Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej w składzie:

Przewodniczący Sędzia Elżbieta Fijałkowska

Sędziowie: Małgorzata Goldbeck-Malesińska, Małgorzata Gulczyńska

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Frąckowiak

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2021 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa:

1.  S. D. (...) z siedzibą w K. (...)

2.  S. K.

przeciwko

Firmie Handlowej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K.

o nakazanie i zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 23 grudnia 2020 r., sygn. akt IX GC 848/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. VIII w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powoda S. D. (...) (...) (trzy tysiące siedemset dwadzieścia pięć złotych cztery grosze);

2.  oddala apelację pozwanej;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda S. D. (...) 6545 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

M. Goldbeck-Malesińska E. Fijałkowska M. Gulczyńska

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu własnoręcznego na podstawie § 21 ust. 4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym

St. sekr. sądowy Ewa Gadomska

Sygn. akt I AGa 186/21

UZASADNIENIE

W pozwie z 17 listopada 2016 r. skierowanym przeciwko stronie pozwanej Firmie Handlowej (...) sp. z o.o. sp. k. w K. powodowie 1) S. D. (...) w K. i 2) S. K. sformułowali szereg roszczeń nakazowych, zakazowych, pieniężnych, których podstawą były przepisy art. 78 ust. 1, 79 ust. 1 pkt 2 i 3, ust. 4 prawa autorskiego, art. 480 k.c. W toku procesu roszczenia były modyfikowane przez stronę powodową.

Na rozprawie w dniu 16 grudnia 2020 r. powodowie ograniczyli powództwo i cofnęli pozew w odniesieniu do lamp S. (...) i S. M, a także lamp łudząco do nich podobnych, ograniczyli pozew o naprawienie szkody przez zasądzenie kwoty 93.352,76 zł z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się wyroku;

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów procesu

Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2020 r. Sąd Okręgowy w Krakowie

I. nakazał stronie pozwanej zaniechania naruszenia autorskich praw majątkowych powoda ad. 1) S. D. (...)z siedzibą w K. (...)i autorskich praw osobistych powoda ad. 2) S. K. do lamp typów (...), (...) i (...) poprzez zakazanie stronie pozwanej jakiegokolwiek publicznego udostępniania egzemplarzy lamp typów (...), (...) i (...), w szczególności poprzez:

a)  zakazanie stronie pozwanej wykorzystywania lamp typów (...), (...) i (...) w celach reklamowych, nakazanie usunięcia przez stronę pozwaną wszelkich fotografii przedstawiających lampy typów (...), (...) i (...) z Internetu, w szczególności ze stron internetowych (...) i (...) oraz usunięcie z obiegu materiałów informacyjnych lub promocyjnych działalności gospodarczej prowadzonej przez stronę pozwaną, zawierających fotografie przedstawiające lampy typów (...), (...) i (...);

b)  zakazanie oferowania sprzedaży egzemplarzy lamp typów (...), (...) i (...) oraz usunięcie wszelkich egzemplarzy lamp typów (...), (...) i (...), w tym fotografii przedstawiającej lampy typów (...), (...) i (...), z oferty handlowej strony pozwanej;

c)  zakazanie wprowadzania do obrotu egzemplarzy lamp typów (...), (...) i (...) oraz nakazanie wycofania z obrotu wszelkich znajdujących się w posiadaniu strony pozwanej lub podmiotów, z pomocą których prowadzi on działalność gospodarczą, egzemplarzy lamp typów (...), (...) i (...);

d)  zakazanie wykorzystywania w jakikolwiek inny sposób lamp typów (...), (...) i (...) w jakiejkolwiek formie;

I.  nakazał stronie pozwanej usunięcie skutków naruszenia autorskich praw majątkowych powoda ad. 1) S. D. (...) z siedzibą w K. (...)i autorskich praw osobistych powoda ad. 2) S. K. poprzez zniszczenie przez stronę pozwaną, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, będących jej własnością lamp typów (...), (...) i (...);

II.  nakazał stronie pozwanej usunięcie skutków naruszenia autorskich praw majątkowych powoda ad. 1) S. D. (...) z siedzibą w K. (...)poprzez zamieszczenie, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, w wyraźnie widocznym miejscu strony głównej witryny internetowej (...) oraz w wyraźnie widocznym miejscu strony głównej witryny internetowej (...) powyżej linii łamania strony, na białym tle o rozmiarach nie mniejszych niż 900 x 200 pikseli, przy czym pole oświadczenia powinno być otoczone ramką koloru czarnego o szerokości nie mniejszej niż 3 pkt, sporządzonego czcionką (...) N. R., rozmiar 20 pkt, w kolorze czarnym, oświadczenia na okres nie krótszy niż 7 dni, składającego się wyłącznie z następującej treści:

Firma Handlowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. przyznaje, że naruszyła autorskie prawa majątkowe spółki (...) poprzez niedozwolone oferowanie, sprzedaż i reklamę towarów imitujących lampy tej spółki, tj. lamp typów (...), V. (...) i P. (...), w związku z czym wyraża ubolewanie;

III.  zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda ad. 1) S. D. (...) z siedzibą w K. (...) kwotę 89.627,72 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku;

IV.  nakazał stronie pozwanej usunięcie skutków naruszenia autorskich praw osobistych powoda ad. 2) S. K. poprzez zamieszczenie, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, w wyraźnie widocznym miejscu strony głównej witryny internetowej (...) oraz w wyraźnie widocznym miejscu strony głównej witryny internetowej (...) powyżej linii łamania strony, na białym tle o rozmiarach nie mniejszych niż 900 x 200 pikseli, przy czym pole oświadczenia powinno być otoczone ramką koloru czarnego o szerokości nie mniejszej niż 3 pkt, sporządzonego czcionką (...) N. R., rozmiar 20 pkt, w kolorze czarnym, oświadczenia na okres nie krótszy niż 7 dni, składającego się wyłącznie z następującej treści:

Firma Handlowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. przyznaje, że naruszyła autorskie prawa osobiste S. K. w postaci prawa oznaczenia utworu nazwiskiem twórcy, prawa do integralności utworu oraz prawa do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu w odniesieniu do towarów imitujących lampy jego autorstwa, tj. lamp typów (...), V. (...)i P. (...) produkcji spółki (...), w związku z czym wyraża ubolewanie;

V.  zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda ad. 2) S. K. kwotę 10.000 zł;

VI.  umarzył postępowanie w zakresie pkt. 2 żądania pozwu w odniesieniu do lamp typów (...) i (...), a także lamp łudząco do nich podobnych, bez względu na technikę ich wytworzenia; w zakresie pkt. 5 żądania pozwu (rozszerzonego w kolejnych pismach procesowych) w części dotyczącej żądania zasądzenia od strony pozwanej na rzecz powoda ad. 1) S. D. (...) z siedzibą w K. (...)kwoty 161.516,24 zł (sto sześćdziesiąt jeden tysięcy pięćset szesnaście złotych dwadzieścia cztery grosze); w zakresie pkt. 6 żądania pozwu w odniesieniu do lamp typów (...) i (...), a także lamp łudząco do nich podobnych, bez względu na technikę ich wytworzenia i w zakresie pkt. 9 b żądania pozwu w odniesieniu do lamp typów (...) i (...);

VII.  w pozostałym zakresie oddalił powództwo;

VIII.  zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski

Powód S. K. jest architektem i projektantem.

Strona powodowa S. D. (...) w K. jest producentem i sprzedawcą lamp. W swojej ofercie ma m. in. lampy S. D.: (...), V. (...) i P. (...).

Strona pozwana prowadzi działalność gospodarczą polegającą m. in. na sprzedaży hurtowej i detalicznej artykułów użytku domowego. Prowadzi na terenie Polski kilka salonów budowlano- wnętrzarskich. Ponadto prowadzi sprzedaż za pośrednictwem stron internetowych (...) (poprzednio: (...) i (...) W ofercie strony pozwanej były m. in. lampy, w tym lampy R. A, R. B, R. C, S. S i S. M.

Strona pozwana zakupiła 670 sztuk lamp, z czego w części dotyczącej lamp R. sprzedała:

-

85 sztuk lamp R. A za łączną cenę 21.660,56 zł,

-

87 sztuk lamp R. B za łączną cenę 25.571,30 zł,

-

87 sztuk lamp R. C za łączną cenę 22.514,22 zł.

Przed wytoczeniem powództwa powodowie w piśmie z 29 kwietnia 2016 r. wezwali stronę pozwaną do zaprzestania naruszenia ich autorskich praw do lamp (...), V. i P. poprzez produkowanie, oferowanie, importowanie, reklamowanie i sprzedaż w szczególności produktów R. (...), R. B, R. C, S. S i S. M. W odpowiedzi, tj. w pismach z 9 maja 2016 r. i z 22 czerwca 2016 r., strona pozwana powiadomiła, że lampy zostały zakupione od (...) podmiotów na podstawie licencji. Ponadto w ocenie strony pozwanej produkty nie były podobne do lamp powodów.

