Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ryszard Marchwicki

Sędziowie: Małgorzata Kaźmierczak

/del./ Marcin Radwan

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Frąckowiak

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2021 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. P. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - (...) G., (...) (...)w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 27 lutego 2018 r. sygn. akt XVIII C 919/15

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje adw. A. N. od Skarbu Państwa (Sąd Apelacyjny w Poznaniu) 9.225 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Małgorzata Kaźmierczak Ryszard Marchwicki Marcin Radwan

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 czerwca 2013 r., uzupełnionym pismem z dnia 19 czerwca 2015 r., ostatecznie sprecyzowanym na rozprawie w dniu 6 października 2017 r., powód R. P. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu i Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu:

1.  1.000.000 zł tytułem odszkodowania w związku z wydaniem w sprawie I C 1367/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu wyroku oddalającego żądania powoda i jego nieprawidłowym doręczeniem wskutek tymczasowego aresztowania powoda do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie, co naraziło powoda na straty w płodach rolnych i utratę korzyści majątkowych z tego tytułu;

2.  2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu psychicznym i fizycznym doznany przez powoda w związku z jego bezprawnym aresztowaniem w sprawie VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie i konsekwencjami tego aresztowania w postaci osadzenia powoda w Szpitalu (...) (...) w G. oraz Zakładzie Karnym w G., pobicia powoda przez funkcjonariuszy policji, poddania powoda nielegalnym zabiegom chirurgicznym i zarażeniem wirusem E. podstępnie przez cuchnącą M.;

3.  renty po 3.000 zł miesięcznie, płatnej od dnia 18 września 2007 r. w związku ze spowodowaniem u powoda niezdolności do pracy i egzystencji przez funkcjonariuszy policji w momencie zatrzymania, a następnie przez funkcjonariuszy służby więziennej w Ostrowie Wielkopolskim oraz funkcjonariuszy policji podczas transportu z Zakładu Karnego w Ostrowie Wielkopolskim do Zakładu Karnego w G. (w trakcie którego powód przebywał w klatce jak dla zwierząt, został też z tej klatki wypchnięty i upadł na ziemię, przy czym nie udzielono mu po upadku pomocy medycznej), dalszego nieudzielenia pomocy medycznej w Zakładzie Karnym w G. oraz bicia powoda przez więzienną służbę zdrowia;

a ponadto o zobowiązanie pozwanego

4.  do opublikowania w Gazecie (...) przeprosin za bezprawne działanie funkcjonariuszy Skarbu Państwa, które doprowadziło do okaleczenia psychicznego i fizycznego powoda i prowadzenia na powodzie pseudomedycznych doświadczeń oraz zarażenia wirusem E..

W odpowiedzi na pozew z dnia 10 września 2015 r. pozwany Skarb Państwa - Prezes Sądu Okręgowego w Poznaniu i Prezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

W piśmie z dnia 2 października 2017 r. powód m.in. rozszerzył powództwo i wniósł o dopozwanie Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ostrowie Wielkopolskim, Zakładu Karnego w G., Zakładu (...) w G., Komendanta (...) w P., Prokuratora Okręgowego w Poznaniu, Burmistrza Miasta i Gminy C., Schroniska dla (...) w G. oraz Dziekana (...)w W. – wszystkich jako sprawców przestępstw działających w zorganizowanej grupie przestępczej na szkodę powoda, którzy wyrządzili mu ogromne krzywdy i szkody

Na rozprawie w dniu 6 października 2017 r. powód precyzując treść pisma z dnia 2 października 2017 r. oświadczył, że wnosi o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanych Burmistrza Miasta i Gminy C., Schroniska dla (...) w G. oraz Dziekana (...)w W., którzy mieliby odpowiadać solidarnie ze Skarbem Państwa za wyrządzone powodowi krzywdy w związku z wydaniem bezprawnego wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie I C 1367/06 oraz bezprawne tymczasowe aresztowanie do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie, a ponadto w związku ze skierowaniem przeciwko powodowi sfabrykowanego aktu oskarżenia na podstawie rzekomego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez Schronisko dla (...) w G..

Postanowieniem z dnia 6 października 2017 r. Sąd oznaczył dodatkowo statio fisci pozwanego Skarbu Państwa na: Dyrektor Zakładu Karnego w Ostrowie Wielkopolskim, Dyrektor Zakładu Karnego w G. i Komendant(...)w P.; oddalił wniosek powoda o ustalenie innych statio fisci pozwanego Skarbu Państwa oraz oddalił wniosek powoda o wezwanie do udziału w sprawie charakterze pozwanych Burmistrza Gminy i Miasta C., Schroniska dla (...) w G. oraz Naczelnej (...)w W..

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2018 r Sąd Okręgowy w Poznaniu:

1.  oddalił powództwo w części dotyczącej roszczenia o zapłatę 1.000.000 zł tytułem odszkodowania;

2.  odrzucił pozew w części dotyczącej roszczenia o zapłatę 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne tymczasowe aresztowanie;

3.  oddalił powództwo w części dotyczącej roszczenia o zapłatę renty po 3.000 zł miesięcznie w związku z bezprawnym tymczasowym aresztowaniem;

4.  oddalił powództwo w części dotyczącej naruszenia dóbr osobistych;

5.  odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski Sądu I Instancji:

Postanowieniem z dnia 25 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy w Gnieźnie zastosował środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania R. P. (1) na okres dwóch miesięcy do sprawy VI K 274/07 (wcześniej VI K 575/05) i zarządził poszukiwanie R. P. (1) listem gończym. Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2007 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu po rozpoznaniu zażalenia obrońcy R. P. (1) utrzymał w mocy postanowienie z dnia 25 lipca 2007 r.

