Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 6 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Zamościu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2015 r. w Zamościu

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z wniosku (...) Bank (...) SA w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. i Agencji Nieruchomości Rolnych w L.

z udziałem M. S.-S. i J. S.

na skutek zażalenia dłużnika M. S.-S., dłużnika J. S.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim

z dnia 31 marca 2014 r. sygn. akt I Co 43/11

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie i odmówić przybicia nieruchomości nr (...), położonej w miejscowości S., zapisanej w księdze wieczystej Kw (...) Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim na rzecz K. P. i J. P..

Uzasanienie

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Tomaszowie Lubelskim udzielił przybicia na rzecz K. P. i J. Ż. ­­- P. prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości S. , nr (...). Zażaleniem z dnia 20.04.2014 r, uzupełnionym pismem procesowym z dnia 18.06.2014 r ,dłużnicy wnieśli o uchylenie w/w orzeczenia, podnosząc naruszenie przepisów postępowania w toku licytacji, kwestionując prawidłowość pełnomocnictw udzielonych przez nabywców A. Ż., jako pełnomocnictw ogólnych, do nabywania wszelkich nieruchomości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie jest zasadne.

Stosownie do art. 991. § 1 kpc sąd odmówi przybicia z powodu naruszenia przepisów postępowania w toku licytacji, jeżeli uchybienia te mogły mieć istotny wpływ na wynik przetargu. Wobec powyższego ocenie podlega prawidłowość umocowania pełnomocnika osób, które na licytacji nieruchomości zaoferowały najwyższą cenę.