W zakresie okoliczności spornych Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

S. K. jest uznanym i nagradzanym architektem; jest twórcą lamp S. D., w tym lamp (...), V. i P.. Wszystkie lampy ((...), V. i P.) były prezentowane m. in. na międzynarodowych targach mebli i oświetlenia w S.. Informacje o zaprojektowanych przez niego lampach pojawiały się w prasie, w tym w prasie branżowej. I tak informacje o zaprojektowaniu przez niego lamp (...) pojawiły się np. w 2005 r., a o pozostałych lampach w 2006 r. Po pokazach na targach lampy zostały wprowadzone do sprzedaży. Po pierwszej prezentacji lampy były jeszcze wielokrotnie prezentowane na międzynarodowych targach (ponad 200 razy), m. in. na targach w P. i na targach w M., na których w 2015 r. stoisko strony powodowej odwiedził przedstawiciel strony pozwanej. Lampy S. D. są sprzedawane w 74 krajach, w tym w C..

W Polsce są sprzedawane od około 10 lat. Lampy z całej kolekcji S. D. znajdują się w prestiżowych budynkach na świecie.

Przed wdrożeniem do produkcji lamp powodowie weryfikowali, czy na rynku nie były dostępne podobne lampy i nie stwierdzili, aby pojawiły się wcześniej lampy takie, jak lampy (...), V. i P.. Analiza rynku jest w dokonywana na bieżąco, w tym w celu weryfikacji, czy inne podmioty nie wykorzystują projektów lamp (...), V. i P.. W wyniku takich analiz strona powodowa S. D. (...) znalazła szereg naruszeń praw powodów.

Powód S. K. zaprojektował lampy (...), V. i P. w myślą o stworzeniu oryginalnych lamp z drewna pociętego na cienkie paski i kształtowania go przed pocięciem. Lampy charakteryzowały się ponadto wysoką jakością wykonania, w tym wykończenia elementów.

L. R. A, B i C sprzedawane przez stronę pozwaną wzorowały się na lampach S. D., przy czym ich jakość wykonania i wykończenia elementów była niższa.

Powód S. K. był emocjonalnie związany ze stworzonymi przez siebie lampami (...), V. i P.. Nie był wstanie zaakceptować faktu wykorzystywania przez inne podmioty jego lamp, zwłaszcza że skala produkcji i sprzedaży lamp imitujących jego lampy była znaczna i obejmowała w zasadzie cały świat. Ponadto jakość innych lamp była niższa od jakości lamp S. D., co wpływało również na podważenie jego renomy. Z powodu wprowadzenia do obrotu lamp imitujących lampy S. D. powód S. K. straciły też część należnych mu opłat licencyjnych, gdyż klienci kupowali podrobione, a nie oryginalne lampy.

Na podstawie umowy z 21 grudnia 2010 r. powód S. K. przeniósł na stronę powodową S. D. (...)w K. „prawa użytkowania do zaprojektowanych lamp S., (...) V. i A.”, w tym prawa autorskie. Strona powodowa S. D. (...) w K. miała wyprodukować lampy w celu wprowadzenia do powszechnej sprzedaży i promocji. Strona powodowa S. D. (...) w K. miała zapłacić powodowi S. K. następujące wynagrodzenie za „przyznanie praw użytkowania”: jednorazowe wynagrodzenie za przeniesienie praw do lamp w wysokości 30.000 euro+ VAT; wynagrodzenie w wysokości 3% + VAT za lampy wyprodukowane lub zlecone do produkcji, płatne po otrzymaniu zapłaty przez S. D. (...) w K..

Strona powodowa S. D. (...) w K. sprzedaje lampy S. D.: (...), V. (...) i P. (...) wg następujących uśrednionych cen (ze względu na zróżnicowanie cen w zależności od koloru): lampy (...) za cenę 795 euro, lampy V. (...) za cenę 795 euro, lampy P. (...) za cenę 575 euro. Strona powodowa S. D. (...) w K. nie udziela licencji na produkcję lamp, gdyż sama chciała kontrolować proces produkcji, a nadto byłoby to dla niej nieopłacalne, gdyż produkując i sprzedając lampy osiągała większe dochody.

Według opublikowanego przez (...) raportu za 2012 r. mediana stawki tantiemy za wyroby konsumpcyjnej wyniosła 5 %. Z kolei według opublikowanego przez W. K. dokumentu za 2014 r. L. R. stawki opłat licencyjnych w odniesieniu do lamp wynosiły 3- 6 % (sztuka) i 4- 8 % (projektant).

Strona pozwana nie jest producentem lamp R. A, R. B, R. C, S. S i S. M. L. R. A, R. B, R. C produkował Z. G. L. (C.), który zapewnił o posiadaniu praw do wzorów lamp i udzielił stronie pozwanej licencji do wprowadzenia produktów na rynek. Z kolei lampy S. S i S. M produkował Z. (...) (C.). Strona pozwana kupiła lampy od (...) sp. z o.o. sp. k. w K. w listopadzie 2015 r, przy czym lampy zostały zamówione na targach w C. w 2015 r.

Na podstawie opinii biegłego J. S., jego ustnych wyjaśnień Sąd Okręgowy uznał, że lampy (...), V. (...) i P. (...) mają cechy twórcze i indywidulane, przejawiające się podejmowaniu przez powoda S. K. świadomych i celowych decyzji projektowych polegających na wyborze kształtu, formy, materiału i rodzaju wykończenia. Efektem tych decyzji jest kształt lampy i efekt świetlny we wnętrzu, w którym jest zawieszona. Jest to efekt twórczy będący wynikiem wyboru jednej konkretnej, z wielu możliwości kształtowania form półproduktu, z którego wycina się lamele. Zaprojektowanie każdej z lamp było wynikiem świadomego i przemyślanego zestawienia poszczególnych elementów lamp z wyraźnie podkreślonymi elementami ważnymi: górna część lampy w formie walca- tubusa oraz część dolna w zróżnicowanej formie klosza decydująca o mniej lub bardzie otwartej formie oraz o charakterze emitowanego światła, o czym decydowały podłużne podziały bryły lamp oparte o cienkie lamele ze sklejki, zamykające przestrzeń tubusa, a otwierające dostęp światła. Charakterystycznym wyróżnikiem lamp S. D. było wykorzystanie naturalnych materiałów (brzozowego drewna) w połączeniu z najwyższą jakością wykończenia. Lampy mają minimalistyczny charakter i tworzą naturalny klimat ciepła. Lampy (...) V. (...) i P. (...) wyraźnie odróżniały się w dacie ich powstania spośród istniejących na rynku produktów, będąc efektem świadomego wyboru konstrukcji i formy. Rozwiązania dotyczące szerokości cięcia lameli, ich ilości przypadających na bryłę lampy nie były wcześniej stosowane. Przed stworzeniem lamp (...) V. (...)i P. (...) istniało wiele produktów wykorzystujących podobne motywy zarówno formalne, jak i konstrukcyjne, ale lampy(...), V. (...)i P. (...) różniły się od nich i posiadały cechy twórcze i indywidualne. Takich lamp, jak lampy (...) V. (...)i P. (...) nie było. Lampy (...) V. (...) i P. (...) charakteryzują się wyraźnym i łatwym do odróżnienia oryginalnym, indywidualnym, osobistym stylem, typowym dla projektów powoda S. K..

Cech nowości i oryginalności nie posiadały lampy R. A, B i C. Wzory tych lamp nie różnią się w sposób wyraźny od wzorów lamp (...), V. (...)i P. (...)- są kombinacją cech wzorów lamp (...), V. (...) P. (...). Zbieżności w konstrukcji, w detalach i w ogólnym odbiorze jest zbyt wiele i są one zbyt dosłowne, aby można było je potraktować, jako utwory samodzielne albo inspirowane.

Przyjęcie czterech kryteriów (cechy formalne podziału bryły, zestawienie kolorystyczne materiałów, cechy fizyko- techniczne materiału i cechy funkcjonalno- ergonomiczne) pozwala na uznanie, że stopień zbieżności jest bardzo duży między następującymi lampami:

-

(...) a R. B,

-

P. (...) R. A,

-

V. (...) a R. C.

Inne konkurencyjne lampy dostępne na rynku pomimo przyjętej podobnej formy lub technologii produkcji różnią się w sposób zasadniczy. Inne lampy dostępne na rynku mają jedynie zbliżony wygląd (np. lampy (...) jak i inne konkurencyjne są inspirowane kształtem tykwy), ale różnią się co do szczegółów konstrukcji, sposobu montażu poszczególnych elementów, stosowanych materiałów i charakteru wykończenia.

