Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Elżbieta Wojtczuk (spr.)

Sędziowie: SO Jacek Witkowski

SO Katarzyna Antoniak

Protokolant: st.sekr.sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z wniosku W. Z.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 kwietnia 2016r. sygn. akt IV U 377/15

uchyla zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję z dnia 6 sierpnia 2015 roku Wojewódzkiego Zespołu do Sprawy Orzekania o Niepełnosprawności nr (...)i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W..

K. A. E. J. W.

Sygn. akt IV Ua 40/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2016r. wydanym w sprawie IV U 377/15 Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie W. Z. od decyzji Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 6 sierpnia 2015r. nr (...)

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było wynikiem następujących ustaleń i rozważań prawnych:

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2015 r. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. wydał orzeczenie o numerze (...), w którym utrzymał w mocy orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w M. M. z dnia 25 maja 2015r. o numerze (...)zaliczające W. Z. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe według schorzeń oznaczanych symbolami 07-S, 05-R i 03L.

W odwołaniu od decyzji W. Z. wniósł o zaliczenie go do znacznego stopnia niepełnosprawności, przyznanie karty parkingowej i dodania symbolu niepełnosprawności 10-N, bowiem w zespole doszło do manipulacji symbolami.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. wniósł o oddalenie odwołania, powołując się na kryteria kwalifikowania do stopnia niepełnosprawności określone przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, dokumentację medyczną zawartą w aktach sprawy i ocenę stanu zdrowia sporządzoną przez lekarza przewodniczącego składu orzekającego.

W celu ustalenia stopnia niepełnosprawności, uprawnień wynikających ze stwierdzonego stopnia i symboli numerycznych Sąd Rejonowy powołał biegłych lekarzy o specjalnościach związanych ze stwierdzonymi u wnioskodawcy chorobami tj. kardiologa, ortopedę, neurologa, reumatologa, onkologa, nefrologa, diabetologa i gastrologa. Wnioskodawca w piśmie procesowym z 2.XI.2015r. stwierdził, iż nie pojedzie na badanie, bowiem stan zdrowia mu na to nie pozwala. W związku z powyższym zlecono biegłym wydanie opinii bez badania, na podstawie istniejącej dokumentacji. Biegli w swoich opiniach stwierdzili, iż brak jest podstaw do zaliczenia W. Z. do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, a stan jego zdrowia nie uzasadnia przyznania mu karty parkingowej.

Na rozprawie w dniu 9.II.2016r. wnioskodawca oświadczył, iż nie ma ostatecznie zastrzeżeń do stopnia niepełnosprawności i nie domaga się przyznania karty parkingowej, ale wnioskuje o wpisanie symbolu 10-N i ma zastrzeżenia do opinii neurologa, który stwierdził „podejrzenie miastenii”, a w szpitalu stwierdzono istnienie miastenii. W związku z powyższymi uwagami Sąd Rejonowy zobowiązał biegłego neurologa do zapoznania się z zastrzeżeniami wnioskodawcy i wydał uzupełniającą opinię w przedmiocie, czy w związku ze stwierdzoną miastenią istnieje symbol numeryczny choroby 10-N. Biegły w opinii uzupełniającej stwierdził, iż przy orzekaniu o niepełnosprawności zgodnie z przepisami można uznać tyko trzy symbole niepełnosprawności i to te z chorób dominujących. U wnioskodawcy stwierdzono szereg schorzeń i symbol 10-N obejmowałby miastenię, ale nie jest to pierwszoplanowe rozpoznanie, które decyduje o stopniu niepełnosprawności i przyznaniu karty parkingowej. Nadto biegli nie są upoważnieni do zmiany w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symboli przyznanych przez komisję.

Sąd Rejonowy w całości podzielił powyższe opinie biegłych.

Powołując się na przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328), a w szczególności na § 32 ust. 4, Sąd pierwszej instancji zajął stanowisko, iż brak jest podstaw, żeby dopisać czwarty symbol, bądź wykreślić jeden z już istniejących i zastąpić go niewątpliwe istniejącym 10-N. Stwierdzone przez biegłych i poparte istniejącą dokumentacją schorzenie w postaci przewlekłej choroby miażdżycy, stan po zwale serca i stentowaniu tętnic wieńcowych, migotaniem przedsionków, nadciśnienia tętniczego, braku gruczołu krokowego (rak prostaty), udarze mózgu, choroby zwyrodnieniowej, wielostopniowej cukrzycy, torbiele nerek i ich nasileniu, obustronny niedosłuch i choroby narządu wzroku, w pełni odzwierciedlają przyznane już symbole niepełnosprawności 07-S, 05-R i 03-L.