Powód został zatrzymany w dniu 18 września 2007 r. i przyjęty do Aresztu Śledczego w Ostrowie Wielkopolskim. Tam lekarz (...) udzielała mu pomocy medycznej nastawiając uszkodzony staw po stwierdzeniu u powoda nawykowego zwichnięcia w stawie łopatkowo – ramiennym prawnym. Pomoc została udzielona zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej. W celu potwierdzenia prawidłowości wykonanego nastawienia stawu lekarka skierowała powoda na badanie RTG, którego stanowczo odmówił. Ogólne badanie powoda wykonane przy przyjęciu do AŚ w O. W.. nie wykazało żadnych widocznych obrażeń. Podczas diagnostyki powód był osobą trudną, odmawiał współpracy przy próbach udzielenia pomocy medycznej i stwierdził, że takie zwichnięcie jest on w stanie wywołać sobie sam. Podczas pobytu w AŚ w O. W.. powód nie składał żadnych skarg ani próśb.

Postanowieniem z dnia 19 września 2007 r. Sąd Rejonowy w Gnieźnie nie uwzględnił wniosku R. P. (1) o uchylenie tymczasowego aresztowania.

W dniu 21 września 2007 r. R. P. (1) został przetransportowany do Zakładu Karnego w G., gdzie przebywał do 24 września 2007 r. Powód został tam poddany badaniom lekarskim na tyle na ile było to możliwe, gdyż powód nie pozwalał się dotknąć i badania te nie wykazały oznak bicia czy znęcania się podczas transportu do zakładu karnego. Skargi złożone przez powoda w związku z pobytem w ZK w G. zostały uznane za nieprawdziwe.

W dniu 10 października 2007 r. R. P. (1) został przetransportowany z Zakładu Karnego w G. do Wojewódzkiego Szpitala (...) (...) w G..

Postanowieniem z dnia 10 października 2007 r. Sąd Rejonowy w Gnieźnie uchylił środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania zastosowany wobec R. P. (1) z uwagi na ustanie przyczyny, w związku z którą środek zastosowano, w szczególności wobec doprowadzenia R. P. (1) na obserwację psychiatryczną do Wojewódzkiego Szpitala (...) (...) w G..

W toku postępowania VI K 274/07 Sądu Rejonowego w Gnieźnie zostało wydane orzeczenie sądowo- psychiatryczne i psychologiczne w sprawie poczytalności R. P. (1), w którym biegli rozpoznali u powoda chorobę psychiczną pod postacią uporczywych zaburzeń urojeniowych – obłęd pieniaczy, cechy osobowości paranoicznej, tempore criminis zniesiona zdolność rozpoznania znaczenia zarzucanych mu czynów i kierowania postępowaniem oraz niezdolność do brania udziału w postępowaniu sądowym.

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2009 r. Sąd Rejonowy w Gnieźnie umorzył postępowanie w sprawie VI K 274/07 na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 31 § 1 k.k. Postanowieniem z dnia 10 lipca 2008 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu po rozpoznaniu zażalenia R. P. (1) utrzymał w mocy powyższe postanowienie.

Wyrokiem z dnia 2 października 2007 r. wydanym w sprawie I C 1367/06 Sąd Okręgowy w Poznaniu utrzymał w mocy wyrok zaoczny z dnia 25 stycznia 2001 r. zasądzający od R. P. (1) na rzecz Agencji (...) należności. Wyrok stał się prawomocny od dnia 24 października 2007 r. O wydaniu wyroku powód powziął wiedzę najpóźniej w dniu 16 listopada 2017 r., kiedy to złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 2 października 2007 r. Apelacja R. P. (1) od wyroku z dnia 2 października 2007 r. został odrzucona. W sprawie I C 1367/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu R. P. (1) nie złożył skargi o stwierdzenie niezgodności wyroku z dnia 2 października 2007 r. z prawem.

W dniu 15 maja 2006 r. do Sądu Okręgowego w Poznaniu wpłynął wniosek R. P. (1) o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowania w kwocie 100.000 zł i zadośćuczynienia w kwocie 200.000 zł, kwoty 50.000 zł na rzecz Polskiego(...) a nadto o przeproszenie powoda na łamach prasy (...) za rozmyślne naruszenie jego dóbr osobistych - wolności, zdrowia, czci, mienia, dobrego imienia i innych. W uzasadnieniu wniosku R. P. (1) wskazał, że jego zatrzymanie i aresztowanie było niesłuszne, gdyż zostało dokonane przez funkcjonariuszy, którzy wcześniej dopuścili się na jego szkodę „licznych czynów zabronionych”. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt III Ko 163/06.