Strona powodowa S. D. (...) złożyła w (...) w dniu 6 maja 2010 r. trzy wnioski o zarejestrowanie wspólnotowych trójwymiarowych znaków towarowych dotyczących lampy S. zaprojektowanej przez powoda S. K.. Wnioski zostały odrzucone decyzjami z 29 lipca 2011 r., 4 sierpnia 2011 r. i z 5 sierpnia 2011 r. Odwołania zostały odrzucone decyzjami z 1 sierpnia 2012 r. Podstawą odmowy zarejestrowania znaków towarowych był art. 7 ust. 1 pkt b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (znaki towarowe były pozbawione odróżniającego charakteru). W uzasadnieniu podniesiono przy tym, że odmowa rejestracji znaków nie oznaczała, że identyczne lampy były już na rynku oraz że nowość i oryginalność nie są znaczącym kryterium oceny dla oszacowania cech odróżniających znaku towarowego. W konsekwencji dla rejestracji znaku towarowego nie wystarczał fakt, że lampy posiadały cechy oryginalności, albowiem znaki towarowe powinny różnić się w istotny sposób od zwykłych kształtów powszechnie obecnych na rynku. Uznano, że trójwymiarowy kształt lampy, jako całość, konsument postrzegałby, jako lampę stanowiącą prostą modyfikację kształtów lamp oferowanych na rynku, gdyż kształt lamp będących przedmiotem wniosku, nie różnił się w znaczący sposób od kształtów lamp znajdujących się w powszechnej sprzedaży. Ryzyko kopiowania lamp było bez znaczenia w świetle art. 7 ust. 1 pkt b powołanego wyżej rozporządzenia. Rejestracja znaku jest zarezerwowana dla znaków, które konsument może postrzegać, jako wskazanie pochodzenia oznaczenia handlowego produktu. Charakter odróżniający uzasadniający zarejestrowanie znaku towarowego oznacza, że znak, którego wniosek dotyczy, jest w stanie utożsamić określony we wniosku produkt, jako produkt danego przedsiębiorstwa i odróżnić w ten sposób ten produkt od produktów innych przedsiębiorstw. Przeciętny konsument nie identyfikuje lampy z pochodzeniem oznaczenia handlowego. Fakt, że lampy były wystawiane na licznych międzynarodowych wystawach, targach i w muzeach lub zdobywały nagrody sam w sobie nie świadczyło o tym, że lampy były postrzegane, jako posiadające charakter odróżniający znak towarowy, ale odzwierciedlał jedynie oryginalność produktu. Nawet kształt posiadający nowe cechy z punktu widzenia praw autorskich, niekoniecznie posiada znamiona odróżniające.

Powodowie wywodzili swoje roszczenia z tytułu przysługujących im praw autorskich do utworu, tj. lampy z kolekcji S. D.: (...), V. (...) i P. (...). Podstawy prawne poszczególnych żądań pozwu wywodzili z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (pr. aut). Możliwość zastosowania polskiej ustawy była niesporna, a wynikała w szczególności z art. 5 pkt 1 ^{( 1)} i 4 prawa autorskiego.

W wyniku częściowego, skutecznego cofnięcia powództwa przedmiotem rozstrzygnięcia nie były sprzedawane przez stronę pozwaną lampy S. S i M, a jedynie lampy R. A, B i C.

Z poczynionych ustaleń faktycznych, w tym opartych na opinii biegłego sądowego i dokonanych przez Sąd oględzinach wynikało, że lampy (...), V. (...) i P. (...) miały charakter twórczy i indywidualny, dlatego Sąd uznał je za utwór, których autorem był S. K.

Interpretacja umowy z 21 grudnia 2010 r., pisma powodów z 30 maja 2012 r., a także woli stron umowy wyrażonej m. in. w treści żądań pozwu i uzasadnienia pozwu, prowadziła do wniosku, że powód S. K. przeniósł na stronę powodową S. D. (...) na podstawie umowy z 21 grudnia 2010 r. autorskie prawa majątkowe do lamp w celu produkcji i rozpowszechnienia (wprowadzenia do obrotu, sprzedaży) lamp (pola eksploatacji).

W konsekwencji powodowi S. K. przysługiwały autorskie prawa osobiste (art. 16 pr. aut.), a stronie powodowej S. D. (...) autorskie prawa majątkowe w zakresie wskazanych wyżej pól eksploatacji (art. 41 pr. aut.) i związana z nimi ochrona (art. 78 i 79 pr. aut.).

Z poczynionych ustaleń faktycznych popartych w szczególności opinią biegłego i oględzinami przeprowadzonymi w połączeniu z przesłuchaniem stron wynikało, że oferowane i sprzedawane przez stronę pozwaną lampy R. A, B i C nie miały cech nowości, twórczego i indywidualnego charakteru. Lampy R. A, B i C były kombinacją charakterystycznych cech lamp (...), V. (...) i P. (...) (lampa R. A była odpowiednikiem lampy P. (...), lampa R. B- lampy (...), a lampa R. C- lampy V. (...). Podobieństwo między lampami było na tyle duże, że Sąd uznał lampy R. A, B i C za plagiat, przy czym częściowo „ukryty”, gdyż lampy R. miały pewne modyfikacje.

Decyzje odmawiające zarejestrowania wspólnotowych znaków towarowych dotyczących lamp S. (prawdopodobnie dotyczyły lamp (...) V. i P.) nie miały znaczenia dla niniejszej sprawy. Decyzje odmowne zostały wydane na podstawie art. 7 ust. 1 pkt b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej. Zgodnie z powołanym przepisem nie są rejestrowane znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru. Z kolei zgodnie z art. 4 pkt 1 powołanego rozporządzenia unijny znak towarowy może składać się z jakichkolwiek oznaczeń, w szczególności z wyrazów, łącznie z nazwiskami, lub rysunków, liter, cyfr, kolorów, kształtu towarów lub ich opakowań lub dźwięków, pod warunkiem że oznaczenia takie umożliwiają odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw. W konsekwencji w postępowaniach rejestrowych nie przesądzono kwestii nowego i indywidualnego charakteru lamp.

W toku postępowania w przedmiocie rejestracji znaku towarowego nie jest kluczowa ocena, czy znak, a ściślej towar, do którego odnosi się znak, ma charakter twórczy i indywidualny. Istotne jest, czy można go odróżnić od innych znaków (towarów). Znak towarowy podlegający rejestracji ma bowiem umożliwić identyfikację z określonym podmiotem (tu: powodem). Organ rozpoznający wniosek o rejestrację znaku towarowego uznał, że nie można odróżnić znaku i że znak nie różni się w znaczący sposób od innych kształtów lamp i znak nie może być identyfikowany z powodem, ale zaznaczył przy tym, że nowość i oryginalność nie są znaczącym kryterium dla uznania, czy znak towarowy ma cechy odróżniające. Znak towarowy ma umożliwić odróżnienie przez „właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozważnego przeciętnego konsumenta danej kategorii towarów lub usług” (patrz: wyrok TS z 14.12.2017 r., sygn. T-304/16). Tymczasem ochrona na gruncie przepisów prawa autorskiego nie odnosi się do zorientowanego konsumenta, ale polega na zbadaniu, czy doszło do naruszenia praw autorskich, co jest niezależne od oceny zorientowanego konsumenta. Powodowie żądali w niniejszej sprawie ochrony na gruncie prawa autorskiego, a nie z tytułu ochrony znaków towarowych.

W konsekwencji Sąd uznał, że strona pozwana naruszyła autorskie prawa osobiste powoda S. K. wynikające z art. 16 pr. aut., tj. naruszyła więź twórcy z utworem w szczególności prawo do autorstwa utworu; oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania i prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu (art. 16 pkt 1-3 i 5 pr. aut.).

Strona pozwana naruszyła również autorskie prawa majątkowe strony powodowej S. D. (...) do produkcji i sprzedaży lamp poprzez oferowanie i sprzedaż lamp R., które są „plagiatem” lamp S. D..

Stosownie do art. 78 ust. 1 pr. aut. twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Stosownie do art. 79 ust. 1 pr. aut. uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

1)  zaniechania naruszania;

2)  usunięcia skutków naruszenia;

3)  naprawienia wyrządzonej szkody:

a)  na zasadach ogólnych albo

b)  poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Stosownie do art. 79 ust. 2 pr. aut. niezależnie od roszczeń, określonych w ust. 1, uprawniony może się domagać jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia o odpowiedniej treści i formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.