Jak wynika z treści protokołu licytacji z dnia 23 kwietnia 2015 r., (k. 72 akt Co 43/11 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim), przedmiotem sprzedaży była m.in. działka nr (...), położona w miejscowości S., za którą najwyższą cenę 10.126 zaoferował A. Ż., reprezentujący K. P. i J. P.. Licytanci udzielili pełnomocnikowi poświadczonych notarialnie umocowań do reprezentacji we wszelakich przetargach dotyczących zakupu nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych. (k. 70 i 71). Udzielili więc pełnomocnictwa do określonego rodzaju czynności, przy czym dotyczą one również przetargów przeprowadzanych w innym trybie, niż sprzedaż licytacyjna w toku egzekucji sądowej. Pełnomocnictwa tej treści są wadliwe, nie odpowiadają wymogom art. 977 kpc.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, przedstawionym w uzasadnieniu uchwały 23 lipca 2008 r., III CZP 56/08, OSNC 2009/7-8/108, pełnomocnictwo unormowane w art. 977 k.p.c. ma charakter mieszany; spełnia rolę pełnomocnictwa o charakterze materialnoprawnym, upoważniającego do podejmowania czynności w ramach przetargu zmierzającego do nabycia własności rzeczy, a także - w pewnym zakresie - pełnomocnictwa procesowego do dokonania niektórych czynności procesowych w postępowaniu egzekucyjnym, tj. do wzięcia udziału w licytacji stanowiącej etap egzekucji z nieruchomości. Również w doktrynie autorzy powszechnie przyjmują, że pełnomocnictwo określone w art. 977 KPC ma podwójny charakter - procesowy i materialnoprawny. Pełnomocnictwo to przede wszystkim spełnia rolę pełnomocnictwa o charakterze materialnoprawnym, gdyż jego celem jest złożenie oświadczenia woli w przedmiocie nabycia własności nieruchomości. Materialnoprawny charakter tego pełnomocnictwa potwierdza wprowadzona do Kodeksu cywilnego forma zawarcia umowy w drodze przetargu (zob. art. 701 KC). Każdy pełnomocnik procesowy z art. 977 KPC jest zarazem pełnomocnikiem z zakresu prawa cywilnego. Do oceny skuteczności czynności procesowych pełnomocnika ustanowionego zgodnie z komentowanym przepisem, należy stosować przepisy prawa cywilnego, w tym w szczególności art. 95, 98, 105 KC (por. orz. SN z 29.5.1962 r., 1 CR 566/62, OSNC 1963, Nr 9, poz. 200; A. Oleszko, Pełnomocnictwo do udziału w przetargu. Rejent 2005/10/9.). Z uwagi na to, że nabycie nieruchomości jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, należy w treści pełnomocnictwa określić nieruchomość, która ma być nabyta na licytacji oraz wysokość ceny, za jaką może być nabyta (zob. F. Zedler, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, s. 297). Pełnomocnictwo z art. 977 kpc jest pełnomocnictwem procesowym rodzajowym, gdyż udzielone jest dla udziału pełnomocnika w przetargu w celu nabycia w postępowaniu egzekucyjnym dla mocodawcy nieruchomości. Z uwagi na materialnoprawny charakter pełnomocnictwa z art. 977 KPC należy przyjąć, że do uczestnictwa w przetargu nieruchomości w przebiegu egzekucji nie upoważnia udzielone w sprawie pełnomocnictwo procesowe. ( J. Jankowski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie egzekucyjne. Komentarz do art. 730-1217. Wyd. 2, Warszawa 2015).Osoba upoważniona musi przedstawić pełnomocnictwo szczególne do dokonania określonej czynności (art. 88), a zatem również wskazujące konkretny przetarg, w którym ma wziąć udział. (Olimpia Marcewicz , Komentarz do art.977 Kodeksu postępowania cywilnego, LEX ). Z punktu widzenia prawa materialnego umocowanie to jest pełnomocnictwem do poszczególnych czynności, a zatem w jego treści powinna zostać wskazana czynność, do podjęcia której pełnomocnik został umocowany, a mianowicie udział w konkretnie oznaczonym przetargu. Na jego podstawie pełnomocnik może złożyć skuteczne oświadczenie woli w przedmiocie nabycia własności nieruchomości (art. 98 i n. k.c.). ( Henryk Pietrzkowski. Komentarz do art.977 Kodeksu postępowania cywilnego, Lex.). Pełnomocnictwo to nie ma charakteru procesowego, ale stanowi pełnomocnictwo do poszczególnych czynności. W konsekwencji nie mają do niego zastosowania ograniczenia podmiotowe art. 87 i nast. KPC, a ponadto w treści pełnomocnictwa musi wyraźnie zostać określona czynność, do której stanowi umocowanie (tzn. udział w konkretnym przetargu),( A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2014). Pełnomocnictwo do udziału w przetargu, stanowiąc pełnomocnictwo o charakterze materialnoprawnym, jest jednocześnie pełnomocnictwem do danej czynności procesowej (art. 88 k.p.c.), dlatego z jego treści musi wprost wynikać upoważnienie do reprezentacji licytanta w takiej właśnie czynności. (Jacek Gołaczyński (red.) : Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej). Wymóg pełnomocnictwa z art. 977 k.p.c. jako pełnomocnictwa szczególnego , jest spełniony, jeżeli zakres umocowania obejmuje wskazanie konkretnej nieruchomości oznaczonej co do tożsamości oraz tryb jej nabycia w drodze przetargu ( Oleszko A. Pełnomocnictwo do udziału w przetargu. Teza 1 Rejent 2005/10/9. )

Sąd Okręgowy aprobuje przedstawioną wyżej wykładnię i prezentuje pogląd, że pełnomocnictwo do udziału w przetargu jest pełnomocnictwem do danej czynności procesowej, z jego treści musi wprost wynikać upoważnienie do reprezentacji licytanta w takiej właśnie, konkretnej czynności. Nie jest zatem dopuszczalne, aby pełnomocnictwo do udziału w przetargu i nabycia nieruchomości miało jedynie ogólnie sformułowane umocowanie do nabywania jakichkolwiek nieruchomości, w trybie jakiegokolwiek przetargu. Dodać należy, iż jak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 03 lutego 2012 r. (I CZ 147/11, LEX nr 1215405), ustawodawca nie przewidział wymagań formalnych, jakim powinno czynić zadość określenie sprawy w treści pełnomocnictwa. Może ono polegać na oznaczeniu stron i przedmiotu postępowania, na wskazaniu sygnatury akt, jak też na jakimkolwiek innym oznaczeniu, które pozwala na identyfikację sprawy w jej technicznoprocesowym znaczeniu.

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. art. 397 § 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc i należało orzec, jak w postanowieniu.