Wyrokiem z dnia 1 marca 2011 r. wydanym w sprawie III Ko 163/06 Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie z wniosku R. P. (1) o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie w okresie od 18 września 2007 r. do 10 października 2007 r. w sprawie VI K 274/06 Sadu Rejonowego w Gnieźnie zasądził od Skarbu Państwa na rzecz R. P. (1) kwotę 2.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty i oddalił wniosek R. P. (1) w pozostałym zakresie. W uzasadnieniu analizując okoliczności zatrzymania, osadzenia i przetransportowania R. P. (1), które miały miejsce w okresie od 18 września 2007 r. do 10 października 2007 r. Sąd ustalił, że tymczasowe aresztowanie było niesłuszne zważywszy na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy tj. umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 31 § 1 k.k. Sąd wydający wyrok w sprawie III Ko 163/06 stwierdził również, że Sąd Rejonowy w Gnieźnie stosując tymczasowe aresztowanie naruszył przepisów k.p.k. Sąd Okręgowy w Poznaniu uwzględnił roszczenia powoda wyłącznie w zakresie zadośćuczynienia i to tylko w części tj. co do kwoty 2.000 zł uznając za niewykazane przez R. P. (1) okoliczności dotyczące jego pobicia, okaleczenia i braku opieki medycznej. Wysokość zadośćuczynienia Sąd oszacował w odniesieniu do 23 dni niesłusznej, jak się okazało, izolacji związane z tymczasowym aresztowaniem. Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 24 maja 2011 r. wydanym w sprawie II AKa 86/11 utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 1 marca 2011 r., uznając wniesioną przez R. P. (1) apelację za oczywiście bezzasadną i podzielając ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji.

R. P. (1) złożył wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 maja 2011 r., wydanym w sprawie II AKa 86/11. Zarządzeniem z dnia 28 czerwca 2013 r. Przewodniczący Wydziału V Karnego Sądu Najwyższego odmówił przyjęcia wniosku R. P. (1) o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie AKa 86/11. R. P. (1) złożył zażalenie na zarządzenie z dnia 28 czerwca 2013 r., które postanowieniem z dnia 18 września 2013 r. Sąd Najwyższy w sprawie V Ko 37/13 utrzymał w mocy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W przedmiocie pierwszego roszczenia - o zapłatę 1.000.000 zł tytułem odszkodowania za wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia w sprawie I C 1367/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu podstawy prawnej roszczenia należy upatrywać w art. 417 ¹ § 2 zd. 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Sąd podkreślił, że przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę wyrządzoną przez wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia sądowego jest stwierdzenie tej niezgodności z prawem we właściwym postępowaniu. Wynika z tego, że sąd rozpoznający roszczenie odszkodowawcze nie może samodzielnie ustalić niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego. Obowiązuje zatem swoisty „przedsąd", następujący we właściwym postępowaniu. Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego nastąpić może tylko według przepisów tego postępowania, w którym wydane zostało dane rozstrzygnięcie.

W niniejszej sprawie oznacza to konieczność uzyskania orzeczenia sądu stwierdzającego niezgodność z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z 2 października 2007 r. wydanego w sprawie I C 1367/06 (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 listopada 2017 r. I ACa 493/17, LEX nr 2412755).

R. P. (1) nie przedstawił wyroku stwierdzającego, że wydany w sprawie I C 1367/06 wyrok z dnia 2 października 2007 r. oddalający jego powództwo przeciwko Agencji Nieruchomości Rolnych był niezgodny z prawem. Jak wynika z akt sprawy I C 1367/06 powód nie wniósł nawet skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem tegoż wyroku.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że nie zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, albowiem powód nie uzyskał stosownego prejudykatu w postaci stwierdzenia niezgodności z prawem powyższego orzeczenia.

Ponadto sąd uznał za zasadny zarzut przedawnienia w/w roszczenia.

W przedmiocie drugiego z roszczeń powoda - zapłaty 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne tymczasowe aresztowanie Sąd stwierdził, iż powód w dniu 15 maja 2006 r. wystąpił do Sądu Okręgowego w Poznaniu o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowania w kwocie 100.000 zł i zadośćuczynienia w kwocie 200.000 zł, kwoty 50.000 zł na rzecz Polskiego (...), a nadto o przeproszenie powoda na łamach prasy (...) za rozmyślne naruszenie jego dóbr osobistych - wolności, zdrowia, czci, mienia, dobrego imienia i innych w uzasadnieniu wskazując, że jego zatrzymanie i aresztowanie było niesłuszne, gdyż zostało dokonane przez funkcjonariuszy, którzy wcześniej dopuścili się licznych czynów zabronionych na jego szkodę. Analiza sprawy II ko 163/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu i pozwu w niniejszej sprawie prowadzi przy tym do wniosku, że chodzi o te same zdarzenia, w związku z którymi powód w niniejszej sprawie domaga się zadośćuczynienia w związku z bezprawnym tymczasowym aresztowaniem w okresie od 18 września 2007 r. do 10 października 2007 r.

Mając powyższe na względzie, Sąd w niniejszej sprawie uznał, że zgłoszone w niniejszej sprawie przez R. P. (1) roszczenie o zadośćuczynienie skierowane przeciwko Skarbowi Państwa na tych samych podstawach faktycznych i prawnych jest objęte powagą rzeczy osądzonej. Podkreślenia wymaga przy tym, że sąd orzekający w sprawie o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie powoda w okresie od 18 września 2007 r. do 10 października 2007 r. ustalając wysokość zadośćuczynienia wziął pod uwagę wszystkie i te same skutki tego zdarzenia, które w niniejszej sprawie dla uzasadnienia swego żądania podnosi powód.

Dlatego też Sąd w pkt 2 wyroku odrzucił pozew w części dotyczącej roszczenia o zapłatę 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez powoda w postaci uszczerbku na zdrowiu psychicznym i fizycznym, których powód doznał w związku z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie.