Stosownie do art. 79 ust. 4 pr. aut. Sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do ich wytworzenia, w szczególności może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet należnego odszkodowania lub zniszczeniu. Orzekając, sąd uwzględnia wagę naruszenia oraz interesy osób trzecich.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. (sygn. akt SK 32/14) art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b zakresie, w jakim uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej - w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu za niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji RP. Żądanie zapłaty sumy pieniężnej w wysokości dwukrotności wynagrodzenia zostało uznane za zgodne z Konstytucją. W toku procesu Trybunał Konstytucyjny wydał kolejny wyrok dotyczący art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut. (wyrok z 5.11.2019 r., sygn. P 14/19), potwierdzający, że w zakresie, w jakim uprawniony, którego prawa autorskie majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa, naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu, jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji.

Sąd podzielił te poglądy, zgodnie z którymi dochodzenie roszczeń z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut. nie wymaga wykazania zawinienia (wystarczające jest wykazanie bezprawności)- tak samo np. Sąd Najwyższy w wyroku z 16.02.2017 r. (sygn. akt I CSK 100/16). Stronie pozwanej i tak jednak należy przypisać zawinione zachowanie.

W konsekwencji zasadne były żądania powodów dotyczące nakazania zaniechania naruszeń autorskich praw majątkowych i osobistych, usunięcia skutków naruszenia tych praw (poprzez zniszczenie lamp i opublikowanie stosownych oświadczeń), a także zasądzenie na rzecz strony powodowej S. D. (...) odpowiedniej sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia i na rzecz powoda S. K. stosownej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

W ustosunkowaniu do żądania zasądzenia na rzecz strony powodowej S. D. (...) kwoty 93.352,76 zł na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut. Sąd wskazał, że „Stosowne wynagrodzenie” z powołanego przepisu to wynagrodzenie, jakie otrzymałby uprawniony, którego prawa autorskie zostały naruszone, gdyby pozwany zawarł z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia. Adekwatne powinno być wynagrodzenie, jakie wynikało z umów zawieranych przez uprawnionego, a jeżeli nie zawierał takich umów, to „stosowne wynagrodzenie” powinno uwzględniać stawki i zasady rynkowe.

Strona powodowa S. D. (...) nie zawierała umów na „korzystanie” (oferowanie i sprzedaż) z lamp. W konsekwencji Sąd przyjął za podstawę stawki rynkowe. Zasadne było przy tym wykorzystanie raportów renomowanych, o globalnej skali podmiotów ( (...) i W. K.), jako podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia. Według opublikowanego przez (...) raportu za 2012 r. mediana stawki tantiemy za wyroby konsumpcyjnej wyniosła 5 %. Z kolei według opublikowanego przez W. K. dokumentu za 2014 r. L. R. stawki opłat licencyjnych w odniesieniu do lamp wynosiły 3- 6 % (sztuka) i 4- 8 % (projektant). Nie było przy tym podstaw do uznania, że wysokość wynagrodzenia od daty sporządzenia powyższych raportów uległa zmianie (strony również nie podnosiły takiej okoliczności). W konsekwencji

Strona powodowa zasadnie zatem przyjęła uśrednione wynagrodzenie na poziomie 6 %. Nie jest możliwe dokładne ustalenie potencjalnego wynagrodzenia- ustalenie wysokości wynagrodzenia ma charakter szacunkowy. Nie jest przy tym uprawnione odwołanie się do umowy projektowej z 21 grudnia 2010 r., w której przewidziano dla powoda S. K. wynagrodzenie na poziomie 3 %, gdyż była to umowa zawarta między powodami, a nie między powodem S. D. (...) (uprawnionym z praw majątkowych) a korzystającym z tych praw. Ponadto poza wynagrodzeniem w wysokości 3 % wynikającym z umowy projektowej powód S. K. miał otrzymać dodatkowo wynagrodzenie ryczałtowe. Nadto wynagrodzenie szacowane w stosunku do strony pozwanej powinno być wyższe, skoro strona pozwana nie musiałby produkować lamp, ale tylko je sprzedawać. Tymczasem strona powodowa S. D. (...) na podstawie umowy z 21 grudnia 2010 r. miała zapłacić powodowi S. K. niższe wynagrodzenie, gdyż obciążały ją dodatkowo koszty produkcji.

Wbrew stanowisku i kalkulacji strony powodowej nie było podstaw do naliczenia wynagrodzenia za korzystanie z lamp od każdego egzemplarza, a nie tylko od egzemplarza sprzedanego przez stronę pozwaną. Strona powodowa nie wykazała zasadności takiej kalkulacji. Ponadto Sąd zwraca uwagę, że nawet w umowie projektowej z 21 grudnia 2010 r. ustalono wynagrodzenie dla powoda S. K. od lamp, za które strona powodowa S. D. (...) otrzymała wynagrodzenie, czyli za lampy sprzedane. Nadto z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika generalna zasada, zgodnie z którą wynagrodzenie jest płatne od sprzedanych utworów. Bezzasadność naliczenia wynagrodzenia od niesprzedanych lamp wynikała równie z tej przyczyny, że niesprzedane lampy mają zostać zniszczone.

Wbrew zarzutom strony pozwanej nie było podstaw naliczenia stosownego wynagrodzenia od wartości lamp R. sprzedawanych przez stronę pozwaną. Stosowne wynagrodzenie za korzystanie z utworu (lampy) jest bowiem naliczane od wartości utworu (lampy), którego prawa autorskie zostały naruszone.

W konsekwencji do obliczenia wynagrodzenia należało przyjąć ilość sprzedanych lamp przez stronę pozwaną przy przyjęciu wynagrodzenia na poziomie 6 % wartości utworu. Przy uwzględnieniu dwukrotności wynagrodzenia z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut. Sąd przyjął stawkę w wysokości 12 % liczonej od wartości lamp powodów.

Strona pozwana sprzedała 85 lamp (...)i po 87 lamp (...)i C. L. R. A była odpowiednikiem lampy P. (...), lampa R. B- lampy (...) a lampa R. C- lampy V. (...). W konsekwencji wynagrodzenie należało obliczyć przy uwzględnieniu ilości sprzedanych poszczególnych lamp R. i odniesieniu poszczególnych lamp R. do właściwych lamp P. (...), (...) i V. 4250. Strona powodowa obliczając należne wynagrodzenie niezasadnie uwzględniła cenę lampy P. do ustalenia wynagrodzenia za lampę R. B, gdyż lampa R. B była „plagiatem” lampy (...), a nie lampy P.. Biorąc jednak pod uwagę, że cena za lampę (...)jest wyższa, niż cena za lampę P., nie było podstaw do „skorygowania” przez Sąd sposobu obliczenia wynagrodzenia w tym zakresie, gdyż powód jest uprawniony do żądania mniejszej kwoty tytułem wynagrodzenia.

W konsekwencji należna stronie powodowej S. D. (...)kwota tytułem naprawienia szkody na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b pr. aut. ostała skalkulowana w następujący sposób: 85 lamp (...)A x 69 euro (łącznie 5.865 euro) + 87 lamp (...) B x 69 euro (łącznie 6.003 euro) + 87 lamp (...)C x 95,40 euro (łącznie 8.299,80 euro)= 20.167,80 euro, czyli 89.627,72 zł (przy przyjęciu kursu z dnia poprzedzającego zamknięcie rozprawy, skoro wynagrodzenie ma być ustalone wg cen z daty zamknięcia rozprawy).

