie przypisać oskarżonej, ale i jego kwalifikację prawną oraz wartość korzyści majątkowej oraz karę. Rzecz jasna uwagi te będą aktualne jedynie w przypadku ponownego skazania. Zbędne jest natomiast prowadzenie ponowionego postępowania dowodowego w szerszym zakresie, tj. wykraczającym poza zarzut opisany w pkt IV. W tym zakresie sąd meriti może w szerokim zakresie korzystać z możliwości jakie daje art.442 § 2 kpk.

Apelacja obrońcy oskarżonej E. J.:

Środek odwoławczy wniesiony na rzecz ww. okazał się zasadny jedynie w części. Jak już wspomniano powyżej doprowadził do uniewinniania E. J. od przestępstwa z art.258 § 1 kk przypisanego jej w pkt 1 zaskarżonego wyroku. Efektem ubocznym była w tej sytuacji korekta opisu czynu przypisanego w pkt 2 oraz jego kwalifikacji prawnej. W tym ostatnim przypadku sąd odwoławczy orzekając na korzyść oskarżonej miał na względzie zakres zaskarżenia i kierunek apelacji obrońcy (art.447 § 1 kpk).

W ocenie Sądu Apelacyjnego zachowanie oskarżonej opisane w pkt 2 ma postać pomocnictwa
w rozumieniu art.18 § 3 kk. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie. Niewątpliwie oskarżona działała w zamiarze aby osoby, którym wypisywała recepty (R. D. (1), E. F.) dokonały czynu zabronionego. Oczywistym jest, że zachowanie E. J. ułatwiło im popełnienie tego czynu. Posługując się ww. receptami mogli bowiem je zrealizować w aptekach a następnie uzyskane w ten sposób środki wprowadzać do obrotu.

W zaistniałej sytuacji procesowej – wobec uniewinnienia od jednego z dwóch przestępstw – uchylono także zbędne orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności zawarte w pkt 3. Z tego też powodu wywody obrońcy zawarte w pkt 5 apelacji z dnia (...) dot. tej ostatniej stały się bezprzedmiotowe i Sąd Apelacyjny nie ma powodu by się do ich odnosić. Dotyczy to także alternatywnego zarzutu związanego z wymiarem kary za czyn z art.258 § 1 kk prezentowanego na s.6 apelacji.

W pkt 2 apelacji skarżący postawił zarzut błędu w ustaleniach faktycznych (art.438 pkt 3 kpk), polegający jego zdaniem na błędnym przyjęciu, że oskarżona osiągnęła korzyść majątkową co najmniej w wysokości 287.100 zł. Stanowisko to jest chybione w stopniu oczywistym. W doktrynie podnosi się (vide: Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany. Opublikowano: LEX/el. 2025), że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może być postawiony odnośnie do dwóch płaszczyzn orzekania. Pierwsza to kwalifikacja prawna czynu. Zarzut ten dotyczy opisu przypisanego czynu, który zawsze składa się z ustaleń faktycznych odnoszących się do znamion czynu zabronionego. Druga to ustalenia faktyczne rzutujące na inne rozstrzygnięcia. C.. przepis art.438 pkt 3 kpk wymaga, aby błąd w ustaleniach faktycznych mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Podobnie jak
w przypadku obrazy przepisów postępowania chodzi o ustalenie hipotetycznego związku pomiędzy tym uchybieniem a treścią orzeczenia. Zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd. Skarżący nie może więc ograniczyć się – jak w niniejszej sprawy – do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a przebiegiem zdarzenia deklarowanym (i to zmiennie) przez oskarżoną, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego. Ustalenia Sądu Okręgowego w P. co do kwestionowanego elementu nie są bynajmniej dowolne, ale w pełni znajdują ochronę w art.7 kpk. Z kolei wywód autora apelacji na s.5 razi nie tylko lakonicznością, ale i rozbieżnością z realiami sprawy. Dywagacje, że „ materiał dowodowy nie dostarczył wystarczających dowodów, aby móc jednoznacznie potwierdzić, że oskarżona za każdą receptę otrzymywała korzyść majątkową” nie wytrzymują krytyki. Skarżący zdaje się przy tym nie dostrzegać, że dowodem który stał u podstaw ww. ustalenia faktycznego nie są bynajmniej same wskazania oskarżonej, że „ były jakieś rozliczenia”, ale przede wszystkim twierdzenia R. D. (1) oraz materiał zabezpieczony w trakcie kontroli operacyjnej oraz wystawione recepty. Niestety do tych dowodów skarżący nie próbował się nawet ustosunkować, co czyni omawiany zarzut wysoce ułomnym i skazanym na niepowodzenie. W tym zakresie sąd odwoławczy odsyła do uważnej lektury np. wyjaśnień R. D. (1) z (...) (vide: k.3911 i nast.), wypowiedzi ww. w trakcie eksperymentu procesowego (vide: k.7333 i nast.) oraz zapisy rozmów telefonicznych pomiędzy ww. a oskarżoną (vide: załącznik L. 4 – np. k.113, 147, 150, 162). Obrońca nieprzypadkowo pomija w swojej apelacji także te wypowiedzi swojej mandantki, które także
w części potwierdzają ustalenia sądu meriti ( vide: k.8433 i nast., (...) ). Oczywistym jest zatem ustalenie korzyści majątkowej zawarte w pkt 2 i 5 jest ze wszech miar prawidłowe.