Ponadto sąd uznał , że również i to roszczenie uległo przedawnieniu i powołał się na art. 552 k.p.k.

Co do roszczenia o rentę Sąd Okręgowy uznał , że przedmiotowe roszczenie należy oceniać na podstawie art. 417 § 1 k.c. Odpowiedzialność pozwanego kształtuje się zatem, nie na zasadzie winy, a na zasadzie ryzyka i oparta jest na przesłance bezprawności działania lub zaniechania podmiotu wyrządzającego szkodę. Skoro 417 § 1 k.c. nie zawiera odrębnej regulacji co do pozostałych przesłanek odpowiedzialności za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, zastosowanie znajdują ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody oraz koncepcji związku przyczynowego.

Zgodnie z art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany - w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia - utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Zwraca się przy tym uwagę, że wymienione w powołanym przepisie następstwa powinny mieć charakter trwały, co jednak nie oznacza, że nieodwracalny. Każda ze wskazanych w nim okoliczności może zaś stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów (por. Jacek Gudowski (red.), Gerard Bieniek. Komentarz do art. 444 Kodeksu cywilnego. Gudowski Jacek (red.), Bielska – Sobkowicz Teresa, Bieniek Gerard, Ciepła Helena, Drapała Przemysław, Sychowicz Marek, Trzaskowski Roman, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława. Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania. LexisNexis, 2013 r., Lex nr 9060).

Powód wykazał, iż postanowienie o zastosowanie wobec niego tymczasowego aresztowania przez Sąd Rejonowy w Gnieźnie było bezprawne.

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy powód w żaden sposób nie wykazał jednak, iż pobicie przez funkcjonariuszy służby więziennej i policji, transportowanie powoda w klatce „jak dla zwierząt” czy też nieudzielenie powodowi pomocy medycznej miało w ogóle miejsce. Przeciwnie, w sprawie zostało ustalone, że powodowi udzielano wymaganej pomocy medycznej, a sam powód odmawiał skorzystania z niej. Z dokumentacji medycznej nie wynikają żadne okoliczności, które mogłyby wskazywać na zastosowanie wobec powoda nieprawidłowych, jak twierdzi powód pseudomedycznych, zabiegów ani by powód został zarażony jakąkolwiek chorobą zakaźną, w szczególności tak groźna dla życia jak wirus E.. Powód nie wykazał również by skutkiem jakichkolwiek działań ze strony funkcjonariuszy Skarbu Państwa była niezdolność powoda do pracy i egzystencji. Z akt sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie wynika, że powód cierpiał na zaburzenia psychiczne jeszcze przed tymczasowym aresztowaniem do tejże sprawy. Wobec zaś niewykazania jakie to działania miały doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu fizycznym i psychicznym powoda, zbędne było prowadzenia postępowania dowodowego w postaci dowodów z opinii biegłych z medycyny na okoliczność ustalenia czy w związku z działaniami funkcjonariuszy Skarbu Państwa powód utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej bądź czy zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Wobec powyższego Sąd w pkt 3 wyroku oddalił roszczenie powoda w części dotyczącej zapłaty renty po 3.000 zł miesięcznie w związku z bezprawnym tymczasowym aresztowaniem.

I wreszcie co do roszczenia o naruszenie dobra osobistego powoda i w związku z tym zamieszczenia w prasie stosownego przeproszenia Sąd Okręgowy stwierdził , że co do statio fisci Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, Dyrektora Aresztu Śledczego w Ostrowie Wielkopolskim, Dyrektora Zakładu Karnego G., Dyrektora Szpitala dla (...) (...) w G., Komendanta (...)w P. i Prokuratora Okręgowego nie zostało ustalone w sprawie by funkcjonariusze tych jednostek dopuścili się względem powoda bezprawnych działań naruszających jego dobra osobiste.

Zostało jednak ustalone, że tymczasowe aresztowanie powoda do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie było bezprawne. Okoliczność ta wprost wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu wydanego w sprawie III Ko 163/06. Bezprawne zastosowanie wobec pozwanego w sposób niebudzący wątpliwości naruszyło dobra osobiste powoda, w tym wymienione w art. 23 k.c. dobro w postaci wolności.

W ocenie Sądu brak mimo to podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda wynikającego z art. 24 k.c. w stosunku do statio fisci Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu, a więc jednostki odpowiedzialnej za działanie Sądu Rejonowego w Gnieźnie i Sądu Okręgowego w Poznaniu, które wydały postanowienia o zastosowaniu wobec powoda tymczasowego aresztowania.

Słuszny jest bowiem zarzut pozwanego, że uwzględnienie roszczenia naruszałoby zasady współżycia społecznego – art. 5 k.c. Należy bowiem mieć na względzie, że tymczasowe aresztowanie do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego zostało za takie uznane tylko i wyłącznie w związku z wystąpieniem jednej przesłanki. Mianowicie ustalenia, że sprawca nie popełnia przestępstwa albowiem z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem - art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 31 § 1 k.k. Jednoznacznie na to wskazał Sąd Okręgowy w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku w sprawie III Ko 163/06. Stwierdzona bezprawność miała zatem charakter formalny i to w dodatku następczy. Nie wynikała z bezprawnego działania sędziów wydających orzeczenia w przedmiocie zastosowania wobec powoda tymczasowego aresztowania w czasie gdy ten środek zapobiegawczy wobec powoda zastosowano.