Co do żądania zasądzenia na rzecz powoda S. K. kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 78 ust. 1 pr. aut. Sąd podniósł, co następuje. Przesłanką zasądzenia kwoty tytułem zadośćuczynienia jest zawinione naruszenie autorskich praw osobistych. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że zachowanie strony pozwanej było zawinione. Stronie pozwanej należy przypisać co najmniej niedbalstwo. Strona pozwana profesjonalnie zajmuje się sprzedażą wyposażenia wnętrz, w tym lamp. W swojej ofercie ma szereg lamp. Sporne lampy R. pochodziły od (...)producenta. W takich okolicznościach strona pozwana, jako profesjonalista powinna starannie zweryfikować, czy lampy R. nie są plagiatem innych lamp występujących już na rynku, a nie polegać tylko na bliżej niewykazanych oświadczeniach (...)producentów o przysługujących im prawach autorskich do lamp R. (przedłożone przez stronę pozwaną oświadczenia (...) producentów nie mogły być uznane za dowód przysługiwania im praw autorskich, a nadto poczynione w toku procesu ustalenia faktyczne i dokonana ocena prawna prowadziły do wniosku, że lampy R. były plagiatem lamp S. D.). Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało ponadto, że strona pozwana wiedziała o istnieniu lamp S. D. ((...), V., P.) jeszcze przez zakupem lamp R. do dalszej odsprzedaży. Strona pozwana była obecna m. in. na targach w M. w 2015 r. i odwiedziła stoisko strony powodowej S. D. (...) Ponadto nie jest do pogodzenie z zasadami doświadczenia życiowego, żeby strona pozwana profesjonalnie zajmująca się m. in. sprzedażą oświetlenia na znaczną skalę, biorąca regularnie udział w międzynarodowych targach dotyczących wyposażenia wnętrz, w tym oświetlenia, analizująca na bieżąco trendy w branży oświetleniowej, nie znała lamp z kolekcji S. D., zwłaszcza, że lampy te były renomowane i zostały zaprojektowane przez uznanego w branży projektanta S. K., mogącego się poszczycić prestiżowymi nagrodami. W tym miejscu Sąd zwraca uwagę, że nagroda IF należy do najstarszych, niezależnych znaków jakości designu na świecie. Jest to symbol wybitnych osiągnięć w dziedzinie designu. Z kolei nagroda G. D. P. należy do grona prestiżowego programu nagród D. A.. Nie jest ponadto prawdopodobne, żeby strona pozwana działała nieświadomie, skoro aż trzy lampy z oferty strony pozwanej były niemal identyczne z lampami powodów. W konsekwencji stronie pozwanej można przypisać nawet umyślne zachowanie.

Z poczynionych ustaleń faktycznych wynikało, że powód S. K. niewątpliwie doznał krzywdy w wyniku naruszenia jego autorskich praw osobistych. Powód, jako twórca lamp (...), V. i P. był emocjonalnie związany ze swoimi utworami. Z zeznań powodów wynikało, że sprzedaż lamp R. naruszających autorskie prawa osobiste wywołało u powoda silne wzburzenie i podważało jego renomę, zwłaszcza, że jakość wykonania lamp R. była dużo niższa od lamp S. D., co dodatkowo podważało prestiż wynikający nie tylko z formy, ale i z jakości zaprojektowanych lamp przez S. K..

Wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powinna być adekwatna do naruszenia i wynikłej z tego krzywdy. Powód S. K. oszacował zadośćuczynienie na kwotę 20.000 zł. Biorąc pod uwagę doznaną krzywdę i skalę naruszeń, a także wartość lamp nie było podstaw do podważania co do zasady tej wartości skalkulowanego zadośćuczynienia. Sąd jednak zasądził kwotę o połowę mniejszą (10.000 zł), albowiem wysokość zadośćuczynienia w kwocie 20.000 zł została oszacowana przy przyjęciu, że strona pozwana naruszyła autorskie prawa osobiste poprzez oferowanie i sprzedaż lamp R. A, B i C oraz lamp S. S i M. Powodowie tymczasem cofnęli powództwo w zakresie naruszenia praw autorskich w wyniku oferowania i sprzedaży 2 z 5 modeli lamp, tj. co do lamp S. S i S. M. Sąd w części powództwo uwzględnił (pkt I do VI)

W pkt. VIII wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Co do oddalonego powództwa poza wskazanymi wyżej przyczynami nieuwzględnienia w całości roszczeń pieniężnych każdego z powodów Sąd oddalił powództwo w części również i z innych przyczyn. W tym zakresie wyrok jednakże nie został zaskarżony.

Koszty procesu Sąd wzajemnie zniósł między stronami (pkt IX wyroku) stosownie do art. 100 zd. 1 kpc. Powodowie przegrali sprawę mniej więcej w połowie. Powodowie przegrali bowiem sprawę w zakresie:

-

cofniętego pozwu; zasadą jest bowiem, że powód cofający pozew jest traktowany, jako strona, która przegrała sprawę (art. 203 § 3 k.p.c.); cofnięcie pozwu dotyczyło również zasądzenia kwoty 161.516,24 zł z żądanej kwoty 254.869 zł, co było również wynikiem cofnięcia zarzutów dotyczących naruszenia autorskich praw w zakresie lamp S.;

-

częściowo w zakresie podtrzymanego żądania zasądzenia sumy pieniężnej tytułem naprawienia szkody (z żądanej ostatecznie kwoty 93.352,76 zł zasądzono kwotę 89.627,72 zł), a zatem odszkodowania utrzymało się tylko w 1/3 w stosunku do żądania obejmującego poprzednio kwotę 254.869 zł;

-

zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w ½ części;

-

opisanym powyżej w uzasadnieniu do pkt. VIII wyroku.

Koszty procesu poniesione przez każdą ze stron były porównywalne. Poza kosztami zastępstwa procesowego należnymi każdej ze stron w tej samej wysokości i poniesionymi w tej samej wysokości wydatkami na biegłego, powodowie ponieśli dodatkowo opłatę od pozwu, a z kolei strona pozwana poniosła dodatkowo koszty tłumaczenia decyzji dotyczących rejestracji znaków towarowych. Wysokość pozostałych kosztów była nieznaczna.

Biorąc zatem pod uwagę zakres, w jakim powodowie wygrali sprawę (w połowie) i porównując wysokość poniesionych kosztów przez strony (wysokość kosztów była porównywalna) zasadne było wzajemne zniesienie kosztów.

Należy dodać, że Sąd polecił zwrócenie niewykorzystanych zaliczek na poczet opinii biegłego i tłumacza w następujący sposób. Koszty opinii biegłego sądowego wyniosły łącznie 4.902,65 zł (3.528,35 zł + 1.374,30 zł). Strony uiściły zaliczki na poczet opinii biegłego w wysokości po 2.000 zł (łącznie 6.000 zł). W konsekwencji każdej ze stron należało zwrócić kwotę 365,78 zł (1/3 z 1.097,35 zł). Koszty tłumacza wyniosły 287,75 zł. Powodowie uiścili wspólnie zaliczkę w wysokości 500 zł. W konsekwencji powodom należało zwrócić kwotę 212,25 zł.

Apelację od wyroku wniosła pozwana, zaskarżyła wyrok w części tj. co do punktu I, II,III,IV,V,VI i IX, wniosła o ich zmianę i oddalenie powództwa oraz o zmianę punktu IX zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie solidarnie od powodów S. D. (...) i S. K. na rzecz pozwanego tj. Firma Handlowa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w K. zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego, kosztów tłumaczeń 3 decyzji Urzędu (...)z dnia 01.08.2012 r. oraz kosztów zastępstwa procesowego wedle podwójnej stawki,

ewentualne o uchylenie punktu I,II,III,IV,V,VI i IX zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia, zasądzenie solidarnie od powodów S. D. (...)i S. K. na rzecz pozwanego tj. Firma Handlowa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w K. zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm prawem przepisanych.

Apelację oparła na następujących zarzutach:

naruszeniu przepisów postępowania, a to:

Art. 100 k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na zniesieniu kosztów postępowania między stronami, mimo iż strony nie wygrały sprawy po połowie, lecz pozwany wygrał niniejszą sprawę w 64,84 %,

Art. 227 k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie skutkujące oddaleniem wniosku pozwanego o Uzupełnienie opinii biegłego sądowego J. S. mimo, iż wniosek ten tyczył wyjaśnienia istotnych okoliczności dla niniejszej sprawy,

Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie skutkujące brakiem wszechstronnego rozważenia całego materiału zebranego w niniejszej sprawie i błędną oceną wiarygodności i mocy dowodów co skutkowało błędnym rozstrzygnięciem niniejszej sprawy przez Sąd I instancji:

Sąd I instancji błędnie uznał, iż pozwany winien wiedzieć o lampach powoda jako przedsiębiorca mimo, iż z uwagi na ich ogromną ilość występującą na rynku nie sposób wiedzieć o wszystkich lampach, zwłaszcza że pozwany handluje nie tylko oświetleniem,

Sąd I instancji błędnie uznał, iż prokurent pozwanego rzekomo zostawił powodom wizytówkę na targach, na których wystawiane były lampy powoda mimo, iż nie sposób uznać, że prokurent, który na co dzień zajmuje się sprawami spółki miałby wówczas zostawić nieaktualną od ok, 3 lat wizytówkę, bo na przedmiotowej wizytówce figurowała nieaktualna nazwa i forma prawna spółki,

Sąd I instancji błędnie uznał, iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) są oryginalne mimo, iż z samych wypowiedzi powoda i biegłego sądowego wynika, iż zastosowane przez powoda rozwiązane było typowe także dla innych lamp w i tym zakresie trudno uznać lampy powodów za oryginalne,