Kolejne dwa zarzuty apelacji zawarte w pkt 3 i 4 oparte są na gruncie art.438 pkt 4 kpk. W doktrynie trafnie zwraca się uwagę ( vide: Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany. Opublikowano: LEX/el. 2025), że przepis ten odnosi się do wymiaru kary, środka karnego lub nawiązki. Stanowi podstawę zmiany tego rozstrzygnięcia wyłącznie z powodu „rażącej niewspółmierności”. Jest to klauzula generalna, która ma charakter oceny, a w Kodeksie postępowania karnego nie ma wskazanych kryteriów tej niewspółmierności. (...) to nie tylko „dający się łatwo stwierdzić”, „wyraźny”, ale również „bardzo duży”. Rażącą niewspółmierność kary lub środka karnego należy więc wiązać ze skalą, natężeniem tej niewspółmierności, a nie z jej oczywistym charakterem. Określenie „niewspółmierność” oznacza „brak proporcji, odpowiedniości między czymś a czymś”. Chodzi tu więc o ocenę zachowania przez sąd proporcji pomiędzy wymiarem kary, środka karnego lub nawiązki a okolicznościami, które miały wpływ na to rozstrzygnięcie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia
w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (vide: wyroki Sądu Najwyższego: z 22.10.2007 r., (...) 75/07, z 26.06.2006 r., (...) 28/06, z 30.06.2009 r., WA 19/09,
z 11.04.1985 r., V KRN 178/85). Przy tego rodzaju zarzucie kontestowana jest ocena okoliczności, które sąd wziął pod uwagę przy ich wymiarze. Sąd wymierza karę, kierując się zasadami jej wymiaru wskazanymi w art.53 kk, art.54 kk oraz art.55 kk. Przepisy te, zgodnie z art.56 kk, stosuje się również do orzekania innych środków przewidzianych w tym kodeksie, z tym że „odpowiednio”, a więc
z uwzględnieniem ich specyfiki i istoty. Przepis ten dotyczy więc środków karnych, nawiązki, środków zabezpieczających, środków związanych z poddaniem sprawcy próbie. Zestawienie ww. wywodu
z lakonicznym uzasadnieniem apelacji na s.5-6 dowodzi jednoznacznie, że wymiar kary ustalony przez Sąd Okręgowy jest w sposób prawidłowy. Obrońca pomija milczeniem, że oskarżonej przypisano czyn ciągły składający się z aż 2.871 zachowań. Sąd Okręgowy uwzględnił przy tym m.in. długotrwałość działania ww. oraz wielkość uzyskanej przez nią korzyści majątkowej. Nie pominął przy tym roli oskarżonej w przestępstwie oraz znacznego stopnia szkodliwości jej zachowania. Trafnie przy tym akcentował szczególną odpowiedzialność wynikającą z wykonywana przez E. J. zawodu zaufania publicznego. Niewątpliwie kara 3 lat i 6 miesięcy nie należy do łagodnych, jednakże i tak oscyluje ona w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Obrońca zdaje się zapominać, że R. D. (1) dobrowolnie poddał się karze (wyrok z dnia(...)), tak więc porównywanie sytuacji ww.
i oskarżonej jest całkowicie chybione ( wyrok w tym zakresie co do E. F. został uchylony ). Nie sposób więc mówić, że zachodzi wewnętrzna sprzeczność wyroku sądu meriti. Twierdzenie, że „ kara jest w sposób oczywisty nieproporcjonalna” nie znajduje więc racjonalnego uzasadnienia. Sąd Apelacyjny wyeliminował z opisu czynu, że został on popełniony w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, jednakże oskarżona nadal odpowiadała przecież w warunkach art.65 § 1 kk, tak więc nie miało to wpływu na