Mając na względzie powyższe, w pkt 4 wyroku Sąd oddalił powództwo w części dotyczącej naruszenia dóbr osobistych.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 5 wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. odstępując od obciążania nimi powoda. Sposób skorzystania z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym Sądu rozpoznającego sprawę i od jego oceny należy uznanie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór. Z okoliczności sprawy wynika, iż obciążenie powoda kosztami sądowymi byłoby niezgodne z zasadami słuszności biorąc pod uwagę jego sytuację materialną i zdrowotną, która uzasadniała zwolnienie go od kosztów sądowych w całości.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód który zaskarżył wyrok w całości i zarzucił :

1.  rażące naruszenie prawa materialnego i procesowego z nieważnością postępowania włącznie , ponieważ pozbawiono Powoda jakiejkolwiek możności obrony swoich praw - Art. 379 pkt. 1 - 6 K.P.C., _a nadto wbrew przepisowi Art. 214 K.P.C. w/w (...) służąca pozwanych - M. Ł. nie odroczyła " rozprawy " z dnia 27.02.2018 r. po której zapadł zaskarżony wyrok . pod usprawiedliwiona nieobecność Powoda - mimo wniosku Powoda o jej odroczenie na podstawie Art. 214 K.P.C., ponieważ na dzień 27.02,2018 r. Powód miał wezwanie do osobistego stawiennictwa jako świadek na Policję w L. i jest oczywiste, że stawiając się na Policję w L. - nie mógł brać udziału w " rozprawie " w Sądzie w Poznaniu, ponadto sąd oddalił wszystkie wnioski dowodowe powoda co również pozbawiło powoda jakiejkolwiek możności obrony,

2.  Niezależnie od powyższego w niniejszej sprawie niewłaściwie zastosowano lub nie zastosowano prawo procesowe i materialne min. Art. 417 i nast. K.C, , Art. 417(1) § 2 K.C., niewłaściwie zastosowano Art. 442(1} § 1 K.C. o rzekomym przedawnieniu , bezprawnie poświadczono nieprawdę, twierdząc jakoby bezprawny wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu wydany w dniu 02.10.2007 r. , to jest w trakcie bezprawnego więzienia Powoda w pozwanym Zakładzie Karnym w G. - jest rzekomo prawomocny ", mimo, iż tego wyroku z uzasadnieniem - w/w " Sąd " - nie doręczył Powodowi do dnia dzisiejszego - choć od jego wydania upłynęło już 11 lat - mimo, iż w/w Sąd zgodnie z Ustawą - obowiązany był doręczyć w/w wyrok z uzasadnieniem z urzędu - a bez takiego doręczenia nie może on nigdy być " prawomocny ";

3.  zaskarżony wyrok dokonuje niewłaściwej wykładni przepisu Art. 552 K.P.K., który to przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie w procesie cywilnym;

4.  Niewłaściwie też zastosowano Art. 5 K.C. przyjmując gołosłownie, jakoby pozwani sprawcy w/w potwornych przestępstw kryminalnych - działających w zorganizowanych grupach przestępczych - gdyby przeprosili Powoda - to rzekomo byłoby to “sprzeczne z zasadami współżycia społecznego mimo, iż oczywistym jest , że art. 5 k.c. nie może mieć w niniejszej sprawie w stosunku do pozwanych wielokrotnych sprawców przestępstw zastosowania.

Wskazując na powyższe powód wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości , zniesienie postępowania przed Sądem I instancji z powodu nieważności postępowania i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania - w I instancji innemu Sądowi Okręgowemu - poza Okręgi pozwanych sprawców przestępstw- na przykład do Sądu Okręgowego w Gdańsku - a to min, w celu przeprowadzenia rzetelnego i ważnego procesu cywilnego oraz przeprowadzenia rzetelnego postępowania dowodowego;

2.  wydanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń Powoda poprzez nakazanie pozwanym sprawcom przestępstw płacenie Powodowi renty w kwocie po 3000 zł. miesięcznie, ponieważ okaleczenie Powoda przez pozwanych jest oczywiste i udowodnione min. opinią biegłych z Katedry Medycyny Sądowej w P. - roszczenia Powoda są więc wiarygodne a brak zabezpieczenia mógłby pozbawić Powoda zaspokojenia, ponieważ Powód nie ma ani za co żyć ani nie ma za co leczyć kalectw chorób spowodowanych u niego rozmyślnie przez pozwanych - przez co ciążki już stan zdrowia Powoda ciągle się pogarsza ;

3.  Zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda zwrotu kosztów postepowania ;

4.  Zawiadomienie o przestępstwa dokonywanych na powodzie Prokuratora Generalnego.

Reprezentująca pozwanych Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej wniosła o :

1.  oddalenie apelacji w całości

2.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu w drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według przepisanych norm.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Sąd Apelacyjny podziela w całości ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I Instancji , a nadto uznaje za zasadne i prawidłowe wnioski i ustalenia prawne Sądu I Instancji

Najdalej idący zarzut powoda dotyczył uznania iż w sprawie doszło do nieważności postępowania z powodu pozbawienia powoda możności działania .

Zarzut ten jest nieuzasadniony.

Zgodnie z art. 379 pkt 5 KPC, nieważność postępowania zachodzi w sytuacji pozbawienia strony możności obrony swych praw. Zarówno w literaturze, jak i w orzecznictwie, zdaje się przeważać zapatrywanie, że nieważność postępowania zachodzi wówczas, gdy strona wbrew swej woli zostaje faktycznie pozbawiona możności działania w postępowaniu lub w jego istotnej części, jeżeli skutki tego uchybienia nie mogą być usunięte w toku procesu (na następnych rozprawach) przed wydaniem wyroku w danej instancji.