Odnosząc się do wniosku o przyznanie karty parkingowej, wskazano, że problem ten rozstrzyga art. 8 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. (Dz. U. z 2012r. poz. 1137 ze zm.), wyżej wymieniony przepis mówi, iż kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się w przypadku istnienia symboli: 04-O, 05-R i 10-N. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że u wnioskodawcy nie stwierdzono medycznych przesłanek, bowiem zdaniem biegłych nie ma on znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się. Brak jest też znacznego stopnia niepełnosprawności. Umiarkowany stopień opiera się na spełnieniu przesłanek wynikających z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, ze zm.). Przepis ten stanowi, że do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, natomiast do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zgodnie z § 29 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U.2015.1110 j.t.), przez długotrwałą opiekę i pomoc w pełnieniu ról społecznych należy rozumieć konieczność jej sprawowania przez okres powyżej 12 miesięcy przy czym: konieczność sprawowania opieki oznacza całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwianiu kontaktów ze środowiskiem. Konieczność udzielenia pomocy, w tym również w pełnieniu ról społecznych oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzielaniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałaniu w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych. Nie każdy stan ograniczeń samoobsługi, poruszania się i komunikacji oznacza, że mamy do czynienia z osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Stosownie do treści art. 4 ust. 4 ww. ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. O osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji możemy mówić wówczas, gdy ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu wiążą się z koniecznością sprawowania opieki i udzielania pomocy, a więc kwalifikują osobę do znacznego stopnia niepełnosprawności.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż ubezpieczony ma naruszoną sprawność organizmu, natomiast nie można stwierdzić, że jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. Wymaga częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Zgodnie z definicją stopni niepełnosprawności spełnia zatem kryteria umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Mając na uwadze powyższe rozważania oraz powołane przepisy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalono odwołanie ubezpieczonego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł W. Z. zaskarżając go w całości i wnosząc o uchylenie. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono nierzetelną ocenę załączonej dokumentacji medycznej, rażące pogwałcenie art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – prawo do rzetelnego procesu sądowego, obrazę art. 75 § 1 kpa, a także niestosowanie postanowień zawartych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności. Do pisma procesowego opatrzonego datą 10 października 2016r. W. Z. dołączył kopię orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 23 lutego 2010r., z którego wynika, iż ubezpieczony został uznany za trwale niezdolnego do samodzielnej egzystencji, a niezdolność ta istniała na dzień 21 grudnia 2009r.

W odpowiedzi na apelację Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 6 sierpnia 2015r. należało uchylić, sprawę zaś przekazać do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.. Decydującą okolicznością, która miała wpływ na powyższe rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, był fakt, że zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydając swoją decyzję nie wziął pod uwagę orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z 23 lutego 2010r., na które W. Z. powoływał się w treści pism składanych na etapie postępowania apelacyjnego. Powyższym orzeczeniem ubezpieczony został uznany za trwale niezdolnego do samodzielnej egzystencji, a niezdolność ta istniała na dzień 21 grudnia 2009r. Dokument ten nie znajduje się w aktach zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. W uzasadnieniu apelacji oraz w piśmie procesowym opatrzonym datą 10 października 2016r. ubezpieczony twierdził, że powyższe orzeczenie z dnia 23 lutego 2010r. usiłował przedstawić organom orzeczniczym, lecz (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności nie przyjął w/w orzeczenia wraz z wnioskiem z dnia 15 kwietnia 2015r., wskazując, iż wszystkie dokumenty znajdują się w systemie i dodatkowe orzeczenia nie są potrzebne. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższa okoliczność ma istotne znaczenie dla rozpoznania wniosku o ustalenie stopnia niepełnosprawności, co bezpośrednio wpływa na uprawnienie ubezpieczonego do posiadania karty parkingowej.

Stosownie do treści art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012r. poz. 1137 j.t.) kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna), co wynika z art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, ze zm.). Przepis ustępu 4 powołanego art. 8 Prawa o ruchu drogowym stanowi, że kartę parkingową osobie, o której mowa w ust. 3a pkt 1 i 2, wydaje, za opłatą i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, na podstawie wydanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności:

1) orzeczenia o niepełnosprawności,

2) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,

3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień

- wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zgodnie z art. 5 pkt 1a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Przepis art. 5a w/w ustawy zawiera regulację umożliwiającą osobom posiadającym ważne orzeczenia, o których mowa w art. 5, w tym stwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji, składanie do zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosku o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3, dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów. W takim postępowaniu zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenie, w którym stopień niepełnosprawności określa na podstawie przedłożonych orzeczeń, zgodnie z przepisami, o których mowa w art. 5 i 62, zaś wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3, ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów. Jak stanowi przepis art. 5a ust. 3 w/w ustawy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń, o których mowa w ust. 1, a organy te są obowiązane do ich udostępniania.

Odnosząc powyższe regulacje prawne do okoliczności niniejszej sprawy należało zwrócić uwagę, iż W. Z. posiada orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 23 lutego 2010r. o trwałej niezdolności do samodzielnej egzystencji i niewątpliwie mógł powyższe orzeczenie przedstawić zespołowi do spraw orzekania o niepełnosprawności, w szczególności, że we wniosku z dnia 15 kwietnia 2015r. o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wskazał, iż celem wydania takiego orzeczenia jest korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie art. 8 ust. 3a pkt 1 – Prawo o ruchu drogowym, ze względu na znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Podkreślenia wymaga, iż orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS stwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji jest wiążące dla zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, bowiem przepis art. 5 pkt 1a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych stawia je na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Niewątpliwie zatem ta kwestia powinna zostać wzięta pod uwagę przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Dodatkowo zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych, czyli w tym przypadku od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kopii orzeczeń dotyczących ustalenia niezdolności ubezpieczonego do samodzielnej egzystencji, a organ ten ma obowiązek udostępnić kopie takich dokumentów. Powyższe kwestie nie były przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W., dlatego też okoliczności te przemawiają za tym, by w/w zespół ponownie dokonał oceny stopnia niepełnosprawności W. Z. przy uwzględnieniu orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS o ustaleniu ubezpieczonemu niezdolności do samodzielnej egzystencji na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe z mocy art. 477 ^14a kpc orzeczono jak w sentencji wyroku.