Art. 284 k.p.c. poprzez brak przekazania przez Sąd I instancji decyzji Urzędu (...) z dnia 01.08.2012 r. biegłemu sądowymi do sporządzenia opinii mimo, iż decyzje te są bardzo istotne dla wyjaśnienia niniejszej sprawy,

Art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie skutkujące niepełnym ustaleniem stanu faktycznego i nienależytego uzasadnienia faktów uznanych za udowodnione:

Sąd I instancji błędnie uznał, iż pozwany winien wiedzieć o lampach powoda jako przedsiębiorca mimo, iż z uwagi na ich ogromną ilość występującą na rynku nie sposób wiedzieć o wszystkich, zwłaszcza że pozwany handluje nie tylko oświetleniem,

Sąd I instancji błędnie uznał, iż prokurent pozwanego rzekomo zostawił powodom wizytówkę na targach, na których wystawiane były lampy powoda mimo, iż nie sposób uznać, że prokurent, który na co dzień zajmuje się sprawami spółki miałby wówczas zostawić nieaktualną od ok. 3 lat wizytówkę, bo na przedmiotowej wizytówce figurowała nieaktualna nazwa i forma prawna spółki,

Sąd I instancji błędnie uznał, iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) są oryginalne mimo, iż z samych wypowiedzi powoda i biegłego sądowego wynika, iż zastosowane przez powoda rozwiązane było typowe także dla innych lamp w i tym zakresie tiudno uznać lampy powodów za oryginalne,

Art. 745 § 1 kodeksu postępowania cywilnego poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na braku zastosowania i braku rozstrzygnięcia w wyroku co do kosztów postępowania zabezpieczającego,

naruszeniu przepisów praw materialnego:

art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. prawo autorskie poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na błędnym uznaniu, iż lampy (...) P. (...) i Y. (...) są utworem w rozumieniu prawa autorskiego, mimo iż z treści decyzji Urzędu (...) z dnia 01.08.2012 r. wynika, iż lampy te pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru a tym samym nie mają indywidualnego charakteru także na gruncie prawa autorskiego co przesądza, iż nie są utworami,

art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. prawo autorskie poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na błędnym nakazaniu zaniechania naruszenia praw autorskich, usunięcia skutków tego namszenia oraz zasądzeniu na rzecz powoda S. K. kwoty 10.000,00 zł, mimo iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) nie są utworami w rozumieniu prawa autorskiego, powód nie udowodnił, aby rzekome naruszenia wpłynęły negatywnie na jego życie co jest wymogiem zasądzenia roszczenia podobnie jak wina naruszającego prawa autorskie zaś pozwany w niniejszej sprawie winy nie ponosi,

art. 79 ust. 1 pkt 1, 2, 3b i ust. 2 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. prawo autorskie poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na błędnym nakazaniu zaniechania naruszenia praw autorskich, usunięcia skutków tego naruszenia oraz zasądzeniu na rzecz powoda S. D. (...)kwoty 89.627,72 zł, mimo iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) nie są utworami w rozumieniu prawa autorskiego a nadto, mimo iż powód nie wykazał tego roszczenia co do wysokości a rozstrzygniecie oparto na raportach (...) i W. K., które nie są dowodem, lecz jedynie twierdzeniem strony oraz na podstawie wydruków niewiadomego pochodzenia co do ceny lamp powodów,

art. 7 ust. 1 pkt b Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na błędnym uznaniu, iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) są utworem w rozumieniu prawa autorskiego a przepisy o znaku towarowym Unii Europejskiej nie mają w tym zakresie znaczenia, mimo iż z treści decyzji Urzędu (...)z dnia 01.08.2012 r. wynika, iż lampy (...), P. (...) i Y. (...) pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru od innych lamp a tym samym nie mają indywidualnego charakteru także na gruncie prawa autorskiego co przesądza, iż nie są one utworami,

art. 6 k. c. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne zastosowanie polegające na błędnym uznaniu:

iż powód S. K. udowodnił roszczenie co do zasądzonej kwoty 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, mimo iż powód nie udowodnił roszczenia, jak również nie udowodnił, aby rzekome naruszenia wpłynęły negatywnie na jego życie co jest wymogiem zasądzenia roszczenia,

iż powód S. D. (...) udowodnił roszczenie co do zasądzonej kwoty 89.627,72 zł tytułem naprawienia szkody, mimo iż powód nie wykazał tego roszczenia co do zasady, jak i wysokości a rozstrzygniecie co do wysokości oparto na raportach (...) i W. K. które nie są dowodem, lecz jedynie twierdzeniem strony oraz na podstawie wydatków niewiadomego pochodzenia co do ceny lamp powodów.

Apelacje od wyroku w części oddalającej powództwo (pkt VIII) wniósł powód i zarzucił:

naruszenie prawa materialnego, tj. art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) w zw. z art. 17 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 z późn. zm.) (dalej „pr. aut."} w zw. z art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (...) w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (dalej: (...)) poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj. przyjęcie, że działania bezpośrednio poprzedzające sprzedaż, takie jak oferowanie do sprzedaży, wystawianie, prezentowanie i reklamowanie towaru naruszającego nie stanowią naruszenia autorskiego prawa majątkowego przysługującego wyłącznie twórcy lub jego następcom prawnym i jako takie nie uzasadniają zasądzenia na rzecz uprawnionego dwukrotności stosownego wynagrodzenia, o której mowa w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) pr.

wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powodów kwoty 3 725,04 zł tytułem dwukrotności stosownego wynagrodzenia należnego tytułem udzielenia pozwanemu przez S. D. zgody na korzystanie z utworów oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania przed Sądem II instancji wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub spisu kosztów, jeśli taki zostanie złożony na rozprawie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna, natomiast apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz trafnie określił ich prawne konsekwencje. Ustalenia Sądu I instancji oraz ich ocenę prawną Sąd Apelacyjny w całości podziela oraz przyjmuje za własne z korektą odnoszącą się oceny roszczenia odszkodowawczego zaskarżonego apelacją powoda. W ramach przeprowadzonej kontroli instancyjnej Sąd II instancji nie dostrzegł uchybień, które winny być uwzględnione z urzędu. W konsekwencji, dalsza argumentacja Sądu Apelacyjnego koncentrować się będzie na tych zagadnieniach, które wyeksponowane zostały w obu apelacjach .

Pozwany zakwestionował ustalenie Sądu I instancji, że lampy (...) P. (...) i V. (...)są utworem w rozumieniu prawa autorskiego.

Zwalczał je powołując się na decyzje Urzędu (...) z dnia 1 sierpnia 2012 r . z których wynikało, że lampy powoda pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru od innych lamp, a tym samym, jego zdaniem, nie mają indywidualnego charakteru także na gruncie prawa autorskiego, co przesądzało, że nie są one utworami.

Kwestionował oryginalność lamp odwołując się także do wypowiedzi powoda i biegłego sądowego, z których w jego ocenie wynikało, że zastosowane przez powoda rozwiązane było typowe także dla innych lamp, a zatem pozbawione oryginalności.

W ocenie Sądu Apelacyjnego przywołane przez pozwanego decyzje z 1 sierpnia 2012 r. Urzędu (...) - obecnie to Urząd Unii Europejskiej do Spraw Własności Intelektualnej ( (...)) nie miały, w rozpoznawanej sprawie, wiążącego charakteru, ponieważ odnosiły się do przesłanek rejestracji znaków towarowych, a nie prawa autorskiego. Urząd nie badał, czy lampy S. D. są utworem, stwierdził tylko, że nie nadają się do pełnienia funkcji odróżniającej znaku towarowego, ponieważ konsumenci nie będą zauważali w tym kształcie informacji o pochodzeniu towaru.

To czy dany rezultat pracy człowieka jest utworem w rozumieniu art. 1 ustawy Prawo autorskie i prawa pokrewne Dz.U.2021.1062 t.j. z dnia 2021.06.14 (dalej prawo autorskie) podlega ocenie w aspekcie tego, czy jest przejawem działalności twórczej jako uzewnętrznionego rezultatu procesu intelektualnego, ma indywidualny charakter i czy jest ustalony (wyrok Sądu Najwyższego z 21 lutego 2020 r., I CSK 513/18, OSNC 2020, Nr 12, poz. 104).