Uchybienie obowiązkowi wynikającemu z art. 214 KPC skutkować może najdalej idącym zarzutem procesowym, tj. naruszenia art. 379 pkt 5 KPC, zwłaszcza, gdy strona pozbawiona została w toku postępowania pierwszoinstancyjnego realnej możliwości podjęcia obrony swoich praw oraz zgłoszenia wniosków dowodowych, w tym wniosku o przesłuchanie w charakterze strony. Zgodnie z art. 214 § 1 KPC, rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Powołany przepis nakłada na sąd obowiązek odroczenia rozprawy, jeżeli wystąpią okoliczności wskazujące na usprawiedliwioną niemożność stawienia się strony na rozprawę. Niewątpliwie, in concreto strona pozbawiona możności obrony swych praw, może żądać przedstawienia stanowiska w sprawie co do wszystkich kwestii prawnomaterialnych oraz procesowych występujących w postępowaniu, jak i możliwości zgłoszenia wszystkich dowodów na poparcie swoich twierdzeń, np. niemożliwości ustosunkowania się do wniosków oraz twierdzeń strony przeciwnej, a w szczególności odniesienia się do przeprowadzonego dowodu na rozprawie.

W niniejszej sprawie powód twierdził iż usprawiedliwił swoją nieobecność na rozprawie w dniu 27.02.2018 r. po której zapadł zaskarżony wyrok . Podniósł , że mimo wniosku Powoda o jej odroczenie na podstawie Art. 214 K.P.C., ponieważ na dzień 27.02,2018 r. Powód miał wezwanie do osobistego stawiennictwa jako świadek na Policję w L. i jest oczywiste, że stawiając się na Policję w L. - nie mógł brać udziału w " rozprawie " w Sądzie w Poznaniu, sąd nie odroczył rozprawy.

Zasadniczo takie usprawiedliwienie mogłoby stanowić skuteczny zarzut nieważności w tej części postępowania . Analiza jednak akt prowadzi do wniosku , że zarzut ten nie może w tym przypadku zostać uznany za zasadny.

Powód otrzymał zawiadomienie o terminie rozpraw na dzień 27 lutego 2018 r w dniu 13 lutego 2018 r ( k. 331). Od tego więc dnia miał możliwość usprawiedliwienia swojej ewentualnej nieobecności na rozprawie i złożenie wniosku o jej odroczenie .

Rozprawa została wyznaczona na godz. 10.30 w dniu 27 lutego 2018 r . Z akt sprawy wynika , że do czasu rozpoczęcia rozprawy aż do jej zakończenia nie było Sądowi wiadome iż taki wniosek wpłynął . Wniosek ten wpłynął bowiem do sądu faksem w dniu rozprawy o godz. 10.23 i został doręczony sędziemu sprawozdawcy w dniu 1 marca 2018 r . Ponadto wniosek zawierał braki formalne – nie został podpisany przez powoda , oraz nie dołączono do niego żadnego dowodu potwierdzającego powód odroczenia .

Stąd ta okoliczność nie mogła stanowić podstawy do uznania , że doszło do nieważności postępowania .

Poza tym powód uczestniczył we wszystkich rozprawach miał swobodną możliwość wypowiadania się złożył obszerne wyjaśnienia i szereg wniosków dowodowych które co prawda zostały w większości oddalone przez Sąd I Instancji , ale ta z kolei okoliczność nie jest podstawą do nieważności postępowania lecz może stanowić podstawę apelacji którą zresztą powód złożył .

Co do zarzutu dotyczącego sprawy I C 1367/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu – w której sąd utrzymał w mocy wcześniejszy wyrok zaoczny zasądzający od R. P. na rzecz Agencji stosowną kwotę

Wyrokiem z dnia 2 października 2007 r. wydanym w sprawie I C 1367/06 Sąd Okręgowy w Poznaniu utrzymał w mocy wyrok zaoczny z dnia 25 stycznia 2001 r. zasądzający od R. P. (1) na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych należności. Wyrok stał się prawomocny od dnia 24 października 2007 r. O wydaniu wyroku powód powziął wiedzę najpóźniej w dniu 16 listopada 2007 r., kiedy to złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 2 października 2007 r. Apelacja R. P. (1) od wyroku z dnia 2 października 2007 r. został odrzucona. W sprawie I C 1367/06 Sądu Okręgowego w Poznaniu R. P. (1) nie złożył skargi o stwierdzenie niezgodności wyroku z dnia 2 października 2007 r. z prawem.

Artykuł 417 ¹ § 2 nie pozostawia wątpliwości, że stanowi podstawę prawną roszczenia o wynagrodzenie szkody wyrządzonej wydaniem niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej. Nie obejmuje on zatem szkody wynikłej z wykonania prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej; podstawą prawną roszczenia odszkodowawczego jest wtedy art. 417. Artykuł 417 ¹ § 2 nie jest także podstawą prawną dochodzenia roszczeń o wyrównanie szkody wynikłej z wykonania wadliwego nieprawomocnego orzeczenia sądowego, gdy orzeczeniu temu nadano rygor natychmiastowej wykonalności, jak też z wykonania wadliwej nieostatecznej decyzji administracyjnej. Podstawą odpowiedzialności jest w tych przypadkach art. 417.