wysokość kary. Przepis ten przewiduje, że przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art.64 § 2 kk, stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu. Przesłankom tym apelujący nie przedstawił żadnych argumentów pozwalających zakwestionować tok rozumowania Sądu Okręgowego. Uwagi te odnoszą się także do wymierzonej kary grzywny. Mając na uwadze treść art.4 § 1 kk zastosowano w tym zakresie przepisy art.33 § 1-3 kk obowiązujące w dacie czynu (względniejsze dla oskarżonej). Co do wysokości ww. kary Sąd Apelacyjny podziela pogląd zawarty na s.291 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Nie można więc przy tym podzielić zastrzeżeń obrońcy,
że z uwagi na obciążenia pieniężne oskarżonej i jej obecną sytuację życiową jest ona niewspółmierna. Uwagi te mają postać li tylko ogólników i nie są należycie udokumentowane. Ustalając wysokość kary grzywny, sąd należycie wziął pod uwagę dochody oskarżonej jej warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Równie krytycznie należy ocenić zarzut nakierowany na środek karny zakazu wykonywania zawodu lekarza w pkt 6 zaskarżonego wyroku. Zgodnie z treścią art.41 § 1 kk Sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Niewątpliwie sytuacja taka zaistniała w niniejszej sprawie w zakresie dot. E. J.. Fakt, że po uchyleniu tymczasowego aresztowania nadal wykonywała ona zawód lekarza nie ma znaczenia jakie usiłuje nadać obrońca na s.6 apelacji. Uwaga ta odnosi się także do pozostałych uwag przywoływanych przez apelującego. Długotrwałość studiów lekarskich, brak innego wykształcenia, wiek oskarżonej (60 lat), itp. nie są w tym zakresie istotne i decydujące. Wywód autora apelacji oderwany jest od realiów niniejszej sprawy i pomija, że oskarżonej przypisano m.in. wypisanie niezgodnie z prawem
aż 2.871 recept. Świadczy to o skali procederu jakim się ww. trudniła wykorzystując swój zawód. Ewidentnie złamała przy tym nie tylko przepisy prawa ale i rażąco naruszyła przyrzeczenie lekarskie zawarte w preambule Kodeksu etyki lekarskiej. W tej sytuacji dywagacje skarżącego na temat rzekomo „ wzorowego wykonywania zawodu lekarza” na s.7 apelacji są wręcz absurdalne i obrażają inteligencję adresata tej wypowiedzi. Trudno zatem oczekiwać, że działając w ten sposób obrońca podważy wywód zaprezentowany na s.292 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Ewidentnie sposób działania oskarżonej tempore criminis, wykorzystanie zawodu lekarza, jej merkantylna motywacja świadczą, że dalsze wykonywanie zawodu lekarza zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, tj. życiu i zdrowiu ludzkiemu. Oczywistym jest zatem, że obowiązkiem sądu było zabezpieczenie społeczeństwa na przyszłość. Z tego też powodu orzeczony w wymiarze 3 lat zakaz nie sposób uznać za niewspółmierny
i to w stopniu rażącym, zwłaszcza jeżeli uwzględni się, że jeszcze 19.10.2017r. oskarżona składając wniosek o dobrowolne poddanie się karze samokrytycznie postulowała wymierzenie wobec swojej osoby ww. środka w surowszym wymiarze: „… na podstawie art.41 § 1 kk zakaz wykonywania zawodu lekarza przez okres 4 lat…” ( vide: k.8569v ). Świadczy to jedynie o koniunkturalizmie podniesionego zarzutu apelacji.