Oryginalność, indywidualny charakter są badane przy ocenie czy dany przedmiot jest utworem, natomiast w prawie znaków towarowych istotny jest charakter odróżniający znaku; jego oryginalność nie ma znaczenia dla decyzji o jego rejestracji jako znaku towarowego. Do takich wniosków prowadzi też treść samej decyzji, która odwołując się do cech szczególnych lamy, jej estetyki stwierdza, że nie świadczą one o jej pochodzeniu, zaś „kształt choć zawiera nowe cechy z punktu widzenia prawa autorskiego, to niekoniecznie posiada znamiona odróżniające”, co wykluczało rejestrację lamy jako znaku towarowego jednakże nie podważało oceny, że stanowi ona utwór. Podkreślić należy, że zdolność odróżniająca znaku towarowego nie jest tożsama z przesłanką indywidualności w rozumieniu prawa autorskiego. Jest to cecha, która pozwala stwierdzić, czy towar oznaczony znakiem towarowym odróżnia się od towarów pochodzących od innych przedsiębiorstw. Dlatego też Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska pozwanej, że wspólną przesłanką ochrony znaków towarowych i utworów jest to, aby „działalność twórcza odróżniała się od innych wytworów podobnego typu.

W konsekwencji bezpodstawny okazał się zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 7 ust. 1 pkt b Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej.

Wynikające z opinii biegłego J. S. wnioski co do znamion indywidualności i oryginalności lamp(...) P. (...) i Y. (...) Sąd Apelacyjny w całości aprobuje i podziela ocenę zaprezentowaną przez Sąd I instancji, bez jej przytaczania. Wbrew opinii pozwanego ustne wypowiedzi biegłego nie sugerowały tezy, że lampy pozbawione są elementu oryginalności. Stwierdzenie biegłego, że „zasadnicza różnica dla mnie, to jest zróżnicowanie ilości elementów, tych lameli i efekt wizualny, który wiąże się z połyskiem, cieniem, takich lamp jest mnóstwo na rynku" dotyczyła lamp S. (co do których powodowie cofnęli powództwo), a nie objętych apelacją lamp R. A, R. B i R. C. Bezzasadnie pozwany przypisał biegłemu twierdzenie, że na rynku istniały lampy zrobione z drewnianego lamelu, wykonane w innej technice, ale mające identyczny kształt lameli i dające identyczny kształt bryły. Biegły kategorycznie zaprzeczył, by uznał te lampy za prawie identyczne, różniące się zwłaszcza metodą wytworzenia. Wypowiedź biegłego dotycząca funkcjonalności lamp odnosiła się do szeroko rozumianej formy lampy, a nie konkretnej bryły lamp S. D.. Co do nich biegły uznał je za noszące znamiona indywidualności i oryginalności.

Nie dopuścił się Sąd Okręgowy błędu w ocenie wiarygodności i mocy dowodów uznając, że pozwany w sposób zawiniony naruszył prawa autorskie powodów. Jak ustalił to sąd I instancji lampy S. D. są szeroko znane i nagradzane na rynku, dlatego nieprzekonujące jest twierdzenie, że pozwany nie znał tych lamp. Dodać należy, że pozwany odwiedzał targi w M., gdzie S. D. wystawiał je od wielu lat i tam bez wątpienia doszło do spotkania stron. Przemawiał za tym fakt wręczenia powodom wizytówki przez przedstawiciela pozwanego. Argument, że wizytówkę pozostawił prokurent niezajmujący się sprawami spółki, i że była ona nieaktualna w odniesieniu do nazwy i formy prawnej spółki, nie podważał ustalenia co do spotkania i wniosku o wiedzy pozwanego odnoszącej się do lamp S. D. i autorstwa S. K., zwłaszcza w kontekście sprzecznych zeznań członka zarządu pozwanego z twierdzeniami odnoszącymi się do nabycia lamp, które pozwany wprowadził o obrotu.

Niezależnie od tego stwierdzić należy, że skoro pozwany prowadzi działalność zbieżną z działalnością S. D. to staranność wymagana w stosunkach tego rodzaju nakazywała zapoznanie się z projektami lamp drewnianych oferowanymi na rynku. Argument, że pozwany nie tylko handluje lampami ale i innymi towarami, nie mógł zwalniać go z wymaganych aktów staranności. Uznać zatem należy, że zaniechanie takiej weryfikacji jest niedbalstwem, a więc zawinionym brakiem działania.

W ustalonych okolicznościach sprawy powodowie udowodnili dochodzone roszczenia zarówno co do zasady, jak i wysokości.

Wbrew stanowisku pozwanego przy wyliczaniu stawki wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu Sąd nie musiał posiłkować się opinią biegłego. Nie ma wątpliwości co do tego, że znajomość stawek licencyjnych nie jest wiedzą, której nie można ustalić w inny sposób niż tylko na podstawie opinii wykonanej na potrzeby rozpoznawanej sprawy. Źródłem tej wiedzy może być oczywiście opinia biegłego, ale także i inne profesjonalne źródła. Sąd oparł się na raportach (...) oraz publikacji (...) wyd. W. K., które uznać należy za inne środki dowodowe w rozumieniu art. 309 k.p.c.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska pozwanego, że raport (...) oraz publikacja (...) W. K., powinny być traktowane wyłącznie jako twierdzenia strony. Dowody te pochodzą od instytucji renomowanych, wyspecjalizowanych w badaniu rynku, jak (...), który świadczący usługi doradcze i audytorskie oraz uznanych, niezależnych autorów publikujących opracowania dotyczące wskaźników opłat licencyjnych ( (...) G. B. i C. G. w wyd. W. K.). Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd I instancji nie zastosował jakiejkolwiek stawki lecz te, które odnosiły się do lamp.

Ceny, za które sprzedawane są lampy powodów wynikają z cenników stosowanych przez powoda S. D. w obrocie handlowym i są ogólnie dostępne. Dlatego za zbędne Sąd Apelacyjny uznaje prowadzenie dowodów z faktur, czy umów w celu ustalenia cen sprzedaży, skoro wynika ona ze stosowanych cenników.

W podsumowaniu stwierdzić należy, że brak opinii biegłego nie uzasadniał zarzutu nieudowodnienia roszczenia w zakresie odszkodowania (art. 6 k.c.), skoro jego wysokość ustalona została w sposób niebudzący wątpliwości na podstawie innego materiału dowodowego, który uznany został przez Sąd za wiarygodny i wartościowy.

Jeśli zaś chodzi o wysokość zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz twórcy S. K. to było ono, w ustalonych okolicznościach sprawy, odpowiednie. Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska pozwanego, że przyznana suma jest rażąco wygórowana. Okoliczność, że roszczenie w znacznej części zostało cofnięte nie miała tak istotnego znaczenia, jakie przypisuje mu pozwany. Dodać należy, że fakt ten został uwzględniony przez Sąd Okręgowy przy ocenie wysokości świadczenia. Zadośćuczynienie przyznawane jest za krzywdę moralną i jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r. (III CK 588/04, OSNC 2006, Nr 5, poz. 85) jest ze swej istoty roszczeniem ocennym, szacunkowym, co – przy ustalaniu jego wysokości – zapewnia sądowi orzekającemu znaczny stopień swobody. Sąd I instancji szczegółowo uzasadnił zarówno swoją decyzje o przyznaniu zadośćuczynienia, jak i jego wysokość, co skutecznie nie zostało zakwestionowane. Sąd Apelacyjny za bezpodstawny uznaje podniesiony przez pozwanego zarzut niewykazania tego roszczenia przez powoda S. K.. W świetle zasad doświadczenia życiowego twierdzenie o wzburzeniu twórcy z powodu podważania renomy jego utworów nie wymagało dodatkowych dowodów, ponad te, które zostały w toku procesu zaprezentowane.

Apelacja powoda S. D. zasługiwała na uwzględnienie - dotyczyła ona odszkodowania za naruszenie w odniesieniu do lamp, które wprawdzie zostały nabyte przez pozwanego, jednak pozwany nie wprowadził ich do obrotu i w chwili wydania wyroku znajdowały się one w jego posiadaniu.

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd I instancji wskazał, że nie było podstaw do naliczenia odszkodowania za korzystanie z lamp od każdego egzemplarza zakupionego przez pozwanego, a jedynie od egzemplarzy przez niego sprzedanych. Lampy, które są w posiadaniu pozwanego mają zostać zniszczone, poza tym Sąd Okręgowy odwołał się do generalnej zasady wynikającej, w jego ocenie, z ustawy o prawie autorskim, zgodnie z którą wynagrodzenie jest płatne od sprzedanych utworów. Wskazał ponadto na treść umowy projektowej z 21 grudnia 2010 r. zawartej pomiędzy powodami gdzie ustalono wynagrodzenie dla powoda S. K. od lamp, za które S. D. otrzymał wynagrodzenie, tj. od lamp sprzedanych.

Sąd Apelacyjny nie podziela tego stanowiska.