Nie ulega wątpliwości , że powód w niniejszej sprawie domagał się odszkodowania za wydanie wyroku niezgodnego z prawem , a więc prawidłowo Sąd Okręgowy uznał , że brak tzw. prejudykatu w postaci stwierdzenia iż przedmiotowy wyrok został wydany z rażącym naruszeniem prawa powoduje iż powództwo w tej części podlegało oddaleniu.

Poza tym sąd podziela , pogląd Sądu I Instancji , że roszczenie to uległo przedawnieniu.

Roszczenie z art. 417 ¹ k.c. jest roszczeniem o odszkodowanie z czynu niedozwolonego , a zgodnie z art. 442 ¹. k.c. § 1. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Nie ulega najmniejszej wątpliwości , że powód o wyroku sądu I instancji w sprawie I C 1367/06 dowiedział się najpóźniej w dniu 16 listopada 2007 r. kiedy to złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 2 października 2007 r. Powództwo natomiast w tej sprawie wniósł w dniu 25 czerwca 2013 r.

Również nieuzasadniony był zarzut dotyczący odrzucenia pozwu w części dotyczącej roszczenia o zapłatę 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne tymczasowe aresztowanie.

W sprawie III Ko 163/06 R. P. (1) domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa – zadośćuczynienia i odszkodowania oraz przeproszenia za rozmyślne naruszenie jego dóbr osobistych – wolności , zdrowia , czci , mienia , dobrego imienia i innych z powodu niesłusznego zatrzymania i aresztowania . Zarzucił , że funkcjonariusze dopuścili się różnych czynów zabronionych na jego szkodę . W tym postępowaniu domagał się również stałej renty na jego rzecz , oraz zarzucił iż w wyniku aresztowania i pozbawienia wolności poniósł szkodę w na skutek zniszczenia i rozgrabienia jego mienia popadł w długi , natomiast utrata płodów rolnych spowodowała szkodę w tym mieniu w wysokości ponad 200.000 zł . Wszystkie te okoliczności były przedmiotem wnikliwego przeprowadzenia postępowania dowodowego i sąd na podstawie art. 552§4 k.p.k. w zw. z art. 552§ 1 k.p.k. uznał za uzasadnione jedynie w niewielkiej części roszczenie o zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie . Wszystkie natomiast pozostałe zarzuty jako nieuzasadnione , nie zostały uwzględnione.

Roszczenie z art. 552 § 4 k.p.k. ma charakter cywilnoprawny ( wyrok SA w Lublinie z dnia 10.10. 2001 r II AKa 81/01 czy orzeczenie SN z dnia 27.07.2005 r II KK 54/05 i z dnia 5.05.2005 r V KK 413/04) . Na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. rekompensowane mogą być jednak jedynie szkoda i krzywda, będące bezpośrednim następstwem niesłuszności zastosowanego środka przymusu. Jeżeli natomiast w wyniku sposobu wykonania środka przymusu doszło do dalszych szkód, w szczególności takich, które powodują, że aresztowany czy zatrzymany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, nic nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu od Skarbu Państwa renty (art. 444 § 2 k.c.), także w postaci skapitalizowanej (art. 447 k.c.), na drodze procesu cywilnego. Sąd prawidłowo więc oddalił zgłoszone wnioski dowodowe dotyczące m.in. obdukcji lekarskiej dokonanej u powoda w dniu 27.11.2007 przez Katedrę Medycyny Sądowej (...) w P. ; jak również dowodów na okoliczność tego iż został zarażony w areszcie chorobą zakaźną oraz do opublikowania w Gazecie (...) przeprosin za bezprawne działanie funkcjonariuszy Skarbu Państwa, które doprowadziło do okaleczenia psychicznego i fizycznego powoda i prowadzenia na powodzie pseudomedycznych doświadczeń oraz zarażenia wirusem E..

Wszystkie te roszczenia są związane bezpośrednio z aresztowaniem i był już co najistotniejsze przedmiotem badania i oceny przez Sąd Karny w sprawie III Ko 163/06 S.O. w P..

Słusznie więc Sąd Okręgowy uznał , że w tym zakresie mamy do czynienia z powagą rzeczy osądzonej i prawidłowo powództwo w tej części odrzucił .

Natomiast co do ewentualnej renty z tytułu pogorszenia stanu zdrowia oraz szkody w wysokości 200.000 zł powstałej na skutek zniszczenia i rozgrabienia jego mienia oraz utraty płodów rolnych jako nie związanymi bezpośrednio z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem powód mógł dochodzić w postępowaniu cywilnym .

Zgodnie jednak z przepisem art. 6 k.c. to powód powinien wykazać, że przesłanki odpowiedzialności pozwanego zarówno w zakresie żądanej renty jak i odszkodowania za utracone płody rolne oraz zniszczenie i rozgrabienie mienia.

Zgodnie z art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany - w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia - utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Zwraca się przy tym uwagę, że wymienione w powołanym przepisie następstwa powinny mieć charakter trwały, co jednak nie oznacza, że nieodwracalny. Każda ze wskazanych w nim okoliczności może zaś stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów (por. Jacek Gudowski (red.), Gerard Bieniek. Komentarz do art. 444 Kodeksu cywilnego. Gudowski Jacek (red.), Bielska – Sobkowicz Teresa, Bieniek Gerard, Ciepła Helena, Drapała Przemysław, Sychowicz Marek, Trzaskowski Roman, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława. Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania. LexisNexis, 2013 r., Lex nr 9060).