Apelacja obrońcy oskarżonej J. O.:

Przedmiotowa apelacja okazała się bezzasadna. Podniesiona w niej argumentacja nie doprowadziła do zmiany orzeczenia w kierunku sugerowanym przez jej autora.

Przechodząc do meritum sprawy należy zauważyć, iż zawarty w apelacji obrońcy zarzut rzekomej rażącej niewspółmierności kary sprowadził się do polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego
w P.. Zarzut ten jest jednak tylko wówczas słuszny, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut w kategorii ocen, można podnieść jedynie wówczas, gdy kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, stając się w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. O rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art.438 pkt 4 kpk nie można bowiem mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru. Nie można zasadnie dowodzić rażącej niewspółmierności kary także wówczas, gdy granice swobodnego uznania sędziowskiego będące wyrazem zasady sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10.04.1996r.
II AKa 85/96, publ. KZS 1996/4/42; wyroki Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 18.01.1996r. II AKr 463/95, publ. OSA 1996/7-8/27 i z dnia 22.06.1995r. II AKr 178/95, publ. Prok. i Pr. 1996/2-3/25 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.11.1973r. III KR 254/73, publ. OSNPG 1974/3-4/51 ). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy w sposób odpowiednio wnikliwy rozważył istniejące okoliczności łagodzące oraz przesłanki wpływające na zaostrzenie represji karnej wobec oskarżonej J. O..

Rozważając przedmiotową apelację, Sąd Apelacyjny nie mógł podzielić zawartego w jej uzasadnieniu poglądu o rażącej niewspółmierności wymierzonych ww. kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności. W apelacji brak jest natomiast zarzutów dot. kary grzywny i środka karnego. Mając na uwadze enigmatyczność i lakoniczność wywodu skarżącego sąd odwoławczy przedmiotowy środek odwoławczy traktował jako zwrócony zarówno przeciwko rozstrzygnięciu o karach jednostkowych, jak i łącznych pozbawienia wolności i ograniczenia wolności. Dla wymiaru kary jednostkowej z pkt 15 niewątpliwie istotna była wysokość wyrządzonej szkody. Nie można przy tym pomijać, że nie została ona dotychczas naprawiona, co pozwoliłoby postawić oskarżoną w korzystniejszym świetle. Trafnie do okoliczności wpływających na zaostrzenie represji karnej za oba czyny ( pkt 15 i 16 ) sąd I instancji zaliczył sposób działania oskarżonej i jej motywację. Jako przesłankę łagodzącą słusznie ujęto nie tylko postawę procesową oskarżonej, ale i jej dotychczasową niekaralność. Okoliczności te zostały należycie wyważone. Nie można zasadnie twierdzić, że tym przemawiającym za zaostrzeniem kary przydano nadmierną wagę
i jednocześnie nie doceniono tych przeciwnych. Sąd odwoławczy w pełni podziela i akceptuje argumentację zawartą na s.297-299 uzasadnienia zaskarżonego wyroku, z zastrzeżeniem zapisu
o „ uprzedniej karalności za przestępstwo”. Rację ma obrońca wskazujący na sprzeczność z prawidłowymi ustaleniami sądu meriti na s.298 ww. dokumentu. Wynika ona z pewnością z rozbieżności w danych
o karalności oskarżonej z Krajowego Rejestru Karnego. Finalnie jednak Sąd Okręgowy trafnie uznał,
że „ oskarżona nie wchodziła dotąd w konflikt z prawem”. Stanowisko to Sąd Apelacyjny w pełni podziela. Wskazane powyżej uchybienie w treści uzasadnienia nie miało realnego wpływu na treść wyroku,
a w szczególności nie można uznać, że doprowadziło do nieuzasadnionego zaostrzenia kary. Jest ona należycie wyważona, tym bardziej, że sąd skorzystał z możliwości zastosowania wobec oskarżonej dobrodziejstwa tzw. kary mieszanej z art.37b kk. Dalsze jej łagodzenie prowadziłoby do wypaczenia wymiaru sprawiedliwości. Kara uwzględniać musi bowiem dyrektywy jej wymiaru zawarte w art.53 § 1
i 2 kk a nie jedynie partykularne interesy stron postępowania. Reasumując należy kategorycznie stwierdzić, że Sąd Okręgowy precyzyjnie wyważył także okoliczności wpływające na zaostrzenie represji karnej i te łagodzące, ustalając wymiar kary na poziomie adekwatnym do stopnia społecznej szkodliwości czynów oskarżonej oraz stopnia jej zawinienia – prawidłowo spełniając tym samym zasady prewencji ogólnej jak i szczególnej. Odmienne dywagacje skarżącego mają jedynie charakter ogólników i nie są odpowiednio uzasadnione. Argumentacja przytoczona w uzasadnieniu apelacji jest nieprzekonująca i nie może znajdować akceptacji. Skarżący ponad rzeczywistą miarę akcentował okoliczności dot. stanu zdrowia oskarżonej. Kwestia ta była przedmiotem troski Sądu Apelacyjnego, jednakże nie sposób uznać, że ma ona kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia. Ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów bynajmniej nie wynika niemożność odbywania kary w warunkach izolacji. Przesłanka ta może być ewentualnie podstawą odrębnych wniosków w postępowaniu wykonawczym o odroczenie wykonania kary – lub na dalszym etapie – o jej przerwanie, gdy sytuacja zdrowotna J. O. faktycznie stanowić będzie przeciwskazanie do wykonania takiej kary. Te krytyczne uwagi odnoszą się także do kar łącznych pozbawienia wolności i ograniczenia wolności. W tym zakresie Sąd Okręgowy miał na względzie treść art.85-86 kk. Trafnie przy tym zdecydował się na zastosowanie zasady asperacji. Oczekiwanie złagodzenia kar łącznych: pozbawienia wolności o 2 miesiące oraz ograniczenia wolności odpowiednio o 4 miesiące nie spełnia kryterium niewspółmierności kar w stopniu „rażącym”, na co wskazano na wstępie niniejszych rozważań. Twierdzenie autora apelacji, że kary łączne orzeczone w pkt 17 nie spełnią ustawowo określonych funkcji kary w zakresie ich prewencyjnego oddziaływania na oskarżoną nie wytrzymuje krytyki, tym bardziej, że w uzasadnieniu apelacji próżno szukać wywodu podważającego w tym zakresie tok rozumowania sądu I instancji i przyjęte przez ten organ kryteria warunkujące wysokość obu kar łącznych.

Wniosek

Apelacja obrońcy oskarżonej E. F.:

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego -rozpoznania.

Apelacja obrońcy oskarżonej E. J.:

1.  w zakresie czynu opisanego w pkt. l wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o wymierzenie kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji za dane przestępstwo,

2.  w zakresie czynu opisanego w pkt. 2 wniósł o zmianę wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu informacji o działaniu oskarżonej w ramach zorganizowanej grupy przestępczej i wymierzenie kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji za dane przestępstwo,

3.  ewentualnie wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie kar łącznych w oparciu o zasadę pełnej absorpcji.

Apelacja obrońcy oskarżonej J. O.:

O zmianę wyroku poprzez obniżenie wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności do 5 miesięcy oraz kary łącznej ograniczenia wolności do 8 miesięcy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W świetle zarzutów apelacji obrońcy oskarżonej E. F. zasadny okazał się wniosek alternatywny o uchylenie zaskarżonego wyroku co do pkt 8 (uwaga ta odnosi się także do związanego
z nim pkt 12 ).

Zarzuty apelacji obrońcy oskarżonej E. J. skutkowały uwzględnieniem wniosku wskazanego powyżej w pkt 1. Doprowadziło to do uniewinnienia oskarżonej od czynu z art.258 § 1 kk. Konsekwencją tego było także częściowe uwzględnienie wniosku wskazanego w pkt 2, dot. opisu czynu przypisanego oskarżonej. Dalsze wnioski apelacji obrońcy z dnia (...) okazały się bezzasadne, co było następstwem krytycznej oceny dot. ich zarzutów apelacyjnych. Jednocześnie uniewinnienie oskarżonej od jednego z dwóch przypisanych jej czynów sprawiło, że wnioski dot. złagodzenia orzeczenia o karze łącznej stały się bezprzedmiotowe, albowiem orzeczenie zawarte w pkt 3 zostało uchylone.