W świetle przepisów o prawie autorskim nie ma podstaw do przyjęcia istnienia zasady, że wynagrodzenie określone w art. 79 ust 1 pkt 3 b prawa autorskiego jest należne wyłącznie w sytuacji, gdy utwory zostały sprzedane. Zakres praw autorskich określony jest w art. 17, zgodnie z nim twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Ustawodawca nie wyjaśnia ani w art. 79 , ani w żadnym przepisie tej ustawy, kiedy dochodzi do naruszenia tych praw. O naruszeniu można natomiast mówić w każdym przypadku wkroczenia w sferę monopolu autorskiego, przy równoczesnym braku możliwości wykazania przez korzystającego z utworu, że owo korzystanie jest oparte na skutecznym wobec uprawnionego tytule prawnym (por. W. Machała, w: Machała, Sarbiński, Ustawy autorskie, 2019, art. 79, pkt 1 i n.)

Zgodnie z art. 4 ust 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U.UE.L.2001.167.10 z dnia 2001.06.22) państwa członkowskie powinny przewidzieć dla autorów wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania jakiejkolwiek formy publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób.

W kontekście treści powyższej normy rację ma zatem powód, że prawo krajowe, w tym przepisy polskiej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych powinny być interpretowane z jej uwzględnieniem.

Potwierdzeniem słuszności takiej interpretacji wymienionych przepisów jest treść wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2015r., C 516/13, sprawie D. D. S. S., M. labianca v. (...) który stwierdził, że artykuł 4 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym należy interpretować w ten sposób, że zezwala on podmiotowi wyłącznego prawa do rozpowszechniania utworu chronionego na sprzeciwienie się ofercie sprzedaży lub reklamie ukierunkowanej dotyczącej oryginału lub kopii tego utworu, nawet jeśli nie zostałoby wykazane, że na podstawie tej reklamy dochodzi do nabycia przez nabywcę z Unii przedmiotu chronionego, przy założeniu, że ta reklama zachęca do jego nabycia konsumentów z państwa członkowskiego, w którym ten utwór podlega ochronie przez prawo autorskie.

Trybunał przyjął szerokie rozumienie pojęcia „rozpowszechniania” z art. 4 ust. 1 dyrektywy (...) które jest pojęciem autonomicznym prawa Unii. Według glosy do tego wyroku ( Traple Elżbieta, Glosa do wyroku TS z dnia 13 maja 2015 r., C-516/13 [w:] E. Laskowska-Litak, R. Markiewicz (red.), Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. LEX/el. 2019) akcentuje się konieczność szerokiej interpretacji pojęcia rozpowszechniania, tak by obejmowało swoim znaczeniem także ofertę i reklamę, o ile ma ona charakter ukierunkowany na konsumentów państwa członkowskiego, w którym dany utwór podlega ochronie. W rozpoznawanej sprawie oferta skierowana była do klienta polskiego.

Oznaczało to w ocenie Sądu Apelacyjnego, że wszystkie działania poprzedzające sprzedaż jak oferowanie do sprzedaży, wystawianie, prezentowanie i reklamowanie towaru naruszają autorskie prawa majątkowe przysługujące wyłącznie twórcy lub jego następcom prawnym.

Według ustaleń Sądu I instancji pozwany naruszył autorskie prawa majątkowe powoda S. D. (...) do produkcji i sprzedaży lamp przez oferowanie i sprzedaż lamp R., które są plagiatem lamp S. D.. Reklama, powielanie obrazu lamp potencjalnym klientom; miały charakter komercyjny i ukierunkowane były na sprzedaż lamp.

Te wszystkie działania wchodzą w skład kolejnych czynności podejmowanych w celu sprzedaży i są formą rozpowszechniania, do czego nawiązywał (...) w przywołanym wyroku. W konsekwencji uznać należy, że pozwany działaniami poprzedzającymi sprzedaż naruszył wyłączne prawo powoda wprowadzania do obrotu

Pozwany nie wskazywał na żadne okoliczności, które uzasadniałby jego prawo do wprowadzenia do obrotu lamp, czy też ich kopii. Wobec tego doszło do ograniczenia możliwości eksploatacji utworów przez powoda i powstania szkody majątkowej. Wprawdzie jej wysokość jest trudna do kwotowego określenia, jednakże ta okoliczność nie uzasadnia niestosowania art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) prawa autorskiego. Wręcz przeciwnie uzasadnia zastosowanie reguły tam wyrażonej, jako wynagrodzenia w wysokości, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2020 r. II CSK 1/19 do powstania roszczenia odszkodowawczego z art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b nie jest konieczne wystąpienie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej właściwych dla ogólnych zasad naprawienia szkody. Ustalenie wysokości roszczenia o zapłatę nie ma na celu realizacji ściśle ujmowanych założeń metody dyferencyjnej. Celem wprowadzenia do systemu prawa instytucji unormowanej było ułatwienie dochodzenia lub wręcz - jeśli uwzględnić trudności dowodowe charakterystyczne dla spraw o ochronę praw autorskich - urealnienie możliwości skutecznego dochodzenia przez podmioty uprawnione roszczeń majątkowych w razie naruszenia przysługujących im praw autorskich. Odmienna wykładnia tego przepisu prowadziłaby do zacierania różnic między analizowanymi instytucjami i tym samym niweczyłaby zamierzenia ustawodawcy, który zdecydował się na ukształtowanie środka o charakterze ryczałtowym, obok ogólnych zasad naprawienia szkody.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko powoda, że przyjęcie interpretacji zaprezentowanej przez Sąd I prowadziłoby do niepożądanego skutku, że uprawniony, który uzyska zabezpieczenie zanim naruszyciel zdoła sprzedać choćby jeden towar naruszający, pozbawiony byłby roszczenia wynikającego z ustawy. Dlatego nie było podstaw do odmowy zasądzenia na rzecz uprawnionego dwukrotności stosownego wynagrodzenia, o której mowa w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) prawa autorskiego.

Orzeczenie o obowiązku zniszczenia lamp nie wykluczało prawa żądania zasądzenia odszkodowania. Orzeczenie o zniszczeniu bezprawnie wprowadzonych do obrotu towarów ma na celu usunięcie skutków naruszenia i przywrócenia stanu zgodnego z prawem, natomiast orzeczenie o odszkodowaniu ma spełniać funkcję nie tylko rekompensującą szkodę, ale i represyjną.

Bez znaczenia dla omawianego zagadnienia były postanowienia umowy łączącej powodów, które ustalały wynagrodzenie dla twórcy jako procent od wartości i ilości sprzedanych lamp. Na wysokość odszkodowania mógł mieć wpływ wyłącznie zakres dokonanych naruszeń.

Wobec tego były podstawy do zmiany wyroku i przyznania na podstawie art. 79 ust. 2 pkt 3b prawa autorskiego odszkodowania za niesprzedane lampy w kwocie 3.725,04 zł obliczonego zgodnie z regułą zastosowaną przez Sąd I instancji.

Nie nasuwało żadnych zastrzeżeń rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego odnoszące się do kosztów postępowania o wzajemnym ich zniesieniu. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie wchodziło w rachubę, a to w związku z charakterem sprawy i treścią zgłoszonych roszczeń, stosunkowe rozdzielenie kosztów.

Sąd I instancji uwzględnił fakt, że strona powodowa w części wycofała swoje roszczenia, które odnosiły się do części utworów, natomiast zarówno zasada, jak i zgłoszone z art. 79 prawa autorskiego roszczenia okazały się usprawiedliwione. Strony w równym lub niemal równym stopniu wygrały i przegrały proces; przy czym nie mogło mieć priorytetowego znaczenia matematyczne rozliczenie roszczeń pieniężnych w sytuacji uwzględniania roszczeń nakazowych i zakazowych. Poza tym pozwany pomija zasądzoną kwotę zadośćuczynienia, której wysokość, zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny, zależy od uznania sądu. Wobec tego słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że każda ze stron ponosi koszty przez siebie wydatkowane, w tym również koszty postępowania zabezpieczającego.

Na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok wyłącznie z apelacji powoda i zasądził od pozwanego na rzecz powoda S. D. (...) (osoba uprawnionego powoda dostała doprecyzowana na rozprawie w dniu 14 października 2021 r).kwotę 3.725,04 zł

Apelacja pozwanego w całości z uwagi na bezzasadność na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

Kosztami postępowania apelacyjnego z uwagi na wynik Sąd Apelacyjny obciążył pozwanego (art. 98 § 1 k.p.c. i zasądził od niego na rzecz powoda 6.545 zł.

Na koszty postępowania apelacyjnego poniesione przez powoda składały się: opłata od apelacji 200 zł, koszty zastępstwa procesowego z apelacji powoda i z apelacji pozwanego (§ 2 pkt 3,5 § 8 pkt 2 § 10 ust. 1 pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2018 poz. 265 t.j.).

M. Goldbeck-Malesińska E. Fijałkowska M. Gulczyńska

(...)

(...)