Z dokumentacji medycznej która znajduje się w aktach karnych dołączonych do sprawy z których sąd przeprowadził dowód wynika, że powód miał jedynie zwichnięty bark który został nastawiona , a poza tym nie chciał poddać się żadnym badaniom lekarskim w celu stwierdzenia ewentualnych okaleczeń , zresztą z obdukcji lekarskiej wynika , ta okoliczność , natomiast okoliczności w jakich to się zdarzyło nie zostały w żaden sposób udowodnione przez powoda . Sama więc obdukcja lekarska była niewystarczająca do uwzględnienia w tym zakresie powództwa. Z dokumentacji medycznej nie wynikają natomiast żadne okoliczności, które mogłyby wskazywać na zastosowanie wobec powoda nieprawidłowych, jak twierdzi powód pseudomedycznych, zabiegów ani by powód został zarażony jakąkolwiek chorobą zakaźną, w szczególności tak groźna dla życia jak wirus E..

Nieuzasadniony więc jest zarzut powoda , że sąd oddalił jego wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność jego stanu zdrowia. Biegły nie jest od ustalania stanu faktycznego w sprawie lecz na podstawie tego stanu wydaje opinie. W niniejszej sprawie powód oprócz ogólnych twierdzeń , że poniósł szkodę nie przedstawia żadnych dowodów które mogłyby stanowić bazę dla wydania opinii biegłego. Aktualny stan zdrowi powoda nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy . natomiast co do stanu zdrowia powoda w chwili zatrzymania i w czasie pobytu w areszcie, to w aktach brak jakichkolwiek dowodów które uzasadniałyby powołanie biegłych na tą okoliczność .

Należy więc podzielić stanowisko Sądu okręgowego, że w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy powód w żaden sposób nie wykazał , iż pobicie przez funkcjonariuszy służby więziennej i policji, transportowanie powoda w klatce „jak dla zwierząt” czy też nieudzielenie powodowi pomocy medycznej miało w ogóle miejsce. Przeciwnie, w sprawie zostało ustalone, że powodowi udzielano wymaganej pomocy medycznej, a sam powód odmawiał skorzystania z niej. Z dokumentacji medycznej nie wynikają żadne okoliczności, które mogłyby wskazywać na zastosowanie wobec powoda nieprawidłowych, jak twierdzi powód pseudomedycznych, zabiegów ani by powód został zarażony jakąkolwiek chorobą zakaźną, w szczególności tak groźna dla życia jak wirus E.. Powód nie wykazał również by skutkiem jakichkolwiek działań ze strony funkcjonariuszy Skarbu Państwa była niezdolność powoda do pracy i egzystencji. Z akt sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie wynika, że powód cierpiał na zaburzenia psychiczne jeszcze przed tymczasowym aresztowaniem do tejże sprawy. Wobec zaś niewykazania jakie to działania miały doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu fizycznym i psychicznym powoda, zbędne było prowadzenia postępowania dowodowego w postaci dowodów z opinii biegłych z medycyny na okoliczność ustalenia czy w związku z działaniami funkcjonariuszy Skarbu Państwa powód utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej bądź czy zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

W żaden sposób również nie zostało nawet uprawdopodobnione przez powoda, iż w związku z aresztowaniem poniósł szkodę majątkową .

Sąd Apelacyjny podziela też stanowisko oraz argumenty Sądu Okręgowego co do nieuwzględnienia roszczenia powoda wynikającego z art. 24 k.c. w stosunku do statio fisci Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu, a więc jednostki odpowiedzialnej za działanie Sądu Rejonowego w Gnieźnie i Sądu Okręgowego w Poznaniu, które wydały postanowienia o zastosowaniu wobec powoda tymczasowego aresztowania.

Jak słusznie wskazał sąd I instancji pomimo tego ,że tymczasowe aresztowanie powoda do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego w Gnieźnie było bezprawne. Co wprost wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu wydanego w sprawie III Ko 163/06. uwzględnienie w tej części powództwa byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Taki zarzut został postawiony przez pozwanego i podobnie jak Sąd Okręgowy Sąd Apelacyjny zarzut ten podziela. Należy bowiem mieć na względzie, że tymczasowe aresztowanie do sprawy VI K 575/05 Sądu Rejonowego zostało za takie uznane tylko i wyłącznie w związku z wystąpieniem jednej przesłanki. Mianowicie ustalenia, że sprawca nie popełnia przestępstwa albowiem z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem - art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 31 § 1 k.k. Jednoznacznie na to wskazał Sąd Okręgowy w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku w sprawie III Ko 163/06. Stwierdzona bezprawność miała zatem charakter formalny i to w dodatku następczy. Nie wynikała z bezprawnego działania sędziów wydających orzeczenia w przedmiocie zastosowania wobec powoda tymczasowego aresztowania w czasie gdy ten środek zapobiegawczy wobec powoda zastosowano.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację powoda oddalił .

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. i nie obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.

Jednocześnie na podstawie § 8 pkt 8 w zw. z §16 ust 1 pkt 2 oraz § 4 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. ( Dz.U z 2016 r poz. 1714) przyznał adwokatowi A. N. od Skarbu Państwa ( Sąd Apelacyjny w Poznaniu) 9.225 zł brutto tytułem zwrotu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi R. P. (1) z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Małgorzata Kaźmierczak Ryszard Marchwicki Marcin Radwan