Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Mając na względzie, że w przedmiotowej sprawie zaszła bezwzględna przesłanka odwoławcza w postaci nienależytej obsady sądu (art. 439 1 pkt 2 k.p.k.), implikującej wydanie wyroku kasatoryjnego, uznano, że nie ma konieczności formalnej oraz potrzeby merytorycznej, aby sąd odwoławczy odnosił się do każdego z zarzutów wskazanych w apelacjach skarżących, na co pozwalał art. 436 k.p.k. Tym samym uznano, że nie ma konieczności, aby niniejszy dokument sprawozdawczy miał postać formularza, co wymuszało brzmienie art. 99a k.p.k., zasadniczo determinujące niezbędność sporządzenia takiego dokumentu w ww. formule. W konsekwencji zdecydowano się na sporządzenie niniejszego uzasadnienia w formie tradycyjnej.

Najsamprzód przypomnieć wypadało, że W. W. został oskarżony o to, że:

w dniu (...) roku pomiędzy godziną (...) na terenie komisu samochodowego (...). mieszczącego się przy ulicy (...)w P., działając w zamiarze bezpośrednim, zabił S. S., w ten sposób, że podczas snu pokrzywdzonego, kilkukrotnie siekierą o długości 65 centymetrów, zadał mu uderzenia w głowę, powodując rozległe rany rąbane głowy skutkujące obrażeniami czaszkowo - mózgowymi, w postaci wieloodłamowego złamania kości sklepienia czaszki po stronie lewej, stłuczenia struktur pnia mózgu z jego obrzękiem, złamania prawej kości czołowej oraz łuski prawej kości potylicznej, złamania stropu prawego oczodołu, które w dniu 06 września 2000 roku doprowadziły do śmierci S. S., tj. o popełnienie zbrodni z art. 148 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 4 grudnia 2024 roku w sprawie o sygn. akt III K 181/24:

1.  uznał oskarżonego W. W. za winnego czynu popełnionego w sposób wyżej opisany, tj. przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 15 lat pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego tymczasowego aresztowania od dnia (...)

3.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci siekiery;

4.  na podstawie art. 46 § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej J. S. nawiązkę w kwocie 100.000 zł;

5.  na podstawie art. 616 § 1 pkt 2 kpk i art. 627 kpk, art. 633 kpk, § 11 ust. 2 pkt 5, § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej J. S. kwotę 3.690 zł, tytułem zwrotu wydatków oskarżyciela posiłkowego z uwagi na udział pełnomocnika;

6.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych, a na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił też z opłaty sądowej.

Z powyższym wyrokiem nie zgodziły się strony. I tak Prokurator oraz pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej J. S. zaskarżyli wyrok sądu I instancji w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzucając wymierzenie oskarżonemu rażąco niewspółmiernie łagodnej kary pozbawienia wolności, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary dożywotniego pozbawienia wolności. Natomiast obrońca oskarżonego w wywiedzionej apelacji podniósł jako zasadniczy - obok szeregu zarzutów o charakterze względnym – zarzut nienależytej obsady sądu, tj. bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., wynikającej z udziału w rozpoznaniu sprawy SSO D. J., domagając się w pierwszej kolejności uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu pierwszoinstancynym.

Sąd Apelacyjny w P. zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 439 §1 k.p.k. niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli zajdzie bezwzględna przesłanka odwoławcza. Taka sytuacja wystąpiła w przedmiotowej sprawie. Nienależyta obsada sądu w realiach niniejszej sprawy wynikała bowiem z udziału w rozpoznaniu jej przez Sąd Okręgowy w P. w składzie z udziałem sędziego D. J., co determinowało wydanie przez Sąd odwoławczy orzeczenia kasatoryjnego bez wdawania się w merytoryczną ocenę zasadności zarzutów o charakterze względnym.

Procedując w tym zakresie Sąd Apelacyjny kierował się m.in. wytycznymi zawartymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2024 r. w sprawie o sygn. I KK 240/23 (LEX nr 3721402 – wydanego w wyniku wywiedzenia kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia (...)zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) które będą przywoływane w dalszej części niniejszego wywodu. Stanowisko tam zawarte Sąd Najwyższy de facto powtórzył m.in. w wyroku z dnia 18 lipca 2024 r. w sprawie o sygn. I KK 86/24 wydanym w wyniku rozpoznania kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 24 października 2023 r. w sprawie o sygn. II AKa 204/23, którym to wyrokiem zmieniono wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 1 czerwca 2023 r. we sprawie o sygn. III K 115/23.