Wnioski apelacji obrońcy oskarżonej J. O. nie zasługiwały na uwzględnienie. Brak było bowiem skutecznych zarzutów apelacji ww. oraz okoliczności, które sąd odwoławczy mógł uwzględnić
z urzędu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) utrzymano w zakresie
w jakim nie uwzględniono zarzutów apelujących obrońców.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak w tym zakresie skutecznych zarzutów apelacji i okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny w pkt 2 wyroku z dnia (...) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w pkt 1 uniewinnił oskarżoną E. J. od popełnienia czynu z art.258 § 1 kk opisanego w pkt I,

b)  w pkt 2 wyeliminował z opisu czynu działanie oskarżonej E. J. w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, a nadto przyjął, że w ramach przypisanego tam czynu oskarżona działając w zamiarze by inne ustalone osoby dokonały czynu zabronionego
z art.56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i art.273 kk, art.127a ust. 2 ustawy Prawo farmaceutyczne w zw. z art.11 § 2 kk w zw. z art.12 kk i art.65 § 1 kk, swoim zachowaniem ułatwiła im popełnienie czynu zabronionego, tj. dopuściła się czynu z art.18 § 3 kk w zw. z art.56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art.271 § 1 i 3 kk i art.127a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne w zw. z art.11 § 2 kk i art.12 kk i art.65 § 1 kk w zw. z art.4 § 1 kk,

c)  w pkt 2 przyjął jako podstawę wymiaru kary przepis art.19 § 1 kk w zw. z art.56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art.11 § 3 kk w zw. z art.33 § 1-3 kk w zw. z art.4 § 1 kk,

d)  uchylił orzeczenie o karze łącznej dot. oskarżonej E. J. zawarte w pkt 3,

e)  przyjął, że zawarte w pkt 4 zaliczenie okresu rzeczywistego pozbawienia wolności odnosi się do kary pozbawienia wolności orzeczonej w pkt 2,

f)  w pkt 7 uniewinnił oskarżoną E. F. od popełnienia czynu z art.258 § 1 kk opisanego w pkt III,

g)  uchylił orzeczenia o karze łącznej dot. oskarżonej E. F. zawarte w pkt 10 oraz zaliczeniu na nią okresu rzeczywistego pozbawienia wolności zawarte w pkt 11,

h)  na podstawie art.69 § 1 i 2 kk, art.70 § 1 kk, art.72 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie wymierzonej oskarżonej E. F. w pkt 9 kary pozbawienia wolności na okres 2 (dwóch) lat próby, zobowiązując oskarżoną do informowania sądu o przebiegu okresu próby raz na 3 (trzy) miesiące.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku była wynikiem częściowego uwzględnienia zarzutów apelacji obrońców oskarżonych E. F. i E. J..

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Mając powyżej wskazane okoliczności zachodziła potrzeba uchylenia zaskarżonego wyroku co do oskarżonej E. F. w zakresie czynu opisanego w pkt 8 oraz związanego z tym rozstrzygnięcia zawartego w pkt 12. Jest to wynik uwzględnienia zarzutów apelacji obrońcy ww. wskazanych powyżej. Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku – wskazany na s.3 apelacji z dnia (...) jako główny - nie mógł być uwzględniony, ponieważ niezbędne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwagi na konieczność przeprowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości. Jak tut. Sąd Apelacyjny zwracał uwagę w uzasadnieniu wyroku z dnia (...)w sprawie (...) ponowne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości
z przyczyn dowodowych, w myśl art.437 § 2 zdanie drugie kpk, wiąże się z podstawą dowodową wyroku, gdy sąd pierwszej instancji nieprawidłowo przeprowadził dowody lub nieprawidłowo ocenił dowody.
W analizowanej sprawie Sąd Okręgowy swoje rozważania – w zakresie dot. pkt 8 wyroku – oparł na dowodach z materiałów uzyskanych w drodze kontroli operacyjnej. Pomijając braki w zakresie oceny ww. dowodu wykazane powyżej nie miały one znaczenia dla kwestii winy i sprawstwa ww. oskarżonej. Pozostałe dowody w postaci wyjaśnień i zeznań R. D. (2), J. O., E. J. zostały ocenione w sposób wadliwy. Jednocześnie brak realnej oceny – co do pkt 8 – innych źródeł dowodowych, np. w postaci zeznań osób nabywających leki od E. F., wyciągów bankowych, protokołów przeszukania, zestawienia przesyłek, czy wyników eksperymentów procesowych z udziałem R. D. (1). Świadczy o tym treść rozważań na s.263, 270-274, 285-286 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Nie ocenił zatem dowodów pod kątem zarzutu stawianego oskarżonej. Nie chodzi tu zatem tylko o to, iż sąd I instancji dokonał w omawianym zakresie błędnej oceny dowodów, ale o to, że Sąd ten takiej oceny w ogóle nie przeprowadził z uwzględnieniem rzeczywistego wpływu na możliwość przypisania E. F. sprawstwa i winy co do ww. czynu. De facto w tym zakresie nie rozpoznał zatem istoty sprawy. W kontekście ujętej w art.437 § 2 zdanie drugie kpk przesłanki uchylenia wyroku, a polegającej na konieczności przeprowadzania przewodu sądowego na nowo w całości, nie sposób również pominąć treści art.92 kpk. Zgodnie z tym przepisem „podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia”. W przepisie tym ustawodawca akcentuje bardzo ważne z punktu widzenia rzetelnego procesu kwestie. Z jednej strony zwraca uwagę na „podstawę orzeczenia”, a z drugiej strony na konieczność uwzględnienia „ całokształtu okoliczności”, które zostały „ ujawnione w postępowaniu”,
a które mają znaczenie dla „ rozstrzygnięcia”. Pokazuje to jak ważny jest moment wyrokowania. To w tej zaistniałej na osi czasu chwili, sąd musi wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności istotne w sprawie. Oznacza to, że w tym właśnie momencie w świadomości członków składu orzekającego znajdują odzwierciedlenie wszelkie zdarzenia, dowody i inne okoliczności, które tworząc ich „całokształt” stają się podstawą przekonania sądu potrzebie wydania wyroku o określonej treści. Właśnie w celu doprowadzenia do sytuacji zgodnej z art.92 kpk, kiedy to sąd I instancji po przeprowadzeniu przewodu sądowego, mając w świadomości całokształt zgromadzonych przez siebie dowodów, oceni te dowody i zdecyduje
w przedmiocie odpowiedzialności karnej za konkretny czyn, niezbędne jest ponowne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości ( co do pkt 8 zaskarżonego wyroku ). Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok łączny i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w P. w celu ponownego rozpoznania.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w P. winien zastosować się do wytycznych, o których mowa była powyżej w pkt 3 niniejszego uzasadnienia ( s.11 ). Tak jak wspomniano, prowadząc postępowanie dowodowe sąd I instancji winien rozważyć zastosowanie dyrektyw zawartych w art.442 § 2 kpk i ograniczyć je
w sposób pozwalający rozpoznać sprawę w rozsądnym terminie. Oznacza to, że nie ma potrzeby ponownego przeprowadzenia dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie zaskarżonego wyroku. Można zatem poprzestać na ich ujawnieniu. Uwagi te nie dot. jedynie dowodów mających istotne znaczenia dla kwestii odpowiedzialności oskarżonej E. F. za czyn opisany w pkt 8 wyroku z dnia (...) ( zarzut nr IV ).

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Na podstawie art.632 pkt 2 kpk w zw. z art.634 kpk kosztami procesu za obie instancje
w zakresie uniewinnienia oskarżonych E. J. i E. F. obciążono Skarb Państwa, a w pozostałym zakresie zwolniono oskarżone E. J., E. F.
i J. O. z obowiązku uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. W tym ostatnim zakresie sąd odwoławczy miał na uwadze treść art.624 § 1 kpk w zw. z art.634 kpk oraz sytuacje materialną oskarżonych.

7.  PODPIS

I. Ś. M. Ś. K. L.