Jak zauważył Sąd Najwyższy w przywołanych powyżej judykatach, zgodnie z uchwałą składu połączonych Izb Sądu Najwyższego: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i (...) z dnia 23 stycznia 2020 r. w sprawie o sygn. BSA 1-4110-1/20 (OSNK z 2020 r., z. 2, poz. 7), nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. zachodzi m. in. wówczas, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji R. P., art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Nie ma więc mowy o jakimkolwiek automatyzmie. Uwaga ta dotyczyła zwłaszcza sytuacji, w której dotychczasowy przebieg kariery danego sędziego nie ujawnił nadmiernego, pozamerytorycznego jej przyspieszenia, a nadto brak było okoliczności, które w szczególny sposób rzutowałyby na negatywną ocenę postępowania sędziego biorącego udział w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 2017 r. Jest to stanowisko w pełni akceptowane przez Sąd Apelacyjny orzekający w składzie niniejszym. Sąd Najwyższy wskazywał w tym zakresie na np. podpisywanie list poparcia dla sędziów kandydujących do KRS, uzyskiwanie stanowisk i dodatkowych funkcji, dodatków, itp. Wobec braku takich okoliczności nie ma konieczności dokonywania szczegółowej oceny mającej dowodzić nienależytej obsady sądu z udziałem takiego sędziego. Sąd Najwyższy akcentował, że nieprawidłowość obsady sądu z udziałem osób powołanych na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa od 2018 r. wynikała z faktu, że od tego czasu organ ten przestał spełniać cechy organu konstytucyjnego, o którym mowa w art. 187 ust. 1 Konstytucji RP, co spowodowało uchylenie domniemania spełnienia kryterium minimum niezawisłości i bezstronności przez osoby powołane przez Prezydenta RP z rekomendacji takiej Krajowej Rady Sądownictwa na stanowisko sędziego (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. III KK 404/21, OSNK z 2023 r., z. 5-6, poz. 22, czy też z dnia 12 października 2022 r. w sprawie o sygn. III KK 193/20, LEX nr 3537835). Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Najwyższy odwoływał się także do analogicznych rozstrzygnięć międzynarodowych trybunałów (por: np. w wyroki ETPCz z dnia 22 lipca 2021 r., w sprawie R. przeciwko P., skarga nr (...); z dnia 3 lutego 2022 r. w sprawie (...) sp. z o.o. przeciwko P., skarga nr (...); z dnia 15 marca 2022r. w sprawie G. przeciwko Polsce, skarga (...)). Sąd Apelacyjny orzekający w składzie niniejszym w pełni z tą argumentacją się zgadza. W tym miejscu należało także odnotować, że Sąd Najwyższy jednoznacznie i kategorycznie zaznaczał, że „dla zachowania mocy obowiązującej wskazanej wyżej uchwały składu połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. nie ma jakiegokolwiek znaczenia prawnego rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2020 r., sygn. akt U 2/20, OTK-A 2020, poz. 61, ani też inne rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego oraz zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym mające na celu wyłącznie zablokowanie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie dokonanych przez te organy międzynarodowe interpretacji wiążących Polskę norm traktatowych” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2023 r. w sprawie o sygn. III KZ 36/23, LEX nr 3608278). Sąd Najwyższy zwracał przy tym uwagę, że „w sytuacji, gdy obalone zostało domniemanie bezstronności sędziego, który uzyskał nominację sędziowską w procedurze przed KRS od 2018 r., konieczna jest w każdym przypadku analiza okoliczności, jakie towarzyszyły powołaniu na urząd sędziego oraz miały miejsce w późniejszym okresie. Chodzi zatem o weryfikację hipotezy, w myśl której gwarancje niezawisłości w przypadku konkretnego sędziego zostały w istotny sposób osłabione ze względu na udział w konkursie przed KRS od 2018 r.” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r. w sprawie o sygn. I KZP 2/22, OSNK z 2022 r., z. 6, poz. 22).

Należało przy tym pamiętać, że oceny bezstronności i niezawisłości sądu dokonuje się w perspektywie obiektywnej, a więc tych okoliczności, które w odbiorze społecznym mogą prowadzić do uznania, że dany skład sądu nie daje gwarancji bezstronności i niezawisłości. Nie ma przy tym znaczenia subiektywne przekonanie osób wyznaczonych do danego składu orzekającego co do własnej bezstronności i niezawisłości. W zaistniałej sytuacji procesowej więc sam fakt, że sędzia D. J. uzyskał nominację na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. w drodze konkursu przeprowadzanego z udziałem wadliwie ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa po zmianach dokonanych ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) nie przesądzał jeszcze a priori o nienależytej obsadzie sądu w przypadku sądu wydającego wyrok w niniejszej sprawie.

Niemniej jednak, jak podnosi się w orzecznictwie, ze względu na charakter istotnej dla sprawy bezwzględnej przyczyny odwoławczej, Sąd odwoławczy jest nie tylko uprawniony, ale wręcz zobowiązany do szczegółowej analizy okoliczności wskazujących na wątpliwości co do bezstronności sędziego, które stały się znane sądowi czy to na skutek inicjatywy stron postępowania, czy także z urzędu (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 maja 2024 r. w sprawie o sygn. II KK 589/22, LEX nr 3715625).

Odnosząc te uwagi natury ogólnej do sprawy niniejszej wskazać należało co dalej następuje.

Jak wynikało to z powszechnie uznanych ustaleń poczynionych przez Sąd Najwyższy w oparciu o dokumentację dotycząca przebiegu służby sędziego D. J., sędzia ten ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie im. M. K. w T. w (...) r. Po odbyciu aplikacji sądowej złożył w (...)r. egzamin sędziowski z wynikiem bardzo dobrym. W (...)r. został mianowany asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym w C. a postanowieniem Prezydenta (...) r. został powołany na stanowisko sędziego ww. Sądu. Następnie z dniem (...)r. został przeniesiony na własny wniosek do pełnienia obowiązków orzeczniczych w Sądzie Rejonowym (...) w P., a następnie, w dniu (...) r. (także na własną prośbę), do pełnienia obowiązków orzeczniczych w Sądzie Rejonowym w W., gdzie dodatkowo Minister Sprawiedliwości powierzył mu obowiązki Prezesa tegoż Sądu. Z uzasadnienia uchwał Krajowej Rady Sądownictwa z dnia (...) r. nr (...) oraz z dnia (...) r. nr (...) wynika, że sędzia D. J. zgłosił się do konkursu na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. w związku z obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 5(...) r. o wolnych stanowiskach sędziowskich (M.P. z 2018 r. poz. 283 – pkt 6 https://sip.lex.pl/akty-prawne/akty-korporacyjne/przedstawienie-wniosku-o-powolanie-do-pelnienia-urzedu-na-siedemnascie- (...)). Zgłoszenie do konkursu przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną ustawą z 2017 r. poprzedzało bezpośrednie udzielenie przez sędziego D. J. poparcia kandydatury sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa (por.: strona internetowa Sejmu RP: https://www.sejm.gov.pl/KRS/M. J..pdf). Zgłoszenie sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa wraz z wykazem sędziów popierających wpłynęło do sekretariatu Marszałka Sejmu RP w dniu (...) r., a zatem sędzia D. J. musiał udzielić poparcia przed tą datą (por.: strona internetowa Sejmu RP https://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/J._M./$file/J._M..pdf). Szczególnego przy tym podkreślenia wymagało, bo świadczyło o świadomym zaangażowaniu sędziego D. J., że był on nawet pełnomocnikiem sędziego M. J. w omawianym procesie wyboru do ww. organu. Sytuacja ta powtórzyła się także w (...) r.

(https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/zglosz_M._J./$file/zglosz_M._J..pdf). Należy także odnotować, że sędzia D. J. dwukrotnie popierał też kandydaturę do Krajowej Rady Sądownictwa byłego wiceministra sprawiedliwości Ł. P.

(por. strona internetowa sejmu: https://www.sejm.gov.pl/KRS/lista_L._P..pdf, https://oko.press/lista-wstydu-piebiaka-kto-poparl-bylego-zastepce-ministra-ziobry-do-nowej-krs-77-nazwisk, https://oko.press/lista-wstydu-piebiaka-2-kto-chce-bylego-zastepce-ziobry-w-neo-krs-pelna-lista-108-sedziow).

Nie mogło przy tym budzić wątpliwości w ocenie sądu odwoławczego, że decyzja o udzieleniu poparcia sędziemu kandydującemu do Krajowej Rady Sądownictwa stanowiła punkt zwrotny w karierze zawodowej sędziego D. J.. Od tego momentu nastąpiło bowiem ponadprzeciętne jej przyspieszenie, które nie znajdowało merytorycznego uzasadnienia.

Przywoływaną bowiem wcześniej uchwałą nr (...) r. Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła Prezydentowi R. wniosek o powołanie sędziego D. J. do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Okręgowego w P.. W kontekście przyspieszenia kariery zawodowej sędziego D. J. odnotowania wymagał fakt, iż tego rodzaju decyzji nie stał na przeszkodzie fakt, że sędzia ten uzyskał przeciętną tylko opinię sędziego wizytatora. Co więcej, jakkolwiek Kolegium Sądu Apelacyjnego w P. na posiedzeniu w dniach od (...) r. wydało pozytywną opinię o jego kandydaturze, to jednak Zgromadzenie Ogólne sędziów apelacji (...), które obradowało w dniach od (...)r. wydało w tym zakresie opinię negatywną. W tajnym głosowaniu sędzia D. J. uzyskał zaledwie 8 głosów „za” lecz 55 „przeciw” na 84 głosujących. Jednocześnie 21 osób wstrzymało się od głosu. Tym samym Zgromadzenie Ogólne poparło lepszych merytorycznie zgłoszonych w tym konkursie kandydatów. Mimo to Krajowa Rada Sądownictwa to jego kandydaturę przedstawiła Prezydentowi R., który w dniu (...) r. wydał postanowienie (Nr 1130.68.2021 poz. 8) o powołaniu D. J. (1) na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P.. Godne podkreślenia jest również, iż Krajowa Rada Sądownicza dla uzasadnienia swej decyzji w sposób wręcz niedopuszczalny zinterpretowała stanowisko wyrażone w opinii sporządzonej przez wizytatora ds. karnych o sędzim D. J., nie wspominając nic o zastrzeżeniach jakie sędzia wizytator zamieścił w swej opinii odnośnie braku jakiegokolwiek doświadczenia tegoż sędziego w rozpoznawaniu spraw wpływających do pierwszoinstancyjnego wydziału karnego sądu okręgowego wynikający z faktu, iż – w odróżnieniu do standardowego wręcz postępowania w tego rodzaju sytuacjach – sędzia D. J. nie był delegowany wcześniej do orzekania w Sądzie Okręgowym w tego rodzaju sprawach. Jak podkreślono to w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia (...), odnosząc się do stanowiska KRS „dzięki wyjątkowo korzystnemu stanowisku KRS nie tylko wyraźnie ignorującemu zdecydowany sprzeciw środowiska sędziowskiego, ale przede wszystkim – odwołującemu się wyłącznie do pozytywnej części opinii sędziego – wizytatora, co w oczywisty sposób wypaczało jej istotę” zwrócono uwagę, że sędzia – wizytator w opinii o sędzim D. J. „ wyraźnie stwierdził, że analiza orzecznictwa sędziego D. J. nie prowadzi do wniosku o umiejętności skutecznego prowadzenia obszernych oraz skomplikowanych prawnie i dowodowo spraw, gdyż nie był on delegowany do rozpoznania spraw tego typu w Sądzie Okręgowym w P.. Nie zgłosił się też do konkursu na delegację. Sędzia wizytator zwrócił również uwagę na stosunkowo niski poziom stabilności orzeczniczej sędziego D. (1) podczas gdy od kandydata na stanowisko sędziego sądu okręgowego należałoby oczekiwać wyróżniających, a nie przeciętnych czy też plasujących się poniżej przeciętnej wyników w zakresie stabilności orzecznictwa”.

Niezależnie od tego jeszcze w dniu (...) r. sędzia D. J. wnioskował do Ministra Sprawiedliwości o delegowanie go z Sądu Okręgowego w P. do wyłącznego orzekania w Sądzie Rejonowym w W. na czas nieoznaczony do czasu zakończenia kadencji Prezesa tegoż Sądu, który to wniosek Prezes Sąd Okręgowego zaopiniował negatywnie. Z dniem (...) r. Minister Sprawiedliwości powołał ww. do pełnienia funkcji Prezesa Sądu Rejonowego w W. na okres kolejnych 4 lat. Z kolei w dniu (...) r. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych P. S. powołał sędziego D. J. do pełnienia funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w P. na czteroletnią kadencję.

Analizując linię zawodową sędziego D. J. w dalszej kolejności wskazać należało, iż już w dniu(...) r. Minister Sprawiedliwości powołał tegoż sędziego na stanowisko Prezesa Sądu Okręgowego w P. i to z dniem(...) r. Został on też powołany na stanowisko Komisarza Wyborczego w P., a następnie (od dnia (...)r.) w P..

Po objęciu stanowiska Prezesa Sądu Okręgowego w P. sędzia D. J. wydał Zarządzenie z dnia(...) r. ((...)), którym przeniósł się z Wydziału III Karnego (Wydział pierwszoinstancyjnym) do Wydziału XVII Karnego – Odwoławczego Sądu Okręgowego P., a następnie kolejne – o nr (...), w którym z dniem (...)r. wstrzymał wpływ spraw do swojego referatu do dnia (...)r. Tego samego dnia wystąpił też do Kolegium kierowanego przez siebie Sądu o zwolnienie go z obowiązku rozpoznawania 8 spraw prowadzonych w III Wydziale Karnym, które (...) Losowego Przydziału Spraw przydzielił wcześniej do jego referatu. W trakcie posiedzenia Kolegium zaprezentował przy tym swój wniosek, a następnie wziął udział w głosowaniu, w którym organ ten wyraził zgodę na zwolnienie go z obowiązku zakończenia spraw o sygn. (...). W wyniku powyższej decyzji sprawy te zostały rozlosowane pomiędzy innych sędziów orzekających w III Wydziale Karnym, którzy w związku z tym zostali dodatkowo obciążeni obowiązkiem ich rozpoznania. Nadto należy zwrócić uwagę, iż sędzia D. J. zwrócił się do ówczesnego Prezesa Sądu Apelacyjnego w P., tj. sędziego M. B., o wyłączenie go od udziału w losowaniu spraw (...) z kategorii „t. 50+” rozpoznawanych w XVII Wydziale Karnym – Odwoławczym Sądu Okręgowego w P.. Co więcej, zarządzeniem Prezesa M. B. z dnia (...) r. o nr (...) (IV W- (...)- (...)) tego rodzaju wyłączenie uzyskał „na czas pełnienia funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P.”.

Warto w tym miejscu wspomnieć również, bowiem świadczyło to o postawie D. J. (1) jako sędziego, że w dniu (...) r. sędzia wykonujący funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w P. zwrócił się do sędziego D. J. z wnioskiem – jako Prezesa Sądu Okręgowego w P. – o zwołanie Zgromadzenia Ogólnego sędziów Sądu Okręgowego w P. i wyznaczenie jego terminu na (...) r., a którego przedmiotem miała być ocena sprawowania funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P. przez ww. Wystąpienie to było związane z nierozpoznaniem uprzedniego wniosku sędziów Sądu Okręgowego w P. z dnia(...) r. o zwołanie posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego tego Sądu w powyższym przedmiocie. W praktyce ten wniosek został zignorowany, albowiem Zgromadzenie Ogólnego sędzia D. J. postanowił zwołać dopiero w dniu (...) r., uzasadniając odległy termin zagrożeniem związanym z (...)19 (vide: pismo D. J. z dnia (...)). W tej sytuacji w dniu (...) r. sędziowie Sądu Okręgowego w P. wyrazili wobec sędziego D. J. – jako Prezesa Sądu – votum nieufności. W reakcji na ww. wystąpienie Minister Sprawiedliwości w dniu (...) r. wszczął procedurę odwołania D. J. (1) ze stanowiska Prezesa Sądu Okręgowego w P. i zawiesił ww. w pełnieniu czynności (https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/minister-sprawiedliwosci-wszczal-procedure-odwolania-ze-stanowisk-prezesa-i-wiceprezesa-so-w-poznaniu-oraz-zawieszeniu-ich-od-dzisiaj-w-pelnieniu-czynnosci). W odniesieniu do sędziego D. J. Minister Sprawiedliwości swój wniosek uzasadnił „brakiem współpracy z samorządem tworzonym przez ogół sędziów Sądu Okręgowego w P.. Kolejne zarzuty dotyczyły m.in. braku kompetencji zarządczych, nieefektywnego podziału zadań pomiędzy wiceprezesów Sądu Okręgowego w Poznaniu, ograniczenia swoich obowiązków orzeczniczych poprzez wstrzymanie sobie przydziału spraw, co razem składało się na obraz rażącego i uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych”.

Po uzyskaniu stosownej opinii Kolegium Sądu Okręgowego w P., z dniem(...) r. sędzia D. J. został odwołany przez Ministra Sprawiedliwości z funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P. ( (...).565.99.2024), a w dniu (...) r. został przeniesiony ponownie do orzekania w III Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w P.. W dniu(...) r. Krajowa Rada Sądownictwa uwzględniła jego odwołanie i uchyliła podział czynności kierujący go z powrotem do orzekania w wydziale karnym - I instancyjnym.

Reasumując zatem dotychczasowe rozważania należało stwierdzić, że niewątpliwie punktem zwrotnym w karierze sędziego D. J. była decyzja o poparciu kandydatury sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa w 2018 r. Do tej pory bowiem zajmował stanowisko asesora i sędziego sądu rejonowego przez okres trzynastu lat i nie był delegowany do sądu wyższego rzędu. Natomiast bezpośrednio po podpisaniu listy poparcia dla sędziego J., a tym samym – jak dobitnie określił tego rodzaju postawę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przywoływanego już wyroku z dnia (...) – legitymizacji naruszenia porządku prawnego w P., sędzia ten rozpoczął (zakończone sukcesem) starania o stanowisko sędziego sądu okręgowego, został prezesem sądu rejonowego a następnie sądu okręgowego. Ponadto w krótkim czasie uzyskał stanowisko zastępcy rzecznika dyscyplinarnego oraz komisarza wyborczego na dwie kadencje. W międzyczasie nadal podpisywał listy poparcia dla sędziów kandydujących do Krajowej Rady Sądownictwa – pomimo że nastąpiło to już po wydaniu przez Wielką Izbę (...) wyroku z dnia (...)r. określającego status prawny Krajowej Rady Sądownictwa, a także po wydaniu przywoływanej już wcześniej w niniejszym uzasadnieniu uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia (...) r. ( (...) (...). W przypadku poparcia list w (...)r. znane były już przecież także wyroki ETPCz z dnia (...) r. w sprawie R. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia (...) r., D.-F. i O. przeciwko P. (skargi nr (...) i (...)). Powyższe okoliczności świadczyły jednoznacznie, że sędzia D. J. nie tylko zaakceptował wszystkie działania władzy ustawodawczej i wykonawczej mające na celu instrumentalne wykorzystanie władzy sądowniczej, pozbawienie instytucji państwa prawnego ich ustrojowych funkcji (np. Trybunału Konstytucyjnego), chaos prawny oraz podporządkowanie sądownictwa interesom politycznym, ale również swoimi działaniami afirmował uzależnienie sądów od władzy wykonawczej. Szczególnego podkreślenia wymagało to, że działania legitymizujące naruszenia prawa dokonane przez ówczesnych przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej było równoznaczne z osiągnięciem przez ww. sędziego nie tylko realnych korzyści osobistych (a to awanse, zajmowane stanowiska służbowe, zmniejszony przydział spraw, itp.), ale również majątkowych (w postaci dodatkowego wynagrodzenia będącego konsekwencją pełnionych funkcji prezesa, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego oraz komisarza wyborczego). W niniejszej sprawie doszło zatem niewątpliwie do zmaterializowania się uzasadnionych wątpliwości odnośnie do instytucjonalnej bezstronności sędziego D. J. i przełamania zasady domniemania bezstronności i niezawisłości wynikających z okoliczności otrzymania przez tegoż sędziego nominacji na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P.. Powyższe oznaczało zaś w konsekwencji, to że sąd z udziałem ww. sędziego był nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Na zakończenie tej części rozważań Sąd Apelacyjny pragnie zaznaczyć, że należy mieć świadomość, że następcza kontrola spełnienia standardu bezstronności i niezawisłości sądu dokonywana jest w konkretnym postępowaniu i ma charakter kontroli sądu, nie zaś poszczególnego sędziego.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy winien zapewnić prawidłową obsadę sądu i rozważyć zastosowanie instytucji, o której mowa w art. 442 § 2 k.p.k., co pozwoli usprawnić i przyspieszyć postępowanie rozpoznawcze i wydanie orzeczenia in meritum w niniejszej sprawie. Sąd Apelacyjny ma pełną świadomość, że niniejsze rozstrzygnięcie, nie służy przyśpieszeniu rozpoznania sprawy, ale rzetelność procesu, przeprowadzonego przez niezależny sąd i niezwisłego sędziego jest wartością nadrzędną, wypływającą z gwarancji w zakresie swobód i wolności obywatelskich, co nakazuje działać w sposób bezkompromisowy, a jednocześnie wyważony.

Z uwagi na powyższe, orzeczono jak w sentencji.

A. W. I. P